AANGEBOREN VS.

AANGELEERD
Themaveld 1 (identiteit) en 6 (wetenschap) – februari
2024
Inhoudstafel
1. Identiteit en invloeden op identiteit
• Genen
• Gender en rolpatronen
• Cultuur
• Levensbeschouwing
2. Zelfbeeld
 1.
IDENTITEIT
EN
INVLOEDEN
OP
IDENTITEIT
WAT BETEKENT VOLGENS
JOU DE TERM
‘IDENTITEIT’?
Identiteit
1. Wie je officieel bent (persoonsgegevens op identiteitskaart)
2. Maar ook: wat je omschrijft qua persoonlijkheid, wat je uniek maakt:
– E-mailadres
– Gsm-nummer
– Geaardheid
– Lengte en gewicht
– Welke sport je beoefent
– Enz.
 WELKE ZAKEN
MAKEN JOU UNIEK?
 WELKE ZAKEN
BEÏNVLOEDEN VOLGENS JOU
IEMAND ZIJN IDENTITEIT?
Invloeden op identiteit
■ Aangeboren
– Genen (uiterlijk, bloedgroep, gedrag,…)
■ Aangeleerd
– Levensbeschouwing
– Opvoeding
– Cultuur
– Gender
– Taal
– Vrienden
– Enz.
 HOEVEEL % VAN JE
PERSOONLIJKHEID IS VOLGENS JOU
AANGEBOREN EN HOEVEEL
AANGELEERD?
VERHOUDING AANGEBOREN-
AANGELEERD IN PERSOONLIJKHEID

■ 50-50
■ Wat vind je daarvan?
– Bv. als je kijkt naar antisociaal gedrag, intelligentie, verslaving,…
STELLING: BEPAALDE ZAKEN DIE WE
AANGELEERD KRIJGEN, KUNNEN OOK
ONZE GENEN VERANDEREN. WAAR OF
ONWAAR?
Stelling: bepaalde zaken die we aangeleerd krijgen,
kunnen ook onze genen veranderen. Waar of onwaar?
■ Waar: traumatische gebeurtenissen veranderen onze genen. Daardoor wordt trauma in
zekere zin overgeërfd van generatie op generatie.
 STELLING: DE IMPACT VAN EEN SLECHTE
OPVOEDING KAN VOLLEDIG TENIET
GEDAAN WORDEN DOOR HET HEBBEN VAN
ONDERSTEUNENDE VRIENDEN. WAAR OF
ONWAAR?
Stelling: de impact van een slechte opvoeding kan
volledig teniet gedaan worden door het hebben van
goede vrienden. Waar of onwaar?
■ Gedeeltelijk, maar nooit volledig
 STELLING: DE IMPACT VAN SLECHTE
VRIENDEN KAN VOLLEDIG TENIET GEDAAN
WORDEN DOOR HET HEBBEN VAN
ONDERSTEUNENDE OUDERS. WAAR OF
ONWAAR?
Stelling: de impact van het hebben van slechte
vrienden kan volledig teniet gedaan worden door
ondersteunende ouders. Waar of onwaar?
■ Volledig waar

 Wat vind je daarvan?

Opdracht: aangeboren of aangeleerd?
■ Welke eigenschappen, fysiek en psychisch, heb jij overgeërfd van je vader en/of je
moeder of grootouders?
■ Geef een voorbeeld van een aangeleerde factor die invloed gehad heeft op je
ontwikkeling.
■ Welke mensen hebben een duidelijke invloed gehad op je ontwikkeling? Toon aan met
minstens twee concrete voorbeelden.
 1.1
GENDER
 Identiteit wordt door heel veel zaken
bepaald, waaronder gender. Wat is gender?
Sekse en gender
■ Sekse = biologisch geslacht (man of vrouw)
■ Gender = de kenmerken, eigenschappen, verwachtingen,…die we toekennen aan
mannen en vrouwen in onze samenleving.
– Bv. mannen zijn stoer en vrouwen zachtaardig
In onze samenleving vandaag is het nog steeds moeilijk
om aanvaard te worden wanneer je niet voldoet aan een
bepaalde ‘norm’. Bv. heteroseksualiteit, maar ook
gendernormen. Wat vind je daarvan?
Eddy Demarez

■ Augustus 2021, Sporza-journalist Eddy Demarez door VRT op non-actief

gezet na ongepaste uitspraken Belgian Cats op Olympische Spelen

https://www.youtube.com/watch?v=BqWAzlKan0c
WAT VIND JE VAN DEZE
SITUATIE?
Wat vind je van de reactie van Eddy
Demarez zelf?
 1.2
CULTUU
R
WAT BETEKENT DE TERM
‘CULTUUR’?
Cultuur
■ De manier waarop een groep mensen (in een land of in een kleinere groep) leeft of met
elkaar omgaat (dans, eten, muziek, kledij,…).
WAT KENMERKT ONZE
VLAAMSE CULTUUR
VOLGENS JOU?
HOE HEFT ONZE CULTUUR IN
VLAANDEREN EEN IMPACT
GEHAD OP JOUW IDENTITEIT?
Opdracht: lees het verhaal en
beantwoord de vragen
1. Stel dat dit verhaal zich in China zou afspelen.
Welke voorwerpen zou Andreas dan
waarschijnlijk aan zijn broertje geven? Leg kort
uit waarom precies die voorwerpen.
2. Noem twee landen waar ouders hun kinderen
andere gebruiken leren dan wij in België. Geef bij
beide landen een voorbeeld van zo’n gebruik.
3. Jij woont in België. Stel dat je in Amerika zou
wonen, welke verschillen zouden er dan zijn met
je leven nu?
 1.3
LEVENSBE
SCHOUWI
NG
Stelling: ‘Een kind dat opgroeit in een
islamitisch gezin zal later iemand helemaal
anders worden dan een kind dat opgroeit in
een doorsnee Vlaams gezin.’. Eens of
oneens?
Stelling: ‘Een kind dat opgroeit in een islamitisch gezin zal later
iemand helemaal anders worden dan een kind dat opgroeit in een
doorsnee Vlaams gezin.’. Eens of oneens?

■ Dat is een realiteit

– Andere manier om naar het leven te kijken
– Regels (vasten, pelgrimstocht, bidden,…)
– Verboden (bv. geen alcohol drinken, geen varkensvlees eten,…)
– Enz.
Lale Gül

• Maar wat als de levensbeschouwing waarmee je

opgroeit niet strookt met je identiteit, wat dan?
• Opgegroeid in een streng islamitisch gezin dat ze
achter zich heeft gelaten op 23-jarige leeftijd
• Boek over geschreven

https://www.youtube.com/watch?v=iEDCgHtBr3I
 WAT VALT JE OP IN DIT
VERHAAL? WAT BLIJFT JE BIJ?
WAT HEFT HAAR LEVEN
VERANDERD?
WAT HEEFT HAAR LEVEN
VERANDERD?
■ School, vrienden

 Je hebt geluk nodig

 Maar ook eigen verantwoordelijkheid, moed om je leven te veranderen =
zelfbepaling
Zelfbepaling
■ Welke keuzes heb jij zelf gemaakt in je leven?
■ Wat zou jij nog meer voor jezelf willen bepalen?
 2.
ZELFBEEL
D
 WAT IS
ZELFBEELD?
Zelfbeeld
■ Het beeld dat je over jezelf hebt: hoe zie ik mezelf?
– Mooi, niet mooi?
– Tof, vriendelijk en grappig. Of niet?
– Zelfzeker of net onzeker?
– Enz.
■ Aangeleerd
Opdracht

■ Stel dat onze klas een zeer speciale, unieke klas is.
Iedereen wil bij deze klas horen, maar er zijn slechts
een beperkt aantal plaatsen. Om op een eerlijke manier
te kiezen wie erbij hoort, laten we alle kandidaten kort
iets over zichzelf vertellen. Wat zou jij vertellen?
Noteer in de sterren 5 dingen die jij zou delen en die
er, volgens jou, voor zorgen dat jij bij de groep mag
horen.
Soorten zelfbeeld
■ Verschillende soorten zelfbeeld: lichaam, sociaal, enz.
■ Bij de ene persoon hoog en bij de andere laag
Opdracht: combineer de volgende soorten
zelfbeeld met de juiste afbeelding. Noteer in de
kaders ook nog een korte definitie.
Antwoorden
■ Positief zelfbeeld: tevreden met jezelf
■ Negatief zelfbeeld: ontevreden met jezelf
■ Lichaamsbeeld: hoe je je voelt over hoe je eruitziet
■ Sociaal zelfbeeld: hoe we denken dat anderen naar ons kijken
■ Ideaalbeeld: hoe we graag zouden willen zijn
■ Emotioneel zelfbeeld: het beeld dat je hebt over je gevoelens in een specifieke situatie
FILM: THE
QUIET GIRL
The quiet girl
■ 9-jarig meisje Cait dat opgroeit in een dysfunctioneel gezin
■ Moeilijk op school en thuis
■ Ze brengt de zomer door bij verre familie en wordt iemand helemaal anders
FILM: THE JOKER
The joker
■ Arthur Fleck, woont samen met zijn moeder in een achterstandswijk en probeert door te
breken als stand-up comedian
■ Langzamerhand glijft hij steeds verder af en pleegt moorden

--> Wat is hier de impact aangeboren-aangeleerd?