EdukasyonsaPagpapakatao – Ika-Siyam n aBaitang

Unang Markahan – Modyul 5: Lipunan gPolitikal,Subsidiarity at Pagkakaisa sa panahon

ng Pandemya at Pandaigdigang Krisis

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon paman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinag sumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapag lathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa aklat na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyalesna ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Regional Director: Gilbert T. Sadsad

AssistantRegional Director: Jessie L. Amin

Development Team of the Module

Name of Writers: Hector Orasa

Name Editors: Kaithlen P. Astive
Leah Lynn A. Hidalgo
Ellen B.Saulon
Name Reviewers: Lourdes S. Sevilla
Gerumi S. Senar
Name Illustrator: Julio B. Granpio
Name Layout Artist: Julio B. Granpio
 Panimula

Sa modyul na ito mauunawaan mo ang lubos na kahalagahan ng lipunang

political, prinsipyo ng subsidiarity at solidarity
(pagkakaisa) sakinakaharapnapandemya at
pandaigdigang krisis dulot ng COVID-19 (Corona
Virus Infectious Disease). Masasagot mo ang
pangunahing tanong na: Paano na gagampanan
ng lipunang politikal, prinsipyo ng Subsidiarity at
prinsipyo ng pagkakaisa (solidarity) ang tungkulin https://images.app.goo.gl/W8P8LEVr4KYv6
nito salipunan at bansa sa panahon na may kinakaharap
A7x9 na pandemya at
pandaigdigang krisis dulot ng COVID-19 upang makamit ang kabutihan.

Layunin

Naipaliliwanag ang:
a) Dahilan kung bakit may lipunang politikal;
b) Prinsipyo ng Subsidiarity; at
c) Prinsipyo ng Pagkakaisa

Paunang Pagtataya/ Pagtuklas ng Dating Kaalaman

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga aytem at piliin ang titik ng
pinakatamang sagot. Isulat ito sa inyong kuwaderno

1. Ang salitang subsidiarity ay galing sa salitang Latin na subsidium na ang

kahulugan ay ________________________
A. tulong C. suporta
B. paglahok D. pagkakaloob

2. Kailangan ang pagkakaisa para sapagtamo ng makatao, makatarungan,

mapayapa at maunlad na bansa
A. Tama, dahil mahalaga na ang bawat lipunan o bansa ay magkaroon
ng pag kakataon na magkaisang gawin ang nararapat nilang gawin
para sakabutihan ng lahat ng mamayan nito.

1
 B. Mali, dahil kinakailangan din ang pag-asikaso sa mga
pangangailangan ng mga tao.
C. Tama, dahil kinakailangan din ang paggalang sa mga nakakarami
D. Mali, dahil kinakailangan ng bawat tao na tugunan ang kanilang
pangangailangan upang mapangalagaan ang dignidad.

3. Saan maihahambing ang isang pamayanan?

A. Pamilya C. Barkdahan
B. Organisasyon D. Magkasintahan

4. Ito ay mga halimbawa ng Prinsipyo ng Subsidiarity, MALIBAN sa

A. Pagsisingil ng buwis
B. Social amelioration program ng DSWD
C. Pagkakaloob ng lupang matitirikan para sa pabahay
D. Pagsasa pribado ng pampublikong paaralang sekondarya

5. Ito ay mga halimbawa ng Prinsipyo ng Solidarity, MALIBAN sa

A. Paglunsad ng konsiyerto ng mga kilalang mang-aawit upang
makalikom ng pera para sa mga apektado ng COVID19.
B. Pagpapalaganap ng maling impormasyon tungkol sa COVID19
C. Pagbibigay ng mga PEIs (Personal Protective Equipments) sa mga
frontliners ng COVID19.
D. Paglunsad ng bayanihan gamit ang media sagit na ng pandaigdigang
pandemya.

6. Alin sa mga sumusunod na gawi ng mga mamamayan na nagpapakita ng

prinsipyo ng solidarity ng mga tao upang masugpo ang pagkalat ng
COVID19, MALIBAN sa?
A. Ang pagsunod sa mga alituntunin at patakaran na iminumungkahi ng
IATF (Inter-agency Task Force on Emerging Infectious Diseases).
B. Pagpapaigting ng seguridad sa pagpapanatili ng pansariling
kalinisan gaya palagiang paghugas ng kamay.
C. Pagpunta sa kalapitbahay upang makipag-usap at mag-enjoy
dahilsa lockdown.
D. Pag-ehersisyo, pagkain ng masustansiyang pagkain at pag-inom ng
bitamina.

7. Ang mga sumusunod ay mga pribadong kumpanya sa Pilipinas na

nagbibigay tulong sa panahon ng pandemya dulot ng COVID19, MALIBAN
sa:
A. Nutri-Asia C. San Miguel Corporation
B. DSWD D. Caritas Manila

8. Sa pahayag ni Pangulong Duterte : “Yun sanang malalaking enterprises

dito, maybe you can consider paying the 13th month pay or just paying them
maskikalahati sa sweldo nila (….even half of their salaries)…Gawan natin
ng paraan na mabawasan ng gastusin ang ating mga kababayan” (Manila
2
 Bulletin, Mario B. Casayuran; March 17, 2020)Anong prinsipyo ang
sinasalamin sa pahayag ng mahal na Pangulo?
A. Solidarity C. Pakikilahok
B. Bolunterismo D. Subsidiarity

9. Ang Social Amelioration Program (SAP) ng DSWD ay isang emergency

cash subsidy upang tugunan ang 18 milyong pamilyang Pilipino na tugunan
ang kanilang pang-araw araw na pangangailangan na apektado ng
Enhanced Community Quarantine (ECQ) nanakapaloob sa Bayanihan To
Heal as One Actnanilagdaan ng Pangulo noong Marso 25, 2020. Sino sa
mga sumusunod ang kabilang sa mabibigyan ng nasabing subsidy?
I. Senior citizen VI. PWDs
II. Solongmagulang VII. Mgakapuspalad
III. Mgadrayber VIII.OFWs
IV. Magsasaka, mangingisda
V. Empleyadongapektado ng “no work, no pay”
A. I,II,III,IV,V,VI,VII,VIII C. I,II,III,IV,V,VI,VII
B. I,II,III,IV,V,VI D. I,II,III,IV,VI,VII

10. Ano ang makakamit ng ating lipunan kung naisasakatuparan ang prinsipyo
ng subsidiarity at solidarity.
A. Katarungan C. Kabutihang Panlahat
B. Naitataguyod ang pananagutan D. Pag-unlad

Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, Pag-unawa

https://images.app.goo.gl/XFS93ua4PeQAmkxf9

Kailangan ang kamalayan sa mga nangyayari sa ating bansa upang maging

mabisa ang paglutas ng mga kinakaharap na suliranin ng ating bansa katulad
nalamang ng pandaigdigang krisis dulot ng pandemya ng COVID19.

3
 GAWAIN 1

Panuto: Basahin at unawain mabuti ang opisyal na pahayag ng Earth Shaker na

may pinamagatang “Panawagan ng Pagkakaisasa Gitna ng COVID-19 Pandemic”
at sagutin ang pagpapahayag ng pag-unawa

https://m.facebook.com/earthshakerph/posts/2793901083997344

4
Pagpapahayag ng Pag-unawa
Sumulat ng kompletong pangungusap na nag papahayag ng mahahalagang
natutunan sa Gawain. Gamiting panimula ang sumusunod

Napag-alaman kong....

Natutuwa ako sa...

Natutunan kong....

Gusto kong mapaliwagan tungkol sa.....

5
 Pagpapalalim

“Subsidiarity at Pagkakaisa sa Panahon ng

Pandemic at Pandaigdigang Krisis”

Hawig sa barkadahan ang isang

pamayanan. Kultura ang tawag sa
mga nabuong gawi ng pamayanan.
Ito ang mga tradisyon, nakasanayan,
pamamaraan ng pagpapasya, at
mgahangarin

https://www.google.com/search?q=barkadahan&tbm=isch&ved=2ahUKEwj
84vqhrIDqAhURx4sBHZELCm4Q2-
cCegQIABAA&oq=barkadahan&gs_lcp=CgNpbWcQAzICCAAyAggAMgIIA
DICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAA6BQgAELEDOgUIABCD
AVD-
_QVYxo4GYLGVBmgAcAB4AYABiQWIAZgWkgELMC41LjIuMS4wLjKYAQ
CgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZw&sclient=img&ei=D5flXryfGJGOr7wPkZeo8
AY&bih=639&biw=1350&hl=en-US&hl=en-US#imgrc=JfJ-fG7ZiKW88M

Ang pamahalaan ang nangunguna sa gawaing ito

a) pagpapatupad ng mgabatas;
b) pagbubuwis at pagbibigay serbisyo;
c) pagpanatili ng seguridad at kapayapaan

*Prinsipyo ng Subsidiarity, tutulungan ng

pamahalaan ang mga mamamayan namagawa nila
ang makapag papaunlad sa kanila.

Ang subsidiarity ay galing sasalitang Latin

nasubsidium na ang kahulugan ay tulong.
https://www.google.com/search?q=lipunang+politikal&tbm=isch&hl=en-
US&chips=q:pampolitika+mamamayan+lipunang+politikal,g_1:pampolitika:5ZTWp24XU
7U%3D,online_chips:mamamayan,online_chips:pampolitikal&bih=639&biw=1350&hl=en
-
US&ved=2ahUKEwi4i5Ghq4DqAhVYAqYKHSTSAuwQ4lYoBHoECAEQHQ#imgrc=0KKvq
MljjI475M&imgdii=OdmsHYV9H0EO-M

Sisiguraduhin nito na walang hahadlang sa kalayaan ng mga mamamayan

mula sa mga pinuno sa pamamagitan ng pag-aambag sa estado ng kanilang buwis,
lakas at talino. Hindi panghihimasukan ng mga lider ng pamahalaan kung paano
mapauunlad ng mga mamamayan ang kanilang sarili.

*Prinsipyo ng Pagkakaisa, tungkulin ng mga mamamayan ang

magtulungan at ng pamahalaan ang magtayo ng mga akmang
estruktura upang makapagtulungan ang mga mamamayan.

https://www.google.com/search?q=prinsipyo+ng+pagkakaisa&t
bm=isch&hl=en-
US&chips=q:prinsipyo+ng+pagkakaisa,g_1:halimbawa:PA8Ofa
k4TCQ%3D&hl=en-
US&ved=2ahUKEwi5icTBtYDqAhUJvZQKHRMjDtQQ4lYoAHoE
CAEQFA&biw=1350&bih=639#imgrc=JEw4qX0ODzxv1M

6
 Ang dayagram ay
nagpapakita ng
pagkakaugnay ng
lipunangpolitikal, prinsipyo
ng subsidiarity at prinsipyo
ng pagkakaisasapagkamit
ng kabutihang panlahat.
Kailangan ang
pakikibahagi ng bawat tao
sa mga pagsisikap
namapabuti ang uri ng
pamumuhay sa lipunan at PRINSIP
bansa, lalo na YO NG
SUBSIDI
sapaglampas sakahirapan ARITY
at kinakaharap na krisis
dulot ng pandemya,
sakabila ng magkakaibang
pananaw. Sa
pamamagitan ng tatlong
ito na ibabalik sa mga tao
ang kabutihan sa
pamamagitan ng mga
biyayang tinaatanggap LIPUNANG POLITIKAL
mula sa lipunan bilang
bunga ng pag-unlad.

7
 Pagsasapuso

GAWAIN 1

Panuto: Kompletuhin ang tsart

Sektor ng Sino ang malalaki Sino ang maliliit, Ano dapat ang
Lipunan mayayaman at maralita o nangyayari sa
may mahihina pagitan ng dalawa
kapangyarihan
Pamilya

Paaralan

Simbahan

Pamahalaan

Gawain 2
Ano ang natuklasan sa sarili kaugnay sa mga unang gawain sa modyul na ito?

Pumili ng isang kasabihan nanagpapahayag ng iyong pag-unawa

ukol sa paksa. Pagnilayan ang epekto nito sa iyong sarili bilang
isang anak, mag-aaral, at miyembro ng lipunan at bansa. Isulat ito
sa isang buong malinis na papel

8
 Pagsasabuhay

Bilang kasapi ng sector ng lipunan, isulat ang iyong magagawa upang isulong
ang pagsunod prinsipyo ng subsidiarity at solidarity (pagkakaisa). Kompletuhin ang
tsart sa ibaba.

Bilangkasapi ng Ano ang aking gagawin Ano ang aking gagawin

upang maisulong ang upang maisulong ang
pagsunod s aprinsipyo ng pagsunod s aprinsipyo ng
subsidiarity? solidarity (pagkakaisa)?
Pamilya

Paaralan

Pamahalaan

Simbahan

Pagtataya

Sagutan sa ½ crosswise na papel ang pagtatayang ito.

A. Isulat ang tinutukoy sa bawat pahayag.

1. Ito ang tawag sa mga nabuong gawi sa pamayanan. _____________________

2. Ayon sa prinsipyong ito, tungkulin ng mga mamamayan ang mag tulungan at
pamahalaan ang magtayo ng mga akmang estruktura upang makipagtulungan
ang mga mamamayan. _______________________________
3. Tutulungan ng pamahalaan ang mga mamamayan na magawa nila ang
makapag papaunlad sa kanila. _________________________________
4. Ito ang tawag saparaan ng pag sasaayos ng ng lipunan. __________________
5. Isang emergency cash naibinibigay upan gtugunan ang 18 milyong pamilyang
Pilipino natugunan ang kanilang pang-araw-araw na pangangailangan na
apektado ng enhanced community quarantine (ECQ) na nakapaloob sa
Bayanihan To Heal as One Act na nilagdaan ng Pangulo noong Marso 25,
2020. ______________________________

9
6. Magbigay ng halimbawa ng prinspyo ng solidarity sa panahon ng pandemya ng
COVID-19. _______________________________

B. Tama o Mali. Isulat ang salitang TAMA kung tama ang pahayag. Isulat ang
salitang MALI kung ang mali ang pahayag.

7. Ang pag-unlad ng isang lipunan ay nakasalalay sa pamumuno ng pinuno.

8. Ang prinsipyo ng mahusay napamamahala ay mulasa “itaas” patungo sa
“baba”.
9. Pamahalaan ang dapat na nangunguna sa pagsasaayos ng kabutihang
panlahat.
10. Tamang isipin na tayo bilang mga tao ay sakop lamang ng pamahalaan at hindi
na ito’y kaloob ng tao sa kapuwa tao bilang usapin ng pamamahala.

10
 Susi sa Pagwawasto (PaunangPagtataya)

1. A
2. A
3. C
4. D
5. B
6. C
7. B
8. A
9. C
10. C

Pagtataya:
1. Kultura
2. Prinsipyo ng pagkakaisa
3. Prinsipyo ng subsidiarity
4. Pamamahala
5. SAP (Social Amelioration Program)
6. Pagbibigay tulong sa mahihirap, frontliners; pakikiisa sa pagsunod ng
alituntunin ng pamahalaanatbp.
7. Mali
8. Mali
9. Tama
10. Mali

11
Mga Sanggunian:

1. EsP 9, Modyul Para sa Mag-aaral

2. https://m.facebook.com/earthshakerph/posts/2793901083997344
3. https://images.app.goo.gl/W8P8LEVr4KYv6

12