Tıbbi Çay Reçeteleri

1
Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ
PROSPEKTÜSLER (Alman Standart Ruhsatları)
Pelin Otu Absinthii herba Artemisia absinthium

Kullanım : Mide rahatsızlıklarında (örn., yetersiz asit oluşumundan kaynaklanan); iştahsızlık
Kontrendikasyonları : Mide ve duodenum ülserleri
Yan Etki : Bilindiği kadarıyla yok.
Uyarılar : Yüksek dozda alındığında, pelinotu preparatları ile kusma, ağır ishal, idrar zorluğu, şuur kaybı ve
kasılmalarla beliren zehirlenmeler olabilir.
Dozaj ve Hazırlama : Yarım tatlı kaşığı pelinotu üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika sonra çay
süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış çay günde birkaç defa yemeklerden yarım saat önce birer çay fincanı
içilir.
Işık ve nemden korunmalıdır.
Arslan pençesi Alchemillae herba Alchemilla xanthochlora

Kullanım : Yetişkinler ve okul çocuklarının akut, non-spesifik diyare şikayetleri ve mide-bağırsak rahatsızlıklarında
destek tedavisi olarak.
Yan Etki : Arslan pençesi tanen içerdiğinden bazı nadir hallerde karaciğer harabiyeti yapabilir.
Dozaj ve Hazırlama : 3-4 tatlı kaşığı (2-4 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika beklendikten
sonra çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış çay günde 3 çay fincanıya kadar öğünler arasında içilir.
Kullanım Süresi : İshal 3-4 günden daha fazla sürerse bir doktora başvurulmalıdır.
Hatmi yaprağı Althaeae folium Althaea officinalis

Kullanım : Ağız, boğaz ve mide-bağırsak mukozasının tahrişlerinde; balgam söktürme esnasında boğazda meydana
gelen tahrişin önlenmesinde.
Dozaj ve Hazırlama : 1 tatlı kaşığı (1-2 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür ve 10 dakika beklendikten
sonra çay süzgecinden süzülür. Çay, soğuk suyla da hazırlanabilir. Bu durumda, zaman zaman karıştırılarak bir saat
beklenir.
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde birkaç defa içilir.
Hatmi kökü Althaeae radix Althaea officinalis

Kullanım : Ağız, boğaz, üst solunum yolları ve sindirim sisteminin mukoz membranlarının enflamasyonundan
kaynaklanan tahrişi gidermek için.
Dozaj ve Hazırlama : Bir çorba kaşığı (15 g) drog üzerine 150 ml kadar soğuk su dökülür, sık sık karıştırarak yarım
saat beklenir ve süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, günde birkaç kez bir çay fincanı çay içilir. İçmeden önce çay hafifçe ısıtılabilir. Her
defasında taze hazırlanmalıdır.
2
Melekotu kökü Angelicae radix Angelica archangelica

Kullanım : şişkinlik hissi, gazlı olma durumu, hafif koliğe bağlı sindirim sistemi rahatsızlıklarında; mide
salgılanmasının yetersiz olduğu mide şikayetlerinde.
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı (2-4 g) drog üzerine kaynar su dökülür, 10 dakika beklendikten sonra çay
süzgecinden süzülür. Çay, droğun kısa süre kaynatılmasıyla da hazırlanabilir.
Başka türlü önerilmediyse, Günde birkaç kez, nispeten ılık bir çay fincanı çay, yemeklerden yarım saat önce içilir.
Uyarılar : Melekotu kökü preparatlarıyla tedavi süresince, uzun süre güneşlenmekten ve şiddetli UV ışınına maruz
kalmaktan kaçınılmalıdır.Işık ve nemden korunmalıdır.
Anason meyvası Anisi fructus Pimpinella anisum

Kullanım : Üst solunum yolları rahatsızlıklarında balgamı yumuşatıcı olarak; bilhassa süt bebekleri ve küçük
çocuklarda sindirim sisteminin gaz ve koliğe bağlı semptomlarında.
Kontrendikasyonları : Anason tohumu ve anetol’e alerji durumlarında
Yan Etki : cilt, solunum ve sindirim sistemlerinde bazen alerjik reaksiyonlar görülebilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı dövülmüş drog üzerine 150 ml kaynar su dökülür, 10-15 dakika beklendikten
Başka türlü önerilmediyse, balgamı yumuşatmak için, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay sabahları ve/veya yatağa
gitmeden önce içilir. Sindirim sistemi rahatsızlıklarında, bir çorba kaşığı çay günde birkaç kez içilir. Süt bebekleri ve
küçük çocuklara bir tatlı kaşığı verilebilir, gerekirse biberonlarına ilave edilebilir.
Öküzgözü çiçeği Arnicae flos Arnica montana

Kullanım : çıkık, burkulma, adale ve eklem ağrıları, yara ve bereden oluşan şişikler; yara iyileştirici ve damar dışına
sızmış kanı geri emdirici.
Uyarılar : Dahilen kullanılmaz
Kontrendikasyonları : Asteraceae familyası bitkilerine (örn., papatya, vs.) aşırı hassasiyeti olma durumunda
Yan Etki : Öküzgözü preparatlarını kullanırken, ciltte ağrı ve kaşıntılı enflamasyona bağlı alerji görülebilir. Böyle
durumlarda, tedavi kesilip bir doktora başvurmalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür ve on dakika beklendikten
Başka türlü önerilmediyle, infüzyonla ıslatılmış pamuk, keten veya benzeri materyal vücudun tedavi gerektiren
kısmına günde birkaç kez uygulanır.
Turunç kabuğu Aurantii pericarpium Citrus aurantium subsp. amara

Kullanım : mide şikayetlerinin (örn., mide salgılanmasının yetmezliğine bağlı) önlenmesinde destek tedavisi; iştah
açıcı olarak.
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı (2-3 g) ince toz edilmiş drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10-15
dakika beklendikten sonra çay süzgecinden süzülür. Çay, soğuk suyla da hazırlanabilir. Bu durumda, zaman zaman
karıştırılarak su içinde 6-8 saat bekletilir.
Başka türlü önerilmemişse, günde birkaç kez 1 çay fincanı soğuk veya ılık çay yemeklerden yarım saat önce içilir.
3
Reyhan, fesleğen Basilici herba Ocimum basilicum

Kullanım : Şişkinlik hissi ve gazlı olma hali
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı ( yaklaşık 4 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10-15 dakika
beklendikten sonra çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, günde iki veya üç kez taze hazırlanmış bir çay fincanı çay öğünler arasında içilir.
Huş yaprağı Betulae folium Betula pendula veya B. pubescens

Kullanım : İdrar miktarını arttırmak ve idrar azlığına bağlı (taş ve kum oluşumu) rahatsızlıkların tedavisinde
Kontrendikasyonları : Kalp ve böbrek fonksiyonlarının bozukluğuna bağlı ödemler.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 çorba kaşığı (5-10 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 15 dakika kadar
Başka türlü önerilmediyse, Günde üç veya dört defa, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay öğünler arasında içilir.
Tıbbi nergis çiçeği Calendulae flos Calendula officinalis

Kullanım : Yırtılmış yaralar, bere ve yanıklar; deri ve mukozanın enflamasyonları
Dozaj ve Hazırlama : İki tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika beklendikten
Başka türlü önerilmediyse, ağız ve boğaz enflamasyonları için, ılık çay günde birkaç kez gargara halinde kullanılır.
Yaraların tedavisi için, keten veya benzeri bir materyal çayla ıslatıldıktan sonra yara üzerine yerleştirilir. Bez günde
birkaç kez değiştirilir.
Devedikeni meyvası Cardui mariae fructus Silybum marianum

Kullanım : Hafif sindirim sistemi rahatsızlıklarında
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı dolusu taze dövülmüş drog (3-5 g) üzerine 150 ml kaynar su dökülür, 10-15
dakika beklendikten sonra çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, Taze hazırlanmış bir çay fincanı çay, günde üç veya dört defa yemeklerden yarım saat
önce içilir.
Kullanım Süresi : Tedavinin etkili olabilmesi için, devedikeni meyvası preparatları uzun süre kullanılmalıdır.
Keraviye meyvesi Carvi fructus Carum carvi

Kullanım : Şişkinlik hissi, gazlı olma hali ve hafif sindirim sistemi şikayetlerinde; asabi kalp ve mide
rahatsızlıklarında; çocukların hazımsızlık sorunlarında.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı taze dövülmüş drog üzerine 150 ml kaynar su dökülür, 10-15 dakika
Başka türlü önerilmediyse, Bir çay fincanı taze hazırlanmış sıcak çay günde iki ila dört defa öğünler arasında içilir.
Bebekler ve küçük çocuklara bir tatlı kaşığı, gerekirse biberonda, verilmelidir.
4
Kırmızı kantaron Centaurii herba Erythraea centaurium

Kullanım : Yetersiz mide salgısına bağlı mide şikayetlerinde; iştah açmak için.
Kontrendikasyonları : Mide ve duodenum ülserlerinde
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 15 dakika bekledikten
Başka türlü önerilmediyse, Taze hazırlanmış bir çay fincanı ılık çay yemeklerden yarım saat önce içilir.
İzlanda likeni Cetrariae lichen Cetraria islandica

Kullanım : Üst solunum yollarının nezleye bağlı tahrişlerinde.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (2-4 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika beklendikten
Başka türlü önerilmediyse, Taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde birkaç kez içilir.
Acı lezzetinden ötürü, çayın tatlandırılmasında yarar vardır.
Alman papatyası çiçeği Chamomillae romanae flos Chamaemelum nobile (Sin.: Anthemis nobilis)
Kullanım : Şişkinlik hizzi, gazlı olma hali, sindirim sisteminin hafif kramp benzeri rahatsızlıklarında; ağız ve boğaz
enflamasyonlarında.
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika beklendikten
sonra çaşy süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, Taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde üç ila dört defa öğünler arasında içilir veya
ağız ve boğaz çalkalamada kullanılır.
Kınakına kabuğu Cinchonae cortex Cinchona succirubra

Kullanım : Mide salgısının yetersizliğine bağlı peptik şikayetlerde; iştahsızlık durumlarında.
Kontrendikasyonları : Gebelik, kinin alerjisi, peptik ülserler.
Yan Etki : Kininli ilaç alındıktan sonra deri alerjisi ve ateş gibi aşığı duyarlılık gelişebilir. Nadiren, trombosit
azalmasına bağlı kanama meydana gelebilir. Böyle durumlarda derhal bir hekime başvurulmalıdır.
Uyarılar : Kinin içeren ilaçların yüksek dozda ve uzun süreli kullanımında bulantı, kusma, ishal, görme ve duyma
bozuklukları görülebilir.
Dozaj ve Hazırlama : Yarım tatlı kaşığı (0.5-1 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika
Başka türlü önerilmediyse, Taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde birkaç kere yemeklerden yarım saat önce
içilir.
5
Tarçın kabuğu Cinnamomi cortex Cinnamomum zeylanicum

Kullanım : Şişkinlik hissi, gazlı olma hali, sindirim sisteminin hafif kramp benzeri durumları (örn., mide salgısının
azlığına bağlı)
Kontrendikasyonları : Gebelik veya mide ya da bağırsak ülserlerinde tarçın preparatlarının kullanımı tavsiye
edilmez.
Dozaj ve Hazırlama : Küçük bir tatlı kaşığı (Türk çay kaşığı) (0.5-1 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10
dakika beklendikten sonra çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, Günde iki ila üç defa bir çay fincanı çay yemek yerken içilir.
Kişniş meyvası Coriandri fructus Coriandrum sativum

Kullanım : Üst karın boşluğu şikayetlerinde (örn., şişkinlik hissi, gazlı olma hali, sindirim sisteminin hafif kramp
benzeri durumlarında) destek tedavisi olarak.
Dozaj ve Hazırlama : İki tatlı kaşığı dövülmüş drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10-15 dakika beklenir
ve çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı sıcak çay günde birkaç kez öğünler arasında içilir.
Alıç yaprak ve çiçeği Crataegi folium cum flore Crataegus oxyacantha, C. monogyna
Kullanım : Kalp yetmezliği; kalp bölgesinde baskı ve sıkışma
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 20 dakika beklenir ve çay
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde iki ila üç defa içilir.
Kabak çekirdeği Cucurbitae semen Cucurbita pepo convar. citrullinina var. styriaca
Kullanım : İdrar kesesinin (mesane) fonksiyonel bozukluklarında destek tedavisi olarak ve idrar zorluğunda
Dozaj ve Hazırlama : Başka türlü önerilmediyse, 1-2 çorba kaşığı (15-30 g) drog dövüldükten veya çiğnendikten
sonra sabah ve akşam suyla içilir. Kullanmadan önce tohumun sert kabuğu çıkarılmalıdır.
Kullanım Süresi : Droğun etkili olması için, haftalar ve hatta aylar boyu alınması gereklidir.
Ekinasya Echinaceae herba/radix Echinacea angustifolia. ve E. pallida

Kullanım : Üst solunum yollarının (soğuk algınlığı gibi) enfeksiyonlu durumlarında bağışıklığı güçlendirmek için.
Ekinasya kök preparatları ile birlikte antibiyotiklerin ve kemoterapötik ilaçların alınmasında bir sakınca yoktur.
Dozaj ve Hazırlama : Yarım tatlı kaşığı (yaklaşık 1 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde birkaç kez öğünler arasında içilir.
6
Kırkkilit otu Equiseti herba Equisetum arvense

Kullanım : Böbrek ve mesane rahatsızlıklarında, idrar söktürücü olarak.
Kontrendikasyonları : Kalp veya böbreklerin fonksiyon bozukluğuna bağlı ödemler.
Dozaj ve Hazırlama : 2-3 tatlı kaşığı (2-4 g) drog suyla 5-10 dakika kaynatılır, 15 dakika sonra çay süzgecinden
süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde birkaç kez öğünler arası içilir.
Ökaliptus yaprağı Eucalypti folium Eucalyptus globulus

Kullanım : Nezle gibi üst solunum yolları rahatsızlıkları; bronşit
Kontrendikasyonları : Sindirim sistemi ve safra yollarının enflamasyonlarında ve ciddi karaciğer yetmezliğinde
dahilen kullanımı tavsiye edilmez.
Yan Etki : Nadir durumlarda ve hassasiyeti olan hastalarda, ökaliptus yaprağından hazırlanan preparatlar içildikten
sonra kusma, bulantı ve ishal meydana gelebilir.
Dozaj ve Hazırlama : Yarım tatlı kaşığı drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika beklendikten sonra
çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde üç defa yavaş yavaş içilir. Buğu olarak, sıcak
çayın buharları derin derin içe çekilir.
Uyarılar : 2 yaşın altındaki çocuklara verilmez.
Öksürükotu yaprağı Farfarae folium Tussilago farfara

Kullanım : Ağız ve boğazdaki mukoza enflamasyonlarından mütevellit tahrişleri iyileştirmek ve kuru öksürüğü
geçirmek için.
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı (yaklaşık 2 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika
Başka türlü önerilmediyse, Günde birkaç kere, bilhassa sabah uyanınca ve gece yatağa gitmeden önce, bir çay
fincanı çay içilir.
Rezene meyvesi Foeniculi fructus Foeniculum vulgare var. vulgare

Kullanım : Bilhassa bebeklerde ve küçük çocuklarda gazlı sancıları ve sindirim sisteminin kramp-benzeri ağrılarında
ve solunum sisteminde mukus’u çözücü olarak.
Dozaj ve Hazırlama : 1-3 tatlı kaşığı dövülmüş drog üzerine 150 ml kaynar su dökülür, 5-10 dakika beklendikten
Başka türlü önerilmediyse, sindirim sistemi rahatsızlıkları için taze hazırlanmış bir çay fincanı sıcak çay öğünler
arasında günde iki veya 3 defa içilir. Bebekler ve küçük çocuklar için, çay sütle veya meyve püresiyle seyreltilerek
verilebilir.
7
Barutağacı kabuğu Frangulae cortex Rhamnus frangula

Kullanım : Kabızlık; anal fistül, basur ve rektal-anal ameliyatlar sonrası gibi müleyyinlik gerektiren hallerde.
Kontrendikasyonları : Barutağacı kabuğu preparatları bağırsak tıkanması hallerinde veya gebelik ve emzirme
döneminde kullanılmamalıdır.
Yan Etki : Önerilen dozda bilinen bir yan etkisi yok.
Sık ve uzun süreli kullanımda ve doz aşımında aşırı su kaybına bağlı olarak elektrolit dengesi bozulur ve bilhassa
potasyum tuzlarının kaybı meydana gelir. Ayrıca, bağırsak mukozasında pigment birikimi olur (melanosis coli).
Başka ilaçlarla etkileşim: Aşırı potasyum kaybından ötürü, kalp glikozitlerinin etkileri artabilir.
Dozaj ve Hazırlama : Yarım tatlı kaşığı drog üzerine 150 ml kadar sıcak su ilave edilir ve 10-15 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay sabahları ve/veya yatağa gitmeden önce içilir.
Kullanım Süresi : Barut ağacı kabuğu sadece birkaç gün alınmalıdır. Uzun süreli kullanım için bir hekime
danışılmalıdır.
Uyarılar : Bağırsakların normal fonksiyonlarını yapabilmeleri için, yeterince lifli gıda alınmalı, su içilmeli ve eksersiz
yapılmalıdır.
Şahtere otu Fumariae herba Fumaria officinalis

Kullanım : Spazmlı safra kesesi şikayetleri ve kabızlık.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (2-4 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış sıcak çay yemeklerden yarım saat önce içilir.
Kullanım Süresi : Şahtere preparatları, gerekirse, birkaç hafta süreyle içilebilir.
Boyacı katırtırnağı Genistae herba Genista tinctoria

Kullanım : İdrar söktürücü
Kontrendikasyonları : Yüksek tansiyonlu hastalarca kullanılmamalıdır.
Uyarılar : Önerilen doz aşıldığında ishal meydana gelebilir.
Dozaj ve Hazırlama : Bir Türk çay kaşığı (1-2 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde üç defa içilir.
Jansiyan kökü Gentianae radix Gentiana lutea
Kullanım : Yetersiz mide salgılanması gibi mide şikayetlerinde ve iştahsızlık için.
Kontrendikasyonları : Mide ve bağırsak ülserleri.
Yan Etki : Bazen, acı maddelere hassas bireylerde, jansiyan preparatları içildikten sonra başağrısı meydana
gelebilir.
Dozaj ve Hazırlama : Yarım tatlı kaşığı (1-2 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su ilave edilir, 5-10 dakika
beklendikten sonra çay süzgecinden süzülür. Çay soğuk su ile de hazırlanabilir. Bu durumda birkaç saat beklenmesi
gerekir.
Başka türlü önerilmediyse, soğuk veya nispeten sıcak bir çay fincanı çay günde birkaç kez yemeklerden yarım saat
önce içilir.
8
Ayrık kökü Graminis rhizoma Agropyron repens

Kullanım : Üriner sistem rahatsızlıklarında idrar miktarını çoğaltmak için; nezle tedavisinde destekleyici olarak.
Dozaj ve Hazırlama : Yaklaşık 2-3 tatlı kaşığı (5-10 g) droğa 150 ml kadar kaynar su ilave edilir, 10 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde dört defaya kadar içilir.
Hamamelis kabuğu Hamamelidis cortex Hamamelis virginiana

Kullanım : Akut, non-spesifik diyarede , diş eti ve ağız mukozası iltihaplarında destek tedavisi halinde kullanılır.
Yan Etki : Bazı hastalarda, hamamelis preparatı kullandıktan sonra mide tahrişi meydana gelebilir. Bazı nadir
hallerde, hamamelis kabuğunda bulunan tanenler karaciğer harabiyetine neden olabilir.
Dozaj ve Hazırlama : Yaklaşık 1 tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar su ilave edilip 10-15 dakika kaynatılır,
sıcakken çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde iki veya üç kere öğünler arasında içilir. Dişeti
ve ağız mukozası enflamasyonlarında , günde birkaç kez ağız bu dekoksiyonla çalkalanır.
Kullanım Süresi : İshal 3-4 günden fazla sürerse, bir doktora danışılmalıdır.
Ölmez çiçek Helichrysi flos Helichrysum arenarium

Kullanım : Enflamasyonsuz safra kesesi rahatsızlıklarının destek tedavisinde.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı (3-4 g) drog (150 ml) kaynar suda bekletilir, 10 dakika sonra çay süzgecinden
süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze sıcak çay günde birkaç kez içilir.
Sarı Kantaron Hyperici herba Hypericum perforatum

Kullanım : asabi uyarılma ve uykusuzluk hallerinde
Kontrendikasyonları : Işığa hassas bireylerce kullanılmamalıdır.
Yan Etki : Bazen, bilhassa açık tenlilerde ışığa duyarlılık görülebilir. Cildin yoğun güneş ışığına maruz kalmış
bölgelerinde güneş yanığı benzeri enflamasyonlar oluşabilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı drog 150 ml kadar kaynar suda 10 dakika bekletildikten sonra çay süzgecinden
süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, Bir ila iki çay fincanı taze hazırlanmış çay düzenli olarak sabah ve akşam içilir.
Ardıç meyvası Juniperi pseudofructus Juniperus communis

Kullanım : geğirme, mide sancısı ve şişkinlik hissi gibi hazımsızlık şikayetlerinde.
Kontrendikasyonları : Gebelikte ve böbrek iltihabında (nefrit, piyelit) kullanılmamalıdır.
Yan Etki : Uzun süreli kullanımda, böbrek sancısı, idrara çıkma isteği, idrar yaparken sancı, idrarda protein ve üre
varlığı (hematuri ve albuminuri) ile beliren böbrek harabiyeti oluşabilir.
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı (2-3 g) drog dövüldükten sonra 150 ml kadar suyla karıştırılır. 10 dakika
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı çay günde üç ila dört kere içilir.
Kullanım Süresi : Dört haftadan uzun süre doktora danışmadan kullanılmamalıdır.
Işık ve nemden korunmalıdır
9
Beyaz ballıbaba otu ve Beyaz ballıbaba çiçeği Lamii albi flos ve Lamii albi herba Lamium album
Kullanım : mide mukozasının iritasyonu, şişkinlik hissi ve gazlı olma hali’ne bağlı sindirim sistemi rahatsızlıklarının
destek tedavisinde.
Dozaj ve Hazırlama : 3-4 tatlı kaşığı (3-4 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su ilave edilir, 10-15 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı sıcak çay günde birkaç kez öğünler arasında içilir.
Yabankerevizi kökü Levistici radix Levisticum officinale

Kullanım : Şişkinlik hissi, mide sancısı ve gazlılık gibi mide şikayetlerinde.
Kontrendikasyonları : Böbrek ve üriner sistem enflamasyonları veya böbrek yetmezliğinde kullanılmamalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10-15 dakika
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı tazı hazırlanmış çay günde birkaç kez öğünler arasında içilir.
Keten tohumu Lini semen Linum usitatissimum

Kullanım : Kabızlık ve irite kolon şikayetlerinin tedavisinde laksatif olarak. Enflamasyonlu sindirim sistemi
rahatsızlıklarının destek tedavisinde.
Kontrendikasyonları : Bağırsak tıkanıklığı
Uyarılar : Bağırsağın enflamasyonlu (iltihabi) durumlarında, drog suda şişirildikten sonra kullanılmalıdır.
Yan Etki : Tavsiyeye uyulduğunda yan etki görülmez.
Dozaj ve Hazırlama : Başka türlü önerilmediyse, 1 çorba kaşığı, bütün veya yeni dövülmüş drog günde iki ila üç
defa bol miktar suyla yemek esnasında içilir. Yetersiz sıvı alınması durumunda gaz meydana gelebilir. 12 ila 14 saat
sonra etkisini gösterir.
Gastrit’te kullanmak için demülsent (yumuşatıcı) hazırlanışı: 5-10 g bütün halde keten tohumu soğuk suda 20-30
dakika bekletilerek şişmesi sağlanır. (1 tatlı kaşığı = yak. 4 g, 1 çorba kaşığı = yak. 10 g).
Haricen Kullanım : Lokal enflamasyonlar için, 30-50 g keten tohumu ezmesi sıcak nemli lapa veya kompres olarak
yaralı cilde uygulanır.
Uyarılar : Çok yüksek dozda alındığında, vücudun su ve elektrolit dengesini bozup, potasyum kaybına yol açabilir.
Meyan kökü Liquiritiae radix Glycyrrhiza glabra

Kullanım : Bronşitte balgam söktürücü olarak. Kronik gastritte kramp benzeri şikayetleri önlemek için.
Kontrendikasyonları : Kronik karaciğer iltihabı, karaciğer sirozu, yüksek tansiyon ve kanda potasyum eksikliğinde.
Yan Etki : Bilinen yan etkisi yok.
Uyarılar : Uzun süreli veya aşırı dozla meyan kökü preparatları kullanıldığında, bilhassa yüz ve ayaklarda su
birikmesine bağlı şişme görülebilir. Sodyum atılımı azalıp, potasyum atılımı arttığından tansiyonda yükselme
görülebilir.
Başka ilaçlarla etkileşim: Doğru kullanıldığında etkileşim görülmemiştir.
Uyarılar : Uzun süreli kullanımda, spironolakton, triamteren veya amilorid gibi potasyum-tutucu diüretiklerle
birlikte kullanılmamalıdır. Aşırı potasyum kaybından ötürü kardiotonik ilaçların etkisi artabilir. Azalan sodyum ve su
atılımı, hipertansiyon için alınması gereken dozun hesaplanmasını zorlaştırır.
Dozaj ve Hazırlama : 1 tatlı kaşığı kadar (2-4 g) drog 150 ml suyla ısıtılır, 5 dakika süreyle kaynatılır soğuduktan
sonra çay süzgecinden süzülür. Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı çay her yemekten sonra içilir.
Kullanım Süresi : Meyan kökü preparatları, yüksek dozda, 4-6 haftadan uzun süre alınmamalıdır. Bu süre zarfında,
potasyumca zengin yiyecekler (örn., muz, kuru kayısı, kuru erik, portakal suyu, kuru üzüm) alınmalıdır.
10
Şerbetçiotu Lupuli strobulus Lupuli glandula Humulus lupulus

Kullanım : Huzursuzluk ve uykusuzluk.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10-15 dakika beklenir ve çay
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde iki veya üç defa ve uykudan önce içilir.
Ebegümeci yaprağı Malvae folium Malva sylvestris

Kullanım : Ağız , boğaz ve sindirim sistemi mukozasının iltihabi durumlarında tahrişi gidermek için ve nezle’de.
Dozaj ve Hazırlama : Yaklaşık 2 tatlı kaşığı (3-5 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su ilave edilir, 10-15 dakika
beklendikten sonra çay süzgecinden süzülür. Çay, soğuk suyla da hazırlanabilir. Bu durumda, zaman zaman
karıştırarak 2-3 saat soğuk suda bekletilir.
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı çay günde bir kaç defa ve bilhassa geceleri uykudan önce içilir.
Tıbbi papatya çiçeği Matricariae flos Matricaria recutita

Kullanım : Sindirim sistemi şikayetleri, ağız, boğaz ve üst solunum yolları mukozasının tahrişinde.
Dozaj ve Hazırlama : Bir çorba kaşığı (2.5 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 5-10 dakika beklenir ve
Buhar banyosu hazırlamak için: 1-2 çorba kaşığı drog üzerine sıcak su dökülür.
Başka türlü önerilmediyse, sindirim sistemi şikayetleri için, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde üç veya dört
defa öğünler arasında içilir. Ağız ve boğaz enflamasyonlarında, taze hazırlanmış çay günde birkaç kez ağız çalkalama
veya gargara amacıyla kullanılır. Üst solunum yolları enflamasyonlarında, taze hazırlanmış çayın buharı içe çekilir.
Uyarılar : Çay göze yakın kullanılmamalıdır.
Oğulotu yaprağı Melissae folium Melissa officinalis

Kullanım : Asabi uykusuzluk ve mide rahatsızlıkları; iştahsızlik.
Dozaj ve Hazırlama : 1-3 tatlı kaşığı drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika beklenir ve çay
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde birkaç kez içilir.
Kara nane yaprağı Menthae piperitae folium Mentha x piperita

Kullanım : Sindirim sistemi ve safraya ilişkin şikayetlerde.
Dozaj ve Hazırlama : Bir çorba kaşığı drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 5-10 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı tazı hazırlanmış çay günde üç veya dört defa öğünler arasında içilir.
11
Civanperçemi Millefolii herba Achillea millefolium

Kullanım : Sindirim sisteminin hafif, kramp benzeri şikayetlerinde; mide nezlesi (mide iltihabı) ; iştahsızlık
Kontrendikasyonları : Asteraceae bitkilerine olan alerji durumlarında.
Yan Etki : Doğru kullanıldığında, bilinen bir yan etkisi yok.
Uyarılar : Çiçekler ciltle temas ettiğinde, bazı nadir hallerde, cildin kızarması ve su toplamasıyla beliren alerji
görülebilir.
Dozaj ve Hazırlama : İki tatlı kaşığı (2-4 g) drog üzerine 150 ml sıcak su dökülür, 10 dakika beklendikten sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış sıcak çay günde üç veya dört defa öğünler arasında içilir.
Mürrüsafi Myrrha Commiphora türleri ( C. myrrha )

Kullanım : Diş eti ve ağız mukozası nın iltihabi durumlarında (jinjivit, stomatit); diş protezlerinin baskısıyla oluşan
ağrı hallerinde.
Dozaj ve Hazırlama : Başka türlü önerilmediyse, Seyreltilmemiş mürrüsafi tentürü dişeti veya ağız mukozasının
ağrılı noktalarına günde iki ila üç defa fırça ile sürülür. Ağız suyu veya gargara hazırlamak için, 30-60 damla
mürrüsafi tentürü bir su bardağı sıcak suya ilave edilir.
Uyarılar : Seyreltilmemiş tentür kullanımıyla damakta tahriş ve yanma hissi oluşabilir.
Uyarılar : %85 alkol içerir! Ateşten uzak tutulmalıdır! Sıkıca kapatılmış şişede saklanmalıdır.
Mürrüsafi tentürü, 1 k mürrüsafi’yi 5 kısım %90’lık etanolle masere ederek hazırlanır (DAB10, ÖAB, Ph.Helv. VII).
Çobanüzümü meyvesi Myrtilli fructus Vaccinium myrtillus

Kullanım : Okul çocukları ve yetişkinlerin akut, non-spesifik ishallerinde destek tedavisi olarak.
Dozaj ve Hazırlama : Yaklaşık 1-2 çorba kaşığı drog 150 ml kadar suyla 10 dakika kaynatılır ve sıcakken çay
süzgecinden süzülür. Çay, meyveleri soğuk suda iki saat bekletip, şişmelerini sağlayarak da hazırlanabilir. 1-2 tatlı
kaşığı kuru meyve biraz suyla da yutulabilir.
Başka türlü önerilmediyse, ishali kesmek için, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay soğutulduktan sonra günde birkaç
defa içilir.
Kullanım Süresi : İshal 3-4 günden fazla sürerse bir doktora danışılmalıdır.
Kayışkıran kökü Ononidis radix Ononis spinosa

Kullanım : mesane ve böbrek iltihabında idrar söktürücü olarak, uriner sistem taşlarını düşürmek ve taş oluşumunu
önlemek için.
Kontrendikasyonları : Kalp ve böbrek yetmezliğine bağlı ödem durumlarında.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı (3-4 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, sıcak tutulur ve 30 dakika
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı çay günde iki veya üç defa öğünler arasında içilir.
12
Java çayı yaprağı Orthosiphonis folium Orthosiphonis aristatus ve O. stamineus

Kullanım : Böbrek ve mesane iltihabı ve böbrek taşı durumlarında idrar söktürücü olarak.
Kontrendikasyonları : Kalp ve böbrek yetmezliğine bağlı ödemlerde.
Dozaj ve Hazırlama : Yaklaşık 1 tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 15 dakika kadar
beklenip çay süzgecinden süzülür.
Çay soğuk suyla da hazırlanabilir. Bu durumda, drog birkaç saat soğuk suda bekletilir.
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı çay günde iki veya üç defa öğünler arasında içilir.
Çarkıfelek Passiflorae herba Passiflora incarnata

Kullanım : Asabi huzursuzluk, hafif uykusuzluk halleri; asabi sindirim sistemi şikayetleri.
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika bekledikten sonra
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay günde iki veya üç defa ve yatağa gitmeden yarım
saat önce içilir.
Fasulye kabuğu Phaseoli pericarpium Phaseolus vulgaris

Kullanım : Üriner sistemde taş oluşumunu önlemek için idrar arttırıcı olarak.
Dozaj ve Hazırlama : 1 çorba kaşığı drog (5 g kadar), 150 ml suyla kaynatılır ve 15 dakika sonra çay süzgecinden
süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde iki veya üç kere öğünler arasında içilir.
Bağa yaprağı Plantaginis lanceolatae folium ve Plantaginis lanceolatae herba Plantago lanceolata
Kullanım : Üst solunum yollarının iltihabi durumlarında (nezle) tahrişi önlemek için; ağız ve boğaz mukozasının
enflamasyonlarında.
Dozaj ve Hazırlama : İki tatlı kaşığı (yaklaşık 3 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika sonra çay
Isphagula tohumu Plantaginis ovatae semen Plantago ovata

Kullanım : Kabızlık tedavisinde; anal fissürler (çatlaklar), basur, rektal-anal ameliyatlar sonrasında, hafif
müleyyinliğin arzulandığı hallerde.
Kontrendikasyonları : Bağırsak tıkanıklığı durumlarında kullanılmamalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : Başka türlü önerilmediyse, 1-3 tatlı kaşığı (5-15 g) droğun biraz suyla bekletilerek şişmesi
sağlanır ve sabah ve akşam 1-2 bardak suyla içilir.
13
Çuha çiçeği Primulae flos Primula veris ve P. elatior

Kullanım : Üst solunum yollarının iltihabi durumlarında (nezle) ve balgam ifrazatını arttırıcı olarak destek
tedavisinde.
Yan Etki : Bilinen bir yan etkisi yok.
Uyarılar : Çiçekler ciltle temas ettiğinde, bazı nadir hallerde, cildin kızarması ve su toplamasıyla beliren alerji
görülebilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (2-4 g) drog üzerine 150 ml kadar su ilave edilir, 10 dakika beklendikten sonra
Karnıyarık tohumu Psylli semen Plantago psyllium

Kullanım : Kabızlık tedavisinde; anal fissürler (çatlaklar), basur, rektal-anal ameliyatlar sonrasında, hafif
müleyyinliğin arzulandığı hallerde.
Kontrendikasyonları : Bağırsak tıkanıklığı durumlarında kullanılmamalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : Başka türlü önerilmediyse, 1-3 tatlı kaşığı (5-15 g) droğun biraz suyla bekletilerek şişmesi
sağlanır ve sabah ve akşam 1-2 bardak suyla içilir.
Meşe kabuğu Quercus cortex Quercus robur ve Q. petraea

Kullanım : Diş eti ve boğaz mukozasının enflamasyonlarında, ayağın aşırı terlemesi hallerinde, el ve ayaklarda
soğuktan kaynaklanan şişliklerin ve anüs çatlaklarının destek tedavisinde.
Dozaj ve Hazırlama : Ağız çalkalama ve gargara için, 2 çorba kaşığı drog 500 ml suyla, kalça banyosu, vs. için ise
500 g drog 4-5 litre suyla 15-20 dakika kaynatılır ve sıvı kısım aktarılır.
Başka türlü önerilmediyse, ağız ve boğaz enflamasyonlarında günde birkaç kez gargara yapılır. Kalça banyosu veya
ayak banyosu olarak, dekoksiyon vücut ısısında günde iki defa 15-20 dakika uygulanır.
Akdiken meyvası Rhamni cathartici fructus Rhamnus catharticus

Kullanım : Kabızlık: anal fissürler (çatlaklar), basur, rektal-anal ameliyatlar sonrasında, hafif müleyyinliğin
arzulandığı hallerde.
Kontrendikasyonları : Bağırsak tıkanıklığı, gebelik ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : İki tatlı kaşığı drog (3-5 g) üzerine 150 ml kadar kaynar su ilave edilir ve 10-15 dakika sonra
Kullanım Süresi : Akdiken meyvesi sadece birkaç gün kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanım için bir hekime
yapılmalıdır.
14
Ratanya kökü Ratanhiae radix Krameria triandra

Kullanım : Diş eti ve ağız mukozası nın iltihabi durumlarında (jinjivit, stomatit)
Dozaj ve Hazırlama : Bir düz tatlı kaşığı drog (1-1.5 g) 150 ml kaynar suyla karıştırılır ve 15 dakika süreyle
kaynatıldıktan sonra çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, taze hazırlanmış çay ağız çalkalama suyu veya gargara olarak günde iki veya üç defa
kullanılır.
Kaskara kabuğu Rhamni purshiani cortex Rhamnus purshianus

Dozaj ve Hazırlama : Yarım tatlı kaşığı drog üzerine 150 ml kadar kaynar su ilave edilir ve 10-15 dakika sonra çay
Kullanım Süresi : Kaskara kabuğu sadece birkaç gün kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanım için bir hekime
yapılmalıdır.
Ravent rizomu Rhei radix Rheum palmatum

Dozaj ve Hazırlama : Yarım veya bir düz tatlı kaşığı ince toz edilmiş drog 150 ml sıcak suyla karıştırılır ve 10-15
dakika sonra çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, kabızlık tedavisinde, taze hazırlanmış bir çay fincanı çay sabahları ve/veya yatağa
gitmeden önce içilir. Mide ve bağırsak iltihabında, bir çorba kaşığı çay günde birkaç kez içilir.
Kullanım Süresi : Ravent rizomu sadece birkaç gün kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanım için bir hekime
yapılmalıdır.
15
Frenküzümü yaprağı Ribis nigri folium Ribes nigrum

Kullanım : İdrar miktarını arttırmak için.
Kontrendikasyonları : Kalp ve böbrek yetmezliğine bağlı ödemler.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (2-4 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su ilave edilir, 10 dakika beklendikten
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde birkaç kez öğünler arasında içilir.
Biberiye yaprağı Rosmarini folium Rosmarinus officinalis

Kullanım : Dahilen: Gazlılık, şişkinlik hissi, sindirim sistemi ve safra kesesinin hafif kramp benzeri şikayetleri.
Haricen: Adale ve eklem romatizmasında destek tedavisi olarak.
Kontrendikasyonları : Biberiye preparatları gebelikte kullanılmamalıdır.
Dozaj ve Hazırlama :
Dahilen: 1 tatlı kaşığı (2 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 15 dakika sonra çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde üç veya dört defa öğünler arasında içilir.
Haricen: Başka türlü önerilmediyse, yaklaşık 100 g drog banyo küvetinde 20 litre suyla karıştırılır.
Böğürtlen yaprağı Rubi fruticosi folium Rubus fruticosus

Kullanım : Hafif ve non-spesifik ishal.
Dozaj ve Hazırlama : Takriben 2 tatlı kaşığı (3-4 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su ilave edilir, 10 dakika kadar
bekledikten sonra çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde birkaç kez öğünler arasında içilir.
Kullanım Süresi : İshal 3-4 günden fazla sürerse bir doktora danışılmalıdır.
Tıbbi adaçayı yaprağı Salviae folium Salvia officinalis

Kullanım : Diş eti ve ağız mukozası nın iltihabi durumlarında (jinjivit, stomatit); diş protezlerinin baskısıyla oluşan
ağrı hallerinde; sindirim sisteminin iltihabi hallerinin destek tedavisinde.
Dozaj ve Hazırlama : Sindirim sistemi şikayetlerinde, yarım tatlı kaşığı (1-3 g); ağız enflamasyonlarında ise takriben
bir tatlı kaşığı (yak. 3 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika beklendikten sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, sindirim sistemi rahaksızlıkları için, bir çay fincanı sıcak çay günde birkaç kez
yemeklerden yarım saat önce içilir.
Ağız ve boğaz mukozasının iltihabi durumlarında, sıcak çay ağız suyu veya gargara olarak günde birkaç kez kullanılır.
Kullanım Süresi : Tıbbi adaçayı çayı uzun süre kullanılmamalıdır.
Mürver çiçeği Sambuci flos Sambucus nigra

Kullanım : Ateşli hastalıklar ve nezle tedavisinde terletici olarak.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı (3-4 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 5 dakika beklendikten sonra
Başka türlü önerilmediyse, bir veya iki çay fincanı tazı hazırlanmış çay günde birkaç kez ve bilhassa günün ikinci
yarısında, mümkün olduğunca sıcak içilir.
16
Süpürge katırtırnağı Scoparii herba Sarothamnus scoparius

Kullanım : Dolaşım bozuklukları ve çok düşük tansiyonun destek tedavisinde.
Kontrendikasyonları : Yüksek tansiyon veya gebelikte kullanılmamalıdır.
Başka ilaçlarla etkileşim: Tiramin içerdiğinden MAO inhibitörleriyle birlikte alınırsa tansiyonda ani değişmelere yol
açabilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 g (yarım tatlı kaşığı) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde üç veya dört defa içilir.
Karahindiba kök ve otu Taraxaci radix cum herba Taraxacum officinale

Kullanım : Safra rahatsızlıkları, şişkinlik hissi, gazlılık hali, hazımsızlık gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarında; idrar
söktürücü
Kontrendikasyonları : Safra kanalının tıkanması veya enflamasyonu durumunda; bağırsak tıkanmasında.
Dozaj ve Hazırlama : Takriben 1-2 tatlı kaşığı drog 150 ml kadar suyla .ir süre kaynatılır, takriben 15 dakika sonra
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay sabah ve akşam içilir.
Kullanım Süresi : 4 ila 6 haftaya kadar kullanılabilir.Işık ve nemden korunmalıdır.
Kaya kekiği Thymi herba Thymus vulgaris

Kullanım : Bronşit ve nezle semptomlarında.
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika beklendikten sonra çay
Sinameki yaprağı Sennae folium Cassia angustifolia ve C. acutifolia

Kullanım : Kabızlık, anal fissürler (çatlaklar), basur, rektal-anal ameliyatlar sonrasında, hafif müleyyinliğin
arzulandığı hallerde; Röntgen çekimi veya karın ameliyatları öncesinde bağırsakların boşaltılması için.
potasyum tuzlarının kaybı meydana gelir. Dahası, idrarla protein (albuminüri) ve kan (hematuri) atılabilir. Ayrıca,
bağırsak mukozasında pigment birikimi olur (melanosis coli). Bağırsak sinirlerinde de harabiyet yapabilir
(miyenterik pleksus).
Başka ilaçlarla etkileşim: Aşırı potasyum kaybından ötürü, kalp glikozitlerinin (digitalis, strophanthus) etkileri
artabilir.
Dozaj ve Hazırlama : Yarım ila bir düz tatlı kaşığı drog (1-1.5 g) 150 ml ılık veya sıcak suyla karıştırılır, 10 dakika
beklendikten sonra çay süzgecinden süzülür. Çay soğuk suyla da hazırlanabilir. Bu durumda, drog soğuk suda bir
müddet bekletilir.
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı tazı hazırlanmış çay sabahları ve /veya gece yatağa gitmeden önce
içilmelidir.
Kullanım Süresi : Sinameki çayı sadece birkaç gün içilmelidir. Uzun kullanım için doktora danışılmalıdır.
yapılmalıdır.
17
Sinameki meyvesi Sennae fructus acutifoliae ve Sennae fructus angustifoliae Cassia angustifolia ve C.
angustifolia
Kullanım : Kabızlık, anal fissürler (çatlaklar), basur, rektal-anal ameliyatlar sonrasında, hafif müleyyinliğin
arzulandığı hallerde; Röntgen çekimi veya karın ameliyatları öncesinde bağırsakların boşaltılması için.
potasyum tuzlarının kaybı meydana gelir. Dahası, idrarla protein (albuminüri) ve kan (hematuri) atılabilir. Ayrıca,
bağırsak mukozasında pigment birikimi olur (melanosis coli). Bağırsak sinirlerinde de harabiyet yapabilir
(miyenterik pleksus).
Başka ilaçlarla etkileşim: Aşırı potasyum kaybından ötürü, kalp glikozitlerinin (digitalis, strophanthus) etkileri
artabilir.
Dozaj ve Hazırlama : Yarım ila bir tatlı kaşığı Hindistan sinamekisi meyvesi veya yarım tatlı kaşığı İskenderiye
sinamekisi meyvesi 150 ml ılık veya sıcak suyla karıştırılır, 10 dakika beklendikten sonra çay süzgecinden süzülür.
Çay soğuk suyla da hazırlanabilir. Bu durumda, drog soğuk suda 2-3 saat bekletilir.
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı tazı hazırlanmış çay sabahları ve /veya gece yatağa gitmeden önce
içilmelidir.
Kullanım Süresi : Sinameki çayı sadece birkaç gün içilmelidir. Uzun kullanım için doktora danışılmalıdır.
yapılmalıdır.Işık ve nemden korunmalıdır.
Erken altınasa otu Solidaginis giganteae herba Solidago gigantea

Kullanım : Böbrek ve mesane enflamasyonlarında idrar miktarını arttırmak için.
Kontrendikasyonları : Kronik böbrek rahatsızlıklarında, kullanmadan önce bir doktora danışılmalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (3-5 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, takriben 15 dakika sonra
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı çay günde üç veya dört kere öğünler arasında içilir.
Tekesakalı çiçeği Spiraeae flos Filipendula ulmaria
Kullanım : Ateşli soğuk algınlığı, titreme, vs. durumlarında terletici olarak; idrar söktürücü olarak.
Dozaj ve Hazırlama : Takriben iki tatlı kaşığı (4-6 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay mümkün olduğunca sıcak halde günde birkaç kez
içilir.
Ihlamur Tiliae flos Tilia cordata ve T. platyphyllos

Kullanım : Nezle, ateşli soğuk algınlığı, titreme, vs. gibi terleme gerektiren durumlarda ve bunlara bağlı boğaz
tahrişinde.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (2-4 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 5 dakika beklendikten
Başka türlü önerilmediyse, bir veya iki çay fincanı taze hazırlanmış çay mümkün olduğunca sıcak şekilde bilhassa
günün ikinci yarısında içilir.
18
İncibar kökü Tormentillae rhizoma Potentilla erecta

Kullanım : Mikrobik olmayan dişeti iltihapları ile ağız mukozası enflamasyonlarında (jinjivit, stomatit), diş
protezlerinin yaptığı tahrişlerde; akut non-spesifik ishallerde.
Yan Etki : Bazı hassas bünyelerde, mide iritasyonu ve kusma meydana gelebilir.
Dozaj ve Hazırlama : Takriben 1 tatlı kaşığı (2-3 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 10 dakika kadar
kaynatılır ve sıcakken çay süzgecinden süzülür.
Başka türlü önerilmediyse, ishal için bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde iki veya üç defa öğünler arasında
içilir.
Ağız ve boğaz mukozası iltihapları için, ılık çay ile ağız çalkalanır veya gargara yapılır.
Isırgan otu Urticae herba Urtica dioica

İdrar miktarını arttırıcı olarak; idrar zorluğuna bağlı şikayetlerin destek tedavisinde.
Kontrendikasyonları : Kalp ve böbrek yetmezliğine bağlı ödemler.
Dozaj ve Hazırlama : 3-4 tatlı kaşığı (yak. 4 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde üç veya dört defa içilir.
Ayı üzümü yaprağı Uvae ursi folium Arctostaphylos uva-ursi

Kullanım : Mesane ve böbrek iltihabının distek tedavisinde.
Yan Etki : Hassas midelerde ve çocuklarda, bulantı ve kusma olabilir.
Başka ilaçlarla etkileşim: İdrarı asit yapan ilaçlarla birlikte verilmemelidir.
Dozaj ve Hazırlama : 2 g kadar (bir düz tatlı kaşığı) toz drog 150 ml suyla 15 dakika kaynatılır ve kahve filtresinden
(kağıt süzgeç) süzülür. Çay droğu birkaç saat soğuk suda bekleterek de hazırlanabilir.
Başka türlü önerilmediyse, günde üç veya dört çay fincanı çay içilir.
Uyarılar : Bolca bitkisel gıda alınarak idrarın alkali olması sağlanmalıdır. Sodyum hidrojen karbonat (Sodyum
bikarbonat) da destek olarak alınabilir.
Kullanım Süresi : Doktora danışmadan uzun süre kullanılmamalıdır.
Kediotu kökü Valerianae radix Valeriana officinalis

Kullanım : Asabiyet; uykusuzluk; sindirim sisteminin asabi, kramp benzeri sancıları.
Dozaj ve Hazırlama : Bir tatlı kaşığı (3-5 g) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10-15 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı taze hazırlanmış çay günde iki veya üç kere ve yatağa gitmeden önce
içilir.
Hercai menekşe Violai tricoloris herba Viola tricolor

Kullanım : Hafif seboreye bağlı cilt şikayetlerinde, örn., süt bebeklerinin kafalarındaki sebore.
Dozaj ve Hazırlama : İki tatlı kaşığı (4 g kadar) drog üzerine 150 ml kadar sıcak su dökülür, 10 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, tazı hazırlanmış çay ile ıslatılmış sargı bezi cilt üzerine günde birkaç kez tatbik edilir.
19
Altınasa otu Virgaureae herba Solidago virgaurea

Kullanım : Böbrek ve mesane enflamasyonlarında idrar miktarını arttırmak için.
Kontrendikasyonları : Kronik böbrek rahatsızlıklarında kullanmadan önce bir doktora danışılmalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı (3-5 g) drog üzerine 150 ml kadar kaynar su dökülür, 15 dakika sonra çay
Başka türlü önerilmediyse, bir çay fincanı çay günde iki ila dört defa öğünler arasında içilir.
20
TIBBİ ÇAY REÇETELERİ (TEKB)

(Tüm Eczacı Kooperatifleri Birliği’nin hazırlamış olduğu ve Teedrogen adlı kitaptan yapılan çevirilerden derlenmiştir.)
Salviae folium
Kullanım : Adet gecikmeleri, sancılı adet, menopozda terleme ve ateş basması, süt kesmek için.
Yan etki : Aşırı tüketimde kalp çarpıntısı yapabilir.
Uyarılar : Beklenilmeyen bir etkide eczacı ve hekiminize danışınız.
Dozaj ve Hazırlama : 3 g drog üzerine 250 ml kaynar su dökülür, 10 dakika bekletilir, süzülür. Günde birkaç fincan
içilir.
Eczacıya Not : Salvia triloba’dan elde edilen drog kullanılmalıdır.
Işık ve nemden koruyunuz. Eczacınızın tavsiye ettiği sürede tüketiniz. Çocuklardan uzak tutunuz.
Capsellae herba
Kullanım : Adet gecikmelerinde
Yan etki : yok
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 g drog üzerine 150 ml kaynar su dökülür, 15 dakika bekletilir, süzülür. Günde 3 fincan
içilir.
Eczacıya Not : Drog kaba parçalanır. 1-2 gramlık paketler halinde hazırlanarak hastaya 5-6 paket bir arada verilir.
Matricariae flos 20 k
Millefolii herba 20 k
Melissae folium 20 k
Kullanım : adet gecikme ve ağrılarında
Yan etki : yok
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir, fincanın ağzı kapatılarak 10 dakika
bekletilir, süzülür. Yudum yudum sıcak içilir. Günde 2-3 fincan içilebilir.
Eczacıya Not : Droglar kaba parçalanır. Matricariae flos’un parçalanmasına gerek olmayabilir.
Valerianae radix 10 k
Foeniculi fructus 5k
Kullanım : Adet öncesi ve sırasında görülen karın sancıları ve göğüs sancıları ile sık tekrarlanan baş ağrıları, gerginlik
ve uyku düzensizlikleri
Yan etki : Nadiren ciltte ve solunum yollarında rezene’den dolayı alerji görülebilir.
Uyarılar : Rezene alerjisi olanlara önerilmez.
bekletilir, süzülür. Günde 2 kez birkaç hafta boyunca içilebilir. Gerekirse bal ile tatlandırılabilir.
Eczacıya Not : Millefolii herba kaba, Valerianae radix ince parçalanır. Foeniculi fructus paketleme öncesi ezilir.
21
Menthae folium 10 k
Kullanım : Adet ağrılarında
Yan etki : Safra taşı olanlar hekim tavsiyesi ile kullanmalıdırlar.
bekletilir, süzülür. Yudum yudum sıcak içilir. Günde 2-3 fincan içilebilir.
Eczacıya Not : Tüm droglar kaba parçalanır.
Foenugraeci semen 2k
Anisi fructus 1k
Kullanım : Süt arttırıcı
Yan etki : yok
Uyarılar : Anason alerjisi olanlara önerilmez.
Dozaj ve Hazırlama : 2 kaşık ezilmiş drog 1 fincan soğuk su içine konulur, ağır ateşte kaynayıncaya kadar ısıtılır.
Ateşten alınır, ağzı kapalı olarak 10 dakika bekletilir, süzülür. Günde 3 fincan içilir.
Eczacıya Not : Droglar paketlenmeden önce ezilerek hastaya verilmelidir. Ya da hastanın çayı hazırlayacağı zaman
drogları önce ezerek parçalaması gerektiği hatırlatılmalıdır.
Carvi fructus 2k
Anisi fructus 1k
Kullanım : Süt arttırıcı
Yan etki : yok
Uyarılar : Anason ve rezene alerjisi olanlara önerilmez.
Dozaj ve Hazırlama : 2 kaşık ezilmiş drog 1 fincan soğuk su içine konulur, ağır ateşte kaynayıncaya kadar ısıtılır.
Ateşten alınır, ağzı kapalı olarak 10 dakika bekletilir, süzülür. Günde 3 fincan içilir.
Eczacıya Not : Droglar paketlenmeden önce ezilerek hastaya verilmelidir. Ya da hastanın çayı hazırlayacağı zaman
drogları önce ezerek parçalaması gerektiği hatırlatılmalıdır.
Rosmarini folium 50 k
Absinthii herba 50 k
Kullanım : Zihin yorgunlukları, sinirlerin güçlendirilmesi
Yan etki : Doz aşımında ve uzun süreli kullanımlarda kusma, ishal, kramplar yapabilir. Hamilelere önerilmez.
bekletilir, süzülür. Günde 2-3 fincan içilebilir.
Eczacıya Not : Uzun süreli kullanılmamalıdır.
22
Crataegi folium cum flore 12 k
Lupuli strobulus 6k
Citri flos 6k
Valerianae radix 6k
Kullanım : Sinirsel kalp rahatsızlıkları, huzursuzluklar
Yan etki : yok
Dozaj ve Hazırlama : 1 yemek kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su dökülür. Fincanın üstü kapatılarak 10-15
dakika bekletilir, süzülür. Yatmadan önce bir fincan içilir.
Eczacıya Not : Güvenli bir çay formülüdür. Yaprak ve çiçekler kaba, Valerianae radix ince parçalanır.
Citri flos 15 k
Lupuli strobulus 15 k
Kullanım : Uykusuzluk, sinir sistemi yatıştırıcısı
Yan etki : Bilinmiyor
Uyarılar : Sebebi bilinmeyen şikayetlerde ilaç kesilmeli, devamı halinde hekime başvurmalı.
Dozaj ve Hazırlama : 5 gram karışım üzerine 250 ml kaynar su dökülür, üstü kapatılarak 10 dakika bekletildikten
sonra süzülür. Yatmadan önce 1 fincan içilir.
Eczacıya Not : Droglar kabaca parçalanıp homojen olarak karıştırılır. Hastaya 12 adet 5 gramlık poşetler halinde
verilmelidir. Bu formülde 1 kısım=1 gram olarak alınır.
Valerianae radix 2k
Melissae folium 2k
Lupuli strobulus 2k
23
Crataegi flos 1k
Rhoeados flos 1k
Passiflorae herba 1k
Salicis cortex 1k
Aurantii flos 1k
Rosmarini folium 25 g
Hyperici herba 10 g
Valerianae radix 30 g
Citri pericarpium 20 g
sonra süzülür. Günde 2-3 fincan içilir.
verilmelidir.
Passiflorae herba 25 g
Valerianae radix 25 g
Kullanım : Uykusuzluk, huzursuzluk
verilmelidir.
24
Colae semen 2k
Lavandulae flos 1k
Avenae herba 1k
Rosmarini folium 1k
Kullanım : Sinir sistemi toniği, depresyona karşı
sonra süzülür. Günde 3 fincan içilir.
Eczacıya Not : Droglar kabaca parçalanıp homojen olarak karıştırılır. Colae semen yerine yeşil çay kullanılabilir.
Hastaya 10 adet 5 gramlık poşetler halinde verilmelidir. Bu formülde 1 kısım=10 gram olarak alınır.
Valerianae radix 1k
Melissae folium 1k
Origani herba 1k
Passiflorae herba 1k
Kullanım : Sinir sistemi yatıştırıcısı
sonra süzülür. Yemekler arasında olmak üzere günde 2 defa 1 fincan içilir.
25
Valerianae radix 3k
Achilleae flos 1k
Aurantii pericarpium 2k
Lavandulae flos 1k
Menthae folium 1k
Rosae flos 1k
Rosmarini folium 1k
Thymi herba 20 k
Salviae folium 20 k
Kullanım : Boğaz ağrıları, ateşli soğuk algınlığı, bademcik iltihaplarında gargara olarak
Yan etki : Kayıtlı yan etkisi bulunmamaktadır.
Uyarılar : Taze hazırlanıp kullanılmalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir, üstü kapatılarak 10 dakika
bekletilir, süzülür. Günde 3-4 kez yemeklerden sonra 1 fincan içilir ve/veya birçok kez taze hazırlanmış sıcak çay ile
2-3 dakika gargara yapılır.
Eczacıya Not : Uçucu yağ drogları kabaca parçalanır.
26
Salviae folium 25 k
Kullanım : Diş eti, ağız ve boğaz yaraları ve protez vurmaları ile oluşan yaralarda gargara olarak
bekletilir, süzülür. Başka türlü tavsiye edilmemiş ise her saatte bir taze hazırlanmış çay ile gargara yapılır.
Eczacıya Not : Uçucu yağ drogları kabaca parçalanır.
Sambuci flos 20 k
Malvae flos 20 k
Rosae caninae fructus 15 k
Kullanım : Hafif boğaz iltihapları ve ses kısıklarında
Uyarılar : Taze hazırlanıp ılık ve yudum yudum içilmelidir.
bekletilir, süzülür. Başka türlü tavsiye edilmemiş ise her 1-2 saatte bir taze hazırlanmış 1 fincan içilir.
Eczacıya Not : Çiçekler kabaca parçalanır. Rosae caninae fructus çekirdekleri ayrıldıktan sonra parçalanır.
Malvae flos 10 k
Foeniculi fructus 10 k
Eucalypti folium 10 k
Kullanım : Boğaz ve ağız yaralarında antiseptik gargara olarak
Yan etki : Nadiren rezene deride ve solunum yollarında alerji yapabilir.
Uyarılar : Rezene hassasiyeti gelişebilir.
bekletilir, süzülür. Başka türlü tavsiye edilmemiş ise her saatte bir taze hazırlanmış çay ile gargara yapılır.
Eczacıya Not : Çiçekler ve yaprak kabaca parçalanır. Rezene paketleme öncesi ezilerek parçalanır.
Menthae folium 10 k
Sambuci flos 10 k
Thymi herba 5k
Kullanım : Akut soğuk algınlığı, boğaz ağrıları vb. şikayetlerde
Uyarılar : Mentol alerjisi olanlara önerilmez.
bekletilir, süzülür. Günde 3-4 kez yemeklerden sonra taze hazırlanmış çay ılık ılık, yudum yudum içilir.
Eczacıya Not : Droglar kabaca parçalanır ve homojen karıştırılır. Yüksek tansiyonlu hastalar dikkatle izlenmelidir.
27
Tiliae flos 10 k
Sambuci flos 10 k
Thymi herba 10 k
Kullanım : Akut, ateşli soğuk algınlığı, üşüme, titreme
bekletilir, süzülür. Başka türlü tavsiye edilmemiş ise günde birçok kez taze hazırlanarak 1 fincan içilir.
Eczacıya Not : Droglar kabaca parçalanır ve homojen karıştırılır. Yüksek tansiyonlu hastalar dikkatle izlenmelidir.
Soğuk algınlığının yaygın olduğu dönemlerde aile içeceği olarak önerilebilir.

Tiliae flos 10 k
Sambuci flos 10 k
Kullanım : Çocukları soğuk algınlığından korumada, ateşli, terleme istenen durum ve rahatsızlıklarda
bekletilir, süzülür. Kahvaltılarda ve yatmaya gitmeden önce bal ile tatlandırarak 1 fincan içilir.
Eczacıya Not : Çiçekler kabaca parçalanır ve homojen karıştırılır. Kuşburnu çekirdekleri ayrıldıktan sonra parçalanır.
Kış mevsiminde aile çayı olarak önerilebilir.
Salicis cortex 30 k
Sambuci flos 40 k
Thymi herba 20 k
Kullanım : Akut, ateşli soğuk algınlığı şikayetlerinde
Yan etki : Salisilat hassasiyeti olan kişilerde alerji yapabilir..
Uyarılar : Salisilat alerjisi olanlara verilmez.
Dozaj ve Hazırlama : 1 yemek kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir, üstü kapatılarak 10 dakika
bekletilir, süzülür. Günde birçok kez taze hazırlanarak 1 fincan içilir.
Eczacıya Not : Çiçek ve herba kabaca, kabuk daha ince parçalanır ve homojen karıştırılır.
28
Tiliae flos 40 k
Salicis cortex 30 k
Aurantii pericarpium 10 k
Kullanım : Akut, ateşli soğuk algınlığında terletici, çocuklar için uygun
Yan etki : Sarışınlarda güneş ışığına duyarlılığı arttırabilir.
Uyarılar : Salisilat alerjisi olanlara verilmez.
Dozaj ve Hazırlama : 1 yemek kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir, üstü kapatılarak 10 dakika
bekletilir, süzülür. Günde 3-4 kez taze hazırlanarak 1 fincan içilir.
Eczacıya Not : Çiçekler kabaca, kabuk daha ince parçalanır ve homojen karıştırılır.
Tiliae flos 80 k
Menthae folium 20 k
Kullanım : Akut, ateşli soğuk algınlığında terleme kürü için, çocuklar için de uygun
Uyarılar : Mentol alerjisi olanlara önerilmez.
Dozaj ve Hazırlama : Yetişkinler için 1 yemek kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir, üstü kapatılarak
10 dakika bekletilir, süzülür. Günde 3-4 kez taze hazırlanarak 1 fincan içilir. Çocuklar için 1 tatlı kaşığı çay karışımı
kullanılır.
Eczacıya Not : Droglar kabaca parçalanır ve homojen karıştırılır. Soğuk algınlığının yaygın olduğu dönemlerde aile
içeceği olarak önerilebilir. Safra taşı olanlarda hekime bilgi vermek gerekir. Menthae folium yerine Melissae folium
veya Thymi folium kullanılabilir.
Tiliae flos 10 k
Sambuci flos 10 k
Hibisci flos 5k
Kullanım : Aile kış çayı, soğuk algınlığının yaygın olduğu kış aylarında akşamları tüm aile bireylerini koruyucu olarak
Yan etki : Rezene alerjisi olanlarda ciltte ve solunum yollarında alerjik reaksiyona neden olabilir.
Uyarılar : Rezene alerjisi olanlar kullanmamalıdır.
bekletilir, süzülür. Günde birçok kez taze hazırlanarak 1 fincan içilir. İsteğe göre bal ile tatlandırılabilir veya limon
suyu/dilimi eklenebilir.
Eczacıya Not : Çiçekler ve yapraklar kabaca parçalanır ve homojen karıştırılır. Rezene paketlemede öncesi ezilerek
karışıma eklenir. Rezene alerjisi olanlarda rezene formülden çıkarılabilir.
29
Altheae radix 40 k
Liquiritiae radix 10 k
Farfarae folium 20 k
Verbasci flos 10 k
Anisi fructus 10 k
Kullanım : Solunum yolları iltihabı, öksürük tahrişleri ile balgamlı öksürüklerde balgam söktürücü
Yan etki : Anasondan dolayı ciltte, mide-barsak sisteminde alerji yapabilir. Uzun süreli kullanımda yüksek
tansiyonlularda meyan, sodyum-potasyum dengesini bozar, ödem yapabilir. Uzun süreli kullanımlarda karaciğerde
yorgunluk ve rahatsızlığa neden olabilir.
Uyarılar : Digitoksin tedavisi görenlere tavsiye edilmez. Hamilelere, bebek emzirenlere ve adet dönemindeki
bayanlara tavsiye edilmez. Yüksek tansiyon ve karaciğer rahatsızlıkları olanlara, böbrek yetmezliği sorunu olanlara
verilmez.
Dozaj ve Hazırlama : 2 çay kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir, üstü kapatılarak 10 dakika bekletilir,
süzülür. Günde birkaç kez taze hazırlanarak 1 fincan içilir.
Eczacıya Not : Liquiritiae radix, günde 2 gramdan fazla kullanılmamalıdır. Hipertansiyonlu kişilerde sodyum-
potasyum dengesini bozar. Digitalis tedavisi görenlerde digitoksinin etkisini arttırır. Tiazit kullanan hastalarda
potasyum kaybını arttırabilir.
Farfarae folium, taşıdığı pirolizidin alkaloitleri nedeniyle bu çay 6 aydan fazla kullanılmamalıdır. Pirolizidin
alkaloitleri günde 10 mikrogramdan fazla alınmamalıdır.
Malvae flos 40 k
Primulae radix 20 k
Crataegi flos 20 k
Kullanım : Astım, kronik bronşit ve akciğer anfizeminde kuvvetli balgam inceltici. Özellikle kalbi yorgun yaşlı kişilere
tavsiye edilir.
Yan etki : Nadiren çuha çiçeğinden dolayı bulantı vb mide şikayetleri görülebilir.
Uyarılar : Taze hazırlanıp içilmelidir.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir, 10 dakika bekletilir, süzülür.
İstenilir ise bal ile tatlandırılır, sabahları aç karnına içilir.
Eczacıya Not : Yaprak ve çiçekler kabaca, Primulae radix ince parçalanır, homojen şekilde karıştırılır. Melissae
folium yerine hastanın lezzet tercihi dikkate alınarak Aurantii pericarpium kullanılabilir.
Petroselini fructus 30 k
Equiseti herba 30 k
Thymi herba 30 k
Kullanım : İdrar yollarının yıkanması
Yan etki : Uzun süreli kullanım ya da doz aşımında maydanoz tohumlarından dolayı böbrek epitelleri tahriş olabilir.
Nadiren kalp aritmileri olabilir.
Uyarılar : Kalp ve böbrek hastalarında ödem yapabilir. Hamilelere önerilmez. Bol su içilmelidir.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml soğuk su eklenir ve kaynar su üzerinde ısıtılır. Ağzı
kapatılarak 20 dakika bekletilir, süzülür. Günde 3 kez 1 fincan taze hazırlanmış ılık çay içilir.
Eczacıya Not : Yüksek tansiyonlu, kalp ve böbrek hastaları mutlaka izlenmelidir.
30
Uvae ursi folium 40 k

Equiseti herba 20 k
Menthae folium 10 k
Kullanım : Basit idrar yolları enfeksiyonları, akut idrar yolları enfeksiyonları iyileştikten sonra koruyucu ve yıkayıcı
olarak
Yan etki : Mide hassasiyeti olanlar ve çocuklarda bulantı yapabilir. Kullanım sırasında idrar asidik olabilir. Ödem
yapabilir.
Uyarılar : Uzun süreli kullanımda veya doz aşımında karaciğer tahribatı yapabilir. Kronik böbrek hastalarına
önerilmez. Beklenilmeyen bir etkide eczacı ve hekiminize danışınız.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı çay karışımı üzerine 250 ml soğuk su konulur, 12 saat bekletilir, süzülür.
İçilmeden önce hafifçe ısıtılır. Günde 3 kez birer fincan içilir. Doktor tavsiyesi olmadıkça 1-2 haftadan fazla
kullanılmamalıdır.
Eczacıya Not : Çay kullanımı sırasında idrarın asidik oluşuna karşı hastalara bol sebzeli diyet önerilmelidir.
Betulae folium 10 k
Equiseti folium 10 k
Taraxaci radix cum herba 10 k
Phasoeli fructus sine semine 10 k
Kullanım : Hafif idrar yolları iltihapları, idrar yollarını yıkayıcı olarak
Yan etki : Kalp ve böbrek hastalarında ödem yapabilir, safra yollarında sorun yaratabilir.
Uyarılar : Safra taşı olanlar hekim tavsiyesi ile kullanmalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : 1 tatlı kaşığı çay karışımı üzerine 250 ml kaynar su eklenir, 10 dakika ağzı kapalı bekletilir,
süzülür. Günde 2 kez 1 fincan içilir.
Eczacıya Not : Droglar kaba parçalanır, en son Melissae folium eklenir. Rosae caninae fructus çekirdekleri
ayıklandıktan sonra parçalanarak eklenmelidir.
Solidaginis herba 25 k
Menthae folium 20 k
Kullanım : Hafif idrar yolları enfeksiyonlarında yıkayıcı olarak
Yan etki : Uzun süreli kullanımda böbreklerde tahribata yol açabilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1 tatlı kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir. Ağzı kapatılarak 10 dakika
bekletilir, süzülür. Günde 2-3 kez 1 fincan taze hazırlanmış ılık çay içilir.
Eczacıya Not : Hastanın mentol alerjisi var ise Eucalypti folium kullanılabilir.
31

Betulae folium 20 k
Liquiritiae radix 15 k
Kullanım : Sistit vb. idrar yanma ve zorlanmalarında
Yan etki : Kalp ve böbrek hastalarında ödem yapabilir.
Uyarılar : Uzun süreli kullanımda ve doz aşımında Uvae ursi folium kinonları karaciğer tahribatı yapabilir.
Beklenilmeyen bir etkide eczacı ve hekiminize danışınız.
bekletilir, süzülür. Öğün aralarında 1 fincan taze hazırlanmış ılık çay içilir.
Eczacıya Not : Yapraklar kaba, meyan kökü ince parçalanmalıdır. Meyan kökü günde 2 gramdan fazla
tüketilmemesi gerektiğinden doz ayarlaması yapılarak hasta uyarılmalıdır.

Betulae folium 30 k
Herniariae herba 35 k
Kullanım : Tekrarlayan idrar yolları ve idrar torbası iltihaplarında
Yan etki : Kalp ve böbrek hastalarında ödem yapabilir.
Uyarılar : Uzun süreli kullanımda ve doz aşımında Uvae ursi folium kinonları karaciğer tahribatı yapabilir.
Beklenilmeyen bir etkide eczacı ve hekiminize danışınız.
bekletilir, süzülür. Öğün aralarında 1 fincan taze hazırlanmış ılık çay içilir.
Eczacıya Not : Droglar kaba parçalanmalıdır.
Urticae radix 5k
Melissae folium 1k
Kullanım : Prostat hastalarında idrara çıkma aralığını uzatma ve yaşam kalitesini yükseltmede
Yan etki : Nadiren çok hafif laksatif etki yapabilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1 tatlı kaşığı çay karışımı üzerine 150 ml kaynar su eklenir. Ağzı kapatılarak 5-10 dakika
bekletilir, süzülür. Günde 2-3 kez 1 fincan taze hazırlanmış ılık çay içilir.
Eczacıya Not : Droglar kaba ve eşit parçalanır. Doz aşımı konusunda hasta uyarılır. Çay içemeyen prostat
hastalarına günde 10 g çiğ kabak çekirdeği yemesi önerilebilir.
32
Helichrysi flos 20 k
Urticae folium 10 k
Sennae folium 10 k
Rosa caninae fructus 5k
Liquiritiae radix 5k
Kullanım : Kilo vermesi gereken kişilerin günlük alması gereken kaloriye uygun diyet ve spor aktiviteleri yanında
Yan etki : Hassas kişilerde veya doz aşımında karın ağrısı ve gaz-şişkinlik olabilir.
Uyarılar : Doz aşımından kaçınılmalıdır. Beklenilmeyen bir etkide eczacı ve hekiminize danışınız.
bekletilir, süzülür. Akşam yemeklerinden 20-30 dakika önce 1 fincan taze hazırlanmış ılık çay yudum yudum içilir.
Eczacıya Not : Yapraklar kaba parçalanmalıdır. Kuşburnu meyveleri çekirdekleri ayrıldıktan sonra parçalanır. Meyan
kökü ince parçalanır. Hasta doz aşımına karşı uyarılmalı, kronik böbrek hastalarında dikkatli olunmalı ve mutlaka
izlenmelidir.
Helichrysi flos 10 k
Betulae folium 20 k
Sennae folium 5k
Rosa caninae fructus 5k
Coriandri fructus 5k
Yan etki : Hassas kişilerde veya doz aşımında karın ağrısı ve gaz-şişkinlik olabilir.
Uyarılar : Doz aşımından kaçınılmalıdır. Beklenilmeyen bir etkide eczacı ve hekiminize danışınız.
Eczacıya Not : Yapraklar kaba parçalanmalıdır. Kuşburnu meyveleri çekirdekleri ayrıldıktan sonra
parçalanır.Coriandri fructus paketleme öncesi ezilerek karışıma eklenir.
Alıç çiçeği 10 gr
Anason (Rezene) meyvesi 10 gr
Meyan kökü 10 gr
Mısır püskülü 10 gr
Crataegi flos
Kullanım : Hafif kalp yetmezlikleri
Yan Etki : Bildirilmemiştir.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı drog üzerine 150 ml kaynar su ilave edilir. Ağzı kapatılarak 10 dakika bekletilir ve
süzülür. Günde 2-3 fincan içilir.
Uyarılar : Nedeni bilinmeyen şikayetlerde hekim ve eczacıya danışılmalıdır.
Eczacıya Not : Kullanımı güvenli bir çay örneğidir.
33
Crataegi folium 35 k
Aurantii pericarpium 15 k
Kullanım : Özellikle sinirsel kalp rahatsızlıkları
Yan Etki : Nadiren sarışın kişilerde fotosensibilizasyon.
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı drog karışımı üzerine 150 ml kaynar su ilave edilir. Ağzı kapatılarak 10 dakika
bekletilir ve süzülür. Günde 2-3 fincan içilir.
Eczacıya Not : Kullanımı güvenli bir çay örneğidir.
Visci albi herba 50 k
Kullanım : Yüksek tansiyonu kontrol altına alma amacıyla.
Yan Etki : Bazı kişilerde allerjik reaksiyona neden olabilir (V. album ’dan dolayı).
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı drog karışımı üzerine 150 ml kaynar su ilave edilir. Ağzı kapatılarak 10-12 saat
bekletilir ve süzülür. Günde 2 defa 1 fincan çay ılık olarak içilir.
Eczacıya Not : Hekim tavsiyesi ile kullanılmalıdır.
Kullanım : Özellikle sinirsel kalp rahatsızlıklarında.
Yan Etki : Nadiren sarışın kişilerde fotosensibilizasyona neden olabilir.
bekletilir ve süzülür. Günde 2-3 fincan içilir.
Eczacıya Not : Kronik böbrek rahatsızlıkları olanlar kullanmamalıdır.
Crataegi flos 30 k
Carvi fructus 10 k
Kullanım : Kalp ve dolaşım sistemi yetmezlikleri, şişkinlikler, hazım zorlukları.
Dozaj ve Hazırlama : 1 tatlı kaşığı drog karışımı üzerine 150 ml kaynar su ilave edilir. Ağzı kapatılarak 10 dak.
bekletilir ve süzülür. Günde 2 defa 1 fincan çay içilir.
Eczacıya Not : Droglar kabaca parçalanıp, karıştırılır. Matricariae flos’un parçalanmasına gerek olmayabilir. Carvi
fructus hazırlama öncesinde ezilmelidir.
34

Kullanım : Düşük tansiyondan dolayı yorulan kalbin güçlendirilmesi amacıyla.
Yan Etki : Rosmarini folium içermesi nedeniyle hamilelere önerilmez.
bekletilir ve süzülür. Günde 2-3 defa 1 fincan çay içilir.
Eczacıya Not : 6-8 haftalık bir kür şeklinde kullanılmalıdır.
Calendulae flos
Kullanım : Yaralar, yüzeysel yanıklar, sıyrıklar, böcek sokmaları, ağız boşluğundaki yaralar .
Dozaj ve Hazırlama : 5 g drog üzerine 250 ml kaynar su ilave edilir. 10 dakika bekletilir ve süzülür. Yara üzerine
kompres yapılır. Ya da ağızda gargara yapılır. Günde 2-3 fincan içilir.
Uyarılar : Haricen kullanılır.
Juglandis folium
Kullanım : saçlı derideki kaşıntı ve kepeklenme, güneş yanıkları, yüzeysel yanıklar, ağız boşluğundaki yaralar .
Dozaj ve Hazırlama : 10 g drog üzerine 250 ml kaynar su ilave edilir. 10 dakika bekletilir ve süzülür. Yara üzerine
kompres yapılır. Ya da ağızda gargara yapılır. Günde 2-3 fincan içilir.
Uyarılar : Haricen kullanılır.
Ribi nigri folium 3k

Fraxini folium 1k
Equiseti herba 2k
Betulae folium 1k
Harpagophyti radix 3k
Kullanım : Eklem ağrılarına karşı.
Yan Etki : Şeker hastalığı ve hamilelikte kullanılmaz. Kalp hastalığı, düşük veya yüksek tansiyon tedavisi gören
hastalarda uzun süre kullanılmamalıdır.
Dozaj ve Hazırlama : 20 g drog karışımı 500 ml su içinde 1 gece maserasyona bırakılır ve süzülür. Günde 4 defa 1
fincan içilir.
Uyarılar : Beklenmeyen bir etki görüldüğünde doktor yada eczacıya başvurulmalıdır.
35
Mentha folium 1k
Melissae folium 1k
Chamomillae flos 1k
Kullanım : Midevi.
Yan Etki : Nadiren mentol allerjisi görülebilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı drog karışımı üzerine 150 ml kaynar su ilave edilir. Ağzı kapatılarak 10 dak.
bekletilir ve süzülür. Yemek öncesi veya yemek sonrası günde 3 fincan içilir.
Eczacıya Not : Mentha folium 5 yaş altındaki çocuklarda kullanılmamalıdır.
Calami rhizoma 1k
Cardamomi fructus 1k
Valerianae radix 2k
Mentha folium 3k
Chamomillae flos 3k
Kullanım : Midevi, spazmolitik ve karminatif. İyi bir toniktir.
Yan Etki : Uzun süreli kullanım hassas kişilerde allerji yapabilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1-2 tatlı kaşığı drog karışımı üzerine 150 ml kaynar su ilave edilir. Ağzı kapatılarak 10 dak.
bekletilir ve süzülür. Yemek öncesi veya yemek sonrası günde 2-3 fincan içilir.
Eczacıya Not : Mentha folium 5 yaş altındaki çocuklarda kullanılmamalıdır.
Carvi fructus 25 g
Foeniculi fructus 25 g
Menthae folium 25 g
Sennae folium 25 g
Kullanım : Kabızlık.
Yan Etki : Nadiren hassas kişilerde karın sancısı yapabilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1 tatlı kaşığı drog karışımı 250 ml kaynar su ilave edilir. 15 dak. bekletilir ve süzülür. Sabah
akşam 1’er fincan içilir.
Eczacıya Not : yapraklar kabaca parçalanır. Foeniculi fructus ve Carvi fructus çay hazırlama öncesinde ezilerek
karışıma ilave edilir.
36
Carvi fructus 20 g
Frangulae cortex 30 g
Menthae folium 30 g
Sennae folium 10 g
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı drog karışımı üzerine 1 çay fincanı kaynar su ilave edilir. Ağzı kapatılarak 10 dak.
bekletilir ve süzülür. Geceleri yatmadan önce içilir.
Eczacıya Not : Frangulae cortex ince, Menthae folium ve Sennae folium kaba parçalanır. Carvi fructus çay
hazırlama öncesinde ezilerek karışıma ilave edilir.
Foeniculi fructus 25 k
Frangulae cortex 25 k
Chamomillae flos 25 k
Sennae folium 25 k
Dozaj ve Hazırlama : 2 tatlı kaşığı drog karışımı üzerine 1 çay fincanı kaynar su ilave edilir. Ağzı kapatılarak 10 dak.
bekletilir ve süzülür. Geceleri yatmadan önce içilir.
Eczacıya Not : Frangulae cortex ince, Sennae folium kaba parçalanır. Foeniculi fructus çay hazırlama öncesinde
ezilerek karışıma ilave edilir.
Zingiberis rhizoma 1k
Galangae rhizoma 1k
Curcumae rhizoma 1k
Kullanım : Bulantı ve seyahat hastalığı özellikle baş ağrılı bulantılarda önerilir.
Yan Etki : Doz aşımı hassas kişilerde istenmeyen etkiler oluşturabilir.
Dozaj ve Hazırlama : 1 tatlı kaşığı drog karışımı üzerine 150 ml kaynar su ilave edilir. En az 5 dak. dinlendirilir ve
sıcakken azar azar içilir. Günde 5 fincana kadar içilebilir. İstenirse 1-2 karanfil tomurcuğu ilave edilir.
Eczacıya Not : Rizomlar paketleme öncesi homojen olacak şekilde kabaca parçalanır.

Tıbbi Çay Reçeteleri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tıbbi Çay Reçeteleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

PROSPEKTÜSLER (Alman Standart Ruhsatları)

Pelin Otu Absinthii herba Artemisia absinthium

Arslan pençesi Alchemillae herba Alchemilla xanthochlora

Hatmi yaprağı Althaeae folium Althaea officinalis

Hatmi kökü Althaeae radix Althaea officinalis

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Melekotu kökü Angelicae radix Angelica archangelica

Anason meyvası Anisi fructus Pimpinella anisum

Öküzgözü çiçeği Arnicae flos Arnica montana

Turunç kabuğu Aurantii pericarpium Citrus aurantium subsp. amara

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Reyhan, fesleğen Basilici herba Ocimum basilicum

Huş yaprağı Betulae folium Betula pendula veya B. pubescens

Tıbbi nergis çiçeği Calendulae flos Calendula officinalis

Devedikeni meyvası Cardui mariae fructus Silybum marianum

Keraviye meyvesi Carvi fructus Carum carvi

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Kırmızı kantaron Centaurii herba Erythraea centaurium

İzlanda likeni Cetrariae lichen Cetraria islandica

Kınakına kabuğu Cinchonae cortex Cinchona succirubra

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Tarçın kabuğu Cinnamomi cortex Cinnamomum zeylanicum

Kişniş meyvası Coriandri fructus Coriandrum sativum

Ekinasya Echinaceae herba/radix Echinacea angustifolia. ve E. pallida

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Kırkkilit otu Equiseti herba Equisetum arvense

Ökaliptus yaprağı Eucalypti folium Eucalyptus globulus

Öksürükotu yaprağı Farfarae folium Tussilago farfara

Rezene meyvesi Foeniculi fructus Foeniculum vulgare var. vulgare

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Barutağacı kabuğu Frangulae cortex Rhamnus frangula

Şahtere otu Fumariae herba Fumaria officinalis

Boyacı katırtırnağı Genistae herba Genista tinctoria

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Ayrık kökü Graminis rhizoma Agropyron repens

Hamamelis kabuğu Hamamelidis cortex Hamamelis virginiana

Ölmez çiçek Helichrysi flos Helichrysum arenarium

Sarı Kantaron Hyperici herba Hypericum perforatum

Ardıç meyvası Juniperi pseudofructus Juniperus communis

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Yabankerevizi kökü Levistici radix Levisticum officinale

Keten tohumu Lini semen Linum usitatissimum

Meyan kökü Liquiritiae radix Glycyrrhiza glabra

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Şerbetçiotu Lupuli strobulus Lupuli glandula Humulus lupulus

Ebegümeci yaprağı Malvae folium Malva sylvestris

Tıbbi papatya çiçeği Matricariae flos Matricaria recutita

Oğulotu yaprağı Melissae folium Melissa officinalis

Kara nane yaprağı Menthae piperitae folium Mentha x piperita

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Civanperçemi Millefolii herba Achillea millefolium

Mürrüsafi Myrrha Commiphora türleri ( C. myrrha )

Çobanüzümü meyvesi Myrtilli fructus Vaccinium myrtillus

Kayışkıran kökü Ononidis radix Ononis spinosa

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Java çayı yaprağı Orthosiphonis folium Orthosiphonis aristatus ve O. stamineus

Çarkıfelek Passiflorae herba Passiflora incarnata

Fasulye kabuğu Phaseoli pericarpium Phaseolus vulgaris

Isphagula tohumu Plantaginis ovatae semen Plantago ovata

Doç. Dr. Ayhan ALTINTAŞ

Çuha çiçeği Primulae flos Primula veris ve P. elatior

Karnıyarık tohumu Psylli semen Plantago psyllium