See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/233965357

Management by Objective Approach in Nursing Performance Appraisal and its

Impact on Quality of Nursing Care

Article · January 2007

CITATIONS READS

5 126

5 authors, including:

hormat sadat emamzadeh ghasemi Nahid dehghan nayeri

School of nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences Tehran University of Medical Sciences
13 PUBLICATIONS   32 CITATIONS    107 PUBLICATIONS   1,166 CITATIONS   

SEE PROFILE SEE PROFILE

Mahvash Salsali
Tehran University of Medical Sciences
89 PUBLICATIONS   1,584 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

A project with this Title: Development and Psychometric Evaluation of the Nursing Instructors’Clinical Teaching Performance Inventory. View project

professional ethic View project

All content following this page was uploaded by hormat sadat emamzadeh ghasemi on 04 June 2014.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪5-15 ،1386 ،3‬‬

‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف و ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‬

‫*****‬ ‫****‬ ‫*‬ ‫***‬ ‫**‬ ‫*‬

‫دﻛﺘﺮ ﺳﻘﺮاط ﻓﻘﻴﻪزاده‬ ‫ﺗﻬﻤﻴﻨﻪ ﺻﺎﻟﺤﻲ دﻛﺘﺮ ﻣﻬﻮش ﺻﻠﺼﺎﻟﻲ‬ ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ دﻛﺘﺮ زﻫﺮه وﻧﻜﻲ دﻛﺘﺮ ﻧﺎﻫﻴﺪ دﻫﻘﺎنﻧﻴﺮي‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻳﻜﻲ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻬﻢ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﺟـﺮاي‬
‫اﺛﺮﺑﺨﺶ آن ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از راﻫﺒﺮدﻫﺎي اﺟﺮاﻳـﻲ ﻣـﺆﺛﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ارزﺷـﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫـﺎي ﭘﺮﺳـﺘﺎري ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ روش ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ و از ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮدي اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺟﻤﻌـﺎً ‪ 80‬ﺑﻴﻤـﺎر در‬
‫دو ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺷﺎﻫﺪ و در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ )در ﻫﺮ ﮔﺮوه و ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ‪ 20‬ﺑﻴﻤـﺎر( ﺟﻬـﺖ‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻮل ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫـﺎي ﭘﺮﺳـﺘﺎري در دو ﮔـﺮوه‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻨﺠﺶ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺳﻮﭘﺮواﻳﺰرﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن‪،‬‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر و ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳـﻴﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣـﺪت ﺳـﻪ ﻧﻮﺑـﺖ‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ از ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﭘﺮﺳـﺘﺎران اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ ﻛـﻪ در ﻫـﺮ ﻧﻮﺑـﺖ ﺑﺎزﺧﻮردﻫـﺎي ﻫـﺪاﻳﺘﻲ‪ ،‬ﻃﺮاﺣـﻲ و اﺟـﺮاي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺻﻼﺣﻲ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ و ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻮل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨـﺎي ﻫـﺪف ﺑـﻪ اﺟـﺮا در‬
‫آﻣﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻴﺰ ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮدي ﻛﻪ از‬
‫ﺗﺨﺼﻴﺺ ﮔﺮوهﻫﺎ )ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻳﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮدن( اﻃﻼع ﻧﺪاﺷﺖ اﺟﺮا ﺷـﺪ و ﺳـﭙﺲ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑـﺎ ﻫـﻢ ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ )ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫آزﻣﻮن ‪ - t‬زوج و ‪ - t‬ﻣﺴﺘﻘﻞ( و ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ :‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺗﻔـﺎوت ﻣﻌﻨـﺎدار ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ﻧﺸﺎن داد )‪ .(p=0/009‬در ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﻧﻴﺰ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺗﻔـﺎوت ﻣﻌﻨـﺎدار ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬
‫آﻣﺪ )‪.(p<0/001‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺣﺎﻛﻲ از ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن راﻫﺒﺮد ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫـﺪف‪ ،‬ﺑـﺮ‬ ‫ﻧﻮﻳــــﺴﻨﺪه ﻣــــﺴﺆول‪:‬‬
‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣـﺎﻣﺰاده‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﺑـﺎ ﻃﺮاﺣـﻲ و اﺟـﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻛـﺎرﺑﺮدي ﻣـﺸﺎﺑﻪ در‬ ‫ﻗﺎﺳـــــﻤﻲ؛ داﻧـــــﺸﻜﺪه‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اﺟﺮاي اﻳﻦ روش اﺛﺮﺑﺨﺶ ﺑﻪﺻـﻮرت رﺳـﻤﻲ در ﺳـﻄﺢ‬ ‫ﭘﺮﺳـــﺘﺎري و ﻣﺎﻣــــﺎﻳﻲ‬
‫داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷــﻜﻲ‬
‫ﻛﺸﻮر ﻓﺮاﻫﻢ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺎﻣﻲ ﻣﺆﺛﺮ در ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان‬
‫‪e-mail:‬‬
‫‪emamzade@sina.‬‬
‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف‬ ‫‪tums.ac.ir‬‬

‫‪ -‬درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ :‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ‪ - 1386‬ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ :‬آﺑﺎن ﻣﺎه ‪1386‬‬

‫درﻣــﺎﻧﻲ ﺟﻬــﺖ اﻃﻤﻴﻨــﺎن از ﻛﻴﻔﻴــﺖ ﻋﻤﻠﻜــﺮد و‬ ‫∗‬

‫ﺧﺪﻣﺎت اراﻳﻪ ﺷﺪه ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد و اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ در آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﻮﺳـﻌﻪ و ﻛـﺴﺐ‬
‫داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﺟﺪﻳـﺪ را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻲآورد و‬
‫ﺑﻪ ﭘﺮﺳـﺘﺎران ﻛﻤـﻚ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ اﻋﻤـﺎل ﺧـﻮد را ﺑـﺎ‬
‫اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺣﺮﻓــﻪاي و ﻣﺆﺳـﺴﻪاي ارزﻳـﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ارزﺷــﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜــﺮد ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﻳﻜــﻲ از‬
‫ﻣــﺴﺆوﻟﻴﺖﻫــﺎي ﻣﻬــﻢ ﻫــﺮ ﺳــﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷــﺘﻲ‪-‬‬
‫* ﻣﺮﺑﻲ ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎري داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫** اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ ﭘﺮﺳﺘﺎري داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‬
‫*** اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎري داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫**** داﻧﺸﻴﺎر ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ ﭘﺮﺳﺘﺎري داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫***** اﺳﺘﺎد ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ آﻣﺎر زﻳﺴﺘﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬
‫اﺻﻼﺣﻲ را ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮﻧﺪ )‪ .(9‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﻫﺪاف ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ‬
‫ﺑﻮده و ﺑﺘﻮان ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آن ﺑﺎزﺧﻮري ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫اراﻳﻪ داد و ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻋﻤﻠﻜﺮد را ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬از ﺿﺮورﻳﺎت ﻳﻚ‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ اﺻﻮﻟﻲ ﺑﻮده و ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮان و‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﻫﺪاف را‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻴﻄﻪﻫﺎي ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ را‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬
‫را اﺻﻼح ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ )‪ (2‬در اﺟﺮاي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺘﺮك ﻫﺪفﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ را‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ و ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﻫﺮ‬
‫ﻓﺮد را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﺘﺎﻳﺠﻲ ﻛﻪ از آنﻫﺎ اﻧﺘﻈﺎر‬
‫ﻣﻲرود ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺻﻮل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫درﺳﺘﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ و اﺟﺮا ﻗﺮار ﮔﻴﺮد )‪.(4‬‬
‫‪ Peter Drucker‬ﺑﺎﻧﻲ ﺷـﻴﻮه ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑـﺮ‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف )‪،(Management by objective=MBO‬‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻠﻴﺪي اﻳﻦ روﻳﻜﺮد را ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺮﺋﻮﺳﻴﻦ‬
‫در ﺑﺮﻗﺮاري اﻫﺪاف ﻣـﻲداﻧـﺪ و ﻣﻌﺘﻘـﺪ اﺳـﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺎي آن ﻛﻪ رؤﺳﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫اﻫﺪاف اﻗـﺪام ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺋﻮﺳـﻴﻦ ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺴﺖ در‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ )‪.(10‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻳـﻚ‬
‫روش ﻣــﺸﺎرﻛﺖ ﺟﻮﻳﺎﻧــﻪ در ﺗــﺪوﻳﻦ اﻫــﺪاف و‬
‫اﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﻴــﻴﻦ ﺧــﻂ ﻣــﺸﻲﻫــﺎ و راهﻫــﺎي‬
‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺑـﻮده ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت دورهاي‬
‫‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪ )‪ (1‬و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ ﻣﻨﺠــﺮ ﺑــﻪ دﺳــﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑــﻪ‬
‫ﺗﺨﺼﺺ و ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮد )‪.(2‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻜﻲ از وﻇﺎﻳﻒ اﺻﻠﻲ ﻣـﺪﻳﺮان در‬
‫ﺟﻬﺖ دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ اﻫـﺪاف ﺳـﺎزﻣﺎن و ﭘﻴـﺸﺒﺮد‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ارزﺷﻴﺎﺑﻲﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ از ﻛﺎرﻛﻨـﺎن‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑـﺮاي اﺟـﺮاي آن در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎنﻫـﺎ‬
‫ﻧﻘﺶ ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮﺳـﺘﺎري ﺧـﺼﻮﺻﺎً ﻣـﺪﻳﺮان رده‬
‫اول ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ )‪.(3-5‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎ اﻧﺠﺎم ارزﺷﻴﺎﺑﻲﻫﺎي ﻣﺪاوم و اﺻﻮﻟﻲ‬
‫از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )‪ ،(6‬ﻟﺬا اﻳﻦ ﻫﺪف‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ راﻫﺒﺮدﻫﺎي اﺛﺮﺑﺨﺶ‬
‫در اﺟﺮاي اﺻﻮل ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در اﻳﺮان ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻧﺸﺎن داده‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در اﻛﺜﺮ ارزﺷﻴﺎﺑﻲﻫﺎ اﺻﻮل‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار‬
‫ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ در‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲﻫﺎ و از ﺟﻤﻠﻪ اﺧﺘﺼﺎص ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻢرﻧﮓ‬
‫و ﺣﺎﺷﻴﻪاي ﺑﺮاي ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎران در ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﺷﺪه ﻛﻪ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﭘﺮﺳﺘﺎران‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ و اﺗﻼف وﻗﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آورده‬
‫و ﺗﺄﺛﻴﺮي در ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎ و اﺻﻼح‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )‪7‬و‪.(8‬‬
‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﻳﻜﻲ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻬﻢ‬
‫ﻧﻈﺎم ﻛﻨﺘﺮل و ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد اﺑﺰار‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ ،‬اﺑﺰاري ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﻌﻨﺎداري را اراﻳﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي آن آﺳﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎزﺧﻮرد ﻓﻮري ﺑﺘﻮان ﺑﺎ آن اﻳﺠﺎد ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺿﻤﻨﺎً ﭘﺮﺳﺘﺎران را ﻗﺎدر ﺳﺎزد ﺗﺎ ﻧﻈﺮات‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮاي ﻧﻤـﻮده و در‬ ‫ﭘﻴـ ـﺸﺮﻓﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴـ ـﺖﻫـ ـﺎ و ﻛﻨﺘـــﺮل ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫـــﺎ و‬
‫ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﺗــﺄﺛﻴﺮ آن را ﺑــﺮ ﻛﻴﻔﻴــﺖ ﻣﺮاﻗﺒــﺖﻫــﺎي‬ ‫ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺑﺮ اﻫﺪاف و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬ ‫)‪3‬و‪.(4‬‬
‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه‬
‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫در ﻛﺸﻮر ﺳﻄﺢ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳـﺘﺎري را‬
‫اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ و از‬ ‫در وﺿﻌﻴﺘﻲ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫـﺪ )‪ (11-13‬و‬
‫ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﮔﺮوﻫﻲ دو‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻛﻪ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪاي در ﺳﺎل ‪ 1382‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﻗـﺪاﻣﺎت ﻣـﺪﻳﺮان ﭘﺮﺳـﺘﺎري در‬
‫اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ دو ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎي ﭘﺮﺳـﺘﺎري ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ )‪ ،(6‬ﻟـﺬا ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺴﺖ در ارزﺷـﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﺗﻬﺮان )ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ و اﻣﻜﺎﻧـﺎت‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻳﻜﺴﺎن( ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﻮﺟــﻮد از ﺷ ـﻴﻮهﻫ ـﺎﻳﻲ ﺑﻬــﺮه ﮔﺮﻓــﺖ ﺗــﺎ ﺑﺘــﻮان‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﻧﻮع ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬ﺟﻨﺴﻴﺖ‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران را ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻫـﺪاﻳﺖ ﻛـﺮده و‬
‫آنﻫﺎ و ﺗﻌﺪاد ﭘﺮﺳﺘﺎران و ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﻴﻼت آﻧﺎن‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي آﻧﺎن ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و‬
‫ﻫﻤﺴﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دو ﮔﺮوه‬ ‫اﻫﺪاف ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺷﺎﻫﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ روﻳﻜـﺮد ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑـﺮ ﻣﺒﻨـﺎي‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر )ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻟﺰوم‬ ‫ﻫﺪف‪ ،‬ﻣﻲ ﺗـﻮان ﺑـﺎ ﺗﻬﻴـﻪ و ﺗـﺪوﻳﻦ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر از‬ ‫ﺗﻮﺳــﻂ ﺗﻤــﺎﻣﻲ ردهﻫــﺎي ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮﺳــﺘﺎري‪،‬‬
‫ﻟﺤﺎظ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي اﻣﻮر‬ ‫اﺟﺮاﻳــﻲ ﻧﻤــﻮدن آنﻫــﺎ ﺟﻬــﺖ ﺑــﻪﻛــﺎرﮔﻴﺮي در‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري وﺟﻮد داﺷﺖ( اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻜــﺮد ﺷــﻐﻠﻲ و ﺳــﻨﺠﺶ ﻣــﺪاوم ﻋﻤﻠﻜــﺮد ﺑــﻪ‬
‫در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ‪ 80‬ﺑﻴﻤﺎر در دو‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺷﺎﻫﺪ و در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﭘﺲ‬ ‫اﻗــﺪام ﻧﻤــﻮد‪ ،‬ﻛــﻪ در اﻳ ـﻦ ﺻــﻮرت ﺗﻮاﻧــﺴﺘﻪاﻳ ـﻢ‬
‫از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺟﻬﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ‬ ‫اﻗﺪاﻣﻲ ﻣﺆﺛﺮ در راﺳﺘﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗـﻀﻤﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ )‪.(4‬‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺑﻪ‬ ‫ﻟﺬا در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ درﺻﺪد ﺑﺮآﻣـﺪهاﻳـﻢ ﺗـﺎ‬
‫اﻧﺪازه ﻳﻚ ﻧﻮﺑﺖ ﻛﺎري ﭘﺮﺳﺘﺎري از زﻣﺎن‬ ‫ﺑﺎ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي اﺻﻮل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف در‬
‫ﺑﺴﺘﺮي آﻧﺎن در ﺑﺨﺶ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﭘﺮﺳـﺘﺎران ﻣﻮﺟﺒـﺎت ارﺗﻘـﺎي‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻧﻤـﻮده و‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ »ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي ارزﺷـﻴﺎﺑﻲ ﭘﺮﺳـﺘﺎران را‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري در‬ ‫ﻓـﺮاﻫﻢ آورﻳـﻢ‪ .‬ﺑـﻪ ﻃــﻮري ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﻃـﺮح ﺑــﺎ‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ« ﻛﻪ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از اﺻﻮل ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﺷﻴﻮه ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﺮ ﻣﺒﻨــﺎي ﻫــﺪف )‪ (14‬اﻟﮕــﻮﻳﻲ در ارزﺷــﻴﺎﺑﻲ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬ ‫‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬
‫ﺷﺎﻫﺪ )ﺟﻤﻌﺎً ‪ 40‬ﺑﻴﻤﺎر(‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران در ﻫﺮ‬
‫دو ﮔﺮوه‪ ،‬ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﻤﺎﻳﻞ‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر آن ﺑﺨﺶ )ﺟﻬﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﺷﻴﻮه‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ وي و اﺟﺮاي اﻟﮕﻮي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران( اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫ذﻳﻞ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺻﻮل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف‬
‫در ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ در‬
‫ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‪ ،‬ﺟﻠﺐ ﻫﻤﻜﺎري و ﻣﺸﺎرﻛﺖ‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر ﺑﺨﺶ ﺟﻠﺴﻪاي‬
‫ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﻃﻲ اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ اﻫﺪاف ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ و‬
‫ﺳﭙﺲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ و‬
‫ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﻴﺎن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻧﻘﺎط‬
‫ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺨﺶ‪،‬‬
‫ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ از ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر و ﻛﺎرﻛﻨﺎن‪ ،‬ﺟﻬﺖ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ‪ /‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد و‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران و ﺗﻤﺎﻳﻞ آﻧﺎن ﺑﻪ‬
‫اﺟﺮاي ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد‪،‬‬
‫ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎري در‬
‫ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺳﻨﺠﺶ‬
‫‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬
‫ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺷﺎﻣﻞ دو ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪-1 :‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺛﺒﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‬
‫)ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮرﺳﻲ ﺛﺒﺖ و ﮔﺰارشﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري از‬
‫ﺑﻴﻤﺎر( ‪ -2‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬
‫)ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻮارد ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و ﮔﺰارشﻫﺎي‬
‫و‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎري‬
‫آﻣﻮزشﻫﺎي اراﻳﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر( ﻫﺮ ﻳﻚ از‬
‫ﻣﻮارد ﻓﻮق در ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬در دو‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺰا ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﺛﺒﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎري و‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﮔﻮﻳﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺛﺒﺖ و‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ‬
‫ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎﻫﺪه وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎر و ﻧﻴﺰ ﺑﺮرﺳﻲ ﺛﺒﺖ و‬
‫ﮔﺰارشﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻠﻲ و ﺧﻴﺮ و ﻳﺎ ﻧﺎﻗﺺ‪،‬‬
‫اﻣﺘﻴﺎزات ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 0/5 ،0 ،1‬اﻣﺘﻴﺎزﺑﻨﺪي ﺷﺪ و‬
‫ﻧﻤﺮات ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺻﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ )ﺛﺒﺖ‬
‫و وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر( ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺠﺰا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ و در اﻧﺘﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﻤﺮات ﺣﺎﺻﻞ از‬
‫ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ )ﺛﺒﺖ ﮔﺰارشﻫﺎ و وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬
‫ﺑﻴﻤﺎر( ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻞ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري اﻋﻤﺎل ﺷﺪه‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎران‬
‫دو ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺷﺎﻫﺪ و ﺳﻮﭘﺮواﻳﺰران‬
‫آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻣﺘﺮون ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻗﺪاﻣﺎت‬
‫اوﻟﻴﻪ ﺟﻬﺖ آﮔﺎه ﻧﻤﻮدن از ﭘﮋوﻫﺶ و ﺟﻠﺐ‬
‫ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺼﺎدﻓﻲ‬
‫‪ 20‬ﻧﻔﺮ از ﺑﻴﻤﺎران در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ و‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ(‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ اول‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران در ﻣﻮرد ﻣﺒﺎﺣﺚ‬
‫آﻣﻮزش داده ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺛﺒﺘﻲ ﻫﺮ‬
‫ﻳﻚ از ﭘﺮﺳﺘﺎران در ﻣﻮرد ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‬
‫از ﺑﻴﻤﺎران و ﻧﻴﺰ ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬
‫و‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫ﻗﺮار‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اراﻳﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ از ارزﺷﻴﺎﺑﻲ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺮات ﺣﺎﺻﻞ از‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﭘﺮﺳﺘﺎران‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪاي‬
‫ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر‬
‫و ﺳﻮﭘﺮواﻳﺰر آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه دﻓﺘﺮ ﭘﺮﺳﺘﺎري(‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺪف دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ‬
‫راهﻛﺎرﻫﺎي اﺻﻼح ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران و ارﺗﻘﺎي‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪاي ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﻮق‪ ،‬ﺑﺤﺚ و ﮔﻔﺘﮕﻮ‬
‫ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ راهﻛﺎرﻫﺎي‬
‫اﺻﻼح ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران و ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﺠﺪد اﻣﻮر‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻗﺪام اﺻﻼﺣﻲ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻧﻴﺎز ﺑﺨﺶ )ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ( ﻓﺮمﻫﺎي ﮔﺰارش ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﭘﺬﻳﺮش‬
‫ﺑﻴﻤﺎر ﺧﺎص ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻬﻴﻪ و ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬
‫اراﻳﻪ ﺷﺪ و ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻻزم ﺟﻬﺖ اﺟﺮا و‬
‫ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﺎن اراﻳﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻣﻜﺎن اﺻﻼح ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎ و ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ در ﻧﻮﺑﺖﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮﺑﺖ دوم و ﺳﻮم ارزﺷﻴﺎﺑﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ دو ﻣﺎه از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و در ﻫﺮ‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﻧﻴﺰ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر و‬
‫ﺳﻮﭘﺮواﻳﺰر آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي‬
‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺨﺶ اراﻳﻪ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ و‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ در اﻣﻮر ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﻣﻮرد‬ ‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪،‬‬ ‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ‪ .‬اﻳﻦ اﻗﺪام ﺑﺎ‬
‫ﻫﻤﻜﺎري ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر و ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري‬
‫ﺑﺨﺶ در ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮدن ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ از ﻛﻠﻴﻪ ﭘﺮﺳﺘﺎران‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒﻫﺎي‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺨﺶ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول‬
‫زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ‬
‫اراﻳﻪ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ درون ﺑﺨﺸﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎي‬
‫آﻣﻮزﺷﻲ ﻧﻴﺰ ﭘﻤﻔﻠﺖﻫﺎي آﻣﻮزش ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر و‬
‫آﻣﻮزش ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺎر‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻄﺎﻟﺐ آﻣﻮزﺷﻲ‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻬﻴﻪ و در اﺧﺘﻴﺎر ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺨﺶ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎ‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﺠﺮي ﻃﺮح و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر‬
‫ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﻣﺆﻇﻒ ﺑﻪ اﺟﺮا و ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫آﻣﻮزش داده ﺷﺪه در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻓﻪاي ﺧﻮد‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر ﺑﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن‬
‫اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﻛﺎري و ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺎر روزاﻧﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬آﻧﺎن را در ﺟﻬﺖ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫آﻣﻮزﺷﻲ در ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي ﺗﺸﻮﻳﻖ و‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اراﻳﻪ ﻧﻴﻤﻲ از ﻣﻄﺎﻟﺐ آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﻮق‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ )ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي‬
‫‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ رواﻳﻲ اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس رواﻳﻲ ﻣﺤﺘﻮا‪ ،‬و ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ آن ﺑﺎ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ و آزﻣﻮن ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ‬
‫‪ %90‬ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﭘﮋوﻫﺶ دادهﻫﺎ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار ‪ SPSS‬ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻛﻮﻟﻤﻮﮔﺮاف‪-‬اﺳﻤﻴﺮوﻧﻒ دادهﻫﺎ‬
‫از ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا از آزﻣﻮن‬
‫آﻣﺎري ‪ t-test‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻛﻤﻲ در‬
‫ﺑﻴﻦ ﮔﺮوهﻫﺎ )ﻣﺴﺘﻘﻞ( و درون ﮔﺮوهﻫﺎ )زوﺟﻲ(‬
‫و آزﻣﻮن آﻣﺎري ‪ χ2‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي‬
‫اﺳﻤﻲ و رﺗﺒﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﻌﻲ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺟﺮاي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬
‫داده ﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه آن اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺷﺎﻏﻞ در دو ﺑﺨﺶ ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺳﻦ‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺄﻫﻞ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺗﺤﺼﻴﻼت‪،‬‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﺎر در ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﻳﻚ ﺳﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ‬ ‫ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ و‬
‫)‪.(p>0/05‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ در دو‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ و‬
‫ﺷﺎﻫﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺳﻨﺠﺶ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﻟﺤﺎظ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ‬
‫اﺛﺮﮔﺬار ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮع ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ و داﻣﻨﻪ ﺳﻨﻲ ﻛﺎﻣﻼً‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘــﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻧــﺸﺎن داد ﻛ ـﻪ ﻛﻴﻔﻴ ـﺖ ﺛﺒــﺖ‬
‫ﮔﺰارشﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤـﺎران و‬
‫در ﻛﻞ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري در دو ﮔـﺮوه‬
‫ﻗﺒــﻞ از ﻣﺪاﺧﻠــﻪ ﺗﻔــﺎوت ﻣﻌﻨــﺎدار ﻧﺪاﺷــﺘﻪ اﺳــﺖ‬
‫‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻫﺪاﻳﺖ و آﻣﻮزش ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران‪ ،‬اﻳﺠﺎد اﻧﮕﻴﺰه در اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻣﻄﻠﻮب و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﺗﺜﺒﻴﺖ رﻓﺘﺎر ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ در آﻧﺎن اراﻳﻪ‬
‫ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎت ﻓﻮق از ﺟﻤﻠﻪ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﮔﺮوه‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺳﻪ ﻧﻮﺑﺖ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ از ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران‪ ،‬اراﻳﻪ ﺑﺎزﺧﻮرﻫﺎي ﻫﺪاﻳﺘﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻫﺮ‬
‫ﻧﻮﺑﺖ از ارزﺷﻴﺎﺑﻲﻫﺎ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮاي‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺻﻼﺣﻲ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران‪ ،‬ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎﻣﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻮل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف‪ ،‬ﻛﻠﻴﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﻛﺖ و ﻫﻤﻜﺎري‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ردهﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر و ﺳﻮﭘﺮواﻳﺰر‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت در ﮔﺮوه‬
‫ﺷﺎﻫﺪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪاي ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ و‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر آن ﺑﺨﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﺳﺎﻻﻧﻪاي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺮﺳﺘﺎران‬
‫آن ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﻧﻮﺑﺖ ﺳﻮم ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﻪ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻧﺤﻮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در اﺑﺘﺪاي ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬در ﻫﺮ دو‬
‫ﮔﺮوه اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺳﻨﺠﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﺎ اﺻﻮل ﺳﻨﺠﺶ‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري آﺷﻨﺎﻳﻲ داﺷﺖ و‬
‫در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل از اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫ﺑﻲاﻃﻼع ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬

‫و‬ ‫‪18/15±3/ 7‬‬ ‫ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫)‪) ،(p=0/57‬ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﻫﻤـﺴﺎﻧﻲ دو ﮔـﺮوه‬
‫‪ 34/ 36± 4/51‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ‬ ‫ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴـﺪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ(‪ ،‬در‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﻤﺮات در ﻫﺮ ﺳﻪ‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺷـﻴﻮه ارزﺷـﻴﺎﺑﻲ ﺑـﺮ‬
‫ﺟﻨﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﻣﺒﻨﺎي ‪ MBO‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﺎدار ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ) ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ .(1‬در‬ ‫و ﺷﺎﻫﺪ در ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺛﺒﺖ ﮔـﺰارش ﻫـﺎ ﺑـﺎ ‪،p=0/002‬‬
‫ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﻤﺮات ﻛﺴﺐ ﺷﺪه از‬ ‫در وﺿــﻌﻴﺖ ﺑــﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤــﺎران ﺑــﺎ ‪ p<0/001‬و در‬
‫ﻟﺤﺎظ ﺛﺒﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎ در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻞ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻧﻴـﺰ ﺑـﺎ ‪p=0/01‬‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 20/45±2/ 79‬و‬ ‫از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ،16/ 75± 2/86‬از ﻟﺤﺎظ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد در ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎران ‪ 21/ 32±3/ 55‬و ‪ 21/ 88± 4/48‬و‬ ‫در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و‬
‫ﻧﻤﺮه ﻛﻞ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻧﻤﺮه ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺛﺒﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎي‬
‫‪ 20/ 88± 3/03‬و ‪ 19/ 31±3/ 29‬ﺑﻮده اﺳﺖ و‬ ‫و‬ ‫‪17/6± 3/43‬‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎري‬
‫ﺗﻔﺎوت آﻣﺎري ﻣﻌﻨﺎدار در ﺑﻴﻦ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫‪،35/ 87± 4/95‬‬
‫وﺟﻮد ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ )ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪.(1‬‬ ‫‪ 18/10±4/ 3‬و ‪ 32/86±5/ 53‬و ﻧﻤﺮه ﻛﻞ‬

‫ﺟﺪول ‪ :1‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻧﻤﺮه ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آن در دو ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺷﺎﻫﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ‬
‫و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﺳﺎل ‪1382‬‬
‫ﺷﺎﻫﺪ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ‬ ‫ﮔﺮوه و ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﻮن‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﻮن‬ ‫ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻗﺒﻞ‬ ‫ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻗﺒﻞ‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬
‫‪p=0/94‬‬ ‫‪16/75±2/86‬‬ ‫‪20/45±2/79‬‬ ‫‪p<0/001‬‬ ‫‪35/87±4/95‬‬ ‫‪17/6± 3/43‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺛﺒﺖ ﮔﺰارشﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‬
‫‪p=0/664‬‬ ‫‪21/88±4/48‬‬ ‫‪21/32±3/55‬‬ ‫‪p<0/001‬‬ ‫‪32/86±5/53‬‬ ‫‪18/10±4/3‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎران‬
‫‪p=0/125‬‬ ‫‪19/31±3/29‬‬ ‫‪20/88±3/03‬‬ ‫‪p=0/009‬‬ ‫‪34/36±4/51‬‬ ‫‪18/15±3/7‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻞ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‬

‫ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮﺳـﺘﺎري در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﻫـﺎ ﺑـﺎ ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫ﺑﺤﺚ‬

‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫـﺎي اراﻳـﻪ ﺷـﺪه ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎران‪ ،‬رﺿـﺎﻳﺖ‬
‫ﺑﻴﻤﺎران و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﻳـﺸﺎن و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ رﺿـﺎﻳﺖ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻗﺎﺑﻞ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺳـﺖ و ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ اﻋﻤـﺎل‬
‫آﻧﺎن اﺛﺮﺑﺨﺶ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳـﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎ در‬
‫ﺣﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ‪ ،‬دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ اﻫﺪاف در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﭘـﺬﻳﺮ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ آن ﻛـﻪ ارزﺷـﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻛﺎرﻛﻨـﺎن‬
‫ﭘﺮﺳـﺘﺎري ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﻳﻜـﻲ از اﻗــﺪاﻣﺎت اﺳﺎﺳـﻲ‬
‫ﻣـﺪﻳﺮان ﺟﻬـﺖ دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ اﻫـﺪاف ﻣـﺬﻛﻮر ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺘــﺎﻳﺞ اﻳــﻦ ﭘــﮋوﻫﺶ ﻧــﺸﺎن داد ﻛــﻪ ﺑــﺎ‬
‫ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي روﻳﻜﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨـﺎي ﻫـﺪف در‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳـﺘﺎران ﻣـﻲﺗـﻮان ﺗـﺄﺛﻴﺮي‬
‫ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ ﻫـﺎي ﭘﺮﺳـﺘﺎري اﻳﺠـﺎد‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ ﻛـﻪ ارزﺷـﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳـﺘﺎري ﻳﻜـﻲ از اﻗـﺪاﻣﺎﺗﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺮﺳﺘﺎري‬
‫و رﺳﺎﻧﺪن آن ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ اﻧﺠـﺎم‬
‫دﻫﻨﺪ )‪ .(9‬آﻧﭽﻪ ﻣـﺴﻠﻢ اﺳـﺖ اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬ ‫‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬
‫ﻣﺮﺋﻮﺳﻴﻦ در اﻣﺮ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻘـﺎﻳﺺ را ﺗـﺎ‬
‫ﺣﺪود زﻳﺎدي ﺑﺮﻃـﺮف ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ روﻳﻜـﺮد را‬
‫در ﺑﻬــﺮهوري ﻫﻤــﻪ ﺑﺨــﺶﻫــﺎي ﺧــﺼﻮﺻﻲ و‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪ .‬و در ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬
‫و ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎي ﻛﻴﻔـﻲ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻳـﻦ‬
‫روﻳﻜــﺮد اﻓــﺰاﻳﺶ ﺑــﻪ وﺟــﻮد آﻣــﺪه اﺳــﺖ )‪.(18‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨ ـﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪاي دﻳﮕــﺮ ﻧــﺸﺎن داده اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣـﺸﺎرﻛﺘﻲ‪ ،‬ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﻣـﺆﺛﺮ‬
‫در اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )‪.(19‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘــﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧــﺪ اﻳـﻦ روﻳﻜـﺮد ﺑــﻪ ﻟﺤــﺎظ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺆﺛﺮ‪،‬‬
‫ﻛـﻪ ﺷــﺎﻣﻞ‪ :‬ﻣـﺸﺎرﻛﺖ در ﺗــﺼﻤﻴﻢﮔﻴـﺮي‪ ،‬ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫اﻫــﺪاف و ﺑــﺎزﺧﻮرد ﻋﻴﻨ ـﻲ ﻣ ـﻲﺑﺎﺷــﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺒــﺎت‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ در ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف در اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﻣﺮور و‬
‫ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻣﺪاوم اﻫﺪاف را ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ‪ ،‬ﻟﺬا اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ارﺗﻘـﺎي ﺗـﺼﻤﻴﻤﺎت اﺗﺨـﺎذ ﺷـﺪه و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ‬
‫ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت اراﻳﻪ ﺷﺪه ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ )‪.(18‬‬
‫ﻟﺬا در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از‬
‫روﻳﻜﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف اﺻﻮل‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﻪ اﺟﺮا در آﻣﺪه‬
‫و ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‬
‫ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻫﻤﮕﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﺻﻮل زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﻗﺎﻟﺐ‬
‫ﻣﺪلﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ اراﻳﻪ و ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻬﺒﻮد در ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮔﺮدد‬
‫)‪1‬و‪ .(20-26‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اراﻳﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪهاي اﺳﺖ و ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و‬
‫اﻧﺘﻈﺎرات ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ آﻳﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از روﻳﻜﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي‬
‫‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬
‫درﺳﺘﻲ اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣـﻮرد‪ ،‬ﻫﻤـﻮاره ﻳـﻚ‬
‫ﻣــﺸﻜﻞ وﺟــﻮد دارد و آن ﻋــﺪم درك ﻳ ـﻚﺳــﺎن‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﭘﺮﺳﺘﺎران از ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﻳﻦ ﻋـﺪم‬
‫ﻫﻤــــﺴﺎﻧﻲ در درك ﻣــــﺪﻳﺮان و ﭘﺮﺳــــﺘﺎران و‬
‫ﻧﺎرﺿــﺎﻳﺘﻲ ﭘﺮﺳــﺘﺎران را از ﻧﺤــﻮه ارزﺷــﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻧﺒﻮد ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻋﻴﻨﻲ و ﻗﺎﺑـﻞ ﺳـﻨﺠﺶ‬
‫در ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ )‪8،7،1‬و‪.(15‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻳﻜﻲ از ﭼـﺎﻟﺶﻫـﺎي اﺳﺎﺳـﻲ‬
‫ﻣـــﺪﻳﺮان ﺳـــﺎزﻣﺎنﻫـــﺎي ﺑﻬﺪاﺷـــﺘﻲ‪-‬درﻣـــﺎﻧﻲ‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ اﺛـﺮﺑﺨﺶ از ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻛﺎرﻛﻨـﺎن اﺳـﺖ‪،‬‬
‫اﺳﺎس اﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻋﻴﻨﻴـﺖ و ارزﻳـﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﺎدﻻﻧﻪ اﺳﺖ )‪ (16‬ﻛـﻪ ﻣﺘﺄﺳـﻔﺎﻧﻪ در روشﻫـﺎي‬
‫ﺳﻨﺘﻲ اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﭼﻨﺪان ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‬
‫و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ارزﺷﻴﺎﺑﻲﻫﺎ اﻏﻠﺐ اوﻗﺎت ﻧﻪ ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ ﻧﻤـﻲاﻧﺠﺎﻣـﺪ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑـﻪ‬
‫دﻟﻴﻞ ﻳﻚ ﻃﺮﻓـﻪ ﺑـﻮدن آن و اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﺪﻳﺮان از‬
‫ﻗــﺪرت ﻣﻄﻠــﻖ ﻧﺎﺷ ـﻲ از ﻣﻘــﺎم‪ ،‬ﻣﻨﺠــﺮ ﺑــﻪ ﺑــﺮوز‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ در ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺸﻜﻞ در روﻳﻜﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑـﺮ ﻣﺒﻨـﺎي ﻫـﺪف ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑـﺮ رﻓﺘﺎرﻫـﺎ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ ﺧـﻮد‬
‫ﻣﺮﺋﻮس در ﺗﺪوﻳﻦ و ارزﻳﺎﺑﻲ اﻫـﺪاف و ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎد‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺻﻼﺣﻲ‪ ،‬ﺗـﺎ ﺣـﺪ زﻳـﺎدي ﻗﺎﺑـﻞ ﺣـﻞ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Crane‬ﺑـﻪ ﻧﻘـﻞ از ‪Douglas McGregor‬‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮداز‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻣـﺪﻳﺮان ﻧﺒﺎﻳـﺪ از ﻗـﺪرت‬
‫ﺧﻮد در ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ زﻳﺮا اﻳـﻦ‬
‫روﻳﻪ ارﺗﺒﺎط ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ و ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﻳﺠﺎد‬
‫ﻣـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬وي ﺿ ـﻌﻒ ﻋﻤــﺪه ﻣــﺪﻳﺮان در ارزﻳ ـﺎﺑﻲ‬
‫ﻛﺎرﻛﻨــﺎن را اﻛـﺮاه آﻧــﺎن در ﮔﻔــﺘﻦ ﻧﺎرﺳــﺎﻳﻲﻫــﺎي‬
‫ﻛﺎرﻛﻨــﺎن ﻣــﻲداﻧــﺪ )‪ (17‬در ﺣــﺎﻟﻲ ﻛــﻪ روﻳﻜــﺮد‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨـﺎي ﻫـﺪف ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬

‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﺪف در ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴﻨﻪ از اﻳﻦ اﻟﮕﻮ و ﭘﻲ ﺑﺮدن‬ ‫رﻋﺎﻳﺖ‬ ‫ﻣﻴﺰان‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻣﺪل‬ ‫اﻟﮕﻮ‪/‬‬ ‫ﻳﻚ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ آن‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫در ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ و ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎران را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ )‪.(27‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ اﻧﺠﺎم ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق‪ ،‬ﺑﺎ اﺟﺮاي ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬
‫ﻣﺪاوم ارزﺷﻴﺎﺑﻲ اﺻﻮﻟﻲ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎري و اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران در اﻳﻦ اﻟﮕﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم‬
‫ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻳﻦ اﻟﮕﻮ‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري اﻣﻜﺎن‬ ‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف‪ ،‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و ﺗﺪوﻳﻦ‬ ‫ﺷﺪه‪ ،‬و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻫﺪاﻳﺘﻲ ﻻزم ﺑﻪ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ و ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﺧﻮد را‬ ‫دﻧﺒﺎل ﻫﺮ ﻧﻮﺑﺖ از ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر‪،‬‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ و اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮي‬ ‫و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ﺟﻠﺴﺎت ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬
‫آنﻫﺎ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺨﺶ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮاي‬
‫را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪ ،‬روﻳﻜﺮد‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺻﻼﺣﻲ در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف ﻣﻮﺟﺐ ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي‬ ‫ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﺻﻮل ﻣﻮﺟﻮد در ارزﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﺎ ﻋﻄﻒ ﺑﺮ اﺻﻮل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر‬
‫ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮ رده اول ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻫﺪاﻳﺖ و‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺼﻮب‬ ‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻣﺪاوم از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و‬ ‫از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﭼﻬﺎرﭼﻮب اﻟﮕﻮﻳﻲ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﺷﻤﺎره‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻃﺮاﺣﻲ و ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬
‫ﻗﺮارداد ‪ 130/8507‬ﻣﻮرخ ‪ 80/12/28‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬ ‫)‪23،3‬و‪ .(24‬ﺗﺒﻌﺎً رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد و‬
‫و ﺑﺪﻳﻦوﺳﻴﻠﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﭙﺎس و‬ ‫اﺟﺮاﻳﻲ ﻧﻤﻮدن آنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺆﺛﺮ‬
‫ﻗﺪرداﻧﻲ ﺧﻮد را از ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﭘﺮﺳﺘﺎري‬ ‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮان رده اول‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺗﻬﺮان و ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮاي‬
‫ﻣﺤﺘﺮم ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻧﺠﺎم‬ ‫اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﻤﻜﺎري ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ و ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺎوﻧﺖ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ اﻟﮕﻮي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮ‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان و‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬اﻳﻦ اﻟﮕﻮ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ آن را‬
‫داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﺟﻬﺖ‬ ‫دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﺑﺰار اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺟﻬﺖ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﺎﻟﻲ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎم‬ ‫در‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎري‬ ‫ﻣﺪﻳﺮان‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬
‫در اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﺑﺰار ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ وزارت‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬ ‫ ‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ___________________________________________________________‬
‫‪1 - Metcalf C. The importance of performance appraisal and staff development: a graduating nurse's‬‬
‫‪perspective. Int J Nurs Pract. 2001 Feb; 7(1): 54-6.‬‬
‫‪2 - Sullivan EJ, Decker PJ, Jamerson P. Effective leadership and management in nursing. 5th ed. NJ:‬‬
‫‪Prentice Hal: Upper Saddle River; 2001.‬‬
‫‪ - 3‬ﻫﺮوآﺑﺎدي ﺷﻔﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺑﺎﻏﻲ اﻛﺮم‪ .‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬ﭼﺎپ اول‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ :‬اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧـﺪﻣﺎت‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ‪ -‬درﻣﺎﻧﻲ اﻳﺮان‪.1375 ،‬‬
‫& ‪4 - Swansburg RC. Introductory in management and leadership for nurses. 2th ed. Canada: Jones‬‬
‫‪Bartlett Publisher; 2002.‬‬
‫‪ -5‬ﻧﻴﻚ ﺷﻜﺮﻧﻴﺎ ﻓﺎﻃﻤﻪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺪﻳﺮ و رﻫﺒﺮ اﺛﺮﺑﺨﺶ در ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬داﮔﻼس ل )ﻣﺆﻟﻒ(‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬اﻧﺘﺸﺎرات ﺑﺸﺮي‪.1377 ،‬‬
‫‪6 - Chandra A, Frank ZD. Utilization of performance appraisal systems in health care organizations and‬‬
‫‪improvement strategies for supervisors. Health Care Manag (Frederick). 2004 Jan-Mar; 23(1): 25-30.‬‬
‫‪ - 7‬اﺳﺪي ﻧﻮﻏﺎﺑﻲ اﺣﻤﺪﻋﻠﻲ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺤﻮه ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳﻤﻨﺎن‪ .‬ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪،‬‬
‫‪.1375‬‬
‫‪ -8‬رﺟﺒﻲﻧﮋاد ﻃﺎﻫﺮه‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ روشﻫﺎي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ .‬ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ‪،‬‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻳﺮان‪.1370 ،‬‬
‫;‪9 - Gillies DA. Nursing management: a system approach. 3th ed. Philadelphia: W.B. Saunders Co‬‬
‫‪1998.‬‬
‫‪10 - Greenwood RG. Management by objectives: as developed by Peter Drucker, assisted by Harold‬‬
‫‪Smiddy. The Academy of Management Review. 1981 Apr, 6(2): 225-230.‬‬
‫‪ -11‬ﻣﺮﺑﺎﻏﻲ اﻛﺮم‪ ،‬ﻫﺮوآﺑﺎدي ﺷﻔﻴﻘﻪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ﭘﺮﺳـﺘﺎران در ﻣـﻮرد ﺑﻴﻤـﺎران‬
‫ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ و ﻣﻴﺰان آﮔﺎﻫﻲ آﻧﺎن از دﻳﺎﻟﻴﺰ ﺻﻔﺎﻗﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧـﺸﮕﺎهﻫـﺎي ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺗﻬـﺮان‪ .‬ﻓـﺼﻠﻨﺎﻣﻪ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ اﻳﺮان‪1373 .‬؛ ‪.3-7 :(2)8‬‬
‫‪ -12‬اﻣﻴﺮ ﺟﻬﺎﻧﺴﻮزي ﻓﺮﺣﻨﺎز‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺟﺴﻤﻲ ﺑﻌـﺪ از ﺟﺮاﺣـﻲ ﻗﻠـﺐ ﺑـﺎز در ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﺴﺘﺮي در‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي وﻳﮋه ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان‪ .‬ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳـﺘﺎري و‬
‫ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪.1372 ،‬‬
‫‪ -13‬رﻓﻴﻌــﻲ ﻏﻼﻣﺮﺿــﺎ‪ .‬ﺑﺮرﺳــﻲ ﻛﻴﻔﻴــﺖ ﻣﺮاﻗﺒــﺖﻫــﺎي ﭘﺮﺳــﺘﺎري اﻛــﺴﻴﮋن درﻣــﺎﻧﻲ در ﺑﺨــﺶﻫــﺎي ﺳــﻲ ﺳــﻲ ﻳــﻮ و داﺧﻠــﻲ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ رﻓـﺴﻨﺠﺎن‪ .‬ﭘﺎﻳـﺎنﻧﺎﻣـﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﻲ ارﺷـﺪ ﭘﺮﺳـﺘﺎري‪ ،‬داﻧـﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳـﺘﺎري و‬
‫ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺮﻣﺎن‪.1372 ،‬‬
‫‪ -14‬اﻟﻮاﻧﻲ ﺳﻴﺪﻣﻬﺪي‪ ،‬ﻣﻌﺘﻤﺪي ﻓﺮﻳﺪه‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨـﺎي ﻫـﺪف‪ ،‬ﻣـﻮرﻳﺲ ﺟـﻮرج )ﻣﺆﻟـﻒ(‪ .‬ﺗﻬـﺮان‪ :‬اﻧﺘـﺸﺎرات آﻣـﻮزش‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دوﻟﺘﻲ‪.1375 ،‬‬
‫‪ -15‬ﺑﺎﻗﺮي رﺿﺎزاده ﻧﻴﺮه اﻟﺴﺎدات‪ .‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي روش اﺻﻮﻟﻲ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد از ﻛﺎدر ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺑﺮ رﺿﺎﻳﺘﻤﻨﺪي آنﻫـﺎ‬
‫در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ .‬ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﭘﺮﺳﺘﺎري‪ ،‬داﻧـﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷـﻜﻲ‪ ،‬داﻧـﺸﮕﺎه‬
‫ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‪.1377 ،‬‬
‫‪16 - Timmreck TC. Developing successful performance appraisals through choosing appropriate words‬‬
‫‪to effectively describe work. Health Care Manage Rev. 1998 Summer; 23(3): 48-57.‬‬
‫‪17 - Crane JS, Crane NK. A multi-level performance appraisal tool: transition from the traditional to a‬‬
‫‪CQI approach. Health Care Manage Rev. 2000 Spring; 25(2): 64-73.‬‬
‫‪18 - Rodgers R, Hunter JE. A foundation of good management practice in government: management by‬‬
‫‪objectives. Public Administration Review. 1992 Jan, Feb; 52(1):27-39.‬‬
‫‪19 - Roberts GE. Employee performance appraisal system participation: a technique that works. Public‬‬
‫‪Personnel Management. Spring 2003; 32(1): 89-98.‬‬

‫
‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬ ... ‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه‬

‫ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻟﮕـﻮي اﺟﺮاﻳـﻲ آﻣـﻮزش ﺿـﻤﻦ ﺧـﺪﻣﺖ‬.‫ رﺑﺎﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎرﻳﺎن‬،‫ زﻫﺮه وﻧﻜﻲ‬،‫ ﺣﺮﻣﺖ اﻟﺴﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ‬- 20
‫؛‬1383 ‫ ﭘـﺎﻳﻴﺰ و زﻣـﺴﺘﺎن‬.‫ ﻣﺠﻠﻪ اﻳﺮاﻧﻲ آﻣﻮزش در ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ‬.‫ﭘﺮﺳﺘﺎران ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮﺳﺘﺎري در ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ‬
.13-21 :(12)4
21 - Anderson P, Cuellar N, Rich K. Performance improvement in higher education: adapting a model
from health care agencies. J Nurs Educ. 2003 Sep; 42(9): 416-20.
22 - Sawchuk ME. Ensure staff competency with point-of-care testing. Nurs Manage. 2004 Apr; 35(4):
24.
23 - Wong ST, Stewart AL, Gilliss CL. Evaluating advanced practice nursing care through use of a
heuristic framework. J Nurs Care Qual. 2000 Jan; 14(2): 21-32.
24 - Tallon R. Devising and delivering objectives for disease state management. Nurs Manage. 1995
Dec; 26(12): 22-4.
25- Robinson K, Eck C, Keck B, Wells N. The Vanderbilt Professional Nursing Practice Program: part
1: Growing and supporting professional nursing practice. J Nurs Adm. 2003 Sep; 33(9): 441-50.
26- Lager A, Guldbrandsson K, Fossum B. The chance of Sweden's public health targets making a
difference. Health Policy. 2007 Mar; 80(3): 413-21. Epub 2006 Jun 5.
27- Popovich JM. Multidimensional performance measurement. J Nurs Care Qual. 1998 Apr; 12(4):
14-21.

1386 ،3 ‫ ﺷﻤﺎره‬،13 ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره‬ 
 ‫ﺣﺮﻣﺖ ﺳﺎدات اﻣﺎﻣﺰاده ﻗﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ‪...‬‬

‫‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان )ﺣﻴﺎت( دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪1386 ،3‬‬

‫‪View publication stats‬‬