Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa ilalim ng Koronang Kastila

Ang isinasaalang-alang na ang unang pananakop ng mga Kastila sa ating kapuluan ay ang
pananatili rito ni Miguel Lopez de Legazpi noong 1565, bilang kauna-unahang Kastilang
gobernador-heneral.

Nang ilagay sa ilalim ng koronang Kastila ang kapuluan, si Villalobos ang nagpasiya ng ngalang
“Felipinas o Felipinas” bilang parangal sa Haring Felipe II nang panahong yaon, ngunit dila ng
mga tao ay naging “Filipinas.”

Ayon sa mga Espanyol, nasa kalagayang barbariko, di sibilisado at pagano ang mga katutubo
noon.

Itinuro ng mga Kastila ang Kristiyanismo sa mga katutubo upang maging sibilisado diumano
ang mga ito.

Naniniwala ang mga Espanyol noong mga panahong iyon na mas mabisa ang paggamit ng
katutubong wika sa pagpapatahimik sa mamamayan kaysa sa libong sundalong Espanyol.

Ang pamayanan ay pinaghati-hati sa apat na ordeng misyonerong Espanyol na pagkaraa’y

naging lima. Ang mga ordeng ito ay Agustino, Pransiskano, Dominiko, Heswita, at Rekolekto
upang pangasiwaan ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo.

Ang paghahati ng pamayanan ay nagkaroon ng malaking epekto sa pakikipagtalastasan ng

mga katutubo.

Upang mas maging epektibo ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo, ang mga misyonerong
Espanyol mismo ang nag-aral ng mga wikang katutubo dahil mas madaling matutuhan ang wika
ng isang rehiyon kaysa sa ituro sa lahat ang wikang Espanyol.

Nabatid nilang sa pagpapalaganap ng kanilang relihiyon, mas magiging kapani- paniwala at

mas mabisa kung ang mismong banyaga ang nagsasalita ng wikang katutubo. Dahil dito, ang
mga prayle ay nagsulat ng mga diksiyonaryo at aklat-panggramatika, katekismo, at mga
kumpensyonal para mas mapabilis ang pagkatuto nila ng katutubong wika.

Mga Akdang Pangwika

Arte Y Reglas de la Lengua Tagala Sinulat ni Padre Blancas de San Jose at isinalin ni Tomas
Pinpin noong 1610. Compendio de la Lengua Tagala Inakda ni Padre Gaspar de San Agustin
noong 1703. Vocabulario de la Lengua Tagala kauna-unahang talasalitaan sa Tagalog na
sinulat ni Padre Pedro de San Buenaventura noong 1613. Vocabulario de la Lengua Pampango
unang aklat pangwika sa Kapampangan na sinulat ni Padre Diego Bergano noong 1732.

Vocabulario de la Lengua Pampango unang aklat pangwika sa Kapampangan na sinulat ni

Padre Diego Bergano noong 1732. Arte de la Lengua Bicolana unang aklat pangwika sa Bikol
na sinulat ni Padre Marcos Lisboa noong 1754. Arte de la Lengua Iloka kauna-unahang
balarilang Iloko na sinulat ni Francisko Lopez.
Ang Doctrina Christiana Ito ang kauna-unahang aklat na nalimbag sa Pilipinas sa pamamagitan
ng silograpiko. Taon ng pagkakalathala: 1593 May-akda: Padre de Placencia at Padre Domingo
Nieva Nilalaman: Pater Noster, Ave Maria, Regina Caeli, Sanmpung Utos ng Diyos, Mga Utos
ng Sta. Iglesya Katoliko, Pitong kasalanang Mortal, Pangungumpisal at Katesismo.

Ang Nuestra Señora del Rosario Ito ang ikalawang aklat na nalimbag sa Pilipinas. Taon ng
pagkakalathala: 1602 May-akda: Padre Blancas de San Jose Nilalaman: Talambuhay ng mga
santo, nobena at mga tanong at sagot sa relihiyon.

Ang Barlaan at Josaphat Ito ang ikatlong aklat na nalimbag sa Pilipinas na batay sa mga sulat
sa Griyego ni San Juan Damasceno. Taon: 1780 Salin ni Padre Antonio de Borja

Urbana at Felisa Naglalaman ito ng pagsusulatan ng makapatid na sina Urbana at Felisa.

Sinulat ng tinaguriang “ Ama ng Klasikang Tuluyan sa Tagalog” na si Padre Modesto de Castro

Ang Pasyon Ito ay aklat na natutungkol sa buhay at pagpapasakit ni Hesukristo. Binabasa ito
tuwing Mahal na Araw. Nagkaroon ng apat na bersiyon: Version de Pilapil (Mariano Pilapil)
Version de Belen (Gaspar Aquino de Belen) Version de la Merced (Aniceto de la Merced)
Version de Guia (Luis de Guia)

Gobernador Francisco Tello de Guzman Nagmungkahi na turuan ang mga Indio ng wikang
Espanyol. Carlos I at Felipe II naniniwalanag kailangang maging bilinggwal ng mga Filipino.

Mababatid sa parte ng kasaysayang ito na nanganib ang wikang katutubo. Sa panahong ito,
lalong nagkawatak-watak ang mga Filipino. Matagumpay na nagapi at nasakop ng mga
Espanyol ang mga katutubo. Hindi nila itinamin sa isipan ng mga nasakop ang mga Filipino ang
kahalagahan ng isang wikang magbibikis ng kanilang damdamin.

Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa Panahon ng Rebolusyon

Sa panahong ito, marami na ring mga Pilipino ang naging matindi ang damdaming
nasyonalismo. Nagtungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga karunungan.

Nagkaroon din ng kilusan ang mga propagandista noong 1872 na siyang simula ng kamalayan
upang maghimagsik. ANG TALUKTOK NG PROPAGANDA

Itinatag ni Andres Bonifacio ang Katipunan. Ang wikang Tagalog ang ginamit sa kanilang mga
kautusan at pahayagan. Ito ang sinasabing unang hakbang tungo sa pagtataguyod ng wikang
Tagalog.

Ginamit ang Tagalog sa iba’t ibang genre ng panitikan upang pag-alabin ang damdaming
makabayan ng mga Filipino.

Itinanghal ang Tagalog bilang opisyal na wika ayon sa pinagtibay na Konstitusiyong Biak-na-
Bato noong 1899 bagama’t walang isinasaad na ito ang magiging wikang pambansa ng
Republika.
Nang maitatag ang Unang Republika sa pamumuno ni Aguinaldo, isinaad sa Konstitusyon na
ang Tagalog ay opsiyonal. (Gamitin ng kung sino lamang nangangailangang gumamit.) Ang
sinasabing ang dahilan nito ay ang pamamayani ng mga ilustrado sa Asembleang
Konstitusiyonal.
Nais maakit ni Aguinaldo ang mga di-Tagalog. Ang wikang Tagalog ay naging biktima ng
politika. Nag-uumpisa lamang sana itong lumago ay napailalim na naman ito ng dayuhang wika.