Professional Documents
Culture Documents
Wat kunnen we
nog geloven?
Leerplan: TV 2 (Vrijzinnig Humanisme) en 3 (Samenleven, democratie
en burgerschap) – PD 1-5
Naam:
Klas:
Vaktaal
Soms zie je in de cursus achter een woord een * staan. Dat betekent dat je mogelijk nog niet weet
wat het woord betekent, maar dat het wel een belangrijk woord is in deze les. Je vindt de betekenis
hieronder.
⃝Ja
⃝Neen
⃝Ik weet het niet zo goed
⃝Ja
⃝Neen
⃝Ik weet het niet zo goed
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
F. Stel dat jij later kinderen hebt, zou je hen religieus* opvoeden? Waarom wel/niet?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Besluit
Hoeveel leerlingen in de klas hebben een geloof (in god of iets anders)?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Opdracht 2: Lees de tekstjes hieronder en noteer erbij waarin deze mensen geloven. Kies uit de
volgende geloofsovertuigingen:
“Ik noem mezelf graag een pastafarian. Ik vind vooral dat iedereen moet kunnen zijn wie hij is en dat
we geen enkel geloof aan elkaar mogen opleggen. Ik hou mij dan ook aan de 8 “liever nieten” van
mijn geloof. Feest vieren vind ik zeer leuk dus met Pastover en Ramendan maak je mij blij met een
berg pasta of instant noedels.”
“Het coronavirus is niet ‘zomaar’ een virus dat ‘toevallig’ de hele wereld veroverd heeft.
Onderzoekers mogen dan wel claimen dat het coronavirus niks met 5G te maken heeft, ik weet wel
beter. Als ik zie dat het coronavirus gestart is in Wuhan, en het net daar is dat 5G op grote schaal
geïntroduceerd werd, zegt dat genoeg. Ook het feit dat in Milaan de coronacijfers constant slecht zijn
en daar massaal 5G aanwezig is, bewijst mijn punt. Wetenschappers willen de échte oorzaak gewoon
niet zien.”
“Om mijn god te eren, probeer ik dagelijks enkele keren te bidden. Dit doe ik best in de richting van
Mekka, onze heilige stad. Zoals elke goeie moslim, drink ik nooit alcohol en eet ik geen varkensvlees.
Dat is in onze cultuur ‘haram’. Wat ik wél doe, is arme en zieke mensen helpen. Een belangrijke daad
die ik aan mijn god wil tonen, is namelijk dat ik steeds het goede wil doen en anderen wil helpen die
mijn hulp kunnen gebruiken. Zo probeer ik een goed leven te leiden.”
“Mijn levensmotto is heel simpel: als je goed doet, krijg je goed terug. Natuurlijk kan het ook
omgekeerd, wie slechte dingen doet, zal ook slechte dingen meemaken. Ik ben blij dat dit is hoe het
leven werkt, dat lijkt me het eerlijkst voor iedereen. Ik zag ooit eens iemand die een oude dame
omver liep. Hij zei niet eens sorry! Enkele seconden later zag ik hem over de stoeprand vallen. Dat
lijkt me alleen maar terecht.”
“Als ik sterf, stopt mijn leven niet. Bij mijn leven hoort een ziel, en die ziel leeft verder. Niet in de
hemel of de hel, maar op aarde. Op het moment dat mijn ziel uit mijn lichaam gaat, komt die in een
ander lichaam terecht en leeft die daar verder. Je kunt het zien als een soort “wedergeboorte” van
mijn ziel. Ik hoop dat mijn ziel terugkomt in een mooie vorm en ik doe dan ook alle moeite om goed
te leven in het lichaam waarin mijn ziel nu zit.”
Voor we hierover kunnen oordelen, moeten we wel eens kijken wat al die verschillende godsdiensten
eigenlijk inhouden. We onderzoeken de grootste godsdiensten.
Opdracht 3: We verdelen de klas in groepjes. Elk groepje zal zich verdiepen in één godsdienst. Jullie
gaan opzoekwerk verrichten en vullen samen de tabel op de volgende pagina in. Daarna selecteren
jullie de belangrijkste informatie en maken jullie een poster of mindmap zodat iedereen snel kan zien
waarover jullie godsdienst gaat.
Zelfevaluatie
Symbolen
Zingeving en zelfbeschikking
Maakbaarheid
Waarden en emancipatie
B. Welke waarde vind jij persoonlijk de belangrijkste? Leg kort uit waarom.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
C. Dit zijn waarden van het vrijzinnig humanisme. Zouden gelovige mensen deze waarden dan niet
belangrijk vinden? Leg uit waarom je dit denkt.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Besluit
De meeste mensen willen proberen om een goed leven te leiden. Voor een groot deel geven we
dezelfde invulling aan het woord “goed”. Het grote verschil is dat wij ons baseren op wat wij zien,
denken, voelen, … Terwijl gelovige mensen zich (ook) baseren op wat een “hogere macht” aangeeft.
Zingeving en zelfbeschikking
Het recht op zelfbeschikking is een fundamenteel gegeven. Vrijzinnig humanisten maken zelf hun
keuzes, ook over het begin en het einde van het leven. Maar zij doen dat met respect voor anderen
en voor de omgeving. Zij handelen vrij, maar niet vrijblijvend en houden rekening met het belang van
de samenleving, de natuur en toekomstige generaties.
Eerst zien en dan geloven is het adagium, of liever, eerst onderzoeken en nadenken en dan oordelen.
Humanisten streven naar kennis en vormen hun mening op basis van vrij onderzoek, rationeel
denken en kritisch argumenteren. Dogma’s en ‘geopenbaarde waarheden’ zijn geen bron van kennis
of waarheid.
Maakbaarheid
Humanisten gaan ervan uit dat de wereld en de mens maakbaar zijn, maar houden er ook rekening
mee dat er morele en fysieke grenzen zijn aan die maakbaarheid. Vooruitgang moet worden getoetst
aan ethiek, menselijke waarden en waardigheid, en duurzaamheid.
Waarden en emancipatie
In een vrijzinnig-humanistische opvoeding en gemeenschap staan naast overdracht van kennis ook
overdracht van waarden en emancipatie centraal, met als doelstelling het bouwen aan een
verdraagzame, pluralistische, inclusieve, democratische samenleving. Interculturele en
intergenerationele dialoog en samenwerking zijn belangrijk. Aan emancipatorische ontwikkeling en
waardenoverdracht wordt gewerkt door vrijzinnig-humanistische dienstverlening, sociaal-culturele
gemeenschapsvorming en vrijzinnig-humanistische educatie (in Vlaanderen en Brussel onder meer
via de lessen niet-confessionele zedenleer).
Bron: https://www.humanistischverbond.be/humanisme/ - geraadpleegd op 26/6/2021
Opdracht 5: Bekijk het filmpje en vul deze tijdlijn over de Universele Verklaring van de Rechten van
de Mens (UVRM) aan door het nummer van de gebeurtenis bij het juiste jaartal te plaatsen.
EN NU?
Opdracht 6: Op het einde van het filmpje zagen we dat, ondanks de UVRM, er toch nog heel veel
problemen zijn in de wereld en dat mensenrechten nog veel te vaak geschonden* worden.
Beantwoord de vragen die over dit probleem gaan.
A. Denk je dat ook in België de mensenrechten soms geschonden worden? Geef eventueel een
voorbeeld.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
B. Wat zouden wij zelf al kunnen doen om dit probleem te helpen oplossen? Geef twee
mogelijkheden.
Ik wil weten of ik pijn voel wanneer iemand een bal tegen mij gooit. Mijn vrienden zeggen allemaal
dat het heel veel pijn doet. Een van hen kreeg er zelfs ooit een bloeduitstorting door! Ik zou hen
allemaal zo kunnen geloven en ervan uit gaan dat ik dus pijn zal voelen van zo’n tennisbal.
De enige optie is echter om dit zelf te onderzoeken en niet zomaar te vertrouwen op het woord van
anderen. In het kader van vrij onderzoek, zal ik dus iemand vragen om een tennisbal tegen mij te
gooien, zodat ik zelf kan uitmaken of ik al dan niet pijn voel. Om nog accurater te kunnen oordelen
over de pijn, kan ik nog een stapje verder gaan en verschillende mensen een tennisbal tegen mij
laten gooien. Zo zou ik dan kunnen bepalen welke factoren allemaal een invloed hebben op de pijn
(misschien doet het enkel pijn als iemand heel hard gooit, of enkel als de bal tegen mijn hoofd komt).
Eigenlijk zouden we elke keer als we denken, het principe van vrij onderzoek moeten toepassen.
Henri Poincaré (een Franse filosoof) heeft daar ooit iets zeer mooi en zeer juist over gezegd. Hetgeen
hij zei, vat eigenlijk een beetje samen hoe wij moeten nadenken.
Mijn Nederlandse vriend Jaap was laatst jarig. Normaal trakteer je dan
altijd, maar hij deed dat niet. We kregen geen enkele traktatie om te
vieren. Typisch Nederlanders, die zijn altijd gierig!
Alle gekleurde mensen zijn eigenlijk toch criminelen, hé. Er zijn
politiekers die dat zeggen, en dat zijn slimme mensen, dus ze zullen
wel gelijk hebben.
Sinds ik samen ben met mijn lief, Sila, ben ik superfan van Dimitri
Vegas en Like Mike. Ik hou eigenlijk niet van dansmuziek, maar Sila
vindt hen echt supergoed, dus ik ook!
Het is onmogelijk om met je wijsvinger je pink aan te raken. Mijn
vrienden hebben dat allemaal getest dus kan ik ervan uit gaan dat dat
zo is.
Vrouwen kunnen niet met een vrouw trouwen, want dan kunnen ze
geen kindjes maken. God keurt dit af dus ik vind ook dat dat niet zou
mogen.
Fake News
Opdracht 8: Scan de QR-codes en bekijk de filmpjes over fake news. Maak dan de taak op de
volgende pagina.
Grote groep:
Voorbeeld 1: Voorbeeld 2:
G. Waarom is het moeilijk voor een land om een wet tegen “fake news” te maken?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
H. Wat is de kracht van het algoritme dat door sociale mediawebsites gebruikt wordt?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
I. Wat is het gevaar van deze algoritmes?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
J. Vind jij dat het de verantwoordelijkheid van Facebook, Twitter, Google, … is om “fake news”
te bestrijden? Leg je antwoord uit.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
Opdracht 9: Lees de volgende uitspraken. Schrijf een “F” als het een feit is en een “M” als het om een
mening gaat.
Rafael Nadal heeft Roland Garros al meer dan vijf keer gewonnen.
Pieter Timmers behaalde een zilveren medaille in het zwemmen op de Olympische Spelen.
Opdracht 10: Bekijk op de volgende pagina de infographic over meningen. Waarom is het belangrijk
om je mening te delen?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Denk nu eens zelf na: op welke momenten of in welke situaties is het helemaal niet nodig om je
mening te delen?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
De argumenten* die ik gebruik, komen van De argumenten die ik gebruik, zijn zaken die ik
betrouwbare bronnen, zoals de wetenschap. “van horen zeggen” heb.
Als ik mijn mening zeg, begin ik met “Ik vind…” Als ik mijn mening zeg, begin ik met “Het is…” of
of “Mijn mening is dat…”. “Er bestaat geen discussie over…”.
Als iemand een andere mening heeft, wijs ik die Als iemand een andere mening heeft, probeer
persoon op spelfouten of op zijn/haar/hun laag ik om alles op een rijtje te zetten over het
diploma om toch de discussie te winnen. onderwerp en zo in gesprek te gaan.
Een geslaagde discussie is er eentje waarbij we
Een geslaagde discussie is er eentje die ik win
beiden kunnen leven met het feit dat onze
en waarbij de andere persoon boos is op mij.
meningen verschillend zijn.
Opdracht 12: Maak van deze slecht geformuleerde meningen, een betere versie. Al deze meningen
zijn echt, in die woorden, op het internet geplaatst. De inhoud mag je behouden, de manier waarop
ze geformuleerd zijn, moet je aanpassen.
Opdracht 13: Lees deze uitspraken. Zet een kruisje voor de uitspraken die volgens jou WEL een
mening zijn. We bespreken dit in de klas. Noteer onderaan de pagina het besluit van ons klasgesprek.
“Al die gay mannen mogen van mij rechtstreeks naar de gevangenis. #gayisnietokay ”
Besluit
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
A. Vergelijk de waarden van het vliegend spaghettimonster met de waarden die wij als vrijzinnig
humanist belangrijk vinden. Vul de tabellen hieronder aan. Er staat al een voorbeeld om je te helpen.
Gelijkenissen
Zij willen niet dat er geoordeeld wordt over iemand op basis van hoe die eruitziet. Iedereen is een
mens.
Verschillen
Vliegend spaghettimonster Vrijzinnig humanisme
Zij hebben regels waaraan ze zich moeten Zij hebben geen geschreven regels, maar
houden (de “liever nieten”) denken zelf na over wat oké is en wat niet
B. Vind jij dat men het vliegend spaghettimonster moet erkennen als godsdienst in België? (dus dat
dit een schoolvak moet zijn, dat zij een eigen gebedshuis krijgen, dat de pastafariërs met een vergiet
op hun hoofd mogen rondlopen etc.) Leg uit waarom je dit vindt.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
De acht Liever-Nietjes
In het Evangelie van het Vliegend Spaghettimonster wordt verhaald dat deze godheid op een berg
advies gaf aan Mosey, de eerste piraat, in de vorm van tien stenen tabletten. Op de weg naar
beneden liet Mosey twee van de stenen tabletten vallen, zodat er nog maar acht over zijn (de lage
morele standaard van pastafari wordt verklaard door de twee ontbrekende tabletten):
1. Ik heb echt liever niet dat je… doet alsof je heiliger bent dan iemand anders wanneer je
mijn noedelige goddelijkheid beschrijft. Als sommige mensen niet in me geloven dan is dat
oké. Echt. Trouwens, dit gaat niet over hen, dus niet afdwalen.
2. Ik heb echt liever niet dat je… mijn bestaan gebruikt om mensen te onderdrukken, straffen,
veroordelen of, je snapt het, je slecht te gedragen tegen anderen. Ik heb geen offers nodig
en het begrip “zuiver” is bedoeld voor bronwater, niet mensen.
3. Ik heb echt liever niet dat je… mensen beoordeelt op hoe ze eruit zien, hoe ze zich kleden,
hoe ze praten of hoe ze lopen, maar wees gewoon vriendelijk, oké? O, en laat dit eens
doordringen: vrouw = mens. man = mens. Precies hetzelfde. De één is niet beter dan de
ander, tenzij we het over mode hebben en sorry, dat heb ik aan vrouwen gegeven en een
paar mannen die toevallig het verschil weten tussen lila en violet.
4. Ik heb echt liever niet dat je… je gedraagt op een manier die aanstoot kan geven aan jezelf
of je willige partner met de wettige leeftijd EN geestelijke volwassenheid. Voor wie daar
problemen mee heeft:, ik geloof dat de uitdrukking is: “doe ’t effe lekker met jezelf”, tenzij
je daar aanstoot aan neemt; in dat geval moet je maar eens de TV uitzetten en voor de
verandering een ommetje maken.
5. Ik heb echt liever niet dat je… discussieert met gehersenspoelde, vooringenomen, akelige
mensen op een lege maag. Eet eerst en maak dan gehakt van ze.
6. Ik heb echt liever niet dat je… kerken/moskeeën/tempels bouwt van multimiljoenen euro’s
voor mijn noedelige goedheid, wanneer het geld beter besteed kan worden aan
bestrijding van armoede en ziekte, aan leven in vrede, liefhebben met passie en het
goedkoper maken van breedbandkabel. Ik mag dan een alleswetend complex wezen zijn,
maar ik hou van de simpele dingen in het leven. Ik kan het weten, ik ben de Schepper.
8. Ik heb echt liever niet dat je… bij een ander dingen doet die je met jezelf wil laten
geschieden, als je in bent voor dingen die te maken hebben met, eh… veel glijmiddel, leer
of vaseline. Als de andere persoon het wil (gelet op punt 4), ga ervoor, maak foto’s en in
Mike’s naam, gebruik een condoom! Echt, het is maar rubber. Als ik had gewild dat het
niet goed voelde had ik wel stekels toegevoegd, of zoiets. (RAmen).
Opdracht 2: Lees het krantenartikel over het vliegend spaghettimonster op de volgende pagina en
beantwoord daarbij de vragen hieronder.
A. Probeer de levensbeschouwingsfiche voor het “geloof” uit het artikel zo goed mogelijk aan te
vullen.
Andere kenmerken
Een Nederlands lid van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster gaat in beroep tegen het verbod
om met een vergiet op het hoofd op een pasfoto te staan. Het lijkt het begin van een slechte mop,
maar het is wel degelijk realiteit.
In Tsjechië kreeg deze man duidelijk wél de toelating. Pastafari noemen ze zichzelf, de aanhangers
van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster. En ze zijn met velen. In Nieuw-Zeeland is de kerk
officieel erkend, maar in Nederland nog niet en dus moeten aanhangers strijden voor hun rechten.
Een van die rechten is het dragen van een vergiet op het hoofd (een vergiet waarmee je pasta afgiet,
weet je wel). Een Nederlander, bovendien de stichter van de Nederlandse tak van de kerk, wil met
een vergiet op zijn hoofd op zijn identiteitskaart staan.
De rechter stak er een stokje voor, maar de man laat het er niet bij en gaat nu in hoger beroep. De
pastafari vinden immers dat ze evenveel recht hebben op hun vergiet, als bijvoorbeeld moslima's op
hun hoofddoek. Leuk detail: de Nederlandse rechter had de man ongelijk gegeven, omdat het dragen
van het vergiet geen verplichting is voor leden van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster.
Wat!?
De Kerk van het Vliegend Spaghettimonster werd zo'n 10 jaar geleden opgericht door de Amerikaan
Bobby Henderson. Hij deed dat als protest tegen de invoering van lessen rond creationisme door de
staat Kansas. Volgens het creationisme is de aarde, en alles erop, gemaakt door een schepper.
Henderson bombardeerde zichzelf prompt tot profeet en hij schreef een evangelie, "The Gospel of
the Flying Spaghetti Monster". Daarin stak hij de draak met creationisme en religie in het algemeen.
De kerk heeft volgelingen over de hele wereld en in Nieuw-Zeeland is ze zelfs erkend en mogen
mensen er trouwen volgens de leer van het Vliegend Spaghettimonster. In andere landen proberen
aanhangers hun steun te betuigen door met een vergiet op een officieel document te prijken.
Wij geloven in
……………………………………
………………………………………
……………………………………
……………………………………
1. ……………………………………………………………………………………
2. ……………………………………………………………………………………
3. ……………………………………………………………………………………
4. ……………………………………………………………………………………
7. ……………………………………………………………………………………
8. ……………………………………………………………………………………
De opdrachten waren:
Moeilijk Gemakkelijk
Saai Interessant
Leerrijk Niets bijgeleerd