TI£U CHUÈN viÖt nam tcvn 173 - 1989

Phô gia t¨ng dÎo K§T2 cho v÷a vµ bª t«ng x©y dùng

Tiªu chuÈn nµy ¸p dông ®èi víi phô gia t¨ng dÎo K§T2 cho v÷a vµ bª t«ng x©y dùng, ®−îc s¶n
xuÊt theo ph−¬ng ph¸p c« ®Æc trùc tiÕp dÞch kiÒm ®en cña c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt bét giÊy
theo ph−¬ng ph¸p kiÒm (Ph−¬ng ph¸p Natron).

1. Yªu cÇu kÜ thuËt

1.1. Phô gia t¨ng dÎo K§T2 chÕ t¹o theo ph−¬ng ph¸p trªn ph¶i ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu kÜ
thuËt sau ®©y:

2. Ph−¬ng ph¸p thö

2.1. LÊy mÉu vµ chuÈn bÞ mÉu

Phô gia t¨ng dÎo K§T2 ®−îc nghiÖm thu theo l«, khèi l−îng cña mét l« lµ 2 tÊn, nÕu nhá
h¬n 2 tÊn còng ®−îc coi lµ 1 l«. ë mçi l« (tr−íc khi lÊy mÉu ph¶i khuÊy ®Òu mÉu ®−îc lÊy
ë 3 ®iÓm theo ph−¬ng th¼ng ®øng. §iÓm thø nhÊt c¸ch mÆt trªn cña phô gia 20cm, ®iÓm
thø hai ë gi÷a vµ ®iÓm thø ba c¸ch mÆt ®¸y 20cm. Mçi ®iÓm lÊy 7 lÝt, trén ®Òu c¸c
mÉu ®ã lÊy trung b×nh 5 lÝt, mÉu ®−îc b¶o qu¶n trong can nhùa hay b×nh thñy tinh cã
n¾p ®Ëy, ph¶i ghi nh·n hiÖu râ rµng.

2.2. Sè mÉu thÝ nghiÖm.

Khi kiÓm tra c¸c chØ tiªu kü thuËt cña phô gia t¨ng dÎo K§T2 ph¶i thÝ nghiÖm trªn cïng mét
mÉu cña tõng l« riªng biÖt. Mçi chØ tiªu ®−îc tiÕn hµnh song song 3 mÉu, kÕt qu¶ cuèi
cïng lµ trung b×nh sè häc cña ba mÉu ®ã (®é chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ 3 mÉu lµ 0,5%).

Khi kiÓm tra nÕu cã chØ tiªu nµo kh«ng ®¹t th× b¾t buéc ph¶i lÊy mÉu ®Ó kiÓm tra l¹i.

2.3. Tr¹ng th¸i vµ mµu s¾c: so s¸nh víi mÉu chuÈn.

2.4. X¸c ®Þnh hµm l−îng chÊt kh«

2.4.1. Dông cô, thiÕt bÞ, hãa chÊt thÝ nghiÖm.

- C©n ph©n tÝch, cã ®é chÝnh x¸c theo quy ®Þnh cña c©n.
- Tñ sÊy (tõ 150 C trë lªn) cã qu¹t giã vµ r¬ le ng¾t tù ®éng;
0

- B×nh hót Èm Ø 25cm cã vßi.

- Cèc cÇu 30ml.
- §òa thuû tinh.
2.4.2. TiÕn hµnh thö.

C©n 5 gam phô gia ®· ®−îc chuÈn bÞ theo môc 2.1 (tr−íc khi c©n ph¶i khuÊy ®Òu), cho
vµo cèc c©n ®· biÕt tr−íc khèi l−îng ®em sÊy ë nhiÖt ®é 105 S=±> 50C ®Õn kh« (kho¶ng
24 giê) lÊy ra b×nh hót Èm ®Ó nguéi ®Õn nhiÖt ®é phßng, sÊy vµ c©n ®Õn khi khèi
l−îng kh«ng ®æi (chó thÝch: cã thÓ cã mÉu s¬ bé trªn bÕp c¸ch thñy ®Ó rót ng¾n thêi gian
sÊy).

2.3. TÝnh kÕt qu¶.

Hµm l−îng chÊt kh« tÝnh ra % theo c«ng thøc :

A = [M - G]/H.100

Trong ®ã:

A - Hµm l−îng chÊt kh« tÝnh b»ng %.

M - Khèi l−îng cña mÉu vµ cèc sau khi sÊy kh« tÝnh b»ng gam.
G - Khèi l−îng cña cèc, tÝnh b»ng gam.
H - Khèi l−îng phô gia n−íc ban ®Çu, tÝnh b»ng gam.

2.4. X¸c ®Þnh hµm l−îng lignhin.

2.4.1. Dông cô, thiÕt bÞ, hãa chÊt thÝ nghiÖm:

- C©n ph©n tÝch, cã ®é chÝnh x¸c theo quy ®Þnh cña c©n.
- Tñ sÊy (tõ 150 C trë lªn) cã qu¹t giã, r¬le, ng¾t tù ®éng.
0

- Cèc thñy tinh 100ml.

- èng ®ong 100ml.
- §òa thñy tinh.
- B×nh hót Èm Ø 25cm cã vßi.
- GiÊy ®o pH;
- PhÔu thñy tinh Ø 6cm.
- GiÊy läc b¨ng xanh Ø11cm.
- Dung dÞch H2SO4 30% (P.A).
- Dung dÞch BaCl2 10% (P.A).
- N−íc cÊt nãng (kho¶ng 50 C).
0

2.4.2. TiÕn hµnh thö:

C©n 5gam phô gia ®· ®−îc chuÈn bÞ theo môc 2.1 (tr−íc khi c©n ph¶i khuÊy ®Òu) cho
vµo cèc 100ml. Thªm vµo ®ã 40ml n−íc cÊt nãng, khuÊy ®Òu ®Ó mÉu qua 16 giê ë
nhiÖt ®é phßng sau ®ã axit hãa b»ng dung dÞch H 2SO4 30% ®Õn pH = 1 (theo giÊy
chØ thÞ). §Ó yªn trong 4 giê n÷a, ®em li t©m g¹n bá n−íc trong (n−íc röa) dïng n−íc cÊt
nãng röa kÕt tña nhiÒu lÇn b»ng ph−¬ng ph¸p li t©m, tíi khi n−íc röa kh«ng cßn ion sun
ph¸t, läc kÕt tña qua giÊy läc b¨ng xanh ®· biÕt tr−íc khèi l−îng. GiÊy läc vµ kÕt tña
®em sÊy ë nhiÖt ®é 105 ± 5 C trong kho¶ng 4 giê, lÊy ra b×nh hót Èm, ®Ó nguéi dÉn
0

nhiÖt ®é phßng, sÊy vµ c©n ®Õn khi khèi l−îng kh«ng ®æi.

Chó thÝch:

2
 Dùa vµo ph¶n øng trao ®æi gi÷a Na2S04 vµ BaCl2 ®Ó kiÓm tra sù cã mÆt cña ion SO4
-2

SO 4 BaCl 2 + Na2SO4 = BaSO4 ¯ + 2NaCl

KÕt tña tr¾ng

Khi thö lÊy 50ml n−íc röa kÕt tña, cho vµo cèc thñy tinh 100ml nhá vµo ®ã vµi giät
dung dÞch BaCl2 10%.

NÕu kh«ng cã kÕt tña tr¾ng t¹o thµnh, cã nghÜa lµ phÐp thö ®· s¹ch hÕt ion SO4
2.4.3. TÝnh kÕt qu¶

Hµm l−îng lignhin ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:

L = {M - G}.100/(H.A)

Trong ®ã:

L - Hµm l−îng lignhin tÝnh theo % so víi chÊt kh«;

M - Khèi l−îng kÕt tña vµ giÊy läc sau khi sÊy tÝnh b»ng gam;
G - Khèi l−îng giÊy läc, tÝnh b»ng gam;
H - Khèi l−îng phô gia ban ®Çu tÝnh b»ng gam;
A - Hµm l−îng chÊt kh« (nh− x¸c ®Þnh ë môc 2.3)

2.5. X¸c ®Þnh hµm l−îng cÆn kh«ng tan

2.5.1. Dông cô, thiÕt bÞ, hãa chÊt thÝ nghiÖm:

- C©n ph©n tÝch, cã ®é chÝnh x¸c theo quy ®Þnh cña c©n;
- Tñ sÊy (tõ 150 C trë lªn) cã qu¹t giã vµ r¬le ng¾t tù ®éng; giÊy läc b¨ng xanh ϕ11cm;
0

- Cèc thñy tinh 100ml;

- èng ®ång 100ml;
- §òa thñy tinh;
- B×nh tam gi¸c 250ml cã nót;
- PhÔu thñy tinh Ø6cm;
- GiÊy ®o PH;
- B×nh hót Èm Ø25cm cã vßi;
- N−íc cÊt nãng (kho¶ng 50 C).
0

2.5.2. TiÕn hµnh thö

C©n 5 gam phô gia ®· ®−îc chuÈn bÞ theo môc 2.1 (tr−íc khi c©n ph¶i khuÊy ®Òu)
cho vµo b×nh tam gi¸c 250ml, thªm vµo ®ã 150ml n−íc cÊt nãng, l¾c m¹nh hoÆc khuÊy
®Òu, ®Ó mÉu qua 24 giê ë nhiÖt ®é phßng, ®em läc cÆn qua giÊy läc xanh ®· sÊy
kh« vµ biÕt tr−íc khèi l−îng. Röa cÆn nhiÒu lÇn b»ng n−íc chÊt nãng, cho tíi khi n−íc
röa cã ph¶n øng trung tÝnh (pH = 7) theo giÊy chØ thÞ. SÊy giÊy läc vµ cÆn ë nhiÖt
®é 105 ± 5 C trong kho¶ng 4 giê, lÊy ra cho vµo b×nh hót Èm, ®Ó nguéi ®Õn nhiÖt ®é
0

phßng, sÊy vµ c©n ®Õn khi khèi l−îng kh«ng ®æi.

2.5.3. TÝnh kÕt qu¶

3
 Hµm l−îng cÆn kh«ng tan ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:

kt ={M.G.100}/(H.A)

Trong ®ã:
kt - Hµm l−îng cÆn kh«gn tan, tÝnh theo % so víi chÊt kh«;
M - Khèi l−îng cÆn vµ giÊy läc sau khi sÊy tÝnh b»ng gam;
G - Khèi l−îng phô gia ban ®Çu tÝnh b»ng gam;
H - Khèi l−îng phô gia ban ®Çu tÝnh b»ng gam;
A - Hµm l−îng chÊt kh« (nh− x¸c ®Þnh ë môc 2.3)

2.6. X¸c ®Þnh hµm l−îng kiÒm d−

2.6.1. Dông cô, thiÕt bÞ, hãa chÊt thÝ nghiÖm;

- CÇn ph©n tÝch , cã ®é chÝnh x¸c theo quy ®Þnh cña c©n;
- BÕp ®iÖn;
- Cèc thñy tinh 100ml;
- èng ®ong 100ml;
- B×nh tam gi¸c 250ml cã nót;
- B×nh ®Þnh møc 100ml; PipÐt 15ml;
- BurÐt 15ml;
- PhÔu thñy tinh ϕ 6cm;
- GiÊy läc b¨ng vµng ϕ 11m;
- Dung dÞch BaCl2 20% (P.A)
- Dung dÞch HCl 0,1 (P.A);
- ChØ thÞ Phonolphtalein (P.A)

2.6.2. TiÕn hµnh thö

C©n thö 5 gam phô gia ®· ®−îc chuÈn bÞ theo môc 2.1 (tr−íc khi c©n ph¶i khuÊy ®Òu)
cho vµo b×nh ®Þnh møc 100ml ®· cã s½n 50ml n−íc cÊt nãng, thªm vµo ®ã 15ml dung
dÞch BaCl2 20% ë tr¹ng th¸i l¹nh. §un s«i, l¾c m¹nh, ®Ó nguéi ®Õn nhiÖt ®é phßng,
®Þnh møc b»ng n−íc cÊt ®Õn v¹ch, läc kÕt tña qua giÊy läc b¨ng vµng phÇn n−íc läc
dïng ®Ó chuÈn ®é. Dïng pipÐt lÊy 10ml n−íc läc, chuÈn ®é b»ng dung dÞch MCl 0,1m
víi chØ thÞ phenolphtalªin ®Õn khi mÊt

2.6.3. TÝnh kÕt qu¶

Hµm l−îng kiÒm d− tÝnh ra % theo c«ng thøc:

K = (0,0031.a.l)/(H.L).100

Trong ®ã:

K - Hµm l−îng kiÒm d−, tÝnh b»ng %;

a - Sè ml dung dÞch HCl 0,1N tiªu tèn khi chuÈn ®é;
0,0031 lµ sè gam Na2O t−¬ng øng víi 1ml HCl 0,1N;
l - ThÓ tÝch n−íc läc lÊy ®Ó chuÈn ®é tÝnh b»ng ml;
L - ThÓ tÝch chung cña n−íc läc tÝnh b»ng ml;
4
 H - Khèi l−îng phô gia ban ®Çu tÝnh b»ng gam.

2.7. X¸c ®Þnh ®é pH

2.7.1. Dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm:

- C©n ph©n tÝch, cã ®é chÝnh x¸c theo quy ®Þnh cña c©n;
- M¸y ®o PH;
- B×nh tam gi¸c 250ml cã nót;
- Cèc thñy tinh 100ml;
- èng ®ong 100ml;
- BurÐt 50ml;
- N−íc cÊt.

2.5.1. TiÕn hµnh thöC©n 2 gam phô gia (tÝnh theo chÊt kh« tuyÖt ®èi) ®· ®−îc chuÈn bÞ
theo môc 2.1 (tr−íc khi c©n ph¶i khuÊy ®Òu) cho b×nh tam gi¸c 250ml, thªm vµo ®ã
198ml, n−íc cÊt (kÓ c¶ sè n−íc cã chøa trong 2 gam phô gia kh«) l¾c m¹nh hoÆc khuÊy
®Òu, ®Ó mÉu qua 24 giê ë nhiÖt ®é phßng. Dïng burÐt lÊy ra 75ml dung dÞch trªn cho
vµo cèc thñy tinh 100ml, ®Æt cèc vµo vÞ trÝ ®o pH cña m¸y, nh−ng ®iÖn cùc vµo cèc
mÉu, më m¸y ®o vµ ®äc ®ång hå ®o pH trªn m¸y.

3. Ghi nh·n - B¶o qu¶n - Bao gãi vµ vËn chuyÓn

3.1. Nh·n hiÖu trªn c¸c dông cô chøa ®ùng phô gia K§T2, ph¶i ®−îc viÕt b»ng s¬n kh«ng bÞ
n−íc röa tr«i. Khi cung cÊp phô gia cho ng−êi sö dông ph¶i cã giÊy chøng nhËn chÊt l−îng
kÌm theo cho mçi l« -giÊy chøng nhËn chÊt l−îng kÌm theo cho mçi l«

- GiÊy chøng nhËn ®−îc ghi râ:

Tªn s¶n phÈm:

Phô gia K§T2
Tªn ®¬n vÞ s¶n xuÊt: ...............
Sè l«:..............
Ngµy s¶n xuÊt............
Ngµy kiÓm tra chÊt l−îng .............
Khèi l−îng s¶n phÈm ......... kg
Theo tiªu chuÈn TCXD..............
Ngµy.... th¸ng........ n¨m......
Hä tªn ng−êi kiÓm tra kÝ.
Phô tr¸ch TN kÝ.
Gi¸m ®èc kÝ

3.2. Phô gia K§T2 ®−îc b¶o qu¶n víi thêi gian 12 th¸ng kÓ tõ khi s¶n xuÊt.

3.3. Phô gia K§T2 ®−îc chøa ®ùng b»ng can nhùa, thïng phi hoÆc c¸c tÐc cã n¾p ®Ëy vµ
ph¶i ®Ó n¬i s¹ch sÏ tho¸ng m¸t .

3.4. Phô gia K§T2 ph¶i ®−îc vËn chuyÓn cÈn thËn, tr¸nh bÞ ®æ vµ n−íc m−a thÊm vµo.