BAB 3:

SISTEM DAN STRUKTUR

PENTADBIRAN NEGARA
3.3 Komponen Utama Kerajaan Malaysia

ABD AZIZ BIN A’ZMI

Jabatan Pengajian Umum
Pusat Asasi dan Pengajian Umum
Kolej Universiti Islam Melaka
3.3 Komponen Utama Kerajaan Malaysia

Yang di-
Pertuan Agong

Badan Badan Badan

Legislatif Eksekutif Judisiari
Tugas utama: Ketua negara
[Perkara 32 (1)]

Bidang tugas:
1. Tugas berdasarkan
Perlembagaan mengikut
budi bicara.
2. Tugas rasmi dengan
nasihat PM.
Tugas berdasarkan budi bicara
1. Melantik Perdana Menteri
• Seorang yang mendapat sokongan majoriti dalam Parlimen selepas pilihan
raya. (sekurang-kurangnya 112 orang ahli Dewan Rakyat)

Menandatangani surat sumpah pelantikan YDPA menyampaikan Surat Cara

jawatan di hadapan Yang di-Pertuan Agong Pelantikan sebagai Perdana Menteri
Tugas berdasarkan budi bicara (atas nasihat PM)
2. Bersetuju atau tidak bersetuju pembubaran Parlimen
• PM perlu menghadap YDPA dan akan umum pembubaran Parlimen untuk
adakan PRU SETELAH mendapat persetujuan YDPA
Tugas YDPA 3. Lantik menteri dan timb. menteri
dengan
nasihat PM 4. Lantik jawatan-jawatan tertinggi negara
selepas mendapat perkenan MRR

5. Melantik Senator dalam Dewan Negara

6. Melantik diplomat Malaysia ke luar negara

7. Menjaga hak istimewa Islam, Melayu, raja-

raja
Jawatan yang memerlukan
perundingan MRR:

• Ketua Hakim Negara

• Hakim Mahkamah
Persekutuan
• Hakim Besar Malaya
• Hakim Besar Borneo
• Hakim-hakim Mahkamah
Tinggi
• Ketua Audit Negara
• Anggota SPA dan SPR
8. Pemerintah tertinggi angkatan tentera
9. Memperkenan rang undang-undang
10. Pengisytiharan darurat
11. Kuasa pengampunan atas kesalahan
jenayah di Wilayah Persekutuan
12. Kuasa eksekutif – segala urusan
rasmi kerajaan atas nama baginda
Tuanku Mizan Zainal Abidin
YDPA ke-13 (2006-2011)
Tugas berdasarkan budi bicara
13. Memanggil mesyuarat Majlis Raja-raja
• YDPA berhak panggil mesyuarat sekiranya perlu kerana baginda merupakan
Pengerusi Majlis Raja-raja
Tugas berdasarkan budi bicara
14. Menganugerahkan pingat kebesaran
• Dianugerahkan pada hari keputeraan YDPA untuk individu yang berjasa dan
mengharumkan nama negara.
Perkara yang tidak boleh dilakukan
YDPA (Perkara 34)
•Tidak boleh jalankan tugas sebagai
sultan di negeri asalnya
• Tidak boleh pegang jawatan yang ada
persaraan (bekerja)
•Tidak boleh aktif dalam apa-apa
perusahaan atau perniagaan
• Tidak boleh meninggalkan Persekutuan lebih
daripada 15 hari tanpa kebenaran Majlis Raja-raja
kecuali atas tujuan lawatan rasmi
 Badan
eksekutif

SISTEM
PENGASINGAN
KUASA

Badan Badan
judisiari legislatif
 SISTEM PENTADBIRAN MALAYSIA
SISTEM PENGASINGAN KUASA
Melaksanakan hal
pentadbiran negara
setelah diluluskan
Badan Legislatif

Berkuasa menggubal
dan meluluskan
undang-undang negara

Berkuasa menjalankan
kuasa keadilan
dan perbicaraan
Badan Eksekutif (Pentadbiran)
Badan Legislatif (Perundangan)- Parlimen
Badan Judisiari
(Kehakiman)
• Setiap badan tidak boleh
melibatkan diri atau campur
tangan dalam urusan badan-
badan yang lain.

• Pengasingan kuasa perlu

dilakukan supaya:
- mengelakkan dominasi
kuasa badan tertentu.
- dipengaruhi pihak tertentu.
 Badan Legislatif (Perundangan)
Peringkat
Yang di-Pertuan
Agong Persekutuan

Parlimen

Dewan
Dewan Rakyat
(222 Ahli Parlimen) Negara (70
Senator)
Dewan Rakyat
 Sumber: ISEAS Yusof Ishak Institute,
* Setakat 13 Mei 2020 Singapore.
 Badan Legislatif
PERINGKAT PERSEKUTUAN
(BERGELAR AHLI PARLIMEN)
Bertanding dalam pilihan raya di
kawasan Parlimen.

MENANG. Diisytihar sebagai wakil

rakyat (Ahli Parlimen kawasan
tertentu)

Terlibat dalam semua

persidangan di Dewan Rakyat
 Dewan Rakyat – dianggotai Ahli
Parlimen
• Umur 21 tahun ke atas
• Menang dalam pilihan raya
• 222 orang Ahli Parlimen yang mewakili
kawasan Parlimen di seluruh Malaysia
• Tempoh perkhidmatan 5 tahun atau
kurang
 Dewan Rakyat – dianggotai Ahli
Parlimen
• Mewakili rakyat untuk membincangkan
kepentingan rakyat dan negara.
• Selagi menang dalam pilihan raya, terus
berkhidmat sebagai Ahli Parlimen.
• Sekiranya Ahli Parlimen letak jawatan
atau meninggal dunia, pilihan raya kecil
perlu diadakan.
Dewan Negara
 Dewan Negara – dianggotai oleh
Senator
• Umur 30 tahun ke atas
• Tempoh perkhidmatan 3 tahun

• Boleh bersambung hanya 2 penggal sahaja

(2 kali tempoh perkhidmatan)
 Kuota keanggotaan
Dewan Negara
•Dilantik oleh YDPA (44 orang)
• 40 orang - berdasarkan kecemerlangan dan kepakaran
dalam bidang yang diceburi
• 2 (KL), 1 (Putrajaya), 1 (Labuan)
• ** kebanyakannya mempunyai kaitan dengan parti politik tertentu.

•Dilantik dari DUN setiap negeri (26 orang)

• Dua (2) orang dari 13 buah negeri
Tahun 2020
Lantikan YDPA – 41/44 Kekosongan – 5
Lantikan DUN – 24/26 Sumber: parlimen.gov.my
Sumber: parlimen.gov.my
Sumber: parlimen.gov.my
Sumber: FB Senate 18
HILANG KELAYAKAN SEBAGAI ANGGOTA BADAN LEGISLATIF
AHLI PARLIMEN SENATOR
Gagal menghantar penyata
perbelanjaan pilihan raya dalam
tempoh 33 hari selepas keputusan
diumumkan.
Memegang jawatan dalam sektor
awam.
Kurang siuman
Muflis
Disabitkan kesalahan jenayah
Memperoleh kewarganegaraan lain selain Malaysia.
 Badan Legislatif
PERINGKAT NEGERI
[Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN)]
Bertanding dalam pilihan raya di
kawasan DUN

MENANG. Diisytihar sebagai wakil

rakyat (ADUN kawasan tertentu)

Gubal undang-undang untuk

dilaksanakan dalam negerinya
sahaja.
Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang
Sidang DUN Pulau Pinang
Sidang DUN Pahang
DUN Johor
 DUN
Sarawak
Sidang DUN Terengganu
DUN Perlis
 DUN
Kedah
Sidang DUN Kelantan
Sidang DUN
Perak
 Sidang DUN
Negeri Sembilan
Sidang DUN Selangor
Sidang
DUN
Sabah
Sidang DUN Melaka
 Badan Eksekutif (Pentadbiran)

Badan
Eksekutif

Persekutuan Negeri Daerah

1. Peringkat Persekutuan
Parti pemerintah Malaysia (PH)
2. Peringkat Negeri
Parti yang menang dalam pilihan raya di negeri:
PARTI NEGERI
PH Selangor, N.S, Kedah, P.P., Perak, Melaka, Johor
WARISAN Sabah
GPS Sarawak
BN Perlis, Pahang
PAS Kelantan, Terengganu
 Badan Eksekutif
PERINGKAT PERSEKUTUAN
(Menteri Kabinet/Jemaah Menteri)
PM pilih individu yang layak jadi
menteri

Serahkan senarai nama kepada

Agong

Perlu persetujuan Agong; baginda

akan lantik menteri
 Badan Eksekutif
PERINGKAT PERSEKUTUAN
(Menteri Kabinet/Jemaah Menteri)
 Setiap menteri ada portfolio masing-masing,
bertanggungjawab atas semua urusan portfolio
berkenaan (pendidikan, pertahanan, kewangan,
dll)
 Bertanggungjawab kepada Parlimen. Perlu
menjawab soalan yang dikemukakan oleh Ahli
Parlimen dalam sidang Dewan Rakyat.
Mengeluarkan kenyataan rasmi kerajaan.
Menjawab pertanyaan media.
MELAKSANA dasar-dasar kerajaan.
 Badan Eksekutif
PERINGKAT NEGERI
[Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (EXCO)]
Sultan lantik Menteri Besar mengetuai
Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri

Menteri Besar pilih calon yang sesuai

untuk jadi EXCO daripada kalangan
ADUN

Sultan akan lantik mereka sebagai

EXCO
 Badan Eksekutif
PERINGKAT NEGERI
[Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (EXCO)]

Exco-exco: individu yang

bertanggungjawab MELAKSANA dasar
pentadbiran kerajaan negeri dengan
memegang portfolio tertentu
=
Peranan menteri di peringkat persekutuan
 “Menteri kabinet bertanggungjawab
terhadap Parlimen…”

Exco-exco bertanggungjawab terhadap

Dewan Undangan Negeri (DUN).

Mereka perlu menjawab pertanyaan dari

Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN)
yang membahaskan isu-isu kepentingan
rakyat dan negeri dalam sidang DUN.
EXCO Kerajaan
Negeri
Terengganu
2018-kini
Eksekutif peringkat Persekutuan Eksekutif peringkat Negeri

YDPA Sultan/ YDP Negeri

Perdana Menteri Menteri Besar/Ketua

Menteri

Timbalan PM
Timb. Menteri Besar /
Timb. Ketua Menteri
Menteri-menteri (negeri tertentu sahaja)

Timbalan-timbalan Ahli Majlis Mesyuarat

menteri Kerajaan Negeri (Exco)
 Proses
Penggubalan/pindaan
Undang-undang
 Ahli Parlimen PM pilih
Menang
YDPA lantik
Menteri
Senator
Peringkat persekutuan
Kawasan

Badan Legislatif

Badan Eksekutif
Parlimen

Bertanding dalam
pilihan raya

MB/KM pilih
Menang
ADUN Sultan/YDPN lantik EXCO
Kawasan
Peringkat negeri
DUN
 Badan Judisiari (Kehakiman)
Mahkamah peringkat
Persekutuan
Mahkamah Khas Mahkamah
Khas
Mahkamah Raja-raja Tentera
Atasan Mahkamah Mahkamah
Persekutuan
Buruh Perusahaan
Mahkamah Rayuan

Mahkamah Tinggi
Mahkamah Tinggi Mahkamah peringkat Negeri
Malaya
Mahkamah Tinggi
Mahkamah Borneo
Rendah Mahkamah Mahkamah
Sesyen
Rayuan Syariah Syariah
Mahkamah Mahkamah
Mahkamah Tinggi
Majistret Majistret Kelas I
Syariah
Mahkamah
Mahkamah
Majistret Kelas II
Mahkamah Rendah Syariah
Juvana
 KONSEP KEBEBASAN BADAN KEHAKIMAN
Tidak memihak kepada sesiapa dalam membuat
keputusan pengadilan.
Bebas daripada kawalan dua cabang kerajaan yang lain
iaitu Eksekutif dan Legislatif.
Hakim yang telah dilantik tidak boleh dilucutkan
melainkan atas sebab-sebab tertentu dengan syor
daripada Tribunal Kehakiman.
Kelakuan, tindakan Hakim tidak boleh diperkatakan di
Parlimen kecuali dikemukakan oleh lebih ¼ Ahli Dewan.
 • Diketuai oleh Ketua Hakim Negara.
• Berkuasa mengendalikan pertikaian antara kerajaan negeri
Mahkamah dan kerajaan pusat.
Persekutuan • Mendengar kes-kes rayuan yang sebelum ini
telah dihakimi di Mahkamah Rayuan.
• Berkuasa jatuhkan SEMUA jenis hukuman.

• Diketuai Presiden Mahkamah Rayuan

Mahkamah • Mendengar kes rayuan yang sebelum ini telah
Rayuan dihakimi di Mahkamah Tinggi.
• Berkuasa jatuhkan SEMUA jenis hukuman.
 • Mahkamah Tinggi Malaya kendalikan
kes-kes di Semenanjung. Mahkamah
Tinggi Borneo kendalikan kes-kes di
Sabah dan Sarawak.
Mahkamah • Mendengar kes rayuan jenayah dan
Tinggi sivil yang sebelum ini telah dihakimi di
Mahkamah Sesyen yang jumlah
tuntutan melebihi RM1 juta.
• Berkuasa jatuhkan SEMUA jenis
hukuman.
 • Kendalikan kes sivil RM100 ribu – RM 1 juta.
Mahkamah
• Membicarakan semua kes jenayah kecuali yang
Sesyen melibatkan hukuman mati.

Mahkamah • Kendalikan kes sivil di bawah RM 100 ribu.

Majistret • Membicarakan semua kes jenayah kecuali
yang melibatkan hukuman mati.
Mahkamah Tentera

• Tidak bicara kes jenayah dan sivil, hanya kes etika dan disiplin kerja
• Tidak melibatkan hukuman mati
• Jika ada rayuan, kes akan dibawa ke mahkamah tinggi

Mahkamah Khas Raja-raja

• Bicarakan kes salah laku sultan dan kerabat diraja

Mahkamah Juvana
• Untuk remaja di bawah 18 tahun
• Perbicaraan secara tertutup
• Hukuman hanya melibatkan pemulihan akhlak di sekolah tertentu