Talumpati Tungkol sa Kabataan
Huwag sana tayong
1. Kabataan ng Makabagong Henerasyon: Iba Pero
Tanaw Pa Rin Ang Pag-Asa
“Iba na talaga ang mga kabataan ngayon” – mga
salitang halos araw araw mong maririnig mula sa mga
matanda. Sa dyip, sa kalye, sa palengke. Halos
nakakabingi na nga ‘di ba?
Iba na nga talaga ang mga kabataan ngayon. Ang
kabataan ng makabagong henerasyon na maraming
alam sa bagong teknolohiya, maraming pangarap sa
buhay, maraming nais maabot.
Ang totoo, maraming kapuri-puri sa mga kabataan
ngayon. Marami sa atin ang hindi nakakakita nun dahil
inaasahan nating maging pareho sila ng kabataan noon.
Hindi pa ipinapanganak, nakakulong na sa ating mga
ganito, ganun.
Ano sa tingin mo kaibigan? Hindi ba pwedeng hayaan
natin silang mamuhay sa mundo na kinamulatan nila?
Mahirap. Mahirap ang pilitin silang mamuhay sa
mundong ibang-iba na rin.
Iba man ang kabataan ng makabagong henerasyon,
tanaw pa rin nila ang pag-asa. Hindi man sa paraan na
ating nakikita, pero malay mo, balang araw, mas
magiging maliwanag ang mundo dahil sa kanila.
2. Ang Paggalang ng Kabataan sa mga Magulang
Nay… Tay… Po… Opo… Nasasabi mo pa rin ba ang
mga ‘to? Hindi naman masakit sambitin hindi ba at mas
nakakalambot pa nga ng puso? Pero bakit parang
dumadalang ang paggamit ng mga ito?
Ang pagtawag sa iyong ama na Tatay, Papa, o Daddy at
sa iyong ina na Inay, Mama, o Mommy ay senyales ng
paggalang ninyo sa kanila. O mga kabataan ng bayan,
sila yung dalawang taong gagawin ang lahat para sa
inyo.
Ang paggalang mo sa mga magulang mo ay walang
katumbas na ligaya sa kanila. Hindi mo man ito makikita,
pero ramdam nila ito. Bukod sa pagmamahal, wala nang
mas sasarap pa sa paggalang ng anak sa kanyang ama
o ina sa lahat ng oras.
3. Kabataan, Tuloy Ang Laban
Hindi madali ang mabuhay sa mundong mayroon tayo
ngayon. May droga, masamang impluwensya ng
barkada, bolakbol, at kun ano pa. Kadalasan, marami
ang napapariwara.
Subalit, kabataan, tuloy ang laban.
papatalo sa mga pagsubok na dumarating sa mga
buhay natin araw-araw. Huwag sana tayong mapapagod
na labanan ang kasamaan, ang kung ano man na sa
atin ang maidudulot ay hindi kabutihan. Kabataan, tuloy
ang laban!
4. Hinaing ng mga Kabataan sa mga may
Katungkulan sa Bayan
Anim na taon sa elementarya, anim na taon sa
sekondarya, at may kolehiyo pa. Labas ang paghahanda
na ginagawa bago kayo palayain sa mundong ito
kabataan. Ang akala ng iba’y madali, ang totoo bawat
araw ay nagbabakasali.
Subalit, pursigido ang marami sa mga kabataan ngayon.
Bawat gabi’y nananaginip ng magandang bukas, bawat
umaga’y dumidilat sa pag-asang may mas maliwanag na
bakas.
Habang hindi pa ito dumarating, ngayon muna, hinaing
sa may katungkulan sa bayan ang nais pakinggan.
Sana’y mas lalong paigtingin ang suporta sa edukasyon,
iba pa rin ang sa araw-araw ay may natutunan na
leksyon.
Sana ipaglaban ang kayamanan ng bayan, ang bawat
parte na siyang naging kapalit ng pagkamatay ng mga
tao noon pa man. Sana’t huwag hayaang droga ay
manaig, huwag hayaang sakupin nito ang buong
daigdig.
Sana mas lalong paunlarin ang kalikasan, pangalagaan
ang yaman na kailanma’y hindi matutumbasan. Sana,
sana manaig ang katauhan. Hustisya sana sa bawat
isa’y palaging pahalagahan.
Sa ngayon, ito muna, ito muna ang hinaing ng mga
kabataan sa may mga katungkulan sa bayan.
5. Ang Uri ng mga Kabataan 
Iba’t iba ang uri ng mga kabataan sa mundong ito. May
mahirap, may mayaman, at may katamtaman. May
magaling, may madiskarte, may malaya, at may
natatakot sa mundo. Ikaw, alin ka dito?
Maraming kabataan ang may mga pangarap sa buhay,
mayroon naman na nasa gilid lang tumatambay. May
mga pamilya ang inuuna, mayroon ding bahala na kung
saan papunta. Ikaw, alin ka dito?
May mga kabataan na edukasyon ay pinapahalagahan,
mayroon namang pagtratrabaho ang kailangang unahin
higit sa ano pa man. Yung iba, alam kung ano yung
gusto, yung iba naman, gusto kung ano yung meron.
Ikaw, alin ka dito?
Ilan lamang ito sa mga uri ng mga kabataan na mayroon
ang mundo ngayon. Kahit sino ka pa sa mga nabanggit,
parte ka ng mundong ito. May puwang ka sa bawat
sulok nito.
Sa Kabataan
Onofre Pagsanghan
I napakadali lamang ng solusyon kung sadyang bawat isa
Isa sa mga salitang napag-aralan natin sa wikang
Pilipino ay ang salitang "nabansot". Kapag ang isang
bagay raw ay dapat pang lumaki ngunit ito’y tumigil na
sa paglaki, ang bagay na ito raw ay nabansot. Marami
raw uri ng pagkabansot, ngunit ang pinakamalungkot na
uri raw ay ang pagkabansot ng isipan, ng puso, at ng
diwa.
Ang panahon ng kabataan ay panahon ng paglaki,
ngunit ang ating paglaki ay kailangang paglaki at pag-
unlad ng ating buong katauhan, hindi lamang ng ating
sukat at timbang. Kung ga-poste man ang ating taas at
ga-pison man ang ating bigat, ngunit kung ang pag-iisip
naman nati’y ga-kulisap lamang, kay pangit na
kabansutan. Kung tumangkad man tayong tangkad-
kawayan, at bumilog man tayong bilog-tapayan, ngunit
kung tayo nama’y tulad ni "Bondying" ay di
mapagkatiwalaan-anong laking kakulangan. Kung
magkakatawan tayong katawang "Tarzan" at mapatalas
ang ating isipang sintalas ng kay Rizal, ngunit kung ang
ating kalooban nama’y itim na duwende ng kasamaan-
anong kapinsalaan para sa kinabukasan.
II
Kinabukasan. Kabataan, tayo raw ang pag-asa ng Inang
Bayan. Tayo raw ang maghahatid sa kanya sa langit ng
kasaganaan at karangalan, o hihila sa kanya sa putik ng
kahirapan at kahihiyan. Ang panahon ng pagkilos ay
ngayon, hindi bukas, hindi sa isang taon. Araw-araw ay
tumutuwid tayong palangit o bumabaluktot tayong
paputik. Tamang-tama ang sabi ng ating mga ninunong
kung ano raw ang kamihasnan ay siyang
pagkakatandaan. Huwag nating akalaing
makapagpapabaya tayo ng ating pag-aaral ngayon at sa
araw ng bukas ay bigla tayong magiging mga
dalubhasang magpapaunlad sa bayan. Huwag nating
akalaing makapagdaraya tayo ngayon sa ating mga
pagsusulit, makakupit sa ating mga magulang at sa
mahiwang araw ng bukas makakaya nating balikatin ang
mabibigat na suliranin ng ating bansa. Huwag nating
akalaing makapaglulublob tayo ngayon sa kalaswaan at
kahalayan, at sa mahiwagang araw ng bukas bigla
tayong magiging ulirang mga magulang.
Kabataan, ang tunay na pag-ibig sa bayan, ang tunay na
nasyonalismo, ay wala sa tamis ng pangarap, wala rin
sa pagpag ng dila. Ang tunay na pag-ibig ay nasa pawis
ng gawa.
TALUMPATI UKOL SA DROGA
Ano nga ba ang droga?At ang masamang epekto nito sa
tao?Ang droga,isang ipinagbabawal na gamot,na
sadyang mapanganib.isipin!Droga ay di solusyon sa
mga suliranin.
Ilan sa ating mga tao,ay kung ano pang ipinagbabawal
ay sya pa din ang patuloy na ginagawa. Tulad ng droga,
tinatawag ngang "bawal na gamot" ngunit bakit bakit
patuloy pa din lumalaganap ang nasabing bawal na ito?
na kung tutuusin lamang ay di dapat problemahin dahil
ay mula't ang isipan, Iwasan! subalit, bakit ganon? Isa
ang droga sa malalaking suliranin ng ating bansa.
Ginagawan nga ng solusyon ng mga ahensya ng ating
gobyerno. Ngunit, ilan buhay pa ba ang masisira?
Alam ba ninyo ang epekto ng droga? sa mga taong
gumagamit nito? sinasabing kapag ito'y iyong natikman,
mararating ang langit. Subalit anong kalokohang langit
ang sinasabi? Sa totoo lang ay impyerno ang iyong
patutunguhan, Masisira ang iyong buhay, at magiging
masalimuot sa iyo ang bawat oras. Ipagpapalit mo ba
ang iyong mga pangarap sa isang gamot na
ipinagbabawal?
Adik!!... Iyan ang bansag sa mga taong gumagamit ng
droga kabilang na din ang ilang ipinagbabawal na
gamot. Tulad ng Coceine,Marihuwana,Syrup at iba pa,
na sadyang napakasama ng maidudulot sa pag-iisip at
kalusugan ng mga taong makikitid ang isipan na patuloy
na gumagamit ng mga ipinagbabawal na gamot na ito.
Kaya nga mga kababayan, Iwasan ang salot na Droga!
at iba pang ipinagbabawal na gamot. papayag pa ba
tayong kumalat at magkalat ang mga adik? Tama na!
Sobra na! Mga adik sukpuin na! .Droga ay lipunin
na!......... "Droga: ang ipinagbabawal na gamut
“Ang masamang dulot ng Droga sa ating Lipunan”
ni Christine Eliza A. Garcia
Maraming kabataan ngayon ang nagamit ng bawal na
gamot, Pero ano nga ba ang dahilan kung bakit ang mga
kabataan ay nalululong dito? Ayon sa aking nakikita at
naririnig sa mga balita ang pangunahing dahilan ng mga
kabataan ngayon ay problema sa pamilya at kawalan ng
sapat na edukasyon. Ilan lamang yan sa maraming
dahilan ng kabataan kung bakit sila nagamit ng droga.
Ngunit alam ba nila kung anong masamang dulot ng
droga sa kanilang kalusugan? Marahil ay hindi nila alam
ang masamang dulot nito, kaya sila gumagamit ng
droga. Kaya kailangan nating maimulat ang mga mata
ng mga kabataan na ang paggamit ng droga ay
nakakasama sa ating kalusugan. Ito ay nakakasira sa
kanilang munting isipan at nagdudulot din ito ng
masamang epekto sa kanilang pangangatawan.
Ang panahon ng paggising ay ngayon. Ang droga ay
isang salot sa ating lipunan. Kailan pa kayo magbabago
pag huli na ang lahat? Kaya kailangan nating itanim sa
ating mga isipan na ang paggamit ng droga ay isang
malaking pagkakamali na gagawin mo sa iyong buhay.
Tandaan po sana natin na ang DROGA ay isang
problema na hindi mo dapat papasukin sa iyong buhay.
Ang mga Kabataan at ang Droga
“Kailangan pa ba nilang mamatay?”
Iyan ang tanong na ibinangon sa pabalat ng
magasing Veja sa Brazil. Kasama ng mga
salitang iyon ang mga litrato ng kaayaaya at
mukhang-normal na mga kabataang namatay—
mga biktima ng pag-abuso sa droga.
BAGAMAN alam na alam nila ang mga panganib,
patuloy sa pag-abuso sa droga ang mga tao, at ang
gayong pag-abuso ay patuloy na sumisira ng buhay.
Dahil sa pag-abuso sa droga, ang Estados Unidos ay
gumagastos ng tinatayang 100 bilyong  dolyar sa isang
taon sa pangangalagang pangkalusugan, nabawasang
produksiyon sa trabaho, nawalang kita, at krimen.
Subalit malamang na ang mga kabataan—ang mga bata
—ang siyang nagdurusa nang husto. Ayon sa isang
pagsusuri sa Brazil na iniulat sa Jornal da
Tarde,  24.7 porsiyento ng mga kabataang nasa pagitan
ng 10 at 17 taóng gulang ang nakasubok na ng isang uri
ng droga.
Bagaman medyo bumaba ang bilang ng mga tin-edyer
na gumagamit ng droga sa Estados Unidos noong
nakaraang mga taon, nakababahala na marami sa mga
kabataang iyon ang sugapa na. Isaalang-alang ang mga
nasa huling taon sa haiskul. Ayon sa isang pag-aaral,
37 porsiyento ang nakasubok na sa paanuman ng
marihuwana noong nakaraang taon. Isa sa 5 ang
nakagamit na nito noong nakaraang buwan. Halos 1 sa
10 ang nakasubok na ng drogang ecstasy  noong
nakalipas na taon. Mahigit sa 6 na porsiyento ang
nakasubok na ng LSD.
Nakalulungkot ang mga ulat mula sa buong daigdig. Ang
British Office for National Statistics ay nag-uulat na
“12 porsiyento ng mga mag-aaral na edad 11-15 ang
gumamit ng droga noong nakalipas na taon . . .
Ang cannabis  [marihuwana] ang malamang na siyang
pinakamadalas na gamiting droga.” Lalo nang
nakababahala ang bagay na “mahigit na sangkatlo
(35 porsiyento) ang inalukan ng isa o higit pang droga.”
Gayundin, isinisiwalat ng isang ulat na itinaguyod ng
European Union na “naging pangkaraniwan [sa mga
kabataan] ang pag-inom nang labis hanggang sa
malasing.” Sinasabi rin ng ulat na ang gayong “pag-
abuso sa inuming de-alkohol ay iniuugnay sa iba’t ibang
panandaliang masasamang epekto gaya ng mga
aksidente, karahasan at pagkalason, gayundin ng mga
problema sa paglaki at pakikitungo sa mga tao.”
Binabanggit naman ng isang ulat mula sa Hapon na
“ang mga solvent ang kadalasang ginagamit na droga
ng mga tin-edyer sa Hapon, na maaaring humantong sa
paggamit ng iba pang droga.”
Hindi nga kataka-taka, sinabi ni Kofi Annan, Kalihim-
Panlahat ng United Nations: “Sinisira ng droga ang ating
mga lipunan, lumilikha ng krimen, nagkakalat ng mga
karamdaman na gaya ng AIDS, at pinapatay ang ating
mga kabataan at ang ating kinabukasan.” Kadalasang
ang mga taong sangkot sa droga ang siyang may
pananagutan sa mga krimen na gaya ng ilegal na
kalakalan ng droga at mga pagpatay na nauugnay sa
droga. Karagdagan pa, dahil sa pag-abuso sa droga,
maraming tao ang naging mga biktima ng karahasan,
napinsala, o nasangkot sa mapanganib at di-
isinaplanong pagtatalik. At kung inaakala mong hindi
apektado ang iyong pamilya, pag-isipan itong muli!
Ganito ang sabi ng isang ulat ng pamahalaan ng
Estados Unidos: “Ang droga ay problema hindi lamang
ng mahihirap, ng minorya, o ng mga naninirahan sa
lunsod na may suliranin sa kabuhayan. . . . Ang mga
gumagamit ng droga ay nagmumula sa lahat ng antas
ng buhay at sa lahat ng bahagi ng bansa. Ang lahat ay
apektado ng problema sa droga.”
Gayunman, kadalasang hindi nakikita ng mga magulang
ang panganib hanggang sa huli na ang lahat. Isaalang-
alang ang kaso ng isang kabataang babae na taga-
Brazil. “Umiinom siya ng mga inuming de-alkohol,” ang
paliwanag ng kaniyang ate na si Regina.* “Inaakala ng
pamilya na wala namang masama rito. Subalit
humantong ito sa pag-eeksperimento niya sa droga
kasama ang kaniyang mga kaibigang lalaki. Yamang
laging binabale-wala ng aking mga magulang ang mga
problemang idinulot niya, umabot ito sa punto na hindi
na makontrol ang kaniyang kalagayan. Ilang ulit na
siyang lumayas nang walang nakaaalam kung nasaan
siya. At sa tuwing may matatagpuang isang patay na
kabataang babae, tinatawagan ng pulisya ang aking
ama upang alamin kung siya ba ito! Nagdulot ito ng
matinding pighati sa aking pamilya.”
Inihaharap ng World Health Organization ang limang
pangunahing dahilan kung bakit maaaring maakit sa
droga ang mga kabataan:
(1) Gusto nilang madama na malaki na sila at
magpasiya para sa kanilang sarili
(2) Gusto nilang tanggapin sila ng kanilang mga
kasamahan
(3) Gusto nilang magrelaks at magsaya
(4) Gusto nilang makipagsapalaran at maghimagsik
(5) Gusto nilang bigyang-kasiyahan ang kanilang
pagkamausyoso
Mas malamang din na pasimulan ng isang kabataan ang
landasing ito ng pagsira sa sarili dahil sa madaling
makakuha ng droga at sa panggigipit ng mga
kasamahan. “Walang sinasabi ang mga magulang ko
tungkol sa droga. Binabanggit ng mga guro sa paaralan
ang problema subalit hindi naman ito ipinaliliwanag,” ang
sabi ni Luiz Antonio, isang kabataang taga-Brazil. Dahil
sa paghimok ng mga kaeskuwela, nagsimula siyang
mag-abuso sa droga nang siya ay 14 anyos. Nang
maglaon, noong sinisikap na niyang huminto, ginipit siya
ng kaniyang “mga kaibigang” nagsusuplay ng droga na
ipagpatuloy ang kaniyang bisyo habang tinututukan siya
ng kutsilyo!
Natatalos mo na ba ang bagay na maaaring
nanganganib ang iyo mismong mga anak? Ano na ba
ang ginawa mo upang mapangalagaan sila mula sa pag-
abuso sa droga? Tatalakayin ng susunod na artikulo ang
ilang paraan na doon ay mapangangalagaan ng mga
magulang ang kanilang mga anak.
Kalikasan ay ating Pangalagaan
Pagmasdan natin ang ating paligid. Natutuwa ba kayo?
Natutuwa ba kayo sa kasalukuyang nangyayari sa ating
kalikasan? Natutuwa ba kayo sa kaliwa’t kanang mga
delubyo?
Kung oo ang iyong, marahil ay hindi mo lubos na
nauunawaan ang tunay na kalagayan ng ating kalikasan.
Para saiyong kaalaman, sira na… sira na ang
kalikasang bumubuhay sa atin. Sira na ang kalikasang
pinagkukunan natin. At, sino ang may gawa? Tao!
Pansinin natin ang ating paligid. Hindi ba’t mas marami
pa ang mga basurang ikinalat ng tao kaysa sa mga
halaman. Mga basurang ikinalat natin bunga ng
kawalang-disiplina at katamaran. Ngayon, ang mga
basurang ito ang siyang naninira sa mukha ng kalikasan.
Dinudumihan nito ang iba’t ibang anyong tubig – lawa,
dagat at maging ang mga ilog.
Idako naman natin ang ating tingin sa mga kabundukan.
Ang dating berde nitong damit ay animong unti-unting
nawawala dahil sa kagagawan ng mga tao. Isa na rito
ang ilegal na pagpuptol ng mga puno at ang
pagkakaingin na minsa’y nagiging mitsa ng malawakang
sunog. Hindi ba’t ang mga kabundukan ang siyang
pinagkukunan natin ng halos lahat ng ating
pangangailangan at kanlungan din ito ng marami pang
nilalang na umaasa sa silong ng kabundukan.
Ngunit, ang mas nakababahala ay ang unti-unting
pagkawala ng ating mga kabundukan. At, ano ang
rason? Matinding pag-aasam ng pag-unlad.
Hindi naman bago sa atin ang ganitong patakaran.
Pinapatag ang bundok upang gawing kabahayan o
industriya. Pinapatag ang bundok upang tayuan ng mall
at negosyo. Pinapatag natin ang bundok para sa
ikauunlad ng ating sarili.
Sa totoo lang, kung ating sisipatin nang mainam,
magmula sa mga pagtatapon ng basura pahanggang sa
pagpapatag ng kabundukan ay iisa lang ang nagiging
mitsa. Iyon ay ang matinding pag-aasam ng tao upang
umunlad.
Walang masama sa pag-asam ng pag-unlad o pag-
asam ng kaginhawaan. Ang masama ay yung naninira
na tayo nang sobra-sobra para lamang sa ating mga
sarili. Isipin natin na kahit kailan ay hindi matatawag na
maunlad ang isang bansa kung halos lahat ng
kaniyangmamamayan ay nasasabik sa malinis na tubig,
matatamis na prutas at gulay, sariwang hangin at
luntiang paligid. Hindi pag-unlad ang tawag doon kundi
isang delubyo.
Maaaring ang mga lindol o anumang sakuna ay isa nang
paalala sa atin na unti-unti na nawawala ang kalikasan
mula sa ating pangangalaga. Paalala napinapatay na
natin ang kalikasang bumubuhay sa atin. Lahat ng mga
iyon ay paalala na kaya ring gumanti ng kalikasan sa
atin.
Mga kaibigan, responsibilidad natin ang kalikasan, ibig
sabihin ay alagaan natin ito at pagyamanin. Huwag natin
ito ipagpalit sa huwad na pag-unlad. Mahalin natin ito at
pangalagaan dahil sa huli kung ano ang ibinigay natin sa
kalikasan ay siya ring kanyang ibabalik sa atin.
Ang Kalikasan at ang Tao [Walang Pinagkakaiba]
“Ang Diyos ay nilikha tayong lahat ng pantay-pantay”
Sa aking mga kaklase, aking mga minamahal na guro at
sa ginagalang nating lahat na mga HURADO,
Magandang Hapon po sa inyong lahat.
Magandang Kalikasan at Mapagmahal na tao, Asan
kayo?
Nilikha ng Diyos ang tao para pangalagaan ang kanyang
mga likha. Ginawa ng Diyos ang Kalikasan hindi para
sirain o tapak-tapakan. Dapat ang ating kalikasan ay
pinapangalagaan. Kung isa kang taong binibigyang
importansya ang nilikha ng Diyos na Maykapal,
maiintindihan mo ang aking sinasabi, mararamdaman
mo ang aking pinapahiwatig at alam mo ang gusto kong
sabihin.
Ang kalikasan ay maihahalintulad mo sa isang sanggol.
Malinis, walang kasalanan at nakakatuwang tingnan.
Ngunit sa paglipas ng panahon maraming magbabago
sakanya at sa maraming ito sisiguraduhin kong hindi ka
matutuwa.
Ang kalikasan ay parang isang tao rin na marunong
masaktan. Siguro kung naririnig lang natin ang sigaw ng
kalikasan ay binging-bingi na tayo. Kung
nakakapagsalita lang siguro ang kalikasan ay matagal
na tayo nitong kinausap.
Tao? Hindi ka ba naawa sa ginagawa mo? Hindi sa
lahat ng oras ay nandiyan ang kalikasan para
suportahan ang lahat ng pangangailangan mo.
Pinahiram ng Diyos ang kalikasan sa ating mga tao hindi
lang para sirain ng tao!
Isipin mo na lang akin sinasabi na ang lahat ng bagay ay
may katapusan hindi lang ang tao pati ang ating hindi
binibigyang importansyang KALIKASAN!
Muling Buhayin ang Kalikasan
Buong puso po akong pumarito ngayon at haharap sa
madla dala ang aking napakahalagang mensahe.
Ang kalikasan ay isang pinakamahlagang bagay sa
buhay ng tao. Lahat ng ating pangangailangan ay
naibibigay nito. Tayong mga nilalang ay hindi nabubuhay
kung wala ang kalikasan. Tayo’y lubos na umaasa sa
ibinibigay nito.
Ang bawat isa sa mundong ito ay nabigyan ng
pagkakataon na matikman ang tamis ng kalikasan.
Matanda man o bata, mahirap man o mayaman lahat ay
may karapatan. Ngunit bakit? Bakit napakahirap para sa
atin na alagaan ang kalikasan at maintindihan kung ano
ang kahalagahan nito! Bakit sa tingin ng karamihan ay
para bang, walang saysay sa kanila ang kalikasan?
Bakit? Oh kawawang kalikasan bakit ka nila
ginaganyaan.
Sa mabilis na pagtakbo ng panahon, ang bilang nating
mga tao ay dumarami’t lumaalaki rin. Sa halip na atin
pang mapakikinabangan ang kalikasan ay wala na
tayong makukuha mula dito dahil sa ating mga maling
gawi. Tayo mismo ang gumagawa ng paraaan upang
masira ang kalikaasan. Eh, tayo rin naman ang
nangangailangan.
Ang magagandang karagatan at maging ang mga ilog,
mga lugar na masasabing tunay na may malusog na
kalikaasan, bakit kung saan may mga taong
namumugad ay hindi na maganda.
Napakaraming mga basurang nagkakalat. Lubus na
itong nasisira. Kahit pinagbabawalan man ng mga
sangay ng pamahalaan ang pagtatapon ng basura,
datapwat sila mismo ang nagpapatayo ng mga
nagsisipalakihang mga gusali na siya ring nagdudulot ng
kapinsalaan sa kalikasan. Ang mga punong nagbibigay
ng magandang simoy ng hangin ay kanilang
pinapuputol. Hindi ko na maintindihan ang mga tao.
Sa ating mga tao nagsimula ang paggawa ng mga
plastiks at iba pang mga bagay-bagay at ang
pagsusunog ng mga ito ang sumisira sa ating
atmospera. Wala ng sino pang ibang mapagbibntangan
sa paghihirap na naararanasan natin. Tayong mga tao
mismo ang may pakana at may gawa ng lahat ng ito.
Ibig ko lamang ipabatid sa lahat, nagawa man nating
sirain ang kalikasan, hindi pa huli upang magbago.
Sama-sama tayong magkapitbisig at igugol ang ating
oras sa ating nasirang kalikasan. Hindi man madaling
mabago ang lahat subalit kung pagsisikapan natin ay
magagawa natin ito.
Taus puso ko pong hinihingi ang inyong tulong para sa
muling pagkabuhay ng ating inang kalikasan.
Ang Kalikasan Noon At Ngayon
Madalas itinuturo sa paaralan ang kahalagahan ng likas
na yaman natin ngunit ano nga ba ang kalikasan noon at
ngayon?
Kung ikukumpara natin ang kalikasan noon at ngayon,
mapapansin natin ang ilang pagbabago na nagaganap
sa ating kapaligiran. Noon ang kalikasan natin ay
sagana sa mga likas na yaman, maraming puno,
sariwang hangin, magandang kapaligiran, tanawin at
malinis na dagat at ilog.Pero ngayontayo ay namumuhay
wsa isang kalikasan na animo’y bangungot na kikitil sa
sanlibutan at walang buhay na kapaligiran. Pansinin
ninyo ang ating ilog, dibat napakarumi na nito? Ang mga
mapang abusong tao ay ginagawang tapunan ng mga
basura ang ating ilog! Yan ang kasalukuyang kalikasan
na ginagalawan natin ngayon.
Ano ba ang nararapat nating gawin upang kalikasan
nati’y maibalik sa dati nitong ganda? Pagsunod sa batas
na dapat nating sundin ang sinuman upang kalikasan
nati’y maibalik sa dati nitong anyo at ganda!
Pahalagahan natin ang kalikasan, at pahalagahan ang
bawat natitirang likas na yaman ng ating bansa! Dahil
ang labis na pang aabuso sa ating kalikasan ang siyang
magiging sanhi ng pagka wasak at pagka wala ng mga
likas na yaman. Iligtas natin ang ating kalikasan, ingatan
natin ito dahil ito ang magiging susi ng pag asenso ng
ating bansa.
Kalikasan ang ating Paraiso
Isang malinis, maayos, sariwang hangin, sagana sa likas
na yaman at tirahan iyan ang paraiso. Ito’y buong
pusong ihinain n gating may likha ang kalikasang
nasasa-ating pangangalaga. Isang paraisong
maihahandog sa tao.
Ang paraiso ba natin ay ang ating daigdig. Tunay, isang
paraiso ang daigdig….. paraisong likha ng kalikasang
nasa kanyang sinapupunan….. kalikasang dito lamang
matatagpuan. Hindi ito makikita sa magandang
naglalakihang planeta.
Subalit sa pagdaan ng maraming taon ang kalikasan ng
daigdig ay unti-unting naglaho dahil tumubo sa puso ng
tao ang maimbot na paghahayag sa katanyagan.
Pagnanasa sa higit pa sa kanyang pangangailangan.
Pangangailangang nasasalig sa makasarili at makitid na
layunin.
Ang daigdig ay isang paraiso. Manatili lamang ang
kasaganaan nito kung tulung-tulong tayong makikibaka
sa mga tao at bansang nagbabalatkayong may hangad
ng pag-unlad, ngunit sumisira naman sa ating Paraiso.
Ang mga walang pusong pumuputol sa ating mga puno;
pumapatay sa ating mga halaman; nagpaparumi sa mga
kailugan at karagatan at umuubos sa mga lamang dagat
ay walang karapatang manatili sa ating paraiso. Itaboy
sila sa kawalan.
Huwag hayaang maglaho ang paraisong Daigdig….
Ipagtanggol at pangalagaan natin ang kanyang
kalikasan.
Kahalagahan ng Kalikasan
Malaki ang ugnayan ng tao at ng kalikasan. Sa loob ng
mahabang panahon,malaki na ang naging pakinabang
ng tao sa kalikasan. Ngunit alam nga ba ng ilan kung
paano tayo natutulungan ng kalikasan?Sa anong paraan
at kung kailan? Ano nga ba ang kahalagahan sa atin ng
kalikasan?
“Kalikasan”, simpleng katawagan sa lugar kung saan
tayo naninirahan at kumukuha ng pangangailangan.
Pagkain,damit at tirahan,tatlo lamang sa
pangangailangan ng tao para mabuhay. Kung ating
mapapansin sa ating kapaligiran, ang mga nagtataasan
at naggagandahang kabundukan, mga ilog, lawa at
malalawak na karagatan, hindi ba’t nagbibigay ito sa atin
ng ating mga kailangan. Ngunit sa daan-daang taon na
ugnayan ng tao sa kalikasan, nariyan ang
pandaigdigang pag-init ng mundo, pabago-bagong
klima, pagbaha at pagami ng basura.
Hahayaan lang ba natin na masira at tuluyang mawala
ang biyaya na bumubuhay sa atin? Hahayan na lng ba
na sama-samang masira dahil sa kasalanang ating
pinasimulan.
Kalikasan: Pangalagaan at Ingatan
Paano nga ba mapangangalagaan ang kalikasan at
paano ito mas mapagyayaman? Isang napakalaking
katanungan.
Kung kalikasan lamang ang pag-uusapan tiyak hindi
tayo madedehado. Sapagkat madami tayong mga
maipag-mamalaking mga magagandang tanawin. Ngunit
sapat na ba ito? Hindi ba’t dapat ay pangalagaan natin
ito at pagyamanin? Dahil ang iba ay walang pakialam,
mga abusado, at sinisira ang kalikasan!
Tulad na lamang sa ating kagubatan, pumuputol sila ng
sangkatutak na kahoy na di naman pinapalitan. At sa
ating yamang tubig, halimbawa na lamang na ilog pasig
na dati’y kulay berde ngayon ay itim na! Napakadumi.
Ngayon, matatawag pa bang kalikasan?
Maari naman natin pangalagaan ang ating kalikasan
kahit sa simpleng paraan lamang. Itapon ang basura sa
basurahan at kung puputol na puno ay agad palitan.
Mayroon naman tayong makakatuwang. Ito ay ang
DENR o Department of Environment and Natural
Resources na isang ahensya ng pamahalaan na
itinalaga upang pangalagaan ang ating kalikasan.
Alam ba ninyong ang kalikasan ang pangunahing
pinagkukunan ng ating mga pangangailangan? Kaya
nararapat lamang na ito’y ating suklian. Hindi ba’t
kaysarap manirahan sa isang kapaligirang mayroong
kalikasan? Kaya kilos! Ako mismo, ikaw mismo! May
magagawa tayo! “Kalikasan: Pangalagaan at Ingatan”.
Talumpati Tungkol sa Kalikasan
Narito ako ngayon upang talakayin ang mga hindi
nawawalang isyu na tungkol sa kalikasan. Napakalaki ng
pangangailangan ng tao sa kalikasan.
Ang tubig na ating iniinum, karne, gulay, isda at iba pang
pagkain na hinahain sa ating mesa, at ang mga
materyales na ginagamit sa paggawa ng ating mga
kabahayan ay nagmumula lahat sa kalikasan.
Bukod sa pagpunan sa ating mga pangunahing
pangangailangan, kalikasan din ang ating
pinagkukuhanan ng mga iba-ibang mineral at sangkap
upang gamitin sa paggawa ng produkto na ikinakalakal
ng ating bayan tulad ng tela, alahas at bakal. Bagkus,
nararapat lamang na ating pahalagahan ang ating
pinagkukuhanan ng mga likas na yaman.
Iwasan ang maging mapagsayang sa kahit anong
yaman na kinukuha sa kaliksanan. Maaari kayong
magsimulang tumulong sa pamamagitan ng pagpatay ng
ilaw tuwing hindi ito ginagamit. Sa paraang ito lamang ay
makakatulong kayong mapapababa ng carbon na
ibinubuga ng mga planta ng kuryente.
Isa pang simpleng paraan ay ang paggamit ng baso
tuwing nagsisipilyo upang makatipid ng konsumo ng
tubig. Sa sangkaestudyantehan, huwag sayangin ang
papel. Kung maaari ay gumamit ng scrap paper upang
mabawasan ang pagputol ng puno.
Bukod sa pagtitipid ng tubig at iba pang yaman galing
kalikasan, importante rin na maging mapalinis. Maaaring
gas-gasan na ang mga katagang “huwag magtapon ng
basura kung saan-saan” ngunit ito sana ay inyong
isapuso dahil ang bawat pakete ng pagkain o ng kung
ano mang prinosesong produkto ay naiipon at bumabara
sa mga estero, ilog at iba pang daluyan ng tubig.
Hindi lamang pagbabara ng mga kanal ang naidudulot
ng iresponsableng pagtatapon ng basura sapagkat
maaari rin itong maging mitya ng buhay ng mga
halaman at mga hayop na nakatira sa mga ilog, dagat,
sapa at iba pang anyong tubig.
Kung tutuosin ay napakaraming mumunting paraan
upang makibahagi sa pagtulong sa ating Inang
Kalikasan. Ang nakalulungkot lamang ay tila maraming
bata at matanda ang walang inisiatibo upang mabago
ang kasalukuyang sitwasyon ng ating kapaligiran.
Bukod pa sa pagkikibit-balikat ng nakakarami,
nakakadagdag rin sa problema ang patuloy na pag-
abuso ng mga may kapangyarihan, lalo na ang ilang
mga may-ari ng minahan at pabrika.
Maging isang mabuti at proaktibong taga-pagtanggol ng
kaliksan. Sa bawat pagkakataon, gumawa ng mga
hakbang upang maging mas kaaya-aya ang iyong lugar
na ginagalawan.
Buksan ang inyong mga mata at patalasin ang inyong
isipan upang malaman ang mga maaari ninyong gawin
upang makatulong sa pagresolba ng isyu na ito.
Kalikasan, Ating Pangalagaan!
Talumpati ni Percy mula sa DefinitelyFilipino.com
Ang kalikasan ang isa sa mga pinakamagandang regalo
ng Diyos sa atin kaya dapat natin itong pangalagaan.
Subalit sa halip na pangalagaan, kapabayaan ang aking
nakikita. ‘Di ba kaya nga nilikha ang tao para
pangalagaan ito?
Kaming mga Iskolar ng Philberth sa Taal, Batangas ay
nagkaroon ng isang workshop/seminar nitong nakaraang
June 1-3, 2012. Ang naging tema ng aming workshop ay
tungkol sa kalikasan. Isa sa mga ipinaliwanag dito ang
kung paano sinisira ang ating kalikasan. Sa loob ng
tatlong araw, nagkaroon kami ng talakayan tungkol sa
kalikasan upang magkaroon kami ng dagdag kaalaman
ukol dito at bilang mga kabataan, ano ang aming
magiging hakbang upang maprotektahan ang ating
Inang kalikasan at paano namin ito sisimulan. At para
magkaroon ng output ang workshop na ito, gumawa
kami ng isang teatro na umiikot lamang sa problemang
pangkalikasan ng Batangas at maganda naman ang
kinalabasan nito.
Batay sa aming nakuhang kaalaman tungkol sa
workshop, unti-unti na ngang nasisira ang ating
kapaligiran bunga ito ng mga sakunang dumarating sa
ating buhay. Marami nang tao ang nagkakasakit dahil na
din sa maruming kapaligiran. Ang landslide, flashfloods,
at iba pang mga sakuna na galing sa kalikasan ay
epekto ng illegal logging sa kabundukan at maging sa
kagubatan. Ang Ozone layer ay unti-unti na ring
nabubutas dahil sa mga pagsusunog ng basura at
sobrang paggamit ng carbon dioxide. Ito ang nagiging
sanhi ng Climate Change.
Bilang isang mamamayan ng ating bayan, may
magagawa pa tayo para mapigil pa ang mga
masasamang epekto nito. Hindi pa huli ang lahat upang
mapigil ito. Ngunit kung papairalin natin ang ating
kapabayaan, patuloy na masisira ang ating kalikasan at
wag tayong mabibigla kung may dumating sa ating ganti
ng kalikasan. Laging Tandaan: Nasa Huli ang Pagsisisi.
Ikaw, bilang mamamayan, ano ang magiging hakbang
mo upang mapigilan ang ganitong sitwasyon? Paano mo
ito sisimulan?
Talumpati Tungkol Sa Teknolohiya
Sino sa atin ang makapagsasabi na ang mga bagay na
nakakamangha na sa pelikula lang natin nakikita ay
magkakaroon pala ng ganap na katuparan sa ating
makabagong panahon? Mga bagong teknolohiya na
tunay na nakakalula at kamangha-mangha.
Saan mang sulok ng daigdig, mayaman
o mahirap mang bansa, lahat ay gumagamit na ng
makabagong pamamaraan ng teknolohiya sa iba’t-ibang
uri ng larangang pangkabuhayan.
Kasabay ng bilis ng paglipas ng panahon ay ang walang
humpay na pag-usbong ng mga sari-saring imbensyon
sa siyensiya at teknolohiya.
Mga bagay na kadalasan ay nakikita nating gamit sa
opisina, tahanan, industriya, agrikultura, transportasyon
at higit sa lahat ay sa larangan ng komunikasyon.
Ang bawat pagbabago sa uri ng ating pamumuhay ay
may kaakibat na kagandahan at hindi kagandahan na
naidudulot sa atin.
Maganda ang pagkakaroon ng modernong teknolohiya
dahil lahat halos ng ating mga gawain ay napapabilis.
Ang mga dati na manu-mano kung gawin ay isang
pindot na lang katapat ngayon.
Maging sa ating uri ng komunikasyon, ang paghahatid at
pagkalat ng mga balita ay “real-time” na kung tawagin.
Oras mismo, kung saan at kailan ito nangyari ay puwede
na itong malaman ng buong sambayanan.
Sa paggamit ng mga makabagong teknolohiya marami
sa sangay ng mga pagawaan at mga opisina ay unti-unti
ng nagbabawas ng mga trabahante upang makatipid.
Ang computer nga naman ay hindi nagkakamali kahit
tumatakbo ng 24-oras.
Ang resulta ay marami ang nawawalan ng mga trabaho.
Sa pagkalat ng mga balita marami ang mga walang
katotohanan at sadyang mga gawa-gawa lamang. Sa
mga batang mag-aaral, minsan nagiging hadlang ang
internet sa kanilang pag-aaral.
Ngunit talagang hindi maitatanggi na ang direksyon ng
ating mundo ay sa pag-gamit na ng teknolohiya, tulad ng
GPS na napakalaking tulong sa mga piloto ng eroplano.
Mga modernong instrumento ng medisina kung saan
mas tumaas na ang porsyento ng mga naliligtas
na buhay simula ng pag-usbong ng teknolohiya.
Maganda man kung ating iisipin ang pagkakaroon ng
makabagong teknolohiya ngunit sana ay maging
responsable tayong lahat sa paggamit ng mga ito.
Huwag sana nating abusuhin ang kapakinabangan na
dulot nito sa ating pamumuhay.
Edukasyon: Susi sa Tagumpay
Edukasyon, isa ito sa karapatan ng bawat tao. Bata pa
lamang tayo ay alam na natin na ito ay
pinakamahalagang bahagi ng ating buhay. Bakit nga
ba? Mula sa pang-araw-araw nating
gawain ay kaakibat na ang edukasyon na kung saan
parte na ito ng ating pamumuhay. Habang tayo ay
lumalaki, nadaragdagan at lumalawak ang ating isipan at
kaalaman. Mula dito, nag-uumpisa
tayong makihalubilo sa ibang tao o kapwa na ating
makikilala sa paaaralan. Ang ating guro ang nagsisilbing
pangalawang magulang at mga kamag-aral ay intinutring
din na ating pamilya.
Malaking kasiyahan para sa ating mga magulang ang
makapagtapos. Kayamanan ito para sa kanila dahil ito
lang ang maipamamana nila sa atin. Ito ay mahalaga
dahil dito nakasalalay ang
kinabukasan ng bawat tao at para magkaroon ng
magandang hinaharap. Hindi hadlang ang kahirapan
para sa pagtatagumpay. Kung mahirap ka man,
maraming paraan para makamit mo ang
iyong tagumpay. Kailangan mo lang ipakita ang iyong
katatagan, pagiging maabilidad at pagkakaroon ng lakas
ng loob upang makaisip ng paraan upang ikaw ay
makapagtapos ng pagaaral.
Ipakita ang pagtitiyaga, pagsusumikap at pagtitiwala
natin sa ating Panginoon para makamit natin ang ating
tagumpay.
Sa mundong ito, hindi ganoon kadaling mamuhay lalo na
kung wala kang sapat na kaalaman. Habang tumatagal,
nagiging kumplikado ang lahat. Nagkakaroon ng
problemang hindi madaling solusyunan. Ngunit kung
mayroon kang mabisang sandata, malalampasan mo ito.
Pangalawa sa Diyos, Edukasyon ang mabisang
panlaban sa problema at pagsubok.
Ayon kay Enriquez (2012), ang edukasyon ay hindi
lamang susi sa tagumpay kundi sa marami pang bagay.
Ang kaalamang natututunan natin sa paaralan ang
nagbubukas at nagmumulat
sa ating kaisipan tungkol sa mga bagay-bagay na
nangyayari sa ating kapaligiran at nagbibigay sa atin ng
pagkatuto. Edukasyon din ang nagdadala sa atin sa mga
lugar kung saan tayo nararapat na magbanat ng buto.
Edukasyon din ang magbubukas ng daan upang ating
malaman ang ating mga karapatan at ang kaakibat na
mga pananagutan.
Ang pagkakaroon ng isang mataas at matibay na
edukasyon ay isang saligan upang mabago ang takbo
ng ating buhay. Matibay ang edukasyon kung ito ay
pinagsamang katalinuhan at pagunawa bunga ng mga
pormal na pag-aaral tungkol sa iba’t ibang asignaturang
tinuturo sa atin ng mga guro at ng ating mga magulang.
Ang edukasyon ay katumbas ng isang imbisibol na susi,
tulay, hagdan, at sandatang panghabambuhay na bitbit
ng bawat isang tao na magagamit nila sa kani-kanilang
paglalakbay at
mga hakbang na dadaanan sa buhay. Kung wala ito,
mahihirapan ang tao na abutin ang kanilang mga
pangarap at mithiin sa mundong ito.
Susi ang edukasyon sa bawat pinto ng oportunidad.
Kung tayo ay mayroon nito, magagawa nating buksan
ang ating puso at isipan na pagsikapan ang tagumpay
na gustong makamtan. Ito ay
tulay upang malalagpasan natin ang lahat ng bagay na
humahadlang sa atin na maabot ang ating kapalaran.
Isa itong hagdan upang maakyat natin ang mga bundok
na humaharang sa ating
pagkatagumpay. At ito ay isang sandata laban sa lahat
ng kahirapan na mararanasan sa pagkamit ng pangarap.
Mahalaga ang edukasyon dahil ito ang ugat ng
maginhawang buhay. Gaya ng lagi nating naririnig sa
ating mga magulang na edukasyon lamang ang kanilang
maipamamana sa atin. Ito ang
dahilan kung bakit sila ay nagpapakahirap magtrabaho
para mabigyan lamang tayo ng magandang edukasyon
o pag-aaral. Kaya naman, huwag natin sayangin ang
kanilang paghihirap, mag-aral
nang mabuti at pagsikapang makamit ang minimithi.
Tunay ngang napakalaking papel ang ginagampanan ng
edukasyon sa buhay ng tao. Subalit ang kaalaman sa
pagbasa at pagsulat ay hindi sapat upang maituring na
edukado ang isang tao
kaya’t nararapat na de kalidad ang edukasyon na
natatanggap ng mga Pilipino
Edukasyon
Edukasyon ay di mananakaw ninuman, kultura ang
kinapapalooban ng mga paniniwala’t kaugalian,
palakasan ang daan sa pakikipagkaibigan, sandatang
kailangang maangkin ng mga kabataan.
Mahal kong mga tagapakinig naririto na naman po tayo
sa isang pagtitipon kung saan ating pag-uusapan ang
mga aspekto na makapagpapalakas sa mga kabataang
tulad ko. Mga kabataang magiging susi upang umunlad
ang ating Lupang Sinilangan. Mga kabataang
makapagbibigay liwanag sa mga mamamayan mula sa
madilim na nakaraan. Na magiging daan sa
pagbabagong ating inaasam.
Hindi na lingid sa ating kaalaman na laganap na ang
pag-unlad ng agham sa ating lipunan. Kaliwa’t kanan na
ang mga makabagong bagay. Katulad ng cellphone at
computer. Mga makabagong bagay na makagpapadali
ng ating pamumuhay, lalung-lalo na ng mga kabataan.
Kahit saang dako ka man ngayon tumingin, marami ng
mga internet café ang nagkalat. Iba’t ibang model na rin
ng cellphone ang lumalabas. At hindi maikakaila na
halos lahat tayong mga nag-aaral sa pribadong paaralan
ay umaangkin ng mga bagay na ito. Ngunit, ito ba ay
ginagamit natin sa tamang paraan?
Mga kaibigan, ang computer ay malaking tulong sa ating
mga mag-aaral. Katulad sa mga pananaliksik. Hindi mo
na kailangang maghalukay pa ng sandamukal na mga
aklat para kumuha ng mga kakarampot na datos sa
bawat aklat. Punta ka lang ng yahoo, encode mo lang
ang topikong hinahanap, mag-antay ka lang ng ilang
segundo, binggo na! Makikita mo na ang hinahanap mo.
Nariyan din ang cellphone na makapagpapadali ng
ugnayan natin. Magagamit sa mga panahon ng
kagipitan. Hindi mo na kailangan pang mag-antay ng
ilang buwan maipadala at tumanggap lang ng sulat.
Sapagkat sa isang text lang, minuto lang aantayin mo…
tanggap kaagad.
Ngunit sadyang namamali ang ilang mga kabataan sa
paggamit ng mga teknolohiyang makabago. Sa halip na
sa pagpapaunlad ng karunungan ito gagamitin,
ginagamit nila ito sa walang kuwentang bagay. Sa halip
na magresearch para sa assignment… DOTA,
counterstrike, YM at Facebook ang inaatupag. Mayroon
din diyan na pakikipag-textmate ang
pinagkakaabalahan.
Nagpupuyat tuwing gabi. Nanlalalim ang mga mata sa
kinaumagahan. Ang siste, nakikipag-textmate sa kung
kanino na lamang. Pagdating sa klase bagsak si nene,
inaantok, walang assignment. Pagkatapos magpapadala
sa mga magagandang quotes, mag-a-eyeball,
magkakarelasyon, mabubuntis, mawawala sa huwisyo
ang kinabukasan, malulugmok sa putikan. Ito ang
paraan ng paggamit ng mga kabataan sa mga
makabagong teknolohiya. Tsk tsk tsk…
Hindi ba’t edukasyon ang natatanging kayamanan na
hindi mananakaw ninuman? Ito ang natatanging sandata
na maipagsasanggalang sa lahat ng pagsubok ng
buhay. Kapag edukado ang isang tao nagagawa nitong
maitama ang mga maling paniniwala na bunga ng
kahunghangan. Naisasalba ang isang tao sa lupit ng
kahirapan.
Bumaling naman tayo sa ating banal na kultura. Ito ay
ang kinapapalooban ng mga paniniwala’t kaugalian. Ito
ang makinang na kasaysayan ng ating mga ninuno.
Alam ba ninyo na sa buong mundo, Pilipino ang
tinitingala ng mga dayuhan pagdating sa kulturang
kinamulatan? Kung kaya’t maraming mga dayuhang ang
piniling mag-asawa ng isang Pilipino nang dahil sa ating
kultura.
Sapagkat tayong mga Pilipino ay kilala bilang
matulungin, mapagkumbaba, masunurin, at magalang
na lipi. At ito dapat ang magiging katangian ng ating mga
kabataan. Sa kadahilanang kung taglay ng mga
kabataan ang mga ganitong uri ng mga katangian ay
mapapadali ang ating pag-unlad. Magkakaroon ng
matiwasay na pagsasama. Makakamtan ang paggalang
sa bawat kapwa.
Ang Kultura natin ay maipapakita rin sa mga palakasan.
Dahil ito ang isang makinang na daan sa
pakikipagkaibigan. Dito nalilinang ang mga kakayahan
na sangkatauhan. Nahahasa rin dito ang tiyaga ng mga
kabataan sa pagkamit ng tagumpay. Kung ang bawat
kabataan ay mapapabilang sa isang legal na palakasan,
mapapalayo sila sa bisyo. Bagkus, mararagdagan pa
ang mga kaalaman at kakayahan nito sa pagsunod sa
agos ng buhay. Hindi lamang pisikal na kakayahan ang
mahahasa kundi pati na rin ang emosyonal at
intelektwal. Sa mga palakasan nagsisimula ang isang
magandang pagsasamahan.
Kayat mahal kong mga tagapakinig, lalung-lalo na sa
mga kabataang tulad ko, huwag nating antaying mawala
ang lahat ng mga pagkakataon para sa ikauunlad natin.
Sama-sama nating yakapin at tanggapin ang mga
aspektong makapagbibigay sa atin ng lakas na
makakatulong sa ating ikauunlad. Nasa ating kamay ang
pag-unlad na inaantay ng ating bayan. Sapagkat tayo
ang tinaguriang pag-asa ng bayan.
Edukasyon: Pasaporte tungo sa tagumpay
Sa ating guro Gng. Melvira David, sa mga panauhin at
sa aking mga kaklase na mag-aaral ng Signal Village
National Highschool, isang magandang umaga.
Mula sa pag gising natin sa umaga, pagkain ng almusal,
at sa araw-araw na pagpasok natin dito sa ating silid-
aralan, di natin maitatanggi na tayo’y napapatanong sa
sarili, “Ano ba ang kahalagahan ng pagpasok ko sa
skwela?”
Marami ang nagsasabi na ‘ang kabataan ang pag-asa
ng bayan’ at ‘kabataan para sa kinabukasan’ ngunit
mahirap isipin na marami sa kabataan ngayon ay hindi
nakakapag-aral o hindi nakapagtapos ng pag-aaral. May
iba’t iba silang dahilan. Merong mga kabataan na hindi
pumapasok sapagkat sila’y tinatamad, may mga
tumatambay lamang at ang iba naman ay nalulong pa sa
mga masamang bisyo. Hindi natin dapat pinapabayaan
ang ating pag-aaral sapagkat ito’y pinaghihirapan ng
ating mga magulang. Kaya nga meron tayong
kasabihan, “nasa huli ang pagsisisi”.
Mahalaga ang edukasyon. Kahit na gasgas na ang
linyang ito, ito ay totoo. Dito nakasalalay ang ating
kinabukasan at kung ano man ang kahihinatnan natin sa
mundong ito. Upang tayo’y magkaroon ng isang mainam
na pamumuhay at kinabukasan, kinakailangan nating
maghanda. Hindi natin maiiwasan na maharap sa mga
hadlang na maaaring pumigil sa atin upang makamit ang
tagumpay kaya nararapat lang na tayo’y maging handa
nang sa gayo’y malagpasan natin ito. Dapat tayo ay may
tiwala sa sarili, may buong tapang at determinasyon.
Ang kahirapan ay di hadlang sa kinabukasan. Tayo rin
mismo ang gumagawa ng sarili nating kapalaran. Sa
pagkamit natin ng tagumpay, huwag natin kalimutan ang
pagkakaroon ng pananampalataya sa Diyos. Sa kanya,
lahat ng bagay ay posible.
Ang edukasyon ang siyang nag-bibigay sa atin ng
importansyang umunlad sa ating lipunan. Ito lang ang
natatanging kayamanan ng ating mga magulang na
maipapamana sa atin. Isa itong kayamananan na hindi
makukuha kahit sino man sa’yo.
Tunay ngang edukasyon ang ating pasaporte tungo sa
tagumpay. Hindi matatawaran ang kontribusyon nito sa
buhay ng mga tao. Lagi nating tatandaan na ang pag-
pasok sa eskwela ay hindi ibig sabihin na magpaka-
dalubhasa ka, ang dalahin ka sa tama ay gawain niya.
Maraming salamat po sa pakikinig!
Talumpati na pang Edukasyon
Mayroon akong itatanong sa inyo
Kung maari lamang ay pansinin niyo.
Kung kayo’y hihingan ng talumpati tungkol sa edukasyon
Paano niyo ba sasabihin ito?
Ano ba ang kahalagahan ng Edukasyon para sa inyo?
Ito nga ba ang siyang tanging yaman ng bawat tao?
Maging sa eskwelahan man na Pribado o pam-Publiko.
Ang Edukasyon na tanging yaman ba ay ang pagtatapos
ng Kolehiyo?
Bakit sobrang mahal na ngayon magpa-aral?
Ang pagtatapos sa kolehiyo ba ay responsibilidad ng
mga magulang?
Basta makakuha ng titulo ang pinakamamahal nilang
mga anak
Ayos lang ba na ang iba ay malubog sa pagkakautang?
Paano kung di kaya ng inyong magulang na pag-aralin
kayo?
Ipipilit niyo pa rin ba ito?
O hahayaan mo na lamang na di kayo makapagtapos?
Dahil may di nakatapos naman na nakakakuha din ng
trabaho.
Tunay ngang mas marami ang nakapagtapos na may
trabaho.
Ang iba nga ay nakakapunta pa sa iba’t ibang panig ng
mundo.
Para makatulong magbayad sa mga utang ng magulang
na ipinang-aral nila.
At makaipon ng pera na pambayad sa pagpapaaral ng
magiging mga anak naman nila.
Ganitong sistema ba ang gusto nating maging
patakaran?
Formal na Edukasyon na tanging yaman ay dapat
makamtan
Dahil ang edukadong Kabataan ang pag-asa ng Bayan
Tungo sa pag-asenso ng ating Lipunan
Sa mga nakabasa ng talumpati na pang edukasyon na
ito
Ang mga katanungan ko sana ay masagutan niyo.
Walang tama o mali sa mga tugon ninyo
Nais ko lamang malaman ang mga opinyon ninyo
Talumpati Tungkol sa Edukasyon
Mahal ang edukasyon pero mas mahal ang maging
mangmang. Ang pagkakaroon natin ng sapat na
edukasyon ay gabay ng sinuman sa pagkakaroon ng
magandang kinabukasan. Sa uri ng lipunan na ating
ginagalawan ngayon, talo at dehado ang mga taong
walang pinag-aralan.
Hindi sapat ang makatungtong lamang sa paaralan at
matuto ng simpleng pagbasa at pagsulat. Ang uri ng
edukasyon sa bagong milenya ay ang pagkakaroon ng
natapos na kurso para tayo ay makasabay sa
progresibong teknolohiya na ginagamit sa ating mga
modernong pangkabuhayan.
Edukasyon ang natatanging gamot sa kamangmangan.
Ang pagkakaroon ng salat at kulang na kaalaman sa
maraming bagay ang siyang nagiging balakid upang
hindi natin makamtan ang ating mga gustong makamit at
marating sa buhay.
Sa pakikipagsapalaran sa paghahanap ng trabaho, ang
unang tinatanong ay ang antas ng ating pinag-aralan.
Mahirap ang walang natapos na kurso dahil palagi
tayong napag-iiwanan sa anumang larangan. Dahil dito
mga mababang uri at pasahod na trabaho ang
karaniwang ibinibigay sa atin.
Dito na tayo nasasadlak at mahirap na ang pag-angat sa
mas mataas pa na posisyon. Wala tayong magagawa
dahil ito ang reyalidad at tunay na kalakaran sa mga
taong kulang ang pinag-aralan.
Ang kawalan ng edukasyon ng isang indibidwal ay
mistulang isang kapansanan ng kaniyang pagkatao.
Mayroon tayong mga naririnig pero hindi natin lubos na
naiintindihan, mayroon tayong nakikita ngunit hindi natin
sadyang maintindihan.
Ganito ang ating kahihinatnan, animo’y mga bulag at
bingi sa may malinaw na mata at taynga. Ito po ay
patunay lamang na talagang napakahirap ng maging
isang mangmang sa lipunan. Ikaw nanaisin mo bang
mapabilang sa mga ganitong uri ng mamamayan ng
ating lipunan? Sana ang inyong kasagutan ay hindi.
Katulad ng isang buto ng anumang uri ng halaman, ang
taong may pinag-aralan saan man itapon ay kusang
mabubuhay. Maging sa mga banyagang lupain man,
kaya nating tumayo at makipagsabayan sa anumang uri
ng buhay.
Malayo sa takot at pang-aapi. Kapag ikaw ay may pinag-
aralan kaya mong lumaban ng patas at malayo sa
panlalamang ng kapwa mo.
Ang edukasyon ay para sa lahat, ito ang programa ng
ating pamahalaan ngayon. Ang natatangi na lang nating
obligasyon ay ang tulungan ang ating mga sarili. Maging
mapursigi sana tayo para lubusan nating mawakasan
ang hirap ng kamangmangan, hindi lamang para sa
ating kinabukasan bagkus ay para sa ating inang bayan.
Walang pinipiling edad ang edukasyon. Hanggang
mayroon tayong pagkakataon at oras para makapag-aral
ay samantalahin natin ito. Huwag natin itong
ipagwalang-bahala. Masarap ang tumunganga at
tumambay sa buhay pero wala ng sasaklap at hihirap pa
sa kalagayan ng taong walang natapos sa buhay.
Tanggalin po natin sa ating mga kaisipan na ang
edukasyon ay para sa mga mayayaman lamang. Sa
ating mga ordinaryo at mahihirap na tao mas higit nating
kailangan ang edukasyon sa ating buhay. Hindi lamang
ito mag-aahon sa atin sa kahirapan, bagkus ay ito rin
ang natatanging pamana sa atin ng ating mga magulang
na kailanman ay hindi mananakaw ninuman.
Sa pagkakaroon ng sapat na edukasyon sana ay gamitin
natin ito sa tamang pamamaraan. Maging responsable
sana tayong mamamayan at huwag lamang ipagyabang
ang natutunang aral.
Maging mabuti tayong ehemplo lalo na sa mga
kabataan. Ibahagi ang inyong mga dunong at huwag
itong ipagkait lalo na sa mga nangangailangan.
Sana ay nabigyan ko kayo ng mga butil ng kaalaman na
magsisilbing gabay at inspirasyon niyo sa buhay. Sana
sa pag-uwi ninyo sa inyong mga tahanan ay baunin
ninyo ang mga aral ng buhay na magbibigay sa inyo ng
pagkakataon upang higit pang pag-isipan ang
kahalagahan ng aral at edukasyon sa buhay ng isang
tao.
Talumpati Tungkol Sa Pag-aaral
Ang pag-aaral at pagkakaroon ng edukasyon ay siyang
tunay na kayamanan na kailanman ay hindi mapag-
iiwanan.
Walang ibang pinapangarap ang isang magulang kung
hindi ang mapag-aral ang kanilang mga anak na
kalaunan ay inaasam rin na makapagtapos at maging
isang produktibong nilalang.
Isang katuparang ganap na makita mo ang iyong mga
anak na masigasig at matiyagang nagpupunyagi para sa
kanyang pag-aaral. Lahat ng pagod at hirap ay hindi mo
mararamdaman kapag ang kapalit ay ang dedikasyon ng
mga anak mo sa kanilang mga akademya.
Dito sa ating lipunan hindi lahat ay nagkakaroon at
nabibigyan ng pribilehiyo makapag-aral. Dahil na rin ito
sa maraming aspetong kadahilanan. Nangunguna na rito
ang kahirapan sa buhay.
Ang simpleng abakada at pagsulat man lang ng sariling
pangalan ay tunay na napakailap para sa mga taong
isinilang na maralita. Ang pag-aaral na dapat sana ay
karapatan ng bawat indibidwal ay naging isang
oportunidad sa isang lipunan ng mga mahirap.
Kapag kayo ay magkaroon ng pera at mabigyan ng
pagkakataon na makapag-aral, pagyamanin at
pahalagahan ninyo ito ng buong puso. Hindi lahat ng tao
ay nabibiyayaan.
Sa hirap ng buhay na mayroon tayo ngayon, ang pag-
aaral lang natin ang tanging kayamanan na
maipapamana sa atin ng ating mga magulang. Totoong
mahirap ang maging mahirap ngunit mas mahirap ang
maging mang-mang at walang alam.
Sa pakikipag-sapalaran sa tunay na realidad ng buhay,
hindi sapat ang abilidad, sipag at lakas ng
pangangatawan lamang. Nangangailangan rin tayo ng
katalinuhan para lubos nating maunawaan kung hindi
man ang lahat ay ang mga ibang nangyayari sa ating
lipunan.
Sa inyong mga kabataan maging masigasig sana kayo
sa inyong mga pag-aaral at huwag ninyong sasayangin
ang bawat oras at pagkakataon na lumilipas. Ang
pagsisisi ay palaging nasa huli.
Ang pagkakaroon ng munting butil ng kaalaman ay
napakahalaga sa ating buhay upang hindi tayo
magmistulang mga bulag na naglalakad sa ilalim ng
liwanag at sikat ng haring araw.
Edukasyon para sa Kinabukasan
Gaano nga ba kahalaga ang edukasyon? at ano nga ba
ang kaugnayan nito sa ating kinabukasan? Maaaring
ngayon di mo pa lubos na naiisip .Bilang isang mag-
aaral ano nga ba ang iyong pananaw.
Madalas sinasabing ang edukasyon ang daan patungo
sa kaunlaran. Tama! Totoo iyan! kahit mahirap kung
sasamahan naman ng sikap tiyak iyong makakaya.
Marami dyan gustong mag-aral subalit wala naman
pangtustos ang mga magulang. Pero ikaw! kayo!
Andyan kayo sa paaralan. Pinag-aaral! Iginagapang ng
mga magulang mapaf-aral lang at mabigyan ng
magandang kinabukasan.
Alam nyo bang napaka-halaga talaga ng edukasyon sa
ating buhay. Dahil dito natuto tayong sumulat at
bumasa.Magpasalamat tayo at hindi tayo kabilang sa
mga mangmang na nabubuhay sa ating digdig. Ang mga
Guro na nagpupursige para tayo’y matuto, pahalagahan
natin! Makinig tayo! At buksan ang isipan dahil ito’y para
din sayo.
Kung ang bawat isa sa ating mamamayan ay mayroong
edukasyon siguradong uunlad ang ating bayan.
Magkakaroon ng mga magagandang oportunidad at
trabaho ang bawat tao, wala ng magugutom! Wala ng
maghihirap! Ngunit sa reyalidad anong nangyayari sa
ngayon? Naghihirap ang ating bansa at madalang ang
nakakapag tapos ng pag-aaral. Kaya pagbutihin ng mga
estyudyanteng nakakapag-aral. Imulat ang mga mata
dahil ito ay para din sa ating ikauunlad. Magsikap!
Tandaan, Edukasyon: para sa kinabukasan.
Edukasyon: Daan tungo sa tagumpay
Sa araw-araw nating pamumuhay, mula sa pag-gising
natin sa umaga, hanggang matapos ang buong araw, di
natin maitatanggi na tayo’y minsan napapatanong kung
ano ang kahalagahan ng pagpasok sa paaralan.
Maraming nagsasabing “Ang Kabataan ang Pag-asa ng
Bayan” at “Kabataan ang Babangon sa Kahirapan”.
Ngunit mahirap isipin na mas marami sa mga kabataan
ngayon ang di makapag-aral at hindi makapagtapos ng
pag-aaral dahil sa iba’t ibang mga dahilan. Ang ilan ay
hindi pumapasok sapagkat tinatamad gumising ng
umaga, ang ilan pa ay nalulong sa mga masasamang
bisyo.
“Mahalaga ang Edukasyon”, kahit na gasgas na ang
linyang ito, ito ay labis na totoo. Dito nakasalalay ang
ating kinabukasan at kung ano man ang kahihinatnan
natin sa mundong ito. Upang tayo’y magkaroon ng isang
masaganang pamumuhay at kinabukasan,
kinakailangan nating maghanda sapagkat hindi natin
maiiwasan na maharap sa mga hadlang at problema na
maaaring pumigil sa atin upang makamit ang tagumpay,
kaya nararapat lang na tayo’y maging handa nang sa
gayo’y malagpasan natin ang mga ito. Dapat tayo ay
may tiwala sa sarili at determinasyon. Ang kahirapan ay
di hadlang sa kinabukasan. Tayo rin mismo ang
gumagawa ng sarili nating kapalaran.
Ang edukasyon ang siyang nag-bibigay sa atin ng
importansyang umunlad sa ating lipunan. Ito lang ang
natatanging kayamanan ng ating mga magulang na
maipapamana sa atin. Isa itong kayamanan na hindi
makukuha ng kahit sino man sa’yo. Ang edukasyon ang
ating sandata para sa magandang kinabukasan, hindi
lamang para sa atin pero kundi pati na rin sa ating
bayan. Sa pagkamit natin ng tagumpay, huwag natin
kalimutan ang pagkakaroon ng pananampalataya sa
Diyos sapagkat sa kanya, lahat ng bagay ay hindi
imposible.
Susi para sa sariling tagumpay
“Edukasyon ay di mananakaw ninuman, kultura ang
kinapapalooban ng mga paniniwala’t kaugalian,
palakasan ang daan sa pakikipagkaibigan, sandatang
kailangang maangkin ng mga kabataan.”
Magandang hapon sa inyong lahat. Nandito ako sa
inyong harapan upang magtalumpati ukol sa
kahalagahan ng edukasyon. Sa labing walong taon kong
pamumuhay sa mundo, labing apat doon ay madalas
kong ginugugol sa pag-aaral ko kaya hindi na bago sa
akin ang salitang edukasyon. Ang edukasyon ay ang
pag-aaral sa isang kasanayan. Ngunit bakit nga ba
mahalaga ang mag-aral? Bakit nga ba mahalaga ang
edukasyon?
Marami ang nagsasabing napakahalaga ng edukasyon.
Ito daw ang daan para sa isang magandang
kinabukasan. Ako mismo ay naniwala doon. Kapag tayo
ay may sapat na kaalaman at nakapagtapos ng pag-
aaral, marami tayong mararating.
Lahat tayo ay may kanya-kanyang pangarap. Karamihan
sa atin ay pangarap na makapagtapos ng pag-aaral o di
kaya ay magkaroon ng isang magandang buhay sa ating
hinaharap. Sino nga ba naman ang pangarap na
magtinda sa kanto ng yelo? Sumigaw ng balot, balot,
balot tuwing gabi? Umupo sa daan upang mamalimos?
Wala, `di ba? Ngunit kung hindi natin pagbubutihan ang
pag-aaral, maaring mapunta tayo sa lagay na iyon.
Mahirap ang daan upang makakuha ng isang
kumikinang na diploma. Isa ako sa maaring magpatunay
sa mga iyan. Marami ang kailangang pagdaanan para
makamit natin ang ating pangarap. Nandiyan ang
nakakahilong proyekto at mga nakakadugo sa utak na
eksamin. Ngunit palagi nating tandaan na hindi lahat ng
bagay ay nakukuha sa madaling paraan. Sa pag-aaral,
kailangan natin ng dalawang bagay na nagpasikat kay
Manny Villar: Sipag at Tiyaga.
Ang edukasyon ay isang bagay na hindi mananakaw
ninuman. Ito ang ating magiging daan upang makamit
natin ang ating mga pangarap. Kaya ikaw na nasa
upuan at nakikinig sa aking harapan, huwag nang
tatamad-tamad kung gusto mong magkaroon ng isang
magandang kinabukasan. Mag-aral ng mabuti dahil ang
edukasyon ay ang susi para sa ating sariling tagumpay.
Edukasyon: Susi sa tagumpay at pagkakaroon ng
magandang kinabukasan
Simula ng ipinanganak tayo at magsimulang magkaroon
ng muwang sa mundo na ating ginagalawan ay mayroon
na tayong karapatan na katulad ng mga natatamasa ng
isang mamamayan sa lipunan. Isa sa mga karapatang
ito ang edukasyon. Malaking tulong ang pagpasok sa
paaralan upang mas magkaroon tayo ng kaalaman at
lumawak pa ang ating isipan. Dito nagsisimula ang lahat
makakahalubilo natin ang mga mag – aaral na magsisilbi
nating kapatid at ang guro naman ang magsisilbi nating
pangalawang magulang.
Kapag nasimulan na nating mahalin at pahalagahan ang
edukasyon hindi natin namamalayan na unti – unti na
pala nating naaabot ang ating mga pangarap. Wala ng
mas sasaya pa sa pakiramdam ng ating mga magulang
kapag natunghayan nila ang pagtatapos natin sa pag –
aaral dahil para sa kanila ang edukasyon ang tanging
kayamanan na maipapamana nila sa atin. Marami pa rin
ang mga batang hindi nakakapag – aral dahil sa
kahirapan at kung isa ka man dito ang kailangan mong
gawin ay magsikap kang makapag – aral at magtyaga
ka na abutin ang iyong mga pangarap sa kabila ng mga
problema o balakid na pumipigil sayo. Hindi mo
kasalanan na magkaroon ka ng ganyang buhay kaya
dapat mas mangarap ka pa ng mataas para makamit mo
ang tagumpay at magandang kinakabukasan na
minimithi mo.
Sa panahon natin ngayon hindi madali ang mabuhay
kung wala kang sapat na kaalaman. Kaya kailangan
mong maging maabilidad, matiyaga, at magtiwala sa
sarili mo kung nangangarap ka na magkaroon ng
magandang buhay at kinabukusan. Higit sa iyong sarili
ay magtiwala ka sa Panginoon na tutulungan at
gagabayan ka niya sa lahat ng gagawin at bawat
hakbang na iyong tatahakin. Siya ang magpapakita sayo
ng daan patungo sa tagumpay at magandang
kinabukasan. Bukod sa edukasyon, ang Panginoon ang
higit na magiging sandata mo sa lahat ng laban mo sa
buhay.
Hindi maitatanggi na ang edukasyon ay mayroong
malaking papel na ginagampanan sa ating buhay at
maging sa ating pamumuhay. Kung kayo ay may
pagkakataong makapag – aral ay huwag niyong hayaan
na masayang ang pagkakataon at pagtitiwalang ibinigay
ng magulang niyo. Kaya sila nagpapakahirap sa
pagtatrabaho para lang maibigay ang inyong mga
pangangailangan. Kung sila ay hindi humihinto sa
pagtatrabaho dapat ikaw din ay hindi huminto sa
pangarap na gusto mo para sa kanila at sa sarili mo.
Kayo pa rin ang gagawa ng buhay na gusto niyo kaya
maging masipag at matiyaga kayo sa pag – aaral.
Edukasyon (Talumpati)
Halimbawa ng maikling talumpati ni  Rean P. Del Valle
Bawat estudyante ay may kanya-kanyang pangarap sa
buhay..Ang edukasyon lang ang susi sa atin mga
pangarap ng ating buhay..Maituturing ginto ang
edukasyon sapagkat ito ay napakahalaga sa ating
buhay..Higit natin magagamit ang edukasyon sa mga
darating na panahon..Mga mahal kong kamag aral
sabay-sabay nating tuklasin ang kahalagahan ng
edukasyon…
Simula nung tayo’y mga bata pa lamang ay meron na
tayong mga ambisyon sa buhay..Dapat sa pagtungtong
natin ng 5 pataas dapat ay tayo ay nag aaral na
sapagkat tayo daw ang pag asa ng bayan kaya obligado
na tayong pumasok sa eskwelahan pati sabi din ng ating
mga magulang edukasyon lang daw ang tanging nilang
maipapamana..Kaya dapat tayong mag aral ng mabuti
para hindi masayang ang kanilang hirap at pagod nila sa
atin..kaya dapat natin suklian ng magagandang grado at
magandang asal..
Edukasyon at Politika
Bilang isang mamamayan Pilipinas. Napapansin ko ang
patuloy na pagdami ng mga batang hindi na nakapag-
aaral. At halos nawalan na ng pag-asa sa buhay.
Isa ako sa bawat kabataang handang bigyan ng pansin
ang suliraning ito ng ating bansa. Ayon sa aking nakikita
marami ang mga batang nais makapag-aral ngunit
walang sapat na pera upang
matustusan ito kung kaya’t marami ang mga batang
nagkalat sa lansangan upang maglako ng kanilang
paninda. Ngunit sa kabilang dako naman marami rin ang
mga kabataang napapariwara at
napapabayaan na ng kanilang mga magulang. Sino nga
ba ang dapat sisihin sa pangyayaring ito?
Ngayong ako ay nag-aaral na sa kolehiyo marami ang
nagsasabing ako ay mapalad at nakakapag-aral. Ito ay
magagamit ko sa aking kinabukasan. At makahanap ng
isang magandang trabaho.
Ngunit paano ang kabataang hindi nakapag-aaral? Ano
na lang ang kanilang magiging kinabukasan?
Sa bawat araw na nagdadaraan aking naiisip ang mga
batang hindi nakapag-aaral at ang mga nag-aaral ngunit
kulang naman sa kagamitan. Dahil sa pagkurakot sa
pera na dapat sana ay napupunta sa libreng edukasyon.
At hindi sa mga taong may kaukulang posisyon na
nagsasayang ng pera sa pansariling kagustuhan.
Nasaan ang pinangako nila noong sila ay
nangangampanya para sa kanilang posisyon? Nasaan
ang mga nasasabing proyekto para sa edukasyon?
Nasaan na ang pagtulong?
Ang sakit isipin na hindi nila magampanan ang kanilang
tungkulin. Hindi nabigyan ng solusyon ng gobyerno ang
mga problemang kinakaharap ng ating bansa. Wala ng
pakakaisa.
Edukasyon ang Solusyon
Magandang araw po sa inyo!
Nawa po sa maikling pagkakataon na ibinigay sa akin
dito ay makinig kayo.
Edukasyon.. Edukasyon.. Talaga bang mahalaga ito?
Ano ba ang maitutulong nito sa ating kinabukasan?
Maraming katanungan ang nais nating mabigyan ng
kasagutan. Tayong mga kabataan ang pag-asa ng
bayan, maraming nagsasabi nito. Ngunit, bakit
maraming mga kabataan ang hindi nag-aaral? Nagiging
tambay na lang sila at nalululong sa masamang bisyo.
Maraming dahilan kung bakit gindi sila nag-aaral pero
marami rin namang paraan upang makapag-aral. Alam
kong ang pagiging mahirap ay isa sa mga dahilan pero
may paraan naman para dito, pwede ka namang maging
“working student” kung gusto mo lang talaga. Sabi nga
sa kanta, “kung ayaw may dahilan, kung gusto palaging
merong paraan.” Kaya’t kung gusto mo talagang mag-
aral ay gagawa at gagawa ka ng paraan para dito.
Ang edukasyon ang ating panlaban upang magkaroon
tayo ng magandang kinabukasan. Kung mapapansin
natin maraming mga kababayan natin sa ibang bansa
ang minamaltrato, inaapi, at inaabuso. Bakit nating
hahayaang mangyari ito? Tayong mga kabataan
ngayon, papayag ba tayong magpatuloy ito? Hindi na
dapat, ipakita natin sa kanila na kaya nating umunlad
gamit ang ating sariling mga paa. Ang edukasyon ang
tanging kayamanan na ipamamana ng ating mga
magulang sa atin na kailanman ay hinding-hindi
mawawala sa atin at walang sinuman ang makakakuha
nito mula sa atin.
Ang edukasyon ang susi ng ating tagumpay. Ito ang
makakapagpa-ahon sa atin mula sa kahirapan. Kaya’t
wag nating sayangin ang pagkakataon na ibinigay sa
atin ng ating mga magulang upang makapag-aral.
Tayo’y mag-aral ng mabuti at ipasantabi ang mga bagay
na makakasira sa ating pag-aaral. Lagi tayong
magsumikap at wag nating kalilimutan na ang
edukasyon ang solusyon sa ating kahirapan.
Edukasyon ng Isa: Kinabukasan ng Marami
Tanggap na nating lahat na naghihirap ang Pilipinas.
Malungkot man isipin ngunit alam na natin na minamata
ang mga Pilipino. Marami na akong mga pelikulang
napanood kung saan mga Pilipino ang nagsisilbing mga
kasambahay lamang ng mga mayayamang Amerikano.
Marami rin akong napanood na halatang mababa ang
tingin sa Pilipinas. Naaalala ko ang isang episode ng
Desperate Housewives (isang teleserye sa Amerika)
kung saan nainsulto ang mga doktor ng Pilipinas.
Ipinahiwatig dito na ang mga doktor ng Pilipinas ay hindi
dapat pagkatiwalaan at walang katuturan upang
manggamot sa kanila.
Tunay na masakit pakinggan ang mga ganito, ngunit
bakit nga ba ganito ang tingin sa mga Pilipino? Saan ba
tayo nagkukulang? Hirap na hirap na ang Pilipinas at
pinaganda lamang ang tawag dito kaya sinabing
“developing country” raw tayo. Isipin natin, totoo nga
bang umuunlad tayo sa kalagayang ito? Sinasabi nila na
marami nang pagkukulang sa Pilipinas maging sa
ekonomiya, teknolohiya pati na rin sa edukasyon. Unti-
unting bumababa ang kalidad ng edukasyon sa Pilipinas
at lumalaki ang porsiyento ng mga hindi
nakakapagpasok sa paaralan lalo na sa mga lalawigan
na hindi pa ganap na nakakaunlad.
Maraming sa mga kabataang nasa namumuhay sa ilalim
ng poverty line ang hindi nakakapagpasok sa paaralan
dahil wala silang pambayad sa matrikula. Napipilitan
silang magtrabaho na lang bilang tagabenta ng
Sampaguita o mga basahan sa kalsada. Mayroon
namang mga masmapalad na nakakapasok sa paaralan
ngunit dahil sa kahirapan, hindi sila nakakapasok araw-
araw. Marahil mahirap makarating sa paaralan o
paminsan-minsan ay kailangan nilang tumulong sa
trabaho ng kanilang mga magulang. Siguro noong
panahong bago tuluyang humina ang ekonomiya ng
Pilipinas, bihira lamang makarinig ng mga kuwento
tungkol sa kawalan ng edukasyon nang dahil sa
kahirapan. Ngunit sa panahon ngayon, nagiging normal
na lamang ang mga sitwasyon na ito.
Kung minsan ay napapaisip na lamang ako kung wala
na bang pag-asa ang kalidad ng edukasyon ng
maramihan sa Pilipinas? Siyempre mayroon pa ring mga
iilang porsiyento ng kabataan ang mapalad na
nakakapasok sa paaralan na walang katingting na tunay
na hirap. Ngunit mas marami pa rin ang mga gustong
mag-aral ngunit walang pagkakataon na makamit ito.
Mabilis na ang takbo ng mundo ngayon, marami na ang
mga napapag-aralan at marami nang mga bansang
umuunlad ng lubos. Ayon sa mga ideyal na pag-iisip,
nakakahabol rin tayo sa takbo ng mundo ngayon ngunit
alam nating hindi ito nangyayari. Dapat na lang ba
nating hayaan ang patuloy na pamumulok ng mga
potensiyal ng mga Pilipino? Mayroon pa ba tayong
magagawa para naman hindi na mababa ang tingin sa
mga Pilipino? Ang sagot diyan ay isang malaking OO at
ipinakita ni Efren Penaflorida ang halaga ng edukasyon
bilang isang bahagi ng kultura ng isang bayan.
Si Efren Penaflorida ay isang guro at social worker sa
Pilipinas. Ang kanyang ama ay isang tricycle driver at
ang kanyang pamilya ay may isang maliit na pansiterya.
Nakatira sila malapit sa isang dump site sa may Cavite.
Nakapagtapos siya ng elementarya at hayskul sa
pamamagitan ng mga financial aids at scholarships.
Kungbaga, si Efren ay isang tipikal na Pilipinong
naghihirap. Sa kalagayang iyon, paano ba naging bayani
si Efren hanggang sa nakilala na siya bilang CNN HERO
OF THE YEAR para sa taong 2009?
Mabisang naipakita ni Efren ang kanyang tungkuling
makatulong sa pagpapaaral ng mga naghihirap na
kabataan. Siya ang namuno at nagpatayo ng Dynamic
Teen Company (DTC), isang organisasyong kung saan
tinuturuan nila ang kabataan maging mga
responsableng mamamayan. Sinimulan rin niya ang
kanyang pushcart classroom kung saan nakakapagturo
siya sa iba’t ibang mahihirap na lugar sa pamamagitan
ng isang kariton. Ang mga pangkaraniwang gamit sa
silid-aralan ay inilagay niya sa kariton at dinala sa mga
batang nangangailangan ng edukasyon. Hindi naging
kumbensiyonal ang mga lugar na pinuntahan niya tulad
ng mga tambakan ng basurahan at sementeryo. Dahil sa
kanyang determinasyon at pagpapahalaga sa
edukasyon ng mga Pilipino, tunay na nakatulong siya sa
mga kabataang Pilipino.
Sinasabi nilang isang mahalagang pundansiyon ang
kabataan. Naniniwala ako sa kasabihang ito. Naniniwala
rin ako na upang makapagtayo ng matatag na
pundasyon ang isang bayan, dapat ay sikapin ng mga
mamamayan ang makapag-aral at gamitin ang mga
natutunan. Si Efren ay isang simpleng Pilipino na may
malaking pangarap. Tularan natin siya at ihandog ang
kahit kaunting panahon at sipag upang maangat ang
kalagayan ng Pilipinas. Hindi natin kailangan maging
isang mayaman o may malaking impluwensiyang
Pilipino. Kailangan lang natin ng pusong tunay na may
pagmamahal sa bayan. Dapat rin nating maunawaan na
ang edukasyon ng isa ay kinabukasan ng buong bayan.
Ang edukasyon ng bayan ay kasali na rin sa kultura nito.
Kung gusto nating magbago ang tingin ng mga ibang
bansa sa Pilipinas, hindi tayo dapat simpleng umaangal
na lamang at nagagalit sa mga panlalait nila. Sikapin
nating magkapagsimula ng pagbabago upang
maitaguyod muli ang mga maaaring ipagmalaki ng
Pilipinas. Sikapin nating tumulong sa pagpapatayo ng
bayang may kalidad at bayang nagtatagumpay.
Edukasyon ang Solusyon (Talumpati)
Walang duda’t alinlangan, kung gaano kahalaga ang
edukasyon sa paghubog ng isang magandang
kinabukasan.
“Ang kabataan ang pag-asa ng bayan”. Ang mga
salitang ito ay minsang namutawi sa labi ng ating
pambansang bayaning si Dr. Jose P. Rizal. Siya’y
mayroong maraming pangarap sa ating bayan. Hindi
lamang ang hangaring makalaya noon sa pananakop ng
mga mapang-aping kamay ng mga Kastila kundi pati na
rin ang pagkakaroon ng edukasyon ng mga kawawang
Pilipino na madalas laitin ng mga ito. Hindi niya malimot
ang mga salitang “Indio” o “mangmang” na karaniwang
tawag ng mga mapangilnlang na Espanyol sa mga
Pilipino noong panahon ng kolonisasyon. Ninais ni Rizal
na mahango sa kahirapan ng buhay ang mga Pilipiino at
makakamit lamang iyon kung sila’y makapag-aaral. Ang
edukasyon ang susi para mahango sa kahirapan ang
mga Pilipino. Iyon ang tanging paraan at wala ng iba pa.
Ngunit nakapanlulumong makita na ang pangarap ni
Rizal na mahango sa kahirapan ang mga Pilipino ay
nananatiling panaginip na lamang. Wala na rin halos
makita sa kanyang mga sinabing, “Ang kabataan ang
pag-asa ng bayan sa hinaharap.” Nasaan na ang mga
kabataang ito?
Ang mga kabataang pag-asa ng bayan ay wala nang
makitang pag-asa sa kasalukuyan. Maraming kabataan
ang lulong sa bawal na droga. Marami sa atin ang
isinusuka na ng lipunan sapagkat pawang karahasan
ang ginagawa. Marami ang nasasangkot sa pagpatay,
pagnanakaw, panggagahasa at iba pang krimen. Naging
kalbaryo na ng kanilang mga magulang ang mga
kabataang ito. Kawawa naman si Rizal na umasa noon
na tayong mga kabataan ang pag-asa ng bayang ito.
May magagawa pa tayo para maisalba ang mga
kabataang naliligaw ang landas dahil sa kahirapan. Hindi
pa huli ang lahat, di ba mayroong mga programa ang
ating pamahalaan sa mga OSY o Out of School
Youths ? Halimbawa na lang ang mga DepEd ALS o
Alternative Learning System na nagbibigay ng
pagkakataon sa mga OSY na makapasok ulit sa
paaralan. Marami pang mga programa sa edukasyon
ang ating gobyerno upang masugpo ang
kahirapan;nandyan na ang pagbibigay ng mga
scholarship grants at ’study now, pay later scheme’ para
sa mga ‘poor but deserving students’, ang pagpaggawa
ng mga paaralan sa bawat barangay upang hindi na
tayo mahirapan sa pagpasok sa eskwela.Kung ganoy
may pagkakataon pang makapag-balik loob ang mga
kapwa nating kabataang naligaw ng landas at nasadlak
sa kahirapan.
Kaya naman huwag nating sayangin ang opurtunidad na
makapag-aral at makapasok sa isang paaralan. Dahil
ang ating mga paaralan ay hindi lamang institusyong
pang akademiya at instrumento sa paghubog ng
pagkatao ngunit ito’y isang “Training Ground” na rin sa
ating mga kabataan upang maihanda ang ating mga
sarili sa pagharap sa totoong laban ng buhay at ito rin ay
magiging isang susi sa pag-ahon sa ating bayan sa
kahirapan…Tayo’y mag-aral ng mabuti,dahil ang
‘edukasyon ay ang solusyon’. At ayon nga sa isang
kasabihan, “Ang kaalaman ay hindi mananakaw
ninuman.”
Huwag ng magtumpik-tumpik pa, halina’t gisingin natin
ang tila natutulog na kaisipan ng kapwa nating kabataan
at kusang gugulin ang ating lakas sa pagsulong ng tunay
na ikabubuti ng ating bayan. Tayo’y makisangkot sa mga
napapanahong isyu, dahil sa pamamagitan ng ating
kaalaaman at kuro-kuro ito’y magiging daan sa
kaliwanagan at kaunlaran…ipakita natin na ang
kahirapan ay hindi hadlang upang maabot ang
magandang kinabukasan. At nang sa gano’y karapat-
dapat nating sabihin na tayo ang bukas…
Ang pag-asa ng bayan!
Epekto ng Teknolohiya sa Edukasyon, Pag-aaral at
Pagkatuto
Introduksyon
Aminin man natin o hindi, malaki talaga ang epekto ng
paglakas ng kapangyarihan ng teknolohiya sa ating
mundo, bansa, at sa lokal nating lugar na tinitirhan.
Minsan darating sa ating buhay na tayo ay mapapaisip
kung ano na nga kaya ang atiing buhay kung walang
teknolohiya? Ang buhay kaya ay masasabi paring
masaya at makabuluhan kung wala ang mga ito? Isa na
nga ang teknolohiya sa mga bagay na may malaking
epekto sa buhay ng tao. Pinauunlad nito ang ating
ekonomiya sa pangkalahatan at ang ating sarili lalong
lalo na sa pakikitungo sa ibang tao at ang paggamit ng
mga teknolohiyang ito. Isa sa mga mayoryang
pinagtutuunan ng pansin ng ating gobyerno ay ang
kalidad ng edukasyon na makikita natin na may
malaking impluwensya din sa paglago ng teknolohiya.
Ano nga ba ang teknolohiya sa larangan ng edukasyon?
Layunin
Layunin ng papel na ito na ipakita ang mga epekto –
mabuti man o masama, ng teknolohiya sa erya ng pag-
aaral, edukasyon, at pagkatuto. Ang salik na idinudulot
ng teknolohiya sa pag-aaral at edukasyon ay makikita sa
kung paano nagging komprehensibo ang edukasyon nag
magsimula ang pagkakaroon ng “trend” sa paggamit ng
teknolohiya sa pag-aaral.
Ang mga sumusunod ang dahilan kung bakit napili
namin itong paksa:
Bilang mga estudyante sa ilalim ng kursong B.S.
Information System, isa sa mga pangunahing gamit
namin ay teknolohiya kaya malaki ang kaugnayan nito
sa aming erya ng interes at pag-aaral.
Ito ay napapanahon. Sa paglipas ng panahon,
dumadami na rin ang mga teknolohiyang naiimbento
upang mapadali ang pag-aaral ng mga estudyante.
Magbibigay impormasyon sa mga epekto ng teknolohiya
sa mag-aaral- mabuti at masama.
Rebyu ng Kaugnay na Literatura
dalawang may pinaka-kaugnayan sa pag-aaral
Metodolohiya
Partisipant
Analisasyon
Kung papansinin, kahit na ang pag-aaral na ito ay
sumasaklaw sa kwalitatibong uri ng mga datos ay
gagamit itong kwantitatibong paraan ng pagsisiyasat. Sa
anyong ito, lalong mapapatunayan ang kalidad ng mga
detalye sa kwalitatibong pananaw kung sasamahan ito
ng kwantitatibong mga patunay.
Epekto ng Teknolohiya sa Edukasyon, Pag-aaral at
Pagkatuto
outline
Teknolohiya na marahil ang masasabing
pinakamalagong imbensyon sa buong mundo. Ayon sa
Wikipedia.org, ang teknolohiya ay ang pagsulong at
paglapat ng mga kasangkapan, makina, kagamitan at
proseso upang tumulong sa paglunas ng mga suliranin
ng tao. Bilang isang gawain ng tao, ang teknolohiya ay
nauna pa kaysa sa agham at inhinyeriya. Ang
depinisyon na ito ay nagpapahiwatig na hindi na bagong
tugtugin sa buhay ng tao ang teknolohiya. Sa pang
araw-araw na pangangailangan ay makaklasipika ang
teknolohiya sa maraming bahagi, ilan na dito ay sa
larangan ng komunikasyon, transportasyon, pagbibigay
impormasyon, tulong-kagamitan, medisina at marami
pang iba. Pero sa kasalukuyang panahon, makikita na
ang teknolohiya ay mayoryang tumutugon sa ating
pangangailangan na pumapasok sa tulong-kagamitan
bahagi ng teknolohiya. Masasabi na din na ito ang
pangunahing ideya kung bakit nagkaroon ng konsepto
ang teknolohiya sa ating buhay.
6 na guro mula sa limang magkakaibang sektor ng
kolehiyo sa De La Salle Lipa at isang mula sa mataas na
paaralan (integrated school)
Teknolohiya na marahil ang masasabing
pinakamalagong imbensyon sa buong mundo. Ayon sa
Wikipedia.org, ang teknolohiya ay ang pagsulong at
paglapat ng mga kasangkapan, makina, kagamitan at
proseso upang tumulong sa paglunas ng mga suliranin
ng tao. Bilang isang gawain ng tao, ang teknolohiya ay
nauna pa kaysa sa agham at inhinyeriya. Ang
depinisyon na ito ay nagpapahiwatig na hindi na bagong
tugtugin sa buhay ng tao ang teknolohiya.
6 na mag-aaral, mula sa limang magkakaibang sektor ng
kolehiyo sa De La Salle Lipa at isang mula sa mataas na
paaralan (integrated school)
Ang edukasyon o pagtuturo ay kinabibilangan ng
pagtuturo at pag-aaral ng isang kasanayan, at saka ilang
bagay na hindi masyadong nadadama ngunit higit na
malalim: ang pagbahagi ng kaalaman, mabuting
paghusga at karunungan. Isa sa mga pangunahing
layunin ng edukasyon ang ipahayag ang kultura sa mga
susunod na salinlahi. Ang edukasyon ay isang puhunan
ng bawat mamamayan ng isang partikular na bansa
upang maging produktibo ang bawat isa sa pagpapataas
ng ekonomiya. Ito ay itinuturing na karapatan ng mga
mamayan sapagkat ang lahat ng tao ay may karapatang
matuto at mag-aral. Ang pag aaral ang nagbibigay
pagkakataon sa mga tao na mas umunlad pa ang
kaalaman, bigyan ng respeto, at magkaroon ng
magandang oportunidad sa buhay. Tunay ngang isa sa
mga pinakamahalagang karapatan ng tao ay ang
edukasyon na tumutulong upang maging matagumpay
ang isang indibidwal.
ito ay maaaring magtaglay ng iba't ibang uri ng tanong
tulad ng pag-iiskala, pagsusunod sunod, pagpili, at
pagsagot sa anyong talata (essay type).
Nais naming magbigay impormasyon sa mga kabataang
katulad namin nsa mga posibleng epekto ng teknolohiya
sa aming pag-aaral.
Makakatulong upang bigyang pansin ang mga dapat at
hindi dapat sa paggamit ng teknolohiya sa pag-aaral.
Pakinabang ng pag-aaral
Paraan
Survey - ito ay nasa anyong sagutang-papel kung saan
may iba't ibang tanong na makakapagturo tungo sa
layunin nito.
Maipapakita ang mga pagbabagong dulot ng
teknolohiya.
Sa proyektong ito, pagtutuunan namin ng pansin ang
papel ng teknolohiya sa pag- aaral at edukasyon. Anu-
ano nga ba ang mga pagbabagong dulot ng teknolohiya
sa mga estudyante, larangan ng pag-aaral at pagkatuto?
Nakabubuti nga ba ang pagbabagong dulot ng
teknolohiya? Nagdudulot rin ba ito ng masasamang
epekto sa pag-aaral? Anu- ano ang mga teknolohiyang
ginagamit sa pag-aaral ngayon? Ano ang mga
pagbabagong dulot ng pag-aaral noon, sa pag-aaral
ngayon?
Kahirapan, Masusulusyunan pa ba?
Talumpati ni Steven Coral
Isang pagbati ng magandang araw sa ating lahat.
Tingnan natin ang ating bansang Pilipinas. Maganda,
mayaman at masaya. Ngunit, alam ba ninyo na sa kabila
ng magandang imahen ng ating bansa ay nagkukubli
ang isang suliraning batid ng karamihan pero bulag sa
kasagutan.
Kahirapan, iyan ang suliraning kinahaharap ng ating
bansa. Isang suliranin na deka-dekada nang problema
ng ating bansa. Isang suliranin na kahit na anong gawin
ay mahirap mawala. At, isang suliranin na hindi lang
naninira sa imahen ng ating bansa kundi naninira rin sa
kinabukasan ng bawat isa.
Ngayon, ang tanong ng karamihan, masusulusyunan pa
ba ang kahirapan sa ating bansa?
Kung iyan ang tanong, iisa lamang ang kasagutan at
iyon ay OO.
Mga kababayan, dapat nating unawain na ang kahirapan
ay ang naging bunga lamang ng ating pagiging ganid,
tamad at pagsasawalang-bahala. Hindi ito dulot ng ating
kasaysayan at panahon.
Ngunit, sa dinami-dami na ng itinakbo nitong suliranin sa
ating bansa, alam kong napapansin ninyo na paliit nang
paliit na ang pag-asa natin para mawala ito. At, ito’y
dahil sa mga Pilipinong lalo pang pinapairal ang
pagkaganid sa pera kapalit ang kinabukasan ng iba.
Pinapayaman ang sarili kapalit ang pagpapahirap ng
ilan.
Isama pa ang mga Pilipinong namimili ng mga trabaho
imbes na makuntento lamang dito. Mga kaibigan, dapat
natin isipin na walang naaabot na hindi magmumula sa
maliit. Kaya, ano ang kinahihinatnan ng ilan? Sila’y
nawawalan na ng trabaho.
Ang mga pulitikong nagsasawalang-bahala sa ganitong
suliranin ay nagdudulot din ng kahirapan. Imbes kasi
naito’y bigyan kasagutan ay kanila itong sinasawalang-
bahala. Ang mga programa para sa mahihirap ay isa
nang malaking ginhawa para sa mararalita. Ngunit,
minsan ay hindi ito pinaglalaanan ng pansin at
kasagutan.
Ngunit, ang pamahalaan ay hindi pagawaan ng
kaginhawaan. Mga kapwa kong Pilipino, matutuo tayong
magsikap, matuto tayong magsipag at hindi parating
nakasandig sa ating pamahalaan. Ang kaginhawaan ay
pinaghihirapan at hindi inaasa sa iba.
Alam kong sa panahon natin ngayon, mahirap na para
masulusyunan ang problema ng kahirapan sa ating
bansa. Walang sapat nagamot para rito. Walang tamang
sagot para sa tanong na ito.
Ngunit, kung tayong lahat ay magsisikap na matugunan
ang problemang ito, matitiyak kong masasagot natin ito.
Huwag tayo umasa lamang sa pamahalaan. Isipin natin
lagi na kung gusto nating guminhawa ay matuto tayong
magsikap para rito.
Ang kahirapan ay hindi panghabangbuhay. Ang
kahirapan ay hindi na dapat natin ipamana sa susunod
na henerasyon. May sulusyon ang lahat ng problema at
nasa sa atin na lamang ito para tuklasin ito. Nasa sa atin
na lamang kung paano tayo giginhawa sa kahirapang
minsang sumira ng ating pangarap at pag-asa.
Kahirapan: Problema ng Bayan
Talumpati ni Hannalet Roguel
Isa sa pinakamalaking kinakaharap na problema ng
ating bansa ay ang kahirapan. Pero bakit nga ba
maraming Pilipino ang nagdurusa dahil dito?
Dahil sa kahirapan, maraming tao ang nakakagawa ng
kasalanan, dala ng kanilang kakulangan sa pera, ay
napipilitan silang gawin ang mga bagay na hindi kanais-
nais. Dahil doon, patuloy na dumarami ang bilang ng
krimen sa ating bansa. Nadadagdagan din lalo ang
bilang ng mga namamatay. Pero bakit hindi nakilos ang
ating mga pinuno ukol sa mga isyung ito?
Sadyang mahirap ang maging isang mahirap pero
madaming paraan upang ito’y labanan kung ating
gugustuhin.marami na tayong nabalitaan mula sa
pagiging maralita ngayon ay natatamasa na ang
kaginhawaan, dahil iyon sa kanilang pagsisiskap at
pagpupursigi para sa kanilang gusting makamit.
Maraming mamamayan ang nakakaranas ng kahirapan,
kung mapapansin natin, nagkalat ang mga batang
iniwan o inabandona ng kanilang mga magulang na
walang ibang matuluyan. Lalo na rin sa mga squatters
area. Magulo at tila ba walang kaginhawahan at
kapayapaan sa lugar na yaon.kung ating susuriin, mas
marami ang bilang ng mga taong sadlak sa kahirapan,
pero bakit ang mga taong may mataas na katayuan sa
buhay, sa halip na tulungan ang mga itoay lalo pa nilang
itinutulak sa kahirapan. Kaya mahihirap lalong
naghihirap at ang mga mayayaman lalong yumayaman.
Dulot ng walang pagkakaisa, may pag-asa pa ba ang
bayan ay umunlad.
Ako bilang isang kabataan, may layunin akong iwasan
ang pagigingisang mahirap at hindi maituturing na
basura lamang sa isang lipunan.sa simpleng
pamamaraan, ako’y magsisikap makapagtapos ng pag-
aaral. Nang sa gayon ay magkaroon ng magandang
kinabukasan. Hindi lamang ako kundi pati ikaw, tayong
lahat ay kinakailangan ng pagkakaisa tungo sa
kaunlaran. Lahat tayo ay may magagawa para sa
kinabukasan n gating bayan, isang bansa na
magagamit,maipagmamalaki at higit sa lahat ay
maipapamana sa susunod pang henerasyon.
KALAMIDAD
Kalamidad sa Pilipinas
Sa ulat ng Center for Research and Epidemiology
Disasters (CRED) noong Agosto, ang Pilipinas ay
nangunguna sa buong mundo sa pinakamaraming
kalamidad sa bilang na 25.
Ayon din sa  Citizen’s Disaster Response Center 
(CDRC), isang non -government organization na 
pangunahing humaharap sa usaping kalamidad,
mayroon nang 99 na kalamidad ang tumama sa Pilipinas
sa  loob ng anim na buwan ngayong taon. Dalawampu
rito’y likha ng kalikasan. At nakaapekto sa 579,540
pamilya o 3,405,707 katumbas  na indibidwal.
Maging baha man, landslide, tagtuyot o iba pang
kalamidad dulot ng kalikasan, naranasan ng Pilipinas
ang halos lahat ng klase ng kalamidad.
Nagdulot ng pinsala sa buhay at ari-arian ng mga
mamamayang  Pilipino ang mga kalamidad na tumama
sa iba’t ibang panig ng bansa. Ayon ito sa inilabas na
Post Disaster Needs Assessments ng World Bank at 
mga ahensiya ng gobyerno noong Nobyembre. Sa
pinagsamang pinsala nina Ondoy at Pepeng noong
nakaraang taon,  umabot sa 956 ang namatay, 736 ang
sugatan. May 84 pa ring katao ang patuloy na
nawawala.
Mahigit 9 milyon katao ang apektado nito at
nagkakahalaga ng US$4.38-Bilyon ang pinsalang dulot
nito. At batay sa rekomendasyon ng World Bank,
nangangailangan ng halos kasinlaking halaga ($942.9-B
sa pagrekober at $3,480.1-B para sa reconstruction)
upang makapanumbalik muli ang Pilipinas mula sa
pinsalang idinulot ng dalawang bagyo. Kailangang
maramdaman ito simula noong Enero 2010 hanggang
2011, depende sa  bilis at kakayahan ng Pilipinas sa
pagtugon sa recovery at reconstruction.
Sinasabi sa mga pag-aaral ng mga dalubhasa sa
kapaligiran, sa loob ng nakalipas na dekada’y
dumadalas ang mga pagbaha, tagtuyot, at baha, hindi
lang dito sa Pilipinas kundi maging sa ibang bansa ng
Asya at Aprika. Dulot daw ito ng paglala ng pagbabago
ng klima o climate change na ang ibig sabihi’y
makabuluhang pagbabago sa klima (temperatura,
hangin  at pag-ulan) sa buong daigdig o mga rehiyon sa
loob na  tumatagal ng ilang dekada  o milyong taon. 
Maaaring ang dahilan ng climate change ay mga natural
na proseso ng pagbabago o likha mismo ng tao.
Kahandaan sa pagharap sa kalamidad
Pero sa kabila ng climate change,  may mga
pamamaraan pa sana para maiwasan o maibsan man
lang ang mga epekto ng kalamidad. Ito ay kung sa una
pa lamang, napaghahandaan ang mga ito.
Ang problema, ayon kay Carlos Padolina, deputy
executive director ng CDRC, ay ang matagal nang
namamayaning oryentasyon sa lipunang Pilipino –
ang emergency  response. “Sa matagal na panahon,
ang tanging napaghahandaan ay ang pagtugon
sa emergency situation sa panahon ng kalamidad,” ani
Padolina. Ibig sabihin, inihahanda lamang ang mga tao
at ang gobyerno para kumilos kung nasa aktuwal na
panganib na ang mga komunidad at kung nakapinsala
na ang anumang kalamidad.
Malaking puwang pa rin kung paano ihahanda ang mga
mamamayan at makaiwas sa pinsalang dulot ng
kalamidad. Ayon sa grupo, kailangang pihitin ang
oryentasyon o konsepto ng  pagtugon sa kalamidad
mula  sa emergency response lamang  tungo sa
buong disaster management (pre-disaster,during-
disaster at post-disaster), na may diin sa kahandaan
bago maganap ang kalamidad (disaster preparedness).  agreement (IFMA).  Sa ilalim ng IFMA, hindi lamang
Kasama na rin ang pag-iwas  at pagbawas (disaster
mitigation) ng pinsalang dulot  nito  at zero casualty.
Ayon pa kay Padolina, madaling mahulaan (foreseeable)
ang kalamidad sa Pilipinas dahil dalawa lamang ang
panahon dito: tag-ulan at tag-init. Sa ganitong
kalagayan, madaling matukoy ang mga lugar na mataas
ang potensiyal na maging disaster hazard o high risk sa
pagkakaroon ng landslide, pagbaha at iba pang
kalamidad. Ngunit sinabi ni Padolina na di hamak na
mas malaki ang pondong kinakailangan para sa
paghahanda bago ang kalamidad (disaster
preparedness), kumpara sa pondong inilalaan para
sa emergency relief assistance.
Sa kanilang karanasan, bukod sa relief and
rehabilitation na kanilang ginagawa sa panahon at
pagkatapos ng kalamidad, aabot sa  P25-Milyon ang
pondong kanilang inilaan para sa 72 barangay  na
binigyan nila ng pagsasanay sa disaster
management, kasama na ang buong pakete
(socioeconomic trainings, capacity building at pagbigay
ng mga gamit pangkaligtasan tulad ng early warning
device,rescue gears at iba pa). Hindi nakapagtataka na
mas piliin ng  gobyerno na maglaan ng badyet para
sa emergency response kaysa disaster preparedness.
Aabot sa 1/4 na lamang ang natira  mula sa P2-Bilyong
badyet ng nakaraang administrasyon, ayon mismo  kay 
Pang. Benigno “Noynoy” Aquino III sa kanyang unang
State of the Nation Address.
Para sa CDRC, hindi lamang paghahanda ng relief
goods ang kailangang gawin bago ang kalamidad.
Kailangang paghahanda ang buong disaster
management. (Macky Macaspac)
Kadalasang biktima ng kalamidad
May direktang kaugnayan ang pagharap sa kalamidad
sa plano ng pag-unlad ng isang lugar, lalo na sa
bahaging pang-ekonomiya, ayon sa CDRC. “Kadalasan,
ang pang-ekonomiyang plano ng mga probinsiya ay
nakasalalay sa pag-maksimisa sa likas-yaman nito,” ani
Padolina. Ngunit ang hindi naiuugnay sa mga planong
ito ang maaaaring mga epekto sa tao ng eksploytasyon
sa kalikasan.
Sa dokumentong “Philippine Environmental Situation
2009” ng Kalikasan (People’s Network for the
Environment), aabot na lamang sa 8,000 kilometro
kwadrado ang natitirang sakop ng kagubatan ng bansa
noong 2006, mula sa 270,000 kilometro kwadrado sa
pagtatapos ng kolonyalismong Espanyol noong 1898.
Pinalala pa ito ng nakaraang administrasyong Arroyo:
Muling nanumbalik  ang pagtrotroso  (logging) sa
pamamgitan ng  pamamahagi ng timber license
agreement (TLA) at integrated forest management 
troso ang kinukuha ng mga kompanyang may hawak ng
IFMA. Lahat ng produktong nasasaklawan ng kanilang
konsesyon ay maaari nilang kunin. Ayon sa Kalikasan,
ito ang isang dahilan ng di mabilang na landslide sa mga
lugar na mayroong aplikasyon ng IFMA, tulad ng 
mga landslide sa mga lalawigan ng Aurora at Quezon 
na saklaw ng kabundukan Sierra  Madre.
Taong 2004 nang magkaroon ng
malalang landslide dulot ng bagyong Winnie sa mga
bayan ng Infanta at Gen. Nakar sa Quezon. Bukod sa
mahigit 1,000 kataong namatay, hanggang sa
kasalukuya’y di pa rin natataniman ang maraming lugar
doon dahil sa makapal na putik na tumabon dito.
Sa pagragasa naman ng bagyong Ondoy, nilamon ng
malaking baha ang relokasyon ng mga maralitang
tagalunsod sa tabi ng Marilao River. Sila ang mga
dinemolis sa tabi ng riles sa Caloocan upang bigyan
daan ang modernisasyon ng Philippine Natiional
Railways na bahagi  ng proyektong C-5 Extension.

Kung kaya’t mga magsasaka at maralitang tagalungsod

ang kalakhan ng mga biktima ng kalamidad. Sila din ang
pinakabulnerable sa pagsasamantala ng dambuhalang
mga korporasyon ng pagmimina, logging at mga
negosyanteng nagtatayo ng mga subdibisyon at iba
pang negosyo, lokal man o dayuhan. Silang mga tulad
nina Corazon Austral, ang mga mamamayan ng Bagong
Silangan, at iba pang maralita.