‫دافغانستان اسالمي جمهوریت‬

‫‪KU‬‬ ‫د عدلیې وزارت‬

‫‪AC‬‬

‫رسمي جریده‬

‫فوق العاده ګڼه‬

‫قانون تنظیم امور زمینداری‬

‫تاریخ نشر ‪ )۰۱( :‬اسد سال ‪ ۰۸۳۱‬هــ ‪ .‬ش نمبر مسلسل ‪)۸۵۳(:‬‬
‫فرمان شماره (‪ )۶۶‬مؤرخ ‪ ۰۸۳۱/۴/۸۰‬رئیس ج‪.‬ا‪.‬ا در بارۀ توشیح قانون تنظیم امور زمینداری‪.‬‬

‫قانون تنظیم امور زمینداری‬

‫‪KU‬‬
‫‪AC‬‬
 ‫فرمان رئیس جمهوری اسالمی افغانستان در بارۀ توشیح قانون تنظیم‬

‫امور زمینداری‬

‫شماره‪)۲۶( :‬‬

‫تاریخ‪۳۱۳۱/۴/۱۳ :‬‬

‫مادۀ اول‪:‬‬

‫مااوب شامارۀ‬ ‫به تأسی از حکم مادۀ هفتاد ونهم قانون اساسی افغانستان‪ ،‬قاانون تنیایم اماو زمینادار را هاه باه اساا‬
‫(‪ )۶۳‬مؤرخ ‪ ۳۱۳۱/۴/۱۳‬شورا وزیران به داخل (‪ )۳۳‬فال و (‪ )۵۹‬ماده تائید گردیده است‪ ،‬توشیح می دارم‪.‬‬

‫مادۀ دوم‪:‬‬

‫وزیرعدلیه و وزیر دولات در اماور رارلماانی مؤیاد اناد‪ ،‬ایان فرماان را درخا ل (‪ )۱۳‬روز از تااریخ انقاااد نخساتین‬
‫‪KU‬‬ ‫جلس شورا ملی‪ ،‬به آن شور تادیم نمایند‪.‬‬

‫مادۀ سوم‪:‬‬

‫این فرمان از تاریخ توشیح نافذ و همراه با قانون در جریدۀ رسمی نشر هردد‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫حامد کرزی‬

‫رئیس جمهوری اسالمی افغانستان‬

 ‫فهرست قانون تنظیم امور زمیداری‬

‫فصل اول‬

‫احکام عمومی‬

‫صفحه‬ ‫عنوان‬ ‫مواد‬

‫مبنی‪۰..................................................................‬‬ ‫مادۀ اول‪:‬‬

‫هدف‪۰.................................................................‬‬ ‫مادۀ دوم‪:‬‬

‫اصطالحات‪۶..........................................................‬‬ ‫مادۀ سوم‪:‬‬

‫مرجع تنظیم‪۸.........................................................‬‬
‫‪KU‬‬ ‫مادۀ چهارم‪:‬‬

‫فصل دوم‬

‫اسناد مدار حکم ملکیت زمین‬

‫اسناد مدار حکم‪۴.....................................................‬‬ ‫مادۀ پنجم‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫تعویض سند قباله‪۵..................................................‬‬ ‫مادۀ ششم‪:‬‬

‫ثبت تأسیسات غیر منقول زارعتی‪۵...............................‬‬ ‫مادۀ هفتم‪:‬‬

‫نداشتن سند ملکیت‪۶................................................‬‬ ‫مادۀ هشتم‪:‬‬

‫اضافه جریبی‪۶.......................................................‬‬ ‫مادۀ نهم‪:‬‬

‫اعطای سند به ناقل ‪۶...............................................‬‬ ‫مادۀ دهم‪:‬‬

‫اعطای سند توزیع‪۱.................................................‬‬ ‫مادۀ یازدهم‪:‬‬

‫اعطای سند مثنی‪۱..................................................‬‬ ‫مادۀ دوازدهم‪:‬‬

 ‫فصل سوم‬

‫تصفیه زمین‬

‫رهبری علمیه تصفیه‪۳.............................................‬‬ ‫مادۀ سیزدهم‪:‬‬

‫ترکیب هیئت تصفیه زمین‪۳........................................‬‬ ‫مادۀ چهار دهم‪:‬‬

‫و ظایف و صالحیت های هیئت تصفیه‪۸..........................‬‬ ‫مادۀ پانزدهم‪:‬‬

‫وظایف تیم کدستر‪۸..................................................‬‬ ‫مادۀ شانزدهم‪:‬‬

‫تشخیص وتثبیت درجه زمین‪۰۱......................................‬‬

‫‪KU‬‬ ‫مادۀ هفدهم‪:‬‬

‫همکاری مالک یا وکیل شرعی وی‪۰۱.............................‬‬ ‫مادۀ هجدهم‪:‬‬

‫کمیسیون مرکزی تنظیم امور زمینداری‪۰۱........................‬‬ ‫مادۀ نزدهم‪:‬‬

‫ایجاد کمیسیون والیتی‪۰۰............................................‬‬ ‫مادۀ بیستم‪:‬‬

‫استمالک زمین شخص ‪۰۰...........................................‬‬ ‫مادۀ بیست و یکم‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫استمالک توسط ادارات مربوط‪۰۶...................................‬‬ ‫مادۀ بیست ودوم‪:‬‬

‫رجعت منازعات به محکمه‪۰۶.......................................‬‬ ‫مادۀ بیست وسوم‪:‬‬

‫ترکه‪۰۶................................................................‬‬ ‫مادۀ بیست وچهارم‪:‬‬

‫تصفیه ساحه به اساس تقسیمات عنعنوی‪۰۶......................‬‬ ‫مادۀ بیست وپنجم‪:‬‬

‫تصفیه ساحۀ زمینداری مشاع‪۰۸....................................‬‬ ‫مادۀ بیست وششم‪:‬‬

‫ملکیت شخص‪۰۸......................................................‬‬ ‫مادۀ بیست وهفتم‪:‬‬

‫از بین رفتن اسناد مدار حکم‪۰۸......................................‬‬ ‫مادۀ بیست وهشتم‪:‬‬

 ‫فصل چهارم‬

‫استرداد زمین های اخذ شده به زمیندارن‬

‫اجراآت در مورد زمین های اخذ شده‪۰۴............................‬‬ ‫مادۀ بیست ونهم‪:‬‬

‫تغییرات در زمین مخالف اسناد تقنینی وقت‪۰۴....................‬‬ ‫مادۀ سی ام‪:‬‬

‫تبادله ساحه زمینداری قبال ٌ اخذ شده شخصی‪۰۵..................‬‬ ‫مادۀ سی ویکم‪:‬‬

‫زمین های اشخاص غایب‪۰۵........................................‬‬ ‫مادۀ سی ودوم‪:‬‬

‫اجراآت در مورد تصاحب خود سرانه زمین و توزیع آن مخالف‬ ‫مادۀ سی وسوم‪:‬‬
‫شریعت‪۰۵..............................................................‬‬

‫فصل پنجم‬
‫‪KU‬‬ ‫مستحقین‬

‫شرایط استحقاق‪۰۶...................................................‬‬ ‫مادۀ سی وچهارم‪:‬‬

‫مکلفیت های مستحق‪۰۶..............................................‬‬ ‫مادۀ سی وپنجم‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫تثبیت درجه قدامت‪۰۶................................................‬‬ ‫مادۀ سی وششم‪:‬‬

‫فوت مستحق‪۰۱......................................................‬‬ ‫مادۀ سی وهفتم‪:‬‬

‫حق اولیت در توزیع زمین‪۰۱.......................................‬‬ ‫مادۀ سی وهشتم‪:‬‬

‫فصل ششم‬

‫توزیع زمین‬

‫زمین های قابل توزیع‪۰۳............................................‬‬ ‫مادۀ سی ونهم‪:‬‬

‫درجه بندی زمین‪۰۳.................................................‬‬ ‫مادۀ چهلم‪:‬‬

‫واحد مقیاس زمین‪۰۸................................................‬‬ ‫مادۀ چهل ویکم‪:‬‬

‫توزیع زمین باساس درجات‪۰۸......................................‬‬ ‫مادۀ چهل ودوم‪:‬‬

‫تعیین عاید متوسط ساالنه‪۰۸.........................................‬‬ ‫مادۀ چهل وسوم‪:‬‬

‫توزیع زمین به اساس قرعه‪۰۸......................................‬‬ ‫مادۀ چهل وچهارم‪:‬‬

‫توزیع قطعات کوچک پراگنده‪۶۱.....................................‬‬ ‫مادۀ چهل وپنجم‪:‬‬

‫فروش و انتقال زمین های بکر و بایر‪۶۱...........................‬‬ ‫مادۀ چهل وششم‪:‬‬

‫تعیین معیار فروش زمین‪۶۰..........................................‬‬ ‫مادۀ چهل وهفتم‪:‬‬

‫توزیع زمین های بکر و بایر غرض احداث فارمها‪۶۰.............‬‬ ‫مادۀ چهل وهشتم‪:‬‬

‫ارایۀ در خواست زمین بکر و بایر‪۶۰................................‬‬ ‫مادۀ چهل ونهم‪:‬‬

‫فصل هفتم‬

‫انتقاالت و تحوالت زمین‬

‫‪KU‬‬
‫حق انتقال ملکیت‪۶۶..................................................‬‬ ‫مادۀ پنجاهم‪:‬‬

‫انتقال ملکیت زمین‪۶۶...............................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه ویکم‪:‬‬

‫تحوالت کمی و کیفی زمین‪۶۶........................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه ودوم‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫انتقال زمین دولت به دوایر‪۶۶........................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وسوم‪:‬‬

‫تبادله زمین شخصی به دولتی‪۶۸....................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وچهارم‪:‬‬

‫تبادله زمین بین اشخاص و دولت ‪۶۸...............................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وپنجم‪:‬‬

‫تبادله زمین برویت سند شرعی‪۶۸..................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وششم‪:‬‬

‫زمین های زراعتی توزیع شده به کوپراتبف ها‪۶۸................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وهفتم‪:‬‬

‫انتقاالت فاقد اعتبار‪۶۸................................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وهشتم‪:‬‬

 ‫فصل هشتم‬

‫اجارۀ زمین‬

‫اجارۀ زمین دولتی‪۶۴.................................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه ونهم‪:‬‬

‫اجارۀ خط‪۶۴...........................................................‬‬ ‫مادۀ شصتم‪:‬‬

‫مکلفیت های اجاره گیرنده‪۶۴.........................................‬‬ ‫مادۀ شصت ویکم‪:‬‬

‫مکلفیت های اجاره دهنده‪۶۵..........................................‬‬ ‫مادۀ شصت ودوم‪:‬‬

‫تادیه مصارف بعد از اصالحات‪۶۵....................................‬‬ ‫مادۀ شصت وسوم‪:‬‬

‫میعار اجارۀ زمین غرض جلب سرمایه گذاری‪۶۵...................‬‬

‫‪KU‬‬ ‫مادۀ شصت وچهار‪:‬‬

‫تعیین معیاد اجاره‪۶۶....................................................‬‬ ‫مادۀ شصت وپنجم‪:‬‬

‫اجاره زمین های بکر و بایر‪۶۶........................................‬‬ ‫مادۀ شصت وششم‪:‬‬

‫میعاد عمران زمین های بکر و بایر‪۶۱................................‬‬ ‫مادۀ شصت وهفتم‪:‬‬

‫بهره برداری مستأجر‪۶۱................................................‬‬ ‫مادۀ شصت وهشتم‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫تفکیک موقعیت و نوعیت زمین‪۶۱....................................‬‬ ‫مادۀ شصت ونهم‪:‬‬

‫اجارۀ زمین به متشبث خصوصی‪۶۳....................................‬‬ ‫مادۀ هفتادم‪:‬‬

‫اخذ حق االجاره‪۶۳........................................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد ویکم‪:‬‬

‫تزئید در مقدار حق االجاره‪۶۳...........................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد ودوم‪:‬‬

‫عدم پرداخت مصارف‪۶۳.................................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وسوم‪:‬‬

‫عدم پرداخت خساره‪۶۳...................................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وچهارم‪:‬‬

‫حاالت فسخ اجاره‪۶۸......................................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وپنجم‪:‬‬

‫فسخ اجاره قبل از ختم معیاد‪۶۸..........................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وششم‪:‬‬

‫تعیین اندازه حق االجارۀ زمین دولتی‪۶۸................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وهفتم‪:‬‬

‫تعقیب عدلی اجاره گیرنده‪۶۸.............................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وهشتم‪:‬‬

‫اطالع از آفات زراعتی‪۶۸.................................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد ونهم‪:‬‬

‫اخذ تمام یا قسمتی زمین تحت اجاره‪۸۱..................................‬‬ ‫مادۀ هشتادم‪:‬‬

‫راجع ساختن منارعات به محکمه‪۸۱.....................................‬‬ ‫مادۀ هشتاد ویکم‪:‬‬

‫فصل نهم‬

‫ساحه زمین های مرعی ووقفی‬

‫مرعی‪۸۰....................................................................‬‬ ‫مادۀ هشتاد ودوم‪:‬‬

‫تصرف مرعی‪۸۰...........................................................‬‬
‫‪KU‬‬ ‫مادۀ هشتاد وسوم‪:‬‬

‫زمین وقفی‪۸۰..............................................................‬‬ ‫مادۀ هشتاد وچهارم‪:‬‬

‫فصل دهم‬

‫احکام جزائی‬

‫عدم حضور مالک در محل تصفیه‪۸۶.....................................‬‬ ‫مادۀ هشتاد وپنجم‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫تخریب عمدی تأسیسات آبیاری‪۸۶........................................‬‬ ‫مادۀ هشتاد وششم‪:‬‬

‫عدم اطالع از تحوالت و تغییرات جدید‪۸۶................................‬‬ ‫مادۀ هشتاد وهفتم‪:‬‬

‫غصب زمین و یا معرفی به صفت مالک‪۸۶..............................‬‬ ‫مادۀ هشتاد وهشتم‪:‬‬

‫فصل یازدهم‬

‫احکامی نهائی‬

‫اشتباه در اندازه و حدود زمین‪۸۸.........................................‬‬ ‫مادۀ هشتاد ونهم‪:‬‬

‫فعالیتهای غیر زراعتی باالی زمین های زراعتی‪۸۸....................‬‬ ‫مادۀ نودم‪:‬‬

‫حفظ اسناد تصفیوی‪۸۸.....................................................‬‬ ‫مادۀ نود ویکم‪:‬‬

‫ضبط یا مصادرۀ زمین‪۸۸..................................................‬‬ ‫مادۀ نود ودوم‪:‬‬

‫الحاق زمین بکر و بایر به زمین پلوان شریک‪۸۸......................‬‬ ‫مادۀ نود وسوم‪:‬‬

‫پیشنهاد مقرره ووضع طرزالعمل ها‪۸۴...................................‬‬ ‫مادۀ نود وچهارم‪:‬‬

‫انفاذ‪۸۴.......................................................................‬‬ ‫مادۀ نود وپنجم‪:‬‬

‫‪KU‬‬
‫‪AC‬‬
 ‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬

‫قانون تنظیم امور زمینداری‬

‫فصل اول‬

‫احکام عمومی‬

‫مبنی‬

‫مادۀ اول‪:‬‬

‫این قانون تأسی از حکم مندرج بند دوم مادۀ نهم قانون اساسی افغانستان به منیور تنییم امور زمیندار وضع گردیاده‬
‫است‪.‬‬

‫هدف‬
‫‪KU‬‬
‫مادۀ دوم‪:‬‬

‫اهداد این قانون عبارت اند از‪:‬‬

‫‪ -۳‬ایجاد نیم واحد و با اعتبار زمیندار در سطح هشور‪.‬‬

‫‪AC‬‬

‫‪ -۶‬تنییم دفاتر ام هی و ثبت اراضی برویت اسناد مدارحکم در دفاتر مربوط‪.‬‬

‫‪ -۱‬جمع آور ارقام واحاالیه ها ام هی به منیور استفاده از آن در ر ن ها اقتااد وانکشافی آیندۀ دولت‪.‬‬

‫‪ -۴‬رفع مشک ت ناشی از تطبیق اا حات ارضی نیامی ها گذشته‪.‬‬

‫‪ -۹‬تفکیک زمین ملکیت دولت و اشخاص و زمین بکر و بایر‪ ،‬مرعی (علفچر) ووقفی‪.‬‬

‫‪ -۲‬توزیع زمین ها دولتی و بکر و بایر‪.‬‬

‫‪ -۱‬اعادۀ زمینی هه به اورت غیر شرعی وغیر قانونی توزیع شده باشد‪.‬‬

‫‪ -۳‬ایجاد زمین مساعد برا حضور فقال و گستردۀ سکتور خاوای در عرا زمیندار ‪.‬‬

‫‪ -۵‬جلوگیر از غاب ام ک دولتی‪.‬‬

‫‪ -۳۳‬فراهم نمودن زمین دسترسی به زمین برا مردم‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫اصطالحات‬

‫مادۀ سوم‪:‬‬

‫ااط حات آتی در این قانون مقانی ذیل را افاده می نماید‪:‬‬

‫اسناد شرعی و قانونی تارد مالکانه داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ -۳‬مالک زمین‪ :‬شخای است هه بر زمین خود به اسا‬

‫‪ -۶‬ورثه‪ :‬شخای است هه مطابق احکام شریقت به متروه متوفی حق متوفی‪ ،‬حق ملکیت هسب می نماید‪.‬‬

‫‪ -۱‬خانوار‪ :‬زوج و زوجه و اوالد است هه ازدواج نکرده باشند‪.‬‬

‫‪ -۴‬ناقل‪ :‬شخای است هه دولت در محل دیگر غیر از محل سکونت االی‪ ،‬برا و زمین توزیع نموده باشد‪.‬‬

‫وثیا شارعی باه حیاک وهیال تقیاین‬ ‫‪ -۹‬وهیل قانونی‪ :‬شخای است هه از طرد مالک زمین‪ ،‬ورثه یا شرهاء به اسا‬
‫شده باشد‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫‪ -۲‬زمین زراعتی‪ :‬ساح زمینی است هه مطابق احکام این قانون تحت بهره بردار زراعتی قرار گرفته بتواند‪.‬‬

‫‪ -۱‬زمین خاوای‪ :‬قطقه یاا قطقاات زماین اسات هاه مطاابق احکاام قاانون درملکیات اشاخاص حایاای یاا حکمای غیار‬
‫دولتی قرار داشته باشد‪.‬‬

‫‪ -۳‬زمین ها دولتی عبارت اند از‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫‪ -۳‬قطقه یا قطقات زمین باغ‪ ،‬آبی‪ ،‬للمی‪ ،‬تره ها‪ ،‬چمنی‪ ،‬جباه زار‪ ،‬جنگال زار‪ ،‬علفچار‪ ،‬نای زار‪ ،‬و ساایر زماین هاا‬
‫اراضی دولت ثبت باشد‪.‬‬ ‫است هه در دفتر اسا‬

‫اراضی دولت ثبت نباشد‪.‬‬ ‫‪ -۶‬زمین ها هه ملکیت عامه محسوب گردیده ولی در دفتر اسا‬

‫‪ -۱‬زمین ها هه در جریان تافیه شرعا ً یا قانونا ً ملکیت اشخاص باال آن ثابت نشود‪.‬‬

‫‪ -۵‬ساح زمین مرعی (چراگاه‪ ،‬مالچر‪ ،‬متروهه)‪:‬‬

‫‪ -‬مرعی آن زمین ها بکر و بایر است هه شرعا ً ملکیت دولت یا شخص بر آن ثابت نگردد‪.‬‬

‫‪ -‬هرگاه در خانه آخر قریه یا شهر‪ ،‬یک شخص جهور الاوت (بلند آواز) استاده گردد و به آواز بلند ادا نماید تا هار‬
‫جایی هه ادا این شخص بلند آواز برسد‪ ،‬این زمین مرعی شمرده می شود‪.‬‬

‫‪ -۳۳‬ساح زمین ها وقفی‪:‬‬

‫‪ -‬وقد‪ ،‬عین موقوفه است هه از ملکیت واقد خارج و در ملکیت موقود علیه داخل نمی گردد‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪ -۳۳‬زمین بکر (موات)‪ :‬زمینی هه اا ٌ تحت زرع قرارنگرفته باشد‪.‬‬

‫یاا‬ ‫‪ -۳۶‬زمین با ایر‪ :‬زمینای هاه بایز از رانل ساال متاواتر‪ ،‬در شارایط عااد تحات زرع قارار نگرفتاه و بقاداز ااا‬
‫احداک سیستم جدید آبیار ‪ ،‬تحت هشت و زراعت قرار گرفته بتواند‪.‬‬

‫‪ -۳۱‬قطقه‪ :‬محدودۀ زمینی است هه اطراد آن را ملکیت عامه یا اشخاص حایاای یاا حکمای احاطاه هارده باشاد‪ .‬زماین‬
‫باغی و تاهی گرچه جزهمان محدوده باشد‪،‬قطقه علیحده شمرده می شود‪.‬‬

‫‪ -۳۴‬قطق هوچک‪ :‬زمینی است هه مساحت آن همتر از رنل جریب باشد‪.‬‬

‫‪ -۳۹‬زمین اضافه جریبی‪ :‬قسمتی از ساح زمیندار متارف شخص است هه اضاافه از انادازه زماین منادرج در ساند‬
‫مدارحکم و تثبیت گردد‪.‬‬

‫‪ -۳۲‬اسناد مدارحکم‪ :‬اسناد مندرج مادۀ رنجم این قانون است هه در آن مشخاات زمین مالک ثبت می باشد‪.‬‬

‫‪ -۳۱‬تغییر و تحوالت زمین‪ :‬تغییر درجه‪ ،‬مساحت‪ ،‬حدود و حااب زمین می باشد‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫‪ -۳۳‬ایهارنامه‪ :‬ورق مطبوعی است هه قبل از ساال ‪ ۳۱۹۴‬باه منیاور تثبیات همیات و هیفیات قطقاه یاا قطقاات سااح‬
‫زمیندار اشخاص و تثبیت مالیه توزیع گردیده است و یا بقد از انفاذ این قانون توزیع می گردد‪.‬‬

‫فورم ایهارنامه سند ملکیت شمرده شده نمی تواند و ارد جهت جمع آور مالیه از آن استفاده می شود‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫‪ -۳۵‬شخص بی زمین‪ :‬شخای است هه از خود زمین نداشته و متااضی فقالیت زراعتی باشد‪.‬‬

‫ثبت اراضی خاوای‪ :‬دفتر است هه مشخاات همی‪ ،‬هیفی‪ ،‬انتااالت و تحاوالت قطقاه یاا قطقاات‬ ‫‪ -۶۳‬دفتر اسا‬
‫ساح زمیندار اشخاص حایای و حکمی برویت اسناد مدارحکم مندرج این قانون در آن ثبت باشد‪.‬‬

‫ثبت اراضی دولت‪ :‬دفتر است هه در آن اراضی دولتی با مشخاات همی و هیفی آن ثبت باشد‪.‬‬ ‫‪ -۶۳‬دفتر اسا‬

‫‪ -۶۶‬مستحق‪ :‬شخای است هه مطابق احکام این قانون‪ ،‬زمین برایز توزیع می گردد‪.‬‬

‫مرجع تنظیم‬

‫مادۀ چهارم‪:‬‬

‫تنییم امور زمیندار در هشور به عهدۀ وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار می باشد‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫فصل دوم‬

‫اسناد مدار حکم ملکیت زمین‬

‫اسناد مدار حکم‬

‫مادۀ پنجم‪:‬‬

‫اسناد مدار حکم ملکیت زمین عبارت اند از‪:‬‬

‫خاط و ساند فیااله‬ ‫‪ -۳‬سند شرعی محکمه مبنی بر خرید‪ ،‬تملیک‪ ،‬هبه‪ ،‬ترهه‪ ،‬تاسیم‪ ،‬تبادل زمین‪ ،‬اباراء خاط‪ ،‬ااا‬
‫قطقی هه مستند براسناد ام هی قبلی اادر گردیده و حاو شرایط ذیل باشد‪:‬‬

‫‪ -‬دارا ثبت محفوی به دیوان قضاء باشد‪.‬‬

‫‪ -‬مبطل آن موجود نباشد‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫‪ -‬زمین داخل وثیا شرعی در اورتی هه تابع مالیه بوده‪ ،‬به دفتر مالیه قید باشد‪.‬‬

‫‪ -۶‬فرمان دولت‪ ،‬فرمان حکومت (ادارت) و سند خرید زمین از ملکیت دولت هه شرایط ذیل را دارا باشد‪:‬‬

‫‪ -‬از اداره با ا حیت اادر شده باشد‪.‬‬

‫‪AC‬‬

‫‪ -‬مبطل آن موجود نباشد‪.‬‬

‫‪ -‬در اورتی هه زمین تابع مالیه بوده به دفتر مالیه قید باشد‪.‬‬

‫‪ -۱‬سند مالیه دهی هه شرایط ذیل را داشته باشد‪:‬‬

‫‪ -‬مبطل آن موجود نباشد‪.‬‬

‫ام ک ثبت بوده و قبل از ‪ ۳۹‬اسد سال ‪ ۳۱۹۴‬تکت مالیه دهی را داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ -‬به دفاتر اسا‬

‫‪ -۴‬سند حاابه هه حایز شرایط ذیل باشد‪:‬‬

‫‪ -‬مبطل آن موجود نه باشد‪.‬‬

‫ام ک و مالیه ثبت باشد‪.‬‬ ‫‪ -‬به دفاتر اسا‬

‫‪ -۹‬سند عرفی تحت شرایط ذیل مدار حکم می باشد‪.‬‬

‫‪ -‬فروشندۀ زمین‪ ،‬سند مدار حکم داشته باشد‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫‪ -‬سند عرفی قبل از تاریخ ‪ ۳۹‬اسد سا ‪ ۳۱۹۴‬ترتیب و مشتر قبل از سال ‪ ۳۱۹۱‬فورم ایهاار ناماه را خاناه رار و‬
‫بقد از تادیق رلوان شریکان همان قطقه به شقب مربوطه تسلیم داده باشد‪ .‬در مح تای هاه قبال از ساال ‪ ۳۱۹۱‬توزیاع‬
‫ایهار نامه اورت نگرفتاه ویاا ااورت گرفتاه‪ ،‬اماا دفتار ثبات آن از باین رفتاه باشاد‪ ،‬در حاالی هاه بااال زماین ادعاا‬
‫موجود نباشد و خرید زمین و تارد خریدار بر آن از طرد رلاوان شاریکان و اهاالی محال هاه زماین در آن موققیات‬
‫دارد‪ ،‬تادیق شود‪.‬‬

‫‪ -۲‬سند رسمی ملکیت زمین هه شرایط ذیل را دارا باشد‪:‬‬

‫‪ -‬سند مدار حکم زمین موجود باشد‪.‬‬

‫‪ -‬سند بقد از تافی قانونی زمین اادر شده باشد‪.‬‬

‫ام ک و مالیه ثبت باشد‪.‬‬ ‫‪ -‬سند در دفاتر اسا‬

‫‪KU‬‬ ‫‪ -‬باال زمین ادعا موجود نباشد‪.‬‬

‫‪ -۱‬سند ملکیت زمین (قباله شرعی) هه شرایط ذیل را داشته باشد‪:‬‬

‫‪ -‬سند بقداز تافی قانونی زمین‪ ،‬از طریق محکم مربوط ترتیب و اادر شده باشد‪.‬‬

‫ام ک و مالیه ثبت باشد‪.‬‬ ‫‪ -‬در دفاتر اسا‬

‫‪AC‬‬

‫تعویض سند به قباله‬

‫مادۀ ششم‪:‬‬

‫اسناد منادرج ماادۀ رانجم ایان قاانون باه اسانثنا ساند منادرج جازء (‪ )۳‬آن بقاد از تاافی زماین توساط هیئات تاافیه باه‬
‫محکم مربوط ارجاع و از طریق محکمه به سند شرعی (قباله) تقویض می گردد‪.‬‬

‫ثبت تأسیسات غیر منقول زراعتی‬

‫مادۀ هفتم‪:‬‬

‫آسیاب‪ ،‬رایکوب وسایر تأسیسات و تجهیزات غیر مناول زراعتی هه در ساح زمیندار شخص قارار داشاته و ملکیات‬
‫و شناخته شود در دفاتر ام ک و مالیه ثبت می گردد‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫نداشتن سند مدار حکم‬

‫مادۀ هشتم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬زمیندار هه سند مدار حکم نداشته زمین متارفه و ثبت دفتر ام ک دولتی نبوده و اشاخاص دیگار نیاز ادعاا‬
‫ملکیت در آن نکرده و ع یم آباد و هار زراعتی در آن مشاهده شود و رلوان شریکان بیشاتر از ‪ ۱۹‬ساال تاارد او‬
‫را تائید بدارند و تحت رروژۀ دولتی قرار نداشته باشد‪ ،‬زمین ماذهور الای ااد (‪ )۳۳۳‬جریاب ااال مسااحت باه اساا‬
‫تارد مالکان ملکیت شخص محسوب می گردد‪.‬‬

‫(‪ )۶‬در اورتیکه دولت اسناد مبطل تارفات شخص منادرج فاارۀ (‪ )۳‬ایان مااده را ارائاه نمایاد‪ ،‬زماین ملکیات دولات‬
‫شناخته می شود‪ ،‬در این حالت اجراآت ذیل رعایت می گردد‪:‬‬

‫در اورتی هه سااح زمینادار متاارفه الای ده (‪ )۳۳‬جریاب زماین درجاه اول یاا مقاادل آن باشاد‪ ،‬طاور رایگاان باه‬
‫تارد زمیندار گذاشته شده و باالتر از ده جریب مقادل درجه اول به نرخ روز باال زمیندار به قسط رانل ساال باه‬
‫فروز می رسد‪.‬‬
‫‪KU‬‬ ‫اضافه جریبی‬

‫مادۀ نهم‪:‬‬

‫در مورد ساح زمیندار هه حایز اضافه جریبی بوده وتحت رروژۀ دولتی قرار نداشته و شرایط مادۀ هشاتم ایان قاانون‬
‫را دارا باشد‪ ،‬الی ده (‪ )۳۳‬جریب زمین درجه اول یا مقاادل آن طاور رایگاان باه تاارد زمینادار گذاشاته مای شاود و‬
‫‪AC‬‬

‫باالتر از آن به نرخ روز باالیز به فروز می رسد‪.‬‬

‫اعطای سند به ناقل‬

‫مادۀ دهم‪:‬‬

‫(‪)۳‬ناقلینی هه قبل از انفاذ این قانون از حکومت زمین دریافت نموده اند‪ ،‬تابع اجراآت ذیل می باشند‪:‬‬

‫‪ -۳‬در اورتی هه ناقل یا ورث او تمام اقساط قیمت زمین را ررداخته باشد‪ ،‬سند ملکیت برایز داده می شود‪.‬‬

‫‪ -۶‬در اورتی هه ناقل یا ورث او اقساط قیمت زمین را قسما ٌ ررداخته باشد‪ ،‬اقساط باقیمانده باه نارخ روز تثبیات و بقاد‬
‫از ررداخت آن سند ملکیت زمین مربوط برایز داده می شود‪.‬‬

‫‪ -۱‬در اورتی هه ناقل یا ورث او اقساط زماین را نررداختاه باشاد‪ ،‬قیمات زماین باه نارخ روز تثبیات و بقاداز ررداخات‬
‫قیمت‪ ،‬سند ملکیت زمین مربوط برایز داده می شود‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫(‪ )۶‬هرگاه ناقل یا ورث او بنابرشرایط دشوار محیطی مجبور به متروک گذاشتن زمین شده باشد‪ ،‬در ااورت مراجقاه‬
‫در حالیکه باال زمین تأسیسات دولتی ایجاد نشده‪ ،‬به تادیق رلوان شریکان و مرهز ادارۀ محل‪ ،‬و می تواناد بقاد از‬
‫تحویلی قیمت زمین به نرخ روز‪ ،‬سند ملکیت زمین را اخذ نماید‪.‬‬

‫هرگاه باال زمین متاروک ناقال قساما ٌ تأسیساات دولتای ایجااد شاده باشاد‪ ،‬زماین باقیماناده بارا ناقال ساررده مای شاود و‬
‫اندازه زمین هه باال آن تأسیسات ایجاد شده‪ ،‬در اورتی هه هلیه اقسام قیمات زماین را تحویال نماوده باشاد‪ ،‬از طارد‬
‫دولت‪ ،‬استم ک می گردد‪ .‬در اورتی هه از طرد دولت باال زمین متروک ناقل ه ٌ تأسیسات احداک و هلیه اقسااط‬
‫قیمت زمین از طرد ناقل تحویل شده باشد‪ ،‬در این اورت زمین مذهور نیز طبق احکام قانون استم ک می گردد‪.‬‬

‫اعطای سند توزیع‬

‫مادۀ یازدهم‪:‬‬

‫به اشخاای هه طبق احکام این قانون زمین توزیع می گردد‪ ،‬در ااورتی هاه تماام قیمات زماین را نررداختاه باشاد‪ ،‬از‬
‫طرد هیئت تافیه ارد سند توزیع زمین و تارد داده می شود‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫آنهااا هنااوز مالااک رقب ا زمااین شااناخته نماای شااوند‪ .‬بقااداز ررداخاات قیماات زمااین‪ ،‬عاااد تمااام و توسااط ادارۀ تنطاایم امااور‬
‫زمیندار محل‪ ،‬از طریق محکم مربوط برا مستحق سند شرعی داده می شود‪.‬‬

‫اعطای سند مثنی‬

‫مادۀ دوازدهم‪:‬‬
‫‪AC‬‬

‫هرگاه سند ملکیت زمین یا سند توزیع از نزد شخص مفاود شود‪ ،‬مثنی آن برایز داده می شود‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫فصل سوم‬

‫تصفیه زمین‬

‫رهبری عملیۀ تصفیه‬

‫مادۀ سیزدهم‪:‬‬

‫(‪ ) ۳‬وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار علمی تاافیه و تنیایم اماور زمینادار را از لحاای تخنیکای و ادار رهبار‬
‫می نماید‪.‬‬

‫(‪ )۶‬سااتره محکم ا جمهااور اس ا می افغانسااتان‪ ،‬وزارتهااا زراعاات‪ ،‬آبیااار و مالاادار ‪ ،‬مالیااه‪ ،‬اناارژ و آب‪ ،‬ادارۀ‬
‫عمومی جیودیز و هارتو گرافی و ادارات ذیربط محلی در تطبیاق حکام منادرج فاارۀ (‪ )۳‬ایان مااده مساؤلیت مشاترک‬
‫دارند‪.‬‬

‫(‪ )۱‬هارعلمی در ساحه توسط هیئت تافی زمین انجام می یابد‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫ترکیب هیئت تصفیۀ زمین‬

‫مادۀ چهاردهم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬به منیور تافی ساحات زمیندار هیئت تافی زمین به ترهیب ذیل فقالیت می نماید‪:‬‬
‫‪AC‬‬

‫‪ -۳‬نمایندۀ ادارۀ تنییم امور زمیندار وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار به حیک رئی ‪.‬‬

‫‪ -۶‬مسؤل امور تافیه زمین اداره تنییم امور زمیندار به حیک عضو‪.‬‬

‫‪ -۱‬مسؤل امور ادار اداره تنییم امور زمین دار به حیک عضو‪.‬‬

‫‪ -۴‬نمایندۀ وزارت مالیه به حیک عضو‪.‬‬

‫‪ -۹‬نمایندۀ وزارت انرژ و آب به حیک عضو‪.‬‬

‫‪ -۲‬نمایندۀ ادارۀ ترویل وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار محل به حیک عضو‪.‬‬

‫‪ -۱‬نمایندۀ تیم هدستر ادارۀ عمومی جیودیز و هارتو گرافی به حیک عضو‪.‬‬

‫(‪ )۶‬تقداد هیئت تافی مندرج فارۀ (‪ )۳‬این ماده در هر مورد همه ساله به ریشنهاد وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار‬
‫جمهور تویید می گردد‪.‬‬ ‫و منیور رئی‬

‫‪8‬‬
 ‫وظایف و صالحیت های هیئت تصفیه‬

‫مادۀ پانزدهم‪:‬‬

‫هیئت تافیه زمین دارا ویاید و ا حیت ها ذیل می باشد‪:‬‬

‫‪ -۳‬تافی ساحات زمیندار ‪ ،‬توزیع سند و توزیع زمین‪.‬‬

‫‪ -۶‬تثبیت حدود‪ ،‬درجه‪ ،‬حاابه و مالی زمین‪.‬‬

‫‪ -۱‬تثبیت و تفکیک ملکیت اشخاص‪ ،‬دولت و زمین ها علفچر‪ ،‬وقفی‪ ،‬بکر و بایر‪ ،‬جنگ ت و امثال آن‪.‬‬

‫‪ -۴‬احاله منازعات و دعاو مربوط به زمین ها علفچر‪ ،‬وقفی‪ ،‬بکر و بایر‪ ،‬جنگ ت و امثال آن به مراجع مربوط‪.‬‬

‫‪ -۹‬ثبت نتایل تافی زمین به دفتر مربوط‪.‬‬

‫ام ک و مالی محل و ترتیب سند شرعی به محکم مربوط‪.‬‬ ‫‪ -۲‬ارسال نتایل تافی زمین غرض ثبت به دفاتر اسا‬
‫‪KU‬‬ ‫استرداد زمین ها توزیع شده خ د قانون و شریقت به مالک یا ورث شرعی و ‪.‬‬

‫‪ -۳‬ارسال گزارز اجراآت به ادارۀ تنییم امور زمیندار والیت مربوط و مرهز اداره‪.‬‬

‫‪ -۵‬سایر ویایفی هه به منیور تطبیق احکام این قانون از طرد وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار سررده می شود‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫وظایف تیم کدستر‬

‫مادۀ شانزدهم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬تیم هدستر اداره عمومی جیودیز و هارتوگرافی به اجرا ویاید ذیل طور رایگان مکلد می باشد‪:‬‬

‫‪ -۳‬ارائه مقلومات برویت ناشه ها ثبت شده‪ ،‬لیست مالکین احتمالی و سایر اسناد هدستر ‪.‬‬

‫‪ -۶‬تثبیت مساحت و ترسیم هروهی (سکیچ) قطقات زمین‪.‬‬

‫‪ -۱‬تثبیت حدود اربقه قطقه زمین‪.‬‬

‫محلی زمین به جریب‪.‬‬ ‫‪ -۴‬تقدیل مایا‬

‫‪ -۹‬انجام سایر ویایفی هه به منیور تطبیق احکام این قاانون از طارد وزارت زراعات‪ ،‬آبیاار ومالادار ساررده مای‬
‫شود‪.‬‬

‫(‪ )۶‬تافی زمین و سرو آن همزمان اورت می گیرد‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫تشخیص و تثبیت درجۀ زمین‬

‫مادۀ هفدهم‪:‬‬

‫نمایندگان وزارت ها زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار ‪ ،‬انرژ و آب ومالیه هر هدام در ساح مربوط مکلد به تشخیص و‬
‫تثبیت درجه‪ ،‬تقیین حاابه و مالی قطقات زمین می باشد‪.‬‬

‫همکاری مالک یا وکیل شرعی وی‬

‫مادۀ هجدهم‪:‬‬

‫مالک یا قایم ماام و ‪ ،‬مکلد است غرض تافی ساح زمیندار مربوط تاا خاتم هاار هیئات تاافیه در محال باا آن هاا‬
‫همکار نماید‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫کمیسیون مرکزی تنطیم امور زمینداری‬

‫مادۀ نزدهم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬بااه منیااور همکااار بهتاار و رسااانیدن همااک فناای و ادار ‪ ،‬غاارض ریشاابرد امااور ساااحو تااافی زمااین و رفااع‬
‫مشک ت به موقع آن‪ ،‬همیسیون تنییم امور زمیندار ‪ ،‬به ترهیب ذیل در سطح هشور تویید می گردد‪.‬‬

‫‪ -۳‬وزیر زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار بحیک رئی ‪.‬‬

‫‪AC‬‬

‫عمومی ادارۀ تنطیم امور زمیندار بحیک مقاون‪.‬‬ ‫‪ -۶‬رئی‬

‫‪ -۱‬نمایندۀ ستره محکمه به حیک عضو‪.‬‬

‫ترویل وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار به حیک عضو‪.‬‬ ‫‪ -۴‬رئی‬

‫تنییم آب وزارت انرژ و آب به حیک عضو‪.‬‬ ‫‪ -۹‬رئی‬

‫ادارۀ عمومی جیودیز و هارتوگرافی به حیک عضو‪.‬‬ ‫‪ -۲‬رئی‬

‫عواید وزارت مالیه بحیک عضو‪.‬‬ ‫‪ -۱‬رئی‬

‫(‪ )۶‬همیسیون مرهز تنییم امور زمیندار در هرسه ماده یک مرتباه و در ااورت ضارورت بیشاتر از آن جلساه را‬
‫دایر می نماید‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫ایجاد کمیسیون والیتی‬

‫مادۀ بیستم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬به منیور تنییم بهتر امور ساحو تافیه زمین و حل مشک ت ناشی از تطبیق آن‪ ،‬همیسیونی باه ترهیاب ذیال در‬
‫والیات ایجاد می گردد‪:‬‬

‫‪ -۳‬والی بحیک رئی ‪.‬‬

‫ادارۀ زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار بحیک مقاون‪.‬‬ ‫‪ -۶‬رئی‬

‫محکم استیناد به حیک عضو‪.‬‬ ‫‪ -۱‬رئی‬

‫‪ -۴‬مستوفی به حیک عضو‪.‬‬

‫انرژ و آب به حیک عضو‪.‬‬ ‫‪ -۹‬رئی‬

‫‪KU‬‬ ‫‪ -۲‬آمر ادارۀ جیودیز و هارتوگرافی به حیک عضو‪.‬‬

‫‪ -۱‬آمر ادارۀ تنییم امور زمیندار به حیک عضو و منشی‪.‬‬

‫(‪ )۶‬همیسیون مندرج فارۀ (‪ )۳‬این ماده در هر ماه یکبار و در ااورت ضارورت بیشاتر از یاک مرتباه جلساه را دایار‬
‫می نماید‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫استمالک زمین شخص‬

‫مادۀ بیست ویکم‪:‬‬

‫دولت جهت تأمین منافع عامه و در اورت ضرورت مطابق احکام قانون‪ ،‬زمین شخص را استم ک هرده می تواند و‬
‫این استم ک بقد از تافی زمین اورت می گیرد‪:‬‬

‫‪ -۳‬هر گاه تمام یا قسمتی از سااح زمینادار مالاک‪ ،‬ورثاه یاا ناقال و مساتحای هاه تماام اقسااط قیمات زماین را ررداختاه‬
‫باشد‪ ،‬تحت رروژه یا استفادۀ دائمی ادارات ومؤسسات دولتی قرار گیرد‪.‬‬

‫‪ -۶‬در حالی هه ناقل یا مستحق‪ ،‬قسمتی از اقساط قیمت زمین را تحویل هارده باشاد‪ ،‬در ماورد بادل هماان قسامت‪ ،‬طباق‬
‫حکم مندرج جزء (‪ )۳‬این ماده اجرآت اورت می گیرد‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫استمالک توسط ادارات مربوط‬

‫مادۀ بیست ودوم‪:‬‬

‫هرگاه زمین داخل رروژه قبل از تافیه عمران یا به تأسیسات یا منازل رهایشی مبادل گردیاده باشاد‪ ،‬هیئات آنارا تاافیه‬
‫نه می نماید‪ .‬استم ک چنین زمین ها به رویت اساناد مادار حکام دسات داشات مالاک یاا ورثا او توساط ادارات مرباوط‬
‫اورت می گیرد‪.‬‬

‫رجعت منازعات به محکمه‬

‫مادۀ بیست وسوم‪:‬‬

‫منازعات و دعاو مربوط به زمین‪ ،‬در اورتی هه توساط هیئات تاافیه‪ ،‬حال شاده نتواناد‪ ،‬غارض فیااله باه محکماه‬
‫رجقت داده می شود‪.‬‬

‫ترکه‬
‫‪KU‬‬ ‫مادۀ بیست وچهارم‪:‬‬

‫ساح زمیندار متوفی شرعأ توسط محکم محل بین ورثه ترهه می گردد‪.‬‬

‫تصفیۀ ساحه به اساس تقسیمات عنعنوی‬

‫‪AC‬‬

‫مادۀ بیست وپنجم‪:‬‬

‫هیئت تافی زمین می تواند ساح زمیندار اشخاص را هه بنام قبیله‪ ،‬ساران قاوم‪ ،‬قریاه دار‪ ،‬هااریز و ساایر اشاخاص‬
‫تاسیم عنقنو مشخص باشد‪ ،‬قرار‬ ‫سند قانونی به طور مشترک قید و سهم هر یک از مالکین به اسا‬ ‫دیگر‪ ،‬به اسا‬
‫آتی تافیه نماید‪:‬‬

‫‪ -۳‬لست مساحت‪ ،‬حدود و حاابه به تفریق هر شخص هه عم ٌ زمین را در تارد دارد‪ ،‬ترتیب می گردد‪.‬‬

‫‪ -۶‬امضاء یا نشان انگشت هر متارد در لست مذهور گرفته می شود‪.‬‬

‫‪ -۱‬زمین مربوط هر شخص‪ ،‬طور جداگانه شامل فورماه هاا سانجز مسااحت‪ ،‬ثبات مجادد و تاافی سااح زمینادار‬
‫گریده و نیر تافیو اادر می گردد‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫تصفیۀ ساحۀ زمینداری مشاع‬

‫مادۀ بیست وششم‪ُ:‬‬

‫هرگاه اسناد ملکیت مالکین متقدد زمین از نگاه حدود مشترک بوده و ساح زمیندار شان به شکل مشااع باشاد‪ ،‬جهات‬
‫تافیه اقدامات ذیل اورت می گیرد‪:‬‬

‫‪ -۳‬اندازۀ ساح االی و مقادل درجه اول ملکیت هر شخص‪ ،‬برویت سند ملکیت تقیین می گردد‪.‬‬

‫‪ -۶‬در اورتیکه سند ملکیت‪ ،‬سند مالیه دهی باشد‪ ،‬با در نیر داشات شارایط آن‪ ،‬انادازۀ مالیا سااالنه تاا ساال (‪)۳۱۹۴‬‬
‫ٌـ‪.‬ش بً تفریق ٌر مالک از دفتر اساش ثبت امالک یا مالیً بدست آَردي شددي سدا ز زمیىددار ٌدر شد مت متىاسد بدً‬
‫اودازۀ مالیً دٌی ساالوز َ تعییه می گردد‪.‬‬

‫‪ -۱‬دَد زمیه مشاعت مسا ت اصلی َ معادل درجً اَل آنت بً طُر کل تُسط تیم کدستر تش یم می گردد‪.‬‬

‫‪ -۴‬سٍم ٌر ش م معادل مسا ت شامل سىد ملکیت یا بً تىاس سىد مالیدً دٌدی َ تفکیدک َ در صدُرم مددف مُاف دز‬
‫‪KU‬‬ ‫شرکاء یا َرثًت مُضُع بً محکمً محُل می گردد‪.‬‬

‫ت اضدافً جریبدی محسدُا َ بدا آن طبیدق ا کداف ایده‬ ‫‪ -۹‬زمیه متصرفً اضافً از سا ز شامل سىد ملکیت مشداع اشد ا‬
‫قاوُن اجراآم صُرم می گیرد‪.‬‬

‫هلکیت شخص‬
‫‪AC‬‬

‫هادۀ بیست ً ىفتن‪:‬‬

‫زمیىی کً بً طُر مالیز مؤقتت کشتمىد َمٍدي ممر بً اسدم شد م بدً دفداتر قیدد َ شد م دد اقدل (‪ )۴۳‬سدال مالیدز‬
‫آورا پرداختً باشدت ملکیت ش م محسُا می گردد‪.‬‬

‫اس بین رفتن اسناد هذار حکن‬

‫هادۀ بیست ًىشتن‪:‬‬

‫در محالتی کً در آن دفاتر اساش امالک َ مالیً َ اسىاد مدار کم زمیه کً تثبیت ملکیت ش م را کردي بتُاودت از بیه‬
‫بعدداز تثبیدت شدرمی ملکیدتت تصدفیً‬ ‫رفتً باشدت در صُرم مدف مُجُدیت دفداتر در مرکدست سدا ز زمیىددار اشد ا‬
‫میگردد‪.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫فصل چيارم‬

‫استزداد سهین ىای اخذ شذه بو سهینذاران‬

‫اجزاآت در هٌرد سهین ىای اخذ شذه‬

‫هادۀ بیست ًنين‪:‬‬

‫فارامین و اساناد تانینای نیاام وقات باه ناام هاا مختلاد‬ ‫زمین هائیکه بقد از تاریخ ‪ ۱‬ثور ساال ‪ ۳۱۹۱‬هاـ‪.‬ز باه اساا‬
‫خ د شریقت اس می از مالک یا ورثه طور رایگان اخذ گردیده باشد‪ ،‬تابع اجراآت ذیل می باشد‪:‬‬

‫‪ -۳‬هرگاه زمین بدون توزیع به حالت اولی قرار داشته باشد‪ ،‬به مالک االی یا ورث شرعی آن مسترد می گردد‪.‬‬

‫‪ -۶‬هرگاه زمین به اشخاص طبق اسناد تانینی وقت توزیع شده باشد‪ ،‬به توافاق جاانبین‪ ،‬مالاک یاا ورثاه مای تواناد قیمات‬
‫زمین توزیع شده را به نرخ روز‪ ،‬از نزد شخص مذهور یا ورثاه او اخاذ نمایاد‪ .‬در ااورت عادم توافاق جاانبین‪ ،‬زماین‬
‫دوباره به مالک یا در اورت فوت به ورث شرعی و مسترد می گردد‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫‪ -۱‬هرگاه زمین اخذ شدۀ مالک یا متوفی به ادارات‪ ،‬مؤسسات و فارم ها زراعتی دولتی توزیع شاده باشاد و بااال آن‬
‫تأسیسات و عمرانات بنا یافته باشد ادارۀ استفاده هننده‪ ،‬قیمت زمین را به نرخ روز‪ ،‬به مالاک ااالی‪ ،‬یاا ورثا و مای‬
‫رردازد‪ ،‬در تثبیت قیمت‪ ،‬حالت اولی زمین بدون در نیرداشت ارزز فارم ها‪ ،‬ساختمان ها یا تأسیساات در نیار گرفتاه‬
‫می شود‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫تغییزات در سهین هخالف اسناد تقنینی ًقت‬

‫هادۀ سی ام‪:‬‬

‫در مورد زمینی هه قب ٌ برا شخص توزیع گردیاده باشاد‪ ،‬هرگااه شاخص یاا ورثا و درآن مخاالد اساناد تانینای نافاذ‬
‫وقت تغییر و انتاال بقمل آورده باشد‪ ،‬اجراآت ذیل عملی می گردد‪:‬‬

‫‪ -۳‬در اورتی هه زمین توزیع شده برا ساایرن انتااال یافتاه باشاد در حاالی هاه در زماین تغییار غیار زراعتای نیاماده‬
‫باشد‪ ،‬زمین توزیع شده برا مالاک ااالی آن مساترد و اشخااای هاه زماین را خریادار نماوده اناد‪ ،‬راول خویشارا از‬
‫بایقین اخذ می نمایند‪.‬‬

‫‪ -۶‬در اورتی هه در زمین با اعمار تأسیسات تغییر به عمل آمده باشد‪ ،‬قیمت زمین باه نارخ روز باه و ررداختاه مای‬
‫شود‪.‬‬

‫‪ -۱‬در اورتی هه زمین طور تغییر شکل یافته باشد هه منجر به تنزیل ارزز و قیمت زمین گاردد‪ ،‬شاخص مااار‪،‬‬
‫ممثل قانونی یا ورث و مکلد است زمین را مسترد و خسارۀ وارده را جبران نماید‪.‬‬

‫‪14‬‬
 ‫تبادله ساحۀ زمینداری قبالا اخذ شدۀ شخص‬

‫مادۀ سی ویکم‪:‬‬

‫در مورد شخای هه ساح زمیندار قب ً اخذ شدۀ و با ساح زمیندار شخص دیگر تبادله شده باشد‪ ،‬اجراآت ذیل‬
‫اورت می گیرد‪:‬‬

‫‪ -۳‬در اورتی هه شکل زراعتی بودن هر دو زمین تبادله شده تغییرنکرده باشد‪ ،‬تبادله باطل و برا هر شخص زمین‬
‫مربوط و مسترد می گردد‪.‬‬

‫‪ -۶‬هرگاه زمین تبادله شده‪ ،‬به شخص دیگر توزیع شده باشد زمین تبادله شده مالک االی از مسترد می شود‪.‬‬

‫‪ -۱‬در اورتی هه باال زمین تبادله شادۀ شاخص تأسیساات احاداک شاده و یاا شخاای هاه زماین و باا زماین شاخص‬
‫دیگر تبادله شده و او در زمین تبادلاه شاده تغییار و انتاااالت باه عمال آورده باشاد‪ ،‬مالاک زماین در ماورد اخاذ زماین یاا‬
‫‪KU‬‬ ‫قیمت آن مختار است‪.‬‬

‫زمین های اشخاص غایب‬

‫مادۀ سی و دوم‪:‬‬

‫(‪ ) ۳‬اشخاص هه غایب بوده و زماین هاا شاان باه حالات متاروک قارار داشاته باشاد‪ ،‬ادارۀ تنطایم اماور زمینادار الای‬
‫حاضر شدن مالک و یا ورث شرعی آن زمین را به اجاره می دهد‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫(‪ )۶‬در حالت مندرج فارۀ (‪ )۳‬این مااده‪ ،‬حاق االجااره طورامانات تحویال باناک گردیاده و در ااورت مراجقاه باه و‬
‫مسترد می گردد‪.‬‬

‫اجراآت در مورد تصاحب خود سرانۀ زمین و توزیع آن مخالف شریعت‬

‫مادۀ سی و سوم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬هرگااه سااح زمینادار اشاخاص یاا دولات مساتند باه قاوانین نافاذه وقات‪ ،‬مخاالد اساساات شاریقت اسا می‪ ،‬باارا‬
‫اشخاص توزیع گردیده باشد و یا زمین از طرد اشاخاص خودسارانه تاااحب شاده باشاد‪ ،‬در ماورد اجاراآت ذیال قابال‬
‫رعایت است‪:‬‬

‫‪ -۳‬هرگاه زمین از جمل ملکیت اشخاص باشد‪ ،‬به مالک االی ممثل قانونی یا ورث و مسترد می گردد‪.‬‬

‫‪ ۶‬ـ هرگاه زمین ملکیت دولت باشد و یا از مالک االی زمین ورثه باقی نمانده باشد‪ ،‬زمین به سرجمع ام ک دولت قید‬
‫می گردد‪.‬‬

‫(‪ )۶‬در حاالت مندرج اجرا (‪ ۳‬و ‪ )۶‬فارۀ (‪ )۳‬این ماده‪ ،‬شخص حق مطالبه هیچ نوع جبران خساره را ندارد‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫فصل پنجم‬

‫مستحقین‬

‫شرایط استحقاق‬

‫مادۀ سی و چهارم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬شخای هه واجد شرایط ذیل باشد‪ ،‬مستحق توزیع زمین شناخته می شود‪:‬‬

‫‪ -۳‬داشتن تابقیت جمهور اس می افغانستان‪.‬‬

‫‪ -۶‬اهمال سن هجده سالگی‪.‬‬

‫‪ -۱‬شخص تقهد نماید هه خود یا اعضا خانوارز به هسب و هار و آباد زمین توزیع شده ررداختاه و از آن موایبات‬
‫می نماید‪.‬‬
‫‪KU‬‬ ‫درج استحااق از طرد هیئت تافیه اورت می گیرد‪.‬‬ ‫(‪ )۶‬تثبیت درجه بند مستحق به اسا‬

‫مکلفیت های مستحق‬

‫مادۀ سی وپنجم‪:‬‬
‫‪AC‬‬

‫مستحق بقد از تثبیت استحااق مکلد به رعایت موارد ذیل می باشد‪:‬‬

‫‪ -۳‬فورم استحااق زمین را در یرد (‪ )۳۹‬روز بقد از تاریخ تسلیمی خانه رر وبه هیئت تافیه تسلیم نماید‪.‬‬

‫‪ -۶‬بقد از تسلیمی زمین به هشت و هار و آباد آن اقدام نماید‪.‬‬

‫‪ -۱‬اقساط قیمت زمین و مالیه را به وقت مقین برردازد‪.‬‬

‫تثبیت درجۀ قدامت‬

‫مادۀ سی وششم‪:‬‬

‫شخای هه واجد شرایط مندرج مادۀ سای وچهاارم ایان قاانون باشاد‪ ،‬درجا قادامت و در توزیاع زماین باه ترتیاب ذیال‬
‫تثبیت می گردد‪:‬‬

‫‪ -۰‬مستحق درجه اول‪.‬‬

‫‪ -‬دهاانی بی زمینی هه تقداد فامیل و نسبت به دیگران بیشترباشد‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪ -‬دهاان بی زمینی هه زمین تحت هشت و هارز به منیور منافع عامه‪ ،‬از طرد دولت تارد شده باشد‪.‬‬

‫‪ -۶‬مسحق درجه دوم‪:‬‬

‫‪ -‬دهاان بی زمین واجیر زراعتی قریه یا محلی هه زمین قابل توزیع در آن موجود باشد‪.‬‬

‫فوت مستحق‬

‫مادۀ سی وهفتم‪:‬‬

‫هرگاه مستحق فوت نماید‪ ،‬در مورد زمین توزیع شده احکام ذیل رعایت می گردد‪:‬‬

‫‪ -۳‬ورث مستحق می تواند با ررداخت اقساط قیمت زمین توزیع شده‪ ،‬از زمین بهره بردار نمایاد‪ ،‬ورثاه بقاد از اهماال‬
‫تمام اقساط قیمت زمین‪ ،‬حق ترهه و انتاال قطقی زمین را دارد‪.‬‬

‫‪ -۶‬هرگاه ورثه‪ ،‬اغار یا اناک باشند و یا مستحق بنا بر مقاذیر ااحی نتواناد زماین را هشات نمایاد‪ ،‬مای تواناد آنارا باه‬
‫‪KU‬‬ ‫دهاانی یا به اجاره بدهد‪.‬‬

‫‪ -۱‬هرگاه مستحق یا ورث آن نخواهد به بهره بردار از زمین توزیع شده‪ ،‬بقد از انفاذ این قانون ادامه دهد‪ ،‬مای تواناد‬
‫زمین را به دولت مسترد نماید‪ ،‬در این اورت اقساط ررداخته شده از بودج دولت قابل استرداد است‪.‬‬

‫حق اولیت در توزیع زمین‬

‫‪AC‬‬

‫مادۀ سی وهشتم‪:‬‬

‫مستحق متأهل یا شخص متکفل اعاشه و اباته خانواده نسبت به مستحق مجرد هاه در عاین درجاه قارار داشاته باشاد‪ ،‬در‬
‫توزیع زمین حق اولیت دارد‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫فصل ششم‬

‫توزیع زمین‬

‫زمین های قابل توزیع‬

‫مادۀ سی و نهم‪:‬‬

‫فارم و رروژه درآن متاور نباشد قابل توزیع است‪.‬‬ ‫(‪ )۳‬زمین ها دولتی در اورتی هه ضرورت به تأسی‬

‫(‪ ) ۶‬توزیع زمین به اشاخاص مطاابق احکاام قاانون باه ریشانهاد وزارت زراعات‪ ،‬آبیاار و مالادار و منیاور رئای‬
‫جمهور در بدل قیمت عادالنه به اقساط ده سال اورت می گیرد و الی تکمیل اقساط‪ ،‬زمین طاور عاریات نازد مساتحق‬
‫قرار می داشته باشد‪.‬‬

‫(‪ )۱‬قیمت زمین قابل توزیع با رعایت قیمت مروج محل در زمان توزیع زمین توسط هیئت متشاکل ازنماینادگان ساتره‬
‫محکمه وزارت ها زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار ‪ ،‬مالیه‪ ،‬انرژ و آب وادارۀ تنییم امور زمیندار و ادارۀ جیودیز و‬
‫‪KU‬‬ ‫هارتوگرافی (هدستر) والیت مربوط تثبیت م گردد‪.‬‬

‫(‪ )۴‬زمان تادی اقساط قیمت زمین هه بقد از انفاذ این قانون توزیع می شود‪ ،‬یک سال بقد از تاریخ توزیع آغاز میابد‪.‬‬

‫درجه بندی زمین‬

‫‪AC‬‬

‫مادۀ چهلم‪:‬‬

‫به منیور تافیه‪ ،‬تثبیت ملکیت‪ ،‬اندازۀ مالیه دهی و توزیع‪ ،‬زمین به هفت درجاه تاسایم گردیاده و حاین تقادیل درجاات‪،‬‬
‫بدرجه اول‪ ،‬ضریب ها ذیل رعایت می گردد‪.‬‬

‫زمین درجه اول (باغ یا تاهی)‪ :‬هه ضریب آن (‪ )۳/۳۳‬می باشد‪.‬‬

‫زمین درجه دوم (دو فال آبی) هه ضریب آن (‪ )۳/۳۹‬می باشد‪.‬‬

‫زمین درجه سوم (یک فال آبی هه الی رنجاه فیاد آن ساالنه هشت یا آبیار مای شاود)‪ :‬هاه ضاریب آن (‪ )۳/۲۱‬مای‬
‫باشد‪.‬‬

‫زمین درجه چهارم (یک فال آبی هه الی رنجاه فیاد آن ساالن هشت یا آبیار می شود)‪ :‬هه ضریب آن (‪ )۳/۴۳‬مای‬
‫باشد‪.‬‬

‫زمین درجه رنجم (زمین للمی یک بوره هه سال درمیان هشت می شود)‪ :‬هه ضریب آن ‪ )۳/۶۳‬می باشد‪.‬‬

‫زمین درجه ششم (زمین للمی دو بوره هه دو سال در میان هشت می شود)‪ :‬هه ضریب آن (‪ )۳/۳۹‬می باشد‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫زمین درجه هفتم (زمین للمی هه بیشتر از دو سال در میان هشت می شود)‪ :‬هه ضریب آن (‪ )۳/۳۳‬می باشد‪.‬‬

‫واحد مقیاس زمین‬

‫مادۀ چهل ویکم‪:‬‬

‫زمین (جریب) است هه مقادل دوهزار (‪ )۶۳۳۳‬متر مربع باشد‪.‬‬ ‫واحد مایا‬

‫توزیع زمین به اساس درجات‬

‫مادۀ چهل ودوم‪:‬‬

‫زمین به متااضی دریکی از درجات‪ ،‬قرار آتی توزیع می گردد‪:‬‬

‫‪ -۳‬زمین درجه اول (‪ )۳۳‬جریب‪.‬‬

‫‪ -۶‬زمین درجه دوم (‪ )۳۶‬جریب‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫‪ -۱‬زمین درجه سوم (‪ )۳۹‬جریب‪.‬‬

‫‪ -۴‬زمین درجه چهارم (‪ )۶۹‬جریب‪.‬‬

‫‪ -۹‬زمین درجه رنجم (‪ )۹۳‬جریب‪.‬‬

‫‪AC‬‬

‫‪ -۲‬زمین درجه ششم (‪ )۲۲‬جریب‪.‬‬

‫‪ -۱‬زمین درجه هفتم (‪ )۳۳۳‬جریب‪.‬‬

‫تعیین عاید متوسط ساالنه‬

‫مادۀ چهل وسوم‪:‬‬

‫عایااد عمااومی متوسااط ساااالن یااک جریااب زمااین در مح ا ت بااه اااورت متفاااوت توسااط ادارات زراعاات‪ ،‬آبیااار و‬
‫مالدار ‪ ،‬جیودیز و هارتوگرافی (هدستر) و تنییم امور زمیندار تقیین می گردد‪.‬‬

‫توزیع زمین به اساس قرعه‬

‫مادۀ چهل و چهارم‪:‬‬

‫قرعاه‬ ‫هرگاه تقداد متااضیان زمین نیر به ساح زمین قابل توزیع بیشتر باشد‪ ،‬زمین در محضر اهثریت آنان به اسا‬
‫توزیع می گردد‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫توزیع قطعات کوچک پراگنده‬

‫مادۀ چهل وپنجم‪:‬‬

‫(‪ ) ۳‬قطقات هوچک و رراگندۀ زمین هه از توزیع باز می ماند‪ ،‬نخست به دهاان هم زمین رلوان شریک‪ ،‬بدرجاه دوم باه‬
‫زمیندار رلوان شریک و در غیر آن به زمیندار هاه همتارین زماین در محال داشاته باشاد‪ ،‬در بادل قیمات باه نارخ روز‬
‫توزیع می گردد‪ .‬در این حالت زمیندار‪ ،‬قیمت زمین را طور یک بارگی تحویل می نماید‪.‬‬

‫(‪ )۶‬هرگاه زمیندار مندرج فارۀ (‪ )۳‬این ماده خواهز خرید را نداشته باشند‪ ،‬زمین طور مزایده به فروز می رسد‪.‬‬

‫فروش و انتقال زمین های بکر و بایر‬

‫مادۀ چهل وششم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬هاایچ شااخص نماای توانااد زمااین هااا بکاار و باایر را تحاات تااارد مالکانا خااود قاارار دهااد مگاار بااه فرمااان رئاای‬
‫جمهور‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫جمهاور موجاود نباشاد‪ ،‬باه‬ ‫(‪ )۶‬هرگاه شخص در ام ک (زمین موات) طور خودسرانه تاارد نماوده و فرماان رئای‬
‫محض تارد خودسرانه‪ ،‬این نوع ام ک (زماین) شخاای شامرده نمای شاود اذن تاارد مالکاناه اارد اا حیت‬
‫جمهور می باشد‪.‬‬ ‫رئی‬

‫مزایده به اشخاص‪ ،‬مؤسسات زراعتی و مالدار ‪ ،‬شرهت هاا خاواای‬ ‫(‪ )۱‬فروز زمین ها بکر و بایر به اسا‬
‫‪AC‬‬

‫جمهور توسط وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار اورت می گیرد‪.‬‬ ‫و مختلط داخلی‪ ،‬بقد از منیور رئی‬

‫(‪ )۴‬زمااین هااا بک ار وبااایر در باادل قیماات عادالنااه بقااداز طاای مراحاال قااانونی از طاارد وزارت زراعاات‪ ،‬آبیااار و‬
‫مالدار به خریدار انتاال داده می شود البته به متارد قبلی حق اولیت داده می شود‪.‬‬

‫(‪ )۹‬قیماات زمااین هااا بکاار وبااایر توسااط همیساایون ارزیااابی و تساالیم دهاای زمااین‪ ،‬متشااکل از نمایناادگان وزارت هااا‬
‫زراعاات‪ ،‬آبیااار و مالاادار ‪ ،‬مقااادن‪ ،‬مالیااه‪ ،‬ادارۀ آباادات تاااریخی وزارت اط عااات و فرهنااو و ادارۀ جیااودیز و‬
‫هارتوگرافی در محل با در نیرداشت قیمت زمین رلوان شریک تقیین و بقد از تائید شورا وزیران و منیور رئی‬
‫جمهور تثبیت می شود‪.‬‬

‫(‪ )۲‬قیمت زمین بکر و بای ر (موات) در مدت رنل سال از تاریخ توزیاع زماین باه رانل قساط مسااویانه قابال حااول مای‬
‫باشد‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫تعیین معیار فروش زمین‬

‫مادۀ چهل وهفتم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬زمین ها هه به منیور فروز و انتاال تقیین می شود‪ ،‬باید ملکیت خالص دولت یا بکر وبایر بوده و تحت رروژه‬
‫ها دولتی و ماستر ر ن شهر ‪ ،‬جنگ ت‪ ،‬علفچر‪ ،‬مقادن و آبدات تاریخ قرار نداشته باشد‪.‬‬

‫(‪ )۶‬ارزیابی زمین ها بکر وبایر (موات) قبل از توزیع‪ ،‬توسط هیئت فنی مرهاب از نماینادگان منادرج فاارۀ (‪ )۹‬ماادۀ‬
‫(‪ )۴۲‬این قانون به منیور تحایق اهداد ذیل اورت می گیرد‪:‬‬

‫‪ -۳‬داشتن قابلیت آباد وزرع‪.‬‬

‫‪ -۶‬اجرا مطالقات (سرو ) ساح مطلوب‪.‬‬

‫‪ -۱‬تشخیص و تثبیت منابع آبی و حفر چااه عمیاق‪ ،‬از ناطاه نیار موجودیات آبهاا تحات االرضای و ساطح االرضای و‬
‫یرفیت آنها‪.‬‬
‫‪KU‬‬ ‫‪۴‬ـ رعایت حاوق رلوان شریکان به خاطر آباد زمین از ناحیه حق آبه و سائر جهات ضرور ‪.‬‬

‫‪ -۹‬احیا مجدد و ساختمان سربند ها و جو ها به منیور تحت آبیار قرار دادن ساح مربوط‪.‬‬

‫توزیع زمین های بکر وبایر غرض احداث فارمها‬

‫‪AC‬‬

‫مادۀ چهل و هشتم‪:‬‬

‫فروز زمین بکر وبایر به منیور احداک فارم ها زراعتی‪ ،‬به شرهتها خاوای و مختلط داخلی باا در نیرداشات‬
‫حجم سرمایه اورت می گیرد‪.‬‬

‫ارایه در خواست زمین بکر و بایر‬

‫مادۀ چهل ونهم‪:‬‬

‫تااضا هنندۀ زمین بکر وبایر (موات) درخواست خریدار زمین را به وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار ارائه داشاته‬
‫درخواست مذهور در یرد یک ماه از طرد هیئت ارزیابی و تسلیم دهی زمین مورد تحلیل و ارزیابی قارار گرفتاه و‬
‫به ادارۀ عمومی تنیایم اماور زمینادار ارساال مای شاود‪ .‬در ماورد فاروز زماین ماورد نیار از طریاق ادارۀ عماومی‬
‫تنییم امور زمیندار مطابق احکام این قانون اجراآت اورت می گیرد‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫فصل هفتم‬

‫انتقاالت و تحوالت زمین‬

‫حق انتقال ملکیت‬

‫مادۀ پنجاهم ‪:‬‬

‫(‪ )۳‬مالک‪ ،‬حق انتاال قطقی و مؤقت زمین ملکیت خود را دارد‪.‬‬

‫ساند شارعی ااورت مای‬ ‫(‪ )۶‬انتاال قطقی ملکیت زمین‪ ،‬تأسیساات و تجهیازات غیار منااول سااح زمینادار ‪ ،‬باساا‬
‫گیرد‪.‬‬

‫(‪ )۱‬مستحق و ناقل بقداز تحویلی هلیه اقساط قیمات زماین و اخاذ ساند شارعی و همچناان وارثاین مساتحق بقاد از تثبیات‬
‫‪KU‬‬ ‫سهام خویز حق انتاال را حایز می باشند‪.‬‬

‫انتقال ملکیت زمین‬

‫مادۀ پنجاه ویکم‪:‬‬

‫انتاال ملکیت زمین از طریق ادارۀ تنییم امور زمیندار توسط محکم محال عااار ااورت مای گیارد‪ .‬اجاراآت انتااال‬
‫ثبت زمین و مالیه به طور رایگان اورت می گیرد‪.‬‬ ‫زمین وثبت آن به دفاتر اسا‬
‫‪AC‬‬

‫تحوالت کمی و کیفی زمین‬

‫مادۀ پنجاه ودوم‪:‬‬

‫مقلومات تحریر مالک زمین و تادیق ادارۀ زراعات‪،‬‬ ‫تحوالت و تغییرات همی و هیفی زمین بقد از تافیه به اسا‬
‫ثبت زمین و مالیه ثبت می گردد‪.‬‬ ‫آبیار و مالدار محل به فاتر اسا‬

‫انتقال زمین دولت به دوایر‬

‫مادۀ پنجاه وسوم‪:‬‬

‫مااوله بین ادارۀ تنییم امور زمینادار‬ ‫انتاال زمین دولت به دوایر ومؤسسات دولتی بقد از تثبیت قیمت زمین به اسا‬
‫جمهور اورت می گیرد‪.‬‬ ‫و ادارۀ استفاده هننده بقد از موافا وزیر زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار و منیور رئی‬

‫‪22‬‬
 ‫تبادلۀ زمین شخصی به دولتی‬

‫مادۀ پنجاه وچهارم‪:‬‬

‫شخای هه در چند محل دارا قطقات زمین باشد‪ ،‬می تواند آنرا دریاک ولساوالی یاا والیات هاه در آن زماین دارد‪ ،‬باا‬
‫نیر داشت درجه و قیمت زمین‪ ،‬با زمین دولت تبادله نماید‪ ،‬مشروط براینکه زمین هه به آن تبادلاه ااورت مای گیارد‪،‬‬
‫تحت مزرعه (فارم) و رروژه قرار نداشته باشد‪.‬‬

‫تبادلۀ زمین بین اشخاص و دولت‬

‫مادۀ پنجاه وپنجم‪:‬‬

‫تبادل زمین بین اشخاص و دولت با نیرداشت درجه و قیمت زمین با توافق جانبین اورت می گیرد‪ ،‬مشروط براینکه‬
‫زمینی هه با آن تبادله اورت می گیرد‪ ،‬تحت فارم و رروژه قرار نداشته باشد‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫تبادله زمین برویت سند شرعی‬

‫مادۀ پنجاه وششم‪:‬‬

‫تبادل زمین بین اشخاص برویت سند شارعی باا توافاق جاانبین و از طریاق اداره تنیایم اماور زمینادار توساط محکماه‬
‫محل عاار اورت می گیرد‪.‬‬

‫زمین های زراعتی توزیع شده به کوپراتیف ها‬

‫‪AC‬‬

‫مادۀ پنجاه وهفتم‪:‬‬

‫درمورد زمین ها زراعتی دولتی هه بقداز هفت ثور سال ‪ ۳۱۹۱‬الی ایجاد ادارۀ مؤقت به هورراتید هاا‪ ،‬مؤسساات و‬
‫شرهت ها غیر دولتی توزیع گردیده است‪ ،‬اجراآت ذیل بقمل می آید‪:‬‬

‫‪ -۳‬در اورتی هه هورراتید ها و مؤسسات مذهور فقال باشند‪ ،‬مکلد اند قیمت زمین توزیاع شاده را باه نارخ روز باه‬
‫دولت برردازند‪.‬‬

‫‪ -۶‬در اورتی هه هورراتید ها و مؤسسات مذهور غیر فقال باشند‪ ،‬زمین بدون جبران خساره به استفاده هننده دوبااره‬
‫از طرد دولت اخذ می گردد‪.‬‬

‫انتقاالت فاقد اعتبار‬

‫مادۀ پنجاه وهشتم‪:‬‬

‫انتااالت هه خ د احکام این قانون اورت گیرد‪ ،‬فاقد اعتبار است‪.‬‬

‫‪23‬‬
 ‫فصل هشتم‬

‫اجارۀ زمین‬

‫اجارۀ زمین دولتی‬

‫مادۀ پنجاه ونهم‪:‬‬

‫عاد تحریر بین اجاره دهنده و اجاره گیرنده طبق احکام قانون به اجااره داده مای‬ ‫‪ -۳‬زمین دولتی و شخای به اسا‬
‫شود‪.‬‬

‫‪ -۶‬طرفین عاد باید دارا اهلیت حاوقی و ا حیت قانونی باشند‪.‬‬

‫اجاره خط‬

‫‪KU‬‬ ‫مادۀ شصتم‪:‬‬

‫اجاره خط حاو مطالب ذیل می باشد‪:‬‬

‫‪ -۳‬شهرت اجاره دهنده‪ ،‬اجاره گیرنده و شاهدان‪.‬‬

‫‪ -۶‬ذهر مشخاات قطقه یا قطقات زمین تحت اجاره‪.‬‬

‫‪ -۱‬توضیع مکلفیت ها طرفین عاد‪.‬‬

‫‪AC‬‬

‫‪ -۴‬تثبیت مدت اجاره‪ ،‬اندازۀ حق االجاره با موعد و طرز تأدی آن‪.‬‬

‫‪ -۹‬حاالت فسخ قرارداد‪.‬‬

‫مکلفیت های اجاره گیرنده‬

‫مادۀ شصت ویکم‪:‬‬

‫اجاره گیرنده (مستأجر) دارا مکلفیت ها ذیل می باشند‪:‬‬

‫‪ -۳‬حفای خاک‪ ،‬شبک آبیار ‪ ،‬تجهیزات و تأسیسات داخل زمین هه منافع زمین تحت اجاره به آن مربوط باشد‪.‬‬

‫‪ -۶‬راک هار جو ‪ ،‬هاریز‪ ،‬چشمه و چاه مربوط به زمین تحت اجاره‪.‬‬

‫‪ -۱‬هشت زمین مطابق به شرایط قرارداد‪.‬‬

‫‪ -۴‬ررداخت حق االجاره مطابق قرارداد‪ .‬اجاره گیرناده مای تواناد باه موافاا اجااره دهناده عاوض حاق االجااره راول نااد‬
‫تادیه هند‪.‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪ -۹‬انجام ترمیمات جزئی تجهیزات و ملحاات زمین تحت اجاره‪.‬‬

‫‪ -۲‬ررداخت جبران خساره به اجاره دهنده هه به زمین و تجهیزات آن وارد می شود‪.‬‬

‫‪ -۱‬اط ع هر نوع مداخل اشخاص مزاحم به زمین تحت اجاره‪ ،‬به اجاره دهنده‪.‬‬

‫‪ -۳‬عدم استفادۀ حااب زمین تحت اجاره‪ ،‬به ماااد دیگر‪.‬‬

‫‪ -۵‬عدم انتاال و به تضمین گذار زمین تحت اجاره‪.‬‬

‫‪ -۳۳‬تسلیمدهی زمین تحت اجاره با تجهیزات و ملحاات آن به اجاره دهنده در ختم قرارداد‪.‬‬

‫‪ -۳۳‬سایر مکلفیت هایی هه در قانون ریشبینی گردیده باشد‪.‬‬

‫مکلفیت های اجاره دهنده‬

‫‪KU‬‬ ‫مادۀ شصت ودوم‪:‬‬

‫اجاره دهنده (مؤجر) دارا مکلفیت ها ذیل می باشد‪.‬‬

‫‪ -۳‬تسلیم زمین تحت اجاره با تمام تجهیزات و ملحاات مندرج اجاره خط در وقت مقینه آن به اجاره گیرنده‪.‬‬

‫‪ -۶‬دادن رسید تحریر به اجاره گیرنده از تسلیمی حق االجاره‪.‬‬

‫‪ -۱‬انجام ترمیمات هلی و مهم تأسیسات و ملحاات زمین مطابق به عرد محل‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫‪ -۴‬سائر مکلفیت ها هه در این قانون بیشبینی گردیده است‪.‬‬

‫تأدیه مصارف بعد از اصالحات‬

‫مادۀ شصت وسوم‪:‬‬

‫هرگاه اجاره گیرنده در زمین تحات اجااره ااا حات آورده باشاد‪ ،‬مااارد آن در ااورتی باه و قابال ررداخات مای‬
‫باشد هه اجاره دهنده به تأدیه آن طور تحریر موافاه نموده باشد‪.‬‬

‫میعاد اجارۀ زمین غرض جلب سرمایه گذاری‬

‫مادۀ شصت وچهارم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار می تواند به منیور تشویق و جلب سرمایه گذار ها خاوای جهت ایجااد‬
‫فارم ها زراعتی‪ ،‬مالدار ‪ ،‬باغدار و امثال آن زمین ها االح الزراعه را الی مدت (‪ )۹۳‬سال و زمین ها بکار‬
‫وبایر (موات) را الی مدت (‪ )۵۳‬سال به اشخاص‪ ،‬مؤسسات و شرهت هاا زراعتای و مالادار ‪ ،‬خاواای و مخاتلط‬
‫قرارداد مطابق احکام این قانون به اجاره بدهد‪.‬‬ ‫اعم از داخلی و خارجی به اسا‬

‫‪25‬‬
‫(‪ )۶‬وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار می تواناد زماین هاا بکار وباایر (ماوات) را باا رعایات احکاام قاانون سارمایه‬
‫گذار خاوای و موافا ادارات ذیربط باه تناساب نوعیات زماین‪ ،‬راروژه و انادازۀ سارمایه جهات سارمایه گاذار باه‬
‫غیر از ماااد مندرج فارۀ (‪ )۳‬این ماده به متشبک خاوای به اجاره بدهد‪.‬‬

‫(‪ )۱‬وزارت ها و ادارات دولتی می توانند زمین ها ملکیت مربوط رابه ماااد غیر سرمایه گذار به مادت الای رانل‬
‫سال و به ماااد سرمایه گذار مطابق احکام مندرج فاره ها (‪ ۳‬و ‪ )۶‬این ماده به اجاره بدهند‪.‬‬

‫(‪ )۴‬وزارت ها و ادارات دولتی می توانند‪ ،‬سرا ‪ ،‬آرارتمان‪ ،‬دهان مربوط و یا امثال آن را حسب احوال الی مادت رانل‬
‫سال به هرایه یا اجاره بدهند‪.‬‬

‫(‪ )۹‬وزارت ها و ادارات دولتی مکلد اند ملکیت ها مندرج فاره ها (‪ ،۱ ،۶ ،۳‬و ‪ )۴‬این ماده را باا رعایات ااال‬
‫مزایده و داوطلبی طبق احکام قانون به اجاره یا هرایه بدهند‪.‬‬

‫(‪ )۲‬اجاره دهنده نمی تواند زمین تحت اجاره را تا ختم میقاد اجاره یا فسخ آن به شخص دیگر به اجاره بدهد‪.‬‬

‫تعیین میعاد اجاره‬

‫‪KU‬‬ ‫مادۀ شصت وپنجم‪:‬‬

‫میقاد اجارۀ زمین با نیرداشت حکم مندرج مادۀ شات وچهارم این قانون به تناسب نوعیت زمین رروژه مورد نیار و‬
‫اندازۀ سرمایه از طرد وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار تقیین می گردد‪.‬‬

‫اجارۀ زمین های بکر وبایر‬

‫‪AC‬‬

‫مادۀ شصت وششم‪:‬‬

‫(‪ ) ۳‬زمین ها بکر وبایر (موات) هه به منیور عمران وآباد ساختن و ایجاد فارم ها زراعتی‪ ،‬مالدار ‪ ،‬باغادار و‬
‫امثال آن به اشخاص مؤسسات زراعتی و مالدار و شرهت ها خاوای و مخاتلط داخلای و خاارجی باه اجااره داده‬
‫می شود‪ ،‬اندازۀ آن با نیرداشت نوعیات زماین‪ ،‬راروژه و اساتفاده از وساایل و ماشاین آالت میکاانیزۀ زراعتای و انادازه‬
‫سرمایه قرار ذیل تقیین می گردد‪:‬‬

‫‪ -۳‬به اشخاص انفراد الی دو اد ورنجاه (‪ )۶۹۳‬جریب‪.‬‬

‫‪ -۶‬به شرهت ها خاوای زراعتی و مختلط الی رنل هزار (‪ )۹۳۳۳‬جریب‪.‬‬

‫(‪ )۶‬عاد قرارداد زمین ها مندرج فارۀ (‪ )۳‬این ماده حسب آتی منیور می گردد‪:‬‬

‫‪ -۳‬الی یک هزار ورنجاد (‪ )۳۹۳۳‬جریب توسط وزیر زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار ‪.‬‬

‫‪ -۶‬بیشااتر از یااک هاازار ورنجاااد (‪ )۳۹۳۳‬جریااب الاای راانل هاازار (‪ )۹۳۳۳‬جریااب توسااط همیت ا اقتااااد شااورا‬
‫وزیران‪.‬‬

‫‪26‬‬
 ‫‪۱‬ـ بیشتر از رنل هزار (‪ )۹۳۳۳‬جریب توسط شورا وزیران‬

‫میعاد عمران زمین های بکر و بایر‬

‫مادۀ شصت وهفتم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬میقاد عمران و آباد ساختن زمین ها بکر وبایر (موات) تحت اجاره از تاریخ عاد قرارداد‪ ،‬قرار ذیل می باشد‪:‬‬

‫‪ -۳‬در اورتیکه مساحت زمین بکر وبایر الی دواد رنجاه (‪ )۶۹۳‬جریب باشد‪ ،‬حسب احوال مدت دو سال‪.‬‬

‫‪ -۶‬در اورتی هه مساحت زمین بکر وبریا بیشتر از دو اد ورنجاه (‪ )۶۹۳‬جریب الی یاک هازار ورنجااد (‪)۳۹۳۳‬‬
‫جریب باشد‪ ،‬حسب احوال الی مدت چهار سال‪.‬‬

‫‪ -۱‬در اورتی هه مساحت زماین بکار وباایر بیشاتر از یاک هازار ورنجااد (‪ )۳۹۳۳‬جریاب الای رانل هازار (‪)۹۳۳۳‬‬
‫‪KU‬‬ ‫جریب باشد‪ ،‬حسب احوال الی مدت هشت سال‪.‬‬

‫(‪ )۶‬میقاد عمران و آباد ساختن زمین مندرج فارۀ (‪ )۳‬این ماده شامل میقاد قرارداد اجاره نمی باشد‪.‬‬

‫(‪ )۱‬نیارت و هنترول ریشرفت هار عمران و آباد ساختن زمین تحت اجاره در هرشز ماه از طارد ادارۀ تنیایم اماور‬
‫زمیندار و ادارۀ سکتور خاوای وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار اورت می گیرد‪.‬‬

‫هرگااه اجاااره گیرنااده (مساأجر) در میقاااد مناادرج فاارۀ (‪ )۳‬ایاان ماااده نتواناد زمااین تحاات اجااره را بهااره بااردار نمایااد‪،‬‬
‫‪AC‬‬

‫وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار می تواند قارارداد را فساخ و زماین تحات اجااره را مجاددا ٌ مطاابق احکاام قاانون باه‬
‫اجاره بدهد‪.‬‬

‫بهره برداری مستاجر‬

‫مادۀ شصت و هشتم‪:‬‬

‫اجاره گیرنده (مستاٌجر) مکلد است زمین تحت اجاره را به ماااد مندرج مادۀ شات وششم این قانون مطابق شارایط‬
‫مندرج قرارداد‪ ،‬مورد بهره بردار و استفاده قرار دهد‪.‬‬

‫در اورت تخلد‪ ،‬وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار می تواند قرارداد را فسخ نماید‪.‬‬

‫تفکیک موقعیت و نوعیت زمین‬

‫مادۀ شصت ونهم‪:‬‬

‫بااه منیااور تفکیااک موققیاات و نوعیاات زمااین و چگااونگی نوعیاات رااروژه از لحااای داشااتن قابلیاات آباااد ‪ ،‬زرع و بهااره‬
‫بردار ‪ ،‬ترمیم‪ ،‬هروهی ساحه‪ ،‬تشخیص وتثبیت منابع آبی سطح االرضی و تحات االرضای‪ ،‬هیئات ارزیاابی مرهاب از‬

‫‪27‬‬
‫نمایندگان وزارت ها زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار ‪ ،‬مالیه‪ ،‬مقادن‪ ،‬انرژ و آب و انکشاد شاهر و ادارۀ جیاودیز و‬
‫هارتوگرافی تویید می گردد‪ .‬در ساحات تحت ماستر ر ن شهر اشتراک نمایندۀ شاروالی درترهیب هیئت حتمی می‬
‫باشد‪.‬‬

‫اجاره زمین به متشبث خصوصی‬

‫مادۀ هفتادم‪:‬‬

‫اجارۀ زمین به متشبک خاوای از طریاق ادارۀ تنیایم اماور زمینادار و ادارۀ ساکتور خاواای وزارت زراعات‪،‬‬
‫آبیار و مالدار طی مراحل می گردد‪.‬‬

‫اخذ حق االجاره‬

‫مادۀ هفتاد ویکم‪:‬‬

‫حق االجارۀ زمین ها االح الزراعه از تاریخ عاد قرارداد و زمین ها بکر و بایر بقداز ختم میقاد مندرج فارۀ (‪)۳‬‬
‫‪KU‬‬
‫مادۀ شات و چهارم این قانون توسط وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار اخذ و به حساب واردات دولت تحویل باناک‬
‫می گردد‪.‬‬

‫تزئید در مقدار حق االجاره‬

‫مادۀ هفتاد ودوم‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار می تواند به تناسب نوعیت زمین‪ ،‬رروژه‪ ،‬اندازۀ سرمایه و قابلیت بهره‪ ،‬باردار و‬
‫حاال دهی درمادار حق االجارۀ زمین ها االح الزراعه و زماین هاا بکار و باایر باا رعایات حکام ماادۀ شاات و‬
‫چهارم این قانون بقد از هر رنل سال از یک الی ده فیاد تزئید بقمل آورد‪.‬‬

‫عدم پرداخت مصارف‬

‫مادۀ هفتاد وسوم‪:‬‬

‫هرگاه اجاره گیرنده در زمین تحت اجاره تأسیسات اعمار نماید‪ ،‬ماارد آن قابل ررداخت نمی باشد‪.‬‬

‫عدم پرداخت خساره‬

‫مادۀ هفتاد وچهارم‪:‬‬

‫هرگاه زمین‪ ،‬تجهیزات و ملحاات آن به اثر آفات طبیقی خساره مند و یا از بین برود‪ ،‬اجاره گیرنده مکلد باه ررداخات‬
‫خساره نمی باشد‪.‬‬

‫‪28‬‬
 ‫حاالت فسخ اجاره‬

‫مادۀ هفتاد وپنجم‪:‬‬

‫اجاره گیرنده می تواند در یکی از حاالت ذیل اجاره را فسخ نماید‪:‬‬

‫‪ -۳‬مریضی یا هم شدن تقداد اعضا فامیلز‪.‬‬

‫‪ -۶‬وقوع حوادک غیر مترقبه ایکه اجاره گیرنده را مجبور به ترک محل نماید یا زماین تحات اجااره را غیار قابال زرع‬
‫سازد‪.‬‬

‫‪ -۱‬سایر حاالتی هه قرارداد و این قانون ریشبینی گردیده است‪.‬‬

‫فسخ اجاره قبل از ختم میعاد‬

‫مادۀ هفتاد و ششم‪:‬‬

‫‪KU‬‬
‫هرگاه اجاره گیرنده بخواهد قبل از ختم میقاد اجاره‪ ،‬اجاره را فسخ نماید‪ ،‬مکلد اسات موضاوع را حاداقل ساه مااه قبال‬
‫از برداشت حاال به اط ع ادارۀ تنییم امور زمیندار و اجاره دهنده برساند‪.‬‬

‫تعیین اندازه حق االجارۀ زمین دولتی‬

‫مادۀ هفتاد وهفتم‪:‬‬

‫‪AC‬‬

‫اندازۀ حق االجارۀ زمین ها دولتی با در نیر داشت اندازۀ حاا ت زمین رلوان شریکان محل تقیین می شاود‪ ،‬ادارۀ‬
‫عمومی تنییم امور زمیندار در اورت غیر عادالنه بودن حق االجاره اعتراض هرده می تواند‪.‬‬

‫تعقیب عدلی اجاره گیرنده‬

‫مادۀ هفتاد وهشتم‪:‬‬

‫هرگاه اجاره گیرنده خ د تقهدات مندرج قرارداد عمل نماید‪ ،‬تحت تقایب عدلی قرار می گیرد‪.‬‬

‫اطالع از آفات زراعتی‬

‫مادۀ هفتاد ونهم‪:‬‬

‫هرگاه آفات زراعتی به زمین دولتی تحت اجاره خساره وارد نماید‪ ،‬اجاره گیرنده مکلد است موضوع را الای رانل یاوم‬
‫به ادارۀ تنییم امور زمیندار محل اط ع بدهد‪ ،‬اندازۀ خساارۀ وارده توساط هیئات محلای متشاکل از نماینادگان ادارات‬
‫شورا محل در سااحه تثبیات مای شاود‪ .‬تجاویز‬ ‫زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار ‪ ،‬مستوفیت‪ ،‬جیودیز و هارتوگرافی رئی‬
‫هیئت بقداز تائید والی و منیور ماام وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار نهائی می باشد‪.‬‬

‫‪29‬‬
 ‫اخذ تمام یاقسمتی زمین تحت اجاره‬

‫مادۀ هشتادم‪:‬‬

‫هرگاه دولت به اخذ تمام یا قسمتی از زمین تحت اجاره ضرورت ریدا هند‪ ،‬در مورد ذی ً اجراآت می گردد‪:‬‬

‫‪ -۳‬در اورتی هه عمل اخذ زمین تحت اجاره‪ ،‬بقد از جمع آور حااال باشاد‪ ،‬قارارداد فساخ و اجااره گیرناده مکلاد‬
‫است‪ ،‬حق االجاره را مطابق عاد برردازد‪.‬‬

‫‪ -۶‬در اورتی هه اخذ زماین تحات اجااره قبال از جماع آور حااال باشاد و اجااره گیرناده در زماین مااارد نماوده‬
‫باشد‪ ،‬ماارد آن طبق عرد محل به اجاره گیرنده ررداخته شده‪ ،‬عاد فسخ می گردد‪.‬‬

‫‪ -۱‬در اااورتی هااه یااک قساامت زمااین قباال از جمااع آور حاااال و قساامت دیگاار بقااداز آن مسااترد گااردد‪ ،‬اناادازۀ حااق‬
‫االجاره متناسب به اندازۀ زمین مسترد شده‪ ،‬تقیین گردیده و در مورد باقیماندۀ زمین در اورت موافا جاانبین عااد باه‬
‫‪KU‬‬ ‫حال خود باقی می ماند‪.‬‬

‫راجع ساختن منارعات به محکمه‬

‫مادۀ هشتاد ویکم‪:‬‬

‫منازعات مربوط به اجارۀ زمین در ااورتی هاه در شاقبات محلای ادارات تنیایم اماور زمینادار حال شاده نتواناد‪ ،‬باه‬
‫محکمه راجع می شود‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫‪30‬‬
 ‫فصل نهم‬

‫ساحه زمین های مرعی ووقفی‬

‫مرعی‬

‫مادۀ هشتاد ودوم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬مرعی زمین ها بکر وبایریست هه شرعا ً ملکیت دولت و یا شخص برآن ثابت نگردد و حااوق عاماه شامرده مای‬
‫شود‪ ،‬شخص و دولت نمی تواند در زمین مرعی تارد مالکانه نماید‪ ،‬مگر اینکه شریقت طور دیگار حکام نماوده‬
‫باشد‪.‬‬

‫(‪ )۶‬مرعاای بااه مااااد احتیاجااات عامااه (چراگاااه مواشاای‪ ،‬مابااره‪ ،‬خاارمن جاا و امثااال آن) باارا باشااندگان محاال خااالی‬
‫گذاشته می شود‪.‬‬

‫تصرف مرعی‬
‫‪KU‬‬
‫مادۀ هشتاد وسوم‬

‫در اورتی هه شخص در مرعی تارفات مالکانه نماید و تارد و بسیار قبلی هم باشد‪ ،‬هرگاه مرعی باودن زماین‬
‫شرعا ٌ ثابت گردد‪ ،‬تارد شخص قطع و مرعی از ملکیت و خارج می گردد‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫زمین وقفی‬

‫مادۀ هشتاد وچهارم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬زمینی هه وقد گردد‪ ،‬از ملکیت و تارد مالک خارج می گردد‪.‬‬

‫(‪ )۶‬فروز‪ ،‬هبه‪ ،‬تملیک یا به میراک بردن زمین وقفی جواز ندارد‪.‬‬

‫(‪ )۱‬زمین وقد شده به هر مااد هه وقد گردیده باشد‪ ،‬مفاد آن نیز به همان مااد به مارد می رسد‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫فصل دهم‬

‫احکام جزائی‬

‫عدم حضور مالک در محل تصفیه‬

‫مادۀ هشتاد وپنجم‪:‬‬

‫در اورتی هه مالک یا اعضا خانوار و یا قایم ماام او بقد از اط ع بدون عذر شرعی الی ختم هار هیئت تافیه در‬
‫محل‪ ،‬غرض تافی ساحه زمیندار حاضر نگردد‪ ،‬مورد تقایب عدلی قرار می گیرد‪.‬‬

‫تخریب عمدی تأسیسات آبیاری‬

‫مادۀ هشتاد وششم‪:‬‬

‫شخای هه تأسیسات آبیار یاا تقمیارات و تجهیازات مرباوط باه قطقاه زماین دولتای را عماداً تخریاب نمایاد‪ ،‬عا وه باه‬
‫‪KU‬‬ ‫ررداخت جبران خسارۀ وارده به دولت‪ ،‬تحت تقایب عدلی نیز قرار می گیرد‪.‬‬

‫عدم اطالع از تحوالت و تغییرات جدید‬

‫مادۀ هشتاد وهفتم‪:‬‬

‫زمینداریکه تحوالت و تغییرات جدید زمین را عمداً به شقب تنییم امور زمیندار مربوط طور واققی مقلوماات ندهاد‪،‬‬
‫‪AC‬‬

‫مورد تقایب عدلی قرار می گیرد‪.‬‬

‫غصب زمین و یا معرفی به صفت مالک‬

‫مادۀ هشتاد وهشتم‪:‬‬

‫شخای هه زمین دولتی را غاب یا خ د واققیت خود را مالک زمین مقرفی نمایاد‪ ،‬زماین مساترد و مرتکاب ماورد‬
‫تقایب عدلی قرار می گیرد‪.‬‬

‫‪32‬‬
 ‫فصل یازدهم‬

‫احکام نهائی‬

‫اشتباه در اندازه و حدود زمین‬

‫مادۀ هشتاد ونهم‪:‬‬

‫هرگاه در تقداد جریبی یا حدود زمینادار شخاای یاا دولتای اشاتباه رخ داده باشاد و یاا زماین شخاای یاا دولتای ساهواً‬
‫داخل سند ملکیت زمین شخص دیگر گردیده باشد‪ ،‬موضوع را هیئت تافیه بررسی نموده و در زمینه ااحت آن از‬
‫طریق محکمه اقدام می نماید‪.‬‬

‫فعالیت های غیر زراعتی باالی زمین های زراعتی‬

‫‪KU‬‬ ‫مادۀ نودم‪:‬‬

‫احداک سرهها‪ ،‬اعمار ساختمانها تأسیسات و فقالیت ها غیر زراعتی باال زماین هاا زراعتای مجااز نمای باشاد‪ ،‬در‬
‫حاااالت اسااتثنائی مراجااع اسااتفاده هننااده مکلااد اساات تااا در زمینااه قااب ً موافا ا وزارت زراعاات‪ ،‬آبیااار و مالاادار و‬
‫جمهور را حاال نماید‪.‬‬ ‫منیور رئی‬

‫حفظ اسناد تصفیوی‬

‫‪AC‬‬

‫مادۀ نود ویکم‪:‬‬

‫بقد از ختم هیئت تافیه در محل اسناد تافیو در مخزن حفی اسناد زمین مربوط ادارۀ تنییم امور زمینادار والیات‬
‫حفی می گردد‪.‬‬

‫ضبط یا مصادرۀ زمین‬

‫مادۀ نود ودوم‪:‬‬

‫دولت نمی تواند بقد از انفاذ این قانون زمین اشخاص را ضبط و یا ماادره نماید‪.‬‬

‫‪33‬‬
 ‫الحاق زمین بکر و بایر به زمین پلوان شریک‬

‫مادۀ نود سوم‪:‬‬

‫قطق زمین بکر وبایر (موات) رلوان شریک به زماین زمینادار دارا همتارین زماین در بادل قیمات‪ ،‬تحات شارایط ذیال‬
‫ملحق شده می تواند‪:‬‬

‫‪ -۳‬تحت رروژه قرار نداشته باشد‪.‬‬

‫‪ -۶‬قابلیت زراعتی شدن‪ ،‬منابع آبیار برا آن تدارک و به حااب دیگران تجاوز نکند‪.‬‬

‫‪ -۱‬باعک اذیت رلوان شریکان و اهالی منطا مربوط نگردد‪.‬‬

‫زمین را خانه رر و مراحل ااولی آن طی شده باشد‪.‬‬ ‫‪ -۴‬فورم اا‬

‫پیشنهاد مقرره و وضع طرزالعمل ها‬

‫‪KU‬‬ ‫مادۀ نود وچهارم‪:‬‬

‫وزارت زراعت‪ ،‬آبیار و مالدار می تواند به منیور تطبیق بهتر احکام این قانون مارره را ریشنهاد و طرزالقمل ها‬
‫را وضع نماید‪.‬‬

‫انفاذ‬
‫‪AC‬‬

‫مادۀ نود وپنجم‪:‬‬

‫این قانون از تاریخ توشیح نافذ و در جریدۀ رسمی نشر گردد و با انفاذ آن قانون تنیایم اماور زمینادار منتشارۀ جریادۀ‬
‫رسمی شماره (‪ )۱۵۹‬سال ‪ ۳۴۶۳‬هـ‪.‬ز و سایر احکام مغایر آن ملغی می گردد‪.‬‬

‫‪34‬‬