Professional Documents
Culture Documents
I. TÊN ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG NỀ NẾP
LỚP CHỦ NHIỆM THEO MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI VNEN
II. ĐẶT VẤN ĐỀ:
1. Tầm quan trọng của vấn đề được nghiên cứu:
- Giáo viên tiểu học là người hướng dẫn, người đưa các em vào thế giới tri
thức, khoa học, văn hoá, nghệ thuật. Người giáo viên tiểu học còn có nhiệm vụ
xây dựng tập thể trẻ em, tổ chức các hoạt động khác của học sinh để mở rộng tri
thức, rèn luyện kĩ năng, giáo dục ý thức và ứng xử, thoả mãn nhu cầu và hứng
thú, phát triển năng lực của học sinh. Học sinh tiểu học còn chưa biết hành động
độc lập, giáo viên phải là người tổ chức hoạt động, làm sao cho từng học sinh
có được công việc thích hợp và bộc lộ khả năng của mình. Giáo viên tiểu học là
một trong những “thần tượng” của học sinh, là tấm gương của các em.
- Trong những giờ tới trường, giáo viên tiểu học hầu như lúc nào cũng ở
cạnh các em nhỏ, rất sát học sinh, kiểm tra theo dõi được từng hành vi của các
em. Bằng tấm gương của mình kết hợp với việc truyền thụ những giá trị chuẩn
mực thể hiện trong nội dung các môn học, giáo viên tiểu học còn góp phần to
lớn trong việc hình thành và phát triển nhân cách của các em qua công tác xây
dựng nề nếp lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm là linh hồn của lớp, là người tổ chức, cổ vũ tư
tưởng cho học sinh, là người cùng với phụ huynh học sinh tiến hành giáo dục
các em.
2. Những thực trạng liên quan đến vấn đề:
Hiện nay trường Tiểu học Nguyễn Ngọc Bình đã thực hiện thử nghiệm
năm thứ 3 về dự án mô hình trường học mới Vnen. Trong bước đầu thực hiện có
rất nhiều ưu điểm, tuy nhiên cũng gặp một số khó khăn và bỡ ngỡ trong quá
trình thực hiện. Việc xây dựng nề nếp lớp chủ nhiệm đòi hỏi các em phải có ý
thức tự giác, tự rèn, có ý thức học tập và kỹ luật cao. Việc thực hiện nề nếp lớp
chủ nhiệm không như trước đây nửa mà đòi hỏi người giáo viên cần phải xây
dựng được Hội đồng tự quản do các em tự bầu ra và làm thế nào để có được
hiệu quả, thực tế, phù hợp với điều kiện học tập và giáo dục lối sống đạo đức
cho các em. Đó là điều mà bản thân tôi băn khoăn và nghiên cứu để thực hiện.
3. Lý do chọn đề tài
- Qua thực trạng trên tôi nhận thấy rằng để thực hiện tốt nề nếp lớp chủ
nhiệm không phải là công việc đơn giản. Nó luôn là vấn đề trăn trở đối với hầu
hết các giáo viên tiểu học.
- Vậy làm thế nào để xây dựng nề nếp phù hợp với trình độ lứa tuổi học
sinh.
- Giáo dục học sinh cá biệt vẫn là vấn đề nan giải.
2
- Nhân cách học sinh được hình thành và phát triển bằng những con
đường nào?
- Làm thế nào để nâng cao chất lượng đạo đức của học sinh?
* Từ những vấn đề trăn trở nêu trên tôi đã suy nghĩ tìm tòi, học hỏi
những đồng nghiệp có uy tín, có năng lực và tìm ra “ Một số biện pháp xây
dựng nề nếp lớp chủ nhiệm theo mô hình trường học mới Vnen ” của mình
được tổ, nhà trường ủng hộ và đã áp dụng trong năm học 2014-2015 đã đem lại
hiệu quả rất cao.
4. Giới hạn nghiên cứu của đề tài
a. Đối tượng nghiên cứu:
- Học sinh lớp 4,5 của trường Tiểu học Nguyễn Ngọc Bình.
b. Phạm vi nghiên cứu:
Thực hiện trong phạm vi lớp 5A trường TH Nguyễn Ngọc Bình.
Sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã được Phòng GD huyện Đại Lộc công
nhận và đạt loại C cấp huyện năm học 2014-2015. Năm 2015- 2016 tôi tiếp tục
áp dụng và thực hiện cho lớp 5A tôi đang chủ nhiệm. Tôi xin bổ sung thêm một
số giải pháp để Sáng kiến kinh nghiệm này đạt hiệu quả cao và áp dụng rộng rãi
trong trường TH mà tôi đang công tác.
III. CƠ SỞ LÍ LUẬN.
- Như hiện nay, chất lượng hạnh kiểm của học sinh nhìn chung đạt yêu
cầu, nhưng xét về từng cá nhân vẫn còn nhiều học sinh chưa thật sự tốt. Nhà
trường và giáo viên rất quan tâm đến việc giáo dục các em, nhằm nâng cao chất
lượng hạnh kiểm, tính tự giác, năng động, sáng tạo trong công việc. Nhiệm vụ
nặng nề này phụ thuộc phần lớn vào việc dạy dỗ, hướng dẫn của người GV. Vấn
đề đặt ra là người giáo viên phải dạy dỗ, hướng dẫn như thế nào để đạt hiệu quả
như mong muốn và đặc biệt hơn nữa là hiện nay trường đang dạy thí điểm mô
hình trường học mới Vnen việc các em tiếp thu và thực hiện theo mô hình này
gặp không ít khó khăn.
IV. CƠ SỞ THỰC TIỄN.
1. Thực trạng chung.
a. Thuận lợi:
* Đối với học sinh:
- Bộ giáo dục chủ trương tổ chức phong trào xây dựng THTT-HSTC vào
trong trường học. Đặc biệt là ngày hội vui khỏe dành cho thiếu nhi.
- Học sinh trường TH Nguyễn Ngọc Bình đã được học theo mô hình
trường học mới Vnen các em được học theo nhóm, ngồi quay mặt vào nhau để
cùng trao đổi và tự học. Quản lí lớp học là Hội đồng tự quản học sinh, các ban
do các em tự bầu ra và đảm nhiệm. đây là một biện pháp giúp các em tự học và
3
phát huy quyền làm chủ của mình trong quá trình học tập. Học sinh còn có điều
kiện hiểu rõ quyền và trách nhiệm trong môi trường giáo dục, được rèn các kĩ
năng lãnh đạo, tự học, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tham gia hợp tác trong các hoạt
động và nhất là rèn kĩ năng sống cho các em thông qua môn GD kỹ năng sống.
- Xây dựng được không gian lớp học với: ”Sơ đồ cộng đồng ”, ” Nội quy
lớp học ”, ”Ngày em đến lớp ” , ” Góc học tập ”, ” Góc thư viện ”, ” Góc cộng
đồng ” , ” Sinh nhật của em ”, ” Hộp thư bè bạn ”,Góc thiên nhiên ….. tạo ra
môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, cho các em.
- Trong chương trình trường học mới các em được học các môn giáo dục
lối sống, qua các môn học này các em phát huy được vai trò của mình trong giao
tiếp cũng như rèn được kĩ năng sống cho các em.
- Phụ huynh nhiệt tình phối hợp với giáo viên trong việc đánh giá học sinh
ở nhà cũng như ở trường.
*. Đối với giáo viên:
- Được dạy trong ngôi trường mới khang trang đầy đủ tiện nghi.
- Được sự quan tâm chỉ đạo của Phòng GD cùng BGH nhà trường đã tạo
mọi điều kiện để bản thân làm tốt công tác chủ nhiệm.
- Là giáo viên chủ nhiệm lớp nhiều năm, tôi luôn tìm tòi, học hỏi để trao
đổi kinh nghiệm, không ngừng tự rèn luyện mình, từng bước nâng cao nghiệp vụ
để vững vàng về chuyên môn cũng như công việc phụ trách toàn diện trước học
sinh. Tôi luôn nhiệt tình và có tâm huyết đối với việc dạy học của mình.
- Được sự quan tâm của nhà trường, giáo viên bộ môn để cùng nhau giáo
dục học sinh thực hiện tốt nề nếp lớp cũng như hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Bản thân được tham gia chương trình tập huấn theo mô hình trường học
mới Vnen, tham gia học lí thuyết, dự chuyên đề, và trực tiếp giảng dạy theo mô
hình này được 3 năm nên ít nhiều đã có một số kinh nghiệm trong việc tổ chức
lớp học xây dưng nề nếp lớp chủ nhiệm.
b. Khó khăn:
- Đa số gia đình học sinh đều làm nông, nên cũng một phần ảnh hưởng
đến chất lượng học tập cũng như nề nếp lớp.
- Vài học sinh quên đồ dùng học tập liên tục trong nhiều buổi học do gia
đình quá khó khăn, không có thời gian quan tâm.
- Một số học sinh nghịch ngợm, lười nhác, hiếu động .
- Thời lượng dành cho tiết HĐGDNGLL còn ít.(1 tiết/tuần)
- Ảnh hưởng những thói xấu từ cuộc sống của xã hội.
- Một vài học sinh có trí tuệ kém mau quên dẫn đến lười nhát trong học
tập.
4
- Xây dựng, tổ chức tập thể lớp thành một đơn vị vững mạnh.
- Tổ chức tốt bộ máy Hội đồng tự quản của lớp.
- Thiết lập và phát triển quan hệ với lực lượng giáo dục trong và ngoài
nhà trường để giáo dục học sinh.
* Nói chung để làm cho công tác giáo dục được hoàn chỉnh và đạt chất
lượng toàn diện thì người giáo viên phải coi trọng công tác xây dựng nề nếp lớp
chủ nhiệm theo đúng như mô hình trường học mới.
B. Những biện pháp cụ thể:
- Giáo viên chủ nhiệm chịu trách nhiệm chính về việc giáo dục đạo đức
học sinh trong lớp. Muốn giáo dục hoàn thiện thì giáo viên chủ nhiệm phải thực
hiện tốt những nhiệm vụ sau:
1. Tìm hiểu học sinh lớp mình phụ trách.
- Để thực hiện tốt chức năng quản lý, giáo dục học sinh, ngay từ khi
nhận lớp, giáo viên chủ nhiệm lớp phải tìm hiểu và nắm vững về từng học sinh
lớp mình phụ trách như:
- Tìm hiểu trao đổi với giáo viên phụ trách trong những năm học trước.
- Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình của học sinh, qua việc thăm hỏi, tiếp xúc
với gia đình, tìm hiểu về hoàn cảnh kinh tế, địa vị bố mẹ trong xã hội, nếp sống
của gia đình, sự quan tâm của bố mẹ đến vấn đề giáo dục con cái. Từ đó giáo
viên có thể tìm ra những nguyên nhân về hiện tượng tâm lý của học sinh.
- Trò chuyện với học sinh,trao đổi với những học sinh xung quanh để biết
hoàn cảnh của em..
- Xây đựng được sơ đồ cộng đồng lớp học.
Ví dụ: Em ở gần nhà bạn không? Bố mẹ bạn làm gì?...
- Thông qua GV cũ để biết cuộc sống hiện tại của học sinh,biết được
những học sinh cá biệt, học sinh nghèo.
- Trong giờ sinh hoạt lớp hoặc giờ chơi nên quan sát,lắng nghe các em
nhận xét về các bạn của mình, về những vấn đề xung quanh.
- Theo dõi sức khỏe của HS thông qua việc kiểm tra sức khỏe của nhà
trường.
- Tìm hiểu và nắm được đặc điểm của từng học sinh: Tìm hiểu xem
những học sinh nào bị khuyết tật (cận, cà lăm, điếc…) để sắp xếp chỗ ngồi cho
phù hợp.
- Tìm hiểu trình độ nhận thức, năng lực hoạt động, mối quan hệ với tập
thể, với những người xung quanh và năng lực trí tuệ của học sinh.
- Phân theo nhóm đối tượng ngồi học theo nhóm phát huy vai trò của
nhóm trưởng trong các giờ học.Thường xuyên thay đổi nhóm trưởng,một tuần
6
thay đổi nhóm trưởng một lần, có như vậy thì các em sẽ mạnh dạn hơn trong
giao tiếp,thể hiện được tinh thần trách nhiệm của mình trước tập thể.
- Tìm hiểu về xu hướng, hứng thú động cơ của học sinh trong học tập và
các hoạt động khác, từ đó giáo viên hiểu được nguyên nhân để hướng dẫn, giáo
dục học sinh đạt kết quả tốt.
- Sau mỗi hoạt động học tập giáo viên đều động viên,khen thưởng,tổ chức
thi đua giữa các nhóm học sinh bằng hình thức cộng điểm thưởng ,nhóm nào
thực hiện tốt các hoạt động học tập thì nhóm đó sẽ được cộng nhiều điểm ,cuối
mỗi tuần phó chủ tịch phụ trách học tập tổng kết và tuyên dương trước lớp.
2.1 Quá trình thành lập Hội đồng tự quản học sinh:
- Giáo viên cùng học sinh thảo luận về cơ cấu HĐTQ: thường là 1 chủ
tịch, 2 phó chủ tịch. Tuy nhiên số lượng phó chủ tịch phụ thuộc vào đặc điểm
của lớp, trường.
- Giáo viên định hướng những phẩm chất, năng lực cần có của các bạn
trong HĐTQ.
- Học sinh tiến hành bầu ban kiểm phiếu gồm: 1 trưởng ban và một số
thành viên tuỳ vào số lượng học sinh cả lớp. GV hướng dẫn kĩ cách làm việc của
ban kiểm phiếu. Chính những việc làm này đã phát huy được quyền tự do dân
chủ công bằng và học được cách thuyết trình trước đám đông. Học sinh có thể
nhờ tới sự tư vấn, hỗ trợ của GV, Phụ huynh và các bạn học sinh trong lớp,
trong việc chuẩn bị bài tranh cử. Tự giới thiệu về bản thân, những mong muốn
của em về lớp học, những việc em sẽ làm nếu trở thành CT HĐTQ. (hình bầu
CTHĐTQ)
2.2 Thành lập các ban chuyên trách.
- Chủ tịch, phó chủ tịch HĐTQ sẽ cùng bàn bạc với GVCN để quyết định
về các ban chuyên trách như:
+ Học tập, sức khoẻ và vệ sinh, Văn nghệ thể dục thể thao, Lao động, Nề
nếp, Đối nội , đối ngoại, Thư viện .....Số lượng các ban tuỳ theo tình hình của
lớp và sự thống nhất của CT, PCT HĐTQ và HS trong lớp quyết định. GV phải
thông báo rõ về vai trò của các ban.
- HĐ TQHS thường xuyên thay đổi để đảm bảo cho các em có cơ hội
tham gia và trải nghiệm. Thay một hay nhiều thành viên là tuỳ theo tình hình
mỗi lớp GV cần nói rõ ngay từ đầu để tránh cho học sinh có những cảm xúc tiêu
cực khi không tham gia các vai trò quan trọng nữa. Chính điều này sẽ rèn cho
các em tính tự giác và biết khẳng định được khả năng của mình từ đó các em sẽ
có ý thức tự rèn và trao dồi các phẩm chất, năng lực học tập của các em.
7
2.3 Phát huy vai trò công cụ hoạt động của HĐTQHS:
- Giáo viên chủ nhiệm cần trao đổi với tổ chuyên môn, phụ huynh và học
sinh để lựa chọn những công cụ phù hợp nhất với điều kiện của lớp và phục vụ
hữu ích cho công tác quản lí các hoạt động ở lớp học.
- Một số công cụ tôi đã áp dụng tại lớp và đem lại hiệu quả thiết thực.
+ Hộp thư kết bạn, Hộp thư điều em muốn nói, Bảng theo dõi sỉ số ( Ngày
em đến lớp ), Góc sinh nhật, Góc học tập, Xây dựng 10 bước học tập, Xây dựng
nội quy lớp học.
a/ Hộp thư kết bạn:
- Hộp thư kết bạn tạo cơ hội cho giáo viên và học sinh trong lớp được chia
sẻ những cảm xúc, suy nghĩ hình thành cho cho học sinh thói quen về tính quan
tâm chia sẻ với mọi người, rèn cho học sinh biết tôn trọng sự riêng tư của mình
góp phần nâng cao năng lực sử dụng tiếng việt của các em. Công cụ này còn là
cách để giáo viên động viên, khích lệ học sinh, trao đổi và học tốt hơn. Qua họp
thư này giáo viên rèn cho các em tính tế nhị tôn trọng sự riêng tư ý kiến của
người khác.
- GV thường xuyên sử dụng hộp thư này để tạo phong trào và hình thành
dần thói quen chia sẻ trong lớp. GV có thể viết thư bỏ vào hộp thư nhằm khích
lệ, động viên, góp ý học sinh mà không làm các em xấu hổ trước lớp. Ví dụ;
Hôm nay cô nhận thấy bạn Giang còn nói chuyện trong giờ học em cố gắng
không nói chuyện trong những giờ học tới nhé. Hôm nay cô rất vui vì các em đã
hiểu bài và làm bài tốt…..Bạn Dương trong lớp thường hay nói chuyên
riêng không chịu thảo luận nhóm mặc dù đã được các các bạn nhắc
nhở. Để thay đổi cách giáo dục tôi liền dùng mảnh giấy viết cho vài
dòng tâm sự như người bạn chân tình. Dương nhận thư, từ đó Dương
thay đổi về mọi mặt, chăm học, tích cực hoạt động nhóm hơn. Sau đó
8
Dương đã biết viết thư gửi lại cho cô giáo và hứa sẽ làm đúng theo lời
cô dạy…
- GV cần tổ chức cho HS xây dựng tốt nội quy của lớp nhằm giúp các em
hiểu rõ và làm theo nội quy một cách tự giác. HS có thể tổ chức thảo luận trong
nhóm sau đó họp chung cả lớp.
Ví dụ: lớp đưa ra nội quy nên và không nên. Nên đi học đúng giờ, học bài
và làm bài ngay tại lớp,....không nên ăn quà vặt, đi tiểu tiện đúng nơi quy
định,không vẽ bậy trên tường.... Nhờ có nội quy lớp học mà các em có ý thức tự
giác cao thực hiện tốt nề nếp tác phong chấp hành tốt nội quy trường lớp. Từ đó
tạo nên hứng thú trong học tập và các em học tập đạt hiệu quả cao.
4123711