Đanlorenco Bernini je rođen 7.decembra, 1598.

godine u Napulju, kao sin firentinskog skulptora i

slikara Pijetra Berninija, kod koga je izučio skulptorski zanat. Već u ranoj mladosti je postao očev
saradnik. Pretpostavlja se da je 1605. godine prešao u Rim sa svojim ocem gde se za darovitog dečaka
zainteresovao Mafeo Barberini, budući papa Urban VIII. Kada je stupio na papski presto, Berninija je
uzeo u svoju službu. Đanlorenco je već sa nepunih 25 godina svojim zaslugama na papskom dvoru,
bio nagrađen ordenom Hrista i titulom viteza. Prva zvanja su mu bila direktor livnice San Anđelo,
rukovodio je radovima na fontanama na trgu Navona. Bio je podjednako dobar kao skulptor, arhitekta
i pozorišni dekorater; visoki barok Rima mu duguje svoj duh. Urabnističko političko dinastičke
ambicije Urbana VIII Barberinija i Aleksandra VII Kiđija da stvore novu svetsku prestonicu kulture
dobile su oblik Berninijevoj umetnošću. Najmoćnije ličnosti obraćale su mu se sa najvećim
poštovanjem, a ponekad skoro i ponizno. Pismo koje mu Luj XIV šalje po specijalnom izaslaniku da
dođe u Francusku, i poziva ga 1665. godine da projektuje Luvr. Do ostvarenja projekta nije došlo,
mada je Bernini primljen sa najdubljim poštovanjem. Glavni suparnik mu je bio Frančesko Boromini.
Na fasadi male crkve Santa Bibijana, porudžbina koju je 1624. godine papa Urban VIII dao Berniniju,
preovlađuje njegova klasična strana. Njegovo preobražavanje spoljašnjosti stare crkve (sagrađena u
petom, a obnovljena u 13. veku) podseća na Bramanteove i Rafaelove projekte ranog šesnaestog veka.
Lišena je bogatih kapitela, stubova, skulpture, ritmičnog kretanja i talasastih volumena.Ovde je
iskorišćena jasnoća i preglednost, jednostavnost, pravilni venci, pravougaoni oblici, savršeno su
izbalansirani viši i niži spratovi sa poljima jednakih veličina.
Savršen Berninijev performans kao vizionara pozorišnog umetnika je kapela koju je projektovao u
crkvi Santa Marija dela Vitorija, u kojoj je predstavio mističnu viziju koju je doživela
kontrareformatorska svetiteljka Tereza Avilska. Rađena je za venecijanskog kardinala Federika
Kornara, pozicionirana je u levom transeptu crkve. Kapela Kornaro predstavlja snažnu fuziju
skulpture, arhitekture, slikarstva i pozorišnih veština. Naspram hromatizovanog mermernog zida iznad
oltara plitke kapele, Bernini je izgradio ovalnu nišu sa edikulom koja je završena ispupčenim,
prelomljenim timpanonom i uokvirena je udvojenim stubovima sa strane (kako bi bile poboljšane
linije pregleda). Niša, kroz svoju konveksnu krivu koja se projektuje kroz prostor posmatrača, kao i
trem crkve San Andrea al Kvirinale, služi kao pozornica na kojim se mermernim figurama svetiteljke i
anđela iluzionistično otkriva ekstatični trenutak kada srce svete Tereze treba da bude probodeno
strelom božanske ljubavi. Na bočnim zidovima kapele, kao u pozorišnim ložama, pozicionirane su
figure publike u mermeru, kardinali porodice Kornaro, diskutuju i učestvuju u čudesnom otkorvenju
koje posmatraju. Gornje zidove i tavanicu kapele, iznad entablature, Bernini je oslikao kako bi
prikazao nebo koja zrači svetlošću, izveo je talasaste oblike u štuku, a čak je koristio i Sunčevu
svetlost, koja ulazi kroz prozor iznad entablature, kako bi pojačao utisak nebeske svetlosti.
Helenistička skulp. je svojom osobenošću snažnih pokreta i emocija uticala na baroknu
skulpturu.Doživljaj celine barokne skulp. upotpunjava i pojačava izrazito bogata draperija, pažljivo
komponovana i neposredno u funkciji utiska svetlo – tamno. Draperija predstavlja još jedan spoljni
izraz unutrašnjeg stanja lika.
San Andrea Kvirinale – elipsasta crkva sa kraćom osom koja je naglašena ulazom i naspram njega
oltarom. Vernik se suočava sa vizijom mermerne figure sv Andrije koji se rađa iz oblaka i uznosi na
nebo kroz prelomljeni oltarski timpanon. Mermer u boji, pozlata i svetlosni zraci prate uzbudljivu
predstavu i povećavaju tonalno bogatstvo unutrašnjosti građevine. Klasična uzdržanost unutrašnje
arhitekture je sprovedena spolja na fasadu. Portik sa kolonadom, konveksni luk na platformi od plitkih
stepenica. Iznad friza se nalazi segmentni timpanon koji poseduje snažni skulp. izgled, prelama se u
sredini kako bi uokvirio ogromni grb. Fluidne forme ovog timpanona pružaju bogat kontrast u odnosu
na disciplinovanu artikulaciju fasade i naslućuju umetnički oblik niše sa kojim stoji u ravni. Pojavu
skulpture ili skulp. grupa u prostoru crkava prate arh. Elementi ili čak čitave arh. Celine kao
nerazdvojni kompozicioni činioci, starajući poseban skulpturalno – arhitektonski oblik. Toliko česte
skulpture anđela u gornjem pojasu prostora vezuju se za vence, okvire, grbove i prozore. Postavljanje
bitnih sv likova zahtevao je složeniji pristup, u kojem arh. Elementi stvaraju posebne celine, osobene
prostorne detalje. Činjenica je da skulp. nišom ističe vizuelnu zasebnost u okvirima arh. Celine, i da se
odnosima veličine figure i niše reguliše stepen njenog prostornog prodiranja ka posmatraču. Na njega
su uticale ideje Albertija, Bramantea i ostalih renesansnih prethodnika koji su kao teoriju predlagali ili
izvodili različite sisteme – platforme, prostrane trgove, uokvirene kolonade, oblikovane prostore kako
bi istakli ili dramatizovali jedinstveni karakter građevine.
Bernini je uokvirio crkvu kružnog oblika sa kupolom, Santa Mariju del Anuscione iz 1662. godine –
ona odražava njegovo odavanje počasti Panteonu – zaobljene fasade odaju ozbiljnost, efekat same
dekoracije je bio pozorišan. Nalazi se izvan kastela Gandolfo. Zabeležio je da su najsavršenije forme
krug, kvadrat, i ostali slični geometrijski oblici. Ova crkva predstavlja Berninijevu adaptaciju objekta
koju je smatrao najboljom na svetu, da bi služila hrišćanstvu. Portik i kupola pokazuju koliko je jak
bio uticaj Panteona. U unutrašnjosti se nalaze putiji u štuko dekoraciji, kao i anđeli koji se nalaze u
donjem delu kupole, drže girlande. Očuvani crteži pokazuju kao su portik i kupola pažljivo
projektovani kako bi bili dobro sagledani sa suprotne strane puta.

Trg – Nakon smrti Karla Maderne, 1629., postavljen je za glavnog arhitektu crkve svetog Petra, ali od
1623.,pa sve do smrti 1680., Bernini je radio na projektovanju unutrašnjosti, dodavanju na
spoljašnjosti i stvaranju skulp. i arh. Ansambla za baziliku. Dela za ovu crkvu su zamišljena kao
delovi jedinstvenog projekta, želeo je da stvori jednu ogromnu, teatralnu dinamičnu sliku u kojoj bi se
barokna drama inspirisana verom mogla odigrati sa veličanstvenim efektom. Kada je Madernova
fasada bila dovršena 1615, prostor ispred crkve ostao je nesređen. Gotovo vezane za crkvu bile su
mnogobrojne papske zgrade – palata, biblioteka, administrativni uredi – koje su služile u razne svrhe,
a kojima je nedostajalo jedinstvo i red. Dolazak Aleksandra II Kiđija (1655 – 1667) na papski presto je
bio podstrek za niz ambicioznih urbanih projekata za obnovu jezgra starog grada, koji nije dotakla
prva modernizacija Rima koju je preduzeo papa Sikst V u 16. veku, a koji ju je ograničio na površine
van centra. Angažovao je svoje omiljene arhitekte – Berninija i Pjetra da Kortonu, pa se usredsredio na
nekoliko ključnih lokacija – želeo je da se reši problem zakrčenja saobraćaja, kao i da mu se pripišu
zasluge za uređenje i obnovu. Bio je odlučan da spoji crkvu i pomoćne zgrade i da ih dovede u vezu sa
prostorom ispred crkve. Bernini je 1656. osmislio ogromnu ogradu, čije se ose pružaju poprečno
paralelno sa fasadom građevine, koju obrazuje kameni niz jednostavnih, ali ogromnih stubova u 4
reda, a veličinom i razmerom jedini rivali su bili carski forumi. Kolonada je sa prostorom neposredno
pred fasadom bila spojena pomoću 2 dugačka koridora koji se pružaju od spoljašnjih ivica fasade do
trga, stvarajući trapezoidni prostor koji je okruživao prostranost fasade i usmeravao vernika ka
glavnom portalu. Pored oblikovanja i organizovanja ovog prostora, trg je služio kao kao pozornica za
svečane papske procesije, i za „auditorium“ za mnogobrojne vernike koji su dolazili da prisustvuju tim
ceremonijama, da se klanjaju crkvi, i da bi bili prisutni za papske blagoslove na Uskrs i druge
specijalne dane sa Madernove lođe za blagosiljanje iznad ulaza u baziliku. To je bilo i mesto sa kog se
posmatrao izlazak pape na balkon svog stana u Vatikanskoj palati. Poprečna orijentacija elipse
sužavala je svojim opsegom grupu vatikanskih građevina koje okružuju baziliku sa severa i koje su
integrisane trgom i crkvom, dok su 3 broda kolonade služila kao kolovoz za kočije i trotoari za pešake,
takođe su štitila posetioce od nevremena. Koloseum je bitno uticao na ovaj trg, i on je ovalni
amfiteatar, bio je mesto za spektakle i mase. Izvor elipsastog oblika je bio od velikog značaja. Krug je
bio omiljeni geometrijski oblik u ranoj i visokoj renesansi, jer se njegova idealna forma, njegova
čistota i ravnoteža, odnosila na božansko savršenstvo. Ali, u 17. veku, dinamične i kinestetične
osobine ovalne forme postale su omiljenije u odnosu na statičnost kruga. Pokret, akcenat i energija su
zamenili renensansni balans pošto su odgovarali emotivnim strujama kojima je obilovala barokna
umetnost. Od važnosti je i jedno naučno otkriće – Keplerov I zakon planetarnog kretanja iz 1609., koji
dokazuje da je oblik orbite svake planete elipsa, sa suncem u 1 centru. Od ivica fasade crkve pružaju
se 2 koridora koja prate nagib terena kako bi se spojila sa krivom elipsaste kolonade. 4 reda
jednostavnih i impoznatnih dorskih stubova – ukupno 300 – isklesanih od rimskog travertina – sa
strana se nalaze fontane koje pokreću visoke mlazove vode i u sredini je egipatski obelisk koji je
služio kao mesto za okretnicu u trkama kočija u antičkom Neronovom cirkusu. Kada dođu na trg,
vernike grle majčinske ruke crkve, kako je Bernini opisao svoju kolonadu. Ona postaje dramatičan
prostor crkve, ograđeni prostor koji hrane skupine vernika i pozornica za procesije i ostale sakralne
spektakle. Izmamljivao je emocionalne reakcije kod posmatrača. Kao uzor za kolonadu je poslužila
slična struktura gornjeg dela svetilišta Fortune Primigenije u Palastrini, spomenika iz doba republike,
iz kraja drugog veka pne. Korišćen je toskanski stil, sa jonskim frizom. Karlo Maderna je projektovao
fontanu na desnoj strani. Na portiku se nalaze mnogobrojne statue svetitelja koje su načinili
Berninijevi saradnici, u velikom delu po njegovim rešenjima. Program počinje daleko od bazilike, na
mostu Sant Anđelo, i tu se zapravo nalazi deset velikih figura anđela koji nose simbole Hristovih
muka.
Unutar crkve, Bernini se pojavljuje kao veliki dekorater baroknih prostora, kao likovni i pozorišni
interpretator hrišćanske istorije i papske doktrine. Ukrsnica crkve predstavlja prostorni volumen koji je
artikulisan kupolom i 4 stupca koja su deo Bramanteovog projekta. U sredini ukrsnice, iznad groba sv
Petra i visokog oltara, stoji Berninijev pozlaćeni i bronzani baldahin iz 1624. godine.(njegova
interpretacija originalnog ranohr spomenika, sa 4 tordirana stuba od mermera kojima je označeno
svetilište). On je, u periodu između 1627. i 1629., planirao prostor ukrsnice kao jedno veliko vizuelno
jedinstvo koje će biti fokusirano na 4 najvažnije relikvije u crkvi. U gornjoj niši svaka od 4 stupca
nalazi se relikvijar, koji je Bernini projektovao i izradio između 1633. i 1641., koji se sastoji od
tordiranih stubova i ispupčene entablature sa segmentnim lukom iznad; između stubova je reljef
relikvije. Svaka niža niša sadrži statuu svetitelja kome odgovara relikvija (npr figura sv Longina, i
relikvija koplja kojom je proboo Hrista kroz rebra), a te 4 skulpture su ujedinjene kroz stav,gest i stil.
Dekoraciju ukrsnice je zamišljao tokom vladavine pape Urabana VIII Barberinija, pa je baldahin
ukrašen amblemima porodice Barberini, a Urban VIII je obezbedio ( delom krađom sa antičkih
spomenika poput panteonskog trema) velike količine bronze neophodne za konstrukciju kolosalnog
baldahina. Tordirani stubovi, isprepletani lovorovom lozicom ( simbol Barberinija), nose duboku
entablaturu sa koje se pojavljuje baldahin sa simuliranom kićankom koja lebdi, i nad kojim se uzdiže
otvorena struktura dijagonalnih rebara u obliku slova S koja se stiču na vrhu formirajući bazu za sferu
i krst na vrhu. Tron koji potiče iz perioda srednjeg veka, a koji je sačinjen od drveta je bio potpuno
uklopljen u veličanstveni okvir od bronze. Na zadnjoj strani je prikazan Hristos kako naređuje Petru
„nahrani moje ovce“u reljefu u gornjem delu, tu su puti koji drže papski ključ i tijaru, pokraj prazne
stolice stoje bića koja nalikuju anđelima, a nju podržavaju 4 figure od bronze – sv Ambrozije,
Atanasije, Jovan Hrizostom, i sv Agustin. Ovi svetitelji sa istoka i zapada, podržavaju tron svetog
Petra, koji opet, ne počiva na njihovim ramenima već na Božanskoj volji. Prikazani su i pozlaćeni
anđeli u slavi, na oblacima koji proističu od goluba svetog trojstva. Jupiterov orao je predstavljen na
Cezarovom tronu, ovde su transformisani takvi drevni simboli. Sačuvani su brojni Berninijevi crteži
ove katedre koji odražavaju praktične probleme. Bernini je sve poteškoće rešio otvaranjem ovalne
forme i slikanjem goluba na prozoru kao sredstvo nebeskog proisticanja.
Bernini je projektovao stepenište Vatikanske palate, poznato kao Skala Ređa. Usko i mračno
stepenište je on obnovio između 1663. i 1666. Predstavlja glavnu vezu između crkve sv Petra i palate.
Bernini je izveo odmorište u dnu glavnog stepeništa kao nastavak vestibila crkve i dramatično je
naglasio tu vezu pomoću konjaničke statue koja prikazuje viziju krsta cara Konstantina. Definisao je
ulaz na stepenište slikom triumfalnog luka koji čine dva reda jonskih stubova koji flankiraju
poluobličast svod, a koristeći sistem perspektivne iluzije, smanjivao je visinu stubova i bočnih zidova,
suzio je prostor između stubova i širinu stepeništa, a takođe je smanjio i visinu svoda kako bi
posetiocu stvorio utisak veće dužine i monumentalnosti.
1664. godine je izgradio fasadu palate kardinala Flavija Kiđija, inspirisan svojim istovremenim
projektovanjem Luvra Luja XIV. Duplirao je gornja dva sprata velikim protokom kolosalnih pilastera
koji su vodili poreklo od Mikelanđelovih palata na Kapitolu. Centralni deo čine uokviren portal,
balkonski prozor i grb, koje takođe svoje uzore pronalazi u Mikelanđelovom rešenju fasade palate
Farneze. U 18. veku je proširena kada je postala vlasništvo porodice Odeskalki.