İskenderun

Teknik
Üniversitesi

Fakülte: Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi

Bölüm: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği
Ders: Çevresel Sürdürülebilirlik ve Malzemeler
Dönem: 2019 – 2020 (Bahar)
Öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Şerife Özdemir Hacıoğlu
Hazırlayan Öğrenci: Mikail Kök
Kompozit Malzemelerle İlgili
Genel Bilgiler
En az iki farklı malzemenin makro
seviyede (birbiri içerisinde
çözünmeyecek şekilde)
birleştirilmesiyle oluşturulan yeni
malzemelere kompozit malzemeler
denir.
Amaç ise bileşenlerde tek başına
iken mevcut olmayan bazı
özelliklerin (hafiflik, dayanım
esneklik, vb.) geliştirilmesi ve
biraraya getirilmesidir.
 Kompozit Malzemelerin Temel
Özellikleri
1. Kompozit aslında karışım anlamına
gelmekle birlikte çözünen ve çözen
bileşenlerden oluşmaz.
2. Bileşenler arasında atom alışverişi
bulunmamaktadır.
3. Kompozit bileşenleri kimyasal olarak
birbirlerini etkilemezler.
4. Malzemeler birbiri içerisinde çözünürse
ve atom seviyesinde bir karışım
sözkonusu olursa, bu tür malzemeler
kompozit değil alaşım olur.
5. Karışım nanometre seviyesindeki
partiküller düzeyinde olursa ise bu tip
kompozitlere nano kompozitler denir.
Kompozit Malzemelerin Temel
Özellikleri
6. Kompozitler genel olarak «matris»
ismi verilen bir ana malzeme ve
«takviye elemanı (fiber, elyaf)» ismi
verilen daha mukavim bir
malzemeden oluşturulur.
7. Bu iki malzeme grubundan, takviye
malzemesi kompozit malzemenin
mukavemet ve yük taşıma özelliğini,
matris malzeme ise plastik
deformasyona geçişte oluşabilecek
çatlak ilerlemelerini önleyici rol
oynamakta ve kompozit malzemenin
kopmasını geciktirmektedir.
 Kompozitlerin Uygulama
Alanları
• Kompozit malzemeler yapıları
ve özellikleri sayesinde çok çeşitli
alanlarda kullanılır. Her sektörün
farklı ihtiyaçları ve beklentileri
olduğundan, kompozit
malzemelerin, ürün esneklikleri
önemli bir avantaj olarak
karşımıza çıkmaktadır.
• Kompozitler, farklı sektörlerde
hammadde olarak kullanıldığı gibi
imalat yardımcı ekipmanları olarak
da kullanılırlar.
 Kompozit malzemelerin yaygın olarak kullanıldığı başlıca
sektörler ve bu sektörlerde kullanılan ürün tipleri aşağıda kısaca
özetlenmektedir:
• Uzay teknolojisi,
• Denizcilik sektörü,
• Tıp alanında (Tıbbi cihazların imalatı),
• Robot teknolojisi,
• Kimya sanayisi,
• Elektrik-Elektronik teknolojisi,
• Müzik aletleri endüstrisi,
• İnşaat ve yapı sektörü,
• Otomotiv Sektörü,
• Savunma Sanayi ve Havacılık Sektörü,
• Gıda ve Tarım Sektörü
• Spor malzemeleri imalatı (yüksek atlama sırıkları, tenis raketleri,
sörf, yarış tekneleri, kayak vs.)

gibi pek çok alanda kullanılmaktadır.

 İnşaat Sektörü
• Değişik iç yapıya sahip olan malzemeler yapı
sektöründe kullanılmaktadır ve iç yapılarının istenilen
özelliklerde olması gerekir. Kullanım ömrü de bu sektör
için çok önemlidir. Dolayısıyla malzeme yapısı,
malzemenin uygulanacağı koşullara uygun üretilmelidir.
Cephe korumaları, tatil evleri, büfeler, otobüs durakları,
soğuk hava depoları, inşaat kalıpları birer kompozit
malzeme uygulamalarıdır. Tasarım esnek ve kolay
olmakta, nakliye ve montajda büyük avantajlar
sağlamaktadır.
 KOMPOZİT MALZEMELERİN İNŞAAT VE YAPI
SEKTÖRÜNDEKİ UYGULAMA ALANLARI
• Dış ve iç cephe kaplamaları
• Dekoratif uygulamalar
• Çatı kaplama levhaları ve çatı detay profilleri
• Taşıyıcı profiller
• Yağmur suyu taşıma sistemleri
• Muhtelif amaçlı izolasyon işleri
• Beton kalıpları
• Prefabrik binalar
• Köprüler
• Su tankları, Mazgal Olukları, Yeraltı Boruları, Gıda Reyonu
Kaplamaları. Rasathane Kubbeleri, Açık Saha Dolapları., İlan
Panoları, vb.
• İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları:

Cam takviyeli Polyester (CTP) ile yapılmış pencere nüveleri

 Cam Elyaf Takviyeli Panellerin Avantajları
Cam elyaf takviyeli plastik paneller (CTP) veya CTP
levhalar, cam elyafı ile güçlendirilmiş güçlü bir polyester
reçineden yapılmıştır.
İşlem sonunda oluşan düz duvar yüzeyi, çizilmelere
karşı dayanıklı, leke tutmayan bir yüzeydir. Bu özelliği
başta olmak üzere diğer özellikleri ile beraber cam elyaf
takviyeli paneller her geçen gün daha popüler hale
gelmektedir.
AVANTAJLARI;
• Cam elyaf takviyeli paneller çizilmeye karşı dayanıklı bir yüzey sağlarlar.
• CTP, temizlik için düzenli deterjan kullanımı yapılabilen yüzeylerdir. Yüksek
basınçlı yıkayıcılar veya hatta buhar kullanılarak ta kolayca temizlenebilir.
• Cam elyaf takviyeli panel, kurulumu kolay hafif panellerdir.
• CTP, yapıştırıcı veya bağlayıcı maddeler ile de kolayca monte edilebilir.
• Sanitasyon işlemleri için uygundur. Yani gıda kalıntıları, mikrop, bakteri ve
temizlik maddeleri gibi kalıntılar kolayca yüzeyden uzaklaştırılabilir.
• Yüzey gelişmiş bir kimyasal dirence sahiptir. Asit ve baz etkilere karşı diğer
muadil çözümlere göre çok daha iyi bir direnç gösterirler.
• CTP, bazı basit adımları takip ederek mevcut herhangi bir duvar yüzeyine monte
edilebilir ve yüksek teknoloji gerektiren aletler kullanmaya gerek kalmaz.
• Mekanik etkilere ve çiziklere çok iyi mukavemet gösterir. Yine aynı şekilde
yüksek bir darbe dayanımına sahiptir.
• CTP, kaplandığı yüzeyleri de koruyarak onlarında kullanım ömrünü uzatmakta ve
değerini artırmaktadır.
• Biyolojik dirençleri de çok yüksektir. Küf ve mantar büyümesine engel olurlar.
Bu şekilde eğer metal bir yüzeyin üzerine kaplılar ise metal yüzeyleri de
paslanmaya karşı da koruyacaktır.
• İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları:

Prefabrik Binalar (evler) Kabinler

 Prefabrik Yapıların Avantajları ve Dezavantajları
• Elemanları parçalı olarak fabrikada üretilen ve bu parçalı
elemanların inşa noktasına getirilip teker teker montaj
edimiyle oluşturulan yapılara prefabrik elemanlar denir.
• Prefabrik yapılar tek katlı ve ya iki katlı olarak inşa
edilebilmektedirler. Servis ömürleri yaklaşık olarak 45-50
yıl arasındadır. Daha çok deprem sonrası kolay kurulumu
açısından tercih edildikleri için “deprem evleri” olarak
anılmaktadırlar. Fakat prefabrik yapı denilince akla
sadece konut gelmemelidir birçok farklı kullanım alanı
vardır. Depolar, fabrikalar, modern tasarımlar da prefabrik
olarak inşa edilebilirler.
• Prefabrik Yapıların Avantajları
 Prefabrik elemanlar yerinde döküm elemanlarına göre daha
sağlamdır çünkü fabrikasyon üretimi olan yapı elemanlarının kür
ve ortam koşulları olması gerektiği gibi ayarlanabilir. Bu da doğal
olarak betonun dayanımını ve kalitesini arttırır.
 Yapımları oldukça pratik ve hızlıdır.
 Geleneksel betonarme bir yapıda, yapının bir bölümünü
değiştirmek zordur. Fakat prefabrik yapıda yapı elemanlarının
birbirlerine birleşimleri sayesinde yapının herhangi bir bölümünü
değiştirmek daha kolay ve ekonomiktir.
 Prefabrik yapıların ses ve ısı yalıtımı daha iyidir.
 Prefabrik yapıların bir yerden başka bir yere taşınması zor olsa da
mümkündür. Fakat geleneksel betonarme yapılarda bu mümkün
değildir.
 Predabrik yapıların esnek olmalarından dolayı depreme ve zemin
kaymalarına karşı dayanıklıdırlar.
• Prefabrik Yapıların Dezavantajları
 Prefabrik yapıların maliyeti yerinde döküm metoduna göre
yüksektir.
 Betonarme yapılara göre servis ömürleri daha kısadır.
 Rüzgar yükünün fazla olduğu yerlerde kullanımı tercih
edilmez çünkü yapı elemanlarının birleşim yerlerinin
hassaslığı rüzgar yüküne karşı az dayanıma sahiptir.
• İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları:
Beton kolonlar demir ve betonun birleştirilmesiye
oluşturulur ve aslında bir kompozit yapıdır.
 BETONARMENİN AVANTAJLARI VE
DEZAVANTAJLARI
• Betonarmenin yaygın olarak kullanılma sebepleri arasında
kolay işlenip şekillendirilebilmesi, ham maddesinin (agrega ve
su) kolay ve bolca bulunabilmesi, tuğla, ahşap, veya gaz beton
gibi malzemelere göre basınca çok daha dayanıklı oluşu,
korozyon ve ani çökme riskinin minimal düzeyde olması,
bakım kolaylığı ve inşa sürecinde kalifiye – usta eleman
gerektirmemesi sayılabilir.
• Bunun yanında tabii ki maliyetinin yüksek oluşu, homojen
olmadığından dolayı statik proje hesaplarında yüksek hata payı
vermesi, uzun inşaat süresi ve her hava koşulunda çalışılmaya
uygun olmayışı, sürdürülebilir / yenilenebilen bir malzeme
olmayışı ve düşük çekme dayanımı gibi dezavantajları da
sayılabilir.
• İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları:

GFR PP-R Kompozit Borular

 GFR PP-R Kompozit Boru
Pipelife Cam Elyaf Takviyeli Polipropilen Random
Kopolimer ( GFR-PPR) kompozit boru üç tabakadan
oluşmaktadır. Orta tabakada yer alan mikron çapında ve çok
kısa cam elyaf takviyeler, borunun hem basınç
performansını arttırmakta hem de ısıl uzamasını
azaltmaktadır.
Bu yüzden Pipelife kompozit borular:
• Sıcak su uygulamalarında,
• Isıtma sistemlerinde,
• Yüksek basınç uygulamalarında,
güvenli ve uzun ömürlü bir şekilde kullanılabilirler.
• PP-R Kompozit Boruların Avantajları;
 Yüksek performanslıdır, yüksek basınçlara dayanıklıdır.
 Tıraşlama gerektirmeden standart kaynak makineleriyle kolayca
kaynak edilebilirler.
 İçlerinden sıcak su geçtiğinde sarkmazlar ve ısıl genleşme
katsayıları düşük olduğu için daha az uzarlar.
 Kırılmalara ve darbelere karşı daha dayanıklıdır. Soğuk havalarda
kırılma ve çatlama riskleri daha azdır.
 Cam elyaf takviyesi su ile direk temasta olmadığından, insan
sağlığı açısından herhangi bir risk oluşturmaz.
 Isı kaybı diğer borulara göre daha düşüktür. Isıyı muhafaza
ederler.
 Yüksek sıcaklıklarda, normal borulara göre daha dayanıklıdır. Bu
yüzden kombi bağlantılarında ve ısıtma sistemlerinde
kullanılmaları tavsiye edilmektedir.
 Yosun, tortu ve bakteri oluşmaz.
• İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları:

Isı Yalıtımı
• Kompozit Malzemelerin Yalıtım Özellikleri
Yalıtım, günümüz mimari anlayışında, yaşamımıza,
ekonomiye ve ekolojik sisteme sağladığı yararlar nedeni ile
sektörün vazgeçilmez unsuru haline gelmiştir. Bina ve
içindeki varlıkları ses (gürültü), yangın, soğuk ve sıcağın
etkilerinden korumak için alınan önlemler yalıtım olarak
adlandırılabilir. Uygun yalıtım teknikleri yapıyı kendi
bünyesi ile içindeki eşya ve canlılara zarar verici etkilerden
korumak, kullanılan mekâna sağlıklı koşullara uygun
konforu sağlamaktır.
 Isı yalıtımı
• Isı yalıtımının amacı; yapı bileşenlerini dış etkenlerden ko-
rumak, değişen mevsim koşullarında, kullanım amacına uygun
sağlık ve en ekonomik konfor koşullarını oluşturmakla birlikte,
yapı bileşenleri üzerinden geçen ısıl enerji miktarını
sınırlandırmaktır. İnşaat teknolojilerindeki gelişmeler ve
betonarmenin taşıyıcı iskelet olarak kullanımı, duvarların
incelmesine neden olmuştur. Buna bağlı olarak ısı, nem, ses ve
yanma ile ilgili yapı fiziği sorunları gündeme gelmiştir.
Binalardaki ısı kayıplarının (çok katlı binalarda) %40’ı, (tek
katlı bina) %25’i duvarlar yoluyla olabilmektedir.
• Isı, farklı sıcaklıklara sahip ortamlarda daima sıcaktan
soğuğa doğru geçerek bir denge oluşturma eğilimindedir. Bu
geçiş, ortamdaki enerjinin niteliğini azaltan bir ısı transferidir.
Yalıtım malzemeleri, söz konusu ısı geçişine, ısı iletkenlik
katsayılarına ve kalınlıklarına bağlı olarak bir direnç
gösterirler. Bir başka ifadeyle, en genel anlamda ısı yalıtı-mı,
ısı geçişini azaltan bir dirençtir. Bunu sağlayan malzemelere de
“ısı yalıtım malzemesi” adı verilmektedir.
Isı Yalıtım Malzemelerinin Sınıflandırılması
• Isı Yalıtım Malzemelerinin Avantajları;
 Isı iletim katsayıları küçüktür.
 Isı yalıtım malzemeleri hafiftir.
 Isı yalıtım malzemeleri kokusuzdur.
 Su ve nem absorbe etme özelliği yoktur.
 Bakteri ve haşerelerin yuva yapmasına elverişli değildir.
 Çürümeye karşı dayanıklıdır.
 İlk özelliğini kaybetmez.
 Yanıcı değildir.
 Uzun ömürlüdür.
 Taşımaya elverişli ve insan sağlığına zarar vermez.
 Ekonomik ve temin edilebilir.
• İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları:

Ses Yalıtım Köpük Malzemesi

 Ses Yalıtımı
• Ses absorbsiyonu (emilmesi, yutulması) ve
ses yalıtımı. Bu iki kavram çoğu kez
birbirleriyle karıştırılır; ses absorbsiyonunda,
hava parçacıkları, yalıtım malzemesi içinde
sürtünerek sesin bir kısmını ısı enerjisine
dönüştürürler; böylece sesin enerjisi azalır.
Ancak bir ses yutucu ile iki odanın arasındaki
ses yalıtımına etki edilemez.
• Ses yalıtımı için kullanılacak malzeme lifli
yapıda ya da açık gözenekli olması gerekir.
Elyaflı malzeme ile kaplanan yüzeylere
çarpan ses, lifler arasındaki hava molekülleri
sesin az ya da çok, bir bölümünün ısı
enerjisine dönüşmesine yol açarlar. Ses
yutum katsayısının büyüklüğü, titreşim
hareketlerini olumlu yönde etkileyeceğinden
liflerin ince ve sık olmasına bağlıdır.
 Ses Yalıtımı
• Yoğun (gözeneksiz), tek plaklı, homojen yapılı yapı
elemanlarında ses yalıtımı esas olarak birim alanın
ağırlığı (kg/m2) ile orantılıdır. Ses azaltma genellikle
yoğunlukla ilgilidir. Yüksek yoğunluklu malzemeler daha
iyi bir ses azaltma verimi gösterirler.
• Selüloz atıkları, kenaf, keten, kenevir, koyunyünü, bambu
veya hindistan cevizi lifleri gibi birçok doğal malzemeler,
iyi ses yutumu performansı gösterdikleri için oda akustiği
ve gürültü bariyerleri için ses emici olarak
kullanılabilirler.
• İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları:

Yangın Yalıtımı
 Yangın Yalıtımı
• Yangın yalıtımı yangının çıkabilmesi için gereken yanıcı
madde, oksijen, tutuşma sıcaklığı üçgenidir. Yanma, fiziksel ve
kimyasal bir reaksiyon olarak tanımlanabilir. Oksijen ile olan
reaksiyon sonucu ışık ve ısı yayılımı olur. Ayrıca buna ek
olarak düşük enerjili ürünler açığa çıkar (Su, Karbon dioksit ve
Karbon monoksit). Malzemenin sıcaklık artışı; öz ısısına,
yoğunluğuna, termal iletkenliğine, gizli ısısına ve buharlaşma
ısısına bağlıdır.
• Yangın geciktiricilerde amaç yanma kimyasının
değiştirilmesidir. Böylece alev yayılımı olmadan kömürleşme
gerçekleşecek yanıcı gazların ayrışması ve yanma ısısının
yayılımı engellenecektir. Malzeme içindeki yanma geciktirici
katkı oranı, kalınlık, yoğunluk ve alevlenebilirlik yanma
dayanımını etkileyen faktörlerdir.
• Yangın Yalıtımı Malzemeleri
 Yangın yalıtımında, yapı elemanlarının meydana gelen
sıcaklığa ve ısıl yüke dayanımlarının arttırılması hedeftir.
Yangın yalıtımında meydana gelen ısıya yangın sonuna
kadar dayanacak yapı ve yalıtım elemanları
tasarlanabileceği gibi, yapıdaki insanların ve/veya eşyaların
tahliyesine yetecek süre dayanacak yapı ve yalıtım
elemanları da tasarlanabilmektedir.
 Bu malzemeler; yapıların taşıyıcı sistemlerinde, çatı-duvar
döşemelerinde, kapı ve camlarında, derzlerinde, boru ve
havalandırma kanalı geçişlerinde, şaftlarında, elektrik
tavalarında, kaçış yollarında etkin olarak kullanılır. Yangın
yalıtımı amacıyla kullanılan ürünler şunladır:
• I. Yapı Yalıtımı
Duvar, Döşeme, Çatı Uygulamaları:
 Camyünü, taşyünü, alçı panolar, lifli çimento panolar,
seramik yünü, perlit, vermikülit, cam köpüğü, kalsiyum
silikat, özel mastikler, ısı ile genleşen özel boyalar, özel
kapı ve cam fitilleri vb.
• II. Yangın Camları
• Yangın Dayanımlı Camlar
E Sınıfı Camlamalar;
 Yangın alevi ve yangın sırasında ortaya çıkan gaz ve
dumanın geçişini kırıldıktan sonra dağılmayarak belli bir
süre ertelerler. Yangın ısısının geçişini engelleyemezler
(telli buzlu, telli polisajlı camlar, borosilikat camlar).
• El Sınıfı Camlamalar;
 Yangın alevi ve dumanına ek olarak yangın ısısının geçişini
geciktirirler. Özel dolgulu çok katmanlı olan bu camların
yaklaşık 120°C sıcaklığa kadar saydam kalan ara dolguları,
yangın ısısı karşısında köpürerek genleşir ve opaklaşır.

• III. Teknik (Endüstriyel) Yalıtım

 Camyünü, taşyünü, alçı panolar, vermikülit, perlit, kalsiyum
silikat, cam köpüğü vb.
• İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları:

Karbon Fiber Kompozit (CFRP)

 Karbon Fiber Kompozit (CFRP)
• Karbon fiber kompozit (CFRP), köprü güçlendirme
projelerinde yaygın olarak kullanılan yeni bir güçlendirme
teknolojisidir. Ayrıca, kompozit malzemelerin Köprü'de
giderek daha önemli bir rol oynadığını göstermektedir.
• Karbon elyaf levha temel olarak, beton köprülerinin temel
elemanlarını ve bağlantılarını güçlendirmek için, sıkıştırma
elemanlarının bükülme kapasitesini, kayma kapasitesini ve
eksenel basınç kapasitesini geliştirmek ve elemanların
sertliğini ve sünekliğini arttırmak için kullanılır. Ek olarak,
beton elemanların çatlak genişliğinin gelişimini kontrol etmek
için kullanılabilir. Karbon fiber örtü (özellikle karbon fiber
örtü) hafif ve kalın olarak incedir ve belirli bir esnekliğe
sahiptir.
 Karbon fiber kompozitlerin (CFRP) avantajları ve dezavantajları
Avantajları;
Karbon fiber takviyeli kompozitler, fiberglas veya aramid fiberler gibi
geleneksel lifleri kullanan diğer FRP kompozitlerinin aksine, CFRP
kompozitlerinin mükemmel özellikleri şunları içerir:
• Hafif;
 Geleneksel cam elyaf takviyeli kompozitler, %70 (ağırlık camı /
toplam ağırlık) ve tipik olarak kübik inç başına 0.065 pound
miktarında sürekli cam elyafı kullanır.
• Yüksek Güç;
 CFRP kompozitler, hafifliklerine rağmen, CFRP kompozitin birim
ağırlığı başına cam elyaf kompozitlere göre daha yüksek mukavemete
ve daha fazla sertliğe sahiptir.
 Bu avantaj metalik malzemelerle karşılaştırıldığında daha da
belirgindir.
 Örneğin, deneyim bize CFRP malzemelerin çeliğe göre eşit
mukavemet koşullarında çeliğin sadece 1 / 5'i ağırlığında olduğunu
söylüyor.
Dezavantajları;
• Yüksek Fiyat;
 Şu anda, CFRP kompozit malzemelerin üretim maliyeti çok yüksektir.
Mevcut piyasa koşullarına (arz ve talep) göre, karbon fiber türü
(havacılık ve ticari kalite), fiber demetinin boyutu farklıdır ve fiberin
fiyatı da değerlendirilir.
 Karbon fiber hammadde pound başına fiyatı, fiberglas fiyatının 5 ila
25 katı arasında değişebilir. Çelikle karşılaştırıldığında, yüksek CFRP
malzemelerin maliyeti daha da belirgindir.
• İletkenlik;
 Bu hem karbon fiber kompozitlerde bir avantaj olarak hem de pratik
uygulamalarda bir dezavantaj olarak kullanılabilir. Karbon fiberler
son derece iletkenken, cam fiberler yalıtılmıştır. Birçok ürün, sıkı
yalıtım gerektirdiğinden karbon fiber veya metal yerine fiberglas
kullanır.
 Kamu hizmetlerinin üretiminde, birçok ürün fiberglas kullanımını
gerektirir. Örneğin, merdivenlerin üretimi merdiven olarak fiberglas
kullanır çünkü fiberglas merdiven güç hattı ile temas ettiğinde
elektrik çarpması olasılığı çok azalır.
 Karbon fiber merdiven son derece iletken ve sonuçları düşünülemez.
KAYNAKLAR;
• https://www.meetyoucarbide.com/tr/advantages-and-disadvantages-
of-carbon-fiber-composites-cfrp/
• http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.zor/composite%20materials/2-
Genel_bilgiler.pdf
• http://www.turkchem.net/kompozit-malzemeler-ve-ozellikleri.html
• https://malzemebilimi.net/kompozit-malzemenin-kullanim-
alanlari.html
• https://polser.com/tr/ctp/cam-elyaf-takviyeli-panellerin-avantajları
• https://muhendiscekmecesi.com/2018/10/prefabrik-yaplarn-
avantajlar-ve.html
• https://www.sigmamuhendislik.com.tr/betonarme/
• https://www.pipelife.com.tr/tr/urunler/gfr-kompozit.php
• http://www.yalitimsa.com.tr/upload//editor/files/YANGIN_YALITIM
I_GIRIS.pdf
• http://acikerisim.ktu.edu.tr/jspui/bitstream/123456789/1021/1/Tam%
20Metin.pdf