EGiTiMDE TEKNOLOJi

80/iim 1 ENTEGRASYONUNA
KAVRAMSAL VE
KURAMSAL BAK/$

Adile A~k1m Kurt

"Teknoloji sadece bir arart1r, ogrencilerin i~bir/ikli bir ~ekilde
rah~malan ve motive olmalan irin en onem/isi ogretmendir."
Bill Gates

Giri~

Bilgi ~ag, olarak adlandmlan gunumuz dunyasinda bilgi ve ileti~im teknolojilerinde (Bil)
rneydana gelen h1zh geli~im toplumsal ya~amin her alamnda degi~im ve donu~umlere
neden olmaktad,r. BiT'lerin bilgiyi aramada, duzenlemede, depolamada, geli~tirmede ve
sorun ~ozmede de s1kl1kla kullamlmalan toplumsal her sistemin egitim kurumlanndan
teknolojiyi kullanabilen bireyler yeti~tirmesini beklemektedir. Buna bagh olarak bu
degi~irnin en ~ok egitim kurumlanmn yap, ve i~levlerini etkiledigini soylemek mumkundur.
Nitekim gunumuz dunyasinda, kureselle~menin bir sonucu olarak ulke sin,rlan ortadan
kalkm,~ ve kaliteli i~gucunun serbest dola~1m1 mumkun hale gelmi~tir. Bu da gittik~e artan
bir ~ekilde kaliteli, bilgi birikimine sahip nitelikli mezunlar ve dunya standartlarmda
diplomalar vermek konusunda ozellikle yuksekogretim kurumlarm, zorlar hale getirmi~tir
(Turan ve <;olakoglu, 2008). Sozu edilen ve teknolojiyi kullanabilen bireylerin yeti~tirilmesi
teknolojiyi kullanan ogretmenlerin yeti~tirilmesine baghdir. Bu nedenle ogretmen
yeti~tiren kurumlann teknolojik altyap1lanm surekli iyile~tirmelerinin gerekliliginin yam s,ra
degi~en ogretmen rollerine bagll olarak ogretmenlerin ~agm gereksinimine uygun bi~imde
yeti~tirilebilmeleri i~in gereken ~abay, gostermeleri ve ogrencilerine bu dogrultuda egitim
vermeleri gerekmektedir.

Her turlu bilgiye ~ok h1zh bi~imde eri~imi saglayan BiT'ler, bireylerin ve farkh kurumlann
i~birligi i~inde bulunmalanm saglayarak bilgi all~veri~ini kolayla~t1rmaktad1r. Bu nedenle
bir~ok ulke BiT'lerin ogretim program,yla butunle~tirilmesi yonunde egitim alanmdaki
geli~me hedeflerini belirlemektedir (Tanyeri, 2008). Nitekim ulkemizde BiT'lerle ortaya
~ikan degi~im ve donu~ume Milli Egitim Bakanllg, da kay1ts1z kalmam,~ ve F1rsatlan
Arttirma, Teknolojiyi iyile~tirme Hareketi (FATiH) Projesi'ni hayata ge~irmi~tir. FATiH

3
- Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materya/ Tasarim,

ProJ·esi egvitim ve ogretimde f1rsat e~itligini saglamak ve okullardaki teknoloJ·iy• . .

, •• V •• d d h f I
• , 'Y1le~r
amac1yla BiT arac;:lannm ogretme-og,renme _s~recmk el.. a _alkz__: duyu organ1na irhrnek
edilecek ~ekilde derslerde etkin kul am~~- ic;:m; . 0 __ u -~nc~s~, 1 ogretim ile orta .. , itap
duzeyindeki tum okullann 620.000 dersllgme d1zustu b1lg1sayar, projeksiy _0 8retirn
. . d" P . d on tiha
internet altyap1s1 saglamasm1 amac;:layan b ir P_~oJe . ir. ~0 J_~v o~anim ve vaz1hrn alt a 21 Ve
saglanmasi, egitsel e-ic;:erigin saglanmas1 ve yonetllmes1, ogretIm prograrnlannd Y ~Is1n1n
kullanimI ogvretmenlerin hizmetic;:i egitimi ve bilinc;:li, guvenli, yonetilebilir ve .. ~letkin BiT
, .. . 0 1c;:u ebw .
kullanimmm saglanmas1 olmak uzere be~ ana b1le~enden olu~maktadir (rvru- ir Brr
Bakanllg1-MEB, 2013). 1 1 Egitirn

Akpmar'm (2003) aktard1gma gore Amerika Birle~ik Devletleri (ABO) T

Degerlendirme Ofisinin 1995 y1h raporunda iki binli y1llarda ogretmenlerin sadeekno~oji
aktaran ve tuketen degil, bilgi 0reten bireyler olacag1 ongorulmu~ ve ogretmen ec~ 1lgi ?
kurumlann b u d ogru Itu d a program Ianni d uzen
V ·· Ieme Ien· onerilmi~tir.
·· Y ti~tiren
Rapord
duzenlemenin, ogretmen_xeti~tiren k_ u~umlann ogretm~n~~re bil_gi teknolojilerinin et:ili ~u
ekonomik kullan1mlann1 ogretecek b1c;:1mde dersler geh~t1r1lmes1 ~eklinde olmasi ger k --~
ifade edilmektedir. Teknolojik degi~imlerle birlikte bilgi toplumu alma yonOndekie tig~
paradigmalar bilgi toplumunun i~c;:ilerini yeti~tiren ogretmenlere daha c;:ok soruml~~~
verdiginden ogretim sureci ic;:erisinde ogretmenin onemini daha da artIrmaktad 1r (Kabai
ve Odaba~1, 2003). Buna bagl1 olarak ogretmen yeti~tirme programlannda BiT'le/
. In
ogretim programlanyla b0t0nle~tirilmesi bir ba~ka deyi~le BIT entegrasyonunun etkili bir
bic;:imde gerc;:ekle~tirilmesinin onemine dikkat c;:ekildigi soylenebilir.

Bilgi ve ileti~im Teknolojileri Entegrasyonu

Alanyazmda BiT entegrasyonuna ili~kin farkh bak1~ ac;:1lanna dayah olarak tanimlarin
yap1ld1g1, baz1 c;:ah~malarda bilgi ve ileti~im teknolojileri baz1lannda ise sadece teknoloji
entegrasyonu olarak ele almd1g1 gorulmektedir. Egitimde teknoloji entegrasyonu, sadece
guncel teknolojilerin edinilmesini degil ayni zamanda yonetimsel, ogretimsel ve kurumsal
anlamda c;:e~itli degi~kenlerin de goz onunde bulundurulmasm1 gerektiren karma~1k bir
surec;:tir (Kabakc;:1-Yurdakul, 2011). Bu nedenle alanyazmda 0zerinde uzla~ilm1~ bir teknoloji
entegrasyonu tanimI bulunmamaktad1r. bgretme-ogrenme surec;:lerine BiT entegrasyonu
ile ilgili ac;:1k bir tanImm olmamasmm nedenleri farkh c;:all~malara dayal1 olarak Kaya ve
Koc;:ak-Usluel (2011) tarafmdan BiT arac;:lan, ogretmenler, ogrenciler, okul yonetim_i_ve
egitim programlan gibi birc;:ok dinamigi bannd1ran karma~1k ve c;:ok boyutlu bir sur~~
olmas1, ara~tIrmacilar tarafmdan, benimsenen ogrenme kuramma gore far_kh 8:;
entegrasyonu modellerinin ortaya konulmas1 ve teknoloji-egitim etkile~imi nedeniyle 8
entegrasyon surecinde surekli degi~iklikler ya~anmasI olarak ac;:1klanm1~tir.

BiT entegrasyonu Valin, Karadeniz ve ~ahin (2007) tarafmdan ogretme-ogrenrne

ortamlanni, ogretim programm1 ve alt yapIyI ic;:ine alacak bic;:imde ogretme-ogr~:~:
surecinin tum boyutlannda teknolojinin etkili ve verimli bic;:imde kullanilmasi 0 esini
tanimlan1rken, Van Melle, Cimellara ve Shulha (2003) tarafmdan ogrenci• og .. •renmirnas1
art1rmak ic;:in bilgiye ula~mada ve ileti~ime gec;:mede BiT tabanli uygulamalann kullani
4
 Teknopedagoiik E •
J
·r ··-
g, ime Dayal, Ogretim Teknolojiferi ve Materyal Tasanm,
e aygmlactmlmas1 sureci olarak t I · ·· · I
v Y ~. . . anim anm1~t1r. BIT entegrasyonuna 1h~km yap1 an
tarnmlarda ogrenm: hedeflennin kazandmlmas1nda BiT'lerin ara<; olarak kullarnlmas1 bu
tarnmlann bulu~t~gu ortak nokta. olarak dikkat <;ekmektedir (Ko<;ak-Usluel, Ku~kaya-
Mumcu ve Demiraslan, 2007) . BIT'in ogretme-ogrenme surecine entegrasyonundan
sadece do_nanim ve ya~ihmin s1rnf ortamina getirilmesinin anla~1lmamas1 (Earle, 2002) bir
ba~ka deyi~le smiflan BIT ara<;lanyla donatmanin bu ara<;lann ogretme-ogrenme surecinde
etkili olarak ~ullan~ldi~i anlamina gelmedigi, ogretmenlerin ogrencilerin bireysel
farkhh~la_nn_~_ gore B_IT_ ii~ zenginle~tirilmi~ ogretim stratejilerini uygulamas1 ve bunun
ogrencinm ogrenmesini gu<;lendirmesinin anla~1lmas1 gerektigi vurgulanmaktad 1r (Ku~kaya-
Mumcu, Ha~laman ve Ko<;ak-Usluel, 2008). Ancak BiT'in entegrasyon surecinde
ogretmenlerin internete eri~imlerinin s1n1rh olmas1 (Bauer ve Kenton, 2005; Clark, 2006),
yeterli zamanlanrnn olmamas1 (Mumtaz, 2000; Yahn, Karadeniz ve ~ahin, 2007; Zhao ve
Frank, 2003), ogretmenlerin teknolojiye yonelik temel beceri eksiklikleri (Gulbahar, 2008;
Hew ve Brush, 2007), ogretmenlerin tutumlan (Ertmer, 2005; Hew ve Brush, 2007; Lim ve
Khine, 2006), okul kulturunun (Hu, Clark ve Ma 2007) yarn sira ogretmenlerin teknoloji
kullarnmina yonelik mesleki geli~ime ihtiya<; duymalan (Gokta~, Y1ldmm ve Y1ldmm, 2009;
Gulbahar ve Guven, 2008; Glazer, Hannifin ve Song, 2005; Koehler ve Mishra, 2005) gibi
nedenlerle sorunlar ya~anmaktadir. Bunlann yarn sira ingiliz Egitsel ileti~im ve Teknoloji
Kurumu'nun (2004) hazirlad1g1 rapora gore teknolojinin sm1f etkinliklerine entegre
edilmesinde, yerinde teknik destek, BiT egitim programmm kalitesi ve mufredata yonelik
BiT'i kullanan okul politikas1 onemli faktorler iken Granger, Morbey, Lotherington, Owston
ve Wideman (2002) okullarda teknoloji entegrasyonunu etkileyen faktorleri ogrenme ve
ogretmen stilleri, ogretmen-ogrenci ili~kisi, ogretmenlerin karakteristik ozellikleri ve
okullardaki yeterli ara<; gere<;lerin bulunmamas1 olarak s1ralam1~tir.

Ozellikle ogretmenlerin temel beceri eksiklikleri, tutumlan ve mesleki geli~ime ihtiya<;

duymalan gibi entegrasyon surecinde kar~1la~1labilecek olas1 sorunlan en aza indirmek ve
ogretmenlerin mesleklerinde teknolojiyi etkin kullanabilmeleri i<;in universite y1llannda
teknoloji kullanma bilgi ve becerileriyle donat1lmalan gerekmektedir. Bu baglamda
ogretmen yeti~tiren fakultelerde ders i<;eriklerine uygun teknoloji urunlerinin egitimde
yaygm kullanilmas1 ve adaylann bu donemde daha nitelikli yeti~tirilmesi onem
kazanmaktad1r (Erdemir, Bak1rc1 ve Eyduran, 2009). Bunun yarn s1ra ara~t1rmalar, BiT'lerin
kullarnmmm ayn bir konu alani olarak ele ahnd1gmda ogrencilerin kazand1klan becerileri
okul d1~mdaki ya~amlannda uygulama olanag1 bulamad1klanrn belirtmektedir. Bu nedenle
BiT'lere yonelik becerileri, konu alanlanyla baglant1h olarak ogrenmelerinin onemli oldugu
vurgulanmaktadir (Loveless, 2003; Van Melle, Cimellaro ve Shulha, 2003). Bir ba~ka deyi~le
ogretmenlerin, teknolojiyi 1;ag1n getirdigi yenilikler dogrultusunda ve ogretme-ogrenme
sure<;lerinde ogrencilere ba~anh bi<;imde rehberlik edebilecek ~ekilde, egitim surecinde
nasil i~e ko~acaklanrn bilmeleri de gerekmektedir (Gunduz ve Odaba~1, 2004). Aynca,
BiT'lerin konu alarnyla butunle~tirilerek kullarnld1g1 ogrenme ortamlannda ogrenci
ba~ansmm artt1g1 ve ogrencilerde Ost duzey du~Onme becerilerinin geli~tigi ara~t1rmac1lar
tarafmdan ifade edilmektedir (Harun, 2001; Lim ve Ching, 2004). Bu sure<;te teknoloji
entegrasyonunun getirdigi katk1lann yarn s1ra surecin bile~enlerinin de goz onune ahnmas1
gerekmektedir.

5
 . knoloji/eri ve Materyal Tasanm,
alt 6gret1m Te
"k Egitime oay
g Teknopedagop Bile~enleri
rasvonunun
noloji Enteg . .. •
Te k syonu ogrenc1, ogretmen, veliler Y"
.. ine entegra . . , oneti
.. • tme-o "g"renme surec I ji ta a uygulamalar g1b1 c;:ok boyutlu ve d'1na rn,•
b nli
siT'lerin ogre I ..1 kaynaklan, tekno o Hac:laman ve Koc;:ak-Usluel, 2008). Bu o· n·11k
. 'k tekno OJ k ya-Mumcu, ., . b) • 'k geleri
poltt1 a, d maktadir (Ku~ a d ) Payla~ilan v1zyon Po 11t1 alar, c) Stand n
.. • leri barm ir apis1 altin a a d' • k artlar
oge 1 .. entegrasyonu Y • .1 ) Donanim yaz1hm ve 1ger aynaklara erif
d!
etkil~;e~:~ ~~stegi Mesle_ki geh! :~~~mlan, g) T~knik destek olmak Oz:re yedi ba~~k f)
~::un gogretim ve dege_rlen~t2eo62; Roblyer, 2006; UNESCO, 2002). A~ag1da bu ba~l1k1!;
landigi gorulmektedir (IS ' an ve Koc;:ak-Usluel (2008), Roblyer ve Doering ( )
top Mumcu Ha~ 1am 2010
Kurt (2007), Ku~kaya- ,' mlarak olu~turulmu~tur.
ve UNESCO (2002)'den yarar a

0 ) Pay/05,lan vizyon • .. t· d t •. .
. 1 b'I
.•. d da insiyat1f a a I en liderlerin varhg1 ve yone • 1m . es egmm . var alma s1
Gerekt1g1 urum . teknolojik sorumlulugunun s1stemh olmasidir Bi
1 nan payla~ilan v1zyon, . .. k . . .. • · r
olarak tamm a . lac:ilmak istenenle 1lg11i olara s1stemm ogelerinin fikir
k d jc:le payla~ilan v1zyon u ., kl d k'
ba~ a ey., b • da yonetimden daha alt basama ar • a I personele kadar
b. 1··· · · de olmas1dir Bu ag 1am
1rk1gi ic;:m · . . orumluluk anlay1~1 olmahd1r. Diger bir deyi~le BiT'in
1 .. · uygulanmas1 1c;:in s
te no OJI~~~ .. . e entegrasyonunda ortak bir vizyon olmall ve bu vizyonun
og· retme-ogrenme surec;:1enn . . .. • .. • . 1· d 'k .
surec;:te var olan mer kez or .. gutten , yonet1c1 , ogretmen, ogrenc1, . ..ve I Ive te an I c;:1lere kadar
.
.. d I t rafindan payla~1lmas1 beklenmekted1r. Ozet e pay a~1lan v1zyon
tum pay a~ ar a 1· . b' 1· •. . .. d I
ogretmen Iere I b.1rl'kt
I e
her duzeyde c;:ah~an persone .. • in 1~ 1r 1g1• . .1c;:ensm
. e p anlama '
I ·· e aynlan butc;:eyi y1ll1k olarak planlama, ogretmen eg1t1mme vurgu yapma,
te kno OJIY k I .. . b.. .. I f I k
ogretim programinin ihtiyac;:lan dogrultusunda te no OJ1y1 utun e~ 1rme o ara ele
alinabilir.

b) Politikalar
Bilim ve teknoloji politikas1 devletin sorumlulugunda gerc;:ekle~en, hukuki ve idari tedbirleri
ic;:eren, sistem yakla~1m1 ile ve devletin kat1hm1yla hamlanan, uzun vadeli hedef ve
uygulama esash, ulusal yap1da, politik irade ve kararllllk gerektiren, degerlendirmeli ve
yinelemeli bir eylemler butunudur. Bilim ve teknoloji uzun donemli ekonomik ve toplumsal
geli~menin en onemli unsurlanndan birisi, bilim ve teknoloji politikalan ise bu geli~imin
h121nr ve yonunu etkilemenin bir arac1d1r. Ulkemizde Bilim ve Teknoloji Yuksek Kurulu
ba~kanhgmda (BTYK) TOBiTAK'm sekretarya faaliyetleri ile birlikte yurutulen surec;:te
BTYK'nm gorevleri uzun vadeli bilim ve teknoloji politikalannm belirlenmesinde hOkOmete
vardimci olunmas1, hedeflerin saptanmas1, oncelikli alanlarm belirlenmesi, plan ve
programlann haz,rlanmas1, kamu kurulu~larmm gorevlendirilmesi, ozel kurulu~larla i~birligi
sag!a~~as,, _g~rekl~ yasa tasanlan ve mevzuatm hamlanmas1, ara~t1nc1 insan gOcOnOn
yeti~t,nlmesmm saglanmas,, ozel sektor ara~t1rma merkezlerinin kurulmas1 ic;:in tedbirler
almmas,, sektorle~ ve kurulu~lar arasmda koordinasyonunun saglanmas1dir. SOrec;: teknol~i!
entegra_~yonu baglamm da ele ahnd1gmda karar vericiler egitimcilerle birlikte, etkill
bteknol,?J_1 ente~rasyonunu gerc;:ekle~tirmeye donOk politikal~r olu~turmahdir. Olu~turulan
u po 1t1kalar 1le kurumlar a ·1· k'I .. . .. I cma
ras, 11~ 1er duzenlenmeli, BIT'in etkili kullanim 1 1c;:in c;:a ,.,
6
 Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Tekno/ojileri ve Materyal Tasar,m1 11U
1

ortamlarmda ge~ekli ko~ullar saglanmahd1r. Ayrn zamanda bu politikalar BiT'lerin yasal ve

etik kullarn~i,_ lnternetin guvenli kullarnm1rn ve e~it eri~imi de kapsayacak nitelikte
duzenlenmehd1r.

c) Standartlar ve program destegi

Standartlar, teknoloji kullarnmmda ula~1lmak istenen duzeyin niteliklerinin belirlenmesidir.
Dunyada en ~o~. bilinen standartlar dijital dunyada ogretme-ogretme ve yonetim
alanlarmda geh~tmlen ISTE (International Society for Technology in Education-Uluslararas1
Egitimde Teknoloji Toplulugu), NETS (National Educational Technology Standarts-Ulusal
Egitim Teknolojisi Standartlan) standartland1r. Bu standartlar ogrenci, ogretmen, yonetici,
teknoloji koc;lan ve bilgisayar bilimi egiticileri olmak uzere be~ farkh alanda geli~tirilmi~tir.
Bu alanda TOrkiye'de ise Milli Egitim Bakanhg1 tarafmdan 2006 y1lmda "Ogretmenlik
Meslegi Genel Yeterlikleri" tarnmlanm,~t,r.

BiT'in ogretme-ogrenme sureciyle butunle~mesinin mikro, orta, makro olmak Ozere uc;
duzeyde ele almmaktad1r. Derslerde BiT'in etkili olarak kullarnm, mikro duzey BiT
entegrasyonu olarak ele ahrnrken dersin kapsammda bulunan konularda BiT'in etkili olarak
kullarnm1 orta duzey BiT entegrasyonu olarak ele almmaktad1r. Makro duzey ise BiT'in
ogretim program, ile butunle~tirilmesidir.

d) Mesleki geli1im
Meslegin getirdigi yeniliklerin ve geli~melerin gerektirdigi bilgi, beceri ve davrarn~lan
kazanma ve mesleki yeterlilik ac;1smdan hizmet oncesi eksikliklerin tamamlanmasm,
saglamak amac1yla gerc;ekle~tirilen egitim sureci olan mesleki geli~im diger tum alanlarda
oldugu gibi ogretmenlik alanmda da onemli bir etkinliktir. Ogretmenlikte mesleki geli~imin
hedefi, ogretmenlere egitim alanmdaki yeniliklerin, geli~melerin gerektirdigi bilgi, beceri ve
davrarn~lan kazand1rarak egitim sisteminin geli~tirilmesine destek olmakt1r. Mesleki
geli~im bir kerelik degil sureklilik arz eden bir etkinliktir dolay1s1yla teknoloji entegrasyonu
surecinde payda~lardan olan ogretmen ve yoneticilerin ihtiyac;lan goz onune ahnarak
duzenlemeler yap,lmah ve guncellemelerle surdurulmelidir. insan yeti~tirme sorumlulugu
olan ogretmen ve yoneticiler ic;in mesleki egitim etkinliklerinin gerekliligi a~ag1da
ozetlenmi~tir (Seferoglu, 2009):

• Bilim ve teknolojideki geli~meler toplumsal ya~am, degi~tirdigi ic;in bir meslek

grubunda c;ah~anlarm yenilik ve geli~melerden haberdar edilmeleri gerekir.
• Egitim kurumlarmda kazandmlan becerilerin, verilen bilgilerin guncellenmesi ve
boylece c;ah~anlann verimliliklerinin artmlmas, ic;in meslek ic;inde egitilmeleri
gerekmektedir.
• Yeti~kinler ihtiyac, hissettikc;e o ihtiyac, kar~1lamaya yonelik ogrenme
etkinliklerine kar~, daha fazla gudulenmektedirler. Bu ilkeden hareketle
ogretmenlerin daha verimli ve etkili olabilmeleri ic;in mesleki geli~im etkinlikleri
bir f1rsat olabilir.

7
 Teknopedagop..k E·,-time
g Dayalt dgretim Tekno/ojileri ve Materya/ Toso r11n,

• Baz1 b.1 1g1- ve beceriler ancak uygulama yaparak i~

kazanrlabilmektedir. ha'>'at,~
• Uygu Ianmasr beklenen yeni ogretim programlarrnrn .. .. tan 1trlrnas, Ve Pr d,
1
lanmasryla ilgili olarak ya~anan sorun ara r,:ozum bulunabilrne .. _ograrri,
uygu s1 ,~,n ,. ar,~
verilmelidir. eg,tirn1e
• 0 - t enlerin srnrfta daha etkili olabilmeleri ir,:in ogretirnde kull r
gr~ maklac:im yontem ve teknikler konusunda bilgilendirilrneleri geankil~biieceki .
yenr y , . .. . . re ir er,
• Bireylerin zamanrn etkili_~~llanrm_,,_ pro!e yone~,m~ ve t~plarn kalite Yo~e . .
farkli konu alanlarrnda egrtrlmelerr r~lerrnde verrml1 olab1lmeleri ir,:in ~rm, gibi
• Tukenmi~lik duygusu ya~ayan ogre ..• t men Ierrn Onernhdi
. gu·· d u··1enmes1. ar,:1s1ndan r.
geli~im l"rresleki
etkinliklerinin sunulmas1 onemlidir.
• Okul yoneticilerinin rollerinde degi~meler olmaktadrr. Ayrrca her ok ..
ir,:inde ger,:erli bir takrm "lk ·
I e, rnanr~ ve deger
• Iere uyum sag·1 an mas, ir-inu1,.kuit(j
. ru·
gereklidir. ,. eg1t1rn1 er

e) Donamm1 yaz,hm ve diger kaynaklara erisim

Etkili teknoloji entegrasyonu ir,:in donanrm, yaz1lim ve diger kaynaklara eri~imde on .,.
okullara bu konu hakkrnda yeterli. m1ktarda
. •
kaynak saglanmas, gerekmektedir. Saglana ce 1,~1e
b
kaynaklan kullanarak okulun ogretmenlerin teknoloji kullanrmlarrn1 destekleyecek ge~k~
yaz1hm ve donanrm kaynaklarrnr satin almasr, ogretmenlerin degi~ik program ihtiya~lann:
desteklemek ir,:in r,:e~itli bilgisayar duzenlemeleri geli~tirmesi ve r,:e~itli kullan1m kurallan ile
surekli bir bak1m anla~mas, saglayarak teknik problemleri en aza indirmesi gerekmektedir.

/) Uygun ogretim ve degerlendirme yaklas1m/ar,

Teknolojinin ogretme-ogrenme surecine entegrasyonunda onemli olan teknolojinin ne
yogunlukta kullanrld1g1 degil, ir,:erige uygun pedagojik yakla~rm ile teknolojinin bir araya
getirilmesidir. Bu nedenle ogrenme surecinde ogrenci merkezli yakla~1mlarrn kullanrlmasr
gerekmektedir. Ogrenciler problem durumunu ortaya koymada, veri toplamada, verileri
analiz etmede ve sonur,:lan ortaya koyma ve payla~mada, ogretmenler ise BiT kullanrmrnrn
analiz, sentez ve degerlendirmedeki yararlarrnr gostermede model olmahdrrlar.

Degerlendirme boyutunda ise ogretim surecinin r,:rktrlannr degerlendirmenin yanr s,ra

kurumlar surekli bir bir,:imde surecin ba~rndan sonuna kadar BiT'lerin etkililigini
degerlendirmelidirler. Bu surekli degerlendirmeden elde edilecek veriler teknoloji kullanrm
vizyonunda dogru yolun izlenip izlenmedigini belirlemede, olas, problemleri saptamad~ ve
politikalarr duzenleme ile kaynaklan elde etmede veri saglayarak surecin devamlrlrgrna
katk, sag/ayacakt,r.

g) Teknik destek
Od k k .. • .. •
a no tas, ogretme ve ogrenme olan ogretmenler teknoloji entegrasyonu surecinde
. tava
teknik destege ihtiyar,: duymaktadrrlar. Teknoloji ile kar~1la~t1klan temel problemlen ~:knik
r,:1karma d1~1ndaki bak,m ve onanm ogretmenlerin gorevleri dr~rndadrr. Zamanincia

8
 Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasanmt lli)U
destek ogretmenlerin yarn sira ogrencilerin de ogretme-ogrenme sOrecinde kendilerini
guvende hissetmeleri i~in onemlidir. Bu nedenle ogretme-ogrenme sOrecinin ger~ekle~tigi
okullarda sOrekli bir teknik yard1m ile entegrasyon sOrecinde kullarnlan ara~larm bak1m ve
onarimI ger~ekle~tirilmelidir.

Yukanda k1saca teknoloji entegrasyon sOrecinin bile~enleri ozetlenmeye ~all~1lmI~tir.

Teknoloji entegrasyon sOrecinde, soz edilen bile~enleri temel alan alanyazmda ~ok say1da
teknoloji entegrasyon modeli geli~tirilmi~tir. Bu modellerden baz1lan a~ag1da a~1klanmI~tir.

Teknoloji Entegrasyon Modelleri

Alanyazmda teknoloji entegrasyon modelleri olarak, Teknoloji Entegrasyonu Planlama

Modeli (Robyler, 2006), Sistematik BiT Entegrasyonu Modeli (Wang ve Woo, 2007), Apple
Gelecegin Sm1flan Modeli (Dwyer, Ringstaff, Sandholtz ve Apple Computer Inc., 1990),
Sosyal Model (Wang, 2008}, Geli~tirilmi~ Pierson Modeli (Woodbridge, 2004} ve Teknolojik
Pedagojik i~erik Bilgisi Modeli (Mishra ve Koehler, 2006} one ~1kmaktad1r.
Teknoloji Entegrasyonu Planlama Modeli
Roblyer (2006} tarafmdan geli~tirilen Teknoloji Entegrasyonu Planlama Modelinde
ogreticilere ogretimsel problemlerin ~ozOmOnde teknoloji kullarnmmm gerekli olup
olmad1g1 konusunda sorgulama olanag1 sunulmaktad1r. Be~ a~amadan olu~an modelin
gorOnOmi.i ~ekil 1.1.'deki gibidir.

$ekil 1.1. Teknoloji Entegrasyonu Planlama (TEP) Modeli

9
W, _. .
Teknopedagojik Eg1t1me Dayalt Ogretim Teknoloji/eri ve Materyo/ Tosor,rr, ,

I .. . de ilk
tegrasyon surecm olarak olas1
. yarannkt· - Yani bIJ t
Bu mode en . k llan,lacaji,mn belirlenmes, gere 1gini, bu .. •ko, •
temelli yontemm nedend u rarl1 olup olmad1g1na karar verilmesi gerektig··1n· _Yontell"li"OJ1 1
·· ·· ac;1sm an ya 1 1le · ''
probleme c;ozum . h d flerin ve bu hedeflerle elde edilen kazan r, sure
·k· · c:amada 1se e e . lflllarin r.
I me, • . . be1.,re
- I a,.d" ·1ecegmm 1 nmesi gerektigini onem. Entegrasyon strateJ"ile rin, . . b I" nas i
deger en '"
a~amasmda hang, ogr
...• etim strateji ve etkinliklerine
.
gereksinim
• · · ·
oldugu Ve t ekno1 e rlerrie1
1 --
. . 1 destekleyeceginin be 11r1enmes1rn 1c;enr. u a~ama ay
bunlan en 1y1 nas1 . I . ·1 . 8. . n, za1110J1ni
ogrenc1lerm
.. _ . . de bu t eknoloJ·iyi kullanmaya yeterh ha e get1n mesin1 1c;ermektedir· anda11

0 • t" ortamm, hamlama a~amasmda yaz1hm, donanim, medya gibi ihtiyac; duyui ..
gre ,kml
kayna ann e 1 b rrlenerek temin edilmesi ve •
etkili bir
• •
~ekilde
•
kullan1m1
••
Yer alrnakt dan tuni
a "· s,
a~ama 1se . entegrasyon surecinin
. degerlendinlmes1 ve guncellerne ic:I . 11
"I en, enni
g
erreklec:tirilmesini ic;ermekted1r (Mazman ve Koc;ak-Us 1uel, 2011; Roblyer ve D 1 . 11
2010)
.,.
. "I oenng,

Teknoloji Entegrasyonu Planlama Modeli konu alaninda BiT entegrasyon rnodeli

Ojirenme ama~lanmn belirlen'."esi, buna bag• 1I o_1ara k ogrenme
.. • 01 rnas1,
ortamlannda kullamlacak
stratejilerin belirlenmesi, degerlend1rme ve guncelleme a~amalannin vani sira han i
teknolojilerin gerekli olduguna ili~kin sorgulama olanag1 sunmas1yla Wang ve Woo'nug
(2007) geli~tirdigi Sistematik BiT Entegrasyonu Modeli ile de benzerlik gostermekted~
(Onli.ier, 2010).

Sistematik BiT Entegrasyonu Modeli

Alanyazinda ogretim programma BiT'lerin nas1I entegre edilecegine ili~kin 6gretim tasanm
modelleri (orn : ASSURE) yer almaktad1r. Bu modeller ogretim tasanmc1s1 roli.indeki1
ogretmenlere ogretme-ogrenme surecine farkh kaynak ve arac;lann nasil dahil edilecegine
dair rehberlik etmekte ancak bu kaynak ve arac;lann modelde istenildigi ~ekilde kullanihp
kullanilmad1gina ili~kin du~unme ya da yarg1lama olanag1 sunmamaktad1r. Bu baglamda
Wang ve Woo (2007) Sekil 1.2.'de gorulen yedi bile~enden olu~an Sistematik BiT
Entegrasyonu Modeli'ni geli~tirmi~lerdir.

. ..
.
Problem
n11r11mu
.
Yans1tma

Sekil 1.2. Sistematik BiT Entegrasyonu Modeli

10
 Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Tekno/ojileri ve Materyal Tasanm, ,.

Sekil 1.2.'den de goruldugu gibi bu model dogrusal ve hiyerar~ik bir modeldir. Bir ba~ka
deyi~le her bir bile~enin geli~imi kendinden onceki bile~enlerin tamamlanmasma baghdir.
Bu modelin ilk a~amas, clan problem durumu hedeflenen kazammlara uygun olmah, c;:eli~ki
ic;:ermemelidir. Ogrenme a~amasmda ogretmen kazammlar ic;:in gerekli olc;:utleri
belirlemelidir. Ogretme-ogrenme surecinin etkili bic;:imde gerc;:ekle~tirilebilmesi ic;:in ihtiyac;:
duyulan her turlu yaz,hm ve donamm gerekli teknolojiler a~amasmda belirlenirken bu
teknolojilerin nic;:in gerekli oldugu bir sonraki a~ama olan gerekc;:e a~amasmda ele
almmaktad1r. istenilen teknolojilerin gerekc;:eleri arasmda ogrenmeyi art,rma, ogrencilerin
gudulenmelerini art1rma, ogretmenin etkili konu anlat1m1m gerc;:ekle~tirmesi ve
uretkenligini artirma gibi gerekc;:eler bulunabilir. Stratejiler a~amasmda istenilen
kazammlara ula~ilmas1 ic;:in ogrenciler hangi etkinlikleri gerc;:ekle~tirecek ve bu surec;:te
hangi teknolojileri kullanacaklar gibi sorularla surec;: yonetilir. Degerlendirme a~amasmda
konunun ne kadar iyi kavrand1g1 olc;:ulur. Degerlendirme a~amas1 hem sureci hem de urunu
degerlendirme bic;:iminde olabilir. Yans1tma a~amasmda daha onceki a~amalarda kullamlan
teknolojilerin uygunlugu, guc;:lu ve zay1f yonleri ortaya konulur. Sistematik BiT
entegrasyonu modelinin en onemli ozelligi gerekc;:e bile~eniyle neden teknolojinin
kullamld1g1, stratejiler bile~eniyle teknolojinin nas1I etkili butunle~tirilebilecegi gibi
sorgulama yapma olanag1 sunmas1d1r (Wang ve Woo, 2007).

Apple Gelecegin Stm//ar, Modeli

Apple Gelecegin Sm1flar1 Modeli (Apple Classroom of Tomorrow-ACOT) "giri~", "kabul
etme", "uyarlama", "benimseme" ve "yenilik uretme" olmak uzere be~ basamaktan
olu~makta ve Sekil 1.3.'te yer almaktad1r.

·.~·..

Kabul Etme Uyarlama

~ekil 1.3. Apple Gelecegin Sm1flar1 Modeli

Modeldeki ilk basamak ogretmenlerin teknolojiyle deneyimlerinin duzeyini

gostermektedir. Kabul etme basamagmda ogretmenler geleneksel yontemlerini ve
materyallerini desteklemek ic;:in s1mflar1m teknolojiyle duzenlerken, uyarlama basamagmda
ogretmenler uretim arac;:lan olarak farkh teknolojileri kullamrken ogrencilerinin de bu
bili~sel arac;:lan problem c;:ozme ve ust duzey ogrenmeler ic;:in kullanabileceklerini fark
etmektedirler. Benimseme basamagmda ogretmenler destekleyici, i~birligine dayah
disiplinler aras1 bir sm1f ic;:in teknolojinin onemini anlamaktad1rlar. Son basamakta ise
11
 1111

I- Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasarim,

ogretmenler esnek ogrenme ara~lan olarak teknolojiyi kullanabilecekleri yeni 6grenme

I

ortamlarm1 ke~fetmektedirler (Dwyer, Ringstaff, Sandholtz ve Apple Computer Inc., 1990).

ACOT modelinin a~amalannm alanyazmda ogretmenlerin teknoloji kullanim a~amalan
olarak yer alan "Tutunma", "Kavrama", "Etkileme" ve "Yenileme" a~amalanyla (Odaba~1,
2009) benzerlik gosterdigi soylenebilir.

ABD'de bu modeli kullanan okullara ACOT ya da, "Apple Okullanni" ad1 verilmektedir. Bu
modelle olu~turulan okullar 1985 y1hnda egitim ogretime ba~lam1~, ogretmen ve
ogrencilerin bilgisayar kullanimmm 6gretme-6grenme sure~lerini nas1I etkiledigini, bilimsel
ara~t1rmalarla ortaya koymak ama~lanm1~t1r. Bugun u~u ABD'de, biri ulkemizde olmak
uzere toplam sekiz ACOT okulu bulunmaktadir (Hurriyet, 1998). Dahas1 bu modelle
olu~turulan okullann ba~anya ula~mas1 ile Apple Classrooms of Tomorrow-Today (ACOT2)
ad1yla 2008 y1hnda ikinci faz1 uygulamaya konulmu~tur (ACOT2 Raporu, 2008).

Sosya/ Model

Wa_ng _(2008) ogretme-ogrenme ortamlarma etkili BiT entegrasyonu i~in pedagoji, sosyal
etk1le~1m ve teknoloji olmak uzere u~ temel bile~enden olu~an ~ekil 1.4.'teki modeli
geli~tirmi~tir.

Sosyal Etkile~im

~ekil 1.4. Sosyal Model

Sosyal Model egitim sisteminin pedagoji sosyal etkile · k ..

t I b'l . b"l . . - I ~Im Ve te nolOJI olmak uzere ur
eme I e~enm I e~1m1 oldugundan yola ~1kmi~tir. Bu b ·1 d .. .. - . .,.
ogretim surecinde kulland1g1 ogretme stratejilerini tat a~I a_ pedago11, ogretmenin
i~_ermektedir. Bir ba~ka deyi~le ogretmenlere i~erik ve 'etk~l~le;in ya da . ya~la~irr~lan
surece entegre edilecegi konusunda yol gosterir. Bu bile ene .. n n~s11 __ :tk1h b1r ~ek1lde
6grencilerin bireysel ozelliklerini dikkate alarak .. _ gore bir ogrenme ortam1,
- ogrenme
saglamah ve ogrencilere destek sunmalidir Eg"i·t·im rt ama~lanna
. T1~k'm I'h t1ya~lanni
1 .
· 0 am 1annda 1ster ·· ·· I •
teknoloji destekli ortamlar olsun bireyler sosyal etk'I . . . yuz vuze o sun 1ster
k. . •. . 1e~1m 1~mdedir Bu
et 1le~1m sadece eg1t1m alanmda degil gunluk ya~am h ..' ne en e sosya I
d I
1
in er a anmda onemli bir bile~endir.
12
 Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasartmt l\li1
Bu bile~ene gore ogrencilerin bilgilerini payla~abilecegi ve kolayca ileti~im kurabilecegi
~ekilde esnek, rahat ve guvenilir bir ortam tasanmlanmahd1r. l;ogu ogrenme etkinliginin
bilgisayar destegiyle gerc;ekle~tirildigi teknolojiyle geli~tirilmi~ ogrenme ortamlannda
teknoloji bile~eni gaze c;arpmaktad1r. Bu model etkili bir BiT entegrasyonu ic;in teknolojinin
temel ko~ul oldugunu, pedagoji ve sosyal etkile~imin teknolojik destege ula~1mla
saglanabilecegini vurgulamaktad1r. Bir ba~ka deyi~le teknolojinin saglanamad1g1
durumlarda pedagoji ve sosyal etkile~imi butunle~tirmenin zor oldugu vurgulanmaktadir.
Ancak bununla birlikte ogrenmenin etkililigini etkileyen en onemli faktorun teknolojiye
eri~im degil pedagojik ve sosyal tasanm olduguna dikkat c;ekilmektedir (Wang, 2008).
bzetle bu modelde pedagoji ve sosyal etkile~im entegrasyon surecindeki temel yap, ta~lan
olarak gorulurken, teknoloji ise bu yap, ta~lanni destekleyen bir bile~en olarak
ahnmaktad1r (Mazman ve Koc;ak-Usluel, 2011).

Be5 A5amalt Bilgisayar Entegrasyonu Modeli

Bu model kuramsal olarak Rogers'm Yenilik Karar A~amalan (bilgi, ikna, karar, uygulama,
onay) Gladhart'm Bilgisayar Teknolojileri Entegrasyonu Benimseme Rubrigi (giri~,
benimseme, adapte olma, kendine gore uydurma ve orijinal turetme) Russell'in
Teknolojiyi Kullanmay1 Ogrenme A~amalan (farkmdahk, ogrenme sured, surecin
uygulanmasm1 anlama, a~inahk ve guven, diger baglamlara uyarlama, yeni baglamlarda
yarat1c1 uygulama) uzerine temellendirilmi~ (Mazman ve Krn;:ak-Usluel, 2011) model Toledo
{2005) tarafmdan geli~tirilmi~tir. Bu model ~ekil 1.5.'te de goruldugu gibi entegrasyon
oncesi, donu~um, geli~me, yay1lma, butun sisteme entegrasyon olmak uzere be~
a~amadan olu~maktadir.

Entegrasyon Bi.iti.in Sisteme

Siste
Doni.i~i.im Geli~me Yay1lma
Oncesi Entegrasy
Entegrasyon

~ekil 1.5. Be~ A~amah Bilgisayar Entegrasyonu Modeli

Be~ A~amah Bilgisayar Entegrasyonu Modelinin entegrasyon oncesi a~amasmda;

entegrasyon ic;in gereken kurumsal kararlan alma ve maddi kaynak saglama uzerinde
durulurken donu~um a~amasmda; kurum yetkililerinin ve ogretim elemanlannm
entegrasyona kar~, olumlu tutum geli~tirmelerini saglanmaktad1r. Geli~me a~amasmda;
ogretim programlanna teknolojiyi entegre etme uzerinde durulurken yay1lma a~amasmda
entegrasyonun ba~ans1 ic;in gereken mesleki egitimler verme ve egitim teknolojileri
konusunda uzman ki~ileri entegrasyon surecine dahil etme uzerine yogunla~1lmaktad1r.

13
 ~d
,t
If
r:
f
I'
rl
I- .. • . T,ekno lojileri ve Materyal..Tasarim,
Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogret,m

Son a~ama olan bi.iti.in siSt eme entegr~syon a amasmda

ogrencilerin entegrasyon yeterliklerini serg1lemelen be en
ise ogret1m
kl mektedir
• .

(Toledo elemanlan
,
2005). ve

1!
i.
Ge/i~tirilmi~ Pierson Modeli

'
/.!

Pierson (1999) teknoloji entegrasyonunu ogretmen

.. • Jerm
• ;.-erik
.,. , teknolojik
I kt veI pedagojik
kt d
·, uzmanhklanndan ogrencilerin etk1h · · ogrenmesi
·· • · ·ic;:m
· yararlanmalan
. .. • .animkama
. . . o ara k a 1r.
Pierson'un modeli neyin ogretilecegini ic;:eren ic;:enk b1lgis1,__ o?r~t! 1ece on~~~n
orgarnzasyonu,
· yonet1m1
.. · · ve ogre .,.
.. • tme strateJ'ilerini i.-eren pedagoJ1 ..b1lg1s1 ve
.. teknoloJ1nin
.
sm1fta nas1l kullamlabilecegine ili~kin teknoloji bilgisi olmak uzere uc;: bil~~end~~
olu~maktad1r. Woodbridge (2004) bu modele ogrencinin bilgiyi yapilandirmasi bile~enin1
ekleyerek $ekil 1.6.'daki modeli geli~tirmi~tir.

~ekil 1.6. Geli~tirilmi~ Pierson Modeli

Bu modelde ogretmenin teknoloji, pedagoji ve ic;:erik bilgisi bile~enlerinin kesi~tigi noktada

ogrencinin bilgiyi yap1land1rma surecinin onemli oldugu vurgulanmaktad1r.

Teknolojik Pedagojik iferik Bilgisi Modeli

Teknoloji, pedagoji ve ic;:erik olmak uzere uc;: farkh disiplinin birlikteligini ifade eden ve bu
ara~t1rmarnn temelini olu~turan Koehler ve Mishra (2005) tarafindan tan1mlanan
Teknolojik Pedagojik ic;:erik Bilgisi-TPiB (Techonological Pedagogical Content Knowledge -
TPCAK) Shulman (1986) tarafindan ortaya at1lan ve alan bilgisi ile ogretmenlik meslek
bilgisi derslerinin birlikte verilmesi gerektigini savunan Pedagojik i~erik Bilgisi (Pedagogical
Content Knowledge-PCK) kavram1rn temel almaktad1r (Angeli ve Valanides, 2009;
Archambault ve Crippen, 2009).

14
 Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasanm,

Teknolojik Pedagojik ic;:erik Bilgisi Modeli (~ekil 1.7.) pedagojik egitim konusunda
ogretmenlerin teknoloji kullanim,nin salt teknoloji kullanim becerisi veya birbirinden
I.
bag1ms1z disiplinler ~eklinde verilmesi yerine birbiriyle ili~kili ~ekilde verilmesi gerektigini
savunmaktad,r.

Pedagoji
Bi lgisi

~ekil 1.7. Teknolojik Pedagojik ic;:erik Bilgisi Modeli

Teknolojik Pedagojik ic;:erik Bilgisi Modeli teknoloji, pedagoji ve ic;:erik olmak uzere uc;: farkh
disiplinin birlikteligini vurgulamakla birlikte, disiplinleraras, etkile~imi de vurgulayan bir
yakla~1md1r. Ornegin ic;:erik yani alan bilgisi ile pedagojik yani ogretmenlik meslek bilgisi
egitiminin birlikteligini de savunmaktadir (Koehler ve Mishra, 2009).

Niess (2005) teknopedagojik egitim kavraminm ogretme-ogrenme, teknoloji bilgisi ve alan

bilgisindeki geli~melerin etkin bir ~ekilde birle~imini ifade ettigini ancak uc;:unun ayni anda
kullarnlmas, ~eklinde du~unulmemesi gerektigini belirtmi~tir. Bir ba~ka ifade ile s1nifinda
teknolojiyi kullanarak kendi alanindaki bilgiyi ogreten bir ogretmenin teknopedagojik
egitim uygulad1g1 anlaminin c;:1kanlmamas1 gerektigi belirtilmektedir. Niess (2005)
teknopedagojik egitimin yap,labilmesine yonelik dort bile~enin gerekliligini vurgulayan bir
c;:erc;:eve onermi~tir. Bu c;:erc;:evedeki bile~enler;
• ogrencilerinin ogrenmelerine yard1m etmek ic;:in teknolojinin kullanild1g1 bir
ogretimin her yonuyle anla~ilmasinm gerekliligi
• belirli bir konunun ogretilmesi ic;:in ogretim stratejilerinin ve sunum tekniklerinin
bilinmesinin gerekliligi

15
 .. • . T k 1 " /eri ve Materyal Tasanm1
- Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogret,m e no OJI
• bir konunun ogretiminde ogretmenler tarafmdan ogrencilerin sakhipl ~~unkanll bilgi,
b"linmesinin ve te no OJI u anim1
du~Once, anlay1~ ve kavram yarn Ig1 Ian~1_n . 1. . . . . .•.
konusunda bunlara nas1I dikkat edebilecegmm b1hnmesm1n gerekhhg1 .. • .
• egitim program, i~erisinde belirtilen belirli bir konunun anlatimi~da ?_gren~e~i
artirmak i~in kullarnlmasi gereken teknolojilerin ve materyallenn b1lmmesmm
gerekliligi
~eklinde siralanmaktadir.

~ekil 1.7.'den de goruldugO gibi Shulman'm (1986) pedagoji i~erik bilgisine teknolojinin
etkin bir ~ekilde entegre edilmesini vurgulayan teknopedagojik egitimin anla~1lmasmda
oncelikle pedagoji bilgisi, i~erik (alan) bilgisi ve teknoloji bilgisi olmak Ozere u~ alan, bu u~
alarnn ikili olarak ele ahnmas1yla ortaya ~1kan pedagoji i~erik bilgisi, teknoloji pedagoji
bilgisi ve teknoloji i~erik bilgisinin ne oldugunun a~1klanmas1 gerekmektedir.

Pedagoji bilgisi, ogretme-ogrenme ile ilgili yontem, sure~ ve ya~ant1lara ek olarak egitsel
hedefleri ve degerleri de kapsamaktadir. Diger bir ifadeyle, ogrenci ozelliklerine uygun
s1rnfta kullarnlabilecek ogretim yontem ve teknikleri, sm1f yonetimi, ders planlarm1n
geli~tirilmesi, uygulanmas1 ve ogrencilerin degerlendirilmesi gibi konulann tamam1rn
kapsamaktad1r. Pedagojik anlamda yeterli bilgiye sahip olan bir ogretmenin, ogrencilerinin
bilgiyi nas1I daha iyi edinebileceklerini, becerileri nasli daha iyi sergileyebileceklerini,
ogrenme i~in nas1I daha olumlu yonde tutum kazanabileceklerini bilmesi gerekmektedir.
Bunlann yarn sira pedagoji bilgisine sahip ogretmenin sosyal, bili~sel ve geli~imsel
kuramlann sm1fta nas1I uygulanabilecegini bilmesi gerekmektedir. Bu alani a~1klayabilecek
ornek gostergeler olarak "etkili ileti~im tekniklerini kullanabilme, bireysel farkilhklara
'\. uygun ogretim yontemi se~ebilme" ifadeleri verilebilir.

, i~erik bilgisi, ogrenciye ders ile aktanlmak istenen bilgidir. Bir ba~ka deyi~le alan bilgisi
olarak da ifade edilen i~erik bilgisi, konu alanmm ogrenilmesi ve ogretilmesi hakkmdaki
bilgidir. Bu baglamda matematik, kimya, tarih, sanat, muzik gibi alanlarda ogretilecek clan
k~~ulan~, kavramlann_, t~,orilerin ve i~lemlerin de ogretmen tarafmdan iyi di.izeyde
b1l1nme~1-g~rek'.11~ktedir. Konu alanmm temelini olu~turan kuramsal yap1y1 bilme, konu
alanma 1l1~km b1lg1 ve becerileri geli~tirme yollann1 bilme" ifadeleri bu alana yo rk .. k
.. t ·t d . ne I orne
gos erge I a e1en o1arak verilebilir.

Teknoloji bilgisi, kitap, tebe~ir ve karatahtaya ek olarak i~letim sistemle · b"I ·

d k 1· · - ., n, 1g1sayar
onanim1, e 1me 1~ 1emc1 1er, tablolama programlan , web tarayicil an ve e-posta g1b1 • •
yaz11imsal ara~lann standart kullanimlan ile bilgisayar donaniml
k I annm ve yaz1hmlannm
uru umu, ayarfanmas1, belgeferin olu~turulmas1 ve belgeler i.iz · d · I
bifgilerini de kapsamaktadir. Bir ba~ka deyi~le og·retmenl ~rmt ek I~ le~ yap1lmas1
k d h. • • . enn e no OJI kullanim1
onusun a sa 1p ofdugu b1fg1 ve becerileri ifade etmektedir G" .. .. .
teknofojifer ozellikle ogretmenlerin bu becerilere sahi olmai" unumuz~e geh~e~
(Koehler ve Mishra, 2009· tpack erg 2009 ) "Ka P arm, gerekt1rmektedir
' · ' · r~1 1a~1 1an problemle · t k I .. • .
kuffanarak ~ozebilme, gereksinim duydugu teknolojiy" d • n e no OJ1y1 etkm
ifadeleri bu alana ait ornek gostergeler olarak verileb·i'· amaci ogrultusunda kullanabilme"
I Ir.

16
 Teknopedagojik Egitime Dayah Ogretim Teknolojileri ve Materya/ Tasanm1 llill
Yukarrda krsaca a~rklanan 0~ alandan pedagoji ve i~erik bilgisinin birlikte ele alrnmasryla
ortaya ~rkan pedagoji i~erik bilgisi, i:igretmenlerin konu alanrn i:igretimine ili~kin sahip
oldugu bilgi ve becerileri kapsamaktadrr. Bu bilgi alanr, belirli bir alana yi:inelik etkili
ogretimin saglanmasrnr ifade etmektedir. Gene! olarak bu alan, her bir konu alanrnrn
i:igretimine ili~kin pedagoji bilgisinin birbirinden farkhhk gbstermesi gerektigi temeline
dayanmaktadrr. Ornegin, matematik i:igretimindeki i:igretim yi:intem ve teknikleri,
bilgisayar i:igretimindeki i:igretim yi:intem tekniklerine gore farklrhk gi:isterebilmektedir.

Teknoloji pedagoji bilgisi ise belirli teknolojiler kullanrldrgr zaman i:igretimin ve i:igrenmenin
nasrl degi~tigi ile ilgilenmektedir. Bu kavram, teknolojik ara~larrn Ostun ve zayrf yi:inleri ile
bu teknolojilerin i:igretmenlik meslek bilgisi a~rsrndan (srnrf yi:inetimi, i:il~me
degerlendirme, i:igretim yi:intem ve teknigi) en iyi nasrl kullanrlmasr gerektigini ifade
etmektedir. Ornegin beyaz tahta uzun yrllardan bu yana egitim sOrecinde bir ara~ olarak
kullanrlmasrna kar~rn, kullanrmr srnrrlr dOzeyde kalmaktadrr. <;:i.inki.i genellikle srnrfta
ogretmenin kontroli.inde ve ogretmene yakrn bir yerde kullanrlmaktadrr. Ancak bu
teknoloji, ogrencilerin kullanrmrna uygun bir ~ekilde tablolarrn yerle~tirilebildigi,
ogrencilerin fikirlerini payla~trgr ve grup ~alr~malarrnda her gruba bir aracrn verildigi ~ekilde
de kullanrlabilir.

Teknoloji ve i~erik bilgisinin birlikte ele alrnmasryla ortaya ~rkan teknoloji i~erik bilgisi,
ogretmen adayrnrn konu alanrna ili~kin belirli bir i~erigin etkili bir ~ekilde ogretimi i~in
teknolojiyi se~me ve kullanma bilgisini kapsamaktadrr. Bir ba~ka deyi~le ogretmenlerin
hangi teknolojilerin bir konunun ogretimi i~in en iyi oldugunu ve hangi teknolojilerin
ogretim konularrnr nasrl ~ekillendirdigini bilmesi gerektigini bilgilerine odaklanmaktadrr.

$ekil 1. 7.'de goruldi.igi.i gibi pedagoji, i~erik ve teknoloji bilgisi olmak i.izere i.i~ temel alanrn
birlikte ele alrnmasryla olu~an teknolojik pedagojik i~erik bilgisi bu kitabrn ikinci i.initesinde
detaylr olarak ele alrnmr~trr.

Yukarrda k1saca ai;:1klanan modellerden gori.ildi.igi.i gibi si.ire<;te entegrasyonun nas,1 olmas,
gerektigi konusunda farkl, gori.i~ler bulunmaktad1r. Bu gori.i~lerden baskrn olan ilki,
teknofojik altyap, ve sistemlerin egitimsel ortamlara eklenmesini vurgulayan teknolojik
bak,~ ai;:1s1d1r. Bu bak1~ ai;:1srna uygun teknoloji entegrasyon modelleri olarak Sosyal Model,
Teknofoji Entegrasyonu Planlama Modeli, Sistematik BiT Entegrasyonu Modeli, Apple
Gelecegin Srn1flarr Modeli sayrlabilir. ikinci gori.i~ ise BiT arai;:larryla beraber pedagojik
boyutun bir bi.iti.in halinde ele alrnmas1nr savunan pedagojik bakr~ ai;:1s1d1r. Pedagojik ve
teknolojik bakr~ ai;:rlarrnrn birbirleriyle bOtOnle~tirilerek ogretim ortamlarrnrn
tasarlanmasrnda, her iki bak,~ ai;:1s1 arasrndaki bag, gui;:lendirecek ii;:erigin de sOrece
katrlmasr vurgulanarak teknoloji entegrasyonunun ii<; boyutlu bak1~ ac;:1s1yla ele almmasr
gerektigi soylenmektedir (Ku~kaya-Mumcu, Ha~laman ve Koc;ak-Usluel, 2008). Bu
baglamda teknoloji, pedagoji ve ic;erik olmak Ozere i.i<; farklJ alanrn birlikte egitimini ifade
eden gorO~ler de bulunmaktadir. Bu gorO~e uygun teknoloji entegrasyonu modelleri
arasrnda Geli~tirilmi~ Pierson Modeli ile Teknolojik Pedagojik ic;erik Bilgisi Modeli
bulunmaktadir. Ele ahnan modellerin ti.imOnde etkili teknoloji entegrasyonu sOrecinde

17
 ll~-~~Te~k~no~p~e~da~g~o'f!_ifik~Eg7_!_"it~im~e!:_Da~y~a~/J_.:O~·g:.:_re::t1~
•
=---~=-:--
·m:._:_:.Te::,:k.:.:_no:.:t~o1~·;1::..:er;_i.:_ve:M-=a=te~ry~a=l:Ta_s:a:r,=m=t
k •· • tmenlere vurgu yap1lirken Geli~tirilmi~ Pierson Modelinde
insan kaynag, o1ara ogre
ogretmenlerin yani s1ra ogrenciye de vurgu yap1lmaktad1r.

Teknoloji Entegrasyonunda Ogretmen Yeterlilikleri

Egitim sistemlerine etkili bir teknoloji entegrasyonu -~adece teknoloji satin alma anlam,na
gelmez, ayni zamanda ogretim program,, pedagoJ1, kurumsal . ha~_ , r ol_u~, ~z_un vadeli
finansman ve ogretmen yeterliklerini de i~eren ~ok boyutlu b1r sure~t,r (Tm10, 2003).
Yukanda kisaca a~1klanmaya ~ah~an teknoloji entegrasyon modellerinden de
anla~ilabilecegi gibi si.ire~te etkili olan farkh degi~kenler bulunmakla birlikte ogretmenlerin
bu si.irei;:te ayn bir onemi oldugu gori.ilmektedir. Teknoloji entegrasyon si.irecinin
payda~lanndan olan ogretmenlerin yeterliliklerinin geli~tirilmesinin si.ireci etkili k1lacag1
soylenebilir (Hew ve Brush, 2007; Kara!, Aydm ve Ursava~, 2009; Lim, 2007; Lim ve Khine,
2006; bzdemir ve K1lii;:, 2007; Valin, Karadeniz ve ~ahin, 2007). Ogretmen yeterlikleri
ogretmenlerin "ogretmenlik meslegini etkili ve verimli bi~imde yerine getirebilmek i~in
sahip olunmas1 gereken bilgi, beceri ve tutumlar" olarak tanimlanmaktad,r (MEB, 2008).
Yabanc1 kaynaklarda kullanilan bii;:imi ile "ogretmenlik meslegi standartlan", ogretmenlerin
mesleki ozellikleri, bilgi, anlay1~ ve becerilerini kapsamaktad1r (Ti.irk Egitim Dernegi, 2009).

bgretmenlerin ogretim si.irecine teknolojiyi entegre etme ile teknoloji kullanim yeterlik ve
standartlannm belirlenmesinde ulusal standartlari tanimlama, ogretmen yeti~tiren
uzmanlann gori.i~ ve onerilerini alma ve kar~1la~tirmali degerlendirme olmak i.izere i.ii;: ti.ir
yakla~1mdan soz edilmektedir (Valcke, Rots, Verbeke ve Braak, 2007) . Bu dogrultuda
i.initenin bu boli.imi.inde oncelikle uluslararas1 alanda BiT baglammda ogretmen yeterlikleri
ardmdan Ti.irkiye'deki ogretmen yeterlikleri ele ahnm1~t1r.

B~rle1mi1 Millet/er Egitim, Bilim ve Kiiltiir Te1kilat1 Ogretmenler ifin

BIT Yeterlik Standart/ar,

~~rle~mi~ M '. ll~tle~ Egiti~, Bilim ve Ki.i~ti.ir Te~kilat1'nm (UNESCO) ger~ekle~tirdigi

ogretmenler ..• 1i;:m BIT yeterhk
. standartlan baglammda bir i;:eri;:eve sunan JCT-CST proJesmm · · ·
amac1 ~gretm~n~erm _ sm1flarmda ve derslerinde teknoloji entegrasyonunu
geri;:ekle~tirmelenni saglamakt1r. Proje kapsammda egitim politikalan ve k ·k
r . I .. t ·· k I e onom,
ge 1~1m e or u~en te no oji okuryazarhg1, bilgiyi derinle~tirme ve bilgiyi ol t
yakla~1mlan temelinde etkili bir teknoloji entegrasyonunun bile~enler,·
. .. • . o 1an po ul,_t~_kurma
1 a ve
v1zyo~, ogret,_m program, ve degerlendirme, pedagoji, teknoloji kullanim, •· r
organizasyon ,le mesleki geli~im bile~enleri temel ahnarak Tablo 11 I t 1' yone ,m ve
. . o u~ uru mu~tur.

18
 Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasanm, Wl1
entegrasyonuyla ili~ki olan performans gostergelerine yer verilmi~tir. Bunlar (MEB, 2008;
llgaz ve Usluel, 2011):
• BiT ile ilgili yasal ve ahlaki sorumluluklan bilme ve bunlan ogrencilere
kazandirabilme,
• Teknoloji okur-yazan olma,
• BiT'deki geli~meleri izleyebilme,
• Mesleki geli~imini desteklemek ve verimliligini artirmak i~in BiT'lerden
yararlanabilme,
• BiT'lerden (~evrimi~i dergi, uygulama yaz1hmlan, e-posta, vb.) bilgiyi payla~ma
amac1yla yararlanabilme,
• BiT'leri de kullanarak farkll deneyimlere, ozelliklere ve yeteneklere sahip
ogrencilere uygun ogrenme ortamlan haz1rlayabilme,
• Ders plarnnda BiT'in nas1I kullarnlacagma yer verebilme,
• Materyal haz1rlamada bilgisayar ve diger teknolojik ara~lardan yararlanabilme,
• Teknolojik ortamlardaki (veri tabanlan, ~evrimi~i kaynaklar vb.) ogretme-ogrenme
ile ilgili kaynaklara ula~abilme, bunlan dogruluk ve uygunluklan a~1smdan
degerlendirebilme,
• Teknoloji kaynaklarmm etkili kullarnmma model olabilme ve bunlan ogretebilme,
• Ogrencilerin farkh ihtiya~lanrn dikkate alarak ogrenci merkezli stratejileri
destekleyen teknolojiler kullanabilme,
• Teknoloji yogun ogrenme ortamlarmda davrarn~ yonetimi i~in stratejiler
geli~tirebilme ve uygulayabilme,
• BiT'leri kullanarak verileri analiz edebilme,
• BiT'leri kullanarak sonu~lardan velileri, okul yonetimini ve diger egitimcileri
haberdar edebilme
BiT kavram1rn i~eren ve yukanda siralanan performans gostergelerinde hem UNESCO'nun
hem de ISTE'nin geli~tirmi~ oldugu standartlar i~erisinde yer alan performans
gostergelerine deginildigi gorulmektedir.

Sonu~
H1zla geli~en ve toplumsal ya~amda degi~im ve donu~umlere yol a~an BiT'lerin etkiledigi
alanlardan birisi de egitimdir. Bu sure~ okul, ogrenci ve ogretmenlerin var olan rollerinde
degi~iklige yol a~m1~ ve BiT'lerin egitime entegrasyon surecini ba~latm1~t1r. BiT
entegrasyonu ogretme-ogrenme ortamlarm1, ogretim programm1 ve alt yap1y1 i~ine alacak
bi~imde ogretme-ogrenme surecinin tum boyutlannda teknolojinin etkili ve verimli
bi~imde kullarnlmas1 ~eklinde tarnmlanabilir (Yahn, Karadeniz ve ~ahin, 2007). Entegrasyon
sured ba~lang1~ta BiT'lerin ayn bir konu alani olarak ogretimi bi~iminde yap1hrken, giderek
BiT'lerin ogretme-ogrenme sured i~erisinde aktif olarak kullanilmas1, ogretim program, ile
BiT'lerin butunle~tirilmesi, diger bir deyi~le BiT'lerin ogretme-ogrenme surecine
entegrasyonu durumuna ge~ilmi~tir (Sirakaya, 2012). Bu sure~te surecin bile~enleri olan
payla~1lan vizyon, politikalar, standartlar ve program destegi, mesleki geli~im, donanim,
yaz1hm ve diger kaynaklara eri~im, uygun ogretim ve degerlendirme yakla~1mlan ile teknik

31
I- Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasanm,

destegin dikkate ahnmast gerekmektedir. Bu baglamda alanyaztnda teknoloji entegrasvon

surecinin bile~enlerini temel alan c;ok say1da teknoloji entegrasyon modeli geli~tirilmi~tir.
Geli~tirilen bu modellerden baz1lan Teknoloji Entegrasyonu Planlama Modeli, Sistematik
BiT Entegrasyonu Modeli, Apple Gelecegin Stn1flan Modeli, Sosyal Model, Geli~tirilmi~
Pierson Modeli, Teknolojik Pedagojik ic;erik Bilgisi Modeli ~eklinde s1ralanabilir. Di.inyada
bu teknoloji entegrasyonu modellerini ya da bazt bile~enlerini temel alan bir takim
entegrasyon projeleri de gerc;ekle~tirilmi~tir. Bunlardan 2008 ytltnda Portekiz'de Macellan
Projesi kapsammda her ogrenciye ve ogretmene bir dizi.istu bilgisayar ve ders ic;eriklerinin
dijital ortamda verilmesi planlanmt~ ve hayata gec;irilmi~tir. Bu proje ile Portekiz, egitimde
teknoloji entegrasyonu konusunda Avrupa'da en iyi be~ ulke arastna girme yolunda onemli
ilerleme kaydetmi~tir. Olkemizde de FATiH projesi hayata gec;irilmi~, ogretmen ve
ogrencilere tablet bilgisayarlar dag1t1lm1~, z-kitap ic;erikleri sunulmu~ ve etkile~imli
tahtalarla ders i~leyebilecekleri ortamlar tasarlanm1~t1r. Ti.irkiye'deki uygulamaya benzer
bir ~ekilde butun ogretmen ve ogrencilere tablet verilmesini planlanan Guney Kore de
butun ders ic;eriklerinin dijital ortamda ogretmen ve ogrencilere verilmesini
hedeflenmi~tir. ABD'de ise her ogrenciye bir bilgisayar ya da bir teknoloji cihaz 1
vermektense, her ogrencinin okul ic;erisinde ihtiyac; duydugu zaman eri~ebilecegi
teknolojiyi ham bulundurma stratejisi benimsenmi~tir.

BiT'in ogretme-ogrenme surecine entegrasyonunda, surec;te etkili olan degi~kenler farkh

ve c;ok boyutlu olsa da ogretmenlerin ayn bir oneme sahip oldugu ileri surulebilir (llgaz ve
Usluel, 2011). Bu baglamda surecin onemli payda~lartndan biri olan ogretmen
yeterliklerinin on plana c;1kt1g1 soylenebilir. Ogretmen yeterlikleri ogretmenlik meslegini
etkili ve verimli bic;imde yerine getirebilmek ic;in sahip olunmas1 gereken genel bilgi, beceri
ve tutumlar olarak tanimlanmaktadir (Seferoglu, 2009). Ogretmen Yeterlikleri; Milli Egitim
hedeflerinin desteklenmesine katk1 saglamak, ogretmenlerin niteligi ve kalitesi ic;in
k1yaslama, kar~1la~t1rma yapilabilecek bir yap1 olu~turmak, ogretmenlik mesleginin statusu
ve kalitesi ac;1s1ndan toplumsal beklentilerde tutarhl1k olu~turmak, ogretmenlerin mesleki
geli~imlerinde esas ahnacak ac;1k, anla~1hr ve guvenilir bir kaynak olu~turmak,
ogretmenlerin bilgi, beceri, tutum ve degerlerini tanimlamak ogrencilerin "ogrenmeyi
ogrenmesi" ic;in f1rsatlar saglamak, ogretmenlerin gorevlerini ~effafla~t1rarak veliler ve
toplum ic;in kalite guvencesini olu~turmak gibi pek c;ok amacin gerc;ekle~tirilmesi ic;in
haz1rlanm1~t1r (Guldere, 2011). Bu baglamda ulkemizde "Ogretmenlik Meslegi Genel
Yeterlikleri", bilimsel ara~t1rma yontem ve surec;leri kullanilarak ilgili tum payda~lann goru~
ve onerileri ahnarak, alt1 ana yeterlik, 31 alt yeterlik ve 233 performans gostergesi olarak
belirlenmi~ ve 2590 Say1h Tebligler Dergisi'nde yayinlanm1~t1r. Onitemizde ele ahnan konu
baglamtnda yaytnlanan ogretmenlik meslegi genel yeterlikleri ic;inde 14 performans
gostergesinin teknoloji entegrasyonuyla ilgili oldugunu soylemek olanakhd1r.

32
 Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasanm,
Kaynak~a

Apple (20~8!· Apple Classroo~s of tomorrow-today: Learning in the 21st century. 1 Mart 2013
tanhmde htt : education.a le.com acot2 lobal files ACOT2 Back round . df adresinden
eri~ilmi~tir.
Akpma~, Y. (2003). Ogretmenlerin yeni bilgi teknolojileri kullanimmda yuksekogretimin etkisi:
Istanbul okullari ornegi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2 (2).
Angeli, C. ve Valanides, N. (2009) . Epistemological and methodological issues for the
conceptualization,development, and assessment of ICT-TPCK: Advances in technological
pedagogical content knowledge (TPCK). Computers & Education, 52, 154-168.
Archambault, L., ve Crippen, K. (2009). Examining TPACK among K-12 online distance educators in
· the United States. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9 (1), 71-88.
Bauer, J., ve Kenton, J. (2005). Toward technology integration in the schools: Why it isn't happening.
Journal of Technology and Teacher Education, 13 (4), 519-546.
Clark, K. (2006). Practices for the use of technology in high schools: A delphi study. Journal of
Technology and Teacher Education, 14 (3), 481-499.
<;:oklar, A. N. (2008). Ogretmen adaylarmm egitim teknolojisi standartlan ile i/gili ozyeterliklerinin
belirlenmesi. Yaymlanmam1~ doktora tezi, Anadolu Oniversitesi Egitim Bilimleri Enstitusu,
Eski~ehir.
Dwyer, D., Ringstaff, C., Sandholtz, J. ve Apple Computer Inc. (1990). Teacher beliefs and pactices:
Patterns of change. Apple Classrooms of Tomorrow Advanced Technology Group-ACOT
Report.
Earle, R. S. (2002). The integration of instructional technology into public education: Promises and
challenges. Educational Technology, 42 (1), 5-13.
Erdemir, N., Bak1rc1, H. ve Eyduran, E. (2009). Ogretmen adaylarmm egitimde teknolojiyi
kullanabilme ozgi.ivenlerinin tespiti. Turk Fen Egitimi Dergisi, 6 (3), 99-108.
Ertmer, P.A. (2005). Teacher pedagogical beliefs: The final frontier in our quest for technology
integration? Educational Technology Research and Development, 53 (4), 41-56.
Glazer, E., Hannafin, M. J. ve Song, L. (2005). Promoting technology integration through
collaborative apprenticeships. Educational Technology Research and Development, 53(4), 57-
67.
Gokta~, v., Yildmm, s. ve Y1ld1r1m, z. (2009). Main barriers and possible enablers of_ICTs integration
into pre-service teacher education programs. Educational Technology & Society, 12 (1), J93-

W~ ( )
Granger, C. A., Morbey, M • L. , Lotherington, H., Owston, R.D. ve Wideman, H. H. 2002, Factors
• d
contributing to teachers' successful implementation of IT. Journal of Computer Ass,ste
·
Learning, 18 48,., "88 DOI· 10 1046/j 0266-4909.2002.00259.doc.x
, · · · ·
GOlbahar, v. (2008). Improving the technology integration skills o! . h h
prospective teac ers t roug
h

·
practice: A case st udy. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET, 7 (4),

71-81. · f . I t d'
..
Gulbahar, ..
Y. ve Guven, 1. (2008) • A survey on ICT usage
. and the perceptions o soc1a s u 1es
teachers in Turkey. Educational Technology & Soc,e_ty, 11 (3), 37~5!.
.. w t en yeterlikleri? 11 Haman 2013 tanhmde
Guldere, Y. Z. (2011). Ne d en ogre m . · Id /P /neden%20%C3%B6%C4%9Fre
http://ekampus.orav.org.tr/Blogge_r~yzi~a~u ere_ age138221
tmen%20yeterlikleri adresinden en~ilmi~tir. •. . . .. _ .
.. .. .:..:..:.:~=::..,.,:=~~(l004) Bilgi i;agmda ogretmen adaylarmm eg1t1mmde ogret1m
Gunduz, ~- ve Odaba~1, H.F. . . · d . . onemi The Turkish Online Journal of Educational
teknolojileri ve materyal gell~tirme ersmm ·
Technology- TOJET, 3 (1).

33
I- Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasanm,

Harun, M. H. (2001). Integrating e-learning into the workplace. Internet and Higher Education, 4
(3,4), 301-310.
Hew, K.F. ve Brush, T. (2007). Integrating technology into K-12 teaching and learning: Current
knowledge gaps and recommendations for future research . Educational Technology Research
and Development, 55 (3), 223-252.
Hu, P. J., Clark, T. H.K. ve Ma, w. W. (2007). Examining technology acceptance by school teachers: A
longitudinal study. Information and Management, 41, 227-241.
Hurriyet Gazetesi (1998). Egitimde dev ihaleye dogru. 11 Nisan 2013 tarihinde
http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-19749 adresinden eri~ilmi~tir.
llgaz, H. ve Usluel, Y. (2011). Ogretim surecine BiT entegrasyonu ac;:1smdan ogretmen yeterlikleri ve
mesleki geli~im. Egitim Bilimleri ve Uygulama, 10 (9), 87-106.
ISTE (2002) . ISTE national educational technology standards (NETS) and performance indicators for
teachers. 23 MayIs 2013 tarihinde
http://www.iste.org/docs/pdfs/nets for teachers 2000.pdf?sfvrsn=2 adresinden eri~ilmi~tir.
ISTE (2008). iste.nets-t: Advancing digital age teaching. 23 MayIs 2013 tarihinde
http://www.iste.org/docs/pdfs/nets-t-standards.pdf?sfvrsn=2 adresinden eri~ilmi~tir.
ingiliz Egitsel ileti~im ve Teknoloji Kurumu ( British Educational Communications and Technology
Agency-BECTA) (2004). A review of the research literature on barriers to the uptake of ICT by
teachers . 10 Mart 2013 tarihinde
http://dera.ioe.ac.uk/1603/1/becta_2004_barrierstouptake_litrev.pdf adresinden
eri~ilmi~tir.
Kabakc;:1, I. ve Odaba~1, H. F. (2003). Bilgi toplumunda alt1 ~apkah ogretmen. Anadolu Oniversitesi
Egitim FakOltesi Dergisi, 13 (1), 97-103.
Kabakc;:1 Yurdakul, I. (2011). An evaluative case study on Professional competency of preservice
information technology teachers. Turkish Online Journal of Educational Technology, 10 (3),
33-53.
Karal, H., Aydin, Y. ve Ursava~, 0. F. (2009). Struggles for integration of the technologies into
learning environment in Turkey. International Journal of Social Sciences, 4 (2), 104-111.
Kaya, G. ve Kot;ak Usluel, Y. (2011). Ogrenme ogretme suret;lerinde BiT entegrasyonunu etkileyen
faktorlere yonel ik it;erik analizi. Buco Egitim FakOltesi Dergisi, 31, 48-67.
Koehler, M. J. ve Mishra, P. (2009). What is technological pedagogical content knowledge?
Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1). 1 Eylul 2009 tarihinde
http://www.citejournal .org/vo19/issl/general/article1.cfm adresinden eri~ilmi~tir.
Koehler, M. J. ve Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology?
The development of technological pedagogical content knowledge. Journal of Educational
Computing Research, 32 (2), 131-152.
Kot;ak-Usluel, Y., Ku~kaya-Mumcu, F. ve Demiraslan, Y. (2007). Ogrenme-ogretme surecinde bilgi ve
ileti~im te~~olojileri: Ogretmenlerin entegrasyon sureci ve engelleriyle ilgili goru~leri.
Hacettepe Universitesi Egitim FakO/tesi Dergisi, 32, 164-178.
Kurt, A. A. (2007~- Ogretmen geli~iminde bilgi ve ileti~im teknolojilerini destekleyecek temel
bile~enler, Ogretmen Egitiminde Bilgi ve ileti~im Teknoloji/eri. <;eviri Ed: H. Ferhan Odaba~I,
Ankara: Nobel Yaym Dag1t1m.
Ku~kaya-Mumcu, F., Ha~laman, T. ve Koc;:ak-Usluel, Y. (2008). Teknolojik pedagojik ic;:erik bilgisi
modeli c;:erc;:evesinde etkili teknoloji entegrasyonunun gostergeleri. 8. Uluslararas, Egitim
Teknolojileri Konferans, Bildiri Kitab,, Eski~ehir, 396-400.
Lim, C. P. (2007). Effective integration of ICT in Singapore schools: Pedagogical and policy
implications.Education Technology Research&. Development, 55 (1), 83-116.

34
_ _ _ _7i_e_kn_o~p_e~d-:a~g~o1:--·ik~ Eg_~i_ti_m_e_D
_a..:.y_a_h...::.o::...:·g~r.:.e:.::
tim'. '. .'._'.1i'. .'.: e~k'. .'.:no~l~o1!·u~e~ri~v::e~M~a~t=e~ry~a~I
:. : ~Ta~s~a~n'!!_m~1__'.I-!
·
Lim, C. P. ve Ching, C. S.. (
20 4
?
l-. An ac~i~i~y-theoritical approach to research of ICT integration in
Singapore schools. Orienting activities and learner autonomy. Computers & Education, 43,
215-236.
2 6
Lim, C. P. ve Khine, M. ( 00 ). Managing teachers' barriers to ICT integration in Singapore schools.
Journal of Technology and Teacher Education, 14 (1), 97-1 .
25
2 3
Loveless, A. M. ( 00 ). :he interaction between primary teachers' perceptions of ICT and their
pedagogy. Education and Information Technologies, 8 (4), 313-326.
Mazman, S. G. ve Ko~ak-Usluel, Y. (2011). Bilgi ve ileti~im Teknolojilerinin Ogrenme-Ogretme
Sure~lerine Entegrasyonu: Gostergeler ve Modeller. Egitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 1
(1), 62-80.
Milli Egitim Baka_~hgi-MEB (2006). Ogretmen/ik meslegi gene/ yeterlilikleri. Ankara: Milli Egitim
Bakanhg, Ogretmen Yeti~tirme ve Egitimi Genel Mudurlugu.
Milli Egitim Bakanhg1-MEB (2_ ?08). Ogretmen yeterlilikleri: Ogretmenlik meslegi gene/ ve ozel a/an
yeterlikleri. Ankara: Ogretmen Yeti~tirme ve Egitimi Genel Mudurlugu. 15 May1s 2013
tarihinde http://otmg.meb.gov.tr/Otmg.html adresinden eri~ilmi~tir.
Milli Egitim Bakanhg1-MEB (2013). FATiH gelecege a~1lan kap1. 8 Nisan 2013 tarihinde
http://fatihprojesi.meb.gov.tr/tr/index.php adresinden eri~ilmi~tir.
Mishra, P. ve Koehler, M. J. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A framework for
integrating technology in teacher knowledge. Teachers College Record, 108 (6), 1017-1054.
Mumtaz, S. (2000). Factors effecting teachers' use of information and communications technology:
A review of the literature. Journal of Information Technology for Teacher Education, 9 (3),
319-342.
Niess, M. L. (2005). Preparing teachers to teach science and mathematics with technology:
Developing a technology pedagogical content knowledge. Teaching and Teacher Education,
21 (5), 509-523.
Odaba~,, H. F. (2009). Ogretmenlikte mesleki geli~im ve teknoloji kullan1m1. I.Kabak~1, (Ed.),
Ogretmenlikte mesleki geli~im i~inde (160-178). Eski~ehir: Anadolu Oniversitesi Yaymlan.
Ozdemir, S. ve K1h~, E (2007). Integrating information and communication technologies in the
Turkish primary school system. British Journal of Educational Technology, 38 (5), 907-916.
Pierson, M. (1999). Technology practice as a function of pedagogical expertise. Doctoral dissertation.
Arizona State University, UMI Dissertation Service, 9924200.
Roblyer, M. D. (2006). Integrating educational technology into teaching. Upper Saddle River, N.J.:
Merrill Prentice Hall.
Roblyer, M.D. ve Doering, A. H. (2010). Integrating educational technology into teaching (5th
Edition). Pearson.
Seferoglu, S. S. (2009). Yeterlikler, standartlar ve bili~im teknolojilerindeki geli~mele~ 1~1gmda
ogretmenlerin surekli mesleki egitimi. Egitimde Yans1malar IX: Turk_i_ye'nin Ogretmen
Yeti~tirme c;:1kmaz1 Ulusal Sempozyumu, ss. 204-217. Ankara: Ba~kent Universitesi Egitim
Fakultesi ve Tek1~1k Egitim Ara~tirma Geli~tirme Vakf1.
Shulman, L. (1986). Those who understand : Knowledge growth in teaching. Educational Researcher,
15 (2), 4-14.
S1rakaya, M. (2012). Bilgi ve ileti~im teknolojilerinin entegrasyonu. 14 Nisan 2013 tarihinde
http://prezi.com/hj6-vwatc -y/bit-entegrasyonu adresinden eri~ilmi~tir.
Tanyeri, T. (2008). Matematik ogretimine bilgi ve ileti~im tek~o~ojile~ini~ ent~gra~yonu konusunda
payda~ gorii~Jeri. Yaymlanmam,~ doktora tezi, Anadolu Un1vers1tes1, Esk1~eh1r.
Tinio, V. (2003). /CT in education. ICT for Development, United Nations Development Programme,
New York. ·
Toledo, c. (200 5). A five-stage model of computer technology integratio_n into teacher education
curriculum. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 5 (2), 177-191.

35
I- Teknopedagojik Egitime Dayal, Ogretim Teknolojileri ve Materyal Tasanm,
-=~___:_=:..:..:.!~:.::.:~:.:..:...:=-=.:=-=-=-=.!...::..:.:....:::..=..:.~-------:___----~----------
tpack.org. l2009). Technological pedagogical content knowledge. 20 Eylul 2009 tarihinde
http://tpck.org/tpck/index.php?title=Technological_Pedagogical_Content_Knowledge
\
adresinden eri~ilmi~tir.
Turan, A.H . ve c;.olakoglu, B.E. l2008). Yuksek ogrenimde ogretim elemanlannm teknoloji kabulu ve
kullanim,: Adnan Menderes Oniversitesinde ampirik bir degerlendirme. Dogu~ Oniversitesi
Dergisi, 9 ll), 106-121.
Turk Egitim Dernegi l2009). Ogretmen yeterlikleri ozet rapor: Ogretmene yatmm, gelecege at,hm. 20
May1s 2013 tarihinde
http://portal.ted.org.tr/yayinlar/Ogretmen_Yeterlik_Kitap_Ozet_rapor.pdf adresinden
eri~ilmi~tir.
United Nations Educational Scientific and Cultural Organization-UNESCO l2002). Information and
communication technologies in teacher education: A planning guide. 23 Nisan 2013 tarihinde
http://unesdoc.unesco.org/images/0012/001295/l29533e.pdf. adresinden eri~ilmi~tir.
United Nations Educational Scientific and Cultural Organization-UNESCO l2008). Competency
standarts modules. 10 May,s 2013 tarihinde
http://unesdoc.unesco.org/images/0015/001562/l56207e.pdf adresinden eri~ilmi~tir.
Onluer, S. l2010). Enge/tiler entegre yiiksekokulundaki bilgi ve i/eti~im teknolojileri entegrasyonu
siirecinin ince/enmesi. Yaymlanmam,~ doktora tezi, Anadolu Oniversitesi, Eski~ehir.
Wang, Q. l2008). A generic model for guiding the integration of ICT into teaching and learning.
Innovations in Education and Teaching International, 45 l4), 411-419.
Wang, Q. ve Woo, H.L. l2007). Systematic planning for ICT integration in topic learning. Educational
Technology and Society, 10 ll), 148-156.
Woodbridge, J. l2004). Technology integration as a transforming teaching strategy.
http://www.techlearning.com/article/2022 adresinden 15 ~ubat 2010 tarihinde edinilmi~tir.
Valcke, M., Rots, I., Verbeke, M. ve Braak, J. l2007). ICT teacher training: Evaluation of the
curriculum and training approach in Flanders. Teaching and Teacher Education, 23 l6), 795-
808.
Van Melle, E. V., Cimellaro, L. ve Shulha, L. l2003). A dynamic framework to guide the
implementation and evaluation of educational technologies. Education and Information
I

I
Technologies, 8 l3), 267-285 .
Yahn, H. i., Karadeniz, ~- ve ~ahin, S. l2007). Barriers to information and communication technologies
integration into elemaentary schools in Turkey. Journal of Applied Sciences, 7 l24), 4036-
4039 .
YurdugUI, H., Erdem, M. ve Seferoglu, S. S. l2010). Ogretmenlik meslegi genel yeterliklerine ili~kin
ogretmen yeti~tiren kurumlardaki ogretim elemanlannm goru~leri. Ulus/araras, Ogretmen
Yeti~tirme Politikalar, ve Sorunlar, Sempozyumu II. Bi/di rifer Kitab,, Ankara, 333-342.
Zhao, Y. ve Frank, K.A. l2003). Factors affecting technology uses in schools: An ecological
perspective. American Educational Research Journal, 40 l4), 807-840.

36