CÔNG VÀ CÔNG SUẤT

NOÄI DUNG BAØI HOÏC

I - Công
• Khái niệm về công
• Định nghĩa công trong trường hợp tổng quát
• Biện luận về giá trị công
• Đơn vị công
II – Công suất
• Khái niệm công suất
• Đơn vị công suất
• Một số chú ý
 Trong trường hợp nào sau đây ta nói :
“Có công cơ học” ?:
A. Có công mài sắt có ngày nên kim
B. Ngày công của một lái xe là 100 000 đồng
C. Con ngựa đang kéo xe thực hiện công

D. Công thành danh toại

Vậy thế nào là khái niệm về công? (Đã học ở
lớp 8 )
Một lực sinh công khi nó tác dụng lên một vật
và điểm đặt của lực chuyển dời.
Công thức tính công mà em đã biết?
A =F.s

Công thức này chỉ dùng khi điểm đặt của lực
chuyển dời một đoạn s theo hướng của lực
 CÔNG VÀ CÔNG SUẤT
I – Công:
1. Khái niệm về công
Đã biết:
- Một lực sinh công khi nó tác dụng lên
một vật và điểm đặt của lực chuyển dời
- Khi điểm đặt của lực chuyển dời một
đoạn s theo hướng của lực thì công do lực
sinh ra là
A = F. s
Thực tế thì khi lực sinh công, hướng di chuyển
điểm đặt của lực thường không cùng hướng
của lực. Ta sẽ xét cách tính công trong trường
hợp tổng quát

F2 F

F1
s
Phân tích lực kéo F thành 2 thành phần F = F1 + F2

A = F1s = F.s.cosα
 CÔNG VÀ CÔNG SUẤT
I – Công:
2. Định nghĩa công trong trường hợp tổng
quát
Khi lực F không đổi tác dụng lên một
vật và điểm đặt của lực đó chuyển dời một
đoạn s theo hướng hợp với lực góc α thì
công thực hiện bởi lực đó tính theo công
thức:

A= F.s.cosα
 Dựa vào công thức đã có, xét các trường
hợp góc α như hình dưới, hãy xếp tương
ứng vào các trường hợp sau :
1) A = 0 2) A > 0 3) A < 0

1) F= 0 α
Cos α <A90
= 0o

2) F α >α0 
Cos A>o0
= 90

α <<0 α
≤A<
3) o o
Cos90 180
0
F
 CÔNG VÀ CÔNG SUẤT
I – Công:
3. Biện luận
Từ A = F.s.cos α, ta có:
* α< 900, cos α > 0 => A > 0: công phát động

* α= 900, cos α = 0 => A = 0: lực không sinh công

* α> 900, cos α < 0 => A < 0: công cản (công âm)
 CÔNG VÀ CÔNG SUẤT
I – Công:
A = F.s.cos
4. Đơn vị công
Không đơn vị

Met (m)
Newton (N)
N.m

Joule là công do lực có độ lớn 1N thực hiện khi điểm

đặt của lực chuyển dời 1 m theo hướng của lực
1 J = 1 Nm
1 kJ = 1000 J
James Prescott Joule (1818 - 1889)
Nhà bác học người Anh
 CÔNG VÀ CÔNG SUẤT
I – Công:
5. Chú ý:
• Công thức tính công trên dùng khi điểm đặt của lực
chuyển dời thẳng và vector lực không đổi trong quá
trình khảo sát.
• Giá trị của công phụ thuộc vào hệ quy chiếu

V=0 v
Công của hổ sinh ra bằng với công của báo, nhưng
thời gian sinh công của chúng khác khác nhau, để
so sánh khả năng sinh công của mỗi con vật phải
dùng đại lượng nào !?
Start

Quan sát, so sánh công và thời gian sinh

công của của hai con vật ?
 CÔNG VÀ CÔNG SUẤT
I- Công:
II- Công suất:
1. Khái niệm công suất
Công suất là đại lượng đo bằng công sinh ra trong
một đơn vị thời gian
A
P=
2. Đơn vị công suất t
A Joule (J) 1 W = 1 J/s
P= Giây (s)
1 kW = 1000 W
t 1 MW = 106 W
J/s (W)
Watt là công suất của một thiết bị thực hiện công
bằng 1J trong thời gian 1s
Jame Watt (1736 - 1819)
Nhà bác học người Anh
 Tính công suất của hổ và báo.
A1 200000
P1 = = = t20000(W)
1= 10 (s)
t1 10
Start

AA2 1 = A2 = 200.000 (J)

200000
P2 = = = 40000(W)
t2 5
t2= 5 (s)
Công suất của động cơ còn được tính bằng đơn vị mã lực.
Mã lực là công suất xấp xỉ bằng công suất một con ngựa
Ở Pháp: 1 mã lực = 1CV = 736W
Ở Anh: 1 mã lực = 1HP = 746W


 CÔNG VÀ CÔNG SUẤT
I- Công:
II- Công suất:
3. Chú ý:
- Khái niệm công suất cũng được mở rộng cho các
nguồn phát năng lượng không phải dưới dạng
sinh công cơ học.
Ví dụ: động cơ, đèn, trạm phát sóng…
- Công suất còn được định nghĩa là tốc độ sinh công
của lực.
- Đơn vị kWh là của công: 1 kWh = 3600 kJ
Ví dụ về một số công suất :

1000
15 – 70 30–––5000
500
1920
kW 700
MW W
W – 300 kW
kW
100 50
 HỘP SỐ ÔTÔ – XE MÁY

Hộp số
Taycơgacóhay
Mỗi động mộthộp
côngsố suất
dùngnhất
để thay đổi công
định.Tay ga
suấtcủa
làm thay đổi công suất củađộng
xe máy ?
cơ trong khoảng
cho phép, còn hộp số để làm gì ?
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT

Hộp số
TayMỗi
ga hay hộp
động cơsốcódùng để thay
một công suấtđổi công
nhất
suất
định.Tay ga làmcủa xe máy
thay ? suất của
đổi công
động cơ trong khoảng cho phép, còn hộp
số để làm gì ?
 A F .s
Töø N
P= = = F .v
t t

Cấu tạo của líp xe đạp cũng có

tác dụng tương tự như hộp số
Với công suất nhất định, muốn tăng lực thì phải
giảm vận tốc, cấu tạo của hộp số giúp điều chỉnh lực
tác dụng của động cơ.
Về công và công suất, cần nắm các
kiến thức sau :
❑ Phân biệt công cơ học và công trong
đời sống hằng ngày.
❑ Định nghĩa công cơ học, công suất và
đơn vị của các đại lượng này.
❑ Tìm hiểu hoạt động của hộp số.