Belirsiz Limitler Neşat Kılıç

1. Belirsizliği √ √

Rasyonel ifadelerin Farkı biçimindeki

belirsizliklerini çözmek için
paydalar eşitlenerek ifade belirsizliğine
çevrilir; sonrasında bir önceki başlıktan nasıl
√ √
çözüleceğini biliyoruz.

√ √ √ | |

√ | | İspat:

İspat:
√ √

√ √( )

√( ) | |
√ | |

elde edilir. elde edilir.

1
Belirsiz Limitler Neşat Kılıç

√ √

√ √

√ √

bulunur.
√ √

Yeri gelmişken belirsizliğinde

değinmediğimiz bir başka pratik kuraldan da
burada bahsedelim. Sonsuza yaklaşan
limitlerde
√
√( ) √( ) | |

olduğundan, yukarıdaki sorunun (1) den

sonrasını şu şekilde de çözebiliriz.

Not: Özellik 1 ve 2 nin yerine bu tür sorularda

pratik olmayan bir yöntem daha var. İfadeyi | | | |
köklü ifadenin eşleniği ile çarpıp böleriz.
En son eşitlikte pay ve paydanın dereceleri eşit
√ √ olduğundan limit katsayılarının oranına eşittir.

Köklü ifade (a-b) olsun ifadeyi (a+b) ile çarptık

ve böldük,

ifade şu şekle dönüştü. √

( ) | |
√ √

√ √ √ √
( )

İki önceki başlıkta bu belirsizlikleri nasıl

çözeceğimizi öğrenmiştik. Pay ve paydanın en
yüksek dereceli terimi x olduğundan her ikisini
√ √
de x parantezine alırız. Kökün dışındaki x in
kökün içine girdiğinde olduğunu biliyoruz.

2
Belirsiz Limitler Neşat Kılıç

√ | | ( ) ( ( ))

√ √ ( ( ( ))

[ ( ) ( )]

√ √
* + * ( )+

Aşağıdaki iki sorunun çözümünde özellik 1 deki

pratik kuralı kullanamayacağız. Çünkü ifadenin
önünde x çarpanı var. O zaman yukarıda [ ( ) ( )]
anlattığımız eşleniği ile çarpıp bölme yöntemini
kullanmak uygun olacaktır.

(√ )

(√ )
(√ )
(√ )

[ ( ) ( )]

(√ )

(√ )
(√ )
(√ )

(√ ) [ ( ) ( )]

(√ )
(√ )
(√ )

3
Belirsiz Limitler Neşat Kılıç

e sayısının tanımı. (Ahmet Karadeniz) 2. Belirsizliği

Bir sonraki başlıkta inceleyeceğimiz limit hesaplama- ( ) olduğunu yukarıda
larında ve y= in türevinde pek önemli olan
öğrenmiştik.
( )

limitine rastlanır. Bu limitin mevcut ve ( )

( ) İspat: ( ) [ ( ) ]
olduğu daha yüksek seviyedeki derslerde ispat edilir. Biz
burada daha basit iki yolu tercih edeceğiz.

( )
İlk olarak ( ) ifadesinde x yerine
değerlerini koyarak
ifadenin aldığı değerleri bir tablo üzerinde göstereceğiz.

x 1 10 100 1000 10 000 100 000 ( )

( ) 2 2,594 2,705 2,717 2,7182 2,71827

Bu cetvelde x=100 000 için bulunan değer e nin gerçek

( )
değeri ile beş basamak aynı ve altıncı basamakta yalnız 1
birim fark etmektedir.
Bu tür sorularda e yi veren ifadeye benzetmek
Diğer bir yol olarak, x i pozitif kabul ederek ( ) i için parantezin içinde polinom bölmesi yapılır.

Binom formülüne göre açalım. Bu takdirde

( ) ( )( )
( ) ( ) ( ) ( )

( )( ) ( ) ( )
+ …..

elde edilir. Buna göre

( ) ( ) ( )
[ ( )]
( )
İspat: ( ) ( ) iken
Olup ( ) x le beraber artar ve daima
( ) ( )
( )
[ ( )
( )] [ ( ) ]
( )

den küçük kalır. O halde ( ) bir limite yaklaşır.

( ) ( )

( ) ( ) ( )
( ) ( )
*( ) + elde edilir.

4
Belirsiz Limitler Neşat Kılıç

( ) ( )

İspat: ( ) = [( ) ]
( )
iken ayrıca yaklaşır.

( ) ( ) olduğundan

elde edilir.
( )
10. ( )

11. ( )
( )

12. ( )

( )
13. ( )

14. ( )
( )