You are on page 1of 31

MERSİN ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

STAJ ÖDEVİ
(2020-2021COVID-19 PandemisiYaz Dönemi)

ÖDEVİN KONUSU:ÇATI YAPIMI VE DUVAR İŞLERİ

ÖĞRENCİ ADI SOYADI: MOHAMED IYAD HAYYANI

ÖĞRENCİ NUMARASI: 17-158-836


Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

ÇATI YAPIMI
Çatı nedir?
Çatı yapının en üst kısmında yer alan, atmosferik etkilere karşı koyan (yağmur, kar ve dolu gibi)
yağış yüklerini taşıyabilecek ve tahliyesini sağlayacak şekilde tasarlanan, çoğunlukla kiremitle
izole edilmiş yapı elemanlarıdır. Binanın en önemli sistemleri arasında yer alan çatının tipinin
belirlenmesinde, bulunduğu Ülke, Bölge ve Kent coğrafi ve iklimsel özellikler yönünden nasıl bir
çatının yapılması gerektiğini belirler. Kent ve Kentsel Bölgeler de o kentte ki imar, yasa ve
yönetmelikler ile yerel yönetimlerin öngördüğü koşullar belirler, örneğin çatının eğimini. Bina
Kompleksleri ve Bina ise çatının genel konseptini belirler. Binanın nasıl bir çatı ile örtüleceği de
mekan tasarım seviyesinde belirlenmesi gerekmektedir.

Bu aşamaya kadar bahsedilen etmenler tasarım sürecinde uyulması zorunlu etmenler olarak
karşımıza çıkarken çatının taşıyıcı sistemi, konstrüksiyonu ve örtü malzemesi mimarın seçimine
bağlıdır. Çatı arasının kullanılıp kullanılmayacağı ise tasarım sürecinin başında verilmesi gereken
bir karar olup diğer etmenlerin seçimine de etki eder. Çatının tasarım sürecin de, uyulması zorunlu
etmenler ile mimarın seçimine bağlı kriterlerin optimum harmonizasyonu çok önemlidir. Dünyanın
çeşitli bölgelerine bakıldığında çatıların oralardaki iklimsel, kültürel ve malzeme koşullarına bağlı
olarak önemli farklılıklar göstermektedir, bu olgu bölgesel yaklaşım açısından uygun bir oluşum
olduğu ölçüde, her şeyin dünyanın her tarafında yerel koşullar göz ardı edilerek birbirine
benzetilmesi olgusu olarak adlandırılabilecek evrensellik olgusuna ters düşen bir yaklaşımdır.

Yapısal olarak, aynı çatıda bir çatı inşa edilmiştir.


Şekli olmasına rağmen bir üst kat olaraküst yüzey farklı olabilir.
• Çatı, yapısal elemanlardan oluşur.
destek çatı çatı kaplamadır.
• Çatı kaplamaları levhalar.
levhalar, tahta kiremitler, fayanslar, levhanın kendisi.

1
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Şekillerine Göre Çatı Çeşitleri


1. Asimetrik çatı, her bir yüzeyinin (Sağrısının) birbirinden farklı, eğim, büyüklük ve yöneyde
olmasıyla tanımlanır.
2. Testere çatı, kesit görünüşten bakıldığında bir ahşap testeresinin dişlerini andırmasından
dolayı bu isimle anılmaktadır, çoğunlukla sanayi yapılarında tercih edilmekle beraber
tasarımcının konseptiyle uyum sağlaması durumun da konutlarda da kullanılabilmektedir
3. Düz çatı (teras), günümüzde özel tercihi olmayan konut, işyeri ve fabrika yapılarında tercih
edilmektedir, son yıllarda artan yapılaşmayla beraber şehirlerimizin hızla betonlaşmasını en
azından plan görünüşte yeşil algısını artırmak içi düz konseptli yeşil çatılar olarak karşımıza
çıkmaktadır, buna ilave önemli bir özelliği de yüzey suyunu kontrollü bir şekilde zemine
aktarımını sağlar.
4. Beşik çatı, çatıların iki yönde kırılarak oluştuğu modellerdir, özellikle bol yağış alan bölgelerde
daha dik ve az detayla çözümlenmektedir bu sayede yağmursuyu yapı yüzeyinden hızlıca
uzaklaşıp zeminle buluşmaktadır.

Asimetrik çatı Düz çatı (teras)

Testere çatı Beşik çatı

2
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

5. Dört yüzeyli çolak çatı, aslında bir kırma çatıdır, planda bakıldığında mektup zarfını andıran
kırma çatıdan farkı en az iki yüzeyinin kısa iki yüzeyinin uzun olmasından anlaşılmaktadır,
çolak olmak ise bir tarafın diğer taraftan kısa veya uzun olmasını ifade etmektedir.
6. Mansard çatı, tipi François Mansart (Mansard) tarafından, 16. yüzyılda ilk kez tatbik edilmiş
olmasından dolayı bu isimle anılır, Mansard çatılar; Çatı aralarındaki ergonomiyi saçak
çizgisine en yakın noktaya taşıtan modeller olarak ön plana çıkarlar dolayısıyla bu alanların
kullanımının da en maksimum kullanım bu modelde karşımıza çıkar.
7. Bazilik çatı, dini yapılarda ( Bazilika) tercih edilmesinden dolayı bu isimle anılırlar, bir karma
çatı olarak düşünülürse, düşük kotlu bir geniş beşik çatının daha dar ve yüksek bir beşik çatı
tarafından yırtılması ile oluşmuş ve bu iki tip arasında da kottan dolayı oluşan kısımda ara
duvar ile kapatılmıştır. Bu model de kullanılan ara duvar pencereleri sayesinde yapının ortasına
doğal ışık çok rahat bir şekilde ulaşmıştır.
8. Dört yüzeyli veya kırma çatı, tipinde çatılar planda bakıldığında mektup zarfını andıran
tasarımlardır. Bir dikdörtgen son kat tabliyesinin dört köşesinden gelen eğimli mahyasının
kesiştiği ikişerli kolların düz bir ana mahya ile birleştiği çeşitlerdir.

Dört yüzeyli çolak çatı Mansard çatı

Bazilik çatı Dört yüzeyli veya kırma çatı

3
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

9. Çadır veya Pramidal çatılar, kare son kat çatı tabliyesinin çatı oluşturulurken köşelerden
gelen dört eğimli mahyasının bir noktada birleşmesi ile oluşan türleridir.
10. Kule çatı, çokgen olarak çözümlenen kare veya silindirik yapının çatısının eğimli ve dik
mahyalarının sivri bir kalem ucu gibi bir noktada birleştiği türleridir.
11. Soğan çatı, dikdörtgen veya silindirik bir kulenin üstüne bir soğan yumrusunu andıracak
şekilde oturtulan çatılardır, genellikle dini yapı, çeşme ve saray gibi yapılarda tercih edilmiştir.
12. Konik çatılar, dairesel bir yapının üzerine dairesel bir saçakla başlayan sivri bir şapkayı
andıran koni şeklinde çatılardır.

Çadır veya Pramidal çatılar Kule çatı

Soğan çatı Konik çatılar

4
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

13. Kubbe çatılar, yarım küre kesitli çatılardır, tercih edildiği yapılar Cami, Kilise vb. dini
yapılarda tercih edilmiştir.
14. Tonoz çatı, yarım daire kesitli çatılar olup genellikle dini yapılar ve fabrika binalarında tercih
edilirken son dönemlerde konutlarda da güzel kullanılmış örnekler görüşmeye başlanmıştır.
15. Geniş Tonoz, kesitten bakıldığında yarım daireden ziyade hafif dış bükey bir formu olduğu
görülmektedir. Bu form tümsek yapısı ile geniş bir dairenin yay parçası gibi durmaktadır.
16. Sivri tonoz çatı, Mansard ile tonoz çatının informal bir birlikteliği gibide anlatılabilir, bir beşik
çatının iki yüzeyinin kavisli hale getirilmesi olarak da ifade edilebilir.

Kubbe çatılar Tonoz çatı

Geniş TonozSivri tonoz çatı

5
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Çatı Yapımı
çatının asıl görevi altındaki yapıyı nem, soğuk, sıcak, rüzgar, kar, yağmur gibi her türlü çevresel
etkiden korumaktır. Çatı sistemleri ağırlıklı olarak coğrafi koşullara göre seçilmektedir. Siz de
binanın coğrafi koşullarına uygun çatı sistemleri arasından bütçenize uygun, sorunsuz bir çatı elde
etmek için çatı ustalarımızdan anket yapmasını isteyebilir ve keşif sonucuna birlikte karar

verebilirsiniz.

Çatı yapımında öne çıkan iki önemli kriter vardır. Bu iki çatı elemanı çatıyı oluşturmak için bir
araya gelir. Çatı sistemini oluşturan ilk iki temel unsur çatı kaplaması, ikincisi ise çatı yapısıdır.
Çatı kaplaması sizi kar, yağmur gibi hava olaylarından korurken çatı iskeleti onu ayakta tutan
unsurdur. Bir başka deyişle çatı yapım işi, çatı yapısının yapımı ve çatı kaplamasının yapımı olmak
üzere iki aşamadan oluşmaktadır. Çatının bu iki önemli unsurunun önemini aşağıda daha detaylı
anlatacağız.
Çatı İskeleti Yapımı
Çatı çerçevesinin yapımı, komple mühendislik hesapları gerektiren bir iştir. Özellikle yüksek
yapılar üzerine yapılacak çatı iskeletinin projesi inşaat mühendisi tarafından detaylı olarak
hesaplanmalıdır. Bu iskelet çatı kaplamasını sabit tuttuğu için her türlü zorlayıcı çevresel etkilere
karşı dayanıklı olmalıdır. Çatı karkas projesinin uygulanması sırasında, çatı kaplamasında oluşan
fırtına, yoğun kar yağışı ve kar birikimlerine dayanma kabiliyetine sahip bir proje hazırlanmalıdır.
Proje ile çatı tipine uygun ve her türlü koşula dayanabilecek çatı çerçeve malzemesi belirlenmekte,
ardından çatı çerçevesinin yapım maliyeti ortaya çıkmaktadır. Ancak üzgünüz ki Türkiye'de birçok
müteahhit ve şirket çatı maliyetlerini düşürmeleri için inşaat mühendislerine baskı yapıyor. Sırf bu
yüzden işini bırakan inşaat mühendisleri var. Çünkü mühendisin maliyeti düşük tutmak için çatı
çerçeveleme standartlarını düşürmesi gerekiyor, bu da yoğun kar yağdığında veya kötü havalarda
uçarken çatının çökmesine neden olabilir. Bu insan hayatını tehdit eden bir durumdur ve böyle bir
durumda bu projeye imza atan mühendisin hesabı sorulacağı için birçok mühendis bunu kabul
etmez. Ancak ülkemizde diplomaların bile kiralanabildiği düşünüldüğünde, daha fazla para
kazanmak isteyen ve mühendis denilen bazı kişiler müteahhitlerin bu tür isteklerini kabul
etmektedir.
Çatı yapısının yapısını etkileyen faktörlerden biri de üzerinde kullanılacağı çatı kaplamasıdır.
Örneğin, kiremit çatı kaplama levhasının iskeleti, sac çatı kaplama levhasının iskeletinden farklıdır.
Bu nedenle önce çatı kaplama sistemi tercih edilir, ardından çatı yapısı buna göre üretilir.

6
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Çatı Örtüsü Yapımı


Çatı kaplaması, binayı su girişine karşı yalıtan ve çatı yapısına sabitlenen kaplamadır. Çatı kaplama
yapımında tercih edilen çatı kaplama sistemine göre çatı çerçevesi üzerine montaj yapılır. Tavan
kaplamasında doğru seçim çok önemlidir çünkü yanlış seçim ilerde sorunlara yol açabilir.
Çatı kaplama yapımında kullanılacak sistem ve malzemeler, çatı kaplamanın maliyetini belirler ve
çatının toplam maliyeti, çatı çerçevesinin maliyetine çatı kaplamasının maliyeti eklenerek
hesaplanır ve tam olarak hesaplanır. çatı maliyeti.
Çatı kaplama sistemleri metal çatı kaplama sistemleri ve metalik olmayan çatı kaplama sistemleri
olarak ikiye ayrılır. Bunlarla ilgili tahmini hesaplama tabloları aşağıdaki gibidir.
Çatıya düşen yağmurun tahliye edilmesi ve çatı kaplama malzemesinin çözülmesi süreci başlar.
Çatı kaplama yapımında kullanılan çatı kaplama malzemesinin kaliteli olması çok önemlidir.
Çünkü kalitesiz malzemelerle kaplanmış yüzeyler birkaç mevsim sonra çatlama ve su sızdırma
sorunlarına neden olur.
Kalitesiz çatı yalıtım malzemeleri, yazın yüksek sıcaklıklara, kışın ise soğuğa maruz kaldığında
sertleşme ve çatlama gibi sorunlara neden olabilir. Farklı yerlerde kullanılansilikonun çatladığını
hepimiz görmüşüzdür. Özellikle duşakabinlerde kullanılan silikonların banyoda çatladığını gördük.
Burada kullanılan kalitesiz silikon nasıl sürekli sıcak ve soğuk suya maruz kalarak çatlıyorsa, bina
çatı yalıtımında kullanılan kalitesiz çatı kaplama malzemeleri de çatlar ve su sızdırır. Bu yüzden
biraz daha ucuza halledebileceğimi düşünürken, bu size çok daha pahalıya mal olacak.
Ahşap Çatı Yapımı
Binanıza ,sizi iklim ve hava olaylarından koruyacak ,uzun ömürlü ve kaliteli bir çatı yaptırmak
artık çok kolay.
Yeni bir çatı yaptırmak istediğinizde karar vermeniz gereken en önemli konu malzeme seçimi
olmalı çünkü çatı yapılacak yerin hava ve iklim tipi seçilecek malzmenin ne kadar zaman
dayanabileceğini ve işlevini belirleyecektir.
Çok fazla yağış alan veya metrekareye düşen yağış miktarı fazla olan yerlerde çatıda kullanılan
izolasyon malzemesi diğer yerlere nazaran daha mukavemetli olmalıdır.
Yine çok fazla kar alan bir bölgede çatının kar tutmaması ve kar suyunun vereceği zararlardan
etkilenmemesi için uygun eğim gerekliliği yine önemli bir husustur.
Biz çatı yaparken önce ahşap karkas ile başlarız ; Uzunluğa göre ahşao kesitler 5x10 , 5x12 veya
5x15 olarak değişirken taşıyıcı direkler 10x10 dan 10x20 ye kadar taşıyacağı yük ve açıklığa göre
belirleriz.

7
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Sonrasında çatı döşeme tahtası olarak kereste mi yoksa OSB mi kullanacağımıza karar veririz
Çatı ahşap karkas ve çatı döşemesinden sonra çatınızdaki en önemli konu olan su izolasyonu
aşamasına geçeriz ; mebran ,şilte veya plakalar bu iş için seçtiğimiz başlıca malzemelerdir.
Kusursuz bir su izolasyonu sonrası yapılması gereken son şey çatı kaplamasıdır.Çatılarda ana
malzeme seçimi genellikle bu yönde belirleyici olur.
Kiremit ,şıngıl,kumlu düz mebran,kumlu desenli mebran,onduline levha,metal veya seramik
kiremit,eternit ve bir çok çatı kaplama malzemesi arasından bina dış dekoruna,bina kuzey güney
konumuna ,iklim ve eğim tipine en uygun malzeme seçerek estetik ve dayanıklı bir çatı kaplama ile
yeni çatı yapımı işlemi sonlandırılır.
Tabi detaylar yeni çatı yapımında atlanmaması gereken önemli konulardır.PVC dere ve oluk
montajı ,baca ve havalandırma çıkışları,varsa aydınlatma ihtiyacı,saçak payları ,çatı havalandırma
elamanları ,çatı ısı yalıtımı yine öncelikli ve önem verdiğimiz konulardır.
Çatı Yapım Grafiği
Çatı konstrüksiyonunun yazın neredeyse iki katı sıklıkta çalıştığını söyleyebiliriz. Ülkemizde
özellikle yaz aylarında inşaat işlerinde ekonominin lokomotifi olarak görülen inşaat sektörü, yaz
aylarında faaliyet göstermektedir. İnşaat sektörünün ivmelenmesine bağlı olarak yeni çatı
konstrüksiyon grafiği de yukarı yönlü ivme kazanıyor. Müteahhitler ve kendi evleri/kulübeleri olan
kişiler, genellikle bu işte uzmanlaşmış şirketlere çatı kaplama işi yaptırırlar.
Kış aylarında inşaat sektörü yavaşlarken, çatı konstrüksiyon grafiği aşağı doğru eğiliyor ve çatı
yalıtım/tamir grafiği yükseliyor. Çünkü yazın sıcağında bazı çatı kaplamaları bozulur ve kışın
çatıdan su sızar. Bu nedenle kış aylarında çatı onarım ve yalıtım çalışmaları artmaktadır.
Çatıda Kaplama Elemanları
Çatıda kaplama elemanlarının seçilmesinde, çatı formu ve eğimi, elemanların birlikte
uygulanabilme durumları, coğrafik konum, binanın kullanım ömrü, estetik değerler ve bina
maliyeti göz önünde bulundurulmalıdır. Dik eğimli çatılarda, parçalı kaplamalarının kullanımı
tavsiye edilir. Kaplamanın cinsinin belirlenmesinde, binanın bulunduğu coğrafik bölge özellikleri
önemli faktör oluşturur. Çatı taşıyıcı sistemi içerisinde kullanılacak kaplama malzemelerinin,
birbiriyle uyumlu olması önemlidir. İki uyumsuz çatı malzemesinin birlikte uygulanması; çatlama,
yırtılma, soyulma gibi çözümlenemeyecek sorunlar doğurabilir. 53 Termal değişiklikler ve
genleşme sonucunda çatı iskeleti, yalıtım ve kaplama arasında oluşacak fiziksel değişim çatı
membranında çatlak ve yırtıklarla sonuçlanabilir. Çatı kaplama malzemeleri, çok çeşitli olmakla
beraber çatı formuna ve eğimine uygunluk göstermesi açısından dikkatle seçilmelidir. Malzeme

8
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

olarak metal, plastik, cam, elyaflı çimento, tekstil, bitüm esaslı, gazbeton, preslenmiş ahşap ve çim
çatı kaplamaları ana başlıklar şeklinde sıralanabilirler.

. Metal Çatı Kaplamaları


Yapılarda metal malzemenin tarih boyunca çatı ve bunun uzantısı olarak da cephe bölümlerinde
kullanıldığını görmekteyiz. Kurşun ve bakır ilk ve en yaygın olarak kullanılan malzemelerdendir.
Bunları daha sonra çinko malzemeler izler. Metal malzemeler, taban görevini gören daha önce
hazırlanmış bir yüzey üzerine levhalar halinde kaplanarak yapı bölümlerini dış etkenlerden korur.
Zamanla sac malzemenin ve özellikle galvanizleme tekniklerinin gelişmesi ve bunların ondüle hale
getirilmesi ile elde edilen tabaka levhalar ile yalnızca aşık veya ızgaralar, tespit kısmen kendini
taşıyan metal kaplama sistemi gelişmiştir. Bu yöntemle, alt kaplama gereği ortadan kalkmış ve
aynı zamanda, hafif çatı yapma teknikleri gelişmeye başlamıştır. Çatı kaplama malzemesi olarak
metallerin tercih edilmesinde etkin bir başka neden de, metal kaplamaların geniş alanda, çeşitli
çatı formlarında ve eğimlerinde kullanılabilme kolaylığını sağlamasıdır. Ülkemizde özellikle Sinan
dönemi yapılar; kurşun çatı kaplamaları ile bir anlamda, çatıda kaplama malzemesi olarak metal
kullanma geleneğini ve güvenilirliğini, geçmişten günümüze getirmiştir. Cumhuriyet dönemi ile
başlayan, endüstrileşme hareketi ile paralel olarak gelişen sanayi yapıları, depolar, spor salonları
gibi geniş açıklıklı yapılar beraberlerinde hafif konstrüksiyonla geçilebilen yapılar gerekliliğini
getirmişlerdir. Metal malzemeler deyince bakır, kurşun ve çinkonun yanı sıra çelik, alüminyum ve
çeşitli alaşımlar da örtü malzemesi olarak kullanılırlar. Bazı metaller, yalıtım özelliklerini de
beraberlerinde getirerek, çeşitli tasarım alternatiflerini çözümlerler
Kompozit metal sistemler, tek başına bir metal malzemede bulunmayan özellikleri
sağlayabilmeleri açısından tercih edilen sistemlerdir. Metaller, birbirlerine sıcaklık ve basınç
altında moleküler olarak birleştirilirler. Genellikle, sistemin %50 oranında kalınlığına sahip olan
ana metal malzemenin, her iki tarafına birden diğer bir metalin birleştirilmesi ile oluşan
malzemelerdir. Paslanmaz çelik, nikel kromlu paslanmaz çelik, galvanize çelik bu malzemelere
örnektirlerAlüminyum

Alüminyum Çatı Kaplamaları


çatı kaplam yeryüzünde her ne kadar çok yaygın olarak bulunan bir elementse de metal olarak
saptanması ve üretimi 120 yıllık bir geçmişe sahiptir. Üretimi, elektrik enerjisine bağımlı olduğu
için kullanımının yaygınlaşması uzun süre önlenmiştir. Metalin maliyeti düştükçe, uygulama

9
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

sahaları genişlemiş, kullanım kolaylığı, hafifliği, kimyasal açıdan nötr olması, yüksek elektrik
iletkenliği, haddelenebilme ve sertleşebilme niteliklerinden dolayı kullanım alanı gelişmiş ve inşaat
sektöründe de kullanılmaya başlanmıştır. Alüminyum; 2.7 kg/dm3 yoğunluğunda, kopma dayanımı
9 kg/mm2 (haddelenmiş iken 20 kg/mm2) olan, düşük sıcaklıkta kırılganlık göstermeyen aksine
dayanımı artan ve yüksek uzama gösteren bir malzemedir. Alüminyum, yanıcı değildir. Yapı
uygulamalarında yangının yayılmasına engel olur. Isı iletim özelliği çok yüksek bir malzemedir.
Bununla birlikte, parlak yüzeyi nedeni ile %80 oranında yansıtıcıdır. Antimanyetik özelliği vardır.
Kolay ve basit olarak biçimlendirilir. Güneş ışınlarından etkilenerek orijinal rengini kaybetmez.
Günümüzde alüminyum, ası olarak 3 cinste kullanılmaktadır:
o Düz kaplama levhası
o Trapez levha
o Sandviç panel
Düz levhalar sistemi çatı kaplamasında alüminyum levha kurşun ve bakır levha kaplamasına çok
benzer prensip detaylarda kullanılır. Alüminyum levhalar renklendirilerek de kullanılmaktadırlar.
Trapez levhalarda, alüminyum levhaya, boyuna trapezoidal kanal formu vermekle levhanın yük
taşıma ve açıklık geçme yeteneği doğmaktadır. Böylece alt kaplamaya 55 gerek olmadan, hafif bir
taşıyıcı aşık veya ızgaraya monte edilen kaplama sistemi oluşturulmaktadır. Alüminyum trapez çatı
levhaları, doğa koşullarına dayanıklı olması, su emmeme, don olayından etkilenmeme, uzun
ömürlülük, hafiflik, kolay şekil verilebilme gibi nedenlerden dolayı geniş açıklıklı yapılarda çatı örtü
malzemesi olarak tercih edilirler
Çatı kaplama malzemeleri, çatı yüzeyine sabitlenen elemanlar olduklarına göre, malzemenin
bünyesinde bu hareketleri karşılayacak elastisitenin varlığı önemlidir. Aksi takdirde, kırılma ve
çatlamalar ortaya çıkar. Çatı kaplaması olarak, korozyon tehlikesi ile karşı karşıya olan alüminyum
trapez levhalar, korozyona karşı yüksek dayanım gösteririler. Montajdan sonra, levha yüzeyinde
oluşan oksit tabakası diğer metal malzemelerde gözlenenin aksine kararlı yapıda koruyucu bir film
oluşturmakta ve malzemeyi uzun ömürlü kılmaktadır. Çelik konstrüksiyon üzerine uygulanacak
alüminyum levhalar, demir-alüminyum temasından dolayı elektron akımı pillenme denilen
aşınmaya neden olur. Bunu önlemek için, çelik konstrüksiyon boyanabilir veya araya izole edici
sünger bant yerleştirilebilir. Baca dibi detaylarda ise, alüminyum levhalarla bini teşkil edilerek ve
bini aralarının silikon türü malzemelerle izole edilerek çözülmesi gerekir.
Sandviç paneller yapıyı su, rüzgar ve sıcaklık farklılıklarından korumak amacıyla özel bir teknoloji
ile üretilen kompozit malzemelerdir. Alt ve üst yüzeyleri, alüminyum levha ve arasına enjekte

10
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

edilmiş poliüretandan meydana gelmiştir. Kullanım gerekliliğine göre alüminyum levha çeşitli
kalınlıklarda, poliüretan da çeşitli yoğunluk ve kalınlıklarda olabilir. Bu sistemin temel amacı,
elemanı oluşturan malzemelerin teknik özelliklerinden ayrı ayrı yararlanabilmektir.
Sandviç paneller, kesintisiz olarak üretilirler. Bunu sonucunda, homojen köpük yoğunluğu elde edilmesini
sağlar. Metal ile poliüretan arasında ayrılma olmaz. Panel, kompozit tek bir malzeme özelliği ile çalışır.
sandviç paneller, en ekonomik ve etkin ısı izolasyonunu sağlarlar. Hafif olmasına karşın yüksek değerde
yayılı yük taşıma gücüne sahip oluşu, ana taşıyıcı sistemde kullanılan çelik veya betonarmeden
ekonomi sağlar. Alüminyum sandviç panellerin net kaplama eni 100 cm.’dir. Bu montaj süresini
kısaltır, daha az adette panel ve daha az bini yeri oluşması demektir. Süratli montaj, işçilik ve
zamandan kazandırır
Kenetli alüminyum çatı örtüleri prefabrikasyon imalat ile üretilmiş, özel makinesi ile birbirlerine
kenetleme yoluyla monte edilen yekpare örtü malzemeleridir. Tespit delikleri ve boy ekleri
olmadığından, yüksek geçirimsizlik özelliği vardır. Profil boyu 2 metre ile 300 metre arasında
değişir. Gerilme mukavemeti; 18 kg/mm2’dir. Elastisite modülü 7000 kg/mm2’dir. Hafif, geniş
açıklıkları geçebilme ve taşıyıcı sistemde hafiflik gibi özelliklerinden dolayı alt taşıyıcı sistemde de
tasarruf sağlarlar. 57 Bakım kolaylığı vardır. Dış tesirlere dayanıklıdır. Yekpare sistem oldukları için
bakım masrafları çok azdır. Eksiz alüminyum çatılarda ortalama eğim 3’dir. Boyuna ek yapmak
gerekirse, eğim 5 olmalıdır. Kenetli alüminyum levhaları, renklendirme imkanı da vardır. 6
metreye kadar elektrolitik kahverengi tonlarda renkli solmaz boya uygulanabilir. 6 metreden uzun
levhalarda boyanabillir, hazır elemanlardırlar. Buzlu veya düz olmak üzere iki ayrı tipte
olduğundan estetik özelliği vardır. Tek kat çatı örtü levhası altında ısı izolasyonu imkanı vardır. Isı
izolasyonlu çatı örtülerinde, seçilen izolasyon plağına göre kalınlık belirlenmeli ve kenet yüksekliği
buna göre seçilmelidir. Kenet yüksekliği, 2-3 cm. kalınlıkta izolasyon plaklarının çatı elemanları ile
birlikte monte edilmesine imkan verecek şekilde dizayn edilmiştir

Çinko Çatı Kaplamaları


Mavimsi beyaz renkte, 7.11 yoğunluğunda, 419.41C’de ergiyen, yapılarda çatıları örtmekte
kullanılan simgesi Zn olan madene çinko denir. Elektroliz veya indirgeme yoluyla elde edilen çinko,
sac levhaların, demir boruların galvanize edilmesinde kullanılır. Katran, bakır, demir, çelik, çimento
ve kireçle temastan zarar görür. Bu özelliğinden dolayı, çatıda doğrudan ahşaba monte edilir.
Sacların, devamlı sıcak daldırma yöntemi ile veya elektrolitik yoldan T.S. 822 normuna uygun
olarak çinko kaplanması ile galvanize sac çatı kaplamaları elde edilir. Isı iletkenliği yüksektir ve

11
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

ısıya dayanıklıdır. = 12.55x10-4 Çinko çatı kaplamaları, metal olmalarından dolayı korozyondan
etkilenme özellikleri vardır. Üzerleri boyanabilir. İşlenme zorluğu az da olsa vardır. Ağırlığı 2.54
kg/m2’den 16.1kg/m2’ye kadar malzeme kalınlığına göre değişmektedir. Kırılgan değildir, eğimli yüzeylerde
kullanılabilir. Çinko çatı kaplamaları, çeşitli profillerde üretilebilirler (stor, trapez, düz, oluklu). Stor
profillerden maksimum 3m., trapez, düz ve oluklu levhalardan ise istenilen uzunlukta üretmek imkanı
vardır. Genişlikleri, 810-860-875-1000-1200 mm.’dir. Isı izolasyonu amacıyla, sandviç paneller üretilebilir.
Ancak bunlarda ısı köprüleri önlenememektedir. Ses yutuculuğu yoktur. Fener, baca, mahya gibi bağlantı
detayları yoktur. Montaj esnasında delinen malzeme, çinkosu zedelendiğinden dış etkilere maruz
kalacağından, korozyona açık hale gelmektedir.

Çelik Çatı Kaplamaları


Az miktarda karbonla demirin birleştirilmesi ile oluşan çelik malzeme, su verilerek veya başka
madenlerle birleştirilerek çok sert hale getirilebilir. Çelik, demirden çok daha sert ve daha hafif
olup, daha iyi işlenebilir. Elde edilmesi ve içinde bulunan maddelerin oranları bakımından çeşitli
isimler alır. Çelik; sağlamlığı, özellikle esneklik ve uzama nitelikleri sayesinde demirin yerini
almıştır. Çeliğin çeşitli yöntemlerle işlenebilmesi, endüstrileşebilmesini sağlamıştır. Çelik çatı
kaplamaları, endüstriyel yapılarda uzun yıllardır geniş anlamda kullanılmaktadır. Çelik genellikle,
BS 3038 standardına göre üretilir. Çinko kaplama (galvanizleme) işlemi yapılarak uygulanır. Çelik
çatı kaplamalarının ömrünü uzatmak için, çinko-kromat veya kalsiyum pigment bazlı boyalarla
boyanabilirler. Boyama işlemi ile malzemenin dökülme, çatlama, renk solması gibi sorunları
ortadan kalkar. Kaplamanın uygulamadan önce alt yüzünün boyanması, taşıyıcı strüktür üzerindeki
metal elemanlarla korozyon oluşumunu engeller. Mühürleme yöntemi adı verilen özel bir montaj
tekniği ile delik delmeden, vidalanmadan elde edilen kesintisiz, eksiz, deliksiz, düz satıh elde
edilebildiğinden su izolasyonu çok daha olumlu sonuç verecektir. Çelik kaplamalarında, çeliğin
genleşme katsayısının düşük olması sayesinde panel birleşim yerlerinde kesinlikle yırtılma
oluşmaz. Dilatasyon sorununa kesin çözüm getirir. Panellerin hafif olması nedeni ile çatı altı
taşıyıcı malzemeden, istenilen ebatlarda üretilebilmesi sebebi ile minimum fire verilir.
Malzemeden tasarruf sağlanır. Çelik çatı kaplamaları, her türlü çatı eğiminde ve her türlü taşıyıcı
sistem üzerinde kolaylıkla kullanılabilirler. Bu yüzden tasarım kolaylığı sağlarlar. İzolasyonlu ve
izolasyonsuz olmak üzere alternatifleri vardır. Çelik çatı kaplamalarının avantajları yanı sıra
dezavantajları da vardır. Bunlar; çelik malzeme tek başına kullanıldığında iyi bir su izolasyonu
sağlayamaz, yüksek ısı karşısında flambaj oluşur (Yangına dayanıksızdır). Yağış sırasında yüksek ses
oluştuğundan

12
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Kurşun Çatı Kaplamaları


Mavimsi esmer renkte, 11.3 yoğunluğunda, yumuşakça ve bükülgen, 327.3C’de eriyen Pb
simgesi ile gösterilen madene kurşun adı verilmektedir. Kurşun, yapı malzemesi olarak 5000 yıldan
fazla bir süredir kullanılmaktadır. Kurşun, pahalı olması nedeni ile yapıdaki birçok yerini benzer
özellikler gösteren yeni ve daha ucuz malzemelere bırakmıştır. Kolay şekil verilebildiğinden,
değişik çatıları örtmekte kolayca kullanılabilir. Osmanlılarda çatı ve kubbe kaplama gereci olarak
kullanılmıştır. Kurşunun, atmosfer etkilerinden dolayı okside olma özelliği vardır. Yüzeyinde,
bundan dolayı aşınma olur. Kurşun çatı kaplamaları, ahşap üzerine uygulanacaksa, araya bitümlü
karton veya benzeri bir gereç konulmalıdır. Kurşun, özellikle meşe ile doğrudan doğruya temas
ettirilmemelidir. Çünkü meşede bulunan tanik asit kurşuna zarar verir.

Plastik Çatı Kaplamaları


Bazı kimyasal ve ısıl işlemlerden sonra elde edilen sentetik maddelere plastik madde adı verilir.
Plastiklerin en önemlileri 1930’lardan beri yapılmakta olan polivinil klorit (PVC), 1940’lardan beri
bilinen politen, polipropilen, polimetil metakrilat ve cam elyafı donatılı olarak kullanılan
reçinelerdir. Plastik maddeler ya ısıtıldıklarında bir tek defa sertleşen türden, ya da termoplastik
(her ısıtılmada yumuşayan) türden olurlar. Üç büyük plastik grubu vardır:
a) Doğrudan doğruya bitkisel veya hayvansal maddelerden oluşmuş plastikler: Anamadde bitkisel
olanlarda selüloz, hayvansal olanlarda kazeindir.
b) Isı etkisiyle sertleşen sentetik reçineler: Bunlar az karmaşık moleküller diye anılan kimyasal
türlerden, polikondansasyon ve polimerleşme yoluyla elde edilirler. Örneğin; fenoplastlar, alkitler.
c) Termoplastik sentetik reçineler: Basit moleküllerin polimerleşmesi sonucunda elde edilen
plastikler. Örneğin; vinil reçineleri, polistiren reçineleri, metakrilik reçineler

Çatı Gereksinimleri
1. Olumsuz etkilere karşı dayanıklı olmalıdır rüzgar, yağmur, güneş vb. çeşitli ajanslar
2. karşı istenen yalıtımı sağlamalıdırses ve ısı.
3. Yapısal olarak sağlam ve sağlam olmalıdır,muhtemel yükleri kaldırabilecek kapasitede
olmalıdır.
4. İyi drene edilmelidir.
5. Etkin su yalıtımına sahip olmalıdır aranjman.

Açılı Çatı Şekilleri

13
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

1. YALIN ÇATIYA:
Çatıya yalıtmanın en basit şeklidir.eğimli çatıdır ve çatı katı olarak bilinir. Bunda
çatı tipi, bir duvar yeterince yukarı taşınıyorgerekli eğimi vermek için diğerinden daha
yüksekçatı
2. ÜÇGEN ÇAT
Bu yaygın tiptir.iki yöne eğimli eğimli çatı.iki yamaç sırtta buluşuyor.
3. GAMBREL ÇATI
Beşik çatı, eğimler gibi iki yönde ama her eğimde kırılma var.
4. KALÇA ÇATI
Bu çatı dört eğimli çatıdan oluşmaktadır.dört yönde yüzeyler.
5. MANSARD ÇATI
kalça çatı gibi, eğimlidört yönde ama her eğimde bir mola var
6. GÜVERTE ÇATI
Bir güverte çatısının tüm cephelerinde eğimleri vardır.Kalça çatı gibi dört yön, ancak düz bir
yüzey üstte oluşur.

Çatı tipleri
Çatı tipleri çatının yapısına, kullanım şekline, konstrüksiyonuna, kaplamasına, yalıtımına bağlı
olarak çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir.
Kullanım şekline göre
• Üzerinde gezilen çatılar
• Üzerinde gezilemeyen çatılar

Yağış suyunun akışına ve biçimine göre


• Düz çatılar
• Az eğimli çatılar
• Çok eğimli çatılar
• Değişken eğimli çatılar

Kaplama malzemesine göre


• Bitüm esaslı kaplamalı çatılar
• Çimento esaslı kaplamalı çatılar

14
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

• Kil esaslı çatı kaplamalı çatılar


• Metal esaslı kaplamalı çatılar
• Plastik esaslı kaplamalı çatılar
• Diğer (Cam, Taş, Ahşap) kaplamalı çatılar

Çatının yalıtım şekline bağlı olarak


• Soğuk çatılar
• Sıcak çatılar

Çatı tipleri çatının yapısına, kullanım şekline, konstrüksiyonuna, kaplamasına, yalıtımına bağlı
olarak çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir.
Konstrüksiyona göre
• Oturtma çatılar
• Asma çatılar
• Karma çatılar

Çatı Kaplama Malzemesi Çeşitleri


Çatılar söz konusu olduğunda olasılıklar sonsuz gibi görünüyor ve karar vermekte bir o kadar
güçleşiyor. Kiremitten kile, betona, metale, arduvazdan kauçuğa, her tip çatı kaplama
malzemesinin avantajları ve dezavantajları mutlaka vardır.
1. Sandviç Panel
iki kat galvaniz sac ya da alüminyum levha arasına uygun kalınlıkta poliüretan veya
taşyünü iç dolgu malzemesi enjeksiyon uygulanarak oluşturulan kompozit kaplama
panelleridir. Bu paneller, rahat montaj edilebilmesi ve geniş aksesuar çeşitleriyle
kompozit çatı, cephe ve yüzey kaplamalarında tercih edilir. Sandviç panellerin iç dolgu
malzemesi ve kullanılan metala göre çeşitlenebilir.
• Alüminyum Sandviç Paneller
• Boyalı Sac Sandviç Paneller
• Taşyünü dolgulu sandviç paneller
• Poliüretan dolgulu sandviç paneller
• Polistren dolgulu sandviç paneller
• Atermit oluklu lehva sandviç paneller

15
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Sandviç Panel Özellikleri

• Sandviç Paneller, en iyi seviyede ısı ve su yalıtımının yanında ses yalıtımı da sağlar.
• Sandviç panel üretiminde iç dolgu malzemesi ile paneli oluşturan metal tercihi farklı yapılara
ve sistemlere uyum sağlayacak şekilde üretilebilir.
• Bu paneller, PVDF, poliüretan veya polyester boya kullanılarak boyanır.
• Yüzeylerde kullanılan galvaniz sac sandviç panel, dış ortama uzun yıllar boyunca dayanması
için özel bir teknoloji (Coil Coating) ile boyanır.
• AVM, spor faaliyetleri yapıları kullanım alanlarından bazılarıdır.
• İzolasyona gerek duyulmadığı zamanlarda tek kat trapez olarak çatı ve cephelerde kaplama
malzemesi olarak da kullanılabilir.

2. Metal Kiremit Paneller


Metal Kiremit Panel, güçlü, üstün kaliteli ve modaya uygun teknolojiyle üretilen ve yalın
bir şekilde uygulanabildiği için inşaat sektöründe mimarlar ve mühendisler tarafından en
çok beğenilen çatı kaplama malzemesidir. Alüminyum-Çelik alaşımlı çeliğin üzerine
akrilik reçine ve doğal taşın kaplanmasıyla üretilen Metal Kiremit Panel, her türlü iklim
şartlarına karşı çok dayanıklı, çok sağlam, su geçirmez, solmayan renkli ve estetik doku
ve desenlere sahiptir. İstenilen her renkte üretilebilmektedir.

Metal Kiremit Panel Kullanım Alanları


Türkiye’de ve Dünya’da en çok beğenilen ve en çok kullanılan çatı kaplama malzemesi
olarak bilinir. Bu yüzden kiremit panellere aşina olduğunuzu fark edeceksiniz. Alçak veya
yüksek eğimli çatıların hemen hepsinde kaplama fikri olarak akla ilk gelen malzemedir.
• Binalar
• Prefabrik evler
• Villa
• Hangarlar
• Sosyal Tesis Alanları

16
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

3. PVC Paneller
Esas olarak dış cephe kaplaması, çatı kaplama için kullanılan PVC paneller, farklı ve çok yönlü
çözümler sunarak muazzam bir ticari uygulama alanı vardır. Bu sağlam,PVC paneller değer
açısından etkilidir ve en sert iklim ve kötü koşullar altında renk ve yapısalbütünlüğü koruyan çatı
kaplama malzemesidir. PVC Paneller, üstün korozyon direnci, ultraviyole ışık direnci sağlar ve
sararma veya kırılganlık yapmaz.

4. Onduline HR
Onduline, en yaygın hidrokarbon çatı kaplama levhalarındandır. Yoğun basınç ve sıcaklık altında
üretildiğinden en zor hava koşullarına dirençlidir. Onduline çatı kaplama levhalarının kullanımı
basit ve onarımı kolaydır, hiçbir uzmanlık bilgisi veya araç gerektirmez. Bu da onu popüler çatı
kaplama malzemesi haline getiriyor.

Onduline HR Özellikleri
• Onduline oluklu çatı kaplama panelleri, hafif yapıya sahip malzemelerdendir.
• Yoğun basınç ve sıcaklık altında hidrokarbon ile gübrelenmiş tek katmanlı organik liflerden
üretilir.
• Onduline çatı kaplama levhaları çürümeye ve mantarlara karşı dayanıklıdır.
• Ultraviyole ışınlarına dirençli bir reçine ile tabakası boyanır.
• Su geçirmezdir.
5. Shingle
Türkiye’de çatı kaplamalarında genelde sert yapıya sahip çatı kaplama malzemeleri kullanılır. Bu
kaplama malzemelerinin bazı dezavantajlarından dolayı shingle kullanımı avantajları sebebiyle
yaygınlaşıyor. Shingle sert hava koşullarına dayanıklı olmanın yanı sıra diğer malzemelere göre
daha hafiftir ve bu nedenle tercih edilir.
Shingle Özellikleri
• Kullanılan yapıda yük oluşturmaz
• Esnek ve sağlamdır
• Uzun ömürlüdür.
• İşlevine göre oldukça ekonomik
• Çatı kaplama konusuna sanatsallık getir

17
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

DUVAR İŞLERİ
Duvar nedir?
Doğal veya yapay yapı malzemelerinin örülmesi, istiflenmesi, istiflenmesi veya birleştirilmesi
teknikleri ile yapı temeline yüklerin aktarılması; Binanın iç kısımlarını ayıran ve yapıları dış
etkilerden koruyan düşey yapı elemanlarına duvar denir. Duvarlar genel olarak taş duvarlar ve
taşıyıcı olmayan duvarlar olarak ikiye ayrılmakta olup, taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan duvarlar olarak
iki gruba ayrılabilir. Artık duvarları kategorize ettiğimize göre duvarın görevlerini açıklayabiliriz.
duvarlar, bölme, bölme ve binanın bölümlerini oluşturacak şekilde dikey yönde boşluk düzenleme,
iletim, çekirdek ısı ve ses yalıtımı; Nem itici, nem aşındırıcı ve yangın geciktirici görevleri arasında
yer alırken estetik bir görünüm sağlamalıdır.

İnşaat Yaptiği Duvar İşçilikleri


1. Panel Duvar : Sadece duvar bölme için kullanılır .Yük taşıma işlemi gerçekleştirmez.
Uygulamasında hafif agregali betondan yapılmış ,donatısız panellerden oluşan duvarlardır.
Özel olarak imal edilir. Kalınları 6 cm -60 cm arasında değişmektedir. Bağlayıcı malzeme
olarak 250-300 dozlu çimento harcı kullanmaktayız.
2. Hafif Blok ve Gazbeton Duvar: Yığma veya karkas yapılarınızda ısı ve ses yalıtımı
sağlanmak istendiğinde ihtiyaca göre üretilen farklı boyut ve şekillerde imal edilen bu
duvarların işçiliğini yaptığımız 2 türü daha vardır bunlar Beton briket duvar
ve Alçı Blok Duvardır.
3. Tuğla Duvar: Tuğla duvar örmeye başlamadan önce zemini temizleyip ıslatıyoruz ki harç ve
tuğlalar zemine iyi yapışsın. Tuğlaların yere düşeceği ilk sıra için harcı mala ile yere döküp ilk
sıranın köşelerine koyduğumuz tuğlalardan ip çekiyoruz. Tuğla duvar uygulamalarında derz
boşlukları sonradan kapatılamadığı için tuğlaları duvara yerleştirmeden önce ön kısımlarına
harç uyguluyoruz. İlk sırayı tamamladıktan sonra üzerine taşmasın diye bir harç koyuyoruz,
ikinci sıraya yarım tuğla, ikinci sıranın kalan kısmına da bir bütün tuğla koyuyoruz. Sıra ile
başlayarak duvarın dikeyliğini, açılarını çekül ile, yatayını su terazisi ile kontrol ederek
duvarımızı inşa ediyoruz. Sıvalmayacak duvarların estetik görünmesi için harç tamamen
kurumadan derzleri zımparalayarak derzleri oluşturuyoruz. Alçının iyi oturması için duvarları

18
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

girintilerle sıvanacak şekilde bırakıyoruz. Daha sonra uzunluğu eklediğimiz duvarlara dişler
bırakıyoruz ve duvarın yüksekliği 140 cm'ye ulaştığında bir iskele kuruyoruz ve duvar yapma
işlemine devam ediyoruz. Bir bütün olarak ördüğümüz duvarların çökmemesi için birleşim
yerlerinin epoksi veya sıvı köpük ile traverslerle güçlendirilmesi işlemini gerçekleştiriyoruz.

4. Taş Duvar : Ocaklardan alınan taşlar, yapılacakları yere göre üslup ve yargıya göre yapılır.
Taş duvarlar genellikle bahçe, istinat, temel vb. olarak kullanılmaktadır. Taş duvarları elde
etme ve işleme yöntemine göre gruplara ayırabiliriz. Bunları moloz taş duvarlar, kaba yontma
taş duvarlar, ince yontma taş duvarlar ve kesme taş duvarlar olarak 4 başlık altında
sıralayabiliriz.

Panel Duvar Hafif Blok Duvar

19
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Tuğla Duvar Taş Duvar

1. Duvar panelleri inşaat


sektöründe tuğla, bims, gaz beton gibi malzemelerin yerine kullanılmak üzere üretilmiştir.
Kendiliğinden ısı yalıtımlı olması, sıvayı ortadan kaldırması, hızlı montajı ve hafifliği ile
birçok yenilik sunmaktadır.
• Eleman (bütün duvar)
• Hücre (bütün oda)
• Pnömatik (şişme) duvarlar

1. Panel Duvarlar:
Yalnız yük taşımayan bölme duvarlarında uygulanan ve hafif agregali betondan yapılmış,
donatısız panellerden oluşan duvarlardır.

➢ Beton ve Betonarme Duvarlar:


1. Beton Duvarlar:
Genelde yığma yapılarda ve kârgir binalarda ve istinat duvarlarında temel ve bodrum kat
duvarlarında, kalınlığı 20.00 cm. den az olmamak üzere uygulanan duvarlardır.
• Beton blok duvarlar
• Dökme beton duvarlar;olmak üzere iki şekilde imal edilirler. Beton briket duvarlardaki esaslara
benzer olarak yapılan blokduvarlar çoğunlukla.
2. Betonarme Duvarlar:
İstinat duvarları, yığma yapıların bodrum ve temel duvarları ile yük, moment taşıyan

20
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

yerlerde duvarın boyutlarına uygun olarak hazırlanan kalıplar içerisine gerekli demir
donatı yerleştirilerek betonarme betonu dökülmesi yoluyla uygulanan duvarlardır.
"Perde Duvar" olarak tanımlanan bu tip duvarlara yukarıdaki

Monolitik duvar yükleme aşaması


İlk yükleme aşamasında, SW1'in iskelet eğrisi temelde SW0 ile aynıdır. Artan yanal yük ile,SW1
çok sayıda dikey dikey çatlak ile bulundu dikey kanallarda kısa ve ince kesilerden oluşur.

2. Hafif blok ve gazbeton duvarlar


Yığma ya da karkas yapılarda isi ve ses yalıtımında hafif duvar olarak uygulanırlar. Çeşitli boyut,
şekil ve gereçlerle imal edilen bu duvarların üç türü mevcuttur:
1. Beton Briket Duvarlar
2. Alçı Blok Duvarlar
3. Gazbeton Duvarlar
1) Beton Briket Duvarlar:
Kum, çakıl, cüruf, bims (sünger taşı) tuğla ve kiremit kırıklarının çimento ve suyla harmanlanıp
özel kalıplarda döverek kalıplanması sıkıştırılması (vibrasyonla) şeklinde imal edilirler. 1 m3 e 250
- 300 kg. çimento katılır. Hafif olmaları tercih edilir (yalıtım için).

2) Alçı Blok Duvarlar:


Alçınıx belirli oranda suyla karıştırılıp kalıplanması ve kurutulması ile imal edilir.
Aşağıda şekilleri verilen alçı blok duvarlar ya dolu gövdeli(delisiz) ya da boşluklu (delikli)
3) Gazbeton Duvarlar:
Kuvarsit, alüminyum tozu, çimento ve suyun karıştırılıp kalıplanması, önce doğada kurutulması,
sonra da yüksek basınçlı buharda sertleştirilmesi yoluyla imal edilen gazbeton duvarlar alışılmış
marka ismiyle "YTONG" ile de anılmaktadır. Donatısız ya da demir donatılı olarak yapılabilen
gazbetonlar ayni alçı duvarların.

3. Tuğla duvar
Tuğla, harç ile biribirine tutturularak duvar inşasında kullanılan, pişmiş veya kurutulmuş kil bazlı
topraktan elde edilen yapı malzemesidir.Yapı malzemeleri dendiğinde bu sektörün içinde olmayan
kişiler için bile ilk akla gelen inşaat malzemesidir.

21
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Tuğlanın Özellikleri:
• Kil ile suyun karışımdan oluşur.
• Kil ile suyun karışımı olan balçık kalıplara dökülür ve yüksek sıcaklıklarda pişirilir.
• Doğal bir malzemedir ve kanserojen maddeler içermez.
• İnşaatta, şantiyelerde yapı malzemesi olarak kullanışlıdır ve ekonomiktir.
• Dünya tarihinin en eski yapı malzemelerindendir.
• Kullanım amaçlarına göre pek çok çeşiti ve aynı zamanda oldukça geniş bir kullanım alan vardır.
• Her tür tuğlanın yapı malzemesi olarak kullanımında birbirlerine yapışmaları gerekli olduğu için
harç da gerekir.

4. TAŞ DUVAR
Taş duvarlar, genel olarak bahçeler için inşa edilen ve dekoratif olarak işlem gören yapı ürünleridir.
Moloz taş duvarlar, kaba yonu taş duvarlar, ince yonu taş duvarlar ve kesme taş duvarlar ve Kesme
Taş Duvar ve Kesme Blok Taş Duvar olarak 4'e ayrılan taş duvarlar, gördükleri işleme göre
değişiklik gösterir.
Her taş çeşidine farklı işlem uygulandığı için taş duvar isteyen kişilerin, tam olarak beklentilerini
dile getirmesi ve taş duvar taşlarını dikkatli bir şekilde incelemesi, buna göre karar vermesi gerekir.
Taş duvar tiplerinin çeşitleri, kullanım alanlarına göre de değişiklik gösterir.

Moloz Taş Duvar:


Moloz taşı ocaktan çıktığı gibi kaldırılıp kargir imalata konulabilecek veya kanca ve vinç
yardımıyla konulacağı yere indirilebilecek ağırlıklarda, gerektiğinde yataklandırılabilmesi için sivri
uçlu çekiçle düzeltme yapılarak kullanılan taşlardır. Moloz taş çeşitleri dikdörtgen şekilli ya da
mozaik örgülü olabilir. Görünen yüzeylerde taşların köşe açıları 60 dereceden az olmayacaktır

Kaba Yonu Taş Duvar:


Yatak ve yan yüzeyleri, görünen yüzeyine dik, en az 15 cm olmak üzere murç veya tarak ile
düzeltilmiş dikdörtgen veya çok kenar yüzeyli düzgün şekil verilmiş taşlardır. Bu taşların görünen
yüzey kenarları aynı düzlemde olacaktır. İstenildiğinde taşın görünen yüzey çevresinde yaklaşık
olarak 2 cm eninde kalem ile ince tesviyeli bir çerçeve yapılacaktır. Cephe taşlarının görünen
yüzeylerindeki kabarıklık 3cm'yi geçmeyecek ve taş yüzeylerinde kenarlarından çukur kısımlar

22
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

bulunmayacaktır. Çok kenarlı yüzeylerde hiçbir köşe açısı 60 derecenin altına düşmeyecektir.
Dikdörtgen yüzeyli taşların yüksekliği en az 20 cm, genişliği en az 30 cm ve derinliği de en az 25
cm olacaktır. Çok köşeli taşlarda en küçük kenar 15 cm ve taşın duvara giren kısmı 25 cm'den az
olamaz. Bu taşların yatak ve yan yüzeylerinde 15 cm derinliğe kadar hiçbir kesit daralması
olmayacaktır. Bunun gerisinde her kenardan itibaren 2 cm’den çok olmamak şartıyla bir kesit
daralması kabul edilebilir. Ayrıca; Her taşın görünen yüzeylerinin ölçüleri projelerinde belirtilebilir
ve yonu şekli kaba yonu taş esasları istenilebilir.

İnce Yonu Taş Duvar:


Görünen yüzeyleri tamamen, yatak ve yan yüzeyleri 15 cm derinliğe kadar gönyesinde ve düzlem
olarak kenarları düzgün ve keskin doğrular teşkil edecek şekilde kalemle ve geri kalan kısımları
murç veya ince tarakla tesviye edilmiş taşlardır. Görünen yüzeylerde kenarların teşkil ettiği
düzleme göre çukurluk kabul edilmez, ancak kalemle teşkil edilen çerçeve içerisi aynı düzlemde
olabileceği gibi İdarece istenildiği takdirde 12 bu düzleme paralel 2 cm’ye kadar çıkıntılı olarak da
murç veya ince tarakla işlenebilir. Yatak ve yan yüzeylerinde 15 cm derinliğe kadar hiçbir kesit
daralması olmayacaktır. Bu derinlikten sonra yüzeylerde 2 cm’den fazla olmamak şartıyla bir kesit
daralması kabul edilebilir. Taşların en küçük boyutu 20 cm’den az olmayacaktır. Ayrıca; Her taşın
görünen yüzeylerinin ölçüleri projelerinde belirtilebilir ve yonu şekli ince yonu taş esasları
istenilebilir.

Kesme Taş Duvar:


Özellikle estetik ve mimari düşüncelerle, onaylı proje ve detaylarına uygun olarak, bütün
yüzeyleri düzgün ve geometrik şekilde yontulup hazırlanmış taşlardır. Bu taşların görünen
yüzeylerini çevreleyen kenarlar düzgün doğrulardan meydana getirilecektir. Kesme taşların yatak
ve yan yüzlerinde projesine göre herhangi bir kesit daralması olmayacak, bütün görünen yüzeyleri
etrafında kalemle çerçeve yapılacak ve çerçevenin içi kalem veya ince tarakla düzgün hale
getirilecektir. Kesme taş inşaatın içerden bağlantısını sağlayacak kenet ve harç yuvaları önceden
hazırlanmış olacak, bu yuvalar kenarlara 10 cm’den yakın olmamak üzere dik olarak teşkil
edilecektir. Taşların hazırlandığı yerden inşaattaki yerlerine taşınmasında ve konmasında kenar ve
köşelerinin bozulmamasını sağlayacak gerekli önlemler alınacaktır.

23
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

Moloz Taş Duvar Kaba Yonu Taş Duvar

İnce Yonu Taş Duvar Kesme Taş Duvar

Duvar Çeşitleri Nelerdir?


Yapılarda olduğu yere göre, aldığı yükleri temele nakleden, bina bölümlerini birbirinden ayıran,
bölümleri çevreleyen ve yapıyı dış tesirlere karşı koruyan düşey yapı elemanlarına duvar denir.
Çeşit Duvar var :
1-Taşıyıcı duvarlar; Üzerine gelen yükleri alarak temele nakleden duvarlardır.
2-Bölme duvarlar; Bina bölümlerini birbirinden ayıran ama yük taşımayan duvarlardır.
3-İç duvarlar; Bina içersinde tespit edilen duvarlardır.
4-Dış duvarlar; Binayı dışta çevreleyen duvarlarıdır. Çevre duvarı ya da gövde duvarı da denilir.
5-Yangın duvarları; Binayı yangından güvenliğini sağlamak amacıyla temelden çatıya kadar örülen
duvarlardır.
6-Yangın Bölme Duvarı; Binayı yangından güvenliğini sağlamak amacıyla oluşturulan ama kat

24
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

orantısında biten duvarlardır.


7-Temel duvarı; Zemin içersinde kalan ve yapının su basman standardına kadar devam eden
duvarlardır.
8-İstinat duvarı; Arkasındaki toprağın kaymasını ya da önündeki suyun aşındırmasını önlemek
amacıyla oluşturulan duvarlardır.
9-Sınır duvarı; Arsa ya da bahçe gibi yerlerin sınırlarını saptamak hedefi ile oluşturulan
duvarlardır.
10-Panel duvarı; İskelet yapılarda, her katta kiriş ve kolonlar arasına inşa edilen ve yük taşımayan
duvarlardır. Perde de denilir.
11-Kalkan duvarı; Çatıyı saklamak, teras çatıyı çevrelemek, çatı döşemesi ile meyilli yüzeyi
arasındaki boşluğu kapamak amacıyla oluşturulan duvarlardır. 12-Güneşlik perde duvar; Binaların
temel dış duvarlarını güneşten güvenliğini sağlamak amacıyla oluşturulan duvarlardır.
13-Portatif Duvar; Yatay halde inşa edilen, sonradan yerine monte edilen duvarlardır.
14-İnce kaplamalı duvar; Dış yüzü farklı malzeme ile kaplanmış, kaplaması duvara bağlanmış ama
kaplaması yük taşımayan duvarlardır.
15-Kalın kaplamalı duvar; Dış yüzü kaplama gereçleri ile kaplanmış, kaplaması da yük taşıyan
duvarlardır.
16-Sandviç panelli duvar; Ortasına yalıtım malzemesi konulmuş panel duvarlardır.
17-Betonarme derzli duvar; Dik ve yatay derzlerine demir donanımı konulmuş ve beton dökülerek
yapılmış duvarlardır.
18-Parapet duvarı; Çatı üst kenarı duvarıdır.
19-Derzli duvar; Örüldükten sonra derzleri çimento harcı ile çekilmiş duvarlardır.

20-Boşluklu duvar; Yüzeyine kapı ve pencere boşlukları tespit edilen duvarlardır.


21-Dolu duvar; Yüzeyinde kapı ve pencere boşluğu bulunmayan duvarlardır.
22-Ara boşluklu duvar; Yalıtım yapması hedefi ile arası boş bırakılarak örülen duvarlardır.

➢ Duvarlar, mekanları sınırlayan düşey elemanlardır ve çeşitli şekilde sınıflandırılabilirler:


• İşlev ve konumlarına göre;
• İç ve dış duvarlar,
• Taşıyıcı olan ve olmayan duvarlar,
• Tek veya çok tabakalı duvarlar,

Malzemelerine göre;

25
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

• Taş duvarlar,
• Tuğla duvarlar,
• Kerpiç blok veya dolgu duvarlar,
• Çimento blok (briket) veya dolgu duvarlar,
• Betonarme perdeler,
• Gazbeton blok veya panel duvarlar,
• Alçı duvarlar,
• Ahşap duvarlar,
• Cam duvarlar,
• Plastik duvarlar,
• Kombine duvarlar,

Uygulanmalarına göre;
• Bloklarla örülen duvarlar (taş, tuğla, kerpiç, briket, gazbeton, cam)
• Dolgu duvarlar (kerpiç, çimento)
• Panel duvarlar (betonarme, gazbeton, alçı, kombine duvarlar, hazır elemanlar)

Yapımlarına göre;
• Şantiyede uygulanan duvarlar
• Hazır (prefabrike duvarlar)

Duvarların İşlevleri:
1. Duvarların Taşıyıcılık
Yığma yapılarda duvarlar yapının taşınmasını tümüyle yükenirler. Bütün yükler taşıyıcı iç ve dış
duvarlarda toplanıp düşey olarak temel ayaklarına iletilirler
Dolayısıyla duvarlaryığma yapılarda taşıyıcı elemanlardır.
İskelet yapılarda ise duvarlar yalnızca kendi kendilerini ve bir de üstlerine asılmış bir şey
varsa bunun yükünü taşımak durumundadırlar. Ana taşıyıcılar betonarme, çelik, ahşap gibi
malzemelerin oluşturduğu iskelet strüktür elemanlarıdır.
2. Su Yalıtımı
Gerek yığma, gerekse iskelet sistemlerde dış duvarlar her türlü yağış suyunu bünyesine zarar
verecek miktarlarda almayacak nitelikle olmalıdır. Bu miktar duvarı oluşturan malzeme ve

26
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

kompozisyonlara göre değişir. Söz konusu nitelik doğru seçilmiş (gereklise katkı maddeli) bir dış
sıva ve boya veya kaplama ile sağlanabilir. Mutfak, banyo, wc gibi ıslak hacimler olarak
adlandırılan ve içlerinde normalin üstünde su ve su buharı bulunan yerlerde de duvarların iç
yüzlerinde de benzer önlemler almak gerekir.
3. Yangın Denetimi
Duvarlar ahşap olanların dışında yanıcı malzemelerden yapılmadığından yangına karşı
dayanıklıdırlar. Ancak duvar kaplamalarının da çabuk tutuşmayan ve yanarken zehirli ve veya aşırı
duman çıkaran malzemelerden yapılmamasına dikkat edilmelidir Duvar boşluklarındaki kapı ve
pencerelerde de aynı özen gösterilmelidir. Yangın tehlikesinin fazla olduğu laboratuvar, yanıcı
malzeme depoları gibi yerlerde kapı kanatlarının da madeni yapılması gerekir.
Ahşap duvarlarda ise dikmeler taşıyıcı elemanlar oldukları için önemlidirler Ancak ahşabın cinsine
göre dıştan belirli bir kısmı yandıktan sonra geri kalan kısmının yanması daha uzun sürmektedir.
Bu özelliğinden yararlanılarak ahşabın cinsine göre kesiti arttırılarak binanın çökme süresi
uzatılabilir.
4. Isı ve Buhar Denetimi
İç ve dış hava sıcaklığı ve buna bağlı su buharı miktarı çoğunlukla farklı olduğundan, dış
duvarlarda sürekli ısı ve buhar akımları oluşur. Bu akımar kilerler, soğuk depolar banyolar ve
benzeri yerlerin iç duvarlarında da oluşurlar. Bütün enerji cinslerinde olduğu gibi ısı enerjisi ve
buhar basıncı da dengelenmek üzere fazla oldukları ortamdan daha düşük değerlerde bulundukları
ortamlara akarlar. Buna göre kış döneminde fazla oldukları iç mekânlardan daha az oldukları dış
mekâna doğru akarak ısı kayıplarına neden olurlar. Yaz döneminde ise tersine oluşan koşullar
nedeniyle dış mekândan içeri akarak iç mekânlarda aşırı ve rahatsız edici sıcaklıklar oluştururlar.

Ayrıca güneş radyasyonu dış yüzeylerde çok yüksek sıcaklıklara ve ultraviyole ışınları da özellikle
plastik kökenliler olmak üzere bazı yüzey malzemelerinin bozulmasına yol açar.
Yüzey rengine ve pürüzlülük güne bağlı olarak değişen ve solair (soleyr) sıcaklık denilen bu
sıcaklık, bazı durumlarda 80°C dolaylarında değerlere varabilir. Bu kadar yüksek sıcaklıklar;
gündüz ve gece, yaz ve kış arasında aşırı sıcaklık farklarına ve binanın kendisinde ve dış
yüzeylerinde aşırı genleşme-büzülmelere neden olurlar, Sonuçta dış yüzeylerde çatlamalar,taşıyıcı
elemanlarda hasar oluşturabilecek gerilmeler ortaya çıkar.Solair sıcaklık değerlerini düşük tutmak
için dış yüzeyler en ideali beyaz olmak üzere açık renklere boyanmalı ve olabildiğince pürüzlü
yapılmalıdır.
5. Ses Denetimi
Gerek dış ve iç, gerekse iki iç mekan arasında olsun, duvarların en önemli işlevlerinden biri

27
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

kullanıcıları rahatsız edici oranda yüksek ses ve gürültülerden korumaktır. Duvarlar daha çok hava
ortamında oluşan ve dağılan konuşma, müzik, uçak sesi gibi sesleri denetlerler. Mekan sesi de
denilen ve hava ortamında iletilen bu sesler, bir konutun iki odası arasında konuşma sesleri
olabileceği gibi, bir konferans veya konser salonundaki konuşma veya müzik sesleri de olabilir.
Mekan seslerini yoğun malzemeler daha az geçirirler. Dolayısıyla dolu tuğlalar deliklilerden ilaha
iyi ses yalıtımı sağlarlar büyük mekânlarda sesin duvarlardan yansıması önem kazanır.
Bu yansıma sonucu sesin ortamda duyulur seviyede kaldığı süre uzar ve sonradan çıkan seslerle
karışarak konuşma veya müziğin zor anlaşılmasına neden olur.
Bu olayı önlemek için mekânın duvarlar da dahil yüzeyleri ses yutucu malzemelerle (kumaş, taş
veya camyünü, düşük yoğunluklarda plastik ürünleri gibi) kaplanırlar.

28
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

KAYNAKLAR

https://www.timas.net/
Catider.org.tr
YÜCESOY L. Temeller,duvarlar,döşemeler
https://www.timas.net/
Düz Çatılarda Isı ve Su Yalıtım Malzemelerinin Performans Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans
Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

29
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2019-2020 Yaz Dönemi Staj Ödevi

30

You might also like