Temat: Przemiana Jacka Soplicy – bohatera „Pana Tadeusza”

Adama Mickiewicza.
Temat realizowany na 2 godzinach lekcyjnych 11.02 i 12.02. 2021

Cele lekcji:

• doskonalenie umiejętności czytania, analizy i interpretacji dłuższego tekstu literackiego;

• ćwiczenie umiejętności wyszukiwania w tekście odpowiednich informacji oraz porządkowania ich według
przyjętych kryteriów;

• kształcenie umiejętności wyrażania własnego zdania, argumentowania, wyciągania wniosków, uogólniania;

• ćwiczenie umiejętności charakteryzowania bohatera dynamicznego;

• ćwiczenie sprawności tworzenia spójnych wypowiedzi ustnych i pisemnych, poprawnych pod względem
językowym i stylistycznym.

1. Przypomnienie znaczenia terminu – bohater dynamiczny (taki, który

zmienia się w toku akcji).
2. Porządkujemy historię życia Jacka Soplicy, wyodrębniając najważniejsze
etapy w jego życiu
3. Nadanie każdej fazie życia tytułu, np.:
 Jacek Soplica jako młody szlachcic nieprzytomnie zakochany w
Ewie Horeszkównie,
 Błędy i upadek moralny butnego szlachcica,
 Pokora i duchowe odrodzenie Jacka Soplicy
 Jacek Soplica –bojownik i emisariusz

4. Odtworzenie fragmentu filmu „Pan Tadeusz” w reż. A. Wajdy

ukazującego scenę spowiedzi Jacka Soplicy.
Zwróćcie uwagę na grę aktorów, na ukazane w nich emocje i filmowe
środki podkreślające dramatyzm tej sceny (np. ujęcia, zbliżenia, światło).

5. Spowiedź Jacka mamy zapisaną w Księdze X Pana Tadeusza – Emigracja.

Jacek
6. Zadanie do wykonania
Opisz we właściwej kolejności dzieje Jacka Soplicy (w razie problemów
posłuż się tekstem epopei).
Na zadanie czekam do jutra do godziny 15.00. Odręcznie i w zeszycie
proszę pracę wykonać.
aniastach@poczta.onet.pl
Jutro kartkóweczka z treści i bohaterów, kto jest kim.

7. „Ja, com był junakiem” – charakterystyka Wąsala (Jacek Soplica w

młodości.
Przeanalizujcie proszę te fragmenty epopei opisujące Jacka Soplicę, swoje
przemyślenia, obok tych, które Wam zapiszę, zanotujcie w zeszytach.

Ty, którego pamiętam, gdy zdrowy, rumiany,

Piękny szlachcic
– urodziwy, przystojny młody szlachcic

Ach, nieraz przy kieliszkach, gdy się tak rozrzewniał,

Gdy mię tak ściskał i o przyjaźni zapewniał,
Potrzebując mej szabli lub kreski na sejmie
Gdy musiałem nawzajem ściskać go uprzejmie,
To tak we mnie złość wrzała, że ja obracałem
Ślinę w gębie, a dłonią rękojeść ściskałem,
Chcąc plunąć na tę przyjaźń i wnet szabli dostać

– emocjonalny, kierujący się uczuciami, równie mocno przeżywał miłość,

jak i nienawiść

Już nie miałem

Odwagi zagniewać ją, zatrwożyć, – milczałem.
I ja, zawadyjaka sławny w Litwie całej,
Co przede mną największe pany nieraz drżały,
Com nie żył dnia bez bitki, co nie Stolnikowi,
Alebym się pokrzywdzić nie dał i królowi,
Co we wściekłość najmniejsza wprawiała mnie sprzeczka,
Ja wtenczas, zły i pjany, milczał jak owieczka

Zemsty opętany biesem,

Zły, opryskliwy, znaleźć nie mogłem pociechy
W niczym na świecie – i tak z grzechów
w nowe grzechy,
Zacząłem pić.

– porywczy, gwałtowny, łatwo wpadał we wściekłość

Ja śmiałem się udając, że drwiłem z magnatów

I z córek ich, i nie dbam o arystokratów;
Że jeśli bywam u nich, z przyjaźni to robię,
A za żonę nie pojmę, tylko równą sobie.
Przecie bodły mi duszę do żywca te żarty

Wszystko to, prawda, z pychy, żeby nie ubliżyć

Imieniowi Sopliców, żeby się nie zniżyć
Przed panem prośbą próżną, nie dostać odmowy

– dumny, pewny siebie, bardzo czuły na punkcie swego honoru, nie

potrafił znieść najdrobniejszych uwag

Jakżem ciebie nie poznał po owym wystrzale,

Kiedyś tak do niedźwiedzia trafił doskonale?
Bo nad ciebie nie miała strzelca Litwa nasza

– doskonały strzelec

Miałem za sobą Dobrzyn i cztery zaścianki

– miał posłuch i mir wśród braci szlacheckiej, cieszył się autorytetem

Wnioski : Młody Jacek Soplica jest typowym przedstawicielem

szlacheckiego stanu, wyrazicielem szlacheckiego
 warcholstwa, młodzieńczego rozpasania.

8. Księdza Robaka „czyny ciche, użyteczne”

 Na czym polegała zmiana Jacka Soplicy, dlaczego podjął taką

decyzję?
Zły przykład dla Ojczyzny, zachętę do zdrady,
Trzeba było okupić dobremi przykłady,
Krwią, poświęceniem się… (Ks. X

 Wymień cechy Księdza Robaka, które są dowodem całkowitej

odmiany bohatera oraz te, które pozostały stałe, np.
pokora, wyrzeczenie się nazwiska, poświęcenie na rzecz innych
Pozostały:
odwaga, bezkompromisowość, aktywność w działaniu

 Znajdźcie w Internecie czy Słowniku wyrazów obcych, czym

zajmuje się emisariusz
 Opisz działalność księdza Robaka w Soplicowie

Ksiądz Robak jako emisariusz

(tajny wysłannik polityczny)

 spotykał się z wtajemniczonymi (Sędzią, Jankielem)

 pracował nad przygotowaniem powstania oraz połączeniem Litwy i
Korony
 przynosił wieści o wydarzeniach na ziemiach polskich, na temat
działań Napoleona
 zachęcał szlachtę do działania, tłumaczył idee powstania

-wziął udział w walce zbrojnej

-był ścigany przez wszystkich trzech zaborców
-na polecenie rządu Księstwa Warszawskiego przygotowywał
powstanie na Litwie
 9. Bohater dynamiczny- Jacek Soplica
- W historii księdza Robaka pojawiają się wydarzenia, które nie mogły być
udziałem jednego człowieka (niemożliwość przebywania w tym samym
czasie w różnych miejscach), jest to jakby „kumulacja losu polskiego”.
– Poeta ukazał w postaci Jacka Soplicy najpierw ujemne cechy szlachty
(pycha, duma, samowola), a następnie przemianę narodowego
charakteru, potrzebę zmiany, ofiarne poświęcenie się dla odzyskania
utraconej ojczyzny.
– Przykład Księdza Robaka, który odpokutował nad miarę, służąc
ojczyźnie, który potrafił się zmienić, przywodzi myśl o możliwości zmiany
całego społeczeństwa, które wolność może odzyskać tylko drogą
przemian i ciężkiej służby dla narodu, „męczeństwa bez chwały”.
– Przemiana Jacka Soplicy jest wyrazem wiary i otuchy poety, nadzieją
dla zmian, jakie muszą być dokonane, aby Polacy odzyskali niepodległość.

PROSZĘ DOKŁADNIE ZAPOZNAĆ SIĘ Z NOTATKĄ, PRZEPISAĆ DO ZESZYTU.

CZEKAM NA ZALEGŁE ZADANIA DOMOWE DO PONIEDZIAŁKU 15.02.