You are on page 1of 23

KASAYSAYAN NG WIKANG

PAMBANSA SA PANAHON NG
KASTILA AT REBOLUSYONG
PILIPINO
LEE GLAIZA VILLACORTE
CAMILLE JOY LANDONG
LOUIELYN KAYE AGANA
RHEA MAE ARENDAYEN
KASAYSAYAN NG
WIKANG PAMBANSA
SA PANAHON NG
KASTILA
(1565-1898)
Ang isinasaalang-alang na ang unang pananakop ng mga
Kastila sa ating kapuluan ay ang pananatili rito ni
Miguel Lopez de Legazpi noong 1565, bilang kauna-
unahang Kastilang Gobernador-Heneral.
Nang ilagay sa ilalim ng koronang Kastila ang
kapuluan, si Villalobos ang nagpasiya ng
ngalang “Felipinas o Felipinas” bilang parangal
sa Haring Felipe II nang panahong yaon, ngunit
dila ng mga tao ay naging “Filipinas.”
Ayon sa mga Espanyol, nasa kalagayang barbariko, di
sibilisado at pagano ang mga katutubo noon.
Itinuro ng mga Kastila ang Kristiyanismo sa mga
katutubo upang maging sibilisado diumano ang mga
ito.

Naniniwala ang mga Espanyol noong mga


panahong iyon na mas mabisa ang
paggamit ng katutubong wika sa
pagpapatahimik sa mamamayan kaysa sa
libong sundalong Espanyol.
Ang pamayanan ay pinaghati-hati sa apat na ordeng
misyonerong Espanyol na pagkaraa’y naging lima. Ang mga
ordeng ito ay Agustino, Pransiskano, Dominiko, Heswita, at
Rekolekto upang pangasiwaan ang pagpapalaganap ng
Kristiyanismo.
Ang paghahati ng pamayanan ay nagkaroon ng malaking
epekto sa pakikipagtalastasan ng mga katutubo.
Mabatid nilang sa pagpapalaganap ng kanilang relihiyon, mas magiging
kapani- paniwala at mas mabisa kung ang mismong banyaga ang nagsasalita
ng wikang katutubo. Dahil dito, ang mga prayle ay nagsulat ng mga
diksiyonaryo at aklat-panggramatika, katekismo, at mga kumpensyonal para
mas mapabilis ang pagkatuto nila ng katutubong wika.

Upang mas maging epektibo ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo, ang mga


misyonerong Espanyol mismo ang nag-aral ng mga wikang katutubo dahil
mas madaling matutuhan ang wika ng isang rehiyon kaysa sa ituro sa lahat
ang wikang Espanyol.
Mga Akdang Pangwika
Arte Y Reglas de la Lengua Tagala Sinulat ni Padre Blancas de San Jose at
isinalin ni Tomas Pinpin noong 1610. Compendio de la Lengua Tagala Inakda
ni Padre Gaspar de San Agustin noong 1703. Vocabulario de la Lengua Tagala
kauna-unahang talasalitaan sa Tagalog na sinulat ni Padre Pedro de San
Buenaventura noong 1613. Vocabulario de la Lengua Pampango unang aklat
pangwika sa Kapampangan na sinulat ni Padre Diego Bergano noong 1732.

Vocabulario de la Lengua Pampango unang aklat pangwika sa Kapampangan


na sinulat ni Padre Diego Bergano noong 1732. Arte de la Lengua Bicolana
unang aklat pangwika sa Bikol na sinulat ni Padre Marcos Lisboa noong 1754.
Arte de la Lengua Iloka kauna-unahang balarilang Iloko na sinulat ni
Francisko Lopez.
 Mga HALIMBAWA ng Unang Aklat

Ang Doctrina Christiana Ito ang kauna-unahang aklat na nalimbag sa Pilipinas


sa pamamagitan ng silograpiko. Taon ng pagkakalathala: 1593 May-akda:
Padre de Placencia at Padre Domingo Nieva Nilalaman: Pater Noster, Ave
Maria, Regina Caeli, Sanmpung Utos ng Diyos, Mga Utos ng Sta. Iglesya
Katoliko, Pitong kasalanang Mortal, Pangungumpisal at Katesismo.

Ang Nuestra Señora del Rosario Ito ang ikalawang aklat na nalimbag sa
Pilipinas. Taon ng pagkakalathala: 1602 May-akda: Padre Blancas de San Jose
Nilalaman: Talambuhay ng mga santo, nobena at mga tanong at sagot sa
relihiyon.

Ang Barlaan at Josaphat Ito ang ikatlong aklat na nalimbag sa Pilipinas na


batay sa mga sulat sa Griyego ni San Juan Damasceno. Taon: 1780 Salin ni
Nasa kamay ng mga misyonerong nasa ilalim ng pamamahala ng simbahan
ang edukasyon ng mga mamamayan noong panahon ng mga Espanyol.
Naging usapin ang wikang panturong gagamitin sa mga Filipino. Iniutos ng
Hari na gamitin ang wikang katutubo sa pagtuturo hindi naman ito nasusunod.

Gobernador Francisco Tello de Guzman Nagmungkahi na turuan ang mga


Indio ng wikang Espanyol. Carlos I at Felipe II naniniwalanag kailangang
maging bilinggwal ng mga Filipino.
Carlos I Iminungkahing ituro ang Doctrina Christiana gamit ang wikang
Espanyol.
Sa huli, napalapit ang mga katutubo sa mga prayle dahil sa wikang katutubo
ang ginamit nila samantalang napalayo sa pamahalaan dahil sa wikang
Espanyol ang gamit nila.
Haring Felipe II Muling inulit ang utos tungkol sa pagtuturo ng
wikang Espanyol sa lahat ng katutubo noong ika-2 ng Marso, 1634.
Nabigo ang nabanggit na kautusan.
 Carlos II lumagda ng isang dikreto na inuulit ang probisyong
nabanggit na kautusan. Nagtakda rin siya ng parusa para sa mga
hindi susunod dito.
Carlos IV lumagda ng isa pang dekrito na nag-uutos na gamitin ag
wikang Espanyol sa lahat ng paaralang itatag sa pamayanan ng mga
Indio noong 29 Disyembre 1972
Mababatid sa parte ng kasaysayang ito na nanganib ang
wikang katutubo. Sa panahong ito, lalong nagkawatak-
watak ang mga Filipino. Matagumpay na nagapi at
nasakop ng mga Espanyol ang mga katutubo. Hindi nila
itinamin sa isipan ng mga nasakop ang mga Filipino ang
kahalagahan ng isang wikang magbibikis ng kanilang
damdamin.
KATANGIAN NG WIKA SA PANAHON NG KASTILA

Ang Wikang Kastila ay ang opisyal na wika ng Pilipinas noong simula ng


pamumuno ng mga Kastila noong mga huling bahagi ng ika-16 na siglo,
hanggang sa pagtatapos ng Digmaang Kastila-Amerikano noong 1898.
Nanatili ito, kasama ng Ingles, bilang de facto at opisyal na wika hanggang
sa inalis ito noong 1973 sa pamamagitan ng pagbabago sa saligang-batas.
Matapos ang ilang buwan, muli itong itinalaga bilang opisyal na wika sa
pamamagitan ng isang atas ng pangulo at nanatiling opisyal hanggang 1987,
nang inalis ng kasalukuyang saligang-batas ang opisyal nitong katayuan, at
itinalaga na lamang ito bilang isang opsiyonal o hindi sapilitang wika.
Ang wikang Kastila ay naging wika ng pamahalaan,
edukasyon, at kalakalan noong buong panahon ng
pananakop ng mga Kastila, at nagsilbi pa bilang 
lingua franca hanggang sa unang gitnang bahagi ng
ika-20 siglo.[5] Ang wikang Kastila ang opisyal na
wika ng Republikang Malolos, "sa ngayon", ayon
sa Saligang Batas ng Malolos ng 1899.[6] Ang
wikang Kastila rin ang opisyal na wika ng 
Republikang Kantonal ng Negros ng 1898 at ng 
Republika ng Zamboanga ng 1899.[7]
Ang batas BRIGANDAGE ay
pagbabawal sa pagsali ng
armadong pakikibaka ng mga
Pilipino laban sa Amerikano.
MGA ILAN NA BATAS SA
Ilan sa maaaring ipambayad
PANAHON NG KASTILA
ang mga ginto produkto at mga
ari-arian. Ano ang mga
patakaran na ipinatupad ng
espanya sa pilipinas.
KONSTITUSYON NG
SALIGANG BATAS NG MALOLOS NG 1899 3.
1942 5. 8132014 Napasailalim sa
Saligang Batas sa ilalim pamumuno ng mga
ng administrasyong Espanyol ang halos
Estrada. Mga patakarang kabuuhan ng bansa. Sa
ipinatupad ng mga Surigao del Norte dahil
espanyol sa Pilipinas sa mga paglabag nito sa
mga batas pangkalikasan.
POLO Y SERVICIO-
sapilitang
pagpapatrabaho sa
mga Pilipino.
Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa
Panahon ng REBOLUSYONG
PILIPINO
(1896-1898)
Nagtungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga karunungan.
Nagkaroon din ng kilusan ang mga propagandista noong 1872 na
siyang simula ng kamalayan upang maghimagsik. ANG TALUKTOK
NG PROPAGANDA

Itinatag ni Andres Bonifacio ang Katipunan. Ang wikang


Tagalog ang ginamit sa kanilang mga kautusan at
pahayagan. Ito ang sinasabing unang hakbang tungo sa
pagtataguyod ng wikang Tagalog.

Ginamit ang Tagalog sa iba’t ibang genre ng panitikan


upang pag-alabin ang damdaming makabayan ng mga
Filipino.
 Itinanghal ang Tagalog bilang opisyal na wika ayon sa
pinagtibay na Konstitusiyong Biak-na- Bato noong 1899
bagama’t walang isinasaad na ito ang magiging wikang
pambansa ng Republika.

Nang maitatag ang Unang Republika sa pamumuno ni


Aguinaldo, isinaad sa Konstitusyon na ang Tagalog ay
opsiyonal. (Gamitin ng kung sino lamang
nangangailangang gumamit.) Ang sinasabing ang
dahilan nito ay ang pamamayani ng mga ilustrado sa
Asembleang Konstitusiyonal.
 Nais maakit ni Aguinaldo ang mga di-
Tagalog. Ang wikang Tagalog ay naging
biktima ng politika. Nag-uumpisa lamang sana
itong lumago ay napailalim na naman ito ng
dayuhang wika.
KATANGIAN NG
WIKA
MGA BATAS

ANG SIGAW NG PUGADLAWIN

SALIGANG BATAS NG MALOLOS


MARAMING
SALAMAT!

You might also like