Dien Dong Luc Hoc

Bài tập điện động lực học. Trương Văn Thanh. http://truongthanh85.violet.
vn
Đề 1. Biêu diên rot, grad, div trong hệ toa độ Đêcac và chưng minh răng :
Rotgrad u = 0
ur
Div rot A = 0
r r ∂ u ur ∂ u ur ∂ u
Bai giai: Ta co: Grad u = i ∂ x + j ∂ y + k ∂ z
ur
Rot A = =
ur
Div A = + +
1. Rot grad u =
r∂ r ∂ r ∂ r ∂  ∂ u  ur ∂  ∂ u  ur ∂  ∂ u 
= i∂y j +k −i − j  ÷− k  ÷
∂z ∂x ∂ z  ∂ y ÷ ∂x ∂z  ∂y ∂x
r  ∂ 2u ∂ 2u ÷ ur  ∂ 2u ∂ 2u ÷ ur  ∂ 2u ∂ 2u ÷
i
=   − + j − +k − =0
∂ y.∂ z ∂ z.∂ y ÷  ∂ z.∂ x ∂ x.∂ z ÷  ∂ x.∂ y ∂ y.∂ x ÷
     
ur ∂  ∂ Az ∂ Ay  ∂  ∂ Ax ∂ Az  ∂  ∂ Ay ∂ Ax 
Div rot A =  − ÷+ − +  − ÷
∂ z ÷ ∂ y  ∂ z ∂ x ÷ ∂ z  ∂ x
2.
∂ x  ∂ y ∂ y ÷
∂ 2A ∂ 2A ∂ 2A ∂ 2A ∂ 2A ∂ 2A
= z− y x− z+ y x =0
+ −
∂ x.∂ y ∂ x.∂ z ∂ y.∂ z ∂ y.∂ z ∂ z.∂ x ∂ z.∂ y
r ur r ur
Đề 2. Tinh div  I .R  =? Trong đo I là vector không đôi, R là ban kinh vector.
Bai giai:
r r r r ur r r r
Ta co: I = iI x + jI y + kI z và R = xi + y j + zk
Bài tập điện động lực học. Trương Văn Thanh. http://truongthanh85.violet.vn
r r r
 i j k
r ur  ÷ r r r
⇒  I .R  =  I x Iy Iz ÷ = i ( I y z − Iz y ) − j ( I xz − I zx) + k ( I x y − I yx)
 x y z ÷

r ur ∂ ∂ ∂
div  I .R  =
∂x
( I y z − Iz y ) −
∂y
( Ixz − Izx) + ( Ix y − I yx)
∂z
 ∂y ∂z   ∂z ∂x  ∂x ∂y
= Ix  − ÷ + I y  − ÷ + I z  − ÷= 0⇒ W
 ∂z ∂y  ∂x ∂z  ∂y ∂x
r ur uur r uur ur
Đề 3. Tinh div  I  R.M   , Trong đo I va # M là vector không đôi, R là ban kinh vector.
Bai giai:
uur r r r ur r r r
Ta co: M = iM x + jM y + kM z và R = xi + y j + zk
r r r
 i j k 
uur ur  ÷ r r r
⇒  M .R  =  x y z ÷ = i ( yZ z − zM y ) − j ( xZ z − zM x ) + k ( xM y − yM x )
M My Z z ÷
 x
r r r
 i j k 
r uuruur  ÷
  
⇒ I  R.M  =  Ix Iy Iz ÷
  
 ( yZ z − zM y ) ( xZ z − zM x ) ( xM y − yM x ) ÷÷
 
r
 i  I y ( xM y − yM x ) − I z ( xZ z − zM x ) 
 r 
 
=  − j  I x ( xM y − yM x ) − I z ( yZ z − zM y ) 
 r
 + k  I x ( xZ z − zM x ) − I y ( yZ z − zM y ) 

r uur uur
div  I  R.M   = I y M y + I z M z + I x M x + I x M x + I z M z + I y M y
 
= 2( I xM x + I yM y + Iz M z )
= 2 IM ⇒ W
Đề 4. Tinh:
ur r ur
{
rot U ( R ) R} va # rot  I .R 

Trong đo:
r ur
I la vector không đôi va R la ban kinh vector.
Bai giai:
ur r r r
(
Ta co: U ( R ) R = U ( R ) xi + y j + zk )
ur r r r
(
U ( R ) R = U ( R ) xi + y j + zk )
 r ∂

r r r
k 
 i (
zU ( R ) − ) ∂
( )

yU ( R ) 

i j   ∂y
÷
∂z 
ur   r  ∂
{ }
⇒ rot U ( R ) R = 
∂
∂x
∂
∂y
∂ ÷
∂z ÷
=
 − j (
zU ( R ) − ) ∂
(
xU ( R )  )

   ∂x
÷
∂z 
  r ∂
zU ( R ) ÷
( ) ( )
xU ( R ) yU ( R ) ∂ 
 
+k yU ( R ) − xU ( R ) 
  ∂ x ∂y 
 r ∂ U ( R ) ∂ R ∂ U ( R) ∂ R 
i z − y 
  ∂R ∂y ∂R ∂z 
 r  ∂ U ( R) ∂ R ∂ U ( R) ∂ R 

=  − j z − x 
  ∂R ∂x ∂R ∂z 
 r ∂U R
+ k y ( ) ∂ R − x ∂ U ( R) ∂ R 

  ∂R ∂x ∂R ∂y
∂ U ( R)  ∂R ∂Rr  ∂R ∂R r  ∂R ∂ R  r
=  z − y i −  z − x ÷ j + y − x k ( 1)
∂ z ÷  ∂ x  ∂x
∂R  ∂y ∂z   ∂ y ÷ 
 ∂R x ∂R y ∂R z 
Măc khac, ta co: R = x + y + z ⇒  = ; = ; = 
2 2 2 2
a.
 ∂ x R ∂ y R ∂z R
 ∂R ∂R  y z
 z ∂y − y
∂z  R
z − y
 R

 ∂R ∂R  x z
⇒ z − x = z − x ( 2)
 ∂ x ∂z  R R
 ∂R ∂R  x y
 y ∂x − x  y − x
 ∂y  R R
ur
Từ (1) và (2), ta đươc: rot U {
( R) R = 0 } ⇒ W
b. Ta co:
r r r r ur r r r
I = iI x + jI y + kI z R = xi + y j + zk
và
r r r
 i j k
r ur  ÷ r r r
⇒  I .R  =  Ix Iy Iz ÷ = i( I yz − Iz y) − j ( Ixz − Izx) + k ( Ix y − I yx)
 x y z ÷

 r ∂ ∂ 
r r r  i  ( Ix y − I y x) − ( Ixz − Iz x) 
 i j k    ∂y ∂z 
rur  ∂ ∂ ∂
÷  r  ∂ ∂ 
 − j  ( Ix y − I y x) − ( I yz − Iz y) 
⇒ rot  I R  = ÷+
 ∂x ∂y ∂z ÷
 ÷   ∂x ∂z 
I y z − Iz y I x z − I z x I x y − I y x ÷  r ∂ ∂ 
  + k  ( Ix z − Iz x) − ( Iyz − Iz y) 
  ∂ x ∂y 
r r r
= i ( Ix + Ix ) + j ( I y + I y ) + k ( Iz + Iz )
r r r r
(
= 2 iI x + jI y + kI z = 2 I ) ⇒ W
urur
PR ur ur
Đề 5. Tinh: grad 3 Trong đo: , P la vector không đôi , R la ban kinh vector.
R
Bai giai:
urur
 PR = xPx + yPy + zPz

Ta co:  3
R = (x + y + z )
3 2 2 2 2

urur      
PR r ∂  xPx + yPy + zPz  r ∂  xPx + yPy + zPz  r ∂  xPx + yPy + zPz 
⇒ grad 3 = i  3 
+ j  3 
+ k  3 
R ∂x ∂y ∂z
 ( x + y + z ) 
2 2 2 2
 ( x + y + z ) 
2 2 2 2
 ( x + y + z ) 
2 2 2 2
 3
 r Px R 3
− ( xPx + yPy + zP z ) 2
R.2 x
i R6

 P R3 − xP + yP + zP 3 R.2 y
r y ( x y z) 2
= j
 R6
 3
 r P z R 3
− ( xPx + yPy + zP z ) 2
R.2 z
k
 R6

urur r r r
r r r 3 ( )(
PR xi + y j)+ zk
1
(
= 3 iPx + jPy + kPz −
R
) R5
urur
ur
P
= 3−
3 ( )
PR ur
R ⇒ W
R R5
Đề 6: Tinh thông

ur lương cua ban
kinh vector R qua một măt trụ co
ban kinh a và chiêu cao h,
đăt như hinh vẽ ( Tinh băng công
thưc O – G và băng phương phap
trưc tiêp).
Bai giai:
a. Tinh băng đinh li O – G: ur ur ur
Đinh li O – G: Ñ
∫ Rd S = ∫ divRdV
S V
ur r r r ur ∂ R ∂ Ry ∂ R
Ta biêt: R = xi + y j + zk ⇒ div R = x
+ + z
∂x ∂y ∂z
ur ur
⇒ Ñ ∫ Rd S = ∫ 3dV = 3π a h
2
⇒ W
S V
b. Tinh trưc tiêp:

ur ur ur ur ur ur ur ur
∫ Rd S = ∫ Rd S + ∫ Rd S + ∫ Rd S
Ñ ( 1)
S S1 S2 S3
 ur ur
 ∫ Rd S = ∫ R cos ϕ dS
 S1 ur ur S1

 ∫ Rd S = ∫ R cos ϕ dS
 S2 S2
u
r ur ur ur
 Rd S = 0
∫
 S3 (
vi # R ⊥ S 3 )
 h
 S R dS1 = hS1 = hπ a
2
∫ R
 1
 h
=  ∫ R dS2 = hS2 = 2.hπ a 2 ( 2)
 S2 R
0


Từ (1) và (2), ta đươc:

ur ur
∫ Rd S = 3π a h
Ñ
2
⇒ W
S
Đề 7. Hai vong tron mang, ban

kinh cung băng R, tich điện đêu và
xêp đăt như hinh vẽ. Điện tich vành
ngoài O1 là e1 điện tich vành ngoài
O2 là e2 . Công cân thiêt đê đưa
điện tich e từ vô cưc đên O1 và O2
lân lươt là A1 và A2 . Tinh cac điện
tich e1 và e2
Bai giai:
- Xet vanh O1 :
Thê vô hương tai O1 gây bơi 2 vanh điên tich e1 và e2 vơi khoang cach R và R2 + a2 :
 e1 1
∞ ur r e ∞ dr  ϕ 11 = 4π ε
.
R
ϕ = ∫ Edl = ∫ ⇒ 
4π ε r r 2 e2 1
r
 ϕ 21 = .
 4π ε R2 + a2
Theo nguyên lý chông chât điện trương ta co:
- Thê vông hương tai O1 do e1 và e2 gây ra là:
1  e1 e2 
ϕ 1 = ϕ 11 + ϕ 21 =  + ÷
4π ε  R R2 + a2 
Vơi ϕ ∞ = 0 ⇒ ϕ O1 = ϕ 1 − ϕ ∞ = ϕ 1 là hiệu điện thê tai O1
Điện thê ϕ 1 băng công dich chuyên 1 điện tich dương từ ∞ → O1
A1 1  e1 e2 
= ϕ1=  + ÷ ( 1)
e 4π ε  R R2 + a2 
- Tương tự đôi vơi vanh O2 :
A2 1  e2 e1 
= ϕ1=  + ÷ ( 2)
e 4π ε  R R2 + a2 

e1 =
4π ε
ea 2 (
R R 2 + a 2 A1 R 2 + a 2 − A2 R )
e2 =
4π ε
ea 2 (
R R 2 + a 2 A2 R 2 + a 2 − A1R )
Đề 8. Dung đinh lý O – G đê tinh điện trương ở trong và ngoài một qua câu ban kinh R, tich điện
đêu vơi mât độ điện tich măt ρ =const. Hăng số điện môi ở trong và ngoài qua câu đêu băng ε .
Bai giai:
ur
divD = ρ  ur ρ
- Theo đinh lý O – G ta co: ur ur  ⇒ divE =
D= ε E  ε
ur ur
- Xet trong hệ toa độ câu, do điện tich trong qua câu phân bố đêu: E = E ( r )
ur 1 ∂ ρ ∂ 2 ρ 
divE = 2 ( r 2 E ) = ⇒ ( r E ) = r2  uur ρ r
r ∂r ε ∂r ε 
 ⇒ Er = r
ρ r 3
ρ  ε 3
⇒ r2E = . ⇒ E = r
ε 3 ε3 
ur ur
- Xet nhưng điện tich ngoài qua câu: Dd S = e
Ñ
∫
S
ur
Do D cung phương vơi vector phap tuyên cua măt câu, ta co:
ur ur 4 3 
∫ Dd S = D 4π r = ρ π R 
2
Ñ uuur ρ R 3 r
S 3 
 ⇒ EN = r
R3 R3  3ε r 3
⇒ D= ρ 2 ⇒ E= ρ
3r 3ε r 2 
Đề 9. Tinh điện dung cua một tụ điện co

chiêu dài băng d và khoang cach giưa
hai ban chưa hai điện môi khac nhau.
Bai giai:
- Theo đinh lý O – G ta co:

ur ur ur ur ur ur ur ur
Ñ∫ Dd S = q = ∫ Dd S + ∫ Dd S + ∫ Dd S
S S1 S2 S3
ur r ur ur ur ur
Vi D = r , nên: S∫ Dd S = ∫ Dd S = 0
1 S 2
ur ur
∫ Dd S = q ⇒ D.2π r.d = q ( R1 p r p R2 )
S3
q q
⇒ D= ⇒ E=
2π r.d 2ε .π r.d
q
Măt khac, ta co: E = − gradϕ ⇒ ϕ = − ln r + C1
2π ε d
 q
 1ϕ R = − ln R1 + C1
 2π ε d q a
Vơi R1 p r p a ⇒ 
1
⇒ ∆ ϕ 1 = ϕ R1 − ϕ a = ln
 ϕ = − q ln a + C 2π ε 1d R1
 a
2π ε 1d
1
 q
ϕ
 R1 = − ln R1 + C1
 2π ε d q R
a p r p R2 ⇒  2
⇒ ∆ ϕ 1 = ϕ a − ϕ R1 = ln 2
 ϕ = − q ln a + C 2π ε 2 d a
 a 2π ε 2 d
1
Vây hiệu điện thê giưa hai ban tụ là:

q  1 a 1 R2 
∆ϕ = ∆ϕ1− ∆ϕ 2 =  ln + ln ÷
2π d  ε 1 R1 ε 2 a 
Điện dung cua tụ là:
q 2π d
C= = ⇒ W
∆ϕ 1 a 1 R2
ln + ln
ε 1 R1 ε 2 a
Đề 10. Một hinh câu ban kinh R, tich

điện đêu trên bê măt ngoài vơi mât độ
băng ρ và quay quanh trục cua no vơi
vân tốc ω . Tinh cam ưng từ bên trong
hinh câu?
Bai giai:
Ta co:
ur µ 0 r dS  uuuuuuuuur ur ur ur
A= ∫i  I ur µ 0 δ  ω .R  µ
  dS = 0 δ R ω . d S 
 ur
4π S r   mat
 → A= ∫  ∫  ( 1)
r ur ur ur  4π S r 4π  S r 
i = δ V = δ  ω .R  

ur
Theo đinh lý O – G : ∫ n.ϕ .dS = ∫ ∇ ϕ dV
Ñ
S V
uuur r
dS 1 r 4 3 4 r
⇒ Ñ
∫ = ∫ ∇ dV =
3
π .r = π r ( 2)
S r V r r 3 3
ur µ 0  ur 4 r  µ 0δ R  ur r 
A= δ R ω . π r = ω .r 
4π  3  3 
ur ur µ δ R ur r
→ B = rot A = 0 rot  ω .r 
3
ur r rur ur r r ur ur r
( ) ( )
rot  ω .r  = divrω − ω .∇ .r + r.∇ .ω − divω r 

rur ur ur r ur uur 2
( )
divrω = 3ω , ω .∇ .r = ω

 → B0 = µ 0δ Rω
3
r ur ur r 
( )
r.∇ .ω = 0, divω r = 0 

Đề 11.Một mach dao động gôm cuộn tư cam L và một tụ điện phăng co điện tich môi ban băng S,
môi trương giưa cac ban co độ dày băng d và hăng số điện môi ε . Tinh chu kỳ dao động cua mach
, cho biêt L = 0.1 H; S = 500 cm 2 , d = 1 mm, ε = 2ε 0 , R=0.
Bai giai:
σ
- Cương độ điện trương do môi ban gây ra: E =
ε
dϕ
Ta co: E = -gradϕ = − → dϕ = − Edx
dx
d d σ d σ
⇒ ϕ = ∫ dϕ = − ∫ Edx = − ∫ dx = − d
0 0 ε 0 ε
q σ s εs
C= = =
Điện dụng cua tụ C sẽ là: ϕ σ
d d
ε
Vi dong điện chay trong L, C, co R=0, coi không co thê điện động ngoai lai : ξ ( n ) = 0
Ta co:
d 2I 1  1 
+ I= 0  if ω =
2
÷
dt 2 LC  LC 
→ I •• + ω 2I = 0
⇔ I = A.sin ( ω .t + ϕ )
Trong đo: Tân số dong:
2π 1
ω = 2π . f = =
T LC
εs
→ T = 2π . LC = 2π . L.
d
Thay số, ta đươc:
2ε s 0,1.5.10− 2.2
→ T = 2π . L. 0 = 2π −3
= 9, 4.10 − 5 ( sec )
d 10 .4π .9.10 9
ur
Đề 12. Chưng minh răng vơi cac song phăng đơn săc, nêu thê vector A thoa man phương trinh
ur ur rr
( )
A = A0 .exp i k r − ω t thi cac vector điện trương và từ trương thoa man cac hệ thưc:
ur r ur ur ur
B = i  k . A va # E = iω A
Bai giai:
ur ur
- Ta co: B = rot A
rr
(
Ax = A0 x .exp i kr − ω t )
rr
- (
Trong đo: Ay = A0 y .exp i kr − ω t )
rr
(
Az = A0 z .exp i k r − ω t )
- Ta đươc:
r r r
 i j k 
ur ur  ∂ ∂ ∂ ÷
÷
B = rot A =
 ∂x ∂y ∂z ÷
 ÷
 Ax Ay Az ÷
-
 ∂ ∂  ∂  r ∂ ∂ 
r r ∂
= i  ∂ y ∂ z ÷÷ − j ∂ x 
∂z ÷ + k ∂x ∂y÷
÷
 ÷
 A A ÷
 y z   Ax Az ÷  A
 x Ay ÷
ur r ur
→ B = ik A
- Vây phương trinh Macxell dang:

ur ur ur
ur ∂B ∂ rot A  ∂ A
rot E = − = − = − rot  ÷
∂t ∂t  ∂ t 
ur
ur ∂A ur rr
→ E= −
∂t
(
= − A0 .ω i.exp i k r − ω t )
ur
= − ω i. A
Đề 13: Tính điện dung của một tụ điện hình cầu có bán kính các bản là:
R1 , R2 , khoảng cách giữa hai bản chứa hai điện môi khác nhau.
Bài giải:
- Điện trường bên ngoài quả cầu bán kính R, tích điện đều với mật độ điện tích ρ , hệ số điện
môi ε là:
r
ur e r  R1 ≤ r
E= 
4π ε r 3  e : dien tich hinh cau ban kinh R
- Hiệu điện thế giữa hai bản tụ:

R2 R2
r R2 R2
ur r e r r e 1 r e
U R1R2 = − ∫ Ed r = − ∫ d r = − ∫ r 2 4π ε r
d r =
R1 R1
4π ε r 3 4π ε R1 R1
e  1 1
⇔ U R1R2 =  − ÷
4π ε  R2 R1 
- Điện dung của tụ cầu:
e e 4π ε
C= = =
1 1
→W ( R1 p R2 )
U R1R2 e  1 1
 − ÷ R − R
4π ε  R2 R1  1 2
Đề 14. Hai tụ điện có điện dung bằng C1 , C2 ; điện tích bằng e1 , e2 , được mắc song song với nhau.
Tính và giải thích sự biến đổi điện tích tĩnh điện của chúng?
Bài giải:
- Năng lượng các tụ khi chưa đấu nối với nhau:
1 q12 1 e12 
W1 = =
2 C1 2 C1  1  e12 e22 
2 
⇒ W = W1 + W2 =  + ÷
2
1 q2 1 e2  2  C C2 
W2 = = 1
2 C2 2 C2 
- Năng lượng các tụ khi được đấu nối song song với nhau:
1 e 2 1 ( e1 + e2 )
2
C = C1 + C2 
⇒ W = =
'
e = e1 + e2  2 C 2 C1 + C2
- Sự biến đổi năng lượng tĩnh điện:

1 ( e1 + e2 )
2
1  e2 e2 
∆W= W − W='
−  1 + 2 ÷
2 C1 + C2 2  C1 C2 
1 − ( e1C1 − e2C2 )
2
= ≤0
2 C1C2 ( C1 + C2 )
- Vậy năng lượng của hai tụ giảm.
Đề 15. Một vật dẫn hình trụ dài vô tận, có một lỗ rỗng hình trụ dài vô tận. Trong phần đặc của vật
có dòng điện mật độ là j. Tính từ trường trong phần rỗng?
Bài giải:
- Từ trường trong phần rỗng là sự chồng chập của hai từ trường:
 Từ trường do hình trụ lớn gây ra.
 Từ trường do phần trụ rỗng gây ra.
- Xét điển M bất kì lắm trong lỗ rỗng
 Từ trường do hình trụ lớn gây ra tại M:
 1. Áp dụng công thức dòng toàn phần dưới tích phân do dòng điện không đổi:
uur uur jR
Ñ
∫C 1 1 1 = = ⇒ π = π ⇒ H1 =
2
H dl I j .S 2 RH 1 j R
1
2
 2. Theo công thức Bioxava:

rr
uur I  j.r 
  dV
H1 =
4π ∫ r3 uur r r
Do: ( )
H1 ⊥ j , r
uur 1 r r
Ta được: H1 =  j.r 
2
 Từ trường do hình trụ rỗng gây ra: Với mật độ j thì cảm ứng từ tại M do phần rỗng O gây
uuuur r
ra với O1M = r :
uuur 1 r ur'
H 2 =  − j.r 
2 
- Vậy từ trường tổng hợp tại M là:
uur uur uuur 1 r r r

(
H = H1 + H 2 =  j. r − r ' 
2  )
uur 1 r ur ur uuuur
⇒ H =  j.r0 
2
r0 = OO1 ( )
Theo định lí O-G:

Điều kiện liên tục:

Điều kiện liên tục:


Dien Dong Luc Hoc

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dien Dong Luc Hoc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bài tập điện động lực học. Trương Văn Thanh. http://truongthanh85.violet.

Đề 6: Tinh thông

b. Tinh trưc tiêp:

Từ (1) và (2), ta đươc:

Đề 7. Hai vong tron mang, ban

Theo nguyên lý chông chât điện trương ta co:

- Thê vông hương tai O1 do e1 và e2 gây ra là:

Vơi ϕ ∞ = 0 ⇒ ϕ O1 = ϕ 1 − ϕ ∞ = ϕ 1 là hiệu điện thê tai O1

- Tương tự đôi vơi vanh O2 :

Từ (1) và (2), ta đươc:

Đề 9. Tinh điện dung cua một tụ điện co

- Theo đinh lý O – G ta co:

Vây hiệu điện thê giưa hai ban tụ là:

Điện dung cua tụ là:

Đề 10. Một hinh câu ban kinh R, tich

- Vây phương trinh Macxell dang:

- Hiệu điện thế giữa hai bản tụ:

- Điện dung của tụ cầu:

- Năng lượng các tụ khi chưa đấu nối với nhau:

- Sự biến đổi năng lượng tĩnh điện:

- Vậy năng lượng của hai tụ giảm.

- Từ trường trong phần rỗng là sự chồng chập của hai từ trường:

 Từ trường do hình trụ lớn gây ra.

 Từ trường do phần trụ rỗng gây ra.

- Xét điển M bất kì lắm trong lỗ rỗng

 Từ trường do hình trụ lớn gây ra tại M:

 2. Theo công thức Bioxava:

uur uur uuur 1 r r r

Theo định lí O-G:

Điều kiện liên tục:

Điều kiện liên tục:

You might also like