cultuur

i:
j WAT IS CULTUUR?
1 1 Cultuur /:_earned
,-u,,eu,. . c Is Syrribolisch

ow speciaal ben je? In welke mate blootstelling aan bepaalde culturele tradities.
ben je "je eigen persoon" en in Middenklasse Brazilianen leren hun kinderen -
hoeverre ben je een product van
zowel jongens als meisjes - om te kussen
je specifieke cultuur?
(op de wang, twee of drie keer, komen en
In hoeverre heeft en moet uw culturele
gaan) elk volwassen familielid dat ze ooit
achtergrond van invloed zijn op uw acties en
zien. Gezien de grootte van Brazilië ian
besluiten? Amerikanen waarderen de kracht van
uitgebreide gezinnen, kan dit honderden
cultuur misschien niet volledig vanwege
mensen betekenen. Vrouwen blijven al die
de waarde die hun cultuur hecht aan "de
mensen hun hele leven kussen. Totdat ze
individua/." Amerikanen beschouwen iedereen
adolescenten zijn, kussen jongens alle volwassen
graag als uniek op de een of andere manier. Toch is
familieleden. Mannen blijven meestal
individualisme zelf een onderscheidende
vrouwelijke familieleden en vrienden kussen,
gedeelde waarde, een kenmerk van de
evenals their vaders en ooms gedurende hun
Amerikaanse cultuur, die voortdurend in het
hele leven.
dagelijks leven wordt overgedragen. Tel in de
Kus je je vader? Je oom? Je opa? Hoe zit
media hoeveel verhalen zich richten op
het met je moeder, tante of oma? Het antwoord op
individuen versus groepen. Van wijlen Mr. (Fred)
deze vragen kan verschillen tussen mannen
Rogers van tv overdag tot "echte" ouders, opa's
en vrouwen en voor mannelijke en
en leraren, onze enculturatieve agenten staan
vrouwelijke familieleden. Cultuur kan ons helpen
erop dat we allemaal "iemand speciaal" zijn.
om deze verschillen te begrijpen. In Amerika
Dat wij individuen eerst en leden van de tweede
kan een culturele homofobie (angst voor
groep zijn, is het tegenovergestelde van de les van
homoseksualiteit) Amerikaanse mannen ervan
dit hoofdstuk over cultuur. We hebben zeker
weerhouden om affectie te tonen met other
onderscheidende kenmerken omdat we
mannen; op dezelfde manier worden
individuen zijn, maar we hebben andere
Amerikaanse meisjes meestal
onderscheidende kenmerkenomdat we lang zijn
voor culturele groepen. aangemoedigd om genegenheid te tonen,
Bijvoorbeeld, zoals we zagen in het terwijl Amerikaanse jongens dat meestal niet
zijn. het is belangrijk op te merken dat deze
vak"Appreciat ing Diversity" in hoofdstuk 1 (blz.
6-7), een com parison van de Verenigde Staten met
culturele verklaringen berusten op
Brazilië, ltaly,of vrijwel elke Latijnse natie voorbeeld en verwachting , en dat ergeen
culturele eigenschap bestaat omdat het natura! of
onthult opvallende con trasts tussen een
juist is. Etnocentrisme is de fout om de eigen
national cultuur (Amerikaans) die fysieke
genegenheid ontmoedigt en na tionale culturen cultuur als superieur te beschouwen en
waarin het tegenovergestelde waar is. de eigen culturele waarden toe te passen
Brazilianen raken, omhelzen en kussen elkaar bij het beoordelen van mensen uit andere
veel vaker dan Noord-Amer-icanen. dergelijk culturen. Hoe gemakkelijk is het voor jou om
gedrag weerspiegelt jaren van verder te kijken dan de etnocentrische
blinders van je eigen ervaring? Heb je een
etnocentrische positie met betrekking tot
uitingen van genegenheid?
WAT IS CULTUUR?
Het concept van cultuur is al lang fundamenteel
voor een thropologie. Ruim een eeuw geleden
stelde de Britse antropoloog Sir Edward Tylor in
zijn boek Primitive Culture voor dat culturen-
systemen van menselijk gedrag en gedachte-
gehoorzame natuurwetten en daarom
wetenschappelijk bestudeerd kunnen worden.
Tylor's definition van cultuur biedt nog steeds
een overmening van het onderwerp antropologie
en wordt veel geciteerd: "Cultuur ... is dat
complexe geheel dat kennis, geloof, kunst,
moraal, recht, gewoonte en alle andere
vermogens en gewoonten omvat die de mens als
lid van de soci ety heeft verworven " (Tylor
1871/1958, p. 1). De cruciale zin hier is
"verworven door de mens als lid van de soci
ety." Tylor's definitie richt zich op eigenschappen
die mensen niet verwerven door biologische
overerving, maar door op te groeien in een
bepaalde samenlevingwaar ze worden blootgesteld
aan een specifieke culturele traditie. Enculturatie
is het proces waarbij een kind zijn of haar
cultuur leert.
Cultuur wordt geleerd
Het gemak waarmee kinderen elke culturele
traditie absorberen, berust op het uniek
uitgewerkte menselijke vermogen om te leren.
Andere dieren kunnen leren van ervaring; ze
vermijden bijvoorbeeld vuur na het afdekken dat
het pijn doet. Sociale dieren leren ook van
andere leden van hun groep. Wolven leren
bijvoorbeeld jachtstrategieën van andere
roedelleden. Dergelijk sociaal leren is vooral
important bij apen en apen, onze naaste bi
ologische verwanten. Maar ons eigen culturele
leren hangt af van de uniek ontwikkelde
menselijke ca pacity om symbolen te
gebruiken, tekens die geen noodzakelijke of
natuurlijke verbinding hebben met de dingen die ze
betekenen of waarvoor ze staan.
Op basis van cultureel leren creëren,
onthouden en omgaan mensen met ideeën. Ze
begrijpen en passen specifieke systemen van
symbolische betekenis toe. Thropoloog
Clifford Geertz definieert cultuur als ideeën
gebaseerd op cultureel leren en symbolen.
Culturen zijn gekarakteriseerd als verzamelingen
"con trol mechanisms-plans, recipes, rules,
instruc tions, whatcomputer engineers call
programs for the governing of behavior" (Geertz
1973, p. 44). Deze programma's worden
geabsorbeerd door mensen door enculturatie in
bepaalde tradities. Mensen internaliseren
geleidelijk een eerder vastgesteld systeem van
betekenissen en symbolen. Gebruikdit culturele
systeem om hun wereld te definiëren, hun
gevoelens te uiten en hun oordeel te vellen. Dit
systeem helpt hun gedrag en waarnemingen
gedurende hun hele leven te sturen.
Ieder mens begint onmiddellijk, door middel
van een proces van bewust en onbewust leren
en interactie met anderen, om een culturele
traditie te internaliseren, of in het bedrijfsleven,
door het proces van enculturatie. Soms is
cultuur tavght
direct, zoals wanneer ouders hun kinderen
vertellen om "dank u" te zeggen wanneer iemand
hen iets geeft of hen een plezier doet.
Cultuur wordt ook overgedragen door
middel van waarneming. Kinderen letten op
de dingen die om hen heen gaan. Ze passen
hun behavior niet alleen aan omdat andere mensen
dat zeggen, maar ook als een reult van hun
eigen observaties en groeiend bewustzijn van
wat hun cultuur als goed en fout beschouwt.
Cultuur wordt ook onbewust geabsorbeerd.
Noord-Amerikanen verwerven de noties van
hun cultuur over hoe ver mensen uit elkaar
moeten staan als ze praten, niet door direct te
worden verteld om een bepaalde afstand te houden,
maar door een geleidelijke procedure van
observatie, ervaring en bewuste en
onbewustegedragsverandering. Niemand vertelt
Latino's om dichter bij elkaar te staan dan
Noord-Amerikanen, maar ze leren dat toch te
doen als onderdeel van hun culturele traditie. enculturatie
Antropologen zijn het erover eens dat cultureel Het proces waarbij
cultuur wordt geleerd
leren uniek is uitgewerkt onder mensen en datalle
en overgedragen
mensen cultuur hebben. Antropologen accepteren
over de
ook een doctrine die in de 19e eeuw werd genoemd
als "de psy chique eenheid van de mens.". Dit generaties heen.
betekent dat hoewel indi viduals verschillen in
hun emotionele en intellectuele neigingen en
capaciteiten, alle menselijke populaties
gelijkwaardige capaciteiten voor cultuur hebben.
Ongeacht hun genen of hun fysieke uiterlijk, kan
peo ple elke culturele traditie leren.
Om dit punt te begrijpen, bedenk dat tijdelijke
Amerikanen en Canadezen de ge netically
gemengde afstammelingen zijn van mensen van
over de hele wereld. Onze voorouders waren
biologisch gevarieerd, leefden in verschillende
landen en continenten en namen deel aan
honderden culturele handel . Vroege symbool
kolonisten, latere immigranten en hun Iets, verbaal of non-
nakomelingen zijn echter allemaal actieve verbaal, dat staat
voor iets anders.
deelnemers aan het Amerikaanse en Canadese leven
geworden. Ze delen nu allemaal een nationale
cultuur.
Cultuur is symbolisch
Symbolisch denken is uniek en cruciaal voor
hu mans en voor cultural leren. Antropoloog
Leslie White definieerde cultuur als
afhankelijk van symboliek ... Cultuur bestaat
uit gereedschappen, werktuigen,
gebruiksvoorwerpen, kleden,ornamenten,
gebruiken, instellingen, overtuigingen,
rituelen, spelletjes, kunstwerken, taal, enz.
(Wit 1959, p. 3)
Voor Wit is cultuur ontstaan toen onze ances
tors het vermogen kregen om symbolen te
gebruiken, dat wil zeggen om een ding of
gebeurtenis te ontstaan en betekenis te geven,
en, dienovereenkomstig, om dergelijke
betekenissen te begrijpen en te waarderen
(White 1959, p. 3).
Een symbool is iets verbaals of non-verbaals,
binnen een bepaalde taal of cultuur, dat voor
iets anders komt te staan. Er is geen duidelijke,
natuurlijke of noodzakelijke verbinding tussen
het symbool en wat het symboliseert. Een
huisdier

dat blaft is niet natuurlijker een
hond dan een chien,Hund of
mbwa, om de woorden te gebruiken
voor het dier dat we "hond" noemen
in het Frans, Duits en Swahili. Taal
is een van de dis tinctive bezittingen
van Homo sapiens. Geen enkel ander
dier heeft iets ontwikkeld dat de
complexiteit van taal benadert.
Symbolen zijn meestal
taalkundig. Maar er zijn ook non-
verbale sym bols, zoals vlaggen,
die staan voorlanden, zoals bogen
doen voor een ham burger keten.
Wijwater is een krachtig symbool
in het rooms-katholicisme. Zoals
voor alle symbolen geldt, is de
associatie tussen een symbool
(water) en wat wordt gesymboliseerd
(heiligheid) willekeurig en
conventioneel. Water is niet in
driekeer heiliger dan melk, bloed
of andere natuurlijke vloeistoffen.
Wijwater verschilt ook niet
chemisch van of dinair water.
guistic of non- Wijwater is een sym bol binnen
verbaal. De Jatter het rooms-katholicisme, dat deel
bevat vlaggen, die uitmaakt van een internationale
staan voor landen. cultureel systeem. Een natuurlijk iets is arbi
Hier wapperen tzeldzaam geassocieerd met een bepaalde betekenis
kleurrijke vlaggen voor katholieken, die gemeenschappelijke
van sev eral overtuigingen en ervaringen delen die gebaseerd
zijn op leren en die over de generaties heen
naties voor het worden overgedragen.
gebouw van de Honderdduizenden jaren lang hebben mensen
Verenigde Naties in de capaciteiten gedeeld waarop cultuur rust.
New York City. Deze vaardigheden zijn om te leren, symbolisch
te denken, taal te manipuleren en hulpmiddelen
en andere culturele producten te gebruiken bij het
organiseren van hun leven en het omgaan methun
omgeving. Elke tijdelijke menselijke bevolking
heeft het vermogen om symbolen te gebruiken en
zo de cultuur te creëren en te onderhouden .
Onze naaste verwanten-chimpansees en
gorilla's hebben rudimentaire culturele
vaardigheden. Geen enkel ander dier heeft
echterculturele vaardigheden ontwikkeld om te
leren, te communiceren en informatie op te slaan, te
verwerken en te gebruiken - voor zover
Homohas.
Cultuur wordt gedeeld
Cultuur is niet een attribuut van individuen op
zich, maar van individuen als leden van
groepen. Cultuur wordt overgedragen in de
samenleving. Leren we onze cultuur niet door
te observeren, te luisteren, te praten en met veel
andere mensen om te gaan? Gedeelde
overtuigingen, waarden, herinneringen en
verwachtingen verbinden mensen die in dezelfde
cultuur opgroeien. Enculturatie verenigt mensen
door ons gemeenschappelijke ervaringen te
bieden.
De ouders van vandaag waren de kinderen van
gisteren. Als
ze groeiden op in Noord-Amerika, ze
absorbeerden bepaalde waarden en overtuigingen
die door de generaties heen werden overgedragen.
Mensen worden agenten in de encul turatie
van hun kinderen, net als hun ouders
Hoofdstuk 2 Cultuur '27
waren voor hen. Hoewel een cultuur
voortdurend verandert, blijven bepaalde
fundamentele overtuigingen, waarden,
wereldbeelden en opvoedingspraktijken bestaan.
Denk aan een eenvoudig Amerikaans
voorbeeld van het induragen van gedeelde
enculturatie. Als kinderen, toen we geen maaltijd
hadden opgemaakt, hebben onze ouders ons
misschien weer bezig gevonden met uitgehongerde
kinderen in een vreemd land, net zoals onze
grootouders misschien een generatie eerder hadden
gedaan. De specifieke landveranderingen
(China, India, Bangladesh, Ethiopië, Somalië,
Rwanda - wat was het in uw huis?). Toch blijft
de Amerikaanse cultuur het idee overbrengen dat
door al onze spruitjes of broccoli te eten,we ons
eigen geluk kunnen rechtvaardigen,
vergeleken met een hongerig kind in een
verarmd of door oorlog geteisterd land.
Ondanks de kenmerkende Amerikaanse
opvattingen dat mensen "hun eigen mening
moeten vormen" en "recht moeten hebben op
hun mening", is er weinig van wat we denken dat o
riginal of uniek is. We delen onze opin ionen en
overtuigingen met vele andere mensen. Als we
de kracht van een gedeelde culturele achtergrond
onder de indruk hebben, zullen we het
waarschijnlijk eens zijn met en ons comfortabel
voelen met mensen die sociaal, economisch en
cultureel vergelijkbaar zijn met onszelf. Dit is een
van de redenen waarom Amerikanen in het buitenland
de neiging hebben om met elkaar te socialiseren,
net zoals Franse en Britse colo nials deden in hun
overzeese rijken. Vogels van een veer komen
samen, maar voor mensen is het vertrouwde
verenkleed cultuur.
Cultuur en Natuur
Cultuur neemt de natuurlijke biologica! dringt
aandie we delen met andere dieren en leert ons hoe
we ze op bepaalde manieren kunnen uitdrukken.
Mensen moeten eten, maar cultuur leert ons wat,
wanneer en hoe. In veel culturen eten mensen
hun hoofdmaaltijd 's middags, maar de meeste
Noord-Amerikanen geven de voorkeur aan een
groot diner. Engelsen kunnen vis eten als ontbijt,
terwijl Noord-Amerika de voorkeur geeft aan
warme broodjes en koude ontbijtgranen.
Brazilians zetten warme melk in sterke koffie,
terwijl Noord-Amerikanen koude melk in een
zwakker brouwsel gieten. Midwesterners dineren
om 17.M of 18.00 uur, Spanjaarden om 22.M.
Culturele gewoonten, percepties en
uitvindingen vormen de "menselijke natuur" in
vele richtingen. Mensen moeten afval uit hun
lichaam verwijderen. Maar sommige culturen
leren mensen om hurken te poepen, terwijl
anderen hen vertellen om het zittend te doen.
Een generatie geleden, in Parijs en andere
Franse steden, was het gebruikelijk dat mannen
bijna publiekelijk en schijnbaar zonder schaamte
urineerden in nauwelijks afgeschermde pissoirs
in de straten van de stad. Onze "badkamer"-
gewoonten, waaronder afvalverwijdering,
baden en tandheelkundige zorg, maken deel uit
van culturele tradities dienatuurlijke handelingen
hebben omgezetin culturele gewoonten.
Onze cultuur- en culturele veranderingen
beïnvloeden de manieren waarop we de natuur,
de menselijke natuur en 'het natuurlijke'
waarnemen. Door wetenschap, uitvinding,
 28 DEEL 1 Introductie tot antropologie

en ontdekking, hebben culturele vooruitgang

veel "natuurlijke" beperkingen overwonnen.
We voorkomen en genezen ziekten zoals 1
Eenlivin,'l V
antroposof!, J VIDEO'S
OJ
polio en pokken die onze voorouders hebben
geveld. We gebruiken Viagra om seksuele wezen getogen kaneel, www.mhhe.com/kottak
potentie te herstellen en te verbeteren. Door Deze clip richt zich op De Indiaanse Canela van Brazilië .
klonen hebben wetenschappers de manier
Een van de sleutelfiguren in de clip is de jongen Carampei,
waarop we denken over biologica! identiteit en
de zin van het leven zelf veranderd. Cultuur die in 1975 vier jaar oud was. Een andere is de "formele
heeft ons natuurlijk niet bevrijd van natuurlijke vriend" van een kleine jongen wiens vinger is verbrand
bedreigingen. Orkanen, overstromingen, en die is gedisciplineerd door zijn moeder. De clip toont
aardbevingen en andere natuurkrachten
enculturatie tussen de Canela- verschillende manieren waarop
dagen regelmatig onze wensen uit om het
milieu aan te passen door middel van bouw, kinderen hun cultuur leren. Hoe tonen de beelden van
ontwikkeling en uitbreiding. Kun je andere Carampei zijn leer van de ritmes van het Canela-leven?
manieren bedenken waarop de natuur terugslaat
op mensen en hun producten? De clip laat zien dat kinderen al op jonge leeftijd nuttig
werk gaan doen, maar dat de speelsheid en genegenheid van

de kindertijd worden verlengd tot volwassenheid. Hoe

Cultuur is allesomvattend deze speelsheid?
illustreert het gedrag van de formele vriend
Voor antropologen omvat cultuur veel meer dan
verfijning, smaak, verfijning, onderwijs en Merk op hoe de Canela-cultuur is geïntegreerd in dat

waardering voor de schone kunsten. Niet alleen liedjes, dansen en verhalen verweven zijn met
afgestudeerden, maar alle mensen zijn bestaansactiviteiten. Wat is de functie van de jagersdans?
'gecultiveerd'. De meest interessante en
Denk na over hoe de clip de formele en informele, de
belangrijke culturele krachten zijn die welke
mensen elke dag van hun leven beïnvloeden, bewuste en onbewuste aspecten van enculturatie laat zien.
met name die welke kinderen beïnvloeden
tijdens enculturatie. Cultuur, zoals definecL
anthIQpologi cally, omvat kenmerken die
somsworden beschouwd als-tnviaf of
ûnworthy -örsedous- flicly, siicfi-as-,,popufar"
cüJtg e.-Om con fäii:iporä:rfNorth American Cultuur is geïntegreerd
culture te begrijpen, moeten we televisie, Culturen zijn geen toevallige verzamelingen van
fastfoodrestaurants, sport en games con vloeken en overtuigingen. Culturen zijn
fäii:iporä:rfNorth American culture begrijpen. geïntegreerde, gepatineerde systemen. Als een
Als een culturele manifestatie kan een rockster deel van het systeem (bijv. de economie)
net zo interessant zijn als een verandert, veranderen ook andere delen.
symfoniedirigent, een stripboek zo belangrijk Bijvoorbeeld, tijdens de jaren 1950, de meeste
als een boekprijswinnaar. (Het beschrijven van Amer ican vrouwen gepland binnenlandse
de vele manieren waarop een thropologen carrières als huis makers en moeders. De
hebben de Ariaal van Noord-Kenia bestudeerd, meeste van de huidige
dit hoofdstuk 'Appreciating Anthropol ogy' universiteitsvrouwen daarentegen willeneen
laat zien hoe antropologie, net als cul ture, betaalde baan als ze afstuderen.
allemaal encompasseert.)

verandert, veranderen ethers ook.

Culturen zijn geïntegreerde systemen. Wanneer één gedragspatroon
In de jaren 1950 verwachtten de meeste Amerikaanse wamen een carrière als vrouw, moeder en
huismanager. Naarmate er steeds meer wamen aan het werk zijn, is de houding ten opzichte van
werk en gezin veranderd. Links doen mama en kinderen de afwas in 1952. Rechts (genomen in
januari 2005), nucleair expert en adjunct-directeur van ! SIS (Institute for Science and International
Security) Corey Hinderstein gebruikt haar kantoor in Washington D.C., om nucleaire activiteiten over de
hele wereld te monitoren. Wat denk je dat ze zal doen als ze thuiskomt?
Hoofdstuk 2 Cultuur 29
rr
1! i
!

van het leven, dieet en culturele praktijken maken

ze het waard om te studeren.
Remote and Poked, De Droomstam Andere academies zijn het daarmee eens.
van de antropologie Omwonenden zeggen dat ze in de loop der jaren
zijn gevraagd hoeveel vee ze bezitten (veel),
hoe vaak ze de afgelopen maand diarree
hebben gehad
Antropologie, vergeet niet, is afour subjieid Kenia en de Toearegs en bedoeïenen elders waar ( aften ) en wat ze de dag ervooratenja terday
dis cipline die karakteristiek vergelijkend, in Afrika-zijn vestigen. Velen zijn dichter bij (meestal vlees, melk of bloed).
cross-cultureel, en biocultureel is.
Marsabit geëmigreerd, de dichtstbijzijnde stad, Ariaal wamen is gevraagd naar de worl< ze
Antropopolo om hun
gisten staan bekend
die mobiele telefoonontvangst en doen, die die van de mannen lijkt te
nauwe observatie van menselijk gedrag
in natura! instellingen en hun focus op zelfs spo radic internettoegang heeft. overtreffen, en over lokale huwelijksgebruiken,
menselijke biologica! en culturnl De wetenschappers blijven aankomen in die hun toekomstige echtgenoten
divergentie in tijd en ruimte. Het is ariaal land, met hun notitieboekjes, tenten, en
typerend voor de thropologische dwingen om vee aan hun ouders over te
bi zarre vragen, maar nu documenteren ze een
benadering om direct te gaan leven dragen voordat de ceremonie kan
semi-geïsoleerde mensen die het moderne leven
met de lokale bevolking, of het nu in het plaatsvinden....
noorden van Kenia is, zoals hier beschreven,
en meer traditionele manieren.
Voor Benjamin C. Campbell, een biologica! De researchers weten dit misschien niet, maar
of in middenklasse Amerika.
Antropologen bestuderen menselijke een de Ariaal hebben ze ook al die jaren bestudeerd.
biologie en thropoloog aan de Universiteit van Boston die De Ariaal-notitie dat buitenlanders witte
cultuur in gevarieerde tijden en plaatsen
door Dr. Fratkin naar de Ariaal werd vloeistof op hun zeer witte huid slaan om
en in een rnpidly veranderende wereld. gebracht, op hun manier hen te beschermen
Dit verslag richt zich op een afgelegen
popuiatie, de AriaaI van Noord-Kenia,
die antropologen sinds de jaren 1970
bestuderen. In het verslag leren we over
de veelzijdige onderzoeksintervenaars die
antropologen hebben. Onder de Ariaal
hebben antropologen een reeks
onderwerpen bestudeerd, waaronder
verwantschap en huwelijksvlos, conflicten
en zelfs biomedische kwesties zoals ziekte en
lichaamstype en functie. Als je dit verslag
leest, bedenk dan ook wat antropologen
krijgen van de mensen die worden
bestudeerd en vice versa.

een nomadische gemeenschap van

De Ariaal,
ongeveer 10.000 mensen in het noorden van
Kenia, zijn sinds de jaren zeventig
door onderzoekers in beslag genomen,
nadat een antropoloog, Elliot Fratkin,
hen tegenkwam en zijn verslagen van hun
leven begon te publiceren....
Andere onderzoekers hebben studies gedaan
over alles, van hun culturele praktijken tot Koitaton Garawale (links) is geamuseerd door vragen van onderzoeker Daniel Lemoille
hun testosteronniveaus. Nationa/ Geographic in Songa, Kenia. De Ariaal, een nomadische gemeenschap van ongeveer 10.000 mensen
richtte zich op de Ariaal in 1999, in een in het noorden van Kenia, wordt sinds de jaren zeventig bestudeerd door Elliot
artikel over verdwijnende culturen. 30Fratkin en andere
DEEL 1 Introductie tot antropologen,
antropologie die verschillende subvelden vertegenwoordigen.
Maar in de loop der jaren, meer en meer
Ariaal-zoals de Masai and de Turkana in
 van de zon, en dat velen de voorkeur geven aan
korte broeken die pronken met hun benen en
de onhandige laarzen aan hun voeten.
Buitenlanders nemen vaak deel aan het lokale
eten, maar drinken water uit flessen en kauwen
op vreemd voedsel in wikkels tussen meaIs,
observeert de Ariaal.
De wetenschappers laten sporen en mem ories
achter. Het is bijvoorbeeld niet
ongewoon om nomaden te zien in T-shirts
met universiteitslogo's, geschenken
vertrekkende academies.
In Lewogoso Lukumai,
een cirkel
vangeïmproviseerde hutten in de buurt van
het Ndoto-gebergte, haastten nomaden
zich naar een bezoeker en vroegen
opgewonden in de Samburu-taal: "Waar is
Elliot?"
Ze bedoelden Dr. Fratkin ,die in zijn boek
"Ariaal Pastoralists of Kenya " beschrijft hoe
hij in1974 de Ariaaltegenkwam , die tot
dan toe weinig bekend was. Met geld van
de Universiteit van Londen en het Smithsonian
Instituutreisde hij vanuit Nairobi naar het noorden
op zoek naar geïsoleerde agro-pastorale
groepen in Ethiopië. Maar een staatsgreep
omvergeworpen Haile Selassie, toen de keizer,
en de grens tussen de landen werd gesloten.
Dus toen hij in een bar in Marsabit zat,
benaderde een jongen en, hem verwarrend
voor een toerist, vroeg of hij de olifanten in
een nabijgelegen bos wilde zien. Toen de
antropoloog weigerde, vroeg de jongen of
hij in plaats daarvan een traditionele
ceremonie in een lokaal dorp wilde zien.
Dat was Dr. Fratkin's inleiding tot de Ariaal,
die culturele eigenschappen delen met de
Samburu en Rendille stammen van
Kenia.
kort daarna woonde hij bij de Ariaal, zoals dit jaar gebeurde als leden van rivaliserende
het leren van hun taal en gebruiken tijdens het stammen slachtten elkaar af, slachtoffer van the
bestrijden van muggen en vlooien in zijn
hut van stokken bedekt met gras.
De Ariaal dragen sandalen gemaakt van oude
banden en velen vertrouwen nog steeds
op hun koeien, kamelen en geiten om te
overleven. Droogte is een regelmatig kenmerk van
hun wereld, komt regelmatig binnen en test
hun duurzaamheid.
"Ik was jong wheh Elliot voor het eerst
aangekomen," re genoemd een Ariaal eider
bekend als Lenampere in Lewogoso Lukumai,
een nederzetting die van tijd tot
tijdbeweegt naar een nieuw stuk zand.
"Hij carne hier en woonde bij ons. Hij dronk
melk en bloed met ons. Na hem, zoveel anderen
carne." ...
Niet alle Afrikaanse stammen zijn zo
gastvrij voor degenen
onderzoekers, zelfs
van met de nodige vergunningen van
overheidsbureaucraten. Maar de Ariaal hebben
een reputatie voor samenwerking in ruil, dat
wil gezegd, voor zakgeld. "Ze denken dat ik
dom ben voor het stellen van domme
vragen," zei Daniel Lemoille, directeur van de
school in songa, een dorpbuiten Marsabit voor
Ariaal-nomaden die zich hebben gevestigd,
en een fre quent onderzoeksassistent voor
bezoekende professoren. "Je moet proberen uit te
leggen dat diezelfde vragen aan mensen over de
hele wereld worden gesteld en dat hun
antwoordenzullen helpen de wetenschap
vooruit tehelpen." ...
De Ariaal hebben geen grote zorgen over de
studies, hoewel de lokale chef in songa,
Stephen Lesseren, die laatst een T-shirt van
de Boston Univer sity droeg, zei dat hij
wenste dat hun werk zou leiden tot meer
tastbare voordelen voor of zijn mensen.
"We vinden het niet erg om mensen te
helpen hun doctoraat te halen," zei hij. "Maar
als ze eenmaal gepromoveerd zijn, gaan velen
van hen weg. Ze sturen ons hun rapporten niet
... we willen feedback. We willen
ontwikkeling."
Zelfs als er conflicten uitbreken in het gebied,
Ariaal, het onderzoek houdt niet op. Met
nog tien sions hoog, John G. Galaty, een
antropopolo gist aan de McGill
University in Montreal die etnische
conflicten bestudeert, arriveerde in het
noorden van Kenia om ze te
ondervragen.
In een studie in The International Joumal
of lmpotence Research ontdekte Dr. Campbell
Ariaal mannen met veel vrouwen vertoonden minder
erec tegel disfunctie dan mannen van dezelfde
leeftijd met minder echtgenoten.
Dr. Campbell's lichaamsbeeldstudie, gepubliceerd
in het Joumal van cross-Culturele Psychologie
dit jaar, vond ook datAriaal mannen veel
consistenter zijn dan mannen in andere delen
van de wereld in hun opvattingen over het
lichaam van de gemiddelde man [een zoals hun
eigen] en wat ze denken dat vrouwen willen
[een zoals hun eigen].
Dr. Campbell carne over geen
aanplakborden of internationale tijdschriften in
Ariaal land en slechts één televisie in een
lokaal restaurant dat CNN speelde, leidend
hem om te beweren dat ariaal mannen
meningen van hun lichamen minder
werden beïnvloed door mediabeelden van
burly mannelijke mod els met six-pack magen
en kabbelende kisten.
Om zijn theorieën te testen, toonde een niet-
onderzoeker zondereen doctoraat een groep
Ariaal-mannen een exemplaar van het tijdschrift
Men's Health vol foto's van onmogelijk goed
gebeeldhouwde mannen en vrouwen. De mannen
keken met rapte aandacht toe en trokken de
gebeitelde vormen aan.
"Die one, 1 like," zei een nomade die in zijn
jaren op was, wijzend naar een foto van een
bochtige vrouw die duidelijk een vaste
klant was in de sportschool. Een andere
oldtimer staarde naar de buiging pecto ral
spieren van een mannelijke
bodybuilder in de maga zine en stelde
een vraag die iedereen aan het praten
kreeg. was het een man, vroeg hij, of een zeer, zeer
sterke vrouw?
dat
 Het afdrukken, kopiëren, herverdelen of

souRcE: Marc Lacey, "Afgelegen en geplooid, opnieuw uitzenden van het Materiaal
Anthropol ogy's Dream Tribe." Uit The New zonder uitdrukkelijke
York Times, 18 december 2005. © 2005 The New
schriftelijke toestemming is
York Times. Alle rechten voorbehouden. Gebruikt verboden. www.nytimes.com
door toestemming en beschermd
Hoofdstuk 2 Cultuur 3 1
door de auteursrechtwetten van de Verenigde Staten.

kernwaarden
Sleutel, basis of
centra! va lues die
een cultuur
integreren.
mensachtige
Lid van de hominide
familie; elk fossiel of
levend mens,
chimpansee of gorilla.
hominins
Mensachtigen exclusief
de Afrikaanse apen; alle
hu man soorten die
ooit hebben bestaan.
Wat zijn enkele van de sociale gevolgen van demenselijke evolutie, kunnen ook culturele
de economische verandering? Houdingen en eigenschappen, patronen en inven tions
gedrag met betrekking tot huwelijk, gezin en maladaptive zijn, waardoor het voortbestaan
kinderen zijn veranderd. Laat huwelijk, van de groep (overleving en herproductie) in
'samenwonen' en scheiden komen vaker gevaar komt. Airconditioners helpen ons om te
voor. De leeftijd van het eerste huwelijk gaan met warmte, omdat branden en ovens ons
voor Amerikaanse vrouwen steeg van 20 in beschermen tegen de kou. Auto's stellen ons in
1955 naar 26 jaar in 2007. De compa rable staat om de kost te verdienen door ons van huis
cijfers voor mannen waren 23 en 28 (V.S. Het naar werkplek te brengen. Maar de
Bureau 2007 van de telling). Het aantal bijproducten van dergelijke "beneficia!"
momenteel gescheiden Amerikanen is meer technologie veroorzaken vaak nieuwe
problemen. Chemische emissies in-
dan verviervoudigd van 4 miljoen in 1970 tot
ongeveer 23 miljoen in 2007 (Statistica/
Abstract of the United States 2009). Werk
concurreert met huwelijks- en
gezinsverantwoordelijkheden en vermindert de
tijd die beschikbaar is om te investeren in
kinderopvang.
Culturen worden niet alleen geïntegreerd
door hun dominante economische activiteiten
en gerelateerde sociale patronen, maar ook
door sets van waarden, ideeën, sym bolsen
oordelen. Culturen trainen t_heir individuele
leden om bepaalde persoonlijkheidskenmerken
te delen. Een reeks karakteristieke centrale
of kernwaarden (sleutel-, basis- of centrale
waarden) integreert elke cultuur en helpt deze
te onderscheiden van de kernwaarden. De
arbeidsethos en het individuele isme zijn
bijvoorbeeld kernwaarden die de
Amerikaanse cultuur al generaties lang
integreren. Verschillende sets van dominante
waarden beïnvloeden de patronen van andere
culturen.

Cultuur kan adaptief en

maladaptive zijn
Zoals we in hoofdstuk 1 zagen, hebben mensen
zowel bio logica! alsculturele manieren om om
te gaan met omgevingsstress. Naast onze
biologica! middelen om adaptatiop, gebruiken
we ook "culturele adaptieve kits", die
gebruikelijke activiteiten en tools bevatten.
Hoewel de mens zich biologisch blijft
aanpassen, is de afhankelijkheid van sociale en
culturele aanpassingsmiddelen tijdens de
menselijke evolutie toegenomen.
In deze discussie over de adaptieve
kenmerken van ons culturele gedrag, laten we
erkennen dat wat goed is voor het individu niet
noodzakelijkerwijs goed is voor de groep.
Soms kan adaptief gedrag dat op korte termijn
voordelen biedt voor bepaalde individuele als
het milieu schaden en de overleving van de
groep op lange termijn bedreigen. De
economische groei kan sommige mensen ten
goede komen, terwijl zij ook de middelen
uitput die nodig zijn voor de samenleving in
het algemeen of voor de generaties van de
samenleving (Bennett 1969, p. 19). Ondanks
de cruciale rol van culturele aanpassing in
plooi de luchtvervuiling, put de verwanten, zijn duidelijk te zien in anatomie, ogen worden naar voren geplaatst in de schedel
ozonlaag uit en draag bij aan hersenstructuur, genetica en biochemie. Het en kijken di:rectly vooruit, zodat hun
de opwarming van de aarde. meest verwant aan ons zijn de Afrikaanse gezichtsvelden elkaar overlappen.
Veel culturele patronen, mensapen: chirnpanzeeën en gorilla's. Diepteperceptie, onmogelijkheid zonder
zoals overconsumptie en Hominidae is de zoölogische familie die overlappende visuele velden, bleek adaptief-
opiniepeiling, lijken op de fossiele en levende mensen omvat. Ook bijvoorbeeld voor het beoordelen van afstand-
lange termijn onaantrekkelijk inbegrepen als mensachtigen zijn chimpansees in-de-bomen. Het hebben van kleur- en
te zijn. en gorilla's. De term hominins wordt gebruikt dieptezicht vervaagt ook de identificatie
voor de groep die leidt tot mensen, maar niet van verschillende voedselbronnen, evenals
tot chimpansees en gorilla's en die alle wederzijdse verzorging, het uitzoeken van
menselijke soorten omvat die ooit hebben bramen, insecten en andere kleine objecten uit
EVOLUTIONAIRE bestaan. haar. Een dergelijke verzorging is een manier
Veel menselijke eigenschappen
BASIS VAN weerspiegelen het feit dat onze
om sociale bindingen te vormen en te
onderhouden.
CULTUUR primatenvoorvaderen in de bomen leefden. De combinatie van handmatige
Het menselijk vermogen tot Deze eigenschappen omvatten behendigheid en diepteperceptie stelt
cultuur heeft een grijpvermogen en handmatige behendigheid mo:nkeys,apen en hu-manen in staat om kleine
evolutionaire basis die zich (vooral opposeerbare duimen), diepte en voorwerpen op te pakken, voor hun ogen te
uitstrekt van ten minste 2,6 kleurenzicht, leervermogen op basis van
een groot brein,
houden en ze te taxeren. Ons vermogen om een
miljoen jaar tot vroege naald te rijgen weerspiegelt een ingewikkeld
gereedschapsmakers wier .aanzienlijke investeringen van de ouders in
een beperkt aantal nakomelingen, en samenspel van handen en ogen dat miljoenen
producten in het archeologisch jaren van primatenevolutie kostte om te
dossier sur vive (en de meeste tendensen naar socialiteit en samenwerking.
bereiken. Een dergelijke behendigheid, met
proba bly nog verder terug, Net als andere primaten hebben hu mans
inbegrip van de opposeerbare duim, verleent een
gebaseerd op observatie van flexibele, vijfvingerige handen en
tremen dous voordeel bij het manipuleren
gereedschapsgebruik en opposeerbare duimen: elke duim kan alle
van objecten en is es sential aan een
vervaardiging door apen). andere vingers op de samêhand aanraken.
Net als apen en apen hebben mensen ook
belangrijk menselijk aanpassingsvermogen: het
Overeenkomsten tussen
mensen en apen, onze naaste een uitstekende diepte en kleurenzicht. Onze
maken van gereedschap. Bij primaten, en
vooral bij mensen,

32 DEEL 1 Introductie tot antropologie

de verhouding tussen hersengrootte en
lichaamsgrootte is groter dan die van de
meeste mam.mals. Nog belangrijker is dat de
buitenste laag van de hersenen die zich
bezighoudt met m.em.ory, associatie en
integratie - relatief groteris. Mon sleutels,
apen, en hum.ans slaan een scala aan beelden
op in hun herinneringen, waardoor ze. Zo'n
capacity om te leren is een trem.en dous
adaptief voordeel. Net als de meeste andere pri
m.ates, hum.ans meestal bevallen van een
enkele nakomelingen in plaats van een nest.
Het ontvangen van meer pa verhuur aandacht,
dat een baby heeft verbeterde
leermogelijkheden. De behoefte aan langere
a_nd meer attente zorg voor nakomelingen hecht
veel waarde aan ondersteuning door een
sociale groep. Hum.ans hebben aanzienlijk de
prim.ate neiging ontwikkeld om sociale anim.als
te zijn, regelmatig leven en interageren met other
mem.hers van hun soort.
Wat we delen met
andere primaten
Er is een aanzienlijke kloof tussen prim.ate
samenleving (georganiseerd leven in groepen)
en volledig develope_d hum.an cultuur, die is
gebaseerd op sym.bohc gedachte. Niettemin,
studies van nonhum.an pri m.ates onthullen
m.any sim.ilarities met hum.ans, zoals het
vermogen om te leren van. ervaring en gedrag te
veranderen als gevolg. Apen en m.onkeys, zoals
hu m.ans, leren hun hele leven. In een groep
Japanse m.acaques (land-dwelling m.onkeys),
voor exam.ple, begon eendriejarige fem.ale
zoete aardappelen te wassen voordat ze ze at..
Eerst haar m.other, th, en haar leeftijdsgenoten, en uiteindelijk
begon de hele troep ook zoete aardappelen te wassen. Het vermogen
om te profiteren van. ervaring verleent een tre m.endous adaptief
voordeel, perm.itting het vermijden van fatale m.istakes.
Geconfronteerd met milieu m.ental verandering, hum.ans en andere
prim.ates hoeven niet te wachten op een genetische of fysiologische re
sponse. Ze kunnen in plaats daarvan aangeleerd gedrag en sociale
patronen m.odify.
Hoewel hum.ans em.ploy tools m.uch meer doen dan enig ander
anim.al doet, duikt het gereedschapsgebruik ook am.ong op
verschillende nonhum.an soorten, waaronder vogels, beavers,
zeeotters en vooral apen (zie Mayell 2003). Noch zijn hum.ans de
enige anim.als die gereedschappen maken met een specifiek doel in
m.ind. Chim.panzees die in het Tai-bos van Ivoorkust leven, maken en
gebruiken stenen gereedschappen om harde, golfbal-formaatnoten
open te breken (Mercader, Pangeren Boesch 2002). Op specifieke
plaatsen verzamelen de chim.ps noten, plaatsen ze. op stum.ps of platte
rotsen, w ch worden gebruikt als aambeelden en beuken de noten
wlth zware stenen. De chim.ps moet ham.m.er stenen selecteren die
geschikt zijn om de moeren te sm.ashen en ze te dragen. tot waar de
notenbomen groeien. Noten kraken is een aangeleerde vaardigheid,
waarbij m.anderen hun jongen laten zien hoe ze het moeten doen.
In 1960 begon Jane Goodall (1996) wilde chim.ps te observeren,
inclusief hun gereedschapsgebruik en jacht-
 het
throu h de
is ook erg belangrijk. Bezorgdheid over het volgen van deze regels en
niet schenden van de persoonlijke ruimte van een ander betekent dat
bezoeken meestal worden afgelegd als reactie op een uitnodiging
of bij speciale gelegenheden.
STUDENT: Pavlina Lobb
LAND VAN HERKOMST: Bulgarije Hoewel veel Amerikanen beweren dat individualisme mensen helpt om
SUPERVISING PROFESSOR: Jennifer Burrell verantwoordelijker, zelfverzekerder en onafhankelijker te worden, wordt het

scHooL: De
Universiteit de van heel anders door de ogen van buitenlanders geinterpreteerd. Als
staat van New York in Albany een principieel kenmerk van de Amerikaanse samenleving heeft
individualisme soc1al relat1on schepen tussen familieleden en vrienden in
aanzienlijke mate beïnvloed, waardoor het mogelijk is voor individuen om
geïsoleerd en eenzaam te worden. Naarmate sociale contacten afnemen,
raken mensen meer vervreemd en veranderen ze in vreemden voor elkaar.
Bulgaarse
gastvrijheid
degenen die Bulgarije hebben bezocht, discussies
gedrag-at Gom.be Stream. Nationaal Park in
over de Tanzania, Oost-Afrika. De meest bestudeerde
, ·•.· proberen en de gewoonten wenden zich bijna vorm. van aapgereedschap m.aking omvat
altijd tot traditionele Bulgaarse hos ii ;: \,pitality. "terrniting", waarbij chim.ps gereedschap
Het leven in Bulgarije is georganiseerd rond sociale maken om terrnietenheuvels te onderzoeken.
Ze
betrekkingen en het behoud van die
betrekkingen. Gastvrijheid is slechts één uiting van
deze sociale afhankelijkheid. Bulgaren bezoeken
hebben
regelmatig met vrienden en familieleden en
Hoofdstuk 2 Cultuur 33
geen speciale gelegenheid of doel nodig.
"Binnenvallen" is geen discour verouderd of
wordt gezien als een ongemak. Guests zijn altijd
welkom en ac commodated. Het idee dat een gast de
belangrijkste persoon in het huis is, is diep
geworteld in de Bulgaarse mentaliteit en komt tot
uiting in veel volksverhalen (zodat kinderen op
jonge leeftijd de gewoonte leren). Zodra je de ho
me van je gastheer betreedt,word je meteen
uitgenodigd om aan tafel te gaan zitten. Ongeacht
het tijdstip van de dag, u krijgt een soort van eten en
drinken aangeboden. Indeed,weigeren om te eten of
drinken kan de gastheer van streek maken. In
Bulgarije symboliseert het delen van brood
en zout op tafel het delen van iemands
fortuin en zo een sterke sociale relatie tot
stand brengen - je zult geen honger of dorst
hebben zolang je familie en vrienden hebt.
Bulgaarse gastvrijheid gaat verder als het gaat om
het doorbrengen van de nacht; hoe klein uwhosfs
huis of appartement ook is, er zal altijd een
plek voor u zijn. Het accepteren van gastvrijheid
wordt niet gezien als profiteren omdat geven en delen
wederkerig zijn - de gastheer zal verwachten dat
hijop dezelfde manier wordt behandeld bij
terugkeer -
het bezoek.
Voordat ik carne naar. de Verenigde Staten, 1

dacht dat een dergelijke hosp1tality universa1

was. Pas toen ik kennismaakte met het Amerikaanse
idee van individualisme begon ik de
traditionele Bulgaarse gastvrijheid te
waarderen.
en wat het betekent voor zijn mensen. In de
Verenigde Staten zijn onafhankelijkheid en
individualisme essentiële onderdelen van de cultuur.
Er zijn ongeschreven regels als het gaat om het
maken van sociale bezoeken. Onaangekondigd
aankomen wordt meestal afgekeurd en punctualiteit
 chimpansee jacht en gereedschap maken, we
kunnen concluderen dat mensachtigen veel
eerder hebben gejaagd dan de
" sparrentarcheologisch bewijs getuigt. Wees
oorzaak chimpansees meestal verslinden de apen
Primaten hebben die ze doden, het verlaten van weinig
vijfcijferige voeten overblijfselen, we kunnen nooit finc:J.
en handen, zeer archeologisch bewijs voor de eerste hominin
geschikt om vast te jacht, vooral als het kloon was zonder stenen
gereedschap.
pakken. Flexibele
handen en voeten
die takken konden
omringen waren Hoe we verschillen
im- portant van andere
kenmerken in het kies twijgen, primaten
arboreal leven van die ze Hoewel chimpansees vaak vlees delen van een
de vroege primaten.
wijzigen door jacht, hebben apen en apen (behalve zogende
bladeren te zuigelingen) de neiging om zichzelf
In
!
verplaatsen en individueel te voeden. Samenwerking en
1, Aanpassing Aan af te pellen delen zijn veel meer ontwikkeld onder de
tweebenig blaffen om het mensen. Tot vrij recent (12.000 tot 10.000 jaar
(tweevoeter) locomo- kleverige oppervlak eronder geleden) waren alle mensen jager-verzamelaars
tion, mensachtigen bloot te leggen. Ze dragen de die leefden in kleine sociale groepen genaamd
hand- nated de twijgen naar ter mijtheuvels, bands. In sommige wereldgebieden bleef de manier
meeste voet grijpt graven gaten met hun van leven tussen jager en verzamelaar de laatste
vermogen- vingers en steken de tijd bestaan, waardoor studie door etnografen
geïllustreerd hier Twijgen. Ten slotte trekken mogelijk werd. In dergelijke samenlevingen
door de ze de twijgen en cline uit op termieten die brengen mannen en vrouwen middelen terug naar
chimpansee. aangetrokken werden door het kleverige het kamp en delen ze. Iedereen deelt het vlees
oppervlak. Gezien wat er bekend is over het gebruik van een groot dier. Gevoed en beschermd
en de productie van aapgereedschappen, is het door jongere bandleden, leven ouderen
bijna zeker dat vroege hominins dit vermogen voorbij de reproductieve leeftijd en worden
deelden, hoewel het eerste bewijs voor het maken gerespecteerd voor hun kennis en experi ence .
van homininesteengereedschap slechts 2,6 miljoen De mens behoort tot de meest coöperatieve
jaar oudis. Rechtopstaand bipedalisme zou het primaten-in-de voedselmissie en andere
dragen en gebruiken van gereedschappen en wapens sociale activiteiten. Ook is de hoeveelheid
tegen roofdieren en concurrenten hebben informatie die in een menselijke band is opgeslagen
toegestaan. veel groter dan die in een andere
De apen hebben andere vaardigheden die primatengroep.
essentieel zijn voor het cul ture. Wilde Een ander verschil tussen humans en andere
chimpansees en orangs richten en gooien primaten is paring. Onder bavianen en
voorwerpen. Gorilla's bouwen nesten en chimpansees treedt de meeste paring op
gooien takken, gras, wijnstokken en andere wanneer vrouwtjes oestrus binnenkomen,
objecten. Homi nins hebben het vermogen om te waarbij ze ovuleren. Bij oestrus zwelt het
richten en te gooien uitgewerkt, zonder welke we vaginale gebied op en rood, en ontvankelijke
nooit projectiel technology en wapens vrouwtjes vormen tijdelijke hondjes met en
ofbaseball zouden hebben gede veloped . paren met mannetjes. Menselijke vrouwtjes
Net als het maken van gereedschap werd de daarentegen missen een zichtbare
jacht ooit genoemd als een onderscheidende oestruscyclus en hun ovulatie is gecon cealed .
menselijke activiteit die niet met de apen werd Niet wetend wanneer ovulatie plaatsvindt ring,
gedeeld. Nogmaals, primatenonderzoek toont maximaliseren de mensen hun reproductief
echter aan dat andere primaten, vooral succes door het hele jaar door te paren. Menselijke
chimpansees, gewone jagers zijn. In het Kibale paar honds voor paring zijn exclusiever en
National Park in Oeganda vormen duurzamer dan die van chimpansees. In
chimpansees bijvoorbeeld grote jachtpartijen, verband met onze meer constante seksualiteit
waaronder gemiddeld 26 individuen (bijna alle hebben alle menselijke samenlevingen een
manieren volwassen en adolescente vorm van huwelijk. Het huwelijk geeft
mannetjes). De meeste jachten (78 procent) paring een betrouwbare basis en verleent aan elke
resulteren in ten minste één prooiitem dat echtgenoot speciale, maar niet altijd
wordt gevangen - een veel hoger exclusieve, seksuele rechten in de andere.
slagingspercentage dan dat onder leeuwen (26 Het huwelijk creëert een ander groot
procent), hyena's (34 procent) of cheeta's (30 contrast tussen mensen en niet-menselijke
procent). De favoriete prooi van Chimpansees primaten: exog amy en
is de rode colobusaap (Mitani en Watts verwantschapssystemen. De meeste culturen
hebben regels van exogamie die huwelijk
buiten vereisen
antropologie ATLAS primatengroepen, 1999).
Map 2 lokaliseert inclusief apen Archeologisch bewijs suggereert dat mensen
belangrijke
en apen. minstens 2,6 miljoen jaar geleden opgejaagd
werden, op basis van stenen
vleessnijgereedschap dat
werd gevonden in de Olduvai-
kloof in Tanzania. Gezien
ons huidige begrip van
familie of lokale groep. In combinatie verschillende groups van de echtgenoten van
met de recog nitie van verwantschap, oorsprong. Hun kinderen hebben familieleden,
verleent exogamie adaptieve ad en dus bondgenoten, in twee verwantengroepen
vantages. Het creëert banden tussen de in plaats van slechts één. Het belangrijkste
punt hier is dat banden

34 DEEL l Introductie tot antropologie

van genegenheid en
wederzijdse steun tussen
leden van verschillende lokale
groepen zijn meestal
afwezig onder andere
primaten dan Homo.
Andere pri mates hebben de
neiging om zich te
verspreiden bij ad
olescence. Onder
chimpansees en gorilla's
hebben vrouwtjes de neiging
om te migreren, op zoek Gereedschapsgebrui
naar partners in andere
k door
groepen. Mensen kiezen
chimpansees. Deze
ook partners van buiten de
natal-groep, en meestal chimpansees in
beweegt ten minste één Liberia gebruiken
echtgenoot. Mensen stenen gereedschap
onderhouden echter om palmnoten te
levenslange banden met kraken, zoals
gezond verstand en dochters. beschreven in de
De systemen van
tekst.
verwantenschip en huwelijk
die deze banden pre dienen,
vormen een belangrijke
contrast tussen hu mans en
andere primaten.

groepen en in een soort familie. In alle incest, die op

menselijke samenlevingen organiseert cultuur verschillende manieren
UNIVERSALITEIT, het sociale leven en is het afhankelijk van wordt ontmoedigd en
ALGEMEENHEID EN sociale interacties voor zijn expressie en gestraft in verschillende
voortzetting. Gezinsleven en het delen van culturen. Als incest
BIJZONDERHEID voedsel zijn universeel. Een van de verboden is, is exogamie-
Bij het bestuderen van menselijke diversiteit in belangrijkste culturele universals zijn marriage buiten
tijd en ruimte onderscheiden antropologen zich exogamie en het incesttaboe (verbod om te iemands groep
tussen de univer sa!, de gealdaliseerde en de trouwen of te paren met een naast familielid). onvermijdelijk. Omdat
bijzondere. Bepaalde biologica!, Alle culturen consider sommige mensen het menselijke groepen
psychologische, sociale en culturele kenmerken (verschillende cul tures verschillen over met elkaar verbindt in
zijn universa!, te vinden in elke cultuur. Others welke mensen) te nauw verwant aan partner grotere netwerken, is
zijn slechts algemeenheden, of trouwen. De schending van dit taboe exogamie cruciaal
gemeenschappelijk aan sev eral maar niet alle is geweest in de
menselijke groepen. Nog andere eigenschappen menselijke evolutie.
zijn bijzonderheden, uniek voor bepaalde
culturele tradities.
algemeenheid
algemeenheid Tussen universals en
uniciteit (zie het volgende
Universa! eigenschappen zijn degenen die
gedeelte) bevindt zich
Homo sapiens min of meer van andere soorten
een middenweg die
onderscheiden (zie Brown 1991). Biologisch
bestaat uit culturele
gebaseerde universals in clude een lange
algemeenheden. Dit zijn
periode van baby afhankelijkheid, het hele jaar
regelmaat die in
door (in plaats van seizoensgebonden)
verschillende tijden en
seksualiteit, en een complex brein dat ons in
plaatsen voor komt, maar
staat stelt om symbolen, lan guages,en tools te
niet in alle culturen.
gebruiken. Psychologische universalsin volve
Samenlevingen kunnen
gemeenschappelijke manieren waarop mensen
dezelfde overtuigingen en
denken, voelen, en informatie verwerken. De
gebruiken delen als gevolg
meeste van dergelijke universals weerspiegelen
van het lenen of door (
waarschijnlijk menselijke biologica!
culturele) inheritance
universelen, zoals de structuur van het menselijk
van een
brein of fysieke verschillen tussen mannen
gemeenschappelijke
en vrouwen, of kinderen en volwassenen.
culturele a cestor. Engels
Onder de sociale universals is het leven in
spreken is een
algemeenheid die wordt gedeeld door Noord- gemeenschappelijk probleem bedacht.
Amerikanen en Australiërs omdat beide landen Een culturele algemeenheid die in veel maar
Engelse kolonisten hadden. Een andere rea zoon voor niet alle samenlevingen aanwezig is, is de
algemeenheden is overheersing, zoals in koloniale nucleaire Jamily, een verwantschap
heerschappij, wanneer gebruiken en procedures
worden opgelegd aan de enecultuur door een andere die
meer pow erful is . In veel landen weerspiegelt het
gebruik van de Engelse taal de koloniale geschiedenis.
Meer recentelijk heeft het Engels zich verspreid door
verspreiding (culturele leningen) naar veel andere Universa!
landen, omdat het 's werelds belangrijkste taal voor zaken Iets dat in elke cultuur
bestaat.
en reizen is geworden.
Culturele algemeenheden kunnen ook ontstaan algemeenheid
door in afhankelijke uitvinding van dezelfde culturele Cultuurpatroon of
eigenschap of patroon in twee of meer verschillende eigenschap die in
culturen. Voor bijvoorbeeld de landbouw ontstond door sommige maar niet alle
onafhankelijke ontluchting in het oosten (bijv. het samenlevingen bestaat.
Midden-Oosten) en westerse (bijv. Mexico)
hemisferen. Vergelijkbare behoeften en bijzonderheid
omstandigheden hebben ertoe geleid dat mensen in Onderscheidende of
verschillende landen op parallelle wijze hebben unieke
kunnen innoveren. Zij hebben onafhankelijk cultuureigenschap,
patroon of
dezelfde culturele oplossing voor een
integratie.

Hoofdstuk 2 Cultuur 35
 de nucleaire familie wordt ondergedompeld in
grotere verwantengroepen, zoals uitgebreide
families, afstammingen en clans. De nucleaire
familie is echter prominent aanwezig in veel van
de technologisch eenvoudige samenlevingen
die leven door jagen en verzamelen. Het is ook
een belangrijke verwant onder hedendaagse
middenklasse Noord-Amerikanen en West-
Europese . Later zal een uitleg worden
gegeven over de nucleaire familie als
basiseenheid voor verwantschap in specifieke
soorten samenlevingen.

Bijzonderheid: Cultuurpatronen
Een culturele bijzonderheid is een eigenschap
of kenmerk van cultuur die niet veralgemeend
of wijdverspreid is; het is eerder beperkt tot één
plaats, cultuur of samenleving. Maar door
culturele leningen, die door moderne transport-
en communicatiesystemen zijn verkregen, zijn
eigenschappen die ooit beperkt waren in hun
distributie, wijdverspreider geworden.
Eigenschappen die nuttig zijn, die de capaciteit
hebben om het publiek tevreden te stellen,en die
niet botsen met de culturele waarden van
potentiële adoptanten, zijn eerder geneigd om
geleend te worden dan anderen. Toch blijven
bepaalde culturele bijzonderheden bestaan.
Een voorbeeld is een bepaald voedselgerecht
(bijv. parkbarbeque met een mustard-gebaseerde
saus die alleen beschikbaar is in South
Carolina, of de pastie beef stew gebakken in
taartdeeg-kenmerkend voor het bovenste
schiereiland van Michigan). Naast
verspreiding, die bijvoorbeeld McDonald's-
eetgelegenheden heeft verspreid, ooit beperkt
tot San Bernardino, Californië, over de hele
wereld, zijn er andere rea zonen waarom
culturele bijzonderheden steeds zeldzamer
worden. Veel culturele trekken worden
gedeeld als culturele universals en als gevolg
Culturen gebruiken rituelen om dergelijke universa! van onafhankelijke inven tie. Geconfronteerd
levenscyclusgebeurtenissen zoals geboorte, puberteit, huwelijk, ouderschap met vergelijkbare problemen, hebben
en dood te markeren. Maar bepaalde culturen verschillen over welke mensen op verschillende plaatsen vergelijkbare
oplossingen bedacht. Keer op keer hebben
gebeurtenissen speciale viering verdienen en in de emoties die tijdens vergelijkbare culturele oorzaken vergelijkbare
hun rituelen worden uitgedrukt. Vergelijk het huwelijksfeest (boven) in culturele resultaten opgeleverd.
Bali, Indonesië, met de begrafenis (onder) tussen de Tanala van oost Op het niveau van de individuele culturele
eigenschap of het element (bijv. pijl en boog,
Madagaskar. Hoe zou je de emoties beschrijven die door de foto's hotdog, MTV) kunnen bijzonderheden
worden gesuggereerd? zeldzamer worden. Maar op een hoger
niveau is bijzonderheid duidelijker. Dif ferent
culturen benadrukken verschillende dingen. Cul
tures zijn geïntegreerd en anders gemodelteerd en
vertonen een enorme variatie en diversiteit.
Wanneer culturele eigenschappen worden
geleend, worden ze aangepast aan de cultuur
die ze aanneemt. Ze worden opnieuw
gereïntegreerd om aan hun nieuwe
antropologie ATLAS zijn voorbeelden van culturele groep bestaande uit ouders en kinderen. Hoewel
Kaart 12 toont
algemeenheden. veel amerikanen uit de middenklasse
patronen van
etnocentrisch de nucleaire familie zien als
een echte en "natuurlijke" groep, is het geen
wereldlandgebruik
universa!. Het was bijvoorbeeld afwezig bij
ongeveer 500
de Nayars, die aan de Kust van Malabar van
jaar geleden. De India wonen. Traditioneel leefden de Nayars
verschillende
in huishoudens met een vrouwelijk hoofd, en
economische types
echtgenoten en echtgenoten montuur. MTV in Duitsland of Brazilië bepaaldeculturele tradities.
woonden niet samen. In is helemaal niet hetzelfde als MTV in Denk aan universa!
veel andere samenlevingen de Verenigde Staten. Zoals in de vorige levenscyclusgebeurtenissen, zoals geboorte,
rubriek "Cultuur is inte geraspt" werd puberteit, huwelijk, ouderschap en dood, die
gezegd, geven patroonovertuigingen, veel culturen observeren en vieren. De
gebruiken en prac tices gelegenheden (bijv. huwelijk, overlijden)
onderscheidend vermogen aan kunnen de

36 DEEL 1 Introductie tot antropologie

hetzelfde en universeel, maar de patronen van volgen. Mensen zijn geen passieve mensen die gedoemd zijn hun
ceremo niale naleving kunnen dramatisch culturele omstandigheden te volgen als geprogrammeerde robots. In
verschillen. Culturen variëren in welke plaats daarvan leren, interpreteren en manipuleren mensen dezelfde
evenementen speciale viering verdienen. regels op verschillende manieren - of benadrukken ze verschillende regels
Amerikanen, bijvoorbeeld, beschouwen ex die beter bij hun interesses passen. Cultuur wordt betwist:
peinzende bruiloftenals meer sociaalgeschikt dan Verschillende groepen in de samenleving worstelen met elkaar over wiens
uitbundige begrafenissen. De Betsileo van ideeën, waarden, doelen en overtuigingen zullen zegevieren. Zelfs
Madagaskar zien het tegenovergestelde echter. veel voorkomende symbolen kunnen radicaal verschillende
De mar riage ceremonie is een kleine betekenissen hebben voor verschillende
gebeurtenis die brengt om haar alleen het paar en
een paar naaste familieleden. Een begrafenis is
echter een maat voorde sociale positie en het
leven van de overledene , en het kan duizend
mensen aantrekken. Waarom geld gebruiken
voor een huis, zeggen de Betsileo, als je het
kunt gebruiken op het graf waar je de
eeuwigheid zult doorbrengen in het gezelschap
van dode familieleden? Hoe anders dan de
hedendaagse Amerikaanse dromen van
huisbezit en voorkeur voor snelle en
goedkope begrafenissen. Crematie, een veel
voorkomende optie in de Verenigde Staten,
zou de Betsileo, voor wie voorouderlijke botten
en relikwieën belangrijke rituele objecten zijn,
gruwelen.
Culturen variëren enorm in hun
overtuigingen,
praktijken, integratie en patrooning. Door ons te
concentreren op en te proberen alternatieve
gewoonten uit te leggen, dwingt antropologie
ons om onze vertrouwde manier van denken
opnieuw te belichten. In een wereld vol culturele
verschillen is de hedendaagse Amerikaanse
cultuurslechts één culturele variant, krachtiger
misschien, maar niet natuurlijker dan de
andere.

CULTUUR EN DE
1 IVIDUAL:
D PRAKTIJK
Generaties antropologen hebben theoretiseerd
over de relatie tussen het "systeem",
enerzijds, en de "persoon" of "individu",
anderzijds. Het "systeem" kan verwijzen naar
verschillende concepten, waaronder cultuur,
samenleving, sociale organisatiesensociale
structuur. Individuele menselijke beings
vormen altijd het systeem, of vormen het.
Maar, leven binnen dat systeem, mensen zijn
ook beperkt (tot op zekere hoogte, althans) door
de regels en door de acties van andere
individuen. Culturele regels bieden
begeleiding over wat te doen en hoe het te doen,
maar mensen doen niet altijd wat de regels
zeggen dat kloon zou moeten zijn. Mensen
gebruiken hun cultuur actief en creatively, in
plaats van blindelings de dictaten ervan te
individuen en groepen internationale cultuurniveau delen rooms-katholieken
in dezelfde cultuur. in verschillende landen kennis, sym
Gouden bogen kunnen bols,overtuigingen en waarden die door hun kerk
ervoor zorgen dat de ene worden overgedragen. Hier is een katholiek
persoon kwijlt, terwijl seminarie in Xian, China.
een andere persoon een
vegetarisch protest Welke andere krachten werken naast religieuze
beraamt. Dezelfde vlag bekering om de internationale cultuur te
kan worden gezwaaid om verspreiden?
een bepaalde oorlog te
ondersteunen of te vormen.
Zelfs als ze het eens
zijn over wat wel en niet
gekloond moet worden, Hoofdstuk 2 Cultuur 37
doen mensen niet altijd
wat hun cultuur regisseert
of zoals andere mensen
verwachten. Veel regels
worden geschonden,
sommige heel vaak
(bijv. au tomobile speed
lirnits). Sommige
antropologen vinden het
nuttig om onderscheid te
maken tussen ideale cultuur
en echte cultuur. De ideale
cultuur bestaat uit wat ze
moeten doen en wat ze
zeggen dat ze moeten doen.
De echte cultuur
verwijst naar hun
daadwerkelijke gedrag als
ob gediend door de
antropoloog.
Cultuur is zowel
openbaar als individueel,
zowel in de wereld als in
de geest van mensen.
Antropologen zijn niet
alleen geïnteresseerd in
publieke en collectieve
behavior, maar ook in hoe
individuen denken, voelen
en handelen. Het
individu en de cultuur zijn
met elkaar verbonden
omdat het menselijk sociaal
leven een proces is waarin
individu als de
betekenissen van
publieke (d.w.z.
culturele) boodschappen
internaliseert. Vervolgens
beïnvloeden
mensende cultuur door hun
private (en vaak
uiteenlopende)
opvattingen om te zetten
in publieke uitingen
(D'Andrade 1984).
Conventioneel wordt
cultuur gezien als
sociale lijm die door de
generaties heen wordt
overgedragen en
mensen bindt door hun
gemeenschappelijke
verleden, in plaats van

Ter illustratie van het

 als iets dat voortdurend wordt gecreëerd en tures bevatten ook diversiteit. Individuen,
opnieuw wordt bewerkt in het heden. De neiging gezinnen, gemeenschappen, regio's, klassen en
om cul ture te zien als een entiteit in plaats andere groepen binnen een cultuur hebben
subculturen van een proces verandert. Hedendaagse verschillende leerervaringen en gedeelde.
Verschillende culturele antropologen benadrukken nu hoe dagelijkse Subculturen zijn op dif ferent symbool
verhandelingen actie, oefening of verzet cultuur kan maken en gebaseerde patronen en tradities geassocieerd
geassocieerd met remake (Gupta en Ferguson, red. 1997b). met bepaalde groepen in dezelfde complexe
subgroepen in
Agency verwijst naar de acties die indi viduals samenleving. Ikna grote natie zoals de Verenigde
dezelfde natie. ondernemen, zowel alleen als in groepen, bij Staten of Canada, subculturen zijn afkomstig uit
het vormen en transformeren van culturele regio, etniciteit, taal, klasse en religie. De reli
identiteiten. gious achtergronden van Joden, Baptisten, en
De benadering van cultuur die bekend staat als Rooms-Katholieken creëren subculturele
praktijktheorie (Ortner 1984) erkent dat verschillen tussen hen. Bij het delen van een
individuen gemeenschappelijke nationale cultuur,
binnen een samenleving of cultuur hebben Amerikaanse noorderlingen en zuiderlingen
verschillende motieven en intenties en verschillen ook in aspecten van hun
verschillende mate van macht en invloed. overtuigingen, waarden en gebruikelijk gedrag
Dergelijke contrasten kunnen worden als gevolg van regionale variatie. Franstalige
geassocieerd met geslacht, leeftijd, etniciteit, Canadezen contrasteren met Engelssprekende
klasse en andere sociale variabelen. De mensen in hetzelfde land. Italiaanse
praktijktheorie richt zich op hoe zulke Amerikanen hebben andere etnische tradities
gevarieerde individuen- door hun ordi nary dan die van Ierse, Poolse en Afro-Amerikanen.
en buitengewone acties en praktijken erin slagen Tabel 2.1 geeft enkele voorbeelden
om de wereld waarin ze leven te beïnvloeden, te vaninternationale, nationale ensubcultuur.
creëren en te transformeren. De Voetbal en basketbal worden internati onally
praktijktheorie erkent op zijn minst een gespeeld. Monster-truck rally's worden
wederkerige relatie tussen cultuur (het systeem- gehouden in de Verenigde Staten. Bocci is een
zie hierboven) en het indi vidual. Het systeem bowling-achtige sport uit Italië nog steeds
bepaalt de manier waarop individuen externe gespeeld in sommige Italiaanse Amerikaanse
gebeurtenissen ervaren en erop reageren, hut buurten .
individuen spelen ook een actieve rol in de manier Tegenwoordig gebruiken veel
waarop de samenleving functioneert en verandert. antropologen de term subcultuur. Ze voelen
De praktijktheorie erkent zowel beperkingen dat hij.
voor individuen als de flexibiliteit en voorvoegsel "sub-" is aanstootgevend omdat
veranderlijkheid van culturen en sociale het "laag" betekent. "Subculturen" kunnen dus
systemen. worden gezien als "minder dan" of op de een
of andere manier inferieur aan een dominante,
elite- of nationale cultuur. In deze discussie
nationale cultuur over cultuurniveaus ben ik niet van plan een
Culturele kenmerken Niveaus van cultuur dergelijke implicatie te hebben. Mijn punt is
gedeeld door burgers Van toenemend belang in de wereld van simpelweg dat naties veel verschillende
van dezelfde natie. vandaag is het onderscheid tussen de cultureel gedefinieerde groepen kunnen bevatten.
verschillende niveaus van cultuur: Zoals eerder vermeld, wordt cultuur betwist.
internationale nationaal, internationaal en subcultureel. Verschillende groepen kunnen ernaar streven
cultuur Culturele Nationale cultuur verwijst naar die de juistheid en waarde van hun eigen
tradities die verder overtuigingen, aangeleerde gedragspatronen, waarden,waarden en overtuigingen te bevorderen
reiken dan nationale values en instellingen die worden gedeeld door in vergelijking met die van andere groepen of van
grenzen. burgers van dezelfde natie. Internationale de natie als geheel. (Dit hoofdstuk
cultuur is de term voor culturele tradities die zich 'Appreciating Diversity' laat zien hoe
over en over de nationale grenzen uitstrekken . hedendaagse inheemse groepen te maken
Omdat cultuur wordt overgedragen door leren in hebben met meerdere niveaus van cultuur,
plaats van genetisch, kunnen culturele contestatie, eend politica! regelgeving.)
eigenschappen zich verspreiden door lenen of
verspreiden van de ene groep naar de
andere.
Door hetkolonialisme, migratie en TABEL 2.1 Cultuurniveaus,
multinationale organisaties hebben veel culturele met Voorbeelden trom Sports en Foocls
kenmerken en patronen internationale reikwijdte.
Rooms-katholieken in veel verschillende landen
delen bijvoorbeeld overtuigingen, symbolen,
ervaringen en waarden die door hun kerk worden
overgedragen. De verenigde staten, Canada,
Groot-Brittannië en Australië delen culturele
eigenschappen die zij hebben in erfelijk van hun
gemeenschappelijke taalkundige en culturele
voorouders in Groot-Brittannië. Het WK is
een internationaal cultureel evenement geworden,
omdat mensen in veel landen de regels van voetbal
kennen, spelen en volgen.
Culturen zijn ookkleiner dan naties (zie Jenks
2004). Hoewel mensen die in hetzelfde land
wonen een nationale culturele traditie delen,
NIVEA SPORTVOORB VOORBEEL
U VAN EELDEN DEN VAN
CULT LEVENSMIDD
UUR ELEN
internationa voetbal pizza
al
basketbal!
nationaal Monster- Appeltaart
truck
rally's
subcultuur Bocci Het grote
Varkensvlees
van Joe
Barbecue
(Zuid-
Carolina)

38 DEEL 1 Introductie tot antropologie

Etnocentrisme, cultureel begrijpen hoe de mensen in die cultuur de dingen

relativisme en mensenrechten
Etnocentrisme is de neiging om de eigen
cultuur als superieur te beschouwen en de eigen
normen en waarden te gebruiken bij het beoordelen
van buitenstaanders. We zijn getuige van
etnocentrisme wanneer mensen hun eigen
culturele overtuigingen als waarachtiger,
vriendelijker of moreel beschouwen dan
die van andere groepen. Echter, fundamenteel
voor meerdehropologie, als de studie van de
menselijke diversiteit, is het feit dat wat vreemd
(zelfs walgelijk) voor ons kan zijn noch mal,
juist, en elders gewaardeerd (zie de pre vious
discussie over culturele bijzonderheden, met
inbegrip van begrafenis gewoonten). Het feit van
culturele diversiteit roept etnocentrisme op,
omdat antropologen allerlei redenen hebben
aangetoond voor onbekende praktijken.
Tijdens een cursus als
zien. Wat motiveert hen-wat zijn zij
Denken als ze die dingen doen? ? uch anlhropolor;.,rv ATLAS
een aanpak sluit makmgc niet uit •
morele oordelen. In het VGV-voorbeeld zoekt Kaart 1O
men kan de motivaties voorklassiekeetnografische de praktijk
slechts begrijpen door dingente bekijken
gebiedsplaatsen-"culturen" vanuit het oogpunt van de mensenof de
maatschappijen reeds die zich
met het bezighouden. Na dit te hebben gedaan, bestudeerde
menin 1950. dan wordt
geconfronteerd met de morele vraag wat, als
Alles, om er iets aan te doen.
We moeten ook erkennen dat verschillende
mensen en groepen binnen dezelfde
samenleving- bijvoorbeeldwamen versus
mannen of oud versus jong - een heel andere
mening kunnen hebben over
wat juist, noodzakelijk en moreel is. Wanneer etnocentrisme
er zijn machtsverschillen in een samenleving, een jurering van andere culturen

P gewrichtspraktijk kan worden ondersteund door sommigen die hun

eigen culturele
antropologiestudenten onderzoeken hun eigen mensen meer dan anderen (bijv. oude mannen Normen.
etnocentrische overtuigingen opnieuw. Soms als versus jonge mannen). Bij het proberen te
het vreemde vertrouwd raakt, lijkt het begrijpen van de gemeenheid van een praktijk
vertrouwde een beetje vreemder en minder of overtuiging binnen een culturele context,
comfortabel. Een doel van antropologie is om moeten we ons afvragen wie relatief advan
de waarde in het leven van anderen te laten zien. is - getagd en benadeeld door die gewoonte. Kunt
Maar hoe ver is te ver? Wat gebeurt er als u een praktijk of geloof in uw eigen cultuur
culturele practices, waarden en rechten in strijd bedenken die gebaseerd is op en dient om sociale
zijn met de mensenrechten? ongelijkheden te handhaven?
Verschillende culturen in Afrika en het · Het idee van mensenrechten roept een wereld vanmensenrechten op
Midden-Oosten rechtvaardigheid en moraliteit die verder gaan dan en superieur zijn aan
hebben gewoonten die vrouwelijke genitale par- Rechten gebaseerd op
modifica tie vereisen. Clitoridectomie is het rechtvaardigheid
verwijderen van de clito van een meisje landen, culturen en religies. Mens en moraal voorbij en
ris. Infibulatie omvat het naaien van de lippen Soortgelijke problemen doen zich voor bij rechten, meestal gezien
(schaamlippen) van de vagina om de vagina te besnijdenis als verworven aan
vernauwen! opening. Badprocedures individuen, met
verminderen vrouwelijk seksueel genot en, het inbegrip van het recht
wordt geloofd in sommige samenlevingen, de om vrijuit te spreken,
kans op overspel. Hoewel traditioneel in de om religieuze
samenlevingen waar ze voorkomen, zijn dergelijke overtuigingen te houden
praktijken, gekenmerkt als vrouwelijke genitale zonder vervolging, en
verminking (VGV), tegengewerkt door niet te worden
humanrights-voorstanders, met name verdoezeld, gewond, tot
wamensrechtengroepen. Het idee is dat de vloek slaaf gemaakt of
tom inbreuk maakt op een fundamenteel gevangen gezet zonder
mensenrecht: dispositie over iemands lichaam en aanklacht. Deze rechten
iemands seksualiteit. Dergelijke praktijken zijn geen gewone wetten
vervagen inderdaad als gevolg van wereldwijde die bepaalde regeringen
problemen en veranderende rollen tussen geslacht maken en handhaven.
en geslacht. Dezelfde Afrikaanse landen hebben Hu- mensenrechten
de procedures verboden of anderszins worden gezien als
ontmoedigd, net als westerse landen die onvervreemdbaar
immigratie uit dergelijke culturen ontvangen. (naties kunnen ze niet
 verkorten of beëindigen) en internationaal (groter superieur aan bepaalde landen, culturen en religies.
dan en superieur aan individuele naties en culturen).
Vier documenten van de Verenigde Naties beschrijven
bijna alle mensenrechten die internationaal zijn
erkend. Deze docu'szijn het Handvest van de culturele rîghts
Verenigde Naties; de Universele Verklaringvan de Rechten van religieuze
en etnische minderheden
Rechten van de Mens; het Verdrag inzake economische,
sociale en culturele rechten; en het Verdrag inzake
Civil en Politica! Rechten.
Naast de mensenrechtenbeweging h als
en andere mannelijke genitale operaties. Is zich bewust van de noodzaak om cul- en inheemse
het juist?
rechten. In tegenstelling tot mensenrechten, culturele rechten
voor een jongetje om besneden te worden zonder
samenlevingen.
zijn missie, zoals routinematig is gedaan in de
niet aan individuen, maar in groepen, in-
Verenigde Staten? Is het gepast om van
adolescente jongens te eisen dat ze collectieve inheemse volkeren en religieuze en culturele relativisme
besnijdenis ondergaan om culturele tradities te etnische minderheden. Culturele rechten omvatten eenldea die het
vervullen, zoals traditioneel gebeurt in delen van vermogen van de groep om haar kinderen op te voeden in de
Af rica en Australië? manier vaneenandere
cultuur kent, vereist dat haar voorouders, hun taal voortzetten en niet
volledig begrijpen van
Volgens een idee dat bekend staat als culturele rela be deprived of its economi· e balse b y th e de overtuigingen en
tivisme, het is ongepast om buiten stan te gebruiken na t1· 0n · m waarin het zich bevindt (Greaves
1995). Vele landen- motivaties van
haar leden.
durft gedrag in een bepaalde samenleving te pogingen hebben pacten ondertekend die, voor culturele IER
beoordelen; dergelijke minderheden binnen naties, zoals rechten als zelf-intellectueel
gedrag moet worden geëvalueerd in de eigendom
context van
de cultuur waarin het voorkomt. Antropologen vastberadenheid; een zekere mate van rechten; de collectieve
gebruiken cultureel relativisme niet als een moreel huisregel; en het recht om de religie, cultuur en kennis van een inheemse
geloof, maar als een methodologische taal van de groep te beoefenen. De verwante notie groep en haar
positie: Om van inheemse informatie
een andere cultuur volledig te oversteren, lectuele eigendomsrechten (IER) zijn ontstaan in eenaanvraag.
moeten we proberen

Hoofdstuk 2 Cultuur 39
 R 1994. verscheidene jaren later, won Makah per
opdracht om opnieuw te jagen, samen met een
Culture Clash: Makah lZ
$100.000 federale subsidie om een
zoekt terugkeer naar walvisvangstcommissie op te zetten.
walvisvaartverleden Tegen de tijd dat ze klaar waren, was geen
van de Makah getuige geweest van een
walvisjacht of zelfs het vlees geproefd, en
hoorde alleen verhalen voorbij
Culturen zijn divers, maar niet geïsoleerd. andere jagers, nieuwshelikopters met harpoenen en dan doden met een schot in
Door de menselijke geschiedenis zijn de en ani mal rights-activisten in het achterhoofd.
banden tussen groepen verstrekt door speedboten en zelfs een Die regenachtige lentedag blijft in de hoofden van
cultuml pmctices zoals mar riage,
verwantschap, godsdienst, tmde, tmvel, onderzeeër aan het verduren veel geëtteerd als een bepalend
Makah
explomtion, en verovering. Voor centuries hadden. moment in hun inspanningen om terug te
zijn inheemse volkeren blootgesteld aan op 17 mei 1999, een week na de
een wereldsysteem. Contem pomry farces
keren naar hun culturele en
jacht, doodde de Makah een historischewortels. Het was hun eerste moord in
en gebeurtenissen maken zelfs de illusie
grijze walvis van 30 ton en zeven decennia, en het was hun laatste sinds ze
van autonomie moeilijk te handhaven.
sloeg hem werden tegengehouden door rechterlijke uitspraken. Ze
Tegenwoordig, zoals hier wordt beschreven,
moeten leden van lokale culturen en hebben federale regering om
de
gemeenschappen niet alleen hun eigen toestemming gevraagd om de jacht te
vloeken in de weg staan, maar ook hervatten, en openbare vergaderingen op
agentschappen, wetten en rechtszaken die het verzoek zijn gepland voor oktober.
op de nationa worden uitgevoerd! en
internationale niveaus. De Makah, een stam van ongeveer 1.500 in de
Terwijl u dit verslag en dit hoofdstuk buurt van de monding van de Straat van Juan de
over cultuur leest, moet u aandacht Fuca op het Olympisch Schiereiland, zien zichzelf
besteden aan de verschillende soorten als walvisvaarders en blijven zich spiritueel
rechten die worden beweerd- dierenrechten, identificeren met walvissen.
cultuml rechten, economische rechten,
wettelijke rechten en mensenrechten - en hoe het deel uitmaakte van het
"Iedereen zei dat
die rechten kunnen botsen. Denk ook aan schrijven van geschiedenis", zei Micah L.
de verschillende niveaus van cultuur en van McCarty, een stamraadslid, over de jacht van
po litica! vertegenwoordiging 0ocale, regionale,
1999. Hetheeft alshet ware een culturele
nationa!, en g!oba!) die bepalen hoe
hedendaagse mensen zoals de Makah hun
renaissance geïnspireerd. het inspireerde veel
mensen om kunstwerken te leren en actiever te
Jives leven en hun tmditions handhaven .
Denk, toa, over de minimale im pact op wha! wordenin het bouwen van kano's; de jongere
e populaties van de Makah jacht in generatie had meer interesse in zingen en
vergelijking met commerciële walvisvangst. dansen."
Tegenwoordig komen cul tuml- De Makah, een stam van voornamelijk vissers die te
verbindingen steeds vaker via internet, omdat maken hebben met ernstige armoede en hoge
inheemse groepen, die de Makah induding,
werkloosheid, kregen het recht om op
hun eigen websites-forums onderhouden
voor discussies over wha!ing en andere walvissen te jagen in een verdrag van
kwesties die voor hen van belang zijn. Kijk 1855 met de Verenigde Staten, de enige stam met een
eens naar http://www.makah.com/. dergelijke verdragsbepaling. De walvisvangst was
De walviskano's worden opgeslagen in een alduizenden jaren de steunpilaar van de stam.
houten schuur, die de afgelopen zes jaar inactief is Maar de stam besloot om te stoppen met het
geweest. Ze werden voor het laatst gebruikt toen jagen op walvissen vroeg in de 20e eeuw, toen de
de Makah-indianen hun harpoenen en een .50-
commerciële oogst de soort had uitgeput. De
op hun
kaliber geweer mochten meenemen en
walvisjacht werd later strikt nationaal en
eerste walvisjacht gingen sinds het internationaal geregeld, en de Verenigde Staten
einde van de jaren 1920. vermeldden de Noordelijke Vreedzame
Er waren acht jonge mannen in een kano met
grijze walvis, degene die het meest beschikbaar is
een rode kolibrie, een symbool van snelheid,
voor de Makah, als bedreigd.
geschilderd op de punt. Er waren motorboten die
De bescherming hielp de walvissen terug te
komen, en ze werden van de bedreigde lijst gehaald in door de generaties heen. Ze learhed dat
walvis een toetssteen van makah cultuur
was het logo van de stam vandaag
foto's een adelaar neergestreken op een
walvis -en dat de economie van de stam
werd gebouwd rond de lucratieve handel
met Europeanen in walvisolie, gebruikt voor
verwarming en verlichting, tijdens de 18e en
vroege 19e eeuw.
Een jaar voor de jacht van 1999
bereidden de nieuwe Makah walvisjagers
zich voor op hun sacra mentale
achtervolging, trainden in kano's op de koude
en schokkerige wateren van de Stille Oceaan,
baden 's ochtends op het strand en 's
avonds op het doek.
Anima! rechtengroepen bereidden zich ook
voor. Toen de jacht
begon, wemelden het
kleine reservaat en de omliggende
wateren van nieuwshelikopters en
protestgroepen. Op die meimiddag, toen de
demonstranten ergens buiten het reservaat
40 DEEL 1 Introductie tot antropologie
de waren, doodde de Makah hun walvis. Ze
hielden een groot feest op het strand, waar 15
mannen stonden te wachten om de anima af
te slachten!, het vlees werd later gestoofd en
gestoofd.
Maar de protesten en de
televisiecamera's "haalden er veel van de
spiritualiteit uit", aldus Dave Sones, vice-
voorzitter van de stamraad.
Mr. McCarty zei: "Ik vergelijk het met het
onderbreken van de Hoogmis."
De Makah ging in 2000 weer, grotendeels
onopgemerkt, op walvisjacht op een 10
meter hoge cederwalkano, maar ze ving niets.
Kort daarna, Anima! rechtengroepen,
waaronder de Humane society van de
Verenigde Staten, klaagden aan om de jacht
te stoppen. In 2002 verklaarde een hof van
beroep de jacht il legaal, zeggend dat de
National Oceanic and Atmo spheric
de impact van makahjacht op
Administration
de overleving van de walvissoorten niet
voldoende had bestudeerd.
 in tegenstelling tot de grijze walvis, staat vermeld
als bedreigd, zei Brian Gorman, een woordvoerder
van het oce anic agentschap.
Ondanks hun verdragsrechten kregen de
Makah geen vrijstelling op grond van de wet van
1972. Afgelopen februari vroeg de stam het
om een ontheffing die hen
agentschap
permanente rechten zou verlenen om
maximaal 20 grijze walvissen te doden in elke
vijfjarige pe riod, die ze volgens hen al hebben
onder hun verdrag van 1855.
Het verzoek van de Makah is "een gevaarlijk
precedent scheppen", aldus Naomi Rose, een
zeezoogdierwetenschapper voor de Humane
Society.
De jacht op Alaska, zei Mevrouw Rose, "is een
echte jacht op levensonderhoud", terwijl de
Mal<ah, die walvisjacht meestal als ceremonial
beschouwen, "culturele walvisvangst" nastreven
die niet essentieel is voor hun dieet.
"Er zijn te veel andere slechte acteurs die
ook ontheffingen proberen aan te vragen",
zei ze. De Makah "hebben een verdragsrecht,
maar we vragen hen om het niet uit te
oefenen", zei ze. Maar andere milieugroepen,
waaronder Greenpeace, die fel gekant is tegen
het commercieel oogsten van walvissen,
hebben zich neutraal gemaakt voor de
zoektocht van de Makah.
"Geen enkele inheemse jacht heeft ooit whale
populaties vernietigd," zei John Hocevar, een
oceanenspecialist bij Greenpeace. "En kijkend naar
de enorme andere bedreigingen voor
walvissen en de Makah-walvisvangst in context
Dewey Johnson en zijn zoon Michael (top) tonen hun steun aan mede-Makah-stamleden te plaatsen, is het behoorlijk anders."
in Neah Bay, Washington, in hun zoektocht om voor het eerst in 70 jaar op grijze De heer Gorman, van het federale
visserijagentschap, zei: "Ze hebben een
walvissen te jagen.
Sea Shepherd kapitein Paul Watson staat in Neah Bay naast een 25-voet onderzeeër
verdragsrecht dat de Amerikaanse regering
heeft ondertekend. Er is geen internationale
geschilderd om eruit te zien als een orka (hieronder). Dit schip zendt orkageluiden uit
advocaat voor nodig om erachter te
die grijze walvissen kunnen afschrikken. Watson leidt de oppositie tegen de Makah- komen dat ze dit wel hebben.
walvisvangst, die in 2002 illegaal werd verklaard.
verdrag."
Ondanks de strenge nationale en internationale eeuwen,. zijn vrijgesteld van bepalingen van de
regelgeving inzake walvisjacht, verschillende stammen van 1972 Marine Mammal BRON: Sarah Kershaw, "In petition to Government, Tri

Protection Act, waardoor Alaska Natives, bestaan walvisjagers voor hen om te jagen op de be Hopes for Return to Whaling Past." Frorn

boegkop walvis. Die soort, The New York Times, 19 september 2005. © 2005

The New York Times. Alle rechten voorbehouden.

Gebruikt door permis sion en beschermd door de
auteursrechtwetten van de Verenigde Staten. Het
afdrukken, kopiëren, herverdelen of opnieuw uitzenden

van het Materiaal zonder uitdrukkelijke

schriftelijke toestemming is verboden.
www.nytimes.com
Hoofdstuk 2 Cultuur 41
 proberen om de culturele basis van elke hun bestaan vast te leggen en hun oorzaken en de
samenleving te behouden, hetscore motivaties erachter te bepalen. Elke
overtuigingen en principes. IER wordt geclaimd antropoloog heeft de keuze waar hij of zij
als een cultureel recht, waardoor inheemse veldwerk gaat doen. Sommige antropologen
groepen kunnen controleren wie hun collectieve kiezen ervoor om een bepaalde cultuur niet te
kennis en toepassingen kan kennen en gebruiken. bestuderen omdat ze zich verhisten in
Veel traditionele culturele kennis heeft voortschrijdende of vroeg in veldwerk dat
commerciële waarde. Examen ples omvatten havior is dat ze moreel weerzinwekkend
ethnomedicine (traditionele medische kennis en vinden, wordt daar beoefend. Wanneer hij met
technieken), cosmetica, gekweekte planten, zo'n haviorwordtgeconfronteerd, moet elke
voedsel, folklore, kunst, ambachten, liedjes, antropoloog een oordeel vellen over wat er
dansen, kostuums en rituelen. Volgens de IER- aan te doen is. Wat denk je ervan?
concept kan een bepaalde groep bepalen hoe
haar inheemse kennis en de producten van die
kennis worden gebruikt en gedistribueerd, en
de vereiste compensatieniveau. (Dit
hoofdstuk is "Appreciating Diversity"
bespreekt hoe begrippen als mensenrechten, en
cultuur en dierenrechten in conflict kunnen Waarom en hoe veranderen culturen? Een
Lenen van culturele komen.) manier is diffusie, of het lenen van
eigenschappen tussen Het begrip culturele rechten herinnert aan de eigenschappen tussen cul tures. Een dergelijke
samenlevingen. previ ous discussie over cultureel uitwisseling van informatie en producten is door de
relativisme, en de daar aan de orde gestelde hele menselijke geschiedenis gegaan, omdat culturen
aanklacht doet zich opnieuw voor. Wat doe je nooit echt geïsoleerd zijn geweest. Het contact
met culturele rechten die de mensenrechten in tussen naburige groepen heeft always bestaan en
de weg staat? Ik ben van mening dat de heeft zich over uitgestrekte gebieden uitgebreid
antropologie, als de wetenschap van de (Boas1940 / 1966). Diffusie is direct wanneer
menselijke diversiteit, ernaar moet streven twee culturen met elkaar handelen, trouwen of
nauwkeurige verslagen en verklaringen van culturele oorlog voeren. Diffusie wordt gedwongen
fenomenen te presenteren. De meeste wanneer de ene cultuur de andere onderwerpt en
etnografen proberen objectief, nauwkeurig en haar gewoonten oplegt aan de gedomineerde
gevoelig te zijn in hun aantal andere culturen. groep. Dif-fusie is indirect wanneer items van
Objectiviteit, gevoeligheid en een groep A naar groep C gaan via groep B zonder enig
intercultureelperspectief betekenen echterniet dat contact uit de eerste hand tussen A en C. In dit
antropologen de internationale normen van geval kan groep B bestaan uit handelaren of
rechtvaardigheid en moraliteit moeten negeren. handelaren die
De antropoloog hoeft geen gewoonten zoals
kindermoord, kannibalisme en marteling goed
p van van geneeskrachtige planten, de commerciële
te keuren omwaarde kunnen hebben, te behouden. Hier is van hoodia plant te zien, een Cac jouw de groeit Inch
worden gebracht

producten van verschillende plaatsen tot nieuwe technolo gies, en talen.

markten. Of groep B kan geografisch gelegen zijn Een voorbeeld van acculturatie is een pidgin, een gemengde taal die
tweenA en C, zodat wat het krijgt van A zich ontwikkelt om de communicatie tussen leden van verschillende
eventu bondgenoot eindigt in C, en vice versa. samenlevingen in contact te vergemakkelijken. Dit gebeurt meestal in
In de wereld van vandaag is veel transnatiónale situaties van handel of kolonialisme. Pidgin English is bijvoorbeeld
diffusie te wijten aan de verspreiding van de een vereenvoudigde vorm van het Engels. Het combineert Engelse
massamedia en geavanceerde grammatica met de grammatica van een moedertaal. Pidgin English werd
informatietechnologie. voor het eerst gebruikt voor de handel in Chinese havens.
Acculturatie, een tweede mechanisme van Soortgelijke pidgins ontwikkelden zich later in
culturele verandering, is de uitwisseling van
culturele kenmerken die 42
ontstaat wanneer groepen
DEEL 1 Introductie tot antropologie
voortdurend contact uit de eerste hand hebben. De
culturen van beide groepen of beide groepen
kunnen door dit contact worden veranderd (Redfield,
Linton en Herskovits 1936). Met acculturatie
veranderen delen van de culturen, maar elke groep
is anders. In situations van continue con tact,
culturen kunnen uitwisselen en mengen voedsel,
recepten, muziek, dansen, kleding, gereedschappen,
 Globalisering omvat de internationalisering van mensen en culturen
door transnationale migratie en ontwikkelingen in handel, transport en
communicatie. Deze recente foto van Chinese jeugd in een café van
Internet werd genomen in Prato, Toscanië, Italië. Por welke doeleinden
denk je dat deze tieners deze computers gebruiken?

Papoea-Nieuw-Guinea en West-Afrika. matiestromen (zie Appadurai, ed. 2001). acculturation

Onafhankelijke uitvinding- het proces Tijdens Een uitwisseling van
waarmee mensen inno'vate, creatief oplossingen de Koude Oorlog, die eindigde met de val van de culturele kenmerken
Sovjet-Unie, de basis van de internationale tussen groepen in
voor problemen vinden - is een derde
mechanisme van culturele verandering. alliantie was politiek, ideologisch en militair. contact uit de
Geconfronteerd met vergelijkbare problemen Daarna verschoof de focus van internationale
pacten naar handels- en economische kwesties.
eerste hand.
en uitdagingen, zijn people in verschillende
samenlevingen op dezelfde manier vernieuwd en Nieuwe economische vakbonden zijn tot leven
onafhankelijke
veranderd, wat een van de redenen is waarom gekomenviade NAFTA (de
uitvinding
culturele algemeenheden bestaan. Een examen vrijhandelsovereenkomst van Noord-Ameri De onafhankelijke
ple is de onafhankelijke uitvinding van de landbouw can), de GATT (de Algemene Overeenkomst ontwikkeling van
in het Midden-Oosten en Mexico. In de loop van inzake handel en tarieven) en de EU (de Europese een cultureel kenmerk
de menselijke geschiedenis hebben grote Unie). in verschillende
vernieuwingenzich verspreid ten koste van Langeafstandscommunicatie is eenvoudiger, socîeties.
eerdere. Vaak leidt een grote inven tie, zoalsde sneller en goedkoper dan ooit en strekt zich uit
landbouw, tot een reeks subsequent onderling tot afgelegen gebieden. De mass media helpt een
samenhangende veranderingen. Deze wereldwijd verspreidende consumptiecultuur
economische revoluties hebben sociale en te stimuleren en stimuleert de deelname aan de
culturele repercus sions. Zoleidde de landbouw wereldwijde casheconomie. Binnen landen en
zowel in Mexico als in hetMidden-Oosten tot vele over hun grenzen verspreidden de media
sociale, politieke en juridische veranderingen, informatie over bedreigingen, producten,
waaronder noties van eigendom en dis tinctions diensten, rechten, instellingen en levensstijlen.
in rijkdom, klasse en macht. Emigranten zenden informatie en middelen over
terwijl ze hun banden met huis
onderhouden(telefoneren, faxen, e-mailen,
bezoeken brengen, geld overmaken). In zekere
zin leven dergelijke mensen multilokaal op
globalisering verschillende plaatsen en culturen op once. Ze leren
De term globalisering omvat een reeks verschillende sociale rollen te spelen en gedrag en globalisering
processen, waaronder diffusie en acculturatie, identiteit te veranderen afhankelijk van de De versnellende
die werken aan verandering in een wereld waarin situatie (zie Cresswell 2006).
onderlinge
naties en mensen steeds meer met elkaar verbonden De lokale bevolking moet in toenemende mate
en wederzijds afhankelijk zijn. Het bevorderen van omgaan met farces die worden gegenereerd afhankelijkheid van
dergelijke koppelingen zijn economische en doorprogressief grotere systemen regio, natie naties in het
en wereld. Een leger van buitenaardse acteurs wereldsysteem van
politieke!farces, samen met mod ern systemen of
en agenten dringt nu overal mensen binnen. vandaag.
transport encommunicatie. De farces van de
globalisering omvatten internationale handel, Terrorisme is een wereldwijde bedreiging.
reizen en toerisme, transnationale mi gratie, de Toerisme is uitgegroeid tot 's werelds nummer
media en diverse hightech-infor- één industrie (zie Holden 2005). Economische
ontwikkelingsagenten en de ik dia promoten het
idee dat werk voor geld moet zijn

Hoofdstuk 2 Cultuur 43
in plaats van
voornamelijk
voor
levensonderhoud.
In waardige
volkeren en
traditionele
culturen hebben
verschillende 1. Cultuur, die
kenmerkend is voor
de mensheid,
verwijst naar
 gebruikelijk gedrag en overtuigingen die strategieën om te gaan met bedreigingen voor
worden doorgegeven door enculturatie. hun autonomie, identiteit en levensonderhoud.
Cultuur berust op het menselijk vermogen om Nieuwe vormen van politica! mobilisatie en
cultureel te leren. Cultuur en compassen culturele expressie komen voort uit het samenspel
regels voor gedrag geïnternaliseerd in hu van lokale, regionale, nationale en internationale
mensen wezens, die hen ertoe leiden om te culturele farces (zie Ong en Collier, eds. 2005).
denken en te handelen op karakteristieke
manieren.
2. Hoewel andere dieren leren, hebben alleen
mensen cultureel leren, afhankelijk van
symbolen. Hu mans denken symbolisch-
willekeurig betekenis geven aan dingen en
gebeurtenissen. In conventie staat een symbool
voor iets waarmee het geen noodzakelijke
of natuurlijke relatie heeft. Symbolen hebben
een bijzondere betekenis voor mensen die
herinneringen, val uesen overtuigingen delen Net als wij, behoren tot de hominide familie. Het
vermogen om te leren, fundamenteel voor
vanwegegemeenschappelijke enculturatie.
cultuur, is een adaptief advan tage
Mensen absorberen culturele lessen bewust en beschikbaar voor apen en apen. Chimpansees
onbewust. maken gereedschap voor verschillende
3. Culturele tradities vormen biologisch gebaseerde doeleinden. Ze jagen en delen ook vlees. Delen en
de sires en behoeften in bepaalde richtingen. samenwerken zijn meer ontwikkeld onder
Iedereen is gecultiveerd, niet alleen mensen met mensen dan onder de apen, en alleen mensen
eliteonderwijs. Culturen kunnen worden hebben systemen van verwantschap en
geïntegreerd en gemodelleerd door middel van huwelijk die ons in staat stellen om levenslange
economische en sociale farces, sleutelsymbolen banden te onderhouden met familieleden in
en kernwaarden. Culturele regels dicteren niet verschillende lokale groepen.
strikt onze behavior. Er is ruimte voor creativiteit, 6. Vanuit een vergelijkend perspectief onderzoekt
flexibiliteit, di versiteit en onenigheid binnen antropologie biologische, psychologische,
samenlevingen. Culturele aanpassingsmiddelen sociale en culturele universals en
zijn cruciaal geweest in de menselijke algemeenheden. Er zijn ook unieke en
evolutie. Aspecten van cultuur kunnen ook onderscheidende aspecten van de menselijke
maladaptive zijn.
conditie (culturele bijzonderheden). Noord-
4. Het menselijk vermogen tot cultuur heeft een Ameri kan culturele tstralen zijn
evolutionaire basis die zich uitstrekt van ten nietnatuurlijker dan alle andere. Cultuurniveaus
minste 2,6 miljoen jaar tot vroege kunnen groter of kleiner zijn dan een natie.
gereedschapsmakers wier producten in het Culturele kenmerken kunnen over de
archeologische dossier sur vive (en het meest nationale grenzen heen worden gedeeld.
waarschijnlijk nog verder terug-gebaseerd op Landen omvatten ook culturele verschillen die
observatie van gereedschapsgebruik en verband houden met
vervaardiging door apen). Mensen delen met - nicity, regio en sociale klasse.
apen en apen eigenschappen zoals handmatige \
behendigheid (vooral opposeerbare duimen), 7. \:Etnocentrisme beschrijft het beoordelen van
diepte en kleurenzicht, leervermogen op andere culturen
basis van een groot brein, aanzienlijke , )door gebruik te maken van de eigen culturele
normen. Cultureel relativisme, dat antropologen
ouderlijke investering in een beperkt aantal
kunnen gebruiken als een methodologische
nakomelingen en neigingen tot gezelligheid positie in plaats van een morele houding, is het
en samenwerking. idee om het gebruik van outsid e-normen te
5. Veel hominine-eigenschappen worden voorspeld vermijden om gedrag in een bepaalde samenleving
bij andere primaten, met name bij de te beoordelen. Mensenrechten zijn die welke
Afrikaanse apen, die, gebaseerd zijn op rechtvaardigheid en
democratie buiten en superieur zijn aan bepaalde
landen, culturen en religies. Culturele rechten
berusten bij religieuze en etnische rninoriteiten
en inheemse societies, en intellectuele-
eigendomsrechten, of intellectuele-
eigendomsrechten, zijn van toepassing op de
collectieve kennis van een inheemse groep en
de toepassingen ervan.

8. Diffusie, rnigratieen kolonialisme hebben

culturele eigenschappen en patronen naar
verschillende wereldgebieden gebracht.
Mechanismen van culturele verandering in
clude diffusie, acculturatie, en onafhankelijke
uitvinding. Globalisering beschrijft een reeks
processen die verandering bevorderen in een
wereld waarin naties en mensen met elkaar
verbonden zijn en wederzijds afhankelijk
zijn.
44 DEEL 1 Introductie tot antropologie