Professional Documents
Culture Documents
ELEKTRONİK
BÖLÜM 5 (BJT’lerin AC ANALİZİ )
BJT TRANSİSTÖR MODELLEMESİ
AC eşdeğer
Giriş Empedansı : Zi
Çıkış Empedansı : Zo
𝑉𝑜
Gerilim kazancı : 𝐴𝑣 =
𝑉𝑖
Girişin eşdeğeri
olur.
Ortak emiterli devre için geliştirilmiş BJT eşdeğer devresi elde edilmiş olur
Giriş empedansları çok düşüktür. Çıkış empedansları ro ise birkaç mega ohm seviyesindedir.
ANALOG ELEKTRONİK- ÖMER ÇOBAN & TEVHİT KARACALI 5.10.2020 15
"re" MODELİ
Kaynaklar ve kapasiteler
çıkarıldıktan sonra
Giriş
empedansı
Çıkış
ise empedansı
Gerilim
Kazancı
Akım
Kazancı
Çıkış
Giriş empedansı
empedansı
Gerilim
Kazancı
Akım
Kazancı
olurdu. ama
olurdu.
ro ≫ re olduğundan
olurdu.
ro ≫ re olduğundan
ya da
RE ≫ re
ANALOG ELEKTRONİK- ÖMER ÇOBAN & TEVHİT KARACALI 5.10.2020 36
"re" MODELİ
ve
ve
Giriş empedansı
Çıkış empedansı
Akım kazancı
Gerilim
kazancı
Ortak bazlı yapıda ro mega ohm seviyesindedir ve ro//RC=RC olacak şekilde bir katkıda bulunur
- RF +
- RF +
Giriş empedansı
Çıkış empedansı
𝑉𝑖 𝑉𝑜
𝐼𝑖 = 𝑣𝑒 𝐼𝑜 = −
𝑍𝑖 𝑅𝐶
𝑉𝑜
𝐼𝑜 𝑅𝐶 𝑉𝑜 𝑍𝑖
𝐴𝑖 = = =− .
𝐼𝑖 𝑉𝑖 𝑉𝑖 𝑅𝐶 Gerilim kazancı kullanılarak Akım kazancının belirlenmesi
𝑍𝑖
𝑍𝑖
𝐴𝑖 = −𝐴𝑣 şeklinde elde edilebilir.
𝑅𝐶
Bu kısma kadar yükseltece ait olan bütün parametreler yüksüz yükselteç için ve giriş
geriliminin doğrudan transistör terminaline bağlı olduğu durumda belirlendi.
• Şimdi ise transistörün girişine iç dirence sahip bir kaynak çıkışına bir yük eklenmesi
durumu dikkate alınacak
Yüksüz kazanç
• İki tane eklem transistörün, daha yüksek bir akım kazancına sahip tek bir transistör
gibi davranabileceği bağlantıdır.
• Bu bağlantı türü ile elde edilen kazanç her bir transistörün kazançlarının çarpımı
şeklindedir
Eğer 𝛽1 = 𝛽2 ise
𝛽D = 𝛽 2
• Giriş empedansı
• Akım kazancı
• Gerilim kazancı
• Çıkış empedansı
• Çıkış empedansı
• Çıkış empedansı
• Giriş empedansı
• Akım kazancı
Dc ön gerilimleme
Giriş empedansı
Giriş empedansı
Akım kazancı
Gerilim kazancı
Çıkış empedansı
ZTh = Zo = Ro
Hem Vi Giriş gerilimini hem de Çıkış akımını Giriş akımı ve Çıkış gerilimi ile ilişkilendirmek için
kullanılan parametrelere Karma (hybrid) yada h parametreleri denmektedir.
• h parametreleri
Çıkış kısa devre yapılırsa (Vo = 0) Çıkış kısa devre yapılırsa (Vo = 0)
kısa devre giriş empedansı elde açık devre ileri aktarım akım
edilir oranı elde edilir
ohm birimsiz
Giriş açık devre yapılırsa (Ii = 0) Giriş açık devre yapılırsa (Ii = 0)
açık devre geri aktarım gerilim açık devre çıkı admitansı elde
oranı elde edilir edilir
birimsiz siemens
• h parametreleri
İfadesindeki bütün terimlerin birimi volt olduğu için bu denkleme uyan
bir devre bulunabilir. bu kısımda h11’in birimi ohm olduğu için ve h12
birimsiz olduğundan devre şekildeki gibi tasarlanabilir.
• h parametreleri
Benzer şekilde ifadedeki bütün terimlerin birimi akım biriminde olduğu
için bu denkleme uyan bir devre de bulunabilir. h22’in birimi siemens ve
h22 birimsiz olduğundan devre şekildeki gibi tasarlanabilir.
• h parametreleri
Bu iki devre birleştirilir ve parametreler tekrar isimlendirilirse
h11 giriş (input) direnci ……………………………→ hi
h12 geri (reverse) aktarım gerilim oranı….............→ hr
h21 ileri (forward) aktarım akım oranı…………...→ hf
h22 çıkış (output) iletkenliği……………………….→ ho
Sabit ön gerilimlemeli yapının karma modelinde RB direnci yerine R’= R1//R2 direnci gelecek
• Ortak Emiterli, Ortak Bazlı ve Ortak Kollektörlü yapılar için aynı olduğundan elde
edilen ifadeler herhangi bir yapıya uygulanabilir:
• Akım kazancı
• Gerilim kazancı
• Giriş Empedansı
• Çıkış Empedansı
• Yüksek frekans etkilerini modelleyen ve diğer iki modelde bulunmayan parametreleri içerir
• Kapasiteler aygıtın eklemleri arsındaki kaçak parazitik kapasitanslardır. Düşük ve orta
frekanslarda açık devredirler. Pikofarad mertebesindedirler.
• rb direnci; bazın gerçek bağlantı direnci, dış terminalden aktif bölgeye olan, aktif baz
bölgesinin dirençlerini ihtiva eder.
• r𝜋, ru ve ro ; aygıt aktif bölgedeyken belirtilen terminaller arsındaki dirençlerdir.