Suring Basa

ANG TONDO MAN MAY LANGIT DIN

I. Pagkilala sa may Akda

Sa mga nobela ni Andres Cristobal Cruz, malinaw ang mga karanasan pagkatapos ng digmaan. Sa
kanyang kwento ay ipinakikita ang paglaganap ng diwang kolonyal sa iba’t ibang larangan ng pulitika,
ekonomiya, edukasyon at kultura. Bagama’t ginamit ang paksang pag-ibig, hindi ito lubusang piagtuunan
ng pansin ng akda ni Cruz. Sa kanyang mga akda ay makikita ang pakikisalamuha ng tao sa kanyang
kapwa.

Naipakita ni Cruz na ang akda ay salamin ng tradisyon ng isang lipunang nagluwal dito. Nagawa niyang
masining ang akda nang kinakitaan ito ng makatotohanang gawi, paniniwala at saloobin ng pangkat ng
tao. Mula sa isang tiyak na lugar, nagiging makabuluhan ang isang akda kung ito ay maaaring
mapaghanguan ng mga makatotohanang pangyayari na naganap sa isang tiyak na panahon.

II. Uri ng Panitikan

Ang akda ay isang nobela at lipunan. Ang akda ay karaniwan ng salamin ng tradisyon ng isang lipunang
nagluwal dito. Masining ang akda sapagkat kinakitaan ito ng makatotohanang gawain, paniniwala, at
saloobin ng mga tao. Naging makabuluhan ang akda nung ito ay napaghanguan ng mga makatotohanang
pangyayari na naganap sa isang tiyak na panahon.

III. Layunin ng Akda

Ang akda ay nanlilibang at nakwentotungkol sa mga pangkaraniwang gingawa ng mga tao. Ipinapakita
din nito ang mga kabutihan at pagmamalasakit ng mga kamag-anak at pamilya. Nagpapakita ito ng
pakikitungo ng tao sa kanyang kapwa. Pinapakita nito ang mga tiyak na tradisyon at kaugalian.
Inilarawan nito ang lipunan. Higit sa lahat ipinakita nito ang tiyak na kaisipang Pilipino.

IV. Tema o Paksa ng Akda

Ang teksto ay makatotohanan at napapanahon. Ang paksa ng teksto ay maaaring alam ng madaming tao
sapagkat karaniwan lang itong nangyayari.

V. Mga Tauhan / Karakter sa Akda

· Victor

- Ang mapapangasawa ni Alma

· Alma

- Ang mapapangasawa ni Victor

· Lukas

- Nagbigay kay Victor at Alma ng aksesorya na binayadan niya ng pang-isang taon

· Aling Sion

- Ina ni Victor
· Mag-asawang Fuentes

- Ama at ina ni Alma

· Monching

- Dating manliligaw ni Alma

· Paking, Tatong Bambang, Pawng Gasti, Pilo

- Pulitiko

VI. Tagpuan / Panahon

Ang tagpuan at panahon ay makatotohanan. Sa Tpndo ito naganap at sa ibang lugar na matatagpuan o
may kinalaman sa kasal nila. Naging makabuluhan ang akda dahil napaghanguan dito ang isang tiyak na
panahon mula sa isang tiyak na lugar.

VII. Nilalaman / Balangkas ng mga Pangyayari

Hindi naging isang gasgas ng pangyayari ang inilahad sa akda. Walang kakaiba sa nilalaman ng akda. Dati
na ang mga pangyayaring may bagong bihis, anyo, anggulo, at pananaw. Ang balangkas ay sinimulan sa
pagpaplano para sa kanilang kasal. May kaisahanang pagkakapit ng mga pangyayari mula simula
hanggang wakas.

VIII. Mga Kaisipan / Ideyang Taglay ng Akda

Ang akdang pampanitikan ay nagtataglay at nagpapaliwanag sa mga kaisipang umiiral, tinatanggap at

pinatutunayan ng mga tiyak na sitwasyon at karanasan. Ang mga kaisipan ay sumalungat din. Ito ay may
katotohanang unibersal, likas sa tao at lipunan.

IX. Istilo ng Pagkakasulat ng Akda

Epektibo ang paraan ng paggamit ng mga salita. Angkop sa antas ng pang-unawa ng mga mambabasa
ang pagkakabuo ng akda. May bias ang istilo ng pagkakasulat sa nilalaman ng akda. Masining din ang
pagkakagawa ng akda. Ito’y may kahalagahang tumugon sa panlasa ng mambabasa at sa katangian ng
isang mahusay na akda.

X. Buod

Malapit nang ikasal si Victor at Alma. Pumunta ang pamilya ni Victor sa bahay ni Alma. Pinag-uusapan
ang tungkol sa nalalapit na kasal nilang dalawa. Nang mapagkasunduan nila ang tungkol sa kasal ay
napagpasiyahan na ni Aling Sion na umuwi.

Bago ang kasal nilang dalawa, pumunta sila sa aksesorya kasama si Lukas. Nagulat ang dalawa dahil
binigyan sila nito ng aksesorya at bayad na ng isang taon. Nagpasalamat na silang dalawa kay Victor.

Naging simple lang ang kanilang kasal. Nagkaroon lang din ng simpleng handaan. Natapos din ang araw
na kanilang pinakahihintay.

Naglambingan ang dalawang mag-asawa. At pagkaraan ng ilang sandal, doon sa pook na iyon ng Tundo
ay sinimulang likhain, sa kabila ng ingay ng mga nagsusumbatang pulitiko, ng dalawang nagkakaisa’t
nagkakaugnay na pangarap ang isang bago’t matapang na daigdaig. Isang daigdig na kaypalay may
sariling langit na biyaya ng pag-ibig.