MGA PUNDASYON NG KAGANDAHANG LOOB 67

akikipagkapwa, at Kalinisang Loob:

Malasakit, PPakikipagkapwa,
Mga Pundasyon ng Kagandahang Loob

Ron R. Resurreccion
Pamantasang De La Salle-Maynila, Pilipinas

Ang Kagandahang Loob ay isang mahalagang konsepto sa kulturang Pilipino. Madalas itong
ginagamit upang ilarawan ang isang taong nagpapakita ng kabutihan sa kapwa ngunit wala pa
itong malinaw na depinisyon. Sa literatura, ito ay ang lahat ng kabutihang taglay ng isang tao.
Ito rin ay inihahalintulad sa pagmamahal ng Diyos sa kanyang mga anak. Nakamit sa qualitative
na pag-aaral na ito ang pagkakaroon ng depinisyon ng Kagandahang Loob mula sa empirikal na
datos. Content analysis ang ginamit upang makabuo ng 3 domeyn at 12 kategorya mula sa 16
(mga propesor at mga nasa helping profession) na sumagot sa questionnaire. Ayon sa resulta,
ang taong may kagandahang loob ay may malasakit (sensitibo, hindi iniinda ang abala, may
konsiderasyon, at inuuna ang kapakanan ng iba), may pakikipagkapwa (laging handang tumulong,
unconditional, nagbibigay-serbisyo, at maalalahanin), at may malinis na kalooban (tumatanaw
ng utang na loob, bukal ang kalooban, nagbibigay ng lakas ng loob, at marangal). Ang implikasyon
ng resulta sa clinical psychology at counseling psychology ay tinalakay rin sa pag-aaral na ito.

Ang pagkilala sa mga katutubong konsepto na Pilipino na Kagandahang Loob. Bagamat

kadalasan ay walang eksaktong katumbas sa
wikang Ingles ay nakatutulong sa pag-unawa sa
isang kultura, kaya may ilang mga mananaliksik na
nagsisikap na pag-aralan ang mga konseptong ito.
Ang halimbawa nito ay ang salitang Amae sa Japan
na ang kahulugan ay “pagiging dependent sa
pagmamahal at pag-aaruga ng isang tao.” Madalas
itong pag-aralan ng mga mananaliksik na Hapon
sapagkat ayon sa kanila ay wala itong eksaktong
katumbas sa Ingles. Maaaring nararanasan din ang
konseptong ito sa ibang kultura dahil may mga
salita naman na maihahalintulad dito sa ibang wika,
ngunit sa Japan ay napakahalaga ang konseptong
ito, dahil malaking bahagi ito ng kanilang kultura
(Doi 1992). Gayundin ang masasabi sa konseptong
nararanasan din ito sa ibang kultura, mahalagang
bigyan ito ng pansin ng mga mananaliksik, sapagkat
ito ay malaking bahagi ng pagkataong Pilipino at ang
salitang ito ay wala ring eksaktong katumbas sa Ingles.
Sa salitang kagandahang loob, ang nakatatawag
ng pansin ay ang katagang loob. Ang “loob” ay isang
mahalagang konsepto sa kulturang Pilipino. Ayon kay
Zeus Salazar (1985), ang pagkatao ng isang Pilipino
ay may loob at labas (internality at externality) at ang
loob ang siyang mas pinahahalagahan. Ayon kay
Reynaldo Ileto (1979), ang loob ang siyang panloob
na sarili, ang ubod ng pagkatao, at siyang
kinasasalalayan ng tunay na halaga ng isang tao. Ang
loob ay isang konseptong may kinalaman sa relasyon
at naglalarawan sa ating pakikitungo sa iba, kaya

MALAY
68 R.R. RESURRECCION
naman ang mga salita natin tungkol sa
pakikipagkapwa ay may taglay na loob: “utang na
loob,” “sama ng loob,” “kusang loob,” at
“kagandahang loob.” Kapag ang salitang loob ay
ginamit upang ipahayag ang nararamdaman, sadyang
lumalalim ang kahulugan nito. Ang “palagay ang loob
ko sa iyo” ay mas malalim sa “may tiwala ako sa iyo”
at ang “masama ang loob ko sa iyo” ay mas mabigat
kaysa sa “galit ako sa iyo.”
Ang konsepto ng “kagandahang loob” ay hindi
na bago sa ating pandinig, ngunit kung itatanong
mo sa mga tao kung ano ang ibig sabihin nito,
hindi ito madaling sagutin. Bawat isa ay may
sariling pagpapakahulugan. Ang maaaring gawin
ay hanapin ang common na depinisyon na
ginagamit ng mga Pilipino. Sa Ingles, ang
pinakamalapit na katumbas nito ay kindness na ayon
kay Piero Ferrucci (2006), ito ay kombinasyon ng
maraming magagandang katangian tulad ng pagiging
tapat, mapag-aruga, mapagpatawad,
mapagtiwala, may konsiderasyon,
mapagmalasakit, mapagkumbaba,
mapagpasensya, mapagbigay, may respeto,
mapaglingkod, maalalahanin, at masayahin. Ayon
rin kay Ferrucci (2006), ang bawat isa sa mga
mabubuting katangiang ito ay sapat na upang
magkaroon ng malaking pagbabago sa ating
pagkatao. Sa literatura ng social psychology, ang
pinakamalapit na kaugnay na salita dito ay ang
prosocial personality, na ang ibig sabihin ay ang
“palagiang pag-iisip sa kapakanan at karapatan
ng ibang tao, pakikiramay sa kanila, at pagkilos
sa paraang kapaki-pakinabang sa kanila” (Penner
at Finkelstein 1998). Sa literatura ng counseling
psychology, ang pinakamalapit na rito ay ang salitang
empathy. Ilang mga Pilipino na rin ang nagtangka na
isalin ito sa Ingles. Ayon kay Rogelia Pe-Pua at
Elizabeth Protacio-Marcelino (2000), ito ay ang
“shared humanity.” Kay Victoria Narciso-Apuan
(Symposium, Nobyembre 24, 2005) naman, ang
kahulugan nito ay “essence of humanity.”
Bukod sa walang eksaktong katumbas ang
kagandahang loob sa Ingles, wala rin itong
kongretong depinisyon sa sarili nating wika. May
mga ilan nang sumubok na magbuo, ngunit wala
pang depinisyon na masasabing standard.
TOMO XIX BLG. 3 ABRIL 2007
Mga Unang Depinisyon ng Kagandahang
Loob
May nagsasabi na ang Kagandahang Loob ay
ang lahat ng mabuting katangian na nasa isang tao
(De Mesa 1991). Ito rin ay maihahalintulad sa
pag-ibig ng Diyos sa tao (Miranda 2003, De
Mesa 1991), sapagkat ang isang taong may
kagandahang loob ay mapagpatawad at hindi
kinukunsinti ang mga maling gawain (Miranda
2003), marunong makipagkapwa, may magandang
intensyon para sa ibang tao, nagpapakatotoo,
mabait, matulungin (De Mesa 1991), mapagbigay
(De Mesa 1991; Narciso-Apuan 2005) at
nakikiramay na hindi lamang nagpapakitang-tao
(Miranda 2003; Narciso-Apuan 2005).
Sa ngayon, si Narciso-Apuan (2005) ang may
pinakamalawak na deskripsyon ng kagandahang
loob. Ito ay ang “hindi pagiging makasarili,
pagbibigay ng respeto sa ibang tao, nakahahanap
ng kaligayahan mula sa pagtulong sa ibang tao,
ginagawa ang tama kahit na ito ay mahirap o
taliwas sa tingin ng ibang tao, hindi nandidikta o
namumuwersa ng ibang tao, malaya, maawain,
mapagmalasakit, mapagkumbaba, humihingi ng
tawad, maunawain, nagpapasaya at nanghihikayat
ng mga may problema, bukas ang loob,
nagpapatibay ng loob ng kapwa, nagbibigay ng
pag-asa, nagtitiwala sa sarili at sa kakayahan ng
ibang tao, nag-aaruga, hindi nanghahamak o
nanlalait, kusang loob na naglilingkod sa kapwa
nang walang kapalit, malawak ang pang-unawa,
at malapit sa Diyos.”
Marami-rami na ang mga katangiang nabanggit
na maaaring maging batayan sa pagbuo ng
depinisyon ng kagandahang loob, ngunit halos lahat
ay konseptwal lamang at hindi empirikal. Limitado
at hindi pa malinaw and depenisyon ng
kagandahang loob base sa pagsusuri ng literatura.
Ang depinisyon na maaaring masaklaw ang lahat
ng deskripsyon ng iba’t ibang may-akda ay iyong
kay De Mesa (1991) na ang kagandahang loob ay
ang lahat ng mabuti na nasa isang tao.
Tanging layunin ng pag-aaral na ito na makabuo
ng kongkretong depinisyon na may empirikal na
basehan na makatutulong sa pag-unawa natin sa

konsepto ng kagandahang loob. Isang
questionnaire ang ipinasagot sa mga kalahok at
mula sa kanilang mga kasagutan ay nakalikha ng
mga kategorya na masasabing bumubuo ng
depenisyon ng kagandahang loob.
Pagpili ng Kalahok
Sa pagpili ng mga kalahok sa pag-aaral na ito,
nonprobablity purposive sampling ang ginamit,
sapagkat may mga katangiang taglay na hinanap
sa bawat kalahok. Sa paghahanap ng depinisyon
ng isang konsepto, mahalaga na maraming eksperto
sa konsepto ang magtulung-tulong sa paggawa nito.
May dalawang grupo na sumagot sa questionnaire.
Ang unang grupo ay binubuo ng mga eksperto (mga
propesor) sa kagandahang loob. Kabilang sa
grupong ito ay isang propesor ng sikolohiya,
tatlong propesor ng sikolohiyang Pilipino,
dalawang propsesor ng counseling psychology,
isang propesor ng wikang Pilipino, at dalawang
propesor ng relihiyon at moralidad. Ang ikalawang
grupo naman ay ang mga indibidwal na
pinaniniwalaang may taglay na kagandahang loob
na kinabibilangan ng dalawang counselor, isang
pari, isang madre, at dalawang charity volunteer.
Ang kabuuan ng mga sumagot ay 16. May 11 na
lalaki at 5 babae na ang edad ay mula 18 hanggang
62. Ang average na edad ng nila ay 39.47.
Mga Instrumento
Isang open-ended interview questionnaire ang
ibinigay sa dalawang grupo (grupo ng mga eksperto,
at grupo ng mga pinaniniwalaang may kagandahang
loob). Ang mga katanungan sa questionnaire ay puro
tungkol sa kung paano nila naranasan ang
kagandahang loob mula sa ibang tao at kung paano
nila binibigyan ng depinisyon ang kagandahang loob.
Sa pananaw ng mananaliksik, mas magiging
komportable ang mga kalahok kung ang katanungan
sa questionnaire ay “Sa paanong paraan ka nakaranas
ng kagandahang loob mula sa kapwa?” sa halip na
“Sa paanong paraan mo naipakita ang iyong
kagandahang loob sa iyong kapwa?” Sa ganitong
tanong, hindi mahihiyang sumagot ang mga kalahok.
Sa kulturang Pilipino, hindi kaaya-aya na maghayag
ng mga mabubuting ginawa natin sa kapwa.
MGA PUNDASYON NG KAGANDAHANG LOOB 69
Ang questionnaire ay sinuri muna ng isang eksperto
sa pananaliksik mula sa Departamento ng Sikolohiya
ng De La Salle University bago ipinasagot sa mga
kalahok.
Paglikom ng Datos
Ang lahat ng mga kalahok na naging bahagi ng
pag-aaral ay binigyan ng liham ng pagpayag o consent
letter kung saan nakasaad ang kanilang bahagi bilang
kalahok at ang layunin ng pag-aaral. Sa 14 na
kalahok, personal na ibinigay ng mananaliksik ang
questionnaire at ang dalawang kalahok naman ay
sumagot sa pamamagitan ng e-mail. Ang mga kalahok
ay may dalawang linggo upang sagutan ang
questionnaire. Personal rin na kinuha ang mga
questionnaire mula sa mga kalahok maliban lamang
sa mga sumagot sa e-mail. Sinigurado ng mananaliksik
na konpidensyal ang mga datos na nakuha mula sa
kanila. Ang mga sagot sa questionnaire ay inilipat sa
electronic file upang masimulan ang pag-aanalisa.
Pagsusuri ng Datos
Ang pag-aaral na ito ay gumamit ng qualitative
analysis. Sa pagbuo ng konsepto ng kagandahang
loob, content analysis ang ginamit. Mula sa mga
kasagutan sa questionnaire, hinanap ang mga
magkakapareho ng tema at bumuo ng mga domeyn
at kategorya. Isang eksperto sa Sikolohiyang Pilpino,
isang counselor, at isang propesor ng counseling
psychology ang mga tumulong sa mananaliksik sa
content analysis o sa pagbuo ng mga domeyn at
kategorya. Sila ay hindi kasama sa mga kalahok na
sumagot sa questionnaire. Tinawag na general ang
mga kategorya na lumabas sa lahat ng case maliban
sa isa. Typical naman kapag higit sa kalahati at
variant kapag higit sa tatlo. Dahil mahigit sa 15
ang mga kalahok, nagdagdag pa ng isang uri na
tinatawag na rare kapag ang kategorya ay dalawa
o tatlong beses lamang na nakita (Hill, Thompson,
Hess, Knox, Williams at Ladany 2005).
Pagkatapos mabuo ng mananaliksik at ng
kanyang mga kasamahan ang mga domeyn at mga
kategorya ay muling sinuri ng external auditor
upang makasiguro na ang pag-aanalisa ng datos o
ang pagbubuo ng mga domeyn at kategorya ay
wasto.
MALAY
70 R.R. RESURRECCION
Limitasyon ng Metodolohiya
Sa kabila ng masusing pagpaplano ng paraan
ng pagkalap ng datos para sa pag-aaral na ito,
may mga kahinaan pa rin na makikita sa pag-aaral.
May ilang problema rin na hinarap ang
mananaliksik sa pag-aaral na ito. Ngunit
naniniwala ang mananaliksik na marami pang
maaaring maging kontribusyon ng pag-aaral na
ito sa iba’t ibang larangan ng sikolohiya.
Marahil ay mapapansin kaagad ng mga
mambabasa at maitatanong din nila kung ano ang
magiging basehan sa pagpili ng mga indibidwal
na pinaniniwalaang may kagandahang loob
gayung wala pa namang malinaw at kongkretong
depinisyon ito. Paano matitiyak na ang mga
mapipili ay may kagandahang loob? May
katuwiran ang tanong na iyan, subalit kailangang
magsimula sa kahit na anong paraan na nararapat.
Sa sitwasyong ito, sa tingin ng mananaliksik, ang
paraan lamang ay ipagpalagay na ang mga taong
nasa helping profession ay may kagandahang
loob, sapagkat napapaloob sa kanilang trabaho
ang pagtulong sa kapwa.
Sa pagsusuri naman ng datos, may ilan ding
naging mga pagsubok. Ayon kina Hill, Thompson,
Hess, Knox, Williams at Ladany (2005), sa isang
pagsusuri na maraming tao ang kasapi, maaaring
maging problema ang komitment ng mga
miyembro, pagdodomina ng isang miyembro,
paulit-ulit na pagsusuri, at kakulangan sa
kongkretong hakbang sa pagsang-ayon sa mga
kategorya. Ginawa ng mananaliksik ang lahat upang
maiwasan ang mga ito, ngunit inaasahan na hindi
lubusang maaalis ang naturang mga hadlang.
Resulta
Napag-alaman na ang kagandahang loob ay
binubuo ng tatlong domeyn: ang malasakit,
pakikipagkapwa at malinis na kalooban. Sa
bawat domeyn ay may kategorya na sumasailalim.
Masasabing ang kahulugan ng kagandahang loob
ay ang “pagiging mapagmalasakit, may
pakikipagkapwa, at pagkakaroon ng malinis na
kalooban.” Napag-alaman din ang ilang katangian
na nagpapakita ng kawalan ng kagandahang
loob.
TOMO XIX BLG. 3 ABRIL 2007
Mga Katangian ng Konsepto
ng Kagandahang Loob
Mula sa datos na nakalap sa mga kasagutan ng
mga kalahok, may tatlong domeyn na lumabas ang
Kagandahang Loob at sa bawat domeyn ay may
mga kategoryang napapasailalim sa mga ito.
Ipinakikita sa Talahanayan 1 ang tatlong domeyn
na nabuo, at sa Talahanayan 2 hanggang 4 ang mga
kategoryang napapasailalim sa mga domeyn na ito.
Sa bawat talaan, nakalagay ang mga deskripsyon,
porsyento, at uri ng mga ito. Sa mga sumusunod
na talata ay ipaliliwanag nang mas malalim ang mga
ito at magbibigay ng mga halimbawa para sa bawat
kategorya na mula sa aktwal na kasagutan ng mga
kalahok sa questionnaire.
Mga Domeyn ng Kagandahang Loob
Mula sa datos, mayroong tatlong pangunahing
katangian ang taong may kagandahang loob. Siya
ay may “malasakit, pakikipagkapwa, at malinis na
kalooban.”
May malasakit (15 sa 16 o 94%). Ang taong
may malasakit ay sensitibo sa pangangailangan ng
ibang tao at may inisyatibong tumulong. Hindi
nagdadalawang-isip kahit na siya ay maabala. Siya
ay may konsiderasyon sa kapakanan ng ibang tao
at hindi siya nang-aabala. Kahit sa mga
pagkakataon na siya mismo ay may mga
pangangailangan din, uunahin pa rin niya ang
tumulong sa iba.
Pakikipagkapwa (15 sa 16 o 94%). Ang mga
taong marunong makipagkapwa ay laging handang
tumulong kahit kanino, kahit saan, kahit kailan at kahit
na sa anong paraan. Kapag sila ay nagbigay ng tulong,
hindi sila naghihintay ng kapalit. Iniaalay nila ang
kanilang serbisyo o ang kanilang pagiging eksperto
para sa mga taong makikinabang dito. Sila ay
nakaaalaalang magbigay ng kahit na maliliit na bagay
lamang sa kanilang mga kaibigan o mga kakilala.
Malinis na kalooban (11 sa 16 o 69%). Sila ay
taal na mabubuting tao at masasabing halos walang
bahid ng dungis ang kanilang kalooban, at kahit
ang kabutihan na natanggap nila ay nais nilang ibalik
sa nagbigay. Sila ay tumatanaw ng utang na loob o
 MGA PUNDASYON NG KAGANDAHANG LOOB 71

Talahanayan 1: Mga Domeyn ng Kagandahang Loob

Mga Domeyn Porsyento Uri

Deskripsyon
ng Kagandahang Loob (%)

Malasakit Sensitibo, hindi iniinda ang 94 General

abala, may konsiderasyon,
inuuna ang kapakanan ng iba

Pakikipagkapwa Laging handang tumulong, 94 General

unconditional, nagbibigay ng
serbisyo, maalalahanin
May utang na loob, bukal ang 69 Typical
Malinis na kalooban loob, marangal, nagbibigay ng
lakas ng loob

Talahanayan 2: Mga Kategorya ng Katangiang Malasakit

Mga Kategorya Porsyento Uri

Deskripsyon
ng Katangiang Malasakit (%)

Sensitibo may pagkukusa, nakararamdam 75 Typical

ng may pangangailangan

Hindi iniinda ang abala hindi iniintindi kung siya ay

(Unmindful of self) maaabala sa pagtulong sa ibang 31 Variant
tao

May konsiderasyon hindi nanlalamang, disiplinado,

iniisip ang kapakanan ng iba, 19 Rare
hindi nang-aabala, may respeto

Pag-una sa kapakanan Iniisip muna ang ibang tao bago

ng ibang tao (Selfless) ang sarili, handang 19 Rare
magsakripisyo

nagbabalik sa ibang tao ng kabutihan,sapagkat sila
rin ay nakaranas nito mula sa kanila. Bukal ang
kanilang loob—tapat at mula sa kanilang puso ang
kanilang mga inihahayag. Kabutihan lamang ang
iniisip nila para sa kapwa at hindi sila gumagawa
ng mali kahit ginagawa ito ng karamihan. Ang
kalinisan ng kanilang loob ay kanila ring ibinabahagi
sa pamamagitan ng pagbibigay ng lakas na loob sa
kapwa nila.
Ang mga kategorya sa ilalim ng mga domeyn
na ito ay ipaliliwanag sa mga sumusunod na
talahanayanan at talata.
Sensitibo (12 sa 16 o 75%). Ang taong may
kagandahang loob ay sensitibo sa pangangailangan
ng ibang tao at may pagkukusang tumulong. Hindi
na kailangan pang hingan ng tulong ang taong ito
sapagkat siya na mismo ang lalapit at ibahagi ang
sarili. Siya na ang mag-aalok ng tulong. Ang
halimbawa ay ang kusang pagtulong sa pag-asikaso
ng mga papeles ng isang kaibigan dahil wala na
siyang oras para asikasuhin ito. Isa pang
halimbawa ay ang pagpapahiram ng gamit sa
kaibigan para hindi na siya bumili pa.
Hindi iniinda ang abala. (5 sa 16 o 31%). Ang
taong may kagandahang loob ay hindi iniintindi
kung siya ay maaabala sa pagtulong sa ibang tao.
Sila ay mga tao na masasabing “going out of their
way to help others.” Halimbawa niyan ay ang pag-

MALAY
72 R.R. RESURRECCION

aalok ng upuan sa MRT sa isang babae kahit na
mahirapang tumayo at makipagsiksikan. Ang isa
pang halimbawa ay ang pagtulong sa kaklase na
gumawa ng proyekto kahit na siya ay may gagawin
pang iba. Maaari ring ihalimbawa ang paghatid o
pagsundo sa kaibigan na malayo ang tirahan.
May konsiderasyon (3 sa 16 o 19%). Ang taong
may kagandahang loob ay hindi nanlalamang ng
kapwa, disiplinado, at iniisip ang kapakanan ng
ibang tao at hindi lamang ang sarili. Hindi rin siya
nang-aabala ng iba. Siya ay sumusunod sa usapan
o sa napagkasunduan. Ang madalas na halimbawa
ay ang pagiging disiplinado sa pagmamaneho,
Pagpila at hindi pagsingit sa pila, at pagiging
pasensyoso at hindi bumubusina agad-agad.
Pag-una sa kapakanan ng ibang tao [Selfless]
(3 sa 16 o 19%). Ang taong may kagandahang
loob ay iniisip muna ang ibang tao kahit na siya ay
may sariling pangangailangan. Handa niyang
isakripisyo ang sariling kapakanan. Isang
halimbawa ang pagbibigay ng donasyon sa mga
mahihirap ng isang mahirap din lamang. Isa pang
halimbawa ang pagtigil sa pag-aaral upang
makapagtrabaho at mapag-aral ang mga kapatid.
Laging handang tumulong (12 sa 16 o 75%).
Ang taong may kagandahang loob ay hindi namimili
ng oras ng pagtulong at kahit sino—mahirap man
o mayaman, babae man o lalaki, kaibigan man o
kaaway, kakilala man o di-kakilala—ay tutulungan
niya. Kahit kailan at saan ay maaasahan at nariyan
siya tuwing may nangangailangan ng tulong.
Tumutulong siya sa kahit na anong paraan maliit
man o malaki. Isang halimbawa ay ang pagsundo
sa kaibigan kahit na gabi na at malayo, o kaya ay
ang pagtulong na magbuhat ng bag ng isang
matanda. Ang isa pa ay ang pakikisakay sa kotse
ng mga taong naglalakad sa kalye kahit na hindi
kakilala o ang pagtulong sa mga kapitbahay na
magpatay ng sunog.

Talahanayan 3: Mga Kategorya ng Katangiang Pakikipagkapwa

Mga Kategorya ng Katangiang Porsyento

Deskripsyon Uri
Pakikipagkapwa (%)

Laging handang tumulong hindi pinipili ang oras, kung sino ang 75 Typical
tutulungan, at kung anong klaseng
tulong ang maibibigay

Walang kondisyon Tumutulong at hindi naghahangad ng 63 Typical

(Unconditional) kahit na anong kapalit

Nagbibigay ng serbisyo Inaalay ang serbisyo sapagkat sila ay

eksperto sa larangan 25 Variant

Maalalahanin Naaalala ang mga mahahalagang

okasyon, nagbibigay ng kahit na
maliliit na bagay sa ibang tao 25 Variant

Walang kondisyon [Unconditional] (10 sa 16 o ay nakapagbibigay sa kanila ng kaligayahan. Ang

63%). Ang taong may kagandahang loob ay
tumutulong nang hindi naghahangad ng kabayaran
mula sa tinutulungan, maliit man o malaki ang
naitulong niya. Maaaring ihalintulad ito sa salitang
altruism. Para sa kanila, ang pagtulong sa kapwa
pagtulong sa kapwa ay hindi niya ipinagmamalaki
at lalong hindi niya ipinanunumbat. Ang halimbawa
nito ay ang lalaking tumulong sa babae na magpalit
ng gulong ng kotse. Nang siya ay binabayaran ng
babae ay hindi niya ito tinanggap. Sabi niya ay

TOMO XIX BLG. 3 ABRIL 2007

 MGA PUNDASYON NG KAGANDAHANG LOOB 73

tulong lang talaga iyon. Isa pang halimbawa ay ang
pag-tutor sa isang kaklase na hindi humihingi ng
kapalit. Ang tanging hiling lamang niya ay sana
maipasa ng kanyang tinuruan ang eksam.
Nagbibigay ng serbisyo (4 sa 16 o 25). Ang
taong may kagandahang loob ay tumutulong sa
mga taong nangangailangan ng kanilang serbisyo
sapagkat sila ay eksperto. Nais nilang ibahagi ang
kanilang kaalaman o abilidad sapagkat alam nilang
sila ay makatutulong sa panahon na iyon, o kaya
ay alam nilang hindi makababayad ang mga taong
iyon kung sa iba nila kukunin ang serbisyo. Isang
magandang halimbawa ay ang sikolohista na hindi
naningil sa pasyenteng mahirap at ang physical
therapist na nagbigay ng seminar sa mga nanay
ng mga batang may cerebral palsy.
Maalalahanin (4 sa 16 o 25%). Ang taong may
kagandahang loob ay nakaaalaala ng mga
mahahalagang okasyon ng ibang tao at gumagawa
ng paraan upang iparamdam ang kanilang
pagkagalak. Halimbawa ay ang pag-aambag-
ambag ng mga estudyante ng pera upang makabili
ng cake para sa kaarawan ng isang guro na para
na rin nilang tatay. Ang isa pa ay ang pag-text sa
mga kaibigan ng mga magagandang mensahe upang
mapasaya nang kaunti ang araw ng mga kaibigan,
pagdalaw sa may mga sakit at ang pagbibigay ng
prutas sa kapitbahay kapag may ani.
Tumatanaw ng utang na loob (5 sa 16 o 31%).
Ang taong may kagandahang loob ay marunong
tumanaw ng utang na loob. Kapag siya ay
nagawan ng kabutihan ng ibang tao ay sinisigurado
niyang gagawan niya rin ito ng kabutihan. Isang
halimbawa ang mag-aaral na dumalaw sa kanyang
counselor dahil sa payong naibigay nito sa kanya.
Bukal ang kalooban (4 sa 16 o 94%). Ang taong
may kagandahang loob ay may sinseridad; puro ang
isip, salita, at gawa; tapat; at hindi nagpapanggap o
nagkukunwari. Totoo ang kanyang mga sinasabi at
pagbibigay-puri. Isang halimbawa ay ang pagsasabi
ng “salamat” na mula talaga sa puso at hindi pilit.
Nagbibigay ng lakas ng loob (3 sa 16 o 19%).
Sila ang mga taong nagbibigay-buhay at pag-asa sa
ibang tao. Nahihikayat nila ang ibang tao na
magpatuloy kahit na may mga problema. Sapagkat
sila ay may malinis na kalooban, nais rin nilang
maibahagi ito sa kapwa. Ang halimbawa ay ang
panghihikayat sa mga kaibigan na magpatuloy sa
trabaho o pangungumusta sa kanilang kalagayan
kapag sila ay may suliranin.
Marangal (2 sa 16 o 94%). Ang taong may

Talahanayan 4: Mga Kategorya ng Katangiang Malinis ang Kalooban

Mga Kategorya ng Katangiang Malinis Porsyento

Deskripsyon Uri
ang Kalooban (%)

Tumatanaw ng utang na loob paggawa ng mabuti sa mga naagawa 31 Variant

ng kabutihan sa kanila
Bukal sa kalooban may sinseridad; puro ang isip, salita 25 Variant
at gawa; tapat at hindi nagpapanggap
Nagbibigay ng lakas ng loob nagbibigay-buhay o pag-asa sa ibang 19 Rare
tao.
Marangal hindi nagpapadala sa masamang 13 Rare
ginagawa ng ibang tao; malinis ang
konsensya.

kagandahang loob ay hindi naiimpluwensyahan ng konsensya niya. Matatag ang kanyang prinsipyo.
kasamaan ng ibang tao. Hindi siya nagpapadala sa Ang halimbawa nito ay ang pagiging tapat sa
masamang ginagawa ng iba at malanis ang trabaho at hindi nangungurakot kahit na ang mga

MALAY
74 R.R. RESURRECCION
kasamahan sa trabaho ay madalas itong gawin at
hinihikayat pa ang iba na gumaya.
Mga Katangian ng mga Taong Hindi
Nagpapakita ng Kagandahang Loob
Isa sa mga katanungan sa questionnaire na
sinagutan ng mga kalahok ang ukol sa hindi
kagandahang loob. Bagamat hindi ito bahagi ng
layunin ng pag-aaral, minarapat na isama rin ito sa
pag-aanalisa. Ayon sa kanila, ang isang taong hindi
nagpapakita ng kagandahang loob ay ang mga
taong sadyang makasarili, walang malasakit,
manhid, walang pagkukusa, nananamantala at
walang konsiderasyon o nang-aabala, nanlalamang
ng kapwa, walang sinseridad, mapagkunwari,
nanloloko, at maramot.
Karamihan sa mga ito ay kabaligtaran ng o
salungat sa mga katangian ng isang may
kagandahang loob. Ang makasarili, walang
malasakit, walang pagkukusa, at manhid ay
kabaligtaran ng pagiging sensitibo at may malasakit.
Ang pagsasamantala, walang konsiderasyon, at
pang-aabala ay kabaligtaran ng may
konsiderasyon. Ang panlalamang ng kapwa ay
siyang kabaligtaran ng pang-una sa kapakanan ng
iba. Ang kawalan ng sinseridad, pagkukunwari, at
panloloko naman ay kabaligtaran ng pagiging bukal
ang kalooban at marangal. Ang pagiging maramot
naman ay kabaligtaran ng pagiging laging handang
tumulong.
Sa mga susunod na pag-aaral, maaaring balikan
ang mga katangiang ito upang lalo pang mapag-
alaman ang mga katangian ng mga taong
nagpapakita ng “hindi kagandahang loob.” Sa
kasalukuyan, hilaw pa ang datos tungkol dito
sapagkat hindi ito ang pangunahing layunin ng
kasalukuyang pag-aaral.
Diskusyon
Ayon sa resulta, ang taong may kagandahang
loob ay may malasakit (sensitibo, hindi iniinda ang
abala, may konsiderasyon, at inuuna ang kapakanan
ng iba), may pakikipagkapwa (laging handang
tumulong, walang kondisyon, nagbibigay serbisyo,
TOMO XIX BLG. 3 ABRIL 2007
at maalalahanin), at may malinis na kalooban
(tumatanaw ng utang na loob, bukal ang kalooban,
nagbibigay ng lakas ng loob, at marangal).
Ang tatlong domeyn na ito ang maaaring maging
pundasyon sa pagbuo ng depinisyon ng
kagandahang loob. Sa mga sumusunod na talata,
ilalahad ang mga pagpapaliwanag at implikasyon
ng resulta pati na rin ang mga suhestyon para sa
mga susunod na pag-aaral.
Kagandahang Loob: Ang Lahat
ng Mabuting Katangian na Nasa Isang Tao
Karamihan sa mga nakitang kategorya sa pag-
aaral na ito ay may kaugnayan sa mga katangiang
matatagpuan sa mga nakaraang literatura lalo na
sa mga katangiang nabanggit ni Narciso-Apuan
(2005). Malasakit ang pinakamalapit na katumbas
ng empathy at ang katangiang ito ang pinakalitaw
sa mga kasagutan ng mga kalahok. Sang-ayon
si Narciso-Apuan (2005) na ang taong may
kagandahang loob ay may malasakit. Sang-ayon
rin siya na ito ay walang kondisyon o
naglilingkod nang walang kapalit, bukas ang
kalooban at hindi nagpapakitang-tao. Sinang-
ayunan din ito nina Miranda (2003) at De Mesa
(1991). Ang may kagandahang loob ay may
konsiderasyon o hindi makasarili, nagbibigay ng
respeto sa ibang tao, at hindi nanghahamak o
nanlalait (Narciso-Apuan 2005). Inuuna niya
ang kapakanan ng ibang tao, hindi iniinda ang
abala sa sarili, at laging handang maglingkod.
Siya ay matulungin at mapagbigay (De Mesa
1991) at nakakahanap ng kaligayahan mula sa
pagtulong sa ibang tao (Narciso 2005). Ang
pakikipagkapwa naman ay nabanggit ni Narciso-
Apuan (2005) bilang “essence of humanity” at
“shared humanity” naman, ayon kay Pe-Pua at
Protacio-Marcelino (2000). Ayon pa kay Narciso-
Apuan (2005), ang may kagandahang loob ay
ginagawa ang tama o marangal kahit na ito ay
mahirap o taliwas sa tingin ng ibang tao.
Nabanggit din ni Narciso-Apuan (2005) na ang
taong may kagandahang loob ay nagbibigay ng
lakas ng loob at pag-asa at nagtitiwala sa
kakayahan ng iba.

May mga katangiang nakita sa pag-aaral na hindi
nabanggit sa literatura, tulad ng maaalalahanin,
nagbibigay ng serbisyo, at tumatanaw ng utang na
loob. Gayundin naman ay mga nasa literatura ngunit
hindi lumabas sa pag-aaral, tulad ng malaya,
maawain, mapagkumbaba, humihingi ng tawad,
maunawain, nagtitiwala sa sarili, nag-aaruga, at
malapit sa Diyos (Narciso-Apuan 2005).
Nakapagtataka na ayon kay Miranda (2003) at
De Mesa (1991), ang kagandahang loob ay
maihahalintulad sa pag-ibig ng Diyos, ngunit wala
kahit ni isang nagbanggit nito sa mga kalahok, kahit
na ang pari at madre.
Maraming implikasyon at mga isyu ang
hinaharap ng kasalukuyang pag-aaral. Ang ibig
sabihin ba nito ay hindi bahagi ng kagandahang loob
ang mga hindi lumabas na mga katangian sa pag-
aaral, katulad ng mapagpatawad, mapagkumbaba,
at maka-Diyos? Mahirap ikaila o sabihin na hindi
sila bahagi sapagkat ang mga ito ay mga
magagandang katangian din; at, ayon kay De Mesa
(1991), ang kagandahang loob ay tumutukoy sa
lahat ng mabuting katangian na nasa isang tao.
Paano rin lubusang masasabi na ang tao ay may
kagandahang loob? Dapat ba ay mayroon siya
tatlong domeyn ng mga katangian na nabanggit sa
pag-aaral, o maaaring isa o dalawa lamang dito
ngunit consistent naman? Sa pag-aaral, ang
malasakit at pakikipagkapwa lamang ang may uring
general at ang malinis na kalooban ay typical
lamang. Maaari bang masabing “maganda ang
loob” ng isang taong hindi nakikita ang kalinisan
ng loob kung siya naman ay may malasakit at
pakikipagkapwa? Dapat ba tayong sumang-ayon
kay Ferrucci (2006) na ang pagkakaroon ng kahit
isa lamang sa mga mabubuting katangiang ito ay
sapat na upang magkaroon ng malaking pagbabago
sa ating pagkatao?
Napag-alaman din sa pag-aaral ang ilang
katangian ng isang taong nagpapakita ng hindi-
kagandahang loob. Maaari bang masabi pa rin na
ang isang tao ay may kagandahang loob kung siya
ay mayroon din ilang katangian na napapailalim sa
katangian ng hindi-kagandahang loob?
Ilang beses na rin natin narinig mula sa ibang
tao na ang lahat ng labis ay masama. Kung ang
MGA PUNDASYON NG KAGANDAHANG LOOB 75
isang tao ay puno ng kagandahang loob, maaari
rin ba itong makasama sa kanya? Maaaring ang
mga sobra sa malasakit ay makalimutan na ang
sariling pangangailangan. Maaaring abusuhin ng
ibang tao ang madalas makipagkapwa. Ang mga
may malinis na kalooban at nagsasabi ng
katotohanan ay maaaring malagay sa panganib.
Maaari bang sa labis na pagpapakita ng
kagandahang loob ay makasasama rin ito sa kapwa
dahil lagi na lamang silang aasa sa iyo?
Ang Pagkakaroon ng Kagandahang Loob
Una ang 12 na kategorya ng kagandahang loob
ay nasa loob ng isang tao. Ang loob ay isang
mahalagang konsepto sa mga Pilipino. Ayon kay
Salazar (1985), ang pagkatao ng isang Pilipino ay
may loob at labas (internality at externality) at
ang loob ang siyang mas pinahahalagahan. Ayon
kay Ileto (1979), ang loob ang siyang panloob
na sarili, ang ubod ng pagkatao, at siyang
kinasasalalayan ng tunay na halaga ng isang tao.
Ang loob ay isang konseptong may kinalaman
sa relasyon at naglalarawan sa ating pakikitungo
sa iba, kaya naman ang mga salita natin tungkol
sa pakikipagkapwa ay may taglay na loob:
“utang na loob,” “sama ng loob,” “kusang loob”
at “kagandahang loob.” Ngunit dahil sa ito ay
galing sa “loob,” upang makita ito sa isang tao ay
dapat itong mailabas. Kaya ang mga katangian sa
12 na nabanggit sa pag-aaral ay may kinalaman sa
pagkilos o observable behavior ng tao.
Pangalawa, ang mga katangian ng kagandahang
loob ay mga katangian na hindi inaamin ng isang
tao na taglay niya. Hindi dapat manggaling sa sarili
ang pagsasabi na siya ay may kagandahang loob.
Dapat ibang tao ang nakakikita nito. Ang
Kagandahang Loob ay iginagawad ng ibang tao,
hindi tulad ng ibang positibong katangian tulad ng
pagiging masayahin. Ang isang tao ay maaaring
ipagsasabi na siya ay masayahin ngunit ang taong
may kagandahang loob ay hindi ito maaaring
ipagsabi. Maaari nga na hindi niya alam na
mayroon siya nito, sapagkat ibang tao ang
nakakikita nito sa pamamagitan ng kanyang
pagkilos at pag-uugali.
MALAY
76 R.R. RESURRECCION
Mga Isyu sa mga Katangian
ng Kagandahang Loob
Sapagkat ito ay mga katangian o traits at ang
mga katangian ay laging may kinakaharap na mga
isyu, masasabi rin na ang mga katangian ng
kagandahang loob ay napapasailalim din sa mga
isyu ng traits na binanggit nina Church at Katigbak
(2000). Ang mga katangian ba ng kagandahang
loob ay ayon sa sitwasyon (situational) o sa
disposisyon (dispositional)? Ito ba ay mula
pagkapanganak (innate) o natututunan (acquired)?
Karamihan din sa mga katangian ng kagandahang
loob ay may kaugnayan sa moral values. Kapag
nilikha ang iskala, maaaring magkaroon ng
argumento sa mga kasagutan sapagkat magkakaiba
ang mga pagpapahalaga o values sa iba’t ibang
kultura. May epekto kaya ang individualism at
collectivism sa pagbuo ng konsepto ng
kagandahang loob?
Implikasyon sa Clinical at Counseling
Psychology
Ngayong may ideya na tayo kung ano ang
kagandahang loob, maaaring makatutulong ito sa
pagpapabuti ng ating relasyon sa ating kapwa sa
araw-araw na interaksyon natin sa kanila. Bukod
pa dito, maaaring makatutulong ito sa mga clinical
at counseling psychologists. Maaaring tingnan ng
mga counselor o therapist ang kanilang mga sarili
at alamin kung ano sa mga katangian ng
kagandahang loob ang mayroon sila na
nakatutulong sa kanilang propesyon. Maaaring ang
maging pokus ng isang counselor ay hindi lamang
ang kanyang oryentasyon at mga teknik kundi pati
na rin ang kanyang mga katangian upang maging
isang epektibong counselor. Gayundin sa larangan
ng pananaliksik sa counseling. Karamihan sa mga
pananaliksik ay nakatuon lamang sa modelo ng
counseling ngunit limitado ang mga pananaliksik sa
mga katangian ng isang counselor kung ikukumpara
sa bilang ng mga nagawa na tungkol sa modelo o
estratehiya.
Ayon kay Seligman (2000), ang Positive
Psychology, o ang sikolohiya na nakatuon sa mga
TOMO XIX BLG. 3 ABRIL 2007
positibong katangian ng isang tao, ay unti-unti nang
nakikilala sapagkat marami itong aplikasyon sa
iba’t ibang larangan ng sikolohiya kabilang na ang
counseling. Ang pagbuo ng konsepto ng
kagandahang loob ay maaaring makatulong sa
pagsisimula ng Filipino Positive Psychology na
maaaring may aplikasyon sa counseling.
Sa isang pag-aaral na may layuning makagawa
ng isang unibersal na klasipikasyon ng mga
positibong katangian ng mga tao sa halip na mga
negatibong karamdaman na kagaya ng Diagnostic
and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-
IV), natuklasan nila Dahlsgaard, Peterson, at
Seligman (2005) na may anim na positibong
katangian na makikita sa Confucianism, Taoism,
Buddhism, Hinduism, Athenian, Judaism,
Christianity, at Islam. Ang mga ito ay justice,
humanity, temperance, wisdom, transcendence, at
courage. Maaaring ang mga ito ay kaugnay ng
“kagandahang loob” at maituturing na
pinakamahahalagang konsepto sa Filipino Positive
Psychology.
Marahil kung ang isang counselor ay may
kagandahang loob, isa itong asset o kalamangan
sa counseling ngunit baka mayroon din itong
negatibong epekto sa counselor. Kung lagi siyang
handang tumulong, magbigay ng serbisyo, at inuuna
ang kapakanan ng ibang tao, hindi kaya siya ay
sobrang mapagod at mawalan ng motibasyon sa
counseling? Hindi kaya mamihasa ang mga
counselee at abusuhin ang kanyang kagandahang
loob? Ngunit kung may dedikasyon ang counselor
sa kanyang propesyon ay kaya niya itong
mapaimbabawan at hindi indahin ang abala o pagod
na, ayon sa pag-aaral na ito, isang katangian ng
kagandahang loob.
Sa pagkakaroon ng mga domeyn at kategorya
ng kagandahang loob, maaaring makabuo ng isang
iskala na susukat sa kagandahang loob ng isang
tao. Ang iskalang mabubuo ay maaaring gamitin
sa counseling at sa pagpili ng mga aplikante sa
trabaho, bukod sa iba pang gamit.
Kung ang pagkakaroon ng kagandahang loob
ay natututuhan, maaari ba itong ituro sa counselor
at pati na rin sa counselee? Maaari bang
magkaroon ng kurso upang madebelop ang

kagandahang loob, o maaari bang magkaroon ng
modelo o estratehiya sa counseling na gamit ang
konseptong ito?
Limitasyon ng Metodolohiya
Dahil sa ang pag-aaral ay may layuning
makabuo ng konsepto, ninais ng may-akda na
magkaroon ng maraming kalahok upang
maraming pananaw ang makuha, kaya
napagdesisyunan na questionnaire ang gamitin sa
pagkalap ng datos sapagkat mas marami ang
maaaring makasagot. Ngunit may ilang limitasyon
ang ganitong pamamaraan. Una, maaaring mas
marami silang naisagot kung interbyu ang ginamit.
Pangalawa, walang pagkakataon na magkaroon
ng consensus ang mga kalahok. Nagkaroon man
ng mga eksperto na tumulong sa content analysis,
mahalaga pa rin kung ang mga kalahok mismo
ang nagtipon upang magsalu-salo ng mga
pananaw. Maaari sanang magawa ito sa
pamamagitan ng Focus Group Discussion.
Mayroon ding naging limitasyon ang
questionnaire na ginamit. Ang panuto ay “sumulat
ng karanasan nila noong huling apat na linggo.”
Nilagyan ng time frame dahil baka mas detalyado
ang kanilang kwento kung sariwa pa ang
pangyayari. Ngunit ang maaaring nangyari ay hindi
nila isinulat ang isang karanasan na matagal nang
naganap kahit na ito ay mas makabuluhan
sapagkat ang nakalagay sa panuto ay mga
karanasan noong nakaraang apat na linggo
lamang. Sa mga susunod na pag-aaral, maaaring
huwag na lamang lagyan ng time frame.
Sa pagpili ng kalahok, ang mananaliksik
lamang ang nagdesisyon kung sino ang nararapat
na gawing kalahok base sa kanyang palagay o
assumption na ang mga nasa helping profession
ay may taglay na kagandahang loob. Maaaring
sa susunod ay gagamit ng nomination method na
kung sino ang pinakamaraming nominasyon mula
sa ibang tao ay siyang magiging bahagi ng pag-
aaral.
MGA PUNDASYON NG KAGANDAHANG LOOB 77
MGA SANGGUNIAN
Alejo, Albert. Tao po! Tuloy!: Isang landas ng
pag-unawa sa loob ng tao. QC: Office of
Research and Publications, AdMU,1990.
Church, Timothy at Katigbak, Marcia. Filipino
Personality: Indigenous and Cross-Cultural
Studies. Manila: DLSU P, 2000.
Dahlsgaard, Katherine, Peterson, Christopher,
at Seligman, Martin. Shared virtue: The
Convergence of Valued Human Strengths
Across Culture and History. Review of
General Psychology, 9 (2005): 203-213.
De Mesa, Jose. In solidarity with the culture.
QC: Maryhill School of Theology, 1991.
Doi, Takeo. On the concept of Amae. Infant
Mental Health Journal, 13 (1992): 7–11.
Ferrucci, Piero. The power of kindness: The
unexpected benefits of leading a
compassionate life. NY: Penguin Group Inc.,
2006.
Hill, Clara, Thompson, Barbara, Hess, Shirley,
Knox, Sarah, Williams, Elizabeth at Ladany,
Nicholas. Consensual Qualitative Research:
An update. Journal of Counseling
Psychology, 52 (2005):196-205.
Ileto, Reynaldo C. Pasyon and Revolution.
Popular Movements in the Philippines, 1840-
1910. QC: AdMU P, 1979.
Miranda, Dionisio. Kaloob ni Kristo: A Filipino
Christian account and conscience. Manila:
Logos Publication, Inc., 2003.
Narciso-Apuan, Victoria. “Ang kagandahang
loob at pagiging matanda.” Panayam sa
okasyon ng ika-30 kumperensya ng
Sikolohiyang Pilipino, Maynila, Pilipinas,
2005.
Niiya, Yu, Ellsworth, Phoebe at Yamaguchi,
Susumu. Amae in Japan and the United
States: An exploration of a “culturally unique”
emotion. Emotion, 6 (2006): 279-295.
P e n n e r, L o u i s a t F i n k e l s t e i n , M a r c i a .
Dispositional and structural determinants of
volunteerism. Journal of Personality and
Social Psychology, 74 (1998): 525–537.
MALAY
78 R.R. RESURRECCION
Pe-Pua, Rogelia at Protacio-Marcelino, Elizabeth
A.Sikolohiyang Pilipino (Filipino psychology):
A legacy of Virgilio G. Enriquez. Asian Journal
of Social Psychology, 3 (2000): 49-71.
Salazar, Zeus. Four filiations in Philippine
psychological thought. In A. Aganon at M.
David (Mga Patnugot), Sikolohiyang Pilipino:
TOMO XIX BLG. 3 ABRIL 2007
Isyu, Pananaw at Kaalaman (New Directions
in Indigenous Psychology). Manila: National
Book Store, 1985.
Seligman, Martin. “Positive psychology: An
introduction.” American Psychologist, 55
(2000): 5-14).