Kahihinatnan ng Kilos at

Pasiya, Isapuso!
Layunin
Naipaliliwanag ang bawat salik na nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa kahihinatnan
ng kanyang kilos at pasya
Nasusuri ang sarili batay sa salik na nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa
kahihinatnan ng kanyang kilos
Nakagagawa ng hakbang upang mahubog ang kanyang kakayahan sa pagpapasya.

2
Balik-aral tayo!
Ano ang iyong natutuhan sa nakaraang talakayan?
 “
Ang mabuting pasya
ay nagmumula sa
karanasan, ang
karanasan ay
nagmumula sa
maling pasya.

4
Pagnilayan mo…

Responsable vs. pabaya

5
Ano ba ang dapat? 6
Yugto ng Pagsasagawa ng Makataong Kilos
ISIP KILOS-LOOB
1. Pagkaunawa sa layunin 2. Nais ng Layunin
3. Paghuhusga sa nais makamtan 4. Intensyon ng Layunin
5. Masusing Pagsusuri 6. Paghuhusga ng Paraan
7. Praktikal na Paghuhusga sa pinili 8. Pagpili
9. Utos 10. Paggamit
11. Pangkaisipang kakayahan ng layunin 12. Bunga
7
Halimbawa…
Si Anne ay mula sa mahirap na pamiya sa lalawigan at panganay sa
pitong kapatid. Pangarap niyang mabago ang kanilang sitwasyon isang araw.
Inalok siyang pumunta sa Maynila upang makatulong sa pamilya. Nag-apply siya
sa trabaho ngunit sa araw ng kanyang interview ay inalok siyang mag-aral
kapalit ng kanyang paninilbihan sa isang pamilya. Hindi agad nakasagot si Anne
at naipit siya sa sitwasyong hindi madaling magpasya…
Hindi siya nagtuloy sa interview, bagkus ay tinanggap ang alok na
makapag-aral sa kolehiyo kapalit ng paninilbihan.
8
1. Pagkaunawa sa Layunin

Pangarap niyang mabago ang sitwasyon ng

kanilang pamilya.

9
2. Nais ng Layunin

Ninais niyang tanggapin ang alok na

makapagtrabaho para matupad ang pangarap
ngunit mas magagawa niya ito kapag nakapagtapos
siya ng pag-aaral.
10
3. Paghuhusga sa nais makamtan

Nais niyang makapagtrabaho agad at kumita

ngunit mas maganda ang kinabukasan niya kung
makapagtatapos…

11
4. Intensyon ng Layunin

Dahil pangarap niyang mabago ang kanilang

sitwasyon, pinag-isipan niya kung alin sa dalawa
ang higit na mainam.

12
5. Masusing Pagsusuri ng Paraan

Tinimbang ni Anne kung ano ang higit na

magbibigay sa kanya ng pagkakataon upang
makamit ang kanyang pangarap, magtrabaho
agad o mag-aral muna.
13
6. Paghuhusga sa Paraan

Mamimili na si Anne sa kung ano ang dapat

niyang gawin.

14
7. Praktikal na Paghuhusga

Naisip ni Anne na mahirap man ang

manilbihan habang nag-aaral, mas dadami naman
ang kanyang oportunidad kung makapagtatapos ng
pag-aaral.

15
8. Pagpili

Hindi na dumalo si Anne sa interview at

tinanggap ang alok na mag-aral habang
naninilbihan.

16
9. Utos

Nang siya ay makapagsimula nang mag-aral

at manilbihan ay sinikap niyang mapagbuti ang
gawain nang sabay kahit may paghihirap.

17
10. Paggamit

May mga pagkakataong nahihirapan si Anne

at napapagod ngunit pinipilit niya kaya unti-unti
siyang nakakalapit sa Araw ng Pagtatapos.

18
11. Pangkaisipang Kakayahan ng Layunin

Umabot na si Anne sa huling taon sa

kolehiyo. Mauunawaan niyang tama ang kanyang
pasya na mag-aral at manilbihan kahit mahirap.

19
12. Bunga

Nakapagtapos si Anne at ngayo’y may maganda

nang trabaho at regular na nakapagpapadala sa
kanyang pamilya sa probinysa.

20
Pagnilayan mo…

Responsable vs. pabaya

21
Bakit mahirap ang pumili?

22
Mga Salik na Nakakaapekto sa Makataong Kilos

1. Kamangmangan
2. Masidhing Damdamin
3. Takot
4. Karahasan
5. Gawi
23
Mga Hakbang sa Moral na Pagpapasya
1. Magkalap ng Patunay (Look for facts)
2. Isaisip ang posibilidad (Imagine Possibilities)
3. Maghanap ng ibang kaalaman (Seek insight beyond your own)
4. Tingnan ang kalooban (Turn inward)
5. Umasa at magtiwala sa tulong ng Diyos (Expect and trus in God’s help)
6. Magsagawa ng pasya (Name your decision)
Checkpoint

Sagutan ang d. 89 at 91 (Pagninilay ng iyong aklat.

25