TYTUŁ: Dziady część II Rózią. Oboje są w raju i jest cierpień i dostać się do ma wianek na głowie.
potrzebuje modlitwy ani
im tam lepiej niż u matki. nieba. Przed nią biegnie baranek, jadła. Kiedy zaklęcia nie AUTOR: Adam Mickiewicz W niebie mają wszystko, a a nad nią unosi się motyl, skutkują, bierze kropidło, (1798 - 1855) każdy dzień mija im na Widmo nie chce iść do który zawsze wymyka się z lecz i to nie przepędza innej zabawie. Lecz nieba. Pragnie, aby jej rąk, gdy dzewczę chce Widma. Zwraca się z DATA PIERWSZEGO pomimo tego, dręczy ich potępiona dusza jak go schwytać. pytaniem do pasterki, czy WYDANIA: 1823 r. trwoga, ponieważ mają najszybciej mogła opuścić wie, kim jest mara i zamkniętą drogę do pełni ciało. Może dostać się do Duch mówi, że ma na imię dlaczego nosi żałobę, skoro EPOKA LITERACKA: piekła i znosić wszystkie Zosia i za życia była niebiańskiego szczęścia. mąż i wszyscy z jej rodziny romantyzm męki, byle tylko dłużej nie najpiękniejszą dziewczyną są zdrowi. Kobieta Guślarz pyta, o co proszą tułać się po ziemi z innymi we wsi. Pasła baranki. uśmiecha się i nic nie RODZAJ LITERACKI: dramat duszyczki dzieci, aby mogły nieczystymi duszami. Wyśmiała Olesia, który mówi. Guślarz zapala GATUNEK LITERACKI: dostać się do nieba. Czy Każdego dnia widzi ślady chciał za pocałunek dać jej gromnicę i nakazuje, żeby dramat romantyczny - potrzebują jakiegoś swojego dawnego, pełnego parę gołąbków. Odrzuciła wyprowadzono pasterkę gatunek dramatyczny, słodkiego ciastka, czy też przepychu życia, jest również Józia, dającego przed kaplicę. Widmo rusza który ukształtował się w owocu lub modlitwy do dręczony głodem i wstążkę i Antosia, który za nimi. epoce romantyzmu i z Boga. pragnieniem. Nie odkupi ofiarowywał swoją miłość. założenia był opozycyjny w swoich win, dopóki choć Znali ją wszyscy i mawiano, CZAS I MIEJSCE AKCJI: Aniołek odpowiada, że jedna osoba z jego że nie chce wyjść za mąż. stosunku do założeń właśnie przez ich poddanych nie nakarmi go i Zmarła mając Akcja Dziadów cz. II dramatu klasycystycznego szczęśliwe życie na ziemi są nie napoi. Prosi o wodę i dziewiętnaście lat, a życie rozgrywa się w noc TEMAT: Dziady cz. II – nieszczęśliwi w niebie. dwa ziarna pszenicy. jej minęło bez trosk i zaduszną, w listopadzie. tematem jest obrzęd Przez krótkie dzieciństwo prawdziwego szczęścia. Nie Miejscem akcji jest kaplica dziadów i związane z nim nie zaznały goryczy. Były Odzywa się chór ptaków potrafiła zakochać się w na cmentarzu, w której zagadnienia moralne winy i rozpieszczone przez matkę nocnych. Są to dawni żadnym mężczyźnie, choć zbierają się uczestnicy kary i zawsze chwalone. Józio poddani pana, którzy wielu zwracało na nią obrzędu. nie robił nic poza zabawą, zmarli zagłodzeni przez uwagę. Po śmierci czuje, że STRESZCZENIE: śpiewaniem i zrywaniem niego. Wyrywają mu płonie w niej ogień i jest W tej części dramatu kwiatków dla siostry. Rózia jedzenie i nie litują się nad samotna. Unoszona przez można wyróżnić Motto: bawiła się jedynie lalkami. nim, ponieważ nigdy nie wiatr, nie wie, do jakiego następujące wątki: Dlatego też proszą o dwa okazał im miłosierdzia. świata należy – żywych czy Są dziwy w niebie i na ziarna gorczycy. Wedle Kiedy już nie ma jedzenia, 1)wątek prastarego umarłych. Nie może dostać ziemi, o których ani śniło Bożego prawa „ten kto nie rozrywają na strzępy jego obrzędu – treść dramatu się do nieba, ale nie może się waszym filozofom doznał goryczy ni razu, ten ciało. przestawia prastary obyczaj też dotknąć stopami ziemi. nie dozna słodyczy w wywoływania przez ludzi Szekspir Przemawia Kruk. Za życia duchów w noc zaduszną, niebie”. Guślarz pyta, czego ukradł z ogrodu pana kilka potrzebuje, by dostać się aby nieść im pomoc w Jest listopadowy wieczór, drodze ku zbawieniu. Chór powtarza słowa jabłek, ponieważ od trzech do nieba. Dziewczyna prosi, w wiejskiej kaplicy zbiera Bożego prawa, a Guślarz dni nic nie jadł. Został by podbiegli do niej młodzi się chór wieśniaków, 2)wątek dzieci - Józia i Rózi daje aniołkom dwa ziarna schwytany przez ogrodnika, mężczyźni i przyciągnęli do Guślarz oraz starzec, który – historia dzieci, które po gorczycy i każe im odejść w który spuścił za nim psy. ziemi. Według prawa jest najważniejszą osobą w śmierci nie mogą być pokoju. Potem mówi, że Właściciel nakazał chłostę, Bożego: „Kto nie dotknął chórze. Guślarz nakazuje zbawione, ponieważ nie dochodzi północ i każe na którą patrzyli ziemi ni razu, Ten nigdy nie zamknięcie drzwi do zaznały w życiu goryczy. zamknąć drzwi na kłódki, mieszkańcy wsi. może być w niebie”. kaplicy, zgaszenie świec i zapalić łuczywa, a na Młodzieńcy spełniają wolę zasłonięcie okien, by do Odzywa się Sowa. Za życia 3)wątek Złego Pana – losy środku kaplicy postawić gar zjawy, lecz nie mogą jej środka nie wpadała była kobietą, która z właściciela wioski, który z wódką, która na jego znak dotknąć, gdyż ręce ducha poświata księżyca. Wszyscy dzieckiem na rękach, w zmarł trzy lata temu. Nie ma być zapalona. Starzec są jedynie cieniami, a Zosia mają zebrać się wokół Wigilię prosiła o zapomogę. może być zbawiony, gdyż informuje go, że wszystko jest unoszona przez wiatr. trumny. Kiedy zebrani Żaliła się, że jej mąż zmarł, za życia był okrutny i jest już gotowe. Wódka Guślarz pociesza ją, spełniają wolę Guślarza, córka została zabrana do przyczynił się do śmierci płonie, a Guślarz wzywa mówiąc, że za dwa lata mężczyzna zaczyna wzywać dworu, a w domu leżała swoich poddanych. najcięższe duchy, nadal dostanie się do nieba. Prosi dusze z czyśćca, by przybyły chora matka. Pijany pan powiązane z ziemią ją, by odeszła w pokoju. 4)wątek Zosi – historia na obrzęd Dziadów. nakazał wygnanie kobiety, „łańcuchami” ich zbrodni i pasterki Zosi, Przywołuje dusze, płonące by nie przeszkadzała jego przewinień. Następnie przyzywa po raz najpiękniejszej dziewczyny w smole, marznące na dnie gościom w zabawie. Nie ostatni wszystkie dusze, by we wsi, która ma rzeki, palone w żarze. Mają Za oknem słychać głos, mogła znaleźć schronienia i posiliły się makiem i zamkniętą drogę do nieba, zjawić się w świętym odganiający kruki, sowy i zamarzła na drodze razem soczewicą, które rzuca w ponieważ za życia nikogo miejscu, gdzie znajdą orły. Wzywający je, by z dzieckiem. kąt kaplicy. Nakazuje, aby nie pokochała. jałmużnę, jedzenie, napitek pozwoliły mu wejść do otworzono drzwi i zapalono oraz pacierze. kaplicy. Guślarz dostrzega Widmo nie może się świece. Minęła północ i 5)wątek Widma – związany upiora. Postać przeraża go posilić, ponieważ stado zakończył się obrzęd Guślarz pali garść kądzieli i ze zjawą młodzieńca, który świecącymi oczami i ptaków wyrywa mu Dziadów. Niespodziewanie przyzywa duchy lekkie, prawdopodobnie popełnił iskrami, trzaskającymi jedzenie. Stwierdza, że dostrzega jeszcze jedną które jeszcze nie znalazły samobójstwo z powodu wokół głowy. będzie potępiony na wieki, zjawę. Zwraca się do się za bramami nieba i są nieszczęśliwej miłości do bo „kto nie był ni razu Pasterki w żałobnej sukni, unoszone przez wiatr. Chór obecnej na obrzędzie Widmo Złego Pana pyta człowiekiem, temu która siedzi na grobie. pyta dusz, czego im Pasterki. zebranych w kaplicy, czy go człowiek nic nie pomoże”. Zapada się podłoga i brakuje. Dostrzegają pod nie rozpoznają. Jest Guślarz nakazuje mu wyłania się widmo o LUDOWOŚĆ W „DZIADACH sklepieniem kaplicy dwa właścicielem wioski, który odejść, skoro nie może mu bladym licu. Mara patrzy CZ. II” aniołki ze złocistymi zmarł trzy lata temu. Żali pomóc. Widmo znika. piórami. na pasterkę i bez słowa się, że cierpi męki, tułając wskazuje na serce, z W romantyzmie nastąpił się po świecie, trawiony Guślarz bierze wianek i charakterystyczny dla tej Aniołek zwraca się do którego niczym wstęga przez wieczny głód, zapala święcone zioła. epoki zwrot ku motywom i jednej z wieśniaczek, która wypływa krew. Guślarz dręczony i szarpany przez Przyzywa duchy średnie, literaturze ludowej, która była ich matką, z pyta zjawę, czego ptaki. Guślarz zwraca się do które żyjąc na ziemi, wolne pierwotnie występowała w zapytaniem, czy nie potrzebuje, by dostać się niego z pytaniem, czego były od wad i trosk. twórczości ustnej. poznaje swoich dzieci. do nieba. Widmo milczy, a potrzebuje, by uniknąć Dostrzega postać Romantycy w wierzeniach i Duch mówi, że ma na imię mężczyzna nakazuje mu dziewczyny w białej szacie, zwyczajach ludowych Józio i jest z siostrzyczką, odejść, skoro nie ze łzami w oczach. Zjawa widzieli skarbnicę tradycji uczuć, zarówno Starzec – najstarsza osoba zamarzła z dzieckiem na przodków, zbierają się w narodowej. Swoje utwory pozytywnych, jak i w chórze, wykonuje drodze. kaplicy, aby uczestniczyć w stylizowali na wzór negatywnych. Taki właśnie polecenia Guślarza. pradawnym zwyczaju. Z twórczości artystów, grzech popełniły za życia Zosia – najpiękniejsza folkloru zaczerpnął wywodzących się z dzieci: Józio i Rózia oraz Chór wieśniaków i dziewczyna we wsi. Zmarła wierzenia w zaświaty i prostego ludu. W dziełach pasterka Zosia. Dusze wieśniaczek – mieszkańcy w wieku dziewiętnastu lat. prawdy moralne, głoszone romantycznych odnaleźć dzieci nie mogą być wsi, w której odbywa się W kaplicy zjawia się ubrana przez duchy. można przyswojone z zbawione, gdyż nie obrzęd. Chór powtarza w białą sukienkę, z folkloru prawdy i postawy doświadczyły niezbędnego słowa Guślarza i duchów, wiankiem na głowie, Struktura dramatu nie moralne, jakimi kierował do pełni człowieczeństwa niosące ze sobą ludową uśmiechnięta, lecz ze łzami odbiega od założeń się lud. Co więcej, to cierpienia. Zosia, unoszona mądrość. w oczach. Za życia pasła dramatu antycznego. właśnie romantycy przez wiatr, nie może baranki, nie mogąc skupić Mickiewicz zastosował wprowadzili do literatury opuścić zaświatów, Duchy Józia i Rózi – myśli na sprawach zasadę trzech jedności: bohatera ludowego i ponieważ za życia nie pojawiają się jako aniołki, doczesnych. Była wesoła i miejsca, akcji i czasu. Akcja poprzez pryzmat jego potrafiła nikogo pokochać. ubrane w stroje utkane śpiewała. Wielu młodych dzieła obejmuje obrzęd wartości i poglądów Widmo Złego Pana należy promieniami słońca, a na mężczyzn zakochiwało się dziadów, obchodzony w ukazywali świat. do kategorii przestępców, ramionach mają skrzydła w niej, ale nie potrafiła ciągu jednej nocy i w dla których nie ma podobne do motylich. Przy odwzajemnić ich uczuć. We jednym miejscu – w Adam Mickiewicz w II ułaskawienia. Dopuścił się każdym ich kroku wyrasta wsi mówiono, że nie chce cmentarnej kaplicy. W części Dziadów sięgnął do on najcięższego grzechu i trawka, a pod dotknięciem wyjść za mąż, żyjąc budowie Dziadów części II tematyki ludowej. W dlatego nie może zaznać rączek rozkwitają kwiaty. marzeniami. Po śmierci można wyróżnić elementy, ludowości bowiem ulgi w cierpieniach. Jego Za życia wiodły beztroskie, odczuła, że „nieznajomym charakterystyczne dla dostrzegał „pewne dążenia pojawienie się na Dziadach szczęśliwe życie, kochane i ogniem pała” i nie potrafi dramatu antycznego. moralne i pewne nauki, przynosi naukę moralną, rozpieszczane przez matkę. go ugasić. Trwa zawieszona Utwór rozpoczyna prolog gminnym sposobem skierowaną do Józio spędzał czas na między niebem a ziemią, monologowy, zarysowujący zmysłowie przedstawione”. konkretnego adresata – do śpiewaniu i bieganiu, nie należąc do żadnego z sytuację i wprowadzający Głównym wątkiem dzieła właścicieli zrywał kwiaty dla tych światów. w temat dzieła. Dalej jest pogański obrzęd, pańszczyźnianych. W ten siostrzyczki. Jedynym następują parodos – podczas którego do życia sposób ludowość Dziadów zajęciem Rózi była zabawa Widmo młodzieńca – pierwsza pieśń chóru, i zostaje powołana cz. II staje się również lalkami. W niebie nie mogą pojawia się na koniec przeplatające się epeisodia, nadzmysłowa ludowością zaangażowaną zaznać pełni szczęścia, gdyż obrzędu Dziadów. Wyłania czyli sceny dialogowe oraz rzeczywistość. społecznie, broniącą ludu – nie zaznały w życiu goryczy się spod zapadniętej monologi postaci i stasima, Rzeczywistość ta jest cierpiącego i krzywdzonego cierpienia. podłogi. Ma blade oblicze, czyli pieśni chóru. Całość podporządkowana prawom przez właścicieli majątków. wzrok dziki i pochmurny. wieńczy exodos – końcowa moralnym, jakie Widmo Pana – budzi Od jego serca ku stopom pieśń chóru. obowiązują człowieka na Ludowość w dramacie to przerażenie ludzi niczym wstęga rozciąga się ziemi. Człowiek jest jedność świata żywych i zebranych w kaplicy. Ma czerwony ślad. Zjawa Koryfeusz to przewodnik jednocześnie umarłych, pozostających blade lico, a „w gębie” dym milczy, wpatrując się w chóru w teatrze przedstawicielem rodzaju nieustannie w ścisłym i błyskawice. Oczy widma pasterkę. Nie daje się starogreckim. Wygłaszał on ludzkiego i członkiem danej związku. Ludzie żywi świecą jak węgle w popiele, odpędzić Guślarzowi. najtrudniejsze kwestie oraz społeczności. potrzebni są do a z rozczochranych włosów wyznaczał chórzystom obdarowania duchów sypią się iskry. To właściciel Pasterka – mężatka, tempo i wysokość dźwięku. Według wierzeń ludowych pokarmem, modlitwą lub wioski, który zmarł trzy lata ubrana w żałobny strój. Zna Współcześnie może być to istniały zaświaty, będące przebaczeniem, co może wcześniej. Nie może zaznać marę młodzieńca i, artysta w zespole miejscem pobytu dusz, skrócić ich pokutę i ułatwić spokoju, ponieważ za życia podobnie jak on, milczy. baletowym lub wybitny które po opuszczeniu zbawienie. Natomiast gnębił swoich poddanych. działacz na polu nauki lub ziemskiego padołu nie „DZIADY CZ II” JAKO sztuki. zmarli są obecni w życiu dotarły jeszcze ani do nieba Chór ptaków nocnych – SYNTEZA DRAMATU wioski i niosą ze sobą nauki ani do piekła. Dla żyjących dusze dawnych sług pana, ROMANTYCZNEGO I Z dramatu antycznego dla żyjących. ludzi, uczestniczących w którzy pomarli z głodu. ANTYCZNEGO poeta zaczerpnął także magicznym rytuale, duchy Inkantacja Towarzyszą Widmu i nie postać koryfeusza – pozwalają, by cokolwiek Romantycy, odrzucający przodownika chóru, osoby są zjawiskiem zupełnie Dawniej śpiewane albo zjadł, wyrywając mu ideowe założenia dyrygującej i intonującej naturalnym, zgodnym z ich recytowane zaklinanie, wszystko i drąc na strzępy oświecenia i klasyczną pieśni chóru. Tę funkcję w wierzeniami. Noc Dziadów czarowanie według jego ciało. poetykę, dążyli do Dziadach pełni Guślarz. to czas wspólnoty żywych i jakiegoś rytuału, obrzędu, stworzenia własnych, Również chór wywodzi się z umarłych. Żywi zjawiają się ceremoniału. Kruk – dusza biednego oryginalnych koncepcji tragedii antycznej. W dziele na obrzędzie, by pomóc mężczyzny, który z głodu dzieł i form literackich. spełnia bardzo ważną rolę. umarłym, a duchy zmarłych Mickiewicz z folkloru ukradł z ogrodu pana kilka Zapowiada przybycie udzielają im przestróg i Dziady cz. II łączą cechy zaczerpnął także śpiewy jabłek. Poszczuty psami kolejnych duchów, nauk, jakie wyniosły z charakterystyczne dla obrzędowe, gusła i przez ogrodnika i złapany, komentuje wydarzenia i własnego życia i losów kształtującego się dramatu inkantacje, które niekiedy został za karę wychłostany powtarza najważniejsze duszy na tamtym świecie. romantycznego oraz cechy są przez niego wiernie przed mieszkańcami wsi. kwestie. Chór buduje odtworzone z gminnej charakterystyczne dla Prawdy moralne, ponadto romantyczną poezji, o czym informuje Sowa – dusza kobiety, dramatu antycznego. wygłaszane kolejno przez atmosferę grozy i czytelnika w krótkim która w Wigilię prosiła trzy kategorie duchów: Zgodnie z duchem tajemniczości. wstępie, poprzedzającym pana o zapomogę, stojąc lekkie, średnie i ciężkie, romantycznego dramat. pod bramą jego domu z podejmują istotną światopoglądu Mickiewicz dzieckiem na rękach. problematykę winy i kary. wprowadził do dzieła POSTACI: Wcześniej straciła męża i OBRZĘD DZIADÓW I JEGO W myśl ludowej elementy fantastyki i córkę, którą właściciel FUNKCJA W DRAMACIE sprawiedliwości kara ludowości, tworząc w ten Guślarz – osoba zabrał do dworu. W domu spotyka nie tylko tych, sposób dwie płaszczyzny prowadząca obrzęd leżała jej chora matka. Pan Konstrukcja II części którzy zgrzeszyli przeciwko świata przedstawionego: Dziadów, jednocześnie nakazał hajdukowi Dziadów oparta jest na drugiemu człowiekowi. realną i metafizyczną. kapłan i poeta. Przywołuje przegnać kobietę, przebiegu pogańskiego Zbawieni nie mogą być Głównym bohaterem tej kolejne duchy i stara się ponieważ przeszkadzała w obrzędu ku czci zmarłych. również ci, którzy w swoim części Dziadów autor dowiedzieć, jak można im świątecznym przyjęciu. życiu grzeszyli przeciwko uczynił prosty lud – Dziady były uroczystością, pomóc. Pobita, nie miała siły, by naturze ludzkiej. Człowiek mieszkańców wsi, którzy obchodzoną na terenach znaleźć schronienie, i musi zaznać wszystkich zgodnie z tradycją Litwy, Prus i Kurlandii (historycznej krainy Łotwy). kaplicy. Widmo nie jest człowiekowi. Zły Pan był że do osiągnięcia zbawienia Rytuał ten wywodził się z uczestnikiem obrzędu, nie bezlitosny i okrutny. po śmierci, potrzebna jest czasów pogańskich i z odzywa się, a tym samym Przyczynił się do śmierci pełnia człowieczeństwa. biegiem lat został zakazany nie głosi żadnej nauki dla swoich poddanych, których Taką pełnię człowiek przez duchowieństwo oraz żyjących. Nie prosi też o dusze, zmienione w zyskuje, doznając właścicieli majątków jako pomoc, patrząc w drapieżne ptaki, wszystkich uczuć, nie tylko zabobon ludowy. Dziady milczeniu na uczestniczącą towarzyszą mu w szczęścia. W życiu na ziemi odprawiane były w dziadach Pasterkę. wędrówce po zaświatach. musi poznać również potajemnie w kaplicach Wykonuje jedynie Pragnie, aby jego dusza cierpienie i gorycz albo pustych domach w symboliczny gest, opuściła ciało, żeby nie egzystencji. Powinien także pobliżu cmentarzy. Niegdyś wskazując na zakrwawione musiał błąkać się po ziemi. potrafić kochać i być nazywano je ucztą kozła. serce, co świadczyło o jego Warunkiem zbawienia jest, litościwym dla innych, Zgromadzonej ludności cierpieniu. Postać ta, by przynajmniej jeden z dostrzegając ich krzywdy i przewodniczył Koźlarz, według badaczy Dziadów dawnych poddanych nie będąc na nie Huslar czy też Guślarz, Mickiewicza, jest nakarmił go i napoił. Prosi obojętnym. Tylko taki będący zarazem kapłanem i elementem łączącym zebranych na obrzędzie o żywot, zabarwiony poetą. wszystkie części i pojawia małą miarkę wody i dwa zarówno radością, jak i się w nich w różnych ziarna pszenicy. Ludzie nie smutkiem, prowadzi do Rytuał polegał na kontekstach. mogą mu jednak pomóc. Za nieba. przygotowaniu uczty z każdym razem dusze rozmaitego jadła i trunków, PRAWDY MORALNE poddanych wyszarpują podczas której wzywane GŁOSZONE PRZEZ DUCHY Widmu jedzenie. Odchodzi, były duchy. Według W DZIADACH CZ. II pouczając żywych: PLAN WYDARZEŃ wierzeń gminu, modlitwa, jedzenie i obrzędowe Na wezwanie Guślarza w „Sprawiedliwe zrządzenie 1)Rozpoczęcie obrzędu śpiewy, przynosiły ulgę kaplicy pojawiają się Boże! Dziadów w kaplicy. cierpiącym duszom kolejno trzy rodzaje duchów. Każdy z nich niesie Bo kto nie był ni razu 2)Guślarz przyzywa duchy czyśćcowym. Dziady przesłanie moralne i naukę, człowiekiem, „lekkie”. odprawiane były w dniu chrześcijańskich zaduszek. która stanowi sumę Temu człowiek nic nie 3)Pojawienie się Józia i doświadczeń i wniosków, pomoże”. Rózi. W dramacie Mickiewicza wyciągniętych za życia i po obrzęd dziadów umożliwia śmierci. 4)Guślarz wzywa duchy wejście w świat ludowych Jako ostatni pojawia się duch Zosi, należący do „najcięższe”. wierzeń, w obręb Jako pierwsze pojawiają się fantastyki i metafizycznych duchy lekkie, przywołane duchów średnich, które, 5)Zjawienie się Widma bytów. W rytuale rytuałem palonej kądzieli. choć mieszkały między pana i stada ptaków. uczestniczą zarówno żywi, Są to dusze Józia i Rózi, ludźmi, żyły marzeniami, jak i zmarli, którzy tego dzieci kobiety oderwane od 6)Guślarz wzywa duchy, dnia mogą się uczestniczącej w Dziadach. rzeczywistości. Zosia za które nie zaznały na ziemi zmaterializować i uzyskać Na ziemi wiodły beztroskie życia była pasterką, trosk. pomoc w drodze ku życie, wypełnione zabawą i najpiękniejszą dziewczyną zbawieniu. Te dwa światy swawolą, kochane i we wsi. Próżna i „bujająca 7)Pojawienie się Zosi. nierozerwalnie istnieją rozpieszczane przez matkę. w obłokach”, nie potrafiła Choć po śmierci znalazły się pokochać żadnego 8)Guślarz obwieszcza obok siebie i nawzajem się w niebie, nie potrafią tam mężczyzny i gardziła ich zakończenie obrzędu. przenikają. Żywi są potrzebni umarłym. Służą zaznać prawdziwego uczuciami. Z powodu swej płochliwości nie może 9)Zjawienie się mary im podczas obrzędu szczęścia, ponieważ nie dostać się do nieba i jest młodego mężczyzny. pokarmem, modlitwą lub dopełniły swojego przebaczeniem, które człowieczeństwa unoszona przez wiatr, 10)Wyprowadzenie skraca karę duchów. Zmarli koniecznym zawieszona między pasterki z kaplicy. z kolei są obecni w ich doświadczeniem cierpienia. światem żywych i wspomnieniach, a Do zbawienia potrzebują umarłych, samotna. Do pojawiając się na ceremonii dwóch ziarenek gorczycy. zbawienia nie potrzebuje pouczają żywych, aby mogli Zostawiają żywym jedzenia ani picia. Pragnie, wyciągnąć wnioski z ich następujące przesłanie: aby chłopcy przyciągnęli ją błędów i umożliwić sobie do siebie, by mogła z nimi zbawienie po śmierci. „Bo słuchajcie i zważcie u pobawić się, chociaż przez siebie, chwilę. Uczestnicy Dziadów Sam obrzęd dziadów jest nie mogą jej jednak pomóc, również elementem Że według Bożego rozkazu: lecz Guślarz zapewnia wspólnym dla ducha dziewczyny, że za Kto nie doznał goryczy ni dwa lata przekroczy próg poszczególnych części cyklu razu nieba. Zosia przekazuje dramatycznego. W części II jest tematem utworu. W żywym następującą naukę: Ten nie dozna słodyczy w części IV Gustaw – główny niebie”. bohater dzieła – żąda od „Bo słuchajcie i zważcie u księdza przywrócenia siebie, Po duchach lekkich pojawia prastarej tradycji. W się Widmo Złego Pana, Że według Bożego rozkazu Dziadach Widowisku są reprezentujące kategorię fragmenty scen, opisujące duchów ciężkich. Zostaje Kto nie dotknął ziemi ni ludzi idących na dziady. Z przywołane przez Guślarza razu kolei III część kończy się poprzez zapalenie wódki – Nocą Dziadów. rytuał ognia. Duchy ciężkie Ten nigdy nie może być w to duchy, które za życia niebie”. Rytuał dziadów powołuje popełniły największy z także do życia tajemnicze grzechów – grzech Z nauk etycznych, Widmo, które pojawia się przeciwko społeczeństwu, pozostawionych ludziom na koniec ceremonii w przeciwko drugiemu przez duchy, wynika jasno,