MGA NAGING BABAE SA BUHAY NI RIZAL

 Julia Celeste Smith

- Noon ay buwan ng Abril, 1877. Nagtungo si Rizal sa Ilog Dampalit sa Los Baños, Laguna upang
maligo. Doon niya Nakita ang isang magandang babae na nagngangalang Julia. Mula noon ay
larawan n ani Julia ang nakakintal sa isipan ni Rizal subali’t tulad ng iba pang kabataan, ang
paghanga ring nalimutan nang makakilala ng isang dalagita na taga-Lipa, Batangas
 Segunda Katigbak
- Sinasabing siya ang unang pag-ibig ni Rizal na taga-Lipa, Batangas. Inilarawan ni Rizal si Segunda
na may mahabang buhok, matang nangungusap na maapoy kung minsan at mapanglaw naman
sa ibang pagkakataon, malarosas na kutis na may kasamang nakakatuksong ngiti. Pinigilan ni
Rizal ang sarili na tuluyang mahalin si Segunda dahil batid niya na naipangako na ito sa ibang
lalaki, si Manuel Luz, subalit nagpatuloy pa rin siya sa pagdalaw dito
 Jacinta Ibardo Laza
- Tinatawag ni Rizal na Binibining L. Sinabi ni Rizal na mas matanda ito sa kanya, maputi at
nagtataglay ng matan kaakit-akit. Pinaniniwalaan na siya ang gurong si Vicenta Ybardaloza na
madalas dalawin ni Rizal bagama’t ang puso niya ay patuloy na nangungulila kay Segunda.
Nahinto lamang ang pagdalaw niya kay Binibining L nang agbawalan na siya ng kanyang ama
 Leonor Valenzuela
- Nang ikalawang taon ni Rizal sa UST ay nakilala niya si Leonor na kapitbahay ng may-ari ng bahay
na kanyang tinutuluyan. Sila ay nagpalitan ng sulat, at upang hindi malaman na sila’y may
kaugnayan, tinuruan ni Rizal si Leonor sa pagsulat na ang tintang gamit ay tubig at asin, subalit
hindi nagtagal ang kanilang pag-iibigan at nagkasundo na lamang silang magturingan bilang
magkaibigan
 Leonor Rivera
- Siya ang pangalawang Leonor sa buhay ni Rizal. Nagtagpo ang landas nila nang ipagsama ni
Paciano ang kapatid sa bahay ng kanyang Tiyo na si Antonio Rivera na siyang am ani Leonor. Ang
pagmamahalan ng dalawa ay nararamdaman nila nang masugatan si Rizal sa isang pag-aaay ng
mga estudyante sa UST at ginamot siya ni Leonor. Matagal nagkawalay ang dalawa nang
nagtungo si Rizal sa Madrid, hanggang sa ikinasal si Leonor sa ibang lalaki na si Henry Kipping
noong June 17, 1891
 Consuelo Ortega Rey
- Si Rizal ay hindi naman kagandahang lalaki ngunit nagtataglay ng maraming talento kaya’t
nagustuhan siya ng magandang anak ni Don Pablo sa Madrid na si Consuelo. May dalawang
dahilan kung bakit umayaw si Rizal sa relasyon nila: May Kasunduan na sila ni Leonor; ang
kanyang kaibigan at kasamahan sa propaganda na si Eduardo de Lete ay may gusto rin kay
Consuelo
 Gertrude Beckette
- Anak si Gertrude ng may-ari ng bahay na tinirhan ni Rizal nang magtungo siya sa London.
Inilarawan ni Rizal si Breckette bilang babaeng may kulay brown na buhok, asul na mata at
mapupulang mga pisngi. Hindi rin nagtagal at umalis siya sa Londo upang makalimutan na siya ni
Breckette at ipagpatuloy ang misyon sa Maynila.
 Nellie Bousted
 - Isang babaeng maganda, matalino, mahinahon, may matas na moralidad at totoong Pilipina.
May dalawang dahilan kung bakit hindi niyaya ni Rizal si Bousted na magpakasal: Ayaw ng in ani
Nellie kay Rizal; at ayaw palipat ni Rizal sa relihiyong protestantismo na gusto naman ni Nellie.
 Seiko Usui “O Sei San”
- Si Seiko ay 23, si rizal naman ay 27. Nagsimula ang pag-iibigan nila nang lumipat si Rizal sa
Legasyon ng Espanya sa Azabu, distrito ng Tokyo. Humanga si Seiko kay Rizal dahil sa
pagkamaginoo nito. Doon na sana titira sa Japan si Rizal ngunit mas nanaig ang misyon niya sa
pagpapalaya sa Pilipinas. Taong 1890 matapos mamatay ni Rizal ay nagpakasal si Seiko kay
Alfred Charlton, isang British na guro ng Chemistry. Namatay si Seiko noong Mayo 1, 1947
 Suzanne Jacoby
- Isa sa dahilan kung bakit masaya si Rizal nang umalis sa Belgium. Noong Abril, 1891 pagkatapos
isulat ang El Filibusterismo ay bumalik siya sa Belhika na ikinatuwa naman ni Suzanne Jacoby
 Josephine Bracken
- Isang babaeng Irish na 18 taong gulang. Nagkita sila ni Rizal nang ipagamot ni Bracken ang ama
nito na si George Taufer sa Dapitan. Pagkalipas ng isang buwan nagpasiya ang dalawa na
magpakasal ngunit tinanggihan ng pari kaya’t silang dalawa’y naghawak kamay at ikinasal ang
kanilang sarili. Dahil sa hindi inaasahang pagkakataon, nahulog ang kanilang anak na walong
buwan pa lamang na pinangalanan ni Rizal na Francisco. Bago namatay si Rizal, binigay niya
muna ang librong Imitation of Christ ni Padre Thomas Kempis. Ikinasal si Josephine 2 taon
matapos mamatay si Rizal kay Vicente Abad

SI RIZAL SA BRUSELAS AT ESPANYA (1890-1892)

Noong 1890, lumisan si Rizal sa Paris patungong Bruselas habang naghahanda sa pagpapalimbag ng
kanyang mga anotasyon ng Sucesos De Las Islas Filipinas ni Antonio Morga. Naninirahan siya sa isang
pangupahang bahay ng magkapatid na Jacoby, sina Catherine at Suzanna na mayroong pamangking
nagngangalang Suzanna (“Thil”) na may edad 16. Ayon sa historian na si Gregorio F. Zaide, umibig si Rizal
kay Suzanne Jacoby, 45 taong gulang, ngunit naniniwala ang Belgang si Pros Slachmuylders na uminig si
Rizal sa 16 na taong gulang na pamangking si Suzanna. Nakita niya ang mga talang nagbibigay linaw sa
kanilang mga pangalan at edad.

SI RIZAL SA KANYANG PAGBABALIK SA PILIPINAS (PAGPAPATAPON SA DAPITAN)

Pagbalik sa Maynila noong 1892, binuo ni Rizal ang isang samahang La Liga Filipina. Isinusulong ng
samahang ito ang pagkakaroon ng reporma sa pamamagitan ng legal na pamamaraan, ngunit ito’y
binuwag ng gobernador. Sa mga panahong iyon, tinuturing na siya bilang kalaban ng estado ng
pamahalaang Kastila dahil sa kanyang mga Nobela. Nasangkot si Rizal sa mga gawaing rebelyon at noong
Hulyo 1892 ay pinatapon siya sa Dapitan sa Probinsya ng Zamboanga. Habang nasa Dapitan ay nagtayo
siya ng isang paaralan, ospital at isang Sistema ng suplay ng tubig, at nagtuturo din ng mga magsasaka

(PAGBARIL SA BAGUMBAYAN)

Isang litrato ng pagbaril kay Rizal sa Bagumbayan. Isang inatasan na bumaril kay Rizal ay isang hanay ng
mga Pilipinong kasapi ng Hukbong Kastila, habang isa pang hanay ng mga Kastilang kasapi ng Hukbong
Kastila ang nakahanda upang barilin ang sinuman sa kanila na susuway. Kinunan ng manggagamot ng
Hukbong Kastila ang pulso ni Rizal at ito’y normal. Pinatahimik ng sarhento ang mga Kastilang hukbo
noong nagsimula na walang sumigaw ng “Viva” at iba pang katagang pabor sa Kastila kasama ang
manonood na karamihan ay mga Peninsulares at mga Mestisnong Kastila. Ang kanyang huling salita ay
isa sa mga huling salita ni Hesukristo: “CONSUMMATUM EST”  natapos na o naganap na

MGA KATHA NI RIZAL

Ang tanyag na dalawang nobela ng ating pambansang bayani: Ang Noli at El Fili. Ang mga ito ay naging
daan upang magising ang puso’t diwa ng mga Pilipino. Ito ang pamanang lahi ni Rizal o mas kilala sa
tawag na Pepe na isang Pilipinong repormista para sa isang lipunang Malaya at hindi rebolusyonaryong
naghahangad ng kasarinlan

Domingo Lam-co

- isang Tsinong mangangalakal na naglayag sa Pilipinas mula sa Jinjiang, Quanzhou noong

kalagitnaan ng ika-labimpitong siglo.
- nakapag-asawa ng isang Pilipina sa katauhan ni Inez de la Rosa
- upang makaiwas sa hostilidad ng mga Espanyol para sa mga Intsik ay pinalitan niya ang kaniyang
apelyido ng "Mercado" (pangangalakal).

Teodora Morales Alonso Realonda y Quintos,

- Anak nina Lorenzo Alonzo (isang kapitan ng munisipyo ng Biñan, Laguna, kinatawan ng Laguna
sa Kortes ng Espanya, agrimensor, at kasapi ng isang samahan ng mga Katoliko) at ni Brijida de
Quintos (na mula sa isang prominenteng pamilya).
- Ang kanilang apelyido ay pinalitan ng Realonda noong 1849.