Kiểm tra chương 1 : Acid carboxylic – Ester – Lipid – Chất tẩy rửa

(Học sinh được phép tham khảo tài liệu (bất kỳ nguồn nào) để làm bài kiểm tra).

Học sinh tự chọn nhóm, với mỗi nhóm gồm từ 5 đến 6 thành viên, ghi mã số, họ và tên đầy đủ
của mỗi thành viên trong nhóm vào bảng danh sách nhóm dưới đây :

STT MÃ SỐ HỌ VÀ TÊN ĐIỂM

1 190401 Bùi Khánh An
2 190402 Huỳnh Thái Duy Anh
3 190404 Lê Văn Đức Anh
4 190406 Nguyễn Cảnh Duy Anh
5 190407 Nguyễn Hồng Anh
6 190408 Nguyễn Khuê Thảo Anh

Làm bài ngay ở phần dưới của file bài kiểm tra, rồi nộp lại vào email : thoang@hcmus.edu.vn.
Thời hạn cuối cùng để nộp bài : 12 giờ ngày 17-10-2021.

Câu 1 : Hợp chất hữu cơ X là một diester, có công thức phân tử là C 8H14O4. Khi thủy phân X trong môi
trường kiềm, người ta thu được một muối và hỗn hợp hai alcol Y và Z. Phân tử alcol Z có số nguyên tử
carbon gấp đôi phân tử alcol Y. Khi cho alcol Z tác dụng với H 2SO4 đặc và đun nóng, người ta thu
được hai alken (không tính đồng phân cis-trans). Hãy xác định công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ
X, và giải thích.

Câu 2 : Hãy nêu nguyên nhân dầu ăn tồn trữ lâu ngày có khả năng cho ra mùi hôi khó chịu khi dùng để
chế biến thức ăn.

Câu 3 : Từ cá Basa, người ta điều chế được một chất tẩy rửa dùng trong dầu gội đầu. Hãy nêu quy
trình điều chế chất tẩy rửa này.

Chúc làm bài vui vẽ !

 PHẦN LÀM BÀI

Câu 1 :
8 ⋅2+2−14
Độ bất bão hoà của X : Δ= =2  X là diester no.
2
Thuỷ phân X thu được 2 alcol  X được cấu tạo từ 1 diacid no và 2 alcol.
Tách nước Z trong H2SO4 đặc thì thu được 2 alken  Z có tối thiểu 4 carbon và số carbon là số chẵn.
Z nếu có từ 6 carbon trở lên thì tổng số carbon của hai alcol tối thiểu là 9 (vô lý vì Z chỉ có 8 carbon).
Vậy Z là alcol no có 4 carbon và Y chính là C2H5OH  Diacid cấu thành X là (CO2H)2.
Xét các đồng phân butanol khi tách nước trong H2SO4 đặc:

Vì Z tách nước ra 2 alken (không kể đông phân hình học) nên Z chính là sec-butanol.
Từ đó suy ra cấu tạo của X là
Câu 2 :
Dầu ăn chứa các chất béo không no. Khi dùng để nấu ăn, một phần nhiều dầu ăn tồn trữ lâu bị thuỷ
phân thành acid béo không no tự do. Khi nấu ăn, các acid béo sẽ bị oxid hoá trong không khí để tạo ra
các aldehyd, acid, hydroperoxid… gây mùi hôi khó chịu.
Minh hoạ quá trình oxid hoá bằng acid oleic :

Câu 3 :
Trong mỡ cá basa có chứa chất béo, có thể dùng để điều chế chất tẩy rửa là xà phòng. Ép cá basa để lấy
mỡ cá, sau đó đem thuỷ phân trong xút (NaOH), dùng dung dịch NaCl bão hoà để chiết xuất lấy các
muối của acid béo hay xà phòng. (Ri chỉ chung các gốc hydrocarbon)