Professional Documents
Culture Documents
HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
PHẦN MỞ ĐẦU
2
sản, để có thể đưa ra một định nghĩa về mặt pháp lý về cho nhà ở HTTTL thì
Điều 108 Bộ luật Dân sự năm 2015 nêu rõ tài sản hiện có và tài sản
“1. Tài sản hiện có là tài sản đã hình thành và chủ thể đã xác lập quyền sở
hữu, quyền khác đối với tài sản trước hoặc tại thời điểm xác lập giao dịch.
b) Tài sản đã hình thành nhưng chủ thể xác lập quyền sở hữu tài sản sau
Có thể thấy, BLDS 2015 xây dựng định nghĩa tài sản HTTTL bằng
cách sử dụng phương pháp suy lý nghịch trong logic đối với khái niệm tài
sản hiện hữu: nếu tài sản hiện hữu phải hội đủ đặc điểm - vật chất (đã hình
thành) và pháp lý (chủ thể giao dịch đã có quyền sở hữu), thì chỉ cần thiếu
một trong hai yếu tố đó ở thời điểm xác lập giao dịch, tài sản được là HTTTL 1
Như vậy, nhà ở khi đáp ứng được các đặc điểm của tài sản HTTTL
nêu ở trên thì đó cũng là nhà ở HTTTL; cụ thể là các đặc điểm:
(i) Yếu tố vật chất: Đó có thể là nhà ở chưa hình thành chưa tồn tại về
mặt vật lý. Nhà ở hình thành tức là đã tồn tại như một thực thể mà mọi người
1
Nguyễn Ngọc Điện,Giáo trình Luật Dân sư
3
đều có thể nhận dạng, gọi tên và khai thác theo đúng tính năng, công dụng
của nó.
(ii) Yếu tố pháp lý: Nhà ở đó chưa xác lập quyền sở hữu cho chủ thể
xác lập giao dịch; đó có thể xác lập quyền sở hữu lần đầu hoặc xác lập quyền
sở hữu kế tục cho chủ thể của giao dịch. Sự xác lập quyền sở hữu lần đầu
được hiểu là tài sản đang hình thành và khi hình thành thì lần đầu tiên mới
xác định được chủ sở hữu của tài sản là ai, ví dụ như ngôi nhà được xây
xong… Sự xác lập quyền sở hữu kế tục được hiểu là nhà ở đã hình thành và
đã có chủ sở hữu, nay đang trong quá trình dịch chuyển quyền sở hữu cho
chủ thể mới, ví dụ: Nhà ở đã có giấy chứng nhận quyền sở hữu và đang được
bán cho người khác. Người mua đã ký kết hợp đồng mua bán, đang thực hiện
các nghĩa vụ để có thể trở thành chủ sở hữu tiếp theo của nhà ở, thì có khả
năng dùng nhà ở này để thực hiện việc thế chấp, việc bán lại cho người khác
dưới khía cạnh là nhà ở HTTTL. Tuy nhiên, đối với các loại nhà ở mà luật quy
định chủ thể giao dịch phải đứng tên chủ sở hữu của tài sản được bán, tặng
cho, thế chấp… thì sẽ không bao gồm tài sản HTTTL.
(iii) Yếu tố thời gian: Hai yếu tố trên phải được xét tại thời điểm xác
lập giao dịch, nghĩa là nhà ở đã hình thành hoặc chưa hình thành và chưa xác
lập quyền sở hữu cho chủ thể của giao dịch. Thời điểm xác lập giao dịch
chính là thời điểm các bên ký kết giao dịch (đối với giao dịch được giao kết
dưới hình thức văn bản) hoặc thỏa thuận xong nội dung cơ bản của giao dịch
(đối với giao dịch được giao kết dưới hình thức lời nói), trừ trường hợp luật
Trên cơ sở phân tích các yếu tố trên của nhà ở HTTTL, chúng ta có
thể rút ra khái niệm cho loại tài sản này như sau: Nhà ở HTTTL bao gồm nhà
ở chưa hình thành, đang trong quá trình hình thành và cả nhà ở đã được hình
thành tại thời điểm giao kết hợp đồng thế chấp, nhưng sau thời điểm giao kết
hợp đồng thế chấp mới thuộc sở hữu của bên thế chấp.
1.2 Đặc điểm
1.3 Các chủ thể liên quan
5
KẾT LUẬN
7