लघुश दे शेखरः

लघुश दे शेखरः

पात ले महाभा ये कृ तभ रप र मः ।

शवभ सुतो धीमान् सतीदे ा तु गभजः ॥ १ ॥

याचकानां क पतरोर रक ताशनात् ।

शृ वेरपुराधीशाद् रामतो ल जी वकः ॥ २॥

न वा फणीशं नागेश तनुतेऽथ काशकम् ।

मनोरमोमा देहं लघुश दे शेखरम्।।

समा त चारा द तब क रत शमाय (१)समु चता यनम कार पं म लमाचरन् श य श ाये

(२) ा यातृ ोतृणामनुष तो म लाय च नब ना त- मु न य म त। कारक वभ े बलव वाद् (३) तीया । प रभा े त ।
त द य बु परामशक वात् ाचामु तर कृ ये यथः, मु न यो वचाय यथ वा । 'प रभाव तर या' इ त
कोशा र काराथक य धातो वचाराथक वेऽ प न बाधकम् । धातूनामनेकाथ वात् । अत एव 'परौ भुवोऽव ाने' ( ३।३।५५ ) इ त
स ते । एतेन व य ाचीन ैरगताथता (१)समूल व च व नतम् । भा वनोऽ प बु ा वषयीकरणा दय म त नदशः
। स ा त काशक वेना त ह ा तरे यः स ा त ाने जायमान य लेश पस ताप य (२)शामक वेन च कौमुद सा यम्
। (३)अनेन (४)वैयाकरण स ा ता वषयाः, (५)त ानं योजन (६)त ासुर धकारी या द सू चतम् !!

अइउण् (मा० सू० १) (१)एषां (२) मबोधक वेऽ प 'आ दर येन' (१।१।७१) इ यनेनैकवा यतया (३)वृ प र े दक वेन
सं ासू वम् । म य सं ा ारैवोपयोगात् । एकवा यता चा दरकारा दर येनेता त स शेन णकारा दना सहो ायमाण
आ ता तानां सं े त। ' वौजस' (१।१।२) इ याद नाम येतदेकवा यतया सुबा दसजास वं (४) वा द वधायक व चे त
बो यम् । एषु (५)सं हताया अ वव या
न सं हताकायम् । अनुकरण वेन (१)सौ वा वण यो न वभ यु प ः । कार ययोऽ प न, (२)बा लकात् ।

य (३) उपजी वरोधात् स न । तथा ह अना दस ा हकाले 'आद् गुणः' (६।११८७) इ याद नाम न प या
तद वृ ाव वकृ त पाकारा दषु गृहीताजा दपदश ः प ाद याहारे ाते उपे इवा ा प त वृ ौ व ेत । न ह
स काय कृ तेऽ वकृ त प वणं भव त' इ त ।

त । पुनर पद याथा तरे श य हेण त रोधाभावात्(१) । न च स ौ स देहः । ा यानतो नणयस वात् ।

ननु चतुदशसू याम रसमा नाय इ त वहारानुपप रा नायसमा नायश दयोदे एव स र यत आह- माहे राणी त ।
महे रादागतानी यथः । महे र सादल ानी त फ लतम् । एव चैवमानुपूव का ु तरेवैषा । त सादा पा ण नना ल ा ।
ु तमूलक वाद यैव वेदा वम(२) । माणम्

येना रसमा नायम धग य महे रात् ।

कृ नं ाकरणं ो म् ' (पा० श० ५७) । इ त श ावचनम् ।

"https://sa.wikipedia.org/w/index.php?
title=लघुश दे शेखरः&oldid=454387" इ य माद् त ा तम्

Last edited ११ months ago by Dr.P.Radhakrishnan

भ ो लेखः यावत् न भवेत्, तावत् CC BY-SA 3.0 इ य

उ लेखो भव त ।