[ PAZAR ]

PENCERE SENTETİK AŞK

Robot ve İnsan
Yalnızlığa çare olduğunu söyleyen, ancak yal-
nızlığı büyüten teknolojik ilerlemeler insanın
ihtiyaçları karşılamak ve ihtiyaçlarına uyum-
lanmak gibi becerilerini arttırarak cansızın,
canlıya tercihinde rol oynayabilir.
Sayı: 92 26 Aralık 2021 Pazar Ayşe Naz Hazal Sezen 4’te

DİJİTAL DEVRİMİN SANAL

DÖLYATAĞI: THE MATRİX
“The Matrix” filmiyle seyirci karşılaştığında dün-
ya henüz tam anlamıyla dijitalleşmemiş, en
azından bizim coğrafyamız bu bağlamda he-
nüz emekleme döneminde sayılabilirdi. Sos-
yal medya ortaya çıkmamış, dünyamız eski
dünyanın bağlamından tümüyle kopmamış-
tı. Wachowski Kardeşlerin ortak yazdıkları ve
yönettikleri bir proje olarak döneminin oldukça ile-
risinde bir yapım olan “The Matrix”, sinema sanatı
açısından bir devrim yaratmış ve salonlara bomba
gibi düşmüştü. Bülent Vardar 5-6’da

Ulrich Mertin:
Aşkımla
hayallerimin
şehri
İstanbul’da
Dünya dışında bir gelecek
yeni bir hayat
kurmaya karar
Özlem Yalım 3’te

verdim
Ahmaklaşan insanlık Bu yalanlar insanların
Mutlu Hesapçı 8-9’da

cinleşmiş ahmaklık:
bu ülkedeki gelecek
umutlarını ellerinden
alan şeyler

DON’T LOOK UP
Eğlencenin, küresel yok oluş dâhil her tür içeriğin sunumunda ön-
Burak Soyer 10’da

koşul haline geldiği; kıyameti dahi kazanca tahvil etmeye hevesli bir
tekno-kapitalist irrasyonalitenin ne yapılsa-edilse de önünün alına- Bir resim elime
b i n kkelime
madığı; “kâr-büyüme-kalkınma” körlüğü, sağırlığı, kalpsizliğinde
bir “cinler düzeni”nin yeryüzüne cehennemi indirdiği bir toplumsal b i n
bin kelime
hercümercin, bir insanî hazan mevsiminin hicve vurulmuş dökümü Murat Bergi 11’de
Don’t Look Up. Tayfun Atay 7’te

Umut kadında, umut doğada!

Orman yangınları, müsilaj ve kuruyan göller... Geçim
derdine düşünce 2021’de yaşadığımız tüm felaketleri
unuttuk. Oysa iklim krizi sadece bizi değil, tüm dünya-
yı kıtlıkla tehdit ediyor. Ve “erkek egemen” endüstriyel
tarımda yolun sonuna gelinirken “agroekoloji” ile artık
kadınların önderliğinde daha çevreci, sürdürülebilir bir
üretime geçiliyor! Memetcan Demiray 2’de

2 26 Aralık 2021 Pazar
MEMETCAN
Umut kadında, umut doğada!
D
akika dakika dolar kuru
takip ettiğimiz bu hafta Ja-
ponya’dan çok ilginç bir ha-
ber geldi. Ülkedeki McDo-
nald’s dükkânları artık tek boy, yani
küçük patates kızartması satacaktı!
İyi de nasıl olurdu bu? Şirketten
yapılan açıklamada Covid-19 salgını
nedeniyle bozulan tedarik zinciri ve
Vancouver’daki sel felaketi gerekçe
gösteriliyordu. İşte “küreselleşen”
dünyanın 2021 hali... Kanada’daki
bir facia, gezegenin öbür ucunda
Japonya’yı kıtlıkla sınıyordu!
Aynı hafta The Guardian’da ya-
yınlanan bir röportaj, Porto Riko’da
tarımın nasıl kötüye gittiğini anla-
tıyordu. Tropikal iklimiyle bir za-
manlar ürün cenneti olan ada, şimdi
gıdasının yüzde 85’ini ithalattan sağ-
lıyordu. Ülkede iş gücünün sadece
yüzde 2’si tarımda çalışırken binlerce
hektar alan boş duruyordu. Sonuç?
2017’deki Maria Kasırgası gibi bir
doğa olayı yaşandığında gemiler
Porto Riko’ya mal getiremiyor, halk
aç kalıyordu! Şimdi buna bir çare
düşünme zamanıydı.
BİR İSYAN EYLEMİ:
AGROEKOLOJİ!..
O çare, “Josco Bravo” projesi kap-
samında “agroekoloji” eğitimi alan
gençler olacaktı! “Ekolojik ilkelere
dayanan, sürdürülebilir tarım uygu-
lamalarını ve sosyal hareketleri bir
araya getiren” agroekoloji, tüm bu
özellikleriyle “endüstriyel tarım”a
taban tabana zıttı. Örneğin sırf kâr
amacı güden büyük çiftlikler, kay-
nakları sorumsuzca kullanıyor, hatta
doğayı kirletiyorlardı. Ve sonunda
küresel ısınmayla kuraklığa maruz
kalıp iflas etmeleri kaçınılmazdı.
Agroekolojide ise esas olan doğayı
“terbiye etmek” değil; bilakis ona
uyum sağlamak, onunla barışık üre-
tim yapmaktı.
Projeyi 2004’te başlatan Ian Pa-
gán-Roig, önceleri çok ciddiye alın-
madıklarını ve hatta “hippi” sanıldık-
larını söylüyordu! Oysa amaç tarıma
hak ettiği değeri vermek, ülkeye
“gıda bağımsızlığı”nı kazandırmak-
tı. Bu anlamda bir “isyan eylemi”ne
imza atmışlardı. Zira sömürgecilik
yüzünden Porto Riko’nun çiftçileri
tarih boyunca hep aşağılanmış, fakir
kalmış ve sonunda toprağı tamamen
bırakıp turizme kaymışlardı. Ama
işte o Maria Kasırgası... Banknotların
“karın doyurmadığını” hatırlatacaktı.
TARIMDA KADIN HAREKETİ
Ülkedeki bir diğer agroekoloji ha-
reketi Güakiá Kolektifi ise yardıma
muhtaç aileler için sebze-meyve
yetiştiriyordu. Aynı zamanda bir tür
“komün” olan Güakiá, su kuyuları
ve güneş panelleriyle iklim krizine
önlem alırken yoga ve müzik festi-
valleriyle yöre halkına ulaşıyordu.
Biyolog Marissa Reyes-Diaz, “Agroe-
koloji sırf gıda üretmek değil, fizik ve
ruh sağlığımızı da sürdürülebilir hale
[ PAZAR ]
PENCERE
Orman yangınları, müsilaj ve
kuruyan göller... Geçim derdine
düşünce 2021’de yaşadığımız tüm
felaketleri unuttuk. Oysa iklim krizi
sadece bizi değil, tüm dünyayı
kıtlıkla tehdit ediyor. Ve “erkek
egemen” endüstriyel tarımda yolun
sonuna gelinirken “agroekoloji” ile
artık kadınların önderliğinde daha
çevreci, sürdürülebilir bir üretime
geçiliyor!
getirmek” diyerek Güakiá’nın
işlevini anlatıyordu.
İşin en ilginci, “Josco Bravo”
projesinde son 8 senede me-
zun olan 600 kişinin yarıdan
fazlası kadındı. Bu da “erkek
egemen” endüstriyel tarımda
yolun sonuna gelindiğinin
kanıtıydı.
Aynı hafta Die Zeit gazetesi,
Almanya’daki çiftlik sayısının
20 yılda 400 binden 260 bine
gerilediğini aktarıyordu. Sebep-
ler muhtelifti... Çiftçiler emek-
liye ayrılıyor, yeni nesil sektöre
ilgi göstermiyordu. Tıpkı bizde-
ki gibi... Maliyetler artmış, dev
tesislerle rekabet zorlaşmıştı.
Ve en önemlisi... Yüzde 64’ü
erkekler tarafından domine
edilen tarımda kadınlara her
türlü zorluk çıkarılıyordu! Ama
21. yüzyıl Avrupa’sında buna
isyan edenler de olacaktı!
TRAKTÖR ERKEK İŞİ Mİ?!
30 yaşındaki Marlene Fellner
örneğin, bio-trofoloji okumuş,
tarım üzerine yüksek lisans
yapmıştı. Buna rağmen babası,
ailenin süt çiftliğini erkek kar-
deşine devrediyordu. İneklerle
içli dışlı olan Fellner, bir gün
çiftliğe gelen veterinerin ken-
disini değil de sırf erkek diye
babasını muhatap almasını
ise içine sindiremiyordu. Genç
kadın sonunda sıfırdan kendi
işletmesini kuracaktı. Şimdilik
para azdı. Kışın tavuklar seyyar
kümeste, sığırlar ise komşunun
ahırında kalıyorlardı ama ol-
2021 Türkiye’nin doğası için çok zor bir yıldı. Ama biz unutsak da tahrip
ettiğimiz coğrafya orada duruyor ve 2022’de acil önlemler bekliyor.
sun! Fellner için “tarımsız bir
hayat” imkânsızdı!
Natalie Wilkens ise otlayan
inekleri çok sevmiş ve henüz 6
yaşında, aile mesleği olmadığı
halde çiftçilik yapmaya karar
vermişti. Ama eğitimini alıp işe
başladığında “Sen kadınsın,
traktörle ne işin var!” gibi tep-
kilere hayli kızacaktı. Neyse ki
emekli olan bir çiftçinin işlet-
mesini devralacak, çok sevdiği
hayvanlarıyla bağımsızlığına
kavuşacaktı!
28 yaşındaki Sophie
Kroll-Fiedler ise görece şans-
lıydı çünkü tarıma kendi aile
işletmesinde başlıyordu. “Asla
sıkıcılaşmayan” bu işte yine
de babasıyla çatışmalar yaşa-
yacaktı. Örneğin Fiedler, erkek
buzağıları daha iyi şartlarda
yaşatmak istiyor, babası karşı
çıkıyordu. Ama kazanan “mu-
hafazakârlık” değil, “yenilik”
olacaktı!
Fiedler’in bir sonraki işi
Instagram’da çiftliğini tanıt-
maktı. Çünkü ona göre mesleği
“barbarlık” değil, tam tersine
hayvan sevgisi demekti ve top-
lum için de hayati bir öneme
sahipti.
DOLAR YENMİYOR Kİ...
Bu örnekler, pirinci Roman-
ya’dan, buğdayı Rusya’dan
satın alan Türkiye’ye de çok
şey anlatıyor aslında... 2021 boyunca
tonla doğal felaket yaşadık, hepsi ışık
hızıyla unutuluyor!
İşte cayır cayır yanan ormanları-
mızın yeri dolmuyor, Ege çölleşiyor.
Ağaçlarla birlikte arılar da yok olu-
yor, bal bulunamıyor. Yetmezmiş
gibi kadim bir coğrafyayı insan eliyle
talan ediyoruz.
Akıttığımız kimyasallarla zehirle-
nen Marmara Denizi, artık gözle gör-
mesek de “müsilaj”la can çekişiyor!
Ayçiçeği deposu Trakya’yı betonla
kaplıyor, güzelim zeytinlikleri sökü-
yoruz. Ve sonra en ucuz sıvı yağın
litresi 20 lirayı aşıyor!
Beğeniriz, beğenmeyiz. Şu durum-
da “gıda krizi” uyarısı yapan, kırsal-
da genç nüfus kalmadığını hatırlatan
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçda-
roğlu’nun sözleri büyük önem arz
ediyor. Tıpkı yaşadığımızın bir “dolar
krizi” değil, üretememekten kaynaklı
bir ekonomik buhran olduğunu vur-
gulayan ekonomistler gibi...
Neyse ki agroekoloji Türkiye’de de
kadınlarla yükseliyor! Onların emek
emek ürettiği yerel ürünler, internet
siteleriyle her yere ulaşabiliyor. “Er-
kek egemen tarım” cahilce sulamayla
Tuz Gölü’nü bile kuruturken Anadolu
toğrağına yine kadınlar can veriyor!
İşte bunun için umut kadında!.. Bu-
nun için umut, nüfusun dörtte birini
yığdığımız İstanbul’da değil; doğa-
da... Hem buralarda Maria Kasırgası
riski yok diye rahatız belki... Ama
“Marmara depremi” kapıda...

3 26 Aralık 2021 Pazar
ÖZLEM
press@ozlemyalim.com
Dünya Dışında Bir Gelecek
Yılın son yazısı. Adettendir; geçmiş yılda türemiş bir takım eğilimlere
göz atmak gerekir. Gelecek yılda bizleri neler beklediğine dair birkaç fikir
vermem belki de beklenendir. Size bunları anlatmam iyi olabilirdi. Diğer
yandan anlatabileceklerimin tümü aslında geçmişin ta kendisi. Oysa
G
eleceğimiz üzerine türlü
tahminler var. Bu tahmin-
leri önemseyenler ve önem-
semeyenler var. Bırakın
tahminleri, geleceği hakkında kay-
gılanmaktan başka hiçbir şekilde bu
kavramı yaşamlarına dahil etme-
yenler var.
Forbes dergisinin “25 Aralık 2021
tarihine göre” şeklinde altını çizerek
belirttiğine göre 197 milyar dolarlık
bir servete sahip Jeff Bezos, “Yap-
mamız gereken tek şey geleceğe yas-
lanmaktır” diyor ve ekliyor: “Dünya
sizin etrafınızda sürekli değişirken ve
özellikle son zamanlarda olduğu gibi
sürekli size karşı tarafta değişim gös-
terirken!” Ben Bezos gibi düşünüyo-
rum. Evet geleceğe yaslanmalıyız.
Kapitalizmi iyi kullanmış, hatta
onun suyunu çıkarmış bir girişimci,
yani yaratıcı bir akıl Bezos. Kimse-
nin aklında pek yokken 1992 yılında
kurduğu ve 97’de halka arzettiği
çevrimiçi alış veriş yatırımı bugün
dünyanın dinamiklerini değiştirdi
ve onu bu gezegenin en zengin isim-
leri arasına konumladı. Bezos sade-
ce bu gezegenin değil, görünen o ki,
evrenin de en zengin insanlarından
biri olacak.
GELECEĞİMİZ ŞİMDİMİZDİR
Bugünlerde hemen herkes uzay
kelimesinin yanına mutlaka Elon
Musk ismini yerleştirirken, Bezos da
sessiz sedasız Blue Origin isimli fir-
ması ile uzay yatırımlarını sürdürü-
yor. Uzayda milyonlarca insan için
koloniler kurmak onun 80’lerdeki
hayali imiş (Miami Herald gazetesi,
1982). Eminim pek çoğumuz çok
da uzak olmayan gelecekteki uzay
deneyimimizin bu iki isime ait bir
gelişim olduğunu önemsemeyecek,
o gün geldiğinde sanki tarihteki
pek çok değerli buluş ve girişim gibi
hayatlarımıza konuvermiş doğal bir
“şey” gibi benimseyecek.
Her yenilikçi ve yaratıcı hareket
gibi, Musk ve Bezos tarafından bu-
günlerde yapılan tüm girişimlere
muhalif olan bir kesim de var el-
bet. Pek çoğu küçük ölçeklerdeki
birtakım sorunlara işaret ediyor ve
eminim haklı tartışmalar da doğu-
yor. Medeni dünyanın en belirgin
özelliği, muhalefetten, rekabetten,
felaketten çıkarılan dersler ve bu
derslerin uygulamaya hızla geçerek
bir daha aynı deneyimlerin tekrar-
lanmaması. Gelişim böyle sağlanı-
yor. Bezos ve Musk üzerindeki bu
kitlesel baskı, onları girişimlerinde
daha etik olmaya ve kimi zaman de
hesap vermeye zorluyor.
Bu ilginç çağa tanıklık ettiğim
için kendimi çok şanslı sayıyorum.
İnsanlığın nihayet yerküreden kur-
tulup evrene açılması deneyimi,
kendi adıma beni oldukça fazla
heyecanlandıran bir gelişim.
Muhalif sesler Blue Orign ve Spa-
ceX ‘in tüm aksiyonlarını didik di-
dik inceleyip onlara karşı söylemler
üretirken, diğer yandan bu iki firma
ve ardındaki iki isim birbirlerine
karşı da büyük muhalefet sergiliyor-
lar. Aralarındaki rekabet, gelişimi
tetikleyen ve hızlandıran en önem-
li faktör. Bu rekabet sahnesinde
Musk, izlediğimiz ölçüde kendine
has popülist yaklaşımları ile sürekli
olarak bu gerginliği toplum önün-
de sergilemeyi tercih ediyor. Bezos
kariyerini dataya ve teknolojiye
dayalı girişimlerle yükseltmeye ça-
lışırken, Musk çoktan milyonlarını
sayıyordu. Uzay girişimlerinde Blue
Origin’den bir adım önde olmanın
avantajını her zaman Bezos’a gön-
derme yaparak kullanıyor. Bezos’a
karşı tavrı çoğunlukla küstahlık,
aşağılama, alaycılık ve kimi zaman
da belden aşağı espriler içeriyor.
Bezos ise, uzun zaman önce
[ PAZAR ]
PENCERE
dünya, artık iyiden iyiye başka bir geleceğe koşuyor.
Ay’a turistik zi-
yaretler ve ayda
yaşam önümüz-
deki on yılın en
sıradan konusu.
Boeing’in kon-
sept tasarımı
görülüyor.
Musk‘a bu kadar açık seçik
göndermeler yapmayı ve cevap
vermeyi bıraktı. Bunun yerine
Musk‘ın NASA’nın kaynakları-
nı kullanma biçimini eleştiren
protestoların sesi olmayı tercih
etti ve Amerika Birleşik Devlet-
leri’ni adil olmaya davet etti.
NASA’ya karşı açtığı dava son-
rasında işler biraz askıya alın-
dıysa da, Musk yine yolunu
buldu ve mahkeme Musk-NA-
SA işbirliğini devam ettirdi.
Musk’ın Mars denemelerinden
hemen sonra, bu girişimin
Mars gezegeninde bir koloni-
leşme yaratacağını en yüksek
ses ile ifade edenlerden biri
yine Bezos oldu. Hatta bir
konuşmasında Musk‘ı şu şöy-
le eleştirdi: “Gidip Everest’in
tepesinde bir ay geçirsin, ki
orası Mars’a göre cennettin arka
bahçesi sayılır!” Musk ise bu yıl
milyarderler listesinin en te-
pesindeki isim olarak Bezos’a
yine takılmaktan geri durmadı
ve “Ona bir arkadaşı olarak tav-
siyem, jakuzide geçirdiği zaman
yerine, Blue Origin’de daha çok
zaman geçirsin ve oraya daha
çok para harcasın!”
Size bu iki isim arasındaki
ilişkiyi, olabildiğince özet bir
biçimde aktarmaya çalıştım ve
sanıyorum bu tatlı gibi görü-
nen sert rekabet hakkında bir
fikriniz oluştu. Buna değinme-
min sebebi, pek çoklarımızı
ilgilendirmeyen bu çalışmala-
rının tümünün aslında gelece-
ğimizi şekillendiriyor olması.
Yakın gelecekteki tüketim-
lerimizi de uzak gelecekteki
yaşam formlarımızı da bu iki
ismin başını çektiği bir dizi
Elon Musk, girişimler ve ilişkiler ağı tasar-
NASA des-
lıyor. Bir asır sonra, Netflix’te
tekli Artemis
programı ile ( evet muhtemelen halen Netf-
lix izleniyor olacak!) bugün
2024 te turis-
tik ziyaretleri bizlerin Edison’un hayatını
başlatacağını izlediğimiz gibi, belki de Musk
belirtiyor. ve Bezos atışmasını ve başrol-
deki NASA’nın çalışmalarını
arşivleyen belgeselleri yeni
nesillere sunacaklar. Çünkü
geleceğimiz şimdimizdir.
İşte o nesiller, muhtemelen
bu uzay araçlarına, o araçlar-
daki metal alaşımlara, özel
plastiklere, o araçların aero-
dinamiğine, tasarımına bakıp
anlam veremeyecekler. Onlara
göre bir hayli ilkel olan bugün-
kü insanlığa şaşkınlıkla bakıp,
tarihlerini öğrenmeye çalışa-
caklar. Film hep aynı aslında.
DENEK TOPLUMU
Tek bir su damlasının bütün
okyanus hakkında fikir verdi-
ği gibi, tarihimizden bugüne
dek yaşananlar aslında nereye
gittiğimizi de tüm çıplaklığı
ile ortaya koyuyor. İnsan tü-
rünün çok azı bir Bezos veya
Musk olma azmini ve kıvılcı-
mını kendinde buluyor. Çok
azı böylesine bir tutku ile ya-
şamlarını ve servetlerini böy-
lesi konulara adamayı tercih
ediyor. Kalanların bir kısmı
böylesi bir yaşamın imkansız-
lığı için bahaneler üretiyor.
Bir kısmı ise örneğin Be-
zos-Musk arasında yaşananlar
ve bu rekabetin doğurduğu
jeffrey Bezos, atışmalarındansa, sabah ku-
Blue Moon şaklarında yayınlanan ve aile
maketini geç- içi dramalarla, özel iişkileri
tiğimiz Ma- irdeleyen gereksiz yapımlarla
yıs’ta tanıttı. beyinlerini uyuşturuyor.
Devletlerin ve süper güçlerin
çok sevdiği bu kitleler, şimdide
olduklarını sanan, ancak sa-
dece geçmişte yaşanan bir dizi
olayı anlatarak, dinleyerek, o
olayları toplumsal değer yar-
gıları içinde değerlendirerek
bugünde değil sadece sanal bir
geçmişte yaşayan insanlar ha-
line dönüşüyorlar. Bırakın bir
konu için azimle ve tutku ile
çalışma azmine ve tutkusuna
sahip olmayı, düşünme fonksiyon-
ları bile onlar fark etmeden kendile-
rinden alınmış geleceğin denekleri
haline dönüşüyorlar. Televizyon
ekranındaki sabah kuşağı program-
larının, TikTok videolarının veya
benzeri her türlü aracın bu biçimde
şuursuzca kullanımı, bana göre işte
bu denek toplumunu yaratıyor.
Bu denekler, birileri onlara aya
gidebileceklerini söylediğinde, sor-
gulamadan bu hayal ile yaşamaya
başlayabiliyor. O sırada ne bankada-
ki borçlarının ne de yazın memleke-
te gitmek için daha da borçlanacak
olmalarının bir önemi yok: Ay güzel
bir yer; Rabbimizin izni ile oraya da
gideriz gerekirse. Gitmenin hayali
ile coşmakla, götürene odaklan-
mak.. Başka bir deyişle denek insan
olmakla düşünen insan olmak, böy-
lece ortaya çıkıyor.
ARTIK İKİ GELECEK VAR
Geleceğimizi düşündüğümüzde,
artık her zamankinden daha fazla
olarak bu düşünceyi farklı boyutlar-
da düşünmeliyiz. Biri, bugüne dek
bildiğimiz evimiz olan yerküremizin
geleceği. Tasarım çalışmalarına bak-
tığımızda bu yıl da pek çok iyi haber,
başarılı gelişme, yüzlerce makale,
konferans, bildiri ve proje daha iyi
bir dünya ideali için didindi durdu.
Sorumlu üretim ve tüketim ve bu
bakış açısına hizmet edecek bir ta-
sarım anlayışı için yaşanan büyük
dönüşümde sanıyorum tüm yaratıcı
sektörler ve üreticiler artık uzlaştı. El-
den gitmekte olan dünyayı kurtarmak
için insanlığın zaten pek de başka bir
opsiyonu yok. Duyarsızlıklarına de-
vam eden hiçbir kuruluşun, kentin,
ülkenin sürdürülebilirliği yok.
Diğer bir boyutta ise, gelecek
yerkürede değil, bu evrenin boş-
luklarında şekilleniyor. Ay’da ve
muhtemelen Mars’ta ve diğer geze-
genlerdeki yaşam, 2022’den itiba-
ren çok daha sıklıkla konuşacağımız
bir konu haline gelecek.
Yeni yeni öğrenmeye ve dene-
yimlemeye başladığımız bu yaşam
formları, yeni tasarım anlayışları ile
birlikte geliyor. Tasarımcılar başta
olmak üzere tüm yaratıcı insanların
ve girişimlerin, bu başka evrenlerde
ne giyeceğimiz, ne yiyeceğimiz, na-
sıl mekanlarda yaşayacağımız, nasıl
araçlarda seyahat edeceğimiz gibi
konu başlıkları ile eski dönemlere
göre daha içli dışlı olması gerekiyor.
Tüm tasarım okullarında eskiden
uzak bir gelecek olarak görünen
bu tür dünya dışı senaryoları için
tasarım fikirlerinin daha çok gelişti-
rilmesi, proje olarak verilmesi gere-
kiyor. Yine bu alanlardaki akademik
yapının, teknoloji alanındaki ve uzay
araştırmaları yapan yapılarla daha
iyi ilişkiler içerisinde bulunması
gerekiyor. Ürün tasarımcısının kod
yazmayı, mimarın kimyayı belki
de su içer gibi bilmesi gerekecek.
Kurgusal tasarıma ayrılan zaman
belki stüdyo derslerine ayrılandan
daha çok olmalı. Evet bugünlere
dek KOBİ’lerle sağlanan tasarımcı
işbirliklerindense, sözünü ettiğim bu
yeni geleceğe yüzümüzü çevirmemiz
gerekiyor.
Space X ve Blue Origin, rekabetleri
içerisinde en çok yetenek avı konu-
sunda zıtlaşıyor. Musk, Bezos’u sık
sık çalışanlarına iki misli ücret vaat
ederek çalışanlarını ayarttığı için
eleştiriyor. Söz konusu girişimler
sadece bilim insanlarının ve mü-
hendislerin yaratabileceği bir karma
değil; uzaydaki yaşamın her alanı
tasarımcı aklına ve düşüncesine
ihtiyaç içerisinde. Bu gelişmeleri
takip edenler, içinde bulunmak için
azimle ve çok çalışanlar geleceğin ta
kendisi olacaklar. Tekrar etmeliyim,
geleceğimiz aslında şimdimizdir.

4 26 Aralık 2021 Pazar
HAZAL SEZEN
S
osyal etkileşimler söz konu-
su olduğunda farkında ol-
madan ve kaçınılmaz olarak
sergilediğimiz davranışlar
vardır. Karşımızdaki kişinin kim
olduğu fark etmeksizin yargılar ve
ne düşündüğünü anlamaya çalışa-
rak, iç dünyaları hakkında fikirler
üretmeye başlarız. Diğerinin ne
düşündüğünü net biçimde bileme-
mekle birlikte, onun adına kendi
zihnimizde bir model oluştururuz.
Yani, başka birinin zihnin modelini
kendi zihnimizde modelleriz. Sosyal
biliş veya zihin teorisi gibi adlarla
karşımıza çıkan bu süreç kendi ken-
dine gerçekleşir ve çaba harcama-
mızı gerektirmez. İş çıkışı saatinde
otobüste uyuyakalmış birini gördü-
ğümüzde, o kişinin zihnini içeriden
deneyimleyemiyor olsak da günün
yorgunluğunu taşıdığı hakkında
oluşturduğumuz bir fikrimiz vardır.
Yakın ya da uzak tüm ilişkilerin ilk
birkaç saniyesinden itibaren iliş-
kide yerini alan sosyal biliş, karşı-
mızdaki kişiyi tanıdıkça zenginleşir
ve zihnimizde öteki hakkında daha
detaylı bir algı oluşturmaya başlar.
Artık otobüsteki, trafikteki ya da
rastgele karşılaşılmış diğerlerinin iç
dünyasından daha çok bilgiye sahip
olduğumuz bir başkası vardır.
İnsanlarla yakınlaştığımız zaman
bir diğerinin kahvesi şekersiz ikram
edildiğinde keyif alamadığını ya da
perdesi açık kaldığında verimsiz
uyandığını onların zihnin içinde
olmaksak da bilmeye başlarız. Bir-
birimize yakınlaştıkça artan iç dün-
yalarımızın paylaşımı, zihnimizde
bir diğeri için oluşturulmuş modeli
şümullü hale getirir. Lakin, yakın
ilişkilerden mahrum kalmaya başla-
dığımız vakit, aşina olduğumuz bu
modelleme aşırı hızlanır. Zihnimiz-
de modelleyebileceğimiz yakınlıkta
insanlar bulunmadığından, hiç tanı-
madığımız insanlar hakkında de-
rinlemesine modellemeye yapmaya
başlarız. Bizler tanışmadığımız
insanlar hakkında dahi içsel dene-
yimlerle model oluşturabiliyoruz.
Ancak böyle durumlarda biz diğeri
ile ilişki içindeyken, diğeri bizimle
ilişki içinde olmuyorlar. Yani, biz
parasosyal bir ilişki içinde oluyoruz.
PARASOSYAL İLİŞKİ
Geleneksel, iki taraflı ilişkilerde,
münasebette olan iki kişi de ilişkiyi
İnsanlar arası bağlardan
yoksun kaldıkça,
aradığımız sosyal
ilişkileri kendi zihnimizin
içinde bir simülasyon gibi
yaşamaya başlıyoruz.
[ PAZAR ]
PENCERE
SENTETİK AŞK
Robot ve İnsan
Yalnızlığa çare olduğunu söyleyen, ancak yalnızlığı büyüten
teknolojik ilerlemeler insanın ihtiyaçları karşılamak ve
ihtiyaçlarına uyumlanmak gibi becerilerini arttırarak cansızın,
canlıya tercihinde rol oynayabilir. Birgün kendi zihnimizde,
kendimiz ve hayal gücümüzün dışında bir yansıma kalmaması,
yapay karşısında kendi varlığımızı da sorgulanacak hale
getirebilir. Yahut geriye sadece sorgulamayanlar kalabilir…
deneyimler. İki taraf da bir
diğerini deneyimlerken, kendi
zihninde öteki için modelleme
oluşturur. Ancak parasosyal
ilişkilerde, tanışıklığı olun-
mayan insanlar hakkında
da zihnimizde yüz yüze iliş-
ki yaşanmışçasına güçlü ve
gerçekçi yanılsama oluşur.
Örneğin, ünlülere duyulan
yoğun sevgi, hatta aşk sosyal
biliş derin bir düzeye taşınmış
halidir. Hissettiğimiz duygular
sadece kendi aklımızda oluş-
muştur. Kurulmuş herhangi
bir parasosyal ilişki, insanın
kendi kafasında ürettiği hem
yönetmeni hem de ana karak-
teri olarak yer aldığı bir film
gibidir. Bir kişinin aklında
parasosyal oluşan bu ilişki,
diğerinin haberi olmasa da
son derece gerçekçidir. Diğer
bir yandan ise gerçek sosyal
ilişkilerden daha güvenlidir.
Parasoyal ilişkilerde kimse
zihnimizde oluşturulmuş
modeli yalanlayamaz ya da
bizi reddedemez. Çeşitli araş-
tırmalar da yalnızlaştıkça bu
tarz parasosyal ilişkilere sahip
olma ihtimalimizin arttığını
söylüyor. İnsanlar arası bağ-
lardan yoksun kaldıkça, ara-
dığımız sosyal ilişkileri kendi
zihnimizin içinde bir simülas-
yon gibi yaşamaya başlıyoruz.
YALNIZLIK SALGINI
Sorun yalnızlık olduğu za-
man çözüm insanlar arası
kurulacak bağlar olsa da siya-
si kutuplaşmalar, parçalanmış
medya, sorunlu sosyal medya
kullanımı, mahremiyet kaybı,
hükümet karantinaları, yeti-
şilmesi güç dijital gelişmeler
ve mesafeli önlemlerle dolu
bu çağ, basit çözümün önünde
engellere dönüşüyor. Gelge-
lim içinde bulunduğumuz çağ
gerçek bağların önüne geçe-
bilirken, kendisi bizler için satın
alınabilir çözümeler üretiyor. Dünya
çapında arkadaş kiralama ya da pro-
fesyonel sarılma hizmetleri sunan
uygulamalar yaygınlaşıyor. Sunulan
hizmetler, rutin olarak karşılana-
mayan bağ kurma ıztırarından fay-
dalanıyor. Bazen insan resimden
çıkarılıyor ve cansız varlıkları kişi-
selleştirme eğiliminizden yararla-
nan devalar geliştiriliyor. Küresel
olarak yayılan yalnızlık salgınına
yapay evcil hayvanlar veya yapay
zekâ ile insan duygularını tahlil et-
meyi ve onlara cevap vermeyi öğre-
nen robotlar müdahil oluyor.
ROBOTLAR VE İNSANLAR
Robotlarla zaman geçirdikçe, ro-
botlar ve insanlar arasında duygu-
sal ilişkilerin doğması kaçınılmaz.
Daha doğrusunu söylemek gerekir-
se insanların robotlara karşı duy-
gusal yatırımlarına daha sık rast-
lamaktayız. Sosyal robotlar olarak
adlandırılan insansı veya hayvansı
yardımcı robotlar konuşma ve ses-
leri yorumlar, göz teması kurabilir,
karmaşık sözlü ve sözlü olmayan
ipuçlarını yakalayarak cevap vere-
bilir ve öğrenerek karşısındakinin
ihtiyaçlarına uyum sağlayabilirler.
Örneğin, yaşlı nüfusa yardım için
geliştirilen telepötik robot fok Paro,
Alzeimer hastalarında stresi düşü-
rürken; Mabu hastalarla yürüyüşle-
re çıkıyor, ilaçlarını hatırlatıyor ve
aile üyelerini aramalarını sağlıyor.
Yardımcı robotların yanı sıra cin-
sel ihtiyaçları karşılamaya yönelik
anatomik olarak aşırı gerçekçi robot
bebekler üretilmekte. Diğer bir yön-
de ise bedeni olmayan işletim sis-
temlerine karşı hissedilen bedensiz
aşkların fikri araştırılmakta ve bu
olasılıklar üzerine düşünmekteyiz.
Robotların sevmek için prog-
ramlanıp programlanamayacağını
tartışmak için bir yana bıraksak,
insanlar için böyle bir yapılandırma
gerekmemekte. Ancak bizler insan
olmayan, yapay olana karşı duy-
gusal yatırım yaptığımızda; hatta
âşık olduğumuzda yine sosyal bi-
lişten bahsetmeye başlıyoruz. Âşık
olduğumuzda bir başkasına dair
zihnimizde yarattığımız içsel modeli
robotlar için yaratmaya başlıyoruz.
Gerçek ilişkilerde hatta ünlülerle
kurulan parasosyal ilişkilerde zihni-
mizdeki model bir diğerinin kişiliği
tarafından bilgiye sahip olabilirken;
yapay zekanın ürünleri ve robotlar-
da zihinsel modellememiz için böy-
le bir veri yok.
SANAL VE GERÇEK
ROMANTİZMİ
Zihnimizde kişilere dair modelle-
ri her ne kadar kendimiz oluştursak
da diğer kişinin dolaylı ve doğrudan
katkılarıyla genel hatları ve detay-
ları belirlemeye başlarız. Sıra robot-
lara geldiğindeyse, kendi bağlanma
nesnemiz haline gelen robotlar,
bizlerin kendi hayal gücü içinde ve-
kil olmaya başlayacaklar/başladılar.
Yalnızlığımız arttıkça, piyasa tüketi-
ci için daha iyi çözümlerle gelmeye
başlayacak. Tuhaflık olarak adlandı-
rabilecek sanal ve gerçek romantiz-
mi normalleşirken; bilişsel süreçleri
yarım kalmış, insan bağlantıların-
dan mahrum bireyler için piyasa
sunduğu yeniliklerle yalnızlığın
büyümesine de katkıda bulunmaya
devam edebilecek gibi görünüyor.
Yalnızlığa çare olduğunu söyleyen,
ancak yalnızlığı büyüten teknolojik
ilerlemeler insanın ihtiyaçları karşı-
lamak ve ihtiyaçlarına uyumlanmak
gibi becerilerini arttırarak cansızın,
canlıya tercihinde rol oynayabilir.
Birgün kendi zihnimizde, kendimiz
ve hayal gücümüzün dışında bir
yansıma kalmaması, yapay karşı-
sında kendi varlığımızı da sorgula-
nacak hale getirebilir. Yahut geriye
sadece sorgulamayanlar kalabilir…

5 26 Aralık 2021 Pazar
BÜLENT
bvardar@yahoo.com
Gerçek dünyanın sanalı mı yoksa sanal
gerçekliğin dünyası mı?
“THE MATRIX RESURRECTIONS”!
“T
he Matrix”, yapıldığı
1999 yılında vizyona
girdiğinde bir anda
sadece sinemayla ilgile-
nenleri değil, aynı zamanda sosyal
bilimler, felsefe alanlarında uzman-
laşmış akademisyenlerden, sinema
alanı dışından pek çok kişiye kadar
geniş bir kesimin ilgisini çekmiş ve
kısa sürede kült bir yapım olmuştu.
Matrix’i takıntı haline getiren kişile-
rin hatırlayabileceği gibi ilk filmden
sonra Matrix hakkında felsefi bağ-
lamda bir kitap da yazıldı: “Matrix
ve Felsefe: Hakikatin Çölüne Hoş
Geldiniz”. Kitap, ülkemizde Güncel
Yayıncılık tarafından Murat Sağ-
lam’ın çevirisiyle yayınlandı.
“The Matrix” filmiyle seyirci kar-
şılaştığında dünya henüz tam anla-
mıyla dijitalleşmemiş, en azından
bizim coğrafyamız bu bağlamda
henüz emekleme döneminde sayı-
labilirdi. Sosyal medya ortaya çık-
mamış, dünyamız eski dünyanın
bağlamından tümüyle kopmamıştı.
Wachowski Kardeşlerin ortak yaz-
dıkları ve yönettikleri bir proje ola-
rak döneminin oldukça ilerisinde
bir yapım olan “The Matrix”, sinema
sanatı açısından bir devrim yaratmış
ve salonlara bomba gibi düşmüştü.
MATRIX PROJESİ
“The Matrix” projesini anımsat-
mak gerekirse: Teknoloji destekli
müthiş bir bilim kurgu atmosferi
içinde tüm insanlığı ele geçiren
bilgisayarlar/makinalar, insanların
yaşamsal/beyinsel enerjilerini kul-
[ PAZAR ]
PENCERE
“The Matrix” filmiyle seyirci karşılaştığında dünya henüz tam
anlamıyla dijitalleşmemiş, en azından bizim coğrafyamız bu
bağlamda henüz emekleme döneminde sayılabilirdi. Sosyal
medya ortaya çıkmamış, dünyamız eski dünyanın bağlamından
tümüyle kopmamıştı. Wachowski Kardeşlerin ortak yazdıkları
ve yönettikleri bir proje olarak döneminin oldukça ilerisinde bir
yapım olan “The Matrix”, sinema sanatı açısından bir devrim
yaratmış ve salonlara bomba gibi düşmüştü.
İNSANLIĞIN MAKİNALARLA
İMTİHANI
Hatırlanacağı gibi ikinci film “The
Matrix Reloaded”da makinaların
insanları, özellikle kontrol altında
tutulamayanlarını yok etmek için
verdiği mücadelede, dünyanın
derinliklerinde insanların kur-
duğu son yaşama bölgesi Zion’da
(İncil’de Kudüs’ün şiirsel ismidir)
lanmak için onları tüplerin lar, bir tüp içinde yaşadıkla- bir kurtarıcıya inanılmaya başlan-
içine hapsetmişlerdir. Maki- rının farkına varmadan gün- mıştır. Bu kurtarıcı Neo’dur ve Hz.
naların enerji üretebilmeleri delik dertlerinin, hırslarının İsa’nın bir türevidir sanki. Kurtarıcı
için insanların beyin enerji- peşinde yaşamaktadırlar. Ma- söylemi ve diğer pek çok unsur da,
lerine gereksinmeleri vardır. kinaların insanlara sunduğu dinsel ritüelleri destekler bir görün-
Bu tüplerin içinde insanların dertsiz gibi görünen bu dün- tüdedir. Nitekim Neo’nun Matrix
yaşamaya devam edebilmeleri yaya, Matrix’e rağmen, tüpteki içindeki ismi Thomas Anderson,
içinse beyinleri “Matrix” isim- insanlar ölmeye başlar. Böyle İsa’nın havarisi Kuşkucu Thomas’ı
li bir programa bağlıdır. bir yaşamın içinde Matrix’in çağrıştırmaktadır.
Günümüz dünyasını tasvir farkına varmış bir isyancı Prof.Dr.Ünsal Oskay’a göre Hz.İsa
eden bu Matrix içinde insan- grup ortaya çıkmıştır. bu bağlamda bir misyonu yerine ge-
tirmeye çalışırken kendisiyle birlikte
yakınındaki bir kaç kişiyi kurtarabil-
miştir. Ama Hz.İsa’yı Romalılar kur-
tarmıştır. Yani teslim alarak. Günü-
müz dünyasında ne İsa ne de onun
kurtardıkları var. Bugünün Roma’sı
ABD ve onun da temelinde yer alan
küçük Amerikalar: Fransa, İngiltere
vs. (Oskay, 2003:12)
İLLÜZYONUN POSTMODERN
VERSİYONLARI
İllüzyonun postmodern versiyon-
ları günümüzde ABD’nin önderli-
ğinde devam ediyor. Roma İmpa-
ratorluğu’nun çağdaş versiyonu
ABD’de, özellikle kendi coğrafya-
sında yarattığı bir Matrix’in içinde
halkının yarıdan fazlasını bir halü-
sinasyon içinde yaşatırken, buna
dünyanın diğer yerlerinde, aslında
günümüzde Zion konumunda olan,
insanlığın gerçek acılarını, dramla-
rını yaşayan üçüncü dünyadan olu

6 26 Aralık 2021 Pazar
şan coğrafyanın kan ve göz yaşlarını
eklemeyi unutmuyor.
İkinci filmde kurtarma mücadele-
sine devam eden ana karakterlerin,
yani Neo’nun, Morpheus ve Tri-
nity’nin ve onlarla birlikte insanlı-
ğın kurtuluş mücadelesi, “The Mat-
rix Revolutions” filminde de devam
eder. Film tutsak düşmüş Neo’nun,
ona çok derin bir sevgiyle bağlı olan
Trinity ve kankası Morpheus tara-
fından kurtarılışıyla başlar. Makina-
lar Zion’a doğru ciddi bir saldırıya
geçmişlerdir. Kısa bir süre sonunda
eğer direniş başarılı olmazsa hem
Zion düşecek, hem de insanlığın
sonu gelecektir.
Bu mücadele sürecinde de iki
düşünce birbiriyle çelişmekte, çatış-
maktadır. Gerçeklerden yola çıkarak
mücadeleyi devam ettirmeye çalı-
şanlarla, mücadelenin kurtarıcının
gücüyle kazanılacağına; yani mu-
cizelere inananlar. Bu arada maki-
naların yarattığı bir program olan
ve insanları yok etmek için uğraşan
ajan Smith, “The Matrix Revoluti-
ons” da iyice tekamül etmiş bir hale
gelmiştir.
Diğer yandan sanki makinaların
insanlara özgü bir tuzağa düştük-
lerinin de altı çizilir. Nasıl ki insa-
noğlu filme göre bilimsel/teknolojik
mücadelesinin bir aşamasında ya-
rattığı makinaları kontrol edemez
hale gelip onların kontrolüne gir-
diyse; makinelerde yarattıkları bir
programı kontrol edemeyip onun
oluşturabileceği olası sorunları
yaşamaya gebedirler. Bu çelişki de
neredeyse Zion’u düşürmek üzere
olan makinaların Neo ve onun kişi-
liğinde insanoğluyla uzlaşmalarına
neden olur. Seçilmiş kişi (Neo) ve
aşkı (Trinity) silahsız, savunmasız
bir gemiyle kendilerini insanlığı
kurtarmak için tehlikeye atarlar.
Çünkü bu dinsel ritüelin, söylemin
de bir parçasıdır.
JEAN BAUDRILLARD VE
SİMULASYON KURAMI
Filmin ana karakterleri Neo (Ke-
anu Reeves), Trinity (Carrie-Anne
Moss) ve Morpheus (Laurence Fish-
burne), Matrix filmleriyle popüler
kültürün sinema alanında küresel
düzeyde en geniş taraftarını ve
tartışma ortamını bulan nesneleri
haline geldiler. Bu bağlamda sanal
[ PAZAR ]
PENCERE
ortam, simulacra ve simü-
lasyon kuramı, illüzyon gibi
kavramlar sürekli gündeme
taşındı. Özellikle günümüzün
önemli düşünürlerinden ve
postmodernitenin mimarı
olarak kabul edilen Fransız
sosyolog Jean Baudrillard da
Matrix tartışmalarının orta-
sına çekildi. Aude Lancelin,
Nouvel Observateur’da Ba-
udrillard’la yaptığı bir söyle-
şide, onun Matrix’in şifresini
kırdığını söyledi. Özellikle
Wachowski kardeşlerin, esin
kaynağının Baudrillard’ın
simülasyon kuramı olduğu
ileri sürüldü ve Wachowski
kardeşler, Baudrillard’a ikinci
film The Matrix Reloded’da
görünmesini teklif ettiler; şü-
kür ki yakın geçmişte ölen ve
çağımızın son büyük filozofu
olan Baudrillard bu teklifi
kabul etmedi.
Modern dünya, teknolojinin
gelişmesi ve uygarlığın ulaş-
tığı aşamaya karşın mutluluk
yerine mutsuzluk, barış yerine
savaş, özgürlük yerine kölelik
ve sömürü düzeninde artış
üretmeye devam ediyor. İnsa-
noğlu sürekli mutluluk ve ba-
rış peşinde koşmaktan belki de
bıktığı için ütopyalar yerine,
en büyük malzemesi yaşam
olan sinema sanatı aracılığıyla,
mutluluk ve barış arayışları
yerine distopik dünyalar üret-
meye ve sanal alemin labi-
rentlerinin film karelerinden
sinema perdelerine ve dijital
platformların ekranlarına ak-
masına neden oluyor.
THE MATRIX
RESURRECTIONS
“The Matrix Resurrections”
(Diriliş Matrix) ise ilk filmden
22 yıl sonra yapılan Matrix se-
risinin dördüncü filmi ve 148
dakikalık süresiyle oldukça
uzun bir yeniden doğuş filmi.
Bir film serisi olarak düşü-
nüldüğünde Matrix filmleri
arasında hangisi, serinin öne
çıkan yapımı diye bir soru da
seyircinin aklından geçebilir.
24 Aralık Cuma günü vizyona
giren, gerçek ve sanal alemle-
rin gelgitlerinden oluşan se-
rinin son halkası “The Matrix
Resurrections” diğerlerinden
özellikle bir yönüyle ayrılıyor.
Bu ayrılığın odak noktası ise
sinematik ögeler ve estetik ni-
teliğinden çok, Matrix efsane-
sinin ortaya çıkışına, başlan-
gıcına göndermeler içermesi...
Thomas Anderson (Kea-
nu Reeves) ya da namı diğer Neo,
aslında Binary isimli şirkette çalı-
şan dünya çapında ünlü bir oyun
tasarımcısıdır. Kafasında gerçekle
sanal içiçe geçmiştir. Bir gökdele-
nin tepesinden atlama girişiminde
bulunarak intihara teşebbüs etmiş
ve psikiyatrik destek almaktadır.
Sevgilisi Trinity (Carrie-Anne Moss)
ise, aslında çoluk çocuk sahibi ve
Thomas’ı tanımayan Tiffany isimli
orta yaşlarda bir kadındır. Her ikisi
de yıllardır aynı kafeye giderler.
Thomas, Matrix isimli oyunların
tasarımcısıdır ve Trinity karakterini
de her gün kahve içmeye gittiği ka-
fede gördüğü ve etkilendiği Tiffany
isimli kadından esinlenerek ya-
ratmıştır. Thomas (Neo), Matrix’in
gerçek olmayan ve kafasının içinde
kurguladığı sanal bir dünya oldu-
ğuna inanmaya başlamıştır. Ama
insanlığın son sığınağı Zion’un ma-
kinalar tarafından yok edilmesiyle
yeni bir dünyayı var eden insan-
lardan savaş gemisi kaptanı ve son
filmin yeni karekterleri Bugs (Jes-
sica Henwick) ve Morpheus (Yahya
Abdul-Mateen II) yaşadığına inan-
dıkları Trinity ve Neo’yu bulurlar ve
beyaz tavşan yeniden devreye girer.
Seyirci de her şeyin bir bilgisayar
oyununun parçası olduğuna kendi-
sini hazırlamışken, gerçeğin aslında
sanal bir gerçeklik olduğunu geri
sarmaya başlar ve bu aşamadan iti-
baren yoğun silahlı çatışma ve kun-
gfu dövüşlerinin öne çıktığı aksiyon
sahneleri filmi ele geçirir...
Aradan geçen 18 sene sonrasında
Matrix efsanesini yeni bir filmle
diriltmeye gerek var mıydı? Bu
sorunun öncelikli yanıtı, “Matrix
Reloaded” ve “Matrix Revolutions”
filmlerine gerek var mıydı olarak
çeşitlendirilebilir. Şüphesiz ilk film
“The Matrix”, kısa sürede kült mer-
tebesine yükselmişti. Sonrasında
çekilen filmler arayı çok açmadan
bu filmin “Nema”sını da toplamaya
devam ettiler. Günümüzün dijital
çağa doğan kuşaklarına, dijital ça-
ğın ilk büyük efsanesini sözde ha-
tırlatmak amacıyla filmin uyanık
yapımcıları, yeniden parsayı topla-
mayı amaçlamış olmalılar. Evdeki
hesap çarşıya uyacak mı göreceğiz!..
BİR ANIMSATMA
VE DEVAM FİLMİ
“The Matrix Resurrections” bir
anımsatma ve devam filmi olarak
özellikle oyunculuk ve görselliği
bağlamında dikkati çekiyor. Filmin
final jeneriği dakikalarca sürüyor
ve görsel efektler uzmanı isimlerin
sayısının çokluğu dikkati çekiyor.
Ayrıca jeneriğin sonuna eklenmiş
ve filmde yer almayan bir sahnecik
aracılığıyla sinemanın yerini artık
kedi videolarının alacağı yönünde
bir kara mizah örneğiyle de filme
nokta konuluyor. Filme yeni katı-
lan oyunculardan Bugs karakterini
canlandıran Jessica Henwick göz
doldururken, Morpheus rolündeki
Yahya Abdullah Mateen-II, Morp-
heus karakteriyle özdeşleşen La-
urence Fishburne’un fanlarında
büyük bir hayal kırıklığı yaratmaya
aday görünüyor.
Diğer yandan filmin finalinde Neo
ile Trinity arasındaki koyunların
özgürlükten korkan, güdülmeye ve
kontrol edilmeye mahkum olduk-
larına yönelik didaktik söylemler,
zaten arafta olan film için talihsiz
bir final yaratarak devam filmleri-
ne gerek olup olmadığı hakkındaki
soruyu yeniden akla getiriyor.

7 26 Aralık 2021 Pazar
Ahmaklaşan insanlık, cinleşmiş
ahmaklık: DON’T LOOK UP
“Yemin olsun ki biz,
insanlardan ve cinlerden
birçoğunu cehennem için
yarattık. Kalpleri var
bunların, onlarla anlamazlar;
gözleri var bunların, onlarla
görmezler; kulakları var
bunların, onlarla işitmezler. (…)
Gafillerin ta kendileridir bunlar”
(Kur’an/A’raf: 179; Yaşar Nuri
Öztürk Meali, 1994).
İ
ki gün önce Netflix’te izleyiciy-
le buluşan Don’t Look Up (“Yu-
karıya Bakma”), küresel tüke-
tim kapitalizminin iki çıktısını
kafa kafaya vuran bir acı-güldürü.
Bu iki çıktıdan birincisi, “yeryüzüne
ölümü indirmiş” olan ekonomi-po-
litik işleyişin yol açtığı çevresel
kıyamet (“Kendi kendimizle yarışma-
dayız, gülüm//Ya ölü yıldızlara hayatı
götüreceğiz//ya dünyamıza inecek
ölüm” [N. Hikmet]).
İkincisi ise “MEŞ Çağı”, yani
medya, eğlence ve şovun endüst-
riyel-kültürel ablukası altında ah-
maklaştırılmış insan toplumsallığı.
Ahmaklaştırma (stupidification)
bir süreç ve durum olarak televizü-
el/dijital görsel kültürün insanlığa
maliyeti… Bilgiden çok seyre, düşün-
meden çok görünmeye, hakikatten
çok hayale (imaja), çalışıp emek
vermekten çok chat’leşip eğlenmeye,
kafa yormaktan çok “Yorma kafanı”
telkinine, “Ben kimim” sorusundan
çok “Nasıl görünüyorum” sorusuna
meyyal insanlık halinin sonucu.
Cihazları akıllılaştıkça kendisi ah-
maklaşmış insanın dünyasında ger-
çeklik yok artık, gerçeklik gösterisi
(realite-şov) var. Hakikat yok artık,
hakikat-aşımı/aşınımı (post-truth)
var. İnsanî ilişki, diyalog, etkileşim
yok, bitimsiz bir maskeli balo var.
Samimiyet yok, selfie var. Kalıcılık
yok, geçicilik var. Bilim ve düşünce
yok, bilimin ve düşüncenin magazi-
nelleşmesi var.
Nihayet toplum yok, sessiz bir
yığınsal karanlık var.
KÂR-BÜYÜME-
KALKINMA KÖRLÜĞÜNDE
BİR CİNLER DÜZENİ
Tüm bu yukarıda sıraladıkları-
mız Don’t Look Up’ta, Huxley’in
“Cesur Yeni Dünya”sından (1932)
Toffler’in “Şok: Gelecek Korkusu”-
na (1970), Baudrillard’ın “Sessiz
Yığınların Gölgesinde”sine (1978)
ve Postman’ın “Televizyon: Öldüren
Eğlence”sine (1985) kadar, geçtiği-
miz yüzyılı başından sonuna sîgaya
çekmiş bir dizi “yazılı kültür inci-
si”nden çağrışımları akla getirerek,
sekans sekans sunulmaktalar.
Eğlencenin, küresel yok oluş dâhil
her tür içeriğin sunumunda önkoşul
haline geldiği;
Kıyameti dahi kazanca tahvil
etmeye hevesli bir tekno-kapitalist
irrasyonalitenin ne yapılsa-edilse
de önünün alınamadığı;
“Kâr-büyüme-kalkınma” körlüğü,
sağırlığı, kalpsizliğinde bir “cinler
düzeni”nin yeryüzüne cehennemi
indirdiği bir toplumsal hercümercin,
bir insanî hazan mevsiminin hicve
vurulmuş dökümü Don’t Look Up.
(Dikkat, spoiler!)
Film, Michigan Üniversitesi’nde
astronomi doktora öğrencisi olan
Kate Dibiasky (Jennifer Lawrence)
ile hocası Dr. Randall Mindy’nin
(Leonardo DiCaprio) birkaç ay içe-
risinde dünyaya çarparak yaşamı
topyekûn yok edecek çok büyük
[ PAZAR ]
PENCERE
Eğlencenin, küresel yok oluş dâhil her tür içeriğin sunumunda
önkoşul haline geldiği; kıyameti dahi kazanca tahvil etmeye
hevesli bir tekno-kapitalist irrasyonalitenin ne yapılsa-edilse
de önünün alınamadığı; “kâr-büyüme-kalkınma” körlüğü,
sağırlığı, kalpsizliğinde bir “cinler düzeni”nin yeryüzüne
cehennemi indirdiği bir toplumsal hercümercin, bir insanî
hazan mevsiminin hicve vurulmuş dökümü Don’t Look Up.
bir kuyruklu yıldız tespit et-
mesiyle açılıyor. Ve onların,
tepeden (Beyaz Saray’dan)
tırnağa (medyaya-sokağa)
eğlence-gösteri-para-çıkar ve
iktidar hırsına gömülmüş bir
toplumda çevrelerine uyarıda
bulunma, yetkilileri önlem al-
maya sevk etme yolunda nafi-
le çırpınışlarıyla akıp gidiyor.
Önce ilgili resmî makam-
lara baş vurarak kıyametin
gelişinden onları haberdar
etmeye çabalıyorlar. Ardından
kendilerine NASA’dan katılan
bir üçüncü bilim insanıyla
(Rob Morgan) birlikte Beyaz
Saray’ın yolunu tutuyorlar.
Gelgelelim yollarına karşıcı
çıkan, yakınlarda yapılacak
Kongre seçimlerine ilişkin
kaygılarla ve kampanya te-
laşıyla sarmaş dolaş halde
yozlaşmış ve “ahmaklığın
iktidarı”nı (idiocracy) temsil
eden bir Başkan (Meryl Stre-
ep) oluyor.
Devletten hayal kırıklığı
içindeki kahramanlarımız, in-
sanları olup biteceklerden ha-
berdar etme sorumluluğu ve
yükümlülüğündeki medyadan
medet umarak oraya yöneli-
yorlar. Lâkin orada da bilginin
hayatî öneminden çok ticarî
getirisini, gerçekliğinden çok
gösterişini, ciddiyetinden
çok reytingini dert eden bir
“medya adabı”nın duvarına
tosluyorlar. Bizim buralarda
da sabah vakti bol bol ekran-
ları dolduranlara benzer bir
haber-şov programı, “Günlük
Fırt”ta (The Daily Rip) şöyle
“harcanıyorlar”:
(Kuliste)
“-Dr Mindy ve Bayan Dibias-
ky, sizi alacağız, keşfettiğiniz
gezegeni anlatacaksınız.
-[Mindy] Kuyrukluyıldız keş-
fettik. … [Dibiasky] Ne anlata-
cağımızı biliyorlar değil mi?!
-Elbette. Jack ve Brie bilim
köşesi yapmaya bayılır. Yeter
ki eğlenceli olun. Jack ve Brie
eğlenceyi sever.”
BİR KAŞIK XANAX,
KIYAMET’E İYİ GELİR!
(Stüdyoda yayında)
“-[Erkek sunucu] Önce bir şey
sormak istiyorum. Meraktan
çatlayacağım. Uzayda hayat
var mı? Var mı yok mu? Son
karar! [Gülüşmeler]
-[Dr. Mindy] Elimizde veri yok.
Ama tabii uzay büyük, neden
olmasın.
-Bu adamı severim demiştim.
[Yanındaki kadın sunucuya
dönerek] Elli dolar sökül!..
-[Dr. Mindy] Aman ha, UFO
falan demiyorum yalnız.
-[Kadın sunucu] Lütfen şuna
çanak tutmayın Dr. Mindy,
yoksa bu program bitmez. [Gü-
lüşmeler] … Herald’da yeni bir
haber yayımlandı, ikinizin çok
önemli bir keşfini anlatıyor.
-[Dr. Mindy] Öğrencim Kate
süpernova gözlemleri sırasında
son derece sarsıcı, hayatta bir
kere denk gelecek bir keşif yaptı.
-Ne buldunuz bize anlatın
Bayan Dibiasky.
-[Dibiasky] Evrenin büyüme-
sini hesaplamak için, patlayan
yıldızları gözlemliyordum ve
daha önce görmediğim bir şey
tespit ettim. Bir kuyrukluyıldız.
Çok büyüktü. Doğrudan dünya-
ya geliyor ve çok büyük ihtimal-
le çarpacak.
-[Erkek sunucu] Kulağa epey
heyecanlı geliyor. Patlayan
yıldızlar falan, demek yıldızlar
patlıyor. Bu şey ne kadar bü-
yük? Bir evi yok edebilir mi?
-[Dr. Mindy] Tüm gezegene
hasar verecek boyutta. Sadece
bir eve değil.
-Madem hasar verecek, aca-
ba New Jersey sahilindeki belli
bir eve düşmesi mümkün mü?
Eski eşimin evi. Rica etsem olur
mu!.. [Gülüşmeler]
-[Kadın sunucu] Hadiii, Shel-
ly ile ilişkileriniz iyi. Kes şunu.
[Gülüşmeler]
-[Erkek sunucu] Tamam, ama
evin parasını ben ödedim… …
-[Dibiasky, araya girerek]
Pardon, ama dediğimiz anlaşıl-
madı mı?! Size tüm gezegenin
yok olmak üzere olduğunu anlatmaya
çalışıyoruz!..
-[Kadın sunucu] Peki. Yani, şöyle ki
bizim olayımız budur. Kötü haberleri
eğlenceli sunarız.
-[Erkek sunucu] Acı ilacı içmeyi
kolaylaştırıyor. İlaç demişken, yarınki
konuğumuz…
-[Dibiasky, yine araya girerek] Belki
de gezegenin bütünüyle yok olması
eğlenceli olmamalı. Belki de korkunç
ve sarsıcı olmalı. Sabaha kadar uyu-
mayıp her gece ağlasak yeridir. Çünkü
hepimiz yüzde 100 gebereceğiz ulan!..
[Ağlayarak stüdyoyu terk eder]
-[Kadın sunucu] Normalde de hep
böyle midir?
-[Dr. Mindy] Belki ekstra Xanax’ımı
ona versem iyi olurdu.
-[Erkek sunucu] Sende fazla yoksa
bizde fazlasıyla var. [Gülüşmeler]
-[Kadın sunucu] Bir kaşık Xanax acı
ilacı içtirir, haksız mıyım? [Gülüşme-
ler/kahkahalar] Seni programa yine
çağıralım, seveceğimi biliyordum.
Pekâlâ. Yakışıklı gökbilimciye kapımız
her zaman açık, ama bağıran hanıme-
fendi, bir daha gelmese iyi olur!..”
‘ÖLÜM TAŞI’NI DA SATMAK
İSTER KAPİTALİZM
Sonrası mı? Aynen bizde de 1999
Marmara Depremi’nin dehşeti içeri-
sinde ekranlarda öne çıkan deprem
profesörlerinden “en seksi erkek”
tiplemeleri devşirildiği gibi, kıya-
met uyarısında bulunan gökbilimci
de “seksi profesör” olarak şöhret
şerbetini içmeye, yanı sıra kadın
sunucu (Cate Blanchett) ile yasak
ilişkiye evriliyor.
Benzer şekilde, yine nasıl ki bu
memlekette Korona kıyametini
iktidar-beka-kâr ve büyüme yolun-
da fırsata dönüştürmekten başka
gözü bir şey görmeyen siyasi ecin-
niler olduysa; filmde de bir seks
skandalının açığa çıkmasıyla seçim
tehlikeye girdiğinde bu büyük fela-
ketten yararlanma cinliği sergileyen
bir Başkan çıkıyor karşımıza. Ama
bunun da ötesinde “ölüm taşı” ola-
rak dünyaya çarpacak bu kuyruk-
lu yıldızı ticari kaynağa, metaya,
sermayeye dönüştürmeye hevesli,
Başkan’ın da en büyük maddi des-
tekçisi olan bir tekno-milyarder
(Mark Rylance) var ve gidişatı onun
gözünü-aklını-kalbini kör etmiş kâr
hırsı belirliyor.
Neticede ahmaklaşmış insanlık
başını gökyüzüne çevirip yukarı
bakmama telkinlerine iş işten ge-
çene kadar uyarken, iktidar sahibi
ecinnilerin başka gezegenlere ze-
hirlerini akıtmak üzere dünyadan
kaçışlarıyla gelen sona kahkahalar-
la şahitlik ediyoruz.
Hasılı, gülüyoruz ağlanacak hali-
mize!..
Belki çok derin, rafine ve incelikli
olmayan; çok özgün ve işlenmemiş
olduğu da söylenemeyecek, ama
mevcut küresel ekonomi-politik
işleyişin MEŞ endüstrisi marifetiy-
le insanlığı karşı karşıya bıraktığı
distopik tabloyu yine de düşünce
kışkırtıcı renklilik ve dinamizmle
yansıtan bir yapıt Don’t Look Up.
Es geçmemekte, ilgi yöneltmekte
yarar var.
(Zikredilen kaynaklar: Aldous Huxley,
Cesur Yeni Dünya [Çev. Ümit Tosun], İtha-
ki, 2014; Alvin Toffler, Şok: Gelecek Kor-
kusu [Çev. Selami Sargut], Altın Kitaplar,
1974; Jean Baudrillard, Sessiz Yığınların
Gölgesinde ya da Toplumsalın Sonu [Çev.
Oğuz Adanır], Ayrıntı, 1991; Neil Postman,
Televizyon: Öldüren Eğlence [Çev. Osman
Akınhay], Ayrıntı, 1994.)

8 26 Aralık 2021 Pazar
mutluhayatperdesi
U
lrich Mertin, işinde oldu
ni oyuncu arkadaşım Nur
temiz, Nursel’in hayat ar
konserine gittim. Ulrich
iğine, elektronik kulü
geleneksel ve sanat müz
semble’ın Direk
yor. Ödüllü Hezarfen En
yola çıkarak kültürler
sanatın tanıtılmasından
pr oj eler in e de va m ed
eğiti m
meyen bir derinliği, yo
her yolculuğun öngörüle
es in i ta nı m lıyor. U lr ic h Mertin ile Türkiye’ye ge
felsef
ikten oyun
olan ilişkisini, müzisyenl
“Aşkımla hayallerimin şehri İstanbul’da
yeni bir hayat kurmaya karar verdim”
◼ Türkiye maceran nasıl naşlı-
yor ve kalmaya nasıl karar ver-
din?
İstanbul’daki maceram başından
beri bir gönül meselesiydi. Çocuk-
ken Bizans, Konstantinopolis, İs-
tanbul ve doğu hakkında kitaplar
okur ve yaşamayı hayal ederdim.
Bir Doğu Alman olarak “Demir Per-
de”nin arkasında büyüdüğüm için
o zamanlar benim için bir hayaldi.
İstanbul’a ilk gidişim Nursel Köse
ile oldu Adalar’dan dönerken Be-
şiktaş’a vardığımız bir akşam kor-
kulukta durduk İstanbul’un akşam
siluetine baktık ve ilk defa o anda
yaşamayı ciddi düşündüm. O za-
manlar Avrupa’daki projelerimle
çok meşguldüm, konserler ve turlar
nedeniyle sevgilim Nursel‘i 2-3 ayda
bir ancak kısa bir süre görebiliyor-
dum. Paris’te bir konserden sonra
İstanbul’a uçarken aniden sürekli
seyahat eden müzisyenliğime ara
vermeye ve aşkımla hayallerimin
şehri İstanbul‘da yeni bir hayat
kurmaya karar verdim. Beklentile-
rim yüksek değildi ama öncelikle
Türk kültürünü, müziğini, insanını,
tarihini, mimarisini, yemeklerini,
yaşam tarzını keşfetmek ve dene-
yimlemek istedim.
ÖNCEKİ HAYATIMDA
KESİNLİKLE İSTANBUL’DA
YAŞADIĞIMI DÜŞÜNÜYORUM
◼ Oyuncu eşin Nursel Köse’den
önce Türkiye bildiğin bir ülke miy-
di, daha önce gelmiş miydin?
Ağabeyim bir Türk kadınla evli,
çok iyi Türkçe konuşan iki çocukları
var, ailemin yarısı neredeyse Türk,
ondan ve yengemden Türkiye hak-
kında çok şey öğrenmiştim. Ağabe-
yimin 90’larda ilk İstanbul seyaha-
tini heyecanlı ve parlayan gözlerle
anlattığını hatırlıyorum. Ortaköy’de
boğazın ve köprülerin pitoresk man-
zarasında kahvesini yudumlarken,
yanından büyük yük gemileri ve
küçük balıkçı tekneleri geçtiğini
anlattığında, ben de hayalimde, her
şeyi parlak renkler ve boyutlarda
boyadım zihnimde… Ve sonra Nur-
sel’le ilk ziyaretimde her şeyin daha
da büyüleyici ve etkileyici olduğunu
gördüm. Ve, evet önceki hayatımda
kesinlikle İstanbul‘da yaşadığımı
düşünüyorum. Öyle bir hissem var :)
TÜRKÇE TELAFFUZ ÇOK
DAHA YUMUŞAK VE AKICI
BENCE, NEREDEYSE BİR
ŞARKI SÖYLEME GİBİ
◼ Hepimizden daha çok Türk
oldun diyebilir miyiz Ulrich, Türk-
çeyi ne kadar zamanda öğrendin
ve öğrenirken zorluk çektin mi?
Diyebilirsiniz, bundan çok gurur
duyuyorum, eyvallah, teşekkür ede-
rim! :) Yeni, tanımadığım bir yere
gittiğimde her zaman şartlara ve
çevreye uyum sağlamaya çalışırım.
Çocukluğumda, Berlin Duvarı’nın
yıkılmasından sonra Doğu’dan Batı
Almanya’ya taşındığımızda, yabancı
bir kültüre girmek gibiydi benim
için. Ta o zamandan beri yeni sis-
temlere, farklı kültür ve coğrafyala-
ra uyum sağlamak zorunda kaldım
sık sık… Bunun getirdiği, hem kül-
türel hem de sosyal tüm zorlukların,
handikapların farkına küçük yaşta
vardım.Ve uluslararası alanda aktif
bir müzisyen olarak zaten sürek-
li olarak yeni çevrelerde hareket
al ar ar as ın da gezgin. Kendisi-
da da dü ny
ğu gibi hayatın
e ta nı dı m as lın da
sel Köse sayesind
iy i bi r m üz is ye n ve
kadaşı. Çok
n ol ar ak kl as ik ba tı m
Mertin bir müzisye
p m üz iğ in e ülke le r ar as
noktası Türkiye’de çağd
tö rü olar ak , an a od ak
ar as ı kö pr ü ku ra n pr oj
tın ız ın se ya
iyor. “Eğer kalbiniz haya yö nü
ğu nl uğ u ve
liş hi ka ye si ni , oy un cu
ı konuştuk.
culu ğa uz an an ha ya tın
ULRICH MERTIN
ediyorsunuz. Ayrıca özellik-
le sözde“batı dünyası”ndan
geliyorsanız, kabul edilmek
ve bütünleşmek için kültür
emperyalizminin bilinen tu-
zaklarını bilmeli ve bunlardan
kaçınmalısınız. Türkçe öğren-
meye başlamadan önce bura-
daki beden dilini gözlemleme-
ye ve anlamaya odaklandım.
Çünkü bakışlar ve hareketler
çoğu zaman 1000 kelimeden
daha fazlasının söyleyebilir.
Bu gözlemlerimin, daha son-
ra, dil becerileri olmadan bile,
durumları daha iyi anlayabil-
mem adına çok yardımcı oldu.
Daha sonra bir aylık bir dil
kursuna gittim ve temel gra-
mer bilgileri öğrendim. İlk bir-
kaç yıl çok az konuştum çok
dinledim ve pasif bir şekilde
öğrendim. Bir gün tıkladı ve
hata yapmaktan korkmadan
sohbet etmeye başladım. Bu-
radaki günlük hayatım üç dilli
[ PAZAR ]
PENCERE
zim Alman eniş-
o bi
ke nd isinin çok sayıda
üziğinden Türk
ında köprüler kuru-
aş
eler geliştiriyor ve
iyse, o zaman
ha t re hb er
va rd ır.“ diyerek yaşam
Nursel Köse ile
ve bu kesinlikle kafamı taze
tutuyor :) Telaffuz ve dilbilgisi
bir meydan okumadır, örneğin
Türkçe dilbilgisi genellikle Al-
mancanın tam tersi bir form-
da… Almancaya kıyasla Türk-
çe telaffuz çok daha yumuşak
ve akıcı bence, neredeyse bir
şarkı söyleme gibi. Bu arada,
zaten Almanya’daki Türkler
çoğu kez benim bir “Almancı”
olduğumu düşünüyor ve bana
övgüyle: “Almancanız gerçek-
ten çok iyi, bu kadar iyi ve
aksansız konuşmayı nereden
öğrendiniz?”diye soruyorlar.
DÖNEMİN DOĞU ALMAN
KÜLTÜRÜ İLE TÜRK
KÜLTÜRÜ ARASINDA PEK
ÇOK BENZERLİK VAR
◼ Almanların ve Türklerin
benzer özellikleri var mı,
senin Türklerde özellikle
Türkiye’de en çok şaşırdığın,
alışamadığın neler var?
İkinci Dünya Savaşı’ndan
sonra Almanya 40 yıllığına
bölündü malesef. Almanlar
çok farklı iki sistem ve kültüre
sahip iki farklı eyalette duva-
rın ardında yaşadılar. Yeniden
birleşmeden sonra, ailem ve
ben Batı Almanya’ya taşındık,
bizim için kültürel bir şok
oldu. Aynı dili konuşuyorduk
ama gerisi tamamen farklıy-
dı. Doğu Almanya’dan gelen
insanlara ikinci sınıf insan
muamelesi yapıldı, gerçekten
ciddiye alınmadılar, burun
büküp beğenmediler doğulu-
ları…Ve bugün, birleşmenin
üzerinden 30 yılı aşkın bir
süre geçmiş olmasına rağmen,
bazı durumlarda Doğu ve Batı
arasındaki farklar hala büyük.
Bana göre dönemin Doğu Al-
man kültürü ile Türk kültürü
arasında pek çok benzerlik
var. Türkiye’deki bazı yaşam
tarzı, aile uyumu ve bağlılığı,
yaşama sevinci, sosyallik ve
insan sıcaklığı, komşuluk iliş-
kileri, bunların hepsi bana kesinlik-
le Doğu Almanya’daki çocukluğumu
hatırlatan şeyler. İki kültür arasında
kesinlikle farklılıklar vardır. “Za-
man ve mekan” yorumu çok farklı
olabiliyor Türklerde. Bunca yıllık
deneyimden sonra bile zaman an-
layışım ve yorumum Türklerinkiyle
çatışıyor. İş söz konusu olduğunda,
dakiklik benim için en önemli şey-
lerden biridir. Ancak, bunu artık
fazla hassasiyetle yapmamayı öğ-
rendim. İstanbul’da zamanında bir
yerde olmak genellikle bir meydan
okumadır, bu yüzden bu konuda
biraz daha rahat bir tavrım var.
Disiplin ve tutarlılık, zaman zaman
beni hala zorlayan diğer iki nokta.
Ama özellikle Almanya’ya gittiğim-
de, buradaki hayatın beni ne kadar
şekillendirdiğini ve biraz değiştir-
diğini, daha doğrusu ne kadar Türk
olduğumu fark ediyorum.
5 YAŞINDAYKEN KEMAN
ÇALMAYI ÖĞRENMEK
İSTEDİM
◼ Müzik ile tanışman nasıl oldu
ve hangi enstrümanları çalıyor-
sun?
5 yaşındayken annemle yürür-
ken vitrinde bir keman gördüm
ve ona “Anne ben keman çalmayı
öğrenmek istiyorum“ dedim. An-
nem memnuniyetle tamam dedi.
Daha sonra 7 yıl boyunca benimle
her gün pratik yaptı, her hafta beni
derse götürüp getirdi, ta ki bir gün
beni onsuz devam etmek istediğim
noktaya getirene kadar. 20 yaşımda
kemanın deyim yerindeyse ablası
viyolaya geçtim ve ikisini de üni-
versitede okudum. Bunun yanında
piyano ve gitar çalmayı da öğren-
dim. Çocukken DDR’deki eğitim sis-
teminden çok yararlandım. Bu sis-
tem, müzik teorisi dersleri, orkestral
çalma ve düzenli yarışmalar ile
erken yaşlardan itibaren çok profes-
yonel ve kapsamlı bir müzik eğitimi
olan Rus modelinde tasarlanmıştır.
Her zaman kolay olmadı ama şu
anki müzik hayatımın temelleri ta o
zamanlarda oluştu.
TÜRKİYE’DE ALMAN
MÜZİSYEN OLMAK…
◼ Almanya’da yaşarken müzis-
yen olarak yaptığın çalışmalar
nelerdi ve Türkiye’de müzisyen
olarak kendine alan buldun mu,
çalışmaların nasıl gidiyor?
Müzisyen olarak her zaman çok
yönlü oldum. Gençken arkadaşla-
rımla ilk olarak İrlanda Halk Müzik
Grubu kurup okulu asmadan, boş
zamanlarımda hem müzik yaptım
hem de harçlığımı çıkardım. Eğiti-
mim sırasında Konzerthausorches-
ter Berlin’den burs kazandım ve
çeşitli oda müziği orkestralarında
çalıştım. Çağdaş müziğe erken yaş-
larda ilgi duymaya başladım. Ça-
ğımızın en önemli ve değerli bes-
tecileriyle çalışma fırsatı buldum.
Ensemble Modern, Ensemble Mu-
sikfabrik Köln ve Klangforum Wien
gibi tanınmış topluluklarla uzun
süre çağdaş müzik yaptım. Klasik
bakış açısından çıkıp diğer açıların-
dan müziğe bakmak bana çok şey
öğretti. Yıllar içinde, Avrupa çapın-
da uzun yıllar birlikte çalıştığım bir
topluluklar ağı kurdum. Elektronik
müzik yapmaya her zaman ilgim

9 26 Aralık 2021 Pazar
vardı. Buradaki ilk birkaç yılımda
kendimi İstanbul gece kulübü sah-
nelerine kaptırdım, “360 İstanbul”
gibi kulüpler için şovlar tasarladım
ve uluslararası DJ’lerle çalıştım.
Türk elektronik sanatçısı Erdem
Helvacıoğlu ile ABD’de INNOVA
RECORDS tarafından yayınlanan
bir elektronik film müzik albümü
kaydettim. Nursel için ki o hep şar-
kı söylemek ister, Hint elektronik
sanatçı Varun Desai ile “ZERO” adlı
bir şarkı yaptık, klip çektik, o da
yakında çıkacak. Hezarfen Toplulu-
ğu ve Cihat Aşkın gibi diğer müzis-
yenlerle ve gruplarla konser etkin-
liklerimin yanı sıra Ankara Bilkent
Üniversitesi, Eskişehir Anadolu
Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi
gibi çeşitli Türk üniversitelerinde
düzenli olarak müzisyenler ve bes-
teciler için ustalık dersleri, atölye
çalışmaları ve seminerler (mesela
performans kaygısı üzerine) veriyo-
rum. 2018/19 yılında Maltepe Üni-
versitesi Konservatuarı’nda öğretim
üyesiydim. O yüzden, evet, kendime
alan buldum diyebilirim.
TÜRKİYE’DE ÇAĞDAŞ MÜZİK
İÇİN İLK PROFESYONEL
TOPLULUK OLAN HEZARFEN
ENSEMBLE’I KURDUK
◼ Hezarfen Ensemble grubunun
çıkış amacı nedir ve grup üyeleri
kimlerden oluşuyor?
Her biri bağımsız ve demokratik
olarak organize edilen yeni müzik
toplulukları ile yaşadığım deneyim-
le şekillenen kafamda benzer yapıda
bir Türk topluluğu konsepti vardı.
Çünkü daha önce burada böyle bir
şey yoktu. İstanbul Teknik Üniver-
sitesi’nin MIAM müzik bölümünde
ders veren Amerikalı besteci Mic-
hael Ellison’la tanıştım. İkimizde
aynı fikirdeydik, yeni müzikle ilgi-
lenen diğer müzisyenlerle birlikte,
Türkiye’de çağdaş müzik için ilk
profesyonel topluluk olan Hezarfen
Ensemble’ı kurduk. Topluluk, proje-
ye bağlı olarak diğer müzisyenlerle
genişletilebilen 9 daimi üyeden
oluşuyor. Topluluk, çağdaş perfor-
mansın en yüksek standartlarına ve
çağdaş müziğin Türkiye’den ve yurt
dışına yayılmasına kendini adamış-
tır. Mevcut üyeler Özcan Ulucan,
Müge Hendekli, Amy Salsgiver, Prof.
Dr. Ozan Evrim Tunca, Cem Öner-
türk, Gökhan Bağcı, Kıvanç Fındıklı
ve Deniz Yurdakul. Performansları,
konferansları ve atölye çalışmaları
ile Türkiye’deki çağdaş müzik sah-
nesini canlandırmayı başaran He-
zarfen Topluluğu, Türk bestecilerin
müziğini en üst düzeyde sunabile-
cekleri ve aynı zamanda en önemli
çağdaş uluslararası bestecilerin de
yer aldığı uluslararası bir platform
oluşturmuştur. Avrupa Araştırma
Konseyi tarafından finanse edilen
Hezarfen Topluluğu, 2015 yılından
bu yana geleneksel enstrümanların
çağdaş müzik dünyasına entegras-
yonunu konu alan bir araştırma
projesi yürütüyor. Bu proje aynı
zamanda biz Hezarfen Topluluğu
müzisyenlerinin Türk halk ve sanat
[ PAZAR ]
PENCERE
müziğinin nasıl çalınacağı ve
yorumlanacağı konusunda te-
orik ve uygulamalı dersler al-
mamızla ilgilidir. Hezarfen’in
projelerine örnek olarak, Yaşar
Kemal’in “Deniz Küstü” roma-
nından uyarlanan aynı adlı
opera projemizi, Berlin deki
“Trickster Orkestrası” ile ortak
projelerimizi, Türk halk ve
sanat müziğini farklı çalmayı
ve Türk makamlarını öğrenme
projelerini, Hezarfen’in daha
bir sürü konserlerini sıralaya-
bilirim. Borusan Sanat, IKSV
Müzik Festivali, Yapı Kredi
Kültür Sanat Yayıncılık, Arter
İstanbul gibi sanat organizas-
yonlar ile uzun yıllardır işbir-
liği halindeyiz. Çalışmamızın
bir diğer önemli bileşeni ise,
öğrencilere yılda bir yaptı-
ğımız akademi projelerimiz.
Örneğin Bilkent Hezarfen Aka-
demisi‘ni başlattık ve “Sesin
Yolculuğu Genç Besteciler Fes-
tivali” düzenli katılmamızı ve
katılımcı öğrencilerin bestele-
rini çalıyor ve kaydediyoruz..
Ayrıca 2010 yılından bu yana
İstanbul Teknik Üniversitesi
Müzik Bölümü, MİAM’da kuru-
mun kalıcı topluluğu olduk.
BENDEN ÖNCE OYUNCU
OLARAK PARMAKLARIM
TANINDI
◼ Müzisyenliğin dışında
oyunculuk teklifleri de alı-
yorsun. Hatta yıllar önce
ellerinle ilk oyunculuk de-
neyimin oldu. Oyunculuk
alanında devam eden çalış-
malarından bahseder misin?
Türk sinema dünyasına
arkadaşım yönetmen Andaç
Haznedaroğlu sayesinde giriş
yaptım. Bir gün aradı ve dizi-
sine yardım edip edemeyece-
ğimi sordu. O sıralar iki arka-
daşım Burak Hakkı ve Fadik
Sevin Atasoy ile ‘Dudaktan
Kalbe‘ dizisini çekiyordu ve
benden Burak ağabeyin oy-
nadığı kemancı rolüne hazır-
lanması için birkaç keman
dersi vermemi istedi. Ayrıca
diziye sadece çalan parmak-
larımı dahil etti. Benden önce
oyuncu olarak parmaklarım
tanındı. Daha sonra ‘Param-
parça‘ dizisine 3 bölüm konuk
oyuncu olma fırsatını yakala-
dım ve büyük oyuncu Erkan
Petekkaya ile çalışma fırsatı
buldum, harika bir deneyim-
di. Daha sonra ‘Avlu‘ dizisinde
de kısa bir rol aldım. Bu yıl
Netflix için “Babamın Kema-
nı“ filminde yer alma fırsatım
oldu yakında çıkacak, henüz
daha fazlasını açıklamama
izin yok maalesef. Şu kadarını
söyleyebilirim harika oyuncu-
lar ve harika bir yönetmenle
muhteşem bir deneyimdi,
yakında göreceksiniz.
NURSEL İLE EVLİ OLMAK
BAŞIMA GELEBİLECEK
EN GÜZEL ŞEY
◼ Ünlü biri ile evli olmak
nasıl bir duygu özellikle
Türkiye’de Nursel Köse halk
tarafından çok sevilen bir
oyuncu bu anlamda yaşadı-
ğın ilginç anı ve olay nedir?
Bir ünlüyle evli olmaya
alışmak aslında biraz zaman
aldı. Yanlış anlaşılmasın,
Nursel ile evli olmak başıma
gelebilecek en güzel şey. Ka-
muoyu önündeki Nursel Köse
ile evli olmak bazen hiç de
kolay olmuyordu. Nursel’le kamera
karşısına geçtiğimde ve insanlar
bana sorular sorduğunda, Türkçeyi
anlamadığım için başlarda biraz
stresliydim. Ve nereye gidersek
gidelim, Türkiye’de veya yurt dı-
şında, Nursel’i tanıyorlar ve bu her
zaman benim için belirli bir dikkat
gerektiriyor, uyanık olmak, onu ko-
ruyup kollamak anlamına geliyor.
İnsanlar Nursel’i çok seviyor, Nur-
sel de hayranlarına çok sevip değer
veriyor ve bu her zaman sıcaklık ve
cömertlik dolu harika karşılaşma-
lara yol açıyor bu gerçekten muhte-
şem. Hayatımı kiminle paylaştığımı
anlamamı sağlayan anlardan biri
de aslında düğünümüzdü. Daha
önce kimseye söylemeden sessizce
Danimarka’da evlenmeye karar ver-
miştik. Sadece ailelerimize önceden
haber verdik. Kopenhag’da yalnız-
dık ve orada, nikah memuru ve iki
çalışanın nikah şahidimiz olduğu
harika, samimi bir törenle evlendik.
Törenden sonra arka çıkışa gittik ve
kendi başımıza olmak ve bu değerli
anın tadını çıkarmak için sessiz bir
köşeye oturduk. Kapı açıldı ve bir
çift içeri girerek bizi gördü ve kadın
çok şaşırarak ve heyecanla hay-
kırdı: “Nursel Hanım, seni burada
görmek, aman allahım, bir fotoraf
çekelim“ diye ısrar etti..Biz ise her-
kesten uzağa kaçtığımızı o kadını
görene kadar düşünmüştük.
PROJELER VE YENİ
ÇALIŞMALAR…
◼ Türkiye’de gerçekleştirmek
istediğin projeler neler ve yeni
çalışmalarından bahseder misin?
Son yıllarda Kemençe sanatçısı
ve şarkıcı Nermin Kaygusuz ile
daha fazla Makam konseri verdim.
Hintli ve Türk geleneksel müzis-
yenlerle olan projem, tüm projeyi
çevrimiçi olarak üretmek zorunda
olduğumuz için Covid-19 nedeniy-
le büyük bir zorluktu ama harika
gitti ve böyle projeler yapmaya
devam etmek istiyorum. Hezarfen
Topluluğu ile çok yakında Bozlak
müzisyenleri ve şarkıcılarıyla Ya-
şar Kemal’in kitabından uyarlanan
“Bin Boğalar Efsanesi” opera pro-
jemiz olacak. Nursel ile yaptığımız
Müzikal Masal projesi “Peter ve
Kurt” devam ettirmek ve çeşitli
okullarda, özellikle göçmen ve dar
gelirli ailelerin çocuklarını müzik
ile tanıştırmak istiyoruz; çünkü
müzik iyileştirir. Bir de Malatya
Arslantepe de projemiz var. Arslan-
tepe UNESCO kültürel miras kabul
edildi, Nursel bu projenin kültürel
Fahri elçisi oldu. Ben de orda eski
Malatya müziğini geleneksel ens-
trümanlarla çağdaş müziğini har-
manlayan bir proje yarattım, fakat
yine araya korona girdi ve şimdilik
ertelendi. Türkiye, sanatsal çalış-
malarımın merkezi olarak pek çok
harika yaklaşım ve fikirler sunuyor,
çünkü bu ülke hakkında projeler
geliştirmeye değer buluyorum zira
Türkiye farklı kültürler ve medeni-
yetlerin kalıntıları ve tarihleriyle
dolu. Bir insan ve bir sanatçı ola-
rak burada yaşamaktan ve projeler
geliştirmekten çok mutluyum ve
bana doyum sağlıyor :)

10
soyerbrk@gmail.com
Bu yalanlar insanların bu
ülkedeki gelecek umutlarını
ellerinden alan şeyler
E
kşi Sözlük’te ‘barsacar’
isimli kullanıcı şu yorumu
yapmış Can Uzunallı için:
“Normalde türkçe metal’de
genelde bi olmamışlık sezilir, sözler
sırıtır, zoraki uydurulmuş gibidir.
ama can uzunallı vokaliyle türkçeyi
metal müziğe çok güzel oturtuyor.
kendi adıyla yine şarkılar çıkarıyor
uzun zamandır. hakikaten en iyi
metal seslerinden biri türkiye’deki.
umarım hak ettiği yeri gelir.” Çok da
doğru söylemiş. Zira şu zamana ka-
dar –en bilinenleri Makine ve Murder
King- birçok rock-metal grubunun
içinde yer alan Can Uzunallı’nın üret-
tiği Türkçe metal hiç sarkmıyor, yan
çizmiyor. Aslında gereksiz olan ama
‘ithal’ olduğu için ister istemez bir
karşılaştırmaya giriştiğimiz yabancı
metalle arasında bir mesafe yok sa-
natçının. Dirsek temasından da yakın
duruyor metalin evrenselliğine.
Can Uzunallı bir süredir solo işler
üretiyordu. Geçen yıl çıkardığı ilk
teklisi Kıyamet Uykuda ile bir yolcu-
luğa başlamıştı. O yolculuk Big Fat
Mama Records etiketiyle yayınlanan
Sonsuz Döngü albümü ile nihayete
erdi. Tüm şarkıların söz ve müzi-
ği Can Uzunallı’ya ait olan albüm,
gerek sound’u gerek de şarkı söz-
leriyle dinleyiciye sağlam bir tokat
patlatıyor. Kolpacıları, yoz kafaları,
bir tarafı bir tarafına tutmayanları
iyice bir parlatıyor. Sonsuz Döngü,
single’larla yatıp kalktığımız son
iki yılda hem kulaklarımızın hasret
kaldığı bir sound özlemini gideriyor
hem de hepimizi titretecek şarkı-
larla rahat uykularımızdan uyan-
dırmak için dürtüyor. Can Uzunallı,
Sonsuz Döngü’yü anlattı…
◼ Uzun süre Türkiye rock-metal
gruplarındaydınız. Solo kariyere
geçiş nasıl oldu? Var mıydı aklı-
nızda?
Aslında yoktu. Grup müziği, hem
de birbirleriyle uyumlu müzisyen-
lerden kurulu bir gruptan bahsedi-
yorsak bu, her daim zengin bir üre-
tim beklentisi ve heyecanı yaratır
bende. Ancak, zaman içerisinde geli-
şen her şeyin rüzgârı beni buraya
savurdu diyebilirim. Hâlâ bir grubun
üyesi olsaydım da, bu solo albüm
artık kaçınılmazdı. Çünkü benim de
”tamamen” kendim olarak anlatmak
istediğim bir hikâye vardı.
◼ Gruplarda çaldıktan sonra
solo adımlar başladığında tarz
olarak genelde –derecesi değişe-
bilir- bir makas değiştirmesine
rastlarız ama sizde bu olmamış.
“Bildiğim yoldan şaşmam” mı
diyorsunuz?
“Bildiğim”den ziyade “sevdiğim”
sanırım daha uygun düşer. Müzik,
çok renkli bir resim paleti gibi. En
başından beri sevdiğim renkleri ka-
rıştırdım veya o renklere sahip grup
ve projelerde yer aldım. Müziğin ge-
lir amaçlı yönündense seçtiğim yön-
de gitmeyi tercih ettim. Bu mesleğin
toplum tarafından genel bilinirliği
magazinel sunumlarla şekillendiğin-
den kendini duyurmak zor evet ama
ben ve benim gibi isimlerin veya
grupların işi çok daha zor. Ancak ne
olursa olsun bence bu, samimi olan
yön ve samimiyet önemli ama kay-
bolmaya yüz tutmuş bir kavram.
◼ Sonsuz Döngü’deki şarkıları
2010-2021 yılları arasında yaz-
mışsınız. 11 yıllık bir süreç… Bu
sürede değişikliğe gittiğiniz oldu
mu şarkılarda? Biraz bahseder
misiniz albümün hikâyesinden?
11 yıl içerisinde ne yaşadıysam
şarkılar da buna göre şekillen-
di. “Müzik de bir ifade biçimidir”
tanımı sağlıklı bir karşılık. 11 yıl
içerisinde birçok şey yazdım. Kimi
içime çok döndüğüm zamanları,
kimi beni etkileyen yaşamları, kimi
ise yaşadıklarımıza ettiğim isyanı
anlattı ve 11 tanesi bu albümü oluş-
[ PAZAR ]
PENCERE
Türkiye rock-metal camiasının yakından tanıdığı Can
Uzunallı, geçen yıl Kıyamet Uykuda şarkısı ile çıktığı
yolculuğunu tamamladı. Bu yolculuğun meyvesi olan
Sonsuz Döngü albümü, derin bir uykuda olduğumuz
son zamanlarda hepimizi titretecek ve konforumuzu
bozacak şarkılarla dolu.
turdu. Sözlerden veya sertlik
derecesinden hangi şarkı ne
zaman yazıldı diye fikir sahibi
olmak mümkün aslında. Misal
“(F32)”, pandemi sürecinin
yalnızlığı. O dönem benim
hayatımın yönü de değişti. Bir
kenara itilmiş, “en çok hangi
sektör etkilendi” haberlerin-
de adı bile anılmayan, sosyal
medyadan isyan eden ve ce-
vap olarak “şimdiye kadar ka-
zandıklarınıza sayın” gibi son
derece sakil karşılıklar alanlar
arasında müzik emekçileri de
vardı. Tanıdığım, tanımadığım
isimler hayatlarına son verdi
bu dönemde. Bu ve diğer her
şeyin etkisiyle bu albüme dair
yazdığım son şarkı oluştu. An-
cak hiçbir şarkı kompozisyon
veya söz anlamında değişiklik
yaşamadı.
◼ Şarkıların mesajları ve
tavırları gayet net. Sözlerle
oynamıyorsunuz. Balta gibi
iniyor kafamıza. Albümde
de bir bütünlük var zaten.
Ben lafı dolandırmayan bu
tavrı önemsiyorum. Bu sizin
için bir ifade biçimi mi yoksa
yöntemi mi?
Yönteme daha yakın ama
düşünsel yoğunuk arttıkça
ifade biçimine yöneliyor. Din-
leyicilere “bu şarkıyı direkt
olarak şunun için yazdım” ile
“bilin bakalım bu şarkı neyi
anlatıyor” arasında bir anlatı-
mı sunmayı seviyorum. Ancak
anlattığım konuya göre bu
anlatım, bir tarafa daha yakın
oluyor ki başta bahsettiğim
düşünsel yoğunluk sebebiyle
de kaçınılmaz bir zuhûrat.
Çünkü bu öyle bir tekâsüf
ki, başka şekilde anlatamam
diyorum. Birileriyle konuşma
isteği gibi. Hiç tanımadığın
birinin, kıyıya vuran şişenin
içindeki notunu okuması gibi.
◼ İnan Kendine, Unu-
tulmuş Kaygılar’da insanı
kendine yönlendiriyorsu-
nuz. Buna son zamanlarda
şarkılarda çok rastlıyorum.
Sebebi nedir bunun? Çevre-
mizden çok mu şey umduk
zamanında?
Soruya istinaden şu an dü-
şündüğümde, herhangi bir
insan olarak çocukluktan
başlayan zorunlu sosyallikler
(mahalle, okul vs.) içerisin-
den seçerek oluşturduğumuz
çevremiz, tercihlerimiz, kendi
çevremizle yaşadıklarımız ve
hayatta olduğumuz zaman
aralığı içerisinde bizim dışı-
mızda gelişen ve belirlenen
şeyler (yönetim, savaşlar, has-
talıklar, coğrafyanın kabulleri)
sayesinde oluşan duvarlara
çarpa çarpa yön bulmamız ko-
şullanmış durumda. Her çarpı-
şımızda umduğumuz şeyler de
26 Aralık 2021 Pazar
zarar görüyor. James Rohn’un sözüy-
dü: “İnsan, birlikte en çok zaman
geçirdiği beş kişinin ortalamasıdır.”
Bu da gerek tarihsel, gerek bölgesel
düzlemde anlatılan şeyin ifade dili-
ni, konusunu değiştiriyor ve belir-
liyor sanırım. Tarihe baktığımızda,
savaş ve barış dönemlerindeki sanat
ve sosyolojik veya ekolojik gelişim
yansımaları birbirlerinden çok fark-
lı. Bana gelirsek, kişisel olarak ben
de bu dönem, doğruluk ve yanlışlık
gibi kavramlardaki göreceliklerimi
tarttığım çok şey yaşadım. Belki
haklı, belki haksızdım. Bu şarkılar, o
içsel tartışmalar ile alâkalı.
◼ Albümdeki favori şarklarım-
dan olan Mitomani’nin hem çok
güncel olduğunu hem de içinde
barındırdığı güncelliğin hiç eski-
meyeceğini düşünüyorum. Bunun
sebeplerini anlatmaya gerek yok.
Böyle şarkılar yaparken asabınız
bozuluyor mu?
Bozulmaz mı? Ki bahsettiğimiz
şeyler ufak tefek yalanlar da değil.
Çok büyükler ve çoğunluğu olum-
suzluğa iten, insanların bu ülkedeki
gelecek umutlarını ellerinden alan
şeyler. Kalanların da, durumu idrak
edebildiklerinde artık yapacak bir
şeylerinin kalmayacağı veya kader,
kısmet gibi şeylere bağlayabilecek-
leri sonuçlarla kendilerini mağdur
pozisyona konumlandıracak şeyler.
Şunları yazmak bile asabı bozuyor.
İşin daha da trajik boyutu, geçmişte
bunların defaatle yaşanmış olması.
Artık “son ırmak kuruduğunda, son
ağaç yok olduğunda...” sözünden mi
başlasak, “Rus tankları Berlin’e gire-
ne kadar...” sözünden mi bilemiyo-
rum ancak genel olarak insan, tüket-
tiği şeylerin nihayetinde kendinin
tükeneceğini bilmediği ve bilim gibi
bir ışık varken bu tükenişi başka şey-
lere dayandırarak kabul ettiği sürece
bu mücadele sürecek. Ama her şeye
rağmen mutlu olmaya çabalayacağız.
Bulduğumuz en ufak mutluluk kırın-
tılarını toplayarak ve mücadele et-
mezsek, bu kırıntıları dahi tüketerek.
◼ Sırada ne var sizin tarafta biz-
leri bekleyen?
İlk olarak, konser tabii ki. 2022’de
albüm için ilk planım bu. Gidebil-
diğimiz, minimal koşulları oluştu-
rabildiğimiz her yerde konser vere-
bilmek. Şartlar el verirse 30 Ocak’ta
İzmir’de ilk konseri yapacağız. Ayrı-
ca albümün dijitalde kalmamasını
istiyorum. Tabii bu aralar hammade
sıkıntısından artan fiyatlar veya
üretimi durduran / dükkânına kilit
vurmak zorunda kalan işletmeler so-
nucu fiziksel kopya için belki de bi-
raz daha beklemek gerekecek. Bilim-
sel yaklaşımdan uzak bir zihniyet
yüzünden çoğu kapının yaptığı gibi
onlar da kapanıyorlar. Ya da uydu-
ruk ve moda tabirle “serbest gezen,
organik” müzisyen olarak başka bir
çözüm bulacağım. “Olmuyorsa, en
kötü ben yaparım” diye bir mottom
oluştu bu son zamanlarda. Ve elbet-
te yeni şarkılar. Hâlâ anlatmaya ve
paylaşmaya değer şeyler gördükçe,
buna devam etmek istiyorum.
Ta ki susana kadar...
 [ PAZAR ]
PENCERE

11 26 Aralık 2021 Pazar

Bir resim elime

b i n kkelime
b i n
bin kelime
www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar Sayı: 798

SANAYİ
İŞÇİLERİ HÜKÜMET asgari ücret için yüzde 50 zam kararı
aldı ancak özel sektör o kadar bonkör değil. Artan
hayat pahalılığı nedeniyle Türk Metal Sendikası

GREVDE
işçileri, işverenlerin önerdiği yüzde 12’lik zammı
kabul etmedi. Grev kararını duyuran Başkan Pev-
rul Kavlak, “Artık sözün bittiği yerdeyiz. Eylemse
eylem, grevse grev” dedi. 300 bin metal işçisi top-
lu sözleşme sırasında yüzde 29,57 oranında zam
istedi ama işverenden olumlu yanıt alamadı. 9’da

SORUN
PITBULL MU
BEYAZ
SOROS TÜRKLER Mİ? 
PARAYLA CUMHURBAŞKANI Erdoğan, bir çocuğun
pitbull cinsi köpek tarafından saldı-
hadiseyi gördümüz, beyaz Türkler
hayvanlarınıza sahip çıkın” dedi. “Bu

GELSE
rıya uğramasını gündemine aldı, bu- köpekler parası bol olanların köpekle-
nun beyaz Türklerin sorunu olduğunu ri” diyen Cumhurbaşkanı, köpek sahi-
söyledi. Erdoğan Gaziantep’te konuş- binin Asiye’nin babasını kandırmaya

TÖRENLE tu, “Asiye yavrumuzun başına gelen çalıştığını da söyledi. 2’de

KARŞILARLAR Nankör bunlar GÖREV ONAYI DİPTE

CUMHURBAŞKANI Gaziantep’te
tekstil işçileri ile biraraya gel-
di, işsizlikten şikâyet edenleri
“Nankörlük”le suçladı. Erdo-
ğan, “Yan gelip yatarak para
kazanmak istiyorlar” dedi. 2’de
DÖVİZ fiyatlarındaki daha önce hiç görülmemiş dalga-
lanma Erdoğan’ın oylarını olumsuz etkiledi. Metropoll
araştırma şirketi aralık sonuçlarını açıkladı. Araştır-
maya göre Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görev yapış tar-
zını onaylamayanların oranı, 2017’den beri en yüksek
seviyeye ulaştı, yüzde 57,2’ye yükseldi. 2’de

DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, yaşanan

ekonomik belirsizliğe ilişkin değerlendirme yap-
tı, hükümetin tek amacının para bulmak oldu-
OMICRON’LU HAYAT
OMICRON ile ilgili tek açıklama-
sı bulunan, onda da 6 vaka ile
ğunu söyledi. Osmaniye’de değerlendirmelerde
karşılaşıldığını söyleyen Sağlık
bulunan DEVA Partisi Genel Başkanı, “Faiz artı-
Bakanı Fahrettin Koca sayıyı
rın diyenler Sorosçu” sözlerine, Erdoğan’ın
artırdı. Koca Türkiye’deki
Soros ile fotoğrafını hatırlatarak tepki
vaka sayısının yüzde 10’un-
gösterdi. Babacan, “BAE para getireceğim
dan fazlasının Omicron
dediğinde nasıl devlet töreni düzenlediy-
varyantından kaynak-
se bu Soros ‘Ben para getiririm’ desin onu
landığını duyurdu, “Ya-
da törenle karşılar” diye konuştu. 2’de
yılma başladı’’ dedi. 6’da

Cübbeli imana FIRTINA Y I L BA Ş I

geldi, Atatürk’ün DURDU 0-0
HEDİYESİNDE
CEVAT KOL

Diyaneti’ni istedi
4
Menekşe Tokyay SON DAKİKAYA
KALANLARA
12’de

Dolar düştü ama çiftçi

dertli, “Satacak ürün ÖNERİLER
bulunamayacak”
7
CHP’li Deniz ASLAN GERİ DÖNDÜ NORMALLEŞTİRE-
Yavuzyılmaz: Merkez 2-0 MEDİĞİMİZ
KİRPİLERDEN
Bankası soyulmuştur
MİSİNİZ?
8 Atıf Ünaldı 13’te

Hükümet indirim
yapmayana sopayla
müdahale edecek
ABDULLAH
8
 2 GÜNDEM
Erdoğan, “Beyaz Türklere” seslendi:
“Hayvanlarınıza sahip çıkın”
Cumhurbaşkanı Tayyip
Erdoğan, AK Parti Gazi-
antep İl Danışma Meclisi
Toplantısı’nda ve daha
sonra düzenlenen açılış
töreninde konuştu. Gazi-
antep’te, 4 yaşındaki Asi-
ye Ateş’in pitbull cinsi 2
köpeğin saldırısında ağır
yaralanması olayına deği-
nen Erdoğan, “Belediyeleri
sahipsiz hayvanları sokak-
tan alacak adımları atmaya
çağırıyorum. İşte Asiye
yavrumuzun başına geleni
gördünüz. Beyaz Türkler,
hayvanlarınıza sahip çıkın”
dedi.
Asiye’nin önceki gece am-
bulans uçakla Antalya Üni-
versitesine nakledildiğini
ve orada gerekli operasyon-
ların yapılacağını bildiren
Erdoğan, şöyle devam etti:
“PARASI BOL
OLANLARIN
KÖPEKLERİ”
“Tabii ilginç olan bir şey
var, şimdi bu köpekler pa-
rası bol olanların köpekle-
KÖPEĞİN SAHİBİ AK PARTİ ÜYESİ
Zafer Partisi Genel Baş-
kanı Ümit Özdağ, Erdo-
ğan’ın sözlerine sosyal
medyadan tepki gösterdi.
Özdağ,”Sayın Erdoğan,
HALKIN YÜZDE 57,2’Sİ ERDOĞAN’IN
TARZINI ONAYLAMIYOR
yor musunuz” sorusu yöneltildi.
İKTİDARDAN YSK’YA
SEÇİME HAZIRLIK SORUSU
“Uçaktaki uyuşturucunun
hesabını birileri vermeli”
- -
uçakla ilgili birilerinin hesap vermesi
“HİCAP DUYUYORUM”
[ PENCERE ]
GAZETE
www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar
ri. Ve ne oluyor, ne gidiyor,
ne yapıyorlar, şudur budur
hiç böyle bir dertleri yok.
O yavru orada paramparça
oluyor hala bu adamlar
‘acaba babasını nasıl alda-
tırız, nasıl kandırırız’ bu-
nun gayreti içindeler. Kan-
dıramayacaksınız, bunların
da bedelini ödeyeceksiniz.
Ama biz de anneyi de, ba-
bayı da, yavruyu da inşal-
lah elimizden gelen tüm
hassasiyetle en ideal şekil-
de ve alanında ülkemizde
de dünyada da parmakla
gösterilen doktorlarımıza
inşallah tedavisini yaptıra-
cağız.”
“BEN EKONOMİSTİM
BENİM İŞİM BU” Benim işim bu. Kur spekü-
Birileri döviz yükselince lasyonu ile karşı karşıya
Türkiye ekonomisi b atacak kaldık, bunu bir saatte
diye sevinçten yerlerinde atıverdik. İnsanları paniğe
“NANKÖR BUNLAR”
duramıyorlardı. Halbuki sürükleyerek bu dalgayı
kurun dengesiz dalgalan- sürekli büyütmek için or-
ması 84 milyonu olumsuz tada gezen siyasetçi kılıklı
etkiliyor. Bay Kemal bun- muhterisleri, akademisyen AK Parti Genel Başkanı Tay- da şu: ‘Biz’ diyor ‘İşçi arıyoruz
ları bilmez, benim işim ve gazeteci kılıklı tetikçileri yip Erdoğan, Gaziantep Orga- bulamıyoruz’. Ama ne diyor
bu, ben ekonomistim. ibretle seyrettik. nize Sanayi Bölgesi’nde tekstil birileri ‘İş yok’. Nankör, nan-
işçileriyle bir araya geldi. kör bunlar. Yan gelip yatarak
Erdoğan, şunları söyledi: para kazanmak istiyorlar. Aş
“Şimdi Ercan Bey’le onu ko- arayana ekmek var. Ama yan
nuşuyorduk. Güzel bir tespit gelip yatarak parayı istersen,
ki ben onu zaten biliyorum. O kusura bakma o yok.”
“PARA
GETİRSE
SOROS’U
TÖRENLE
KARŞILAR”
insanları Beyaz Türkler - masını engelle. Üstelik -
Siyah Türkler diye ikiye Asiye’ye saldıran köpekle- - -
ayırmak yerine Asiye’nin rin sahibi sizin partinizin
babasının işinden kovul- üyesi. Yeter artık bölme -
masını, evinden çıkarıl- insanları!” dedi. -
- -
“HEMEN DOST OLUR” -
-
-
“AK Parti’nin en büyük
destekçisi dolar milyonerleri”
-
-
-
-
“HEM MASADA OLACAĞIZ
HEM MASAYI KURACAĞIZ”
-
-
-
lanan ‘Aç Paran- hareketler) eksiksiz
-
yuvarlak bir ma-
bu yana Edirne F saya oturup gele-
-
manifestosunu ilan
“Daha özgür ve daha demokra- -
-
-
-
için narko-devlet tabirinden sorum-
-
-
hicap duyuyorum.
-
siyasi gruplar var. Bu da gele- edecekler. Biz bunu kabul etmi-
“UÇAĞI GÖRÜNCE DONUP
KALDIM” bu konuda hukuki süreç tamamlanma- bürünmesini engelliyor. Tüm de-
-
lllll lllll lllll
 3 GÜNDEM www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar

- - -
dürtmekte...
-

- -

- -
mekte.. -
-
-
-
- -
-

-
- -
-
-
- -
-
Arkeologlar ve antropologlar konuyla ilgili

“Kavala’ya yılbaşı
kartı yollayın”
Osman Kavala’ya Öz-
gürlük Platformu, AİHM
kararına rağmen tahliye
edilmeyen iş insanı Osman
Kavala’ya yılbaşı kartları

HDP MYK için

gönderilmesi için çağrıda
bulundu.
Beşinci kez yeni yıla Siliv-
ri Cezaevi’nde girecek olan

“Soykırım”
Kavala’ya, yılbaşı kartları
gönderilmesi için sosyal
medya üzerinden çağrıda
bulunan platformun pay-

fezlekesi
laşımında, “Sizleri de yeni İstanbul 13. Ağır Ceza kararına rağmen tahliye
yılda Osman Kavala’ya kart Mahkemesi, geçen Per- edilmeyen Kavala’nın tu-
yollamaya davet ediyoruz” şembe günü, Avrupa İnsan tukluluk halinin devamına
denildi.  Hakları Mahkemesi (AİHM) karar vermişti.
Ankara Cumhuriyet Başsavcı- Milletini, Türkiye Cumhuriyeti

İmamoğlu:
lığı, 24 Nisan’da yaptıkları açık- Devletini tarih önünde zan
lamada, “Ermeni soykırımı” altına bırakan açıklamalardır.
ifadesini kullandıkları gerekçe- Türkiye Cumhuriyeti Anayasa-

Partimiz
siyle HDP MYK üyeleri hakkın-
da, TCK’nın uzun yıllar büyük
tartışma yaratan 301. madde
uyarınca soruşturma yürütebil-
sında milletvekillerinin Türk
Milletinin, Türkiye Cumhuriyeti
Devletinin menfaatlerine ve
kanunlara uygun olarak görev

aday gösterir,
mek için fezleke hazırladı. yapacakları düzenlenmiş olup
Adalet Bakanı Abdülhamit her milletvekili göreve başla-
Gül’den soruşturma izni talep mak için TBMM Genel Kurulun-

seçiliriz
edilen fezlekede, BM’nin 1948
tarihli sözleşmesine göre, “Bu
tarihten önce yaşanan acı olay-
lar için ‘soykırım’ ifadesinin
kullanılamayacağı, iddianın
gerçek dışı olduğu” savunuldu.
T24’den Gökçer Tahincioğ-
- prensip olarak önümüze koyduk.
lu’nun haberine göre, 10 sayfa-
ŞEFFAF YÖNETECEĞİZ ‘HİZMETİN SAHİBİ lık fezlekede 9 sayfa boyunca
Avrupa İnsan Hakları Mahke-
- MİLLETTİR’
için düzenlenen kura çekim töre- mesi’nin ifade özgürlüğü ile
-
ilgili yorumları sıralandı. An-
- - cak ‘bir milleti küçük düşürücü
- nitelikteki açıklamaların bu
kapsama girmeyeceği’ kayde-
-
dildi. Fezlekede, TBMM’de ve-
-
- killeri yemin eden hiçbir parti-
-
- seti ve partisi olamaz. Partimiz bizi nin, milletin aleyhinde olacak
- eylemlerde bulunamayacağı da
savunuldu.
-
Yasaya göre 301. maddeden
açılacak soruşturmalar izne
millettir.” tabi olduğundan Adalet Baka-
nı’nın izin vermesi halinde,
ESKİ KÜLTÜR BAKANLIĞI MÜSTEŞARI HDP MYK üyesi 26 kişi hakkın-
da Türk milletini ve Türkiye
BAYTAŞ VEFAT ETTİ Cumhuriyeti devletini alenen
aşağıladıkları gerekçesiyle so-
- - ruşturma yürütülecek. Fezleke-
- de, şu ifadeler kullanıldı:
kaybetti. “ZAN ALTINDA
-
-
BIRAKIYOR”
haberini Twitter üzerinden du- - “Somut olayda, anılan bil-
diride sarf edilen sözler Türk
da ettiği yeminde bu hususu
açıkça ilan etmektedir. Siyasi
partiler de demokratik siyasi
hayatın vazgeçilmez unsurları
olsa da bu eylemlerini Anayasa
ve kanunlar dairesinde yapa-
cakları tartışmasız olup Türkiye
Cumhuriyeti Devletini, Türk
Milletini alenen aşağılayıcı faa-
liyet, söz ve davranışlarda bulu-
nulmasını demokratik anayasal
düzenin korumayacağı izahtan
varestedir.
“MİLLETİN MENFAATİNE
AYKIRI BİÇİMDE
ÇALIŞAMAZLAR”
Türkiye Cumhuriyeti’nde mil-
letvekili olan bir kişinin, vekili
olduğu milletin menfaatlerine
aykırı çalışmalar yapması, söz
ve beyanlarda bulunması düşü-
nülemez. Aynı şekilde Türkiye
Cumhuriyeti Anayasası’na ve ka-
nunlarına göre kurulan ve faali-
yetlerde bulunan bir siyasi parti-
nin mensuplarının bu kapsamda
Türk milletinin, Türkiye Cumhu-
riyeti Devleti’nin menfaatlerinin
aleyhine çalışmalar yapmasını
hukuk düzeni korumaz. Bu kap-
samda, bildirideki açıklamaların
Türk milletinin milli menfaatle-
rine ve tarihi gerçeklere aykırı
olduğu açıktır.”

İNÖNÜ, ÖLÜM YIL

DÖNÜMÜNDE ANILDI
Türkiye Cumhuriyeti’nin 2’nci

- -
-

-
 4 GÜNDEM www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar

yasarseyman@gmail.com

- -
-

- - - -

- - - -

Bu güzelliklerden hiç mi hiç nasiplenme- -

duyuruyor. - -
-
- - sevgiyle örmek gerekir. Bilinen bir gerçektir.

Her ne kadar Anadolu dense de analara -

- -

-
- -
haberleri vermeyi sürdürüyoruz.

zaman budansa da kanatlanmak isteyen

-
-

Kamuda “Gözetlemeye” izin yok

Bir kamu kurumunda müdürün
talimatıyla çalışanların masalarına
kamera konularak memurların her ha-
reketinin kayıt altına alınmasını, Da-
nıştay hukuka aykırı buldu. Danıştay,
iş yerinin güvenliğini sağlama amacını
aşan, çalışanın yaptığı her türlü haber-
leşmenin, çalışma alanı ve masasının
gözlemlendiği kamera takip sistemine
onay veren mahkeme kararını bozdu.
Bir kamu kurumunda görev yapan
şube müdürü, çalışanlarını yakından
takip etme adına tüm masalara kame-
ra sistemi koydu.
Özel hayatlarının takip altına alındı-
ğını öne süren sendika, İdare Mahke-
mesi’ne dava açtı. Tarafları dinleyen
mahkeme, uygulamayı yerinde buldu.
Kararda, kamu hizmeti görevini yerine
getiren memur ve diğer kamu görevli-
lerinin kamuya sunulan bu faaliyeti ifa
ettikleri ve bu hizmetin yürütüldüğü
binaların kamuya açık olup bu yerler-
de kamu hizmetine özgü olarak çalış-
ma yapıldığını vurguladı.
HUKUKA AYKIRI BULUNDU
Davacı sendika kararı temyiz etti.
Danıştay 10. Dairesi, takip sistemine
onay veren idare mahkamesi kararını
bozdu. Danıştay kararında, “Uygula-
manın sınırlarını, usul ve esaslarını
gösteren bir kanuni dayanağın bu-
lunmaması; toplanan görüntülerin
ileride başka bir şekilde kullanılama-
yacağına dair bir güvencenin mevcut
olmaması ve bu haliyle yukarıda
belirtilen temel haklar ve Anayasal il-
kelerle bağdaşmaması nedeniyle dava
konusu işlemin iptaline karar veril-
mesi gerektiğine” hükmetti. Danıştay,
davanın reddi yolunda verilen mah-
keme kararının hukuka aykırı olduğu
sonucuna vardı.

“HIDIR ASLAN’I
ANMAK” SUÇ OLDU

MARAŞ’I UNUTMA,
-

UNUTTURMA
-

-
-

-
-

- -
-

- “Katil devlet hesap verecek”

- -
‘İNSANLAR
- YAKINLARININ
- MEZAR YERİNİ BULMAK -
İSTİYOR’ -
-
- -

- bulmak istiyorlar” dedi.

MSB’nin
ordudan ihraç CÜBBELİ DE “ATATÜRK”E SIĞINDI
bilançosu
Kamuoyunda Cübbeli Ahmet Hoca olarak -
-

-
- - -

-
ile devam eden mücadelesinde ‘SAVUNAMAZ OLDUM’
- - -
- -
di.
‘ATATÜRK’ÜN
DİYANETİ’Nİ İSTİYORUM’ “Bir zaman-

- savundu-
-
-
 5 GÜNDEM www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar

UZAKLARDA ARAMA
“Türkiye’de 18 milyon çocuk, yok-
sulluk sınırının altında yaşıyor!”
Böyle söyleyince ne kadar kolay
kurulan bir cümle!
“Kuru ekmek yiyebiliyorlarsa aç
değiller!” cümlesi kadar yüzeysel
değilse de teknik ve istatistik soğuk-
lukta!
···
Biraz açalım bunu:
Yoksulluk sınırının altında ya-
şamak, sadece her öğün baklava,
börek yiyememek, eti bayramdan
bayrama görmek demek değil!
Yoksulluk sınırının altında yaşa-
mak, ayağına ancak ikinci el ayak-
kabı giyebilmek ya da okula beş
kuruş harçlıksız gitmek demek de
değil!
···
Peki ne demek?
Şu demek:
18 milyon çocuk, beyninin; yani
zekasının; yeteneklerinin; empati
ve anlama gücünün doğru gelişme-
sini sağlayacak kadar protein ala-
mıyor demek!
···
18 milyon çocuğun boyu genle-
rinde ifade edilen düzeyde uzamı-
yor, fiziksel yapısı “fıtratında” yazıl-
dığı vechile gelişmiyor demek!
···
18 milyon çocuk, ileride analitik
düşünceye sahip bir birey olmasını
sağlayacak -yani kandırılmasını,
biat ettirilmesini, körü körüne itaat
ettirilmesini engelleyecek- pedago-
jik eğitimi alamıyor demek.
···
18 milyon çocuk, soru sormayan,
önüne konulana razı olan, dolayı-
sıyla dünya vatandaşı olamayan,
çağdaş köle olmaya namzet robotlar
olarak yetişiyor demek!
···
İşte yoksulluk sınırının altında bir
çocuk olmak bu demek!
Gerekirse simit yemekle olmuyor!
···
Siz, her gün bir paket hibe makar-
na ile karnı doyurulan çocuğu bes-
lediğinizi mi sanıyorsunuz?
···
‘Adrese Dayalı Nüfus Kayıt siste-
mine’ göre Türkiye nüfusunun 22
milyonu çocuk.
Bu sayı içerisinde sığınmacı ola-
rak ülkemizde bulunan yabancı
çocuklar yok!
Orların kaç kişi olduğunu da doğ-
ru bilen yok!
Avrupa’dan para isterken sekiz
milyon, vatandaşa ifade verirken üç
milyon!
···
Tüketici Hakları Derneğinin, TUİK
ve Türk-iş verilerine dayanarak
yaptığı son araştırmasına göre ülke-
mizde yoksul sayısı hızla artarak 66
Ne oldu Reyiz’in
basketbol işi?
O kadar palyatif yaşıyoruz ki, bazı olaylar
gündemimize yıldırım hızıyla giriyor.
Sonra aradan bir kaç gün geçiyor.
Yeni gündem eski gündemi buldozer gibi
ezip yok ediyor.
Eskisini ne hatırlayan var ne arayan so-
ran?
···
Sağlığı ile ilgili, bir ABD gazetesi kaynaklı
dedikodular ortaya atılınca, Reyiz hemen
bazı danışmanları ile birlikte sarayın bas-
ketbol sahasına çıkış yapmış ve “harekette
bereket vardır” diyerek bol bol eşofmanlı
görüntüler vermişti.
···
“sağlığıma laf söyleyenler avucunu ya-
lasın, basketbol oynayacak kadar iyiyim!”
mealinde pozlar gazetelere servis edilmişti.
···
Hatta, basketbol topunu tutuşundan, yere
vuruşuna, potaya karpuz atışı dediğimiz
usulde sallayışından, durumu çözen TİP
başkanı Erkan Baş:
“Fahrettin Altun ile ikinize karşı tek!.
milyona ulaştı. Gelin tek pota maç yapalım. 20’de
··· biter. 15 sayı da avans veriyorum.
Bu 66 milyonun biliyoruz ki Yenilen siyaseti bırakır!” diye meydan
en az 18 milyonunu çocuklar okumuş ama bir yanıt alamamıştı.
oluşturuyor. ···
··· Ne oldu şimdi o basketbol partileri?
UNICEF yeni bir rapor açık- Hiç fotoğraf gelmiyor!
ladı. Saray ahalisinin spor yapması
Dünya’da, pandemi için illa Amerikalı’ların dedikodu
döneminde 100 milyon yapması mı lazım? “Reyiz hasta!”
çocuk daha yoksullaştı. demeleri mi gerekiyor?
··· ···
Düşünebiliyor musu- Baro’dan çıkma Fevzi başkanı da
nuz? de takıma alın.
İşte bu 100 milyonun 18 Boy avantajı sizde. Yapın şu Erkan
milyonu bizden! Baş ile bir müsabaka.
··· Sadece Nebati’nin gözlerine bırak-
Karnı şiş fotoğraflarını gördükçe mayın bu işi...
ah vah edip gözyaşları içinde yar- Hele maçı da alırsanız al sana bir
dım etmeye çalıştığımız Afrika açlar başarı daha!
ligine çoktan dikey geçiş yapmışız! Nereden baksan anketlere iki puan
Uçuyoruz, kaçıyoruz, devlerle ekler!
yarışıyoruz, kıskanılıyoruz derken: Alem görsün basketbol potası
Ölmüşüz de, ağlayanımız kaç köşe!
yok!

Rakip Televizyonları Üttürme Kurumu

RTÜK’ün CeHaPe konten-
janından üyesi olan İlhan
Taşcı, ODA TV’ye yaptığı
açıklamada dedi ki:
“RTÜK’te 800 personel
var, sadece dört kanalı izli-
yor: FOX TV, HALK TV, KRT,
TELE 1. Her bir kanalı izlemekle
görevli 200 personel var
gibi ironik bir tabloyla
karşı karşıyayız. Çünkü
öbür taraftaki kanal-
ları izleyen kimse
yok!”
···
2021 yılında,
bu sayılan ka-
nallara 71 adet
ceza makbuzu ile
21 milyon 500 bin lira tutarında
para cezası kesilmiş. Bunların dı-
şında kalan onlarca yandaş kana-
la tek ceza yok!
Skor ‘71 – 0’
···
RTÜK’te karar verici kurulda 9
üye var.
Bu üyelerin üçünü, muhalefet
atıyor.
RTÜK Başkanı, muhalif parti-
lerin atadığı üç üyeden biri olan
İlhan Taşçı tarafından yapılan bu
açıklamaya sinirleniyor ve cevap
veriyor:
“İnsan çalıştığı kuruma bu ka-
dar mı düşman tavırda olur?..
Adli ve idari tedbir alarak hakkın-
da gereğini yapacağız!” diyor...
···
Farkındaysanız ne demiyor?
“Söyledikleri yalan!” demiyor.
“Rakamları abartıyor! öyle bir
rakam yok!” demiyor!
“Çalıştığı kuruma düşman!”
diyor.
···
Peki Kurum, “yetmişbir’e sıfır”
kime düşman?
···
Taşçı da Müdür’e yanıt veriyor:
“Beni tehdit edeceğinize doğru
rakamları açıklayın!”
···
Şimdi siz hakim olsanız. RTÜK
Başkanı “adli ve idari tedbir” kap-
samında bu iki iddia ile karşınıza
gelse, ne karar verirdiniz?

ÇARPILAN YATIRIMCI
Olay, merdi kıpti’nin, ‘maha-
retini anlatırken, suçunu itiraf
etmesi’ hikayesine benziyor!
···
“Hazine’den sorumlu Ba-
kan Nureddin Nebati diyor ki:
“…15 liradan, 16 liradan, 17
liradan dolar alanlar büyük
finansörler değil. Büyük fi-
nansörler, bu işin bir şekilde
döneceğini bilir. Ama çarpılan
kim oldu? Küçük yatırımcılar.
Şimdi kara kara düşünüyor-
lar…”
···
Bu açıklamanın meali ne?
“Işıl ışıl gözlerimizle, ban-
kalarla birlikte, bir gece yarısı
Merkez Bankasının arka
kapısından girerek yaptı-
ğımız bir operasyon sonu-
cu küçük yatırımcıyı dut
silkeler gibi silkeledik!”
···
Koltuğuna yeni oturmuş
bir Bakan, ilk başarısı olarak
lanse etmeye çalıştığı bu
marifetlerini
anlatırken
aslında skan-
dal bir itirafta
bulunuyor.
···
Ekonomistlere göre; sonucu
bilinerek, göz göre göre ya-
pılan faiz indirimleri ve nass
açıklamaları sayesinde zirveye
taşınan dolar, Merkez Banka-
sının ve diğer bazı bankaların
işbirliği ile bir gecede düşürül-
dü!
Bu operasyon için kimisi,
sisteme 2 milyar dolar, kimisi
de 40 milyar dolar sokuldu
diyor.
···
Ne olduysa oldu!..
···
İşin özeti şu:
Ekonomi yönetimi, elindeki
gücü ve yetkiyi kullanarak
sistemi manipüle etti!
Yerli ve küçük yatırımcının
elindeki doları ‘küt!’ diye bir
gecede düşürerek, borsadaki
tabiriyle “Keriz silkeledi!”
···
Keriz kim?
Maaşıyla ya da kenardaki
birkaç bin lirasıyla, “Benden
nass dışında bir şey bekleme-
yin!” cümlesi ile faizin düşe-
ceği, dövizin daha da yükse-
Çok güldüm
Trader ne demek? diye kopmuş, köpüren
leceği anlamındaki net mesaja
Borsa, döviz benzeri “müridlerine” cevap verme
istinaden 16, 17, 18 liradan
finansal işlemlerde ulusal çabasında...
dolar alan Ak Partililer de
ve uluslararası piyasaları “Ne dedim size! Düşerse
dahil, bu memleketin küçük
takip ederek, üye ya da şaşırmam dedim… Düşer
yatırımcıları...
takip edenlerine yatırım bu dedim! Ama baktım
···
önerileri sunan kişi de- herkes alıyor.. Ben de al-
Şundan emin olun!
mek! dım.. Hep beraber battık!..”
Bu vaka; aynı gün kargo
··· ···
merkezlerin-
Eh, biliyorum.. Pek Trader düşer demiş ama
de çekilen
bilimsel bir tanımlama bakmış kimse dinlemiyor,
çuval çuval
olmadı ama benim anladı- herkes satacağına alıyor.
dolar fotoğ-
ğım bu! O da almış ve hep beraber
rafları ile aynı
··· batmışlar!
dosyaya girip
Sosyal medyada bir tra- ···
tarihe geçecek
der, danışmanlık yaptığı ve Her şeyimiz ne kadar
ve ekonomi
çökerttiği yatırımcılarının birbirine benziyor..
kitaplarında
salvolarını karşılamaya Hani “balıklı, başlı bir
okutulacak!
çalışıyor! atasözümüz vardı.. Unut-
Tabi, Reyiz’in yaz-
“Senin yüzünden battık, tum şimdi…
dığı makaleler arasında,
bittik, bizi mahvettin!” O hesap!..
 6 PANDEMİ www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar

Bakan Koca’dan
Omicron uyarısı
Sağlık Bakanı
Fahrettin Koca,
varyantının, kısa
sürede yeni vaka-
gın tedbirlerine ek
olarak başvurulma-
bakım ihtiyacını
belirgin şekilde İSTANBUL’DA KISITLAMA
Omicron varyan-
tının Avrupa’dan
ların yüzde10’una
kaynaklık ettiği-
sı gereken kişisel
tedbir söz konusu
artırmadığını gör-
dük. Endişe verici YOK UYARI VAR
sonra Türkiye’de de ni belirtti. Hızlı değil. Maske, sosyal bir durum yok. YILBAŞINDA DİKKAT
özellikle kalabalık yayılan Omicron mesafe ve aşıyla Gerekli bilgiye ve
şehirlerde yayıl- varyantı karşısın- hayatımıza devam salgın tecrübesine
maya başladığını da Türkiye’deki edeceğiz. Her za- sahibiz. Bu geliş- -
açıkladı. Hastaneye durumun da Av- man olduğu gibi, me, daha dikkatli -
yatışlarda belirgin rupa’daki duruma kalabalık yerlerden olmamızı ve eksik bulundu.
bir artış olmadığı- benzerlik gösterme- ve havalandırması aşılarımızı yaptır-
nı belirten Koca, ye başladığını kay- kısıtlı ortamlardan mamızı gerektiren
“Maske, mesafe deden Koca, özetle uzak duracağız. bir gelişmedir. Yeni -
kuralı ve aşıyla şunları kaydetti: durumda hatırlat- -
hayatımıza devam Kalabalık ille- HATIRLATMA ma dozunun önemi
edeceğiz” dedi. rimizde görülen DOZUNUN artmıştır. Aşı takvi- hastanelerinde uygulanmaya
-
Koca, sosyal med- yeni vakaların ÖNEMİ ARTTI mi üzerinden 3 ay -
yadaki paylaşımın- yüzde 10’dan faz- Omicron karşılaş- geçenler, hatırlat- Omicron nedeniyle ne ve bunun bilincinde
da, önce Afrika’da lası artık Omicron tığımız ilk varyant ma dozunu olmalı,
görülen ve Avru- kaynaklı. Omicron değil. Bu yeni var- yeni varyanta karşı
pa’da hızlı bir şekil- varyantına karşı, yantın, hastaneye aşı etkinliğini güç-
de yayılan Omicron etkisi bilinen sal- yatışları ve yoğun lendirmelidir.”
- da kontrol edilerek

OMICRON VAKALARINDA TÜRKİYE İKİNCİ

bu kararlar
bu süreçlerin daha verili-
- yor.”
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Omic-
ron varyantının artmasına ilişkin uya-
rıda bulunurken “Our world in data”
sitesinin ülkelerdeki vakaların Omic-
ron varyantına oranı içeren grafiği de
dikkat çekti.
Zeki Berk’in Twitter mesajına dikkat
çeken Bilim Kurulu üyesi Prof.Dr. Alper
Şener, “Çok ilginç kontrol ettim doğru.
Şaşırmamak mümkün değil” sözleriyle
grafiği paylaştı.
Grafikte Omicron vakalarında ilk
sırada İngiltere, ikinci sırada Türkiye,

“TURKOVAC
üçüncü sırada ABD, dördüncü sırada
İtalya ve beşinci sırada Almanya’nın
olduğu görülüyor.

Kanada, dünyaya
salgında şifa olacak” 
33 milyon Kovid-19’a karşı yerli aşı TUR- malara başladıklarını söyledi.
mobil KOVAC’ı geliştiren Erciyes Üni- Özdarendeli, özetle şu bilgileri

cihazı
versitesi Tıp Fakültesi Tıbbi verdi:
Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı “Faz-3 çalışmaları haziran-

izledi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aykut

Özdarendeli, Türk aşısının dün-
yaya şifa olacağını söyledi.
- Aşının hikayebini AA mu-
vermek için konum verilerini - habirine anlatan Özdarendeli,
Türkiye’de 11 Mart 2020’de ilk
Kovid-19 vakalarının görüldü-
-
ğünü hatırlatan Özdarendeli, ilk
- -
- olarak virüsü izole ederek çalış-
-
dan bu yana devam ediyor.
Bu noktada elde edilen veriler
neticesinde otoritelere başvu-
rularak TURKOVAC aşısının acil
kullanım onayı aldı. Bu onay ile
birlikte TURCOVAC yaygın ola-
rak üretilecek, sadece ülkemize
değil dünyaya insanlara şifa
olacaktır diye düşünüyorum.”

Patriksiz
süresince uygulanan tam ka-
-

Noel
rini izlemek için cep telefonu - -

Haber üzerine gazeteye
- -
- -
- nesi’nde Noel ayini düzenlen-
- bölgelerle düzenli olarak pay-
lendirmek ve Kanada içindeki
ayini
-
ri izlemek için birçok düzeyde
İstanbul Fatih’teki Fatih’teki
Fener Rum Ortodoks Patrikha-
di. Patrikhane bahçesindeki Aya
- Yorgi Kilisesi’nde dün sabah
raki devasa gözetimi gölgede
erken saatlerde başlayan ayini,
Patrik Bartholomeos’un Covid-19
testinin pozitif çıkması nede-
niyle Kadıköy Rum Ortodoks
Metropoliti Emmanuel Adamakis
yönetti.
Türkiye’de yaşayan Rumların
yanı sıra diğer ülkelerden gelen
Ortodoksların da ilgi gösterdiği
ayin sırasında, mumlar yakılarak
dualar edildi, ilahiler okundu.

“Belçika’nın en güçlü insanı” koronaya yenildi

“Belçika’nın en güçlü
insanı” olarak bilinen ağır
sıklet dünya ve Avrupa
kickboks şampiyonu 40
yaşındaki Frédéric Sinistra,
koronvirüs nedeniyle
hayatını kaybetti.
Belçika medyasına koronavirüs” sözcüklerini
göre, dövüş sporlarında ağzına dahi almıyordu.
dünyanın en önemli Pandeminin çok fazla
sporcuları arasında yer dikkate alınmaması
alan ve kickboks dalında gerektiğini savunan
3 kez dünya şampiyonu Belçikalı sporcu, bu nedenle
olan Sinistra, “Covid ve aşı olmayı da reddediyordu.
 7 MESELE EKONOMİ
BIST 100
1.891 $ 10.63 € 12.22
Tanzim açmaya ürün
BULAMAYACAKLAR!
D
öviz kuru düştü, ancak
Tarım Kredi Kooperatifi
gübre fiyatlarında indi-
rim yapmadı. Özel sektör
indirim kararı aldı, ancak
bu da çiftçiye yeterli gelmedi. ANKA
Haber Ajansı’na konuşan çiftçi Meh-
met Kani, “Milleti, halkı ben doyuru-
yorum, ben. Dövizdeki düşüş yüzde
45’i buldu. Mazotta düşüş yok. Güb-
rede çok küçük bir düşüş. Bir kilo
patatesimize gübre atamadık biz”
dedi. Sivaslı çiftçi Başer Yıldırım ise
“Sayın Bakan’ım çiftçilere dediniz
ki, ‘Gübre fiyatlarına aldırış etme-
yin.’ Aldırış etmeyelim de ne yapa-
lım? Ekim yapamadık. Yaptıysak da
gübresiz ektik” tepkisini gösterdi.
Geçen yıl önce tonu 2,850 TL olan
ÜRE gübresi, 20 Aralık’ta 17 bin
TL’ye çıkarak zam rekoru kırmıştı.
ÜRE gübresinin tonu bugün itiba-
riyle 13 bin TL’ye düştü. Bir yıl önce
tonu 2,200 TL olan DAP gübresi 20
Aralık tarihinde 16 bin 500 TL’ye
çıkarak rekoru görürken bugün itiba-
riyle 12 bin TL’ye düştü. 20+20 taban
gübresi ise 10 binden 8 bin TL’ye
indi.
Tarım Kredi Kooperatifi’nin hisse-
darı Gübretaş’ın tarafından yapılan
açıklamada Gübretaş’ın döviz kur-
ları düşmeden önce piyasaya diğer
Yem fiyatları ocakta yüzde 95 artıyor; süt üreticilerinden uyarı
Bu gidişle et ve süt üretilemez
Marketlerde bir litre süt 14-16 li-
radan satılırken, çiftçi bir litre çiğ
sütten 4 lira 41 kuruş kazanabiliyor.
8 büyük süt üretici birliği, Ulusal Süt
Konseyi’nden çiğ süt fiyatında ikinci
bir revize talep etti. “Bu gidişle bu
topraklarda ne et ve süt üretilebile-
cek ne de bu ürünler ucuza tüketile-
bilecektir” uyarısında bulundu.
Ulusal Süt Konseyi’nin (USK) 8
Aralık’tan itibaren geçerli olmak üze-
re çiftçiden alınan çiğ süt fiyatında
yüzde 47’lik zam yapması üreticiyi
sevindirmişti, ancak ardından yeme
gelen zamlarla üreticinin hevesi kur-
sağı kaldı.
USK’nın çiğ sütün üretim maliye-
tinde öngörülmeyen değişimler gö-
rülmesi durumunda yeniden toplanıp
karar vereceğini anımsatan 8 büyük
üretici birliği, birleşerek ortak bir
açıklamaya imza attı ve çiğ süt fiya-
tında revize talep etti.
Açıklama Türkiye Ziraat Odaları
Birliği (TZOB), Türkiye Süt Üreticileri
Merkez Birliği, Türkiye Damızlık Sığır
Yetiştiricileri Merkez Birliği, Türkiye
Hayvancılık Kooperatifleri Merkez
www.gazetepencere.com
Faiz
%22.66
Çiftçilerin isyanı dinmiyor: Döviz düştü,
mazot düşmedi; gübreye çözüm şart
firmalardan çok uygun fiyata gübre
verildiği ima edilirken, döviz kurla-
rının düşmesiyle birlikte firmaların
yaptıkları indirimlerle Gübretaş’ın
fiyatlarına yaklaşıldığının iddia etti.
Diğer özel gübre şirketleri de güb-
rede indirim yaptıklarına dair açık-
lamalar yaptı. Ancak; DAP, ÜRE ve
CAN gübresinin tonu bir yıl önce
2 bin lirayı geçmezken, gübredeki
düşüşler 1 yıl önceki fiyata göre kı-
yaslandığında yine de çiftçinin alım
gücünün çok üstünde.
Dolardaki düşüşün mazot gibi girdi
maliyetlerine yansımadığını, yansısa
da alamadıklarını aktaran çiftçiler
ANKA Haber Ajansı’na şunları söyle-
di:
GÜBRE BELİRSİZLİĞİ SÜRÜYOR
Edirneli çiftçi Murat Aladağ: “Şu an
da gübre belirsizliği hala devam et-
mektedir. Dolar 18 liraları bulduğun-
da gübre fabrikaları gübre bayilerine
13-14 liralardan gübre verdiler. Şu an
da bu bayiler nasıl olsun ki çiftçiye
ucuz gübre versin. Devletin gübre
konusunda çözüm bulması lazım.
Önümüzdeki süreçte tanzim açmaya
ürün bile bulamayacaklar. İnsanla-
rın karınları ne dolarla ne euroyla
doyar. İnsanların karınları çiftçinin
ürettikleriyle doyar. Hükümetin
politikasızlığından dolayı çiftçi hal-
Birliği, Tarım Kooperatifleri Merkez
Birliği, KÖY-KOOP Merkez Birliği,
Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetişti-
ricileri Derneği tarafından ortak ya-
pıldı.
Hammaddede yüzde 60 dışa bağım-
lı olunduğu ve dolara bağlı olarak
sürekli artan yem fiyatlarına dikkat
çekilen açıklamada, “Konsey tara-
fından belirlenen 4 lira 70 kuruşluk
brüt fiyat daha hayata geçmeden an-
lamını yitirdi. Yem fiyatlarına kasım
ayından bu güne kadar yüzde 28,6,
ocak ayından itibaren ise yüzde 95,1
oranında zam geldi” denildi.
YEM FİYATLARI HÂLÂ YÜKSEK
“Üreticinin üretmeye devam etme
hevesi kursağında kaldı” denilen
açıklamada “Bugün itibarıyla kurdaki
yüzde 35’lik düşüşe rağmen yemdeki
yüzde 11’lere varan düşüşün yeterli
olmadığını görüyoruz. Beklentimiz
yem fiyatlarında daha büyük düşüşle-
rin olmasıdır” denildi.
Açıklamada, “Şu an maliyetlerde
öngörülemeyen değişimler yaşıyoruz,
Ulusal Süt Konseyi’nin yeniden top-
Cumhuriyet
4.162
Gram
638
kın efendisiydi, çiftçi halkın kölesi
oldu.”
BU GİDİŞLE EKİM YAPAMAYIZ
Sivas Suşehirli çiftçi Başer Yıldı-
rım: “Dolar kurunun inmesiyle göz-
lerimizi girdi maliyetlerine çevirdik.
Çiftçilere dediniz ki, ‘Gübre fiyatla-
rına aldırış etmeyin.’ Aldırış etme-
yelim de ne yapalım. Tabi ki aldırış
edeceğiz. Biz ekim yapamadık. Yap-
tıysak da gübresiz ektik. Bu gidişle
baharda da ekemeyeceğiz. Köye dö-
nüş projeleri oluşturuyorsunuz. Bu
şekilde mi genç çiftçiler gelip çiftçi-
lik yapacak. Geçen yıl 170 olan ÜRE
gübre bugün 800 TL.”
ÜRÜNE GÜBRE ATAMADIK
İzmir Kirazlı çiftçi Mehmet Kani:
“Döviz düştü. Dolar düştü euro düş-
tü. Maalesef mazot düşmedi. Trak-
törlerle bebek sahiline bebek sahi-
line gidiyoruz. Deniz orta yerinde
parti yapanlara mazot ÖTV’siz. Çiftçi
12 lira mazotla üretsin. Döviz düş-
sün. Dolar düştü, mazot düşmedi.
Çiftçinin kullandığı mazotun neresi
özel tüketim. Milleti, halkı ben do-
yuruyorum ben. Benim gibi çiftçiler
doyuruyor. Dövizdeki düşüş yüzde
45’i buldu. Mazotta düşüş yok. Güb-
rede çok küçük bir düşüş. Bir kilo
patatesimize gübre atamadık biz.
lanması ve yeni karar alması elzem-
dir. Çiğ süt fiyatı en kısa zamanda 1,5
pariteye göre yeniden revize edilmeli-
dir” ifadelerine yer verildi.
“Üreticilerin şevki kırılmış, üretim-
den soğumuşlardır. Onlara umut ve
güven verecek, hızlı atılacak adım-
26 Aralık 2021 Pazar
Brent
76.14
Arpamıza, mısırımıza atamadık. Do-
lar artınca anında mazota zam. Tüpe
zam. Una zam. Dolar düştü. Hani dü-
şüş nerede? Naylonun kilosu 90 lira
olmuş Sayın Pakdemirli.”
KAMU DENETİMİ YETERSİZ
TMMOB Ziraat Mühendisleri Oda-
sı Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise
2020 yılında 1800 TL olan ÜRE fi-
yatının. Kasım ayında 17 bin liraya
çıktığını, “Son günlerde yapılan nis-
pi azalışlar ülkemizde gübrenin güb-
re kullanma ya da daha az kullanma
sorununu çözmeye yeterli değildir.
Dövizin 7 bin 500’den 18 binlere
çıktığı. Doların 18 binlerden 11 bin
500’lere düştüğü bu günlerde aslın-
da 7,500’den 11 bin 500’lerin üzerine
bir yükseliş söz konusu” dedi.
Suiçmez, gübre konusunda; kamu
denetimlerin yetersiz olduğunu, üre-
tim döneminde çiftçinin kışlık ekim
yaparken, taban gübresi atamadığı-
nı söyledi. Başkan Suiçmez, “Gelen
küçücük indirimlerin ÖTV farkıyla
üreticiye yansıtılmaması da gerek
mazotta, gerekse gübrede, çiftçimi-
zin girdi maliyetlerinin yüksekliğini
sorunun devam etmesi. Önümüzdeki
aylarda da ekmekte de sütte de diğer
meyve sebze dahil daha yüksek fi-
yatlarla alacağız” diye konuştu.
lara ihtiyaç vardır” ifadelerinin yer
aldığı açıklamaya şöyle devam edildi:
“Bu sorunlara yönelik istikrar sağla-
yıcı tedbirler alınamayacak olursa bu
topraklarda ne et ve süt üretilebile-
cek ne de bu ürünler ucuza tüketile-
bilecektir.”
 8 MESELE EKONOMİ www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar

CHP’li Yavuzyılmaz’dan “20 Aralık operasyonu” paylaşımı

Merkez Bankası m
BORSA

soyulmuştur
tSTANBUL
Türü Duyuru
Sayısı 2021/90
Konusu BIST 50 Endeksinde Yer Alan
-
Paylarda Yapılabilen Açığa Satış
� İşlemlerine Geçici Olarak Yukarı Adım
Kuralı Getirilmesi Hk.
Onay Tarihi 20/12/2021
Hazırlayan Pay Piyasası Operasyon
Direktörlüğü
Dağıtım Üyeler, Veri Yayın Kurulu
şları (VYK) ve Üyelere Yazılım Sağlay
Kuruluşlar an

Sayın Yetkili

Bilindiği üzere, Sermaye Piyasası Kurulu

nun 11/02/2021 tarih ve 7 /211 sayılı
BIST 50 Endeksinde yer alan paylard kararı uyarınca

CHP Zonguldak Milletvekili Deniz 20 Aralık akşam… Merkez Bankası,

Yavuzyılmaz, 20 Aralık’ta doların
bilinçli olarak yüksek tutulduğunu ve
a açığa satış işlemi yapılabilmektedir.
paylarda 20/12/2021 tarihli seansta Söz konusu
bir gün boyunca geçerli olmak üzere
işlemlerinde yukarı adım kuralının (up-tic açığa satış
k rule) uygulanması kararlaştırılmıştır.
kamu bankaları aracılığıyla çok dü- Buna göre; açığa satış işlemi yapılabilen
paylarda açığa satış işlemi, açığa satışa
konu olacak
sermaye piyasası aracının en son gerçek
şük kurdan dolar satmaya başlıyor. gerçekleştirilebilecektir. Ancak, açığa
gerçekleşen fiyatının bir önceki fiyattan
leşen işlem fiyatından daha yüksek bir
satışa konu olan sermaye piyasası
fiyat üzerinden
aracının en son

sonrasında büyük bir vurgun yapıl- Hedef, MB dolarını 10 liranın altın-

daha yüksek olması halinde açığa satış
gerçekleşen fiyat düzeyinden de yapılab işlemi en son
ilecektir.

dığını belirterek, “MB soyulmuştur. da satıp bir kısım yandaşa sermaye

Gün içinde sahip olunmadan yapılan ve
daha sonra aynı gün içinde yapılan alımlar
satışlar da açığa satış kapsamında la kapatılan
olduğundan yatınmcılarımız ve yatırım
tarafından bu nitelikteki satışlara ilişkin kuruluşlarımız

Operasyondan haberi olanlar büyük transferi yapmak iken, dolar ancak iletilmesi hususunda gerekli dikkat ve
emirlerin de açığa satış seçeneği işaretle
özenin gösterilmesi önem arz etmektedir.
nmek suretiyle

paralar kazanmıştır. Kalanlar para- 12,49’a kadar geriliyor. Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim
.

larını ve varlıklarını kaybetmiştir!” Çünkü bu operasyondan haberi ol-

dedi. mayan bir yatırımcı, ortalama 12,50 Korkmaz ERGUN

20 Aralık ve 21 Aralık’ta yaşananla- liradan 1,5 milyar dolarlık alım yapı-

Genel Müdür
Yönetim Kurulu Üyesi

rı “operasyon” olarak değerlendiren yor. MB, o günkü satış limitini tüket- sorsa lstanbul A.Ş.

CHP’li Yavuzyılmaz, neler yaşandığı- tiği için daha fazla dolar da satamı-
Reşitpaşa Mahallesi

düşükten satılabilme sınırı %80’e rın kim olduğu meçhuldur!

T +90 212 298 21 00
sorsa İstanbul Caddesi No: 4 F +90 212 298 25 00
Sarıyer 34467 İstanbul www borsaıstarıbul.com

nı şöyle anlattı:
“20 Aralık sabah operasyon baş-
lıyor! Borsada 1 gün süreli ‘Yukarı
Adım Kuralı’ uygulamasına geçili-
yor. Böylece doların düşme ihtimali
azaltılıyor. Dolar 18,36 liraya kadar
yükseliyor. 18.15’de gündüz piyasası
kapanıyor. Ve vurgun başlıyor.
yor. Böylece operasyon yarım kalıyor!
Panik başlıyor. 21 Aralık sabah
09.25, BİST bir duyuruyu onaya su-
nuyor Operasyonun tamamlanması
için borsa yatırıcımcılarına tuzak
kuruluyor. 09.46 (Borsa açıldıktan
16dk sonra), duyuru onayı KAP’ta
yayınlanıyor. Doların %10’a kadar
çıkarılıyor.
Ancak, yatırımcılar bu kararı öğre-
nene kadar geçen 16dk’lık süre için-
de; yeni günde borsada 18,22 liradan
satış işlemine başlayan MB dolar re-
zervi 3,65 lira seviyesine kadar zaten
satılmış oluyor. Önceden haberi olup
da neredeyse bedavaya dolar alanla-
Sonuç, MB soyulmuştur. Operas-
yondan haberi olanlar büyük para-
lar kazanmıştır. Kalanlar paralarını
ve varlıklarını kaybetmiştir! SPK ve
BİST’in manipülasyonlara karşı ya-
tırımcılarını koruması gerekirken,
yatırımcılarına kumpas kurulmasına
aracılık etmiştir.

FİYATTA İNDİRİM YAPMAYANA

NEBATİ’DEN SOPALI UYARI
Hazine ve Maliye Bakanı Nu-
reddin Nebati’, AK Parti kam-
pında yaptığı sunumda, ilginç
açıklamalarda bulundu. Döviz
kurunda yaşanan düşüşe deği-
nen Nebati, “Sıradaki adım yas-
tık altındaki altınlarda” ifadesi-
ni kullandı. “Hazine’nin sopası
yok” diyen Nebati, iş dünyasına
indirim uyarısında bulunarak,
“Geliyor gelmekte olan” yoru-
munu yaptı.
AK Parti’nin Kızılcahamam’da
düzenlenen kampında Hazi-
ne ve Maliye Bakanı Nureddin
Nebati, belediye başkanlarına
sunum yaparak ve “Dövize En-
deksli Mevduat” hesabını ve
yeni ekonomi modelinin detay-
larını anlattı. Geçtiğimiz gün-
lerde yeni sistemdeki rakamlara
ilişkin yöneltilen soruya “Gözle- fiyatları, öyle yamaç paraşütüy-
rimin içine bak” cevabında bu- le gezer gibi ortalıkta dolanma-
lunan Nebati, sunum sırasında sınlar. Fiyatlar, aşağı hızlı bir
yine ilginç açıklamalarda bul- şekilde inecek. Yoksa geliyor
du. Nebati, döviz kurunun düş- gelmekte olan... Hazine ve Mali-
mesinin etiket fiyatlarına yan- ye’nin sopası!” dedi.
sımaması durumunda “Yoksa
geliyor gelmekte olan. Hazine SIRADAKİ ADIM YASTIK
ve Maliye’nin sopası” yok yoru- ALTINDAKİ ALTINLARA
munda bulundu. Nebati, kurun Türkiye’nin ihracat kapasi-
düşmesiyle beraber döviz boz- tesinin olduğunu vurgulayan
durulma işlemine de değinerek Bakan Nebati, ülkenin doğru-
sıradaki adımın yastık altındaki dan yabancı çeken bir merkez
altınların olduğunu söyledi. hâline geleceğini ifade etti.
Daha önce Cumhurbaşkanı Er-
“HAZİNE’NİN SOPASI doğan’ın da belirttiği gibi yastık
GELİYOR” altında 5 bin ton altın olduğunu
Sunumda döviz kurunun düş- belirten Bakan Nebati, bu doğ-
mesiyle beraber fiyatları indir- rultuda toplamda 280 milyar
meyenlere tepki gösteren Bakan doların ekonomiye kazandırıl-
Nebati, “Jet hızıyla çıkardılar masının hedeflendiğini aktardı.

‘Son hamle krizi

daha da
derinleştirecek’
Gelecek Partisi Sözcü- hamle ile tüm sorunları cek Partisi Sözcüsü
sü Serkan Özcan, Cum- çözmek mümkün değildir. Serkan Özcan, “Ülkemiz
hurbaşkanı Erdoğan’ın Dövize Çevrilebilir Mev- yüksek dış borcu nedeniy-
açıklamalarının ardından duat benzeri politikalarla le her türlü finansal atağa
pazartesi akşamı yaşanan bugünün riskleri ileri karşı daha da güçsüz hale
ekonomik gelişmeleri bir vadeye, büyük bedel gelecektir. Zenginin mut-
değerlendirdi. Özcan, ödenerek ertelenebilir. luluğu için 84 milyonun
yapılan hamlelerin krizi Adama ‘Çok biliyordun, alın terine göz dikilmiştir.
daha da derinleştireceği- kur 8’den 18’e giderken Bu tür hamleler ekmek
ni belirterek, ‘Enflasyon, neyi bekledin?’ diye so- kuyruğunu bitirmez,
dolarizasyon ve borçluluk
artacaktır’ dedi.
rarlar. Bu hamle var olan
krizi daha da derinleşti-
pahalılığa çare olmaz,
istihdamı artırmaz, genç- Bankalar. ‘Kredi ile
döviz almayacağım’
Sosyal medya hesabı recektir. Enflasyon, do- leri ülkede kalmaya ikna
Twittter’dan yazan Eko- larizasyon ve borçluluk etmez. “ dedi.
nomist Serkan Özcan, artacaktır.” şeklinde açık-

sözleşmesi imzalatıyor
“Özellikle muhalif kesim- lamalarda bulundu. SONUÇ İÇİN
den çok sayıda telefon UZUN SÜRE
alıyorum. Yazılanları ÜLKEMİZ DAHA GEREKMEYECEK
okuyorum. Hemen herkes DA GÜÇSÜZ HALE Özcan, Hazine ve Ma- Türk Lirası cinsinden işlemleri yapmayacağını’;
iktidarın son hamlesi GELECEKTİR liye Bakanı Nureddin kullandırılan kredilerin tespiti halinde ise ‘banka-
ile gündemi lehi- Türkiye’nin ekono- Nebati’nin “Ekonomi amacına aykırı işlemlere yı sorumlu tutmayacağını’
ne çevirdiğini, mik hamleler nede- gözlerdeki ışıltıdır. Be- konu edilmemesine yönelik kabul etmiş oluyor.
muhalefetin niyle özellikle dış nim gözlerimdeki ışıltıyı gerekli inceleme yapılması Sözcü’den Mehtap Özcan
yetersiz kaldı- politika konusun- arkadaşlarım görüyor” için talimat verdiğini du- Ertürk’ün haberine göre,
ğını söylüyor. da, Suriye’den Li- sözlerini eleştirerek, “Bu yuran Bankacılık Düzen- taahhütnamede kredinin
Kısaca şunla- bya’ya dek birçok ülkenin sorunlarını ‘cin leme ve Denetleme Kurulu kullandırım amacına aykı-
rı söyleyeyim, meselede köşeye fikirliler’ değil, önce va- (BDDK), bankaları yakın rılık teşkil eden işlemler ise
ekonomide sıkışma riskinin tan ve millet diyen, göz- markaja alınca, bankalar şöyle sıralanıyor: Döviz ve
tek daha fazla ol- lerindeki ışıltıyla değil; çareyi müşteriye taahhütna- altın alım işlemleri, vadeli
duğunu matematikle, bilimle ve me imzalatmakta buldu. mevduat, repo, hisse senedi
belir- akılla konuşanlar çözebi- Bazı özel bankaların sade- gibi finansal getiri sağlama-
ten lir. Kimin haklı çıkacağı ce ticari kredilerde, kamu ya dönük yatırımlar, vadesi
Ge- çok da önemli değil. Ama bankalarının ise tüketici gelmemiş diğer kredi risk-
le- sonuçları görmek için çok kredilerinde de şart koştuğu lerinin kapatılması, yurtdı-
uzun bir süre gerekeceği- söz konusu taahhütnameyi şına transfer yapılması ve
ni düşünmüyorum. Allah imzalayan müşteriler, kul- kripto varlıklara veya ser-
ömür verirse, yaşayıp landıkları kredi ile ‘ama- maye piyasası dışına akta-
göreceğiz.” şeklinde açık- cına aykırılık teşkil eden rılması.
lamalarda bulundu.
 9 MESELE EKONOMİ www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar

TÜRK METAL
SENDİKASI
GREVE GİDİYOR
Türk Metal Sendikası ve
Metal Sanayicileri İşveren-
leri Sendikası (MESS) ara-
sında 12 Ekim 2021 günü
başlayan ve 130 bin işçiyi
ilgilendiren Grup Toplu İş
Sözleşmesi görüşmeleri, 7
Aralık 2021 günü yapılan
oturumda Türk Metal’in
masadan kalkması üzerine
kesilmiş ve taraflar uyuş-
mazlık tutanağını tutmuş-
tu.
Toplu iş sözleşmesi gö-
rüşmelerinde yapılan 5
oturumda, 49 madde kabul
edilmiş, 75 maddede ve
sözleşmenin eki niteliğin-
deki 2 yönetmelikte ise
anlaşma sağlanamamıştı.
Anlaşma sağlanamayan
maddeler arasında ücret
artışına ilişkin maddeler ve
sosyal haklara bağlı olan
parasal maddeler başta
geliyor.
MESS, yapılan son otu-
rumda Türk Metal’e ilk 6 ay
için yüzde 12, diğer 6 aylık
periyotlar için enflasyon
oranında artış önermişti.
Sosyal haklara ise 1. yıl için
yüzde 19,25, 2. yıl için de
enflasyon oranı kadar artış
teklif edilmişti.
Türk Metal Sendikası’n-
dan kamuoyuna yapılan
açıklamada, ‘‘Ülkemizin
bir ekonomik krizden geç-
tiğinin, dövizdeki dalgalan-
malar ve artan enflasyon
karşısında hayatın her
geçen gün pahalandığının,
başta ücretliler olmak üzere
halkımızın geçim sıkıntısı
yaşadığının bilincinde-
yiz. Türk Metal, böyle bir
dönemde metal işçilerine
reva görülen bu teklifi ve
çalışma barışını ortadan
kaldırmayı amaçlayan bu
yaklaşımı kabul etmediğini
kamuoyuna açıklamakta-
dır’’ dedi.
Sendika, grev kararını
‘’MESS’in uzlaşmaz tutum
ve yaklaşımına karşı, yasal
ve meşru eylemler yapan
ancak bunlardan da bir so-
nuç alamayan sendikamız,
üyelerinin sendikamıza
emanet ettiği alınterlerini
korumak, emeğin hak ve
özgürlüklerinden ve çalış-
ma yaşamında hak ve ada-
letten taviz vermemek için
24 Aralık 2021 günü grev
kararı almıştır’’ diye duyur-
du.
Başkan Kavlak:
Eylemse eylem,
grevse grev
Türk Metal Sendikası Genel
Başkanı Pevrul Kavlak, Sendi-
kamızın Gemlik Şubesi’nin 4.
Olağan Genel Kurulunda yaptığı
konuşmada, “Artık sözün bittiği
yerdeyiz, bıçağın kemiğe dayan-
dığı noktadayız. Bundan sonraki
süreçte, eylemse eylem, grevse
grev” dedi.
Kavlak konuşmasında şunla-
rı söyledi: “Son birkaç gündür,
örgütlü olduğumuz bütün böl-
geleri eylem alanına çevirdik.
Bütün bölgelerde küçük çaplı
mitinglerle mücadelemizi yük-
selttik. 21 Aralık günü İzmir’de
alanlardaydık, çarşamba günü
Manisa’daydık, perşembe günü
Bursa Kent Meydanını inlettik,
dün Eskişehir’deydik.
Bugün buradayız. Pazarte-
sinden (yarın) itibaren eylem-
lerimize devam edeceğiz. Çer-
kezköy’de, Gebze’de, Bolu’da,
Sakarya’da, Ankara’da olacağız.
Her yerde, her meydanda biz
olacağız, hiç durmayacağız.
Ben bugün buraya, yalnızca
eylem planlarımızı anlatmaya
değil, başka bir kararımızı da
açıklamaya geldim. Mücadele-
mizin en etkili silahını buradan,
Gemlik’ten bütün Türkiye’ye
duyurmaya geldim. Buraya
grev kararımızı alarak geldim.
24 Aralık günü itibariyle grev
kararımızı aldık. Artık yalnızca
sokaklar, caddeler, meydanlar
değil, artık her yer eylem yeridir,
her yer, bütün işyerleri eylem
alanıdır. Grev kararımız hayırlı
olsun, gazamız mübarek olsun.”
MESS Grup Toplu İş Sözleş-
mesi kapsamına giren işyerleri
arasında, ülkemizin en büyük
sanayi kuruluşları olan Renault,
Mercedes, MAN, Türk Traktör,
Ford Otosan, Tofaş, Arçelik,
Bosch, Otokar ve bunların yan
sanayileri yer alıyor.

TESK Başkanı: Zamlarda dövizin

bahane olduğunu gördük
Türkiye Esnaf ve Sanat-
karları Konfederasyonu
(TESK) Genel Başkanı Ben-
devi Palandöken, “Zam-
larda dövizin gerçekten

Türk-İş’ten işçilere
bahane olduğunu gördük.
Enflasyonu artırıp, piya-
salardaki güveni azaltan

‘fahiş fiyat’ görevi

bu fırsatçılar için gerekli
önlemler zaman kaybedil-
meden alınmalı” ifadesini
kullandı.
Palandöken, yaptığı yazı-
lı açıklamada, döviz kurun-
daki düşüşün fiyatlara da
indirim olarak yansıması
yönündeki çağrılarının
dikkate alınmadığına işaret
etti.
Zamlarda dövizin “baha-
ne” edildiğini belirten Pa-
landöken, “Vatandaşın tek
beklentisi, marketlerdeki
indirim iken, peçeteden
suya, zeytinden peynire
hemen hemen tüm ürünle-
re tekrar yüzde 15 ila yüzde
25 arasında yeni zam yapı-
lıyor” değerlendirmesinde
bulundu.
“Kimsenin fırsatçılık
yapmasına müsaade edil-
memeli”
Palandöken, bu durumun
kabul edilemeyeceğine dik-
kati çekerek, şunları kay-
detti: “Kimsenin vatandaş
ve ekonomi üzerinden fır-
satçılık yapmasına müsaa-
‘VERİLERİ
PAYLAŞACAĞIZ’
de edilmemeli. Denetimler -
yapılıyor fakat fahiş fiyata yönünde genelge gönderdiklerini
4 katına çıkan cezalar da söyledi. genel merkeze bildirmeleri yönün-
artık caydırıcılığını yitirdi -
çünkü o cezaları bile birkaç -
günlük ciro ile ödeyebili-
yorlar. Zamlarda dövizin
-
gerçekten bahane oldu-
ğunu gördük. Enflasyonu -
artırıp, piyasalardaki güve-
-
ni azaltan bu fırsatçılar için
gerekli önlemler zaman
kaybedilmeden alınmalı.” -
-
‘TAKİPÇİSİ OLACAĞIZ’ -

- bu dönemde konfederasyonumuza
-
-

gelen gücünü kullanarak bu ko- ivedilikle bildirmelerini istiyoruz.

Sadece meyve ve kuruyemişle evde yılbaşı en az 400 lira

Yılbaşında meyve ve kuruyemi-
şe harcanacak paranın ortalama
400 TL’yi bulacağı hesaplandı.
Antalya Semt Pazarcıları Odası
Başkanı İsmail Öz, “Yılbaşı en
az yüzde 50 zamlı karşılanacak”
dedi. 4 kişilik bir ailenin, her
meyveden birer kilo alması ha-
linde, bu yılbaşı en az 100 lira
harcayacağı belirlendi. Meyvenin
yanı sıra kuru yemiş de tercih
edenlerin ayıracağı bütçe ise en
az 3 katı olacak. Son zamlardan
sonra fiyatı artan kuru yemiş çe-
şitlerinden yalnızca 300’er gram
alınması halinde ödenecek mini-
mum tutar, 300 lirayı buluyor.
Kuru yemiş alan Seyit Ahmet Al
ise “Her şey zamlandı. Yılbaşın-
da yine evdeyiz” derken, Levent
Oğuz da yılbaşında üniversitede
okuyan oğlunun yanına gidece-
ğini ve birlikte plan yaptıklarını
söyledi. Kuru yemiş almak için
bütçe ayırdığını da belirten Oğuz,
“Ailece evdeyiz. 300 lira kuru ye-
miş, 100 lira da meyve için ayır-
dık. Geçen yıla göre arada ciddi
fark var” dedi.
Meyve ve kuru yemiş çeşitleri-
nin Antalya’da ortalama kilogram
fiyatları ise şöyle: Muz 7 lira,
portakal 3 lira, mandalina 4 lira,
elma 4 lira, armut 6 lira, hurma
10 lira, üzüm 13 lira, nar 15 lira,
kivi 15 lira, Antep fıstığı 170 lira,
badem 190 lira, fıstık 45 lira,
kabak çekirdeği 80 lira, kaju 220
lira, çekirdek 45 lira, leblebi 45
lira.
 10 DIŞ HABERLER www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar

2021 Türkiye için

“U dönüşü” yılı oldu
Cumhurbaşkanı ekonomi politikaları, “PERSONA NON rına göre Türkiye,
Tayyip Erdoğan yö- birçok başkentte endi- GRATA” KRİZİ uluslararası bir insan
netimindeki AK Parti şeyle izleniyor. 2021 yılında günler- hakları sözleşmesin-
ve destekçisi MHP, iç ce konuşulan ve Batılı den çekilen ilk ve tek
politikanın yanı sıra BIDEN’DAN ülkelerle gerilime yol Avrupa Konseyi üyesi
zaman zaman dış ERDOĞAN’A açan bir diğer kriz, olarak tarihe geçmiş
politikada da gerilimi MESAFE Erdoğan’ın, iş insanı oldu.
yükselten politika iz- Erdoğan’ın Afganis- Osman Kavala’nın Avrupa Konseyi’nin
ledi. Gerilimi politika- tan’da rol üstlenme, tutukluluk haline son kurucu üyeleri arasın-
dan istenilen sonuçlar Ukrayna’ya askeri verilmesini isteyen da yer alan, Avrupa
elde edilemezken destek, Ermenistan ile 10 yabancı büyükelçi- İnsan Hakları Mahke-
2021 yılı AB, ABD ve ilişkileri normalleş- nin, istenmeyen kişi, mesinin (AİHM) yargı
bölge ülkeleriyle iliş- tirme gibi hamleleri, yani “persona non yetkisini tanıyan ve
kileri yeniden dizayn ABD yönetiminde grata” ilan edilmesi kararlarını uygula-
etme ve düzeltme memnuniyet yaratsa talimatını vermesi ma yükümlülüğünü
girişimlerine sahne da Ankara’ya yönelik oldu. üstlenmiş olan Türki-
oldu. mesafeli ve ihtiyatlı Aralarında ABD ve ye’nin, mahkemenin
Deutsche Welle tutumunda bir de- Almanya’nın da bu- Selahattin Demirtaş
Türkçe’den Değer ğişiklik getirmedi. lunduğu 10 ülkenin ve Osman Kavala’nın
Akal’ın haberine göre, S-400’ler nedeniyle Türkiye büyükelçileri, serbest bırakılması
izlenen bu politikalar CAATSA yaptırımları, ortak açıklamayla, yönündeki kararlarını
nedeniyle 2021 yılı diğer yandan Halk- Türkiye’ye uluslara- uygulamaya diren-
Türkiye için “U dönü- bank davası, Türk-A- rası yükümlüklerini mesi, uluslararası
şü” yılı olarak görülü- merikan ilişkilerinde hatırlatmış, Avrupa taahhütlerini yerine
yor. gerilime yol açmaya İnsan Hakları Mahke- getirmeyen bir devlet
devam etmiyor. mesi’nin (AİHM) ka- olarak algılanmasını
KESKİN “U Türkiye’nin F-35’ler rarlarının uygulanma- da beraberinde getir-
DÖNÜŞLERİ” anlaşmazlığını çöz- sı, Kavala’nın serbest di.
Türkiye’nin, Yu- mek için yaptığı bırakılması çağrısını
nanistan ile 5 yıl öneriler, F-16’ların yapmışlardı.
aradan sonra istik- modernizasyonu tek- Erdoğan’ın, “Söyle-
şafi görüşmeler için liflerinde de henüz bir dim Dışişleri Bakanı-
yeniden masaya ilerleme sağlanamadı. mıza, bizim bunları
oturması, Lib- Amerikan Başkanı ülkemizde ağırlamak
 daha yapıcı bir Joe Biden’ın 100’den gibi bir lüksümüz
tutum takınması, fazla ülkenin katılı- olamaz” açıklaması,
Mısır ve Birleşik Arap mıyla bu ay düzenle- Angela Merkel’in AB’nin Türkiye’ye Charles Michel ve AB büyük gerilime yol
Emirlikleri (BAE) diği Demokrasi Zirve- başbakanlığının sona yönelik politikalarını Komisyonu Başkanı açmış, Türkiye’nin 10
gibi bölge ülkeleriyle si’ne Erdoğan’ı davet ermesi, Almanya’nın koordine etmelerini, Ursula von der Le- ülkeyle diplomatik Cumhurbaşkanı Er-
normalleşme etmemesi de sem- yeni koalisyon hükü- yaptırım tehditlerine yen’ın nisan ayındaki ilişkileri kopma nokta- doğan nezdinde yapı-
görüşmelerini bolik açıdan büyüm metinin demokrasi ve başvurmalarını, eşgü- Ankara ziyaretleri sına gelmiş, bulunan lan yoğun diplomatik
başlatması, son olarak önem taşıyan bir tavır insan hakları konula- düm içerisinde An- sırasında yaşanan bir diplomatik formül- girişimler ve çağrıla-
da Ermenistan ile olarak görülüyor. rına daha fazla ağırlık kara üzerinde baskıyı “koltuk krizi” oldu. le gerilim aşılmıştı. rın sonuç vermemesi
normalleşmeye dönük vermesi, şimdiden artırmalarını da bera- Cumhurbaşkanlığ’n- ABD başta olmak sonucunda, Avrupa
adımların atılacağını AB İLE UÇURUM Ankara üzerinde bas- berinde getirmişti. daki kabulde, Erdo- üzere ilgili ülkeler, Konseyi’nde Türkiye
duyurması, dış BÜYÜYOR kıyı artırdı. Bu baskılar Anka- ğan ve Michel’in yan Viyana Sözleşmesinin hakkında ihlal prose-
politikada yılın dikkat Son aylarda ekono- ra’nın 2021 yılında yana koltuklarda yer “içişlerine karışma- dürü başlatıldı.
çeken gelişmeleri mide büyük sıkıntılar GERİLİM gerilim politikaların- aldıkları, von der Le- ma” ilkesini içeren 41. Türkiye’nin ulusla-
oldu. yaşayan Türkiye’nin, POLİTİKASININ da frene basmasına Maddesine uyacakları rarası alanda imajına
Hükümet, geçmişte Avrupa ülkeleriyle İFLASI yol açtı. Erdoğan, kalarak şaşkınlık ifade yönünde açıklama zarar veren bir diğer
15 Temmuz darbe gi- ilişkileri düzeltme, Erdoğan’ın bölgede- askeri ihtilafa ramak ettiği görüntüler, yaparak, tansiyonun gelişme, OECD’ye bağ-
rişimine destek ver- ekonomik ve ticari ki hemen her ülkeyle kalana kadar geri- özellikle Avrupa bu yolla düşürülme- lı Mali Eylem Görev
mekle suçladığı Birle- ilişkileri geliştirme ilişkilerinde gerilim limi tırmandırma kamuoylarında sini sağlamışlardı. Gücü’nin (FATF), kara
çabalarında da büyük yaşaması, Yunanis- şeklindeki “uçurum geniş yankı buldu. Bununla birlikte ilgili paranın aklanması
ilerleme sağlanamadı. tan, Kıbrıs, Fransa, diplomasisi” ile savaş Daha sonra Avrupa büyükelçiler, Erdo- ve terörizmin finans-
. Erdoğan, ken- Söylemlerin yumu- Mısır, İsrail, BAE ve gemileri ve donanma Parlamentosu’nda ğan’ın sert tepkisine manı ile mücadelede
disine “diktatör” de- şaması, siyasi diyalo- Suudi Arabistan gibi gücüyle diplomatik konuşan von der rağmen, Kavala’nın gerekli önlemleri
miş olan İtalya Başba- ğun, karşılıklı ziyaret- devletlerin kendi kazanım elde etme Leyen, “Bir kadın serbest bırakılması almaması nedeniyle,
kanı Mario Draghi’nin lerin canlandırılması aralarında ittifak hedefiyle izlediği olarak, bir Avrupalı yönündeki çağrılarını, Türkiye’yi “gri listeye”
ev sahipliğindeki G20 olumlu gelişmeler arayışına girmelerine “gambot diplomasisi- olarak incinmiş ve internet sitelerinden alması oldu.
zirvesine katıldı. Doğu olarak kayda geçer- yol açmış, bu ülkeler ni” terk etmeye baş- yalnız hissettim” der- kaldırmadılar. Dünya Adalet Pro-
Akdeniz’de gerilimi ken, Ankara’nın AB arasında savunma, ladı. ken, komisyon başka- jesi (WJP) adlı kuru-
tırmandırabilecek ile Gümrük Birliği’nin ekonomi ve enerji gibi nı olarak kendisinin ULUSLARARASI luşun yayımladığı
adımlardan kaçınıldı, modernleştirilmesi, alanlarda kurulan ÇOKÇA Michel’den farklı bir ALANDA İTİBAR Hukukun Üstünlüğü
sondaj gemileri li- Mülteci Mutabaka- ittifaklardan dışlanan KONUŞULAN muamele görmesine KAYBI Endeksi’nde Türkiye,
manlara çekildi. tı’nın yenilenmesi Türkiye, bölgede ve KRİZLER anlam veremediğini 2021 yılı, Türki- bir yıl öncesine kı-
yönündeki beklentile- uluslararası alanda Türkiye 2021 yı- söyledi. ye’nin uluslararası yasla 10 puan birden
GERİLİM GERİDE Mİ ri sonuçsuz kaldı. Ay- daha da yalnızlaşmış- lında uluslararası İlerleyen günlerde alanda itibar kaybet- gerileyerek, 139 ülke
BIRAKILDI? rıca Türkiye’ye Doğu tı. medyada sıra dışı koltuk krizini tiği, yargı bağımsızlı- arasında 117’inci
Atılan adımlar, dış Akdeniz’deki petrol Gelişmeler ABD ve diplomatik gerilimler yorumlayan İtalya ğı, demokrasi, insan sırada yer buldu.
politikada artık ge- arama faaliyetleri ve protokol krizle- Başbakanı Mario Dra- hakları, yolsuzlukla Uluslararası Sınır Ta-
rilimli dönemlerin nedeniyle uygulanan riyle de gündeme ghi’nin, Erdoğan için mücadele gibi konu- nımayan Gazeteciler
geride bırakılmakta yaptırımların da süre- geldi. Bunlardan biri, “diktatör” ifadesini larda sicilinin daha da Örgütü (RSF) tarafın-
olduğu izlenimi verse si bir yıl uzatıldı. AB Konsey Başkanı kullanma- kötüleştiği gelişmele- dan yayımlanan 2021
de ABD yönetimi ve AB üyelik müza- sı da re de sahne oldu. Dünya Basın Özgür-
AB ülkelerinin Türki- kereleri tümüyle geniş Kadına yönelik şid- lüğü Endeksi’nde
ye’ye yönelik ihtiyatlı gündemden düşen yankı det olaylarının endişe ise Türkiye dünyada
ve mesafeli yaklaşımı Türkiye artık Avrupa buldu, verici boyutta arttığı 153’üncü sırada yer
sürüyor. başkentlerinde bir Anka- Türkiye’nin, kadına aldı. Türkiye, Freedom
Erdoğan’ın Rusya aday ülke olarak de- ra ile karşı şiddetle müca- House’un özgürlük ve
Devlet Başkanı Vla- ğil, AB’ye komşu ülke Roma deleyi öngören İstan- demokrasi raporunda
dimir Putin ile yakın statüsünde değer- ara- bul Sözleşmesi’nden, “özgür olmayan” ülke-
ilişkileri, dış politi- lendiriliyor. Türki- sında, Erdoğan’ın kararna- ler arasında, yine aynı
kada öngörülemeyen ye ile derin görüş kısa mesiyle çekilmesi, kuruluşun internet
hamleleri, içerideki ayrılıklarına süreli de içeride ve dışarıda özgürlüğü raporunda
antidemokratik uy- rağmen diyalo- olsa, geri- aylarca tartışılan bir da “internetin özgür
gulamaları, iktisadi ğu koparma- lime ve Ankara’nın gelişme oldu. İnsan olmadığı” ülkeler ara-
istikrarsızlığa yol açan mayı savunan sert tepkisine yol açtı. hakları kuruluşla- sında görülüyor.
 11 DIŞ HABERLER
PAPA’DAN, “ÇATIŞMALARA
DUYARSIZ KALMAYIN” ÇAĞRISI
Katolik Kilisesi lideri Papa Frances-
co, geleneksel Noel mesajında Suriye,
Irak, Yemen gibi birçok ülkedeki çatış-
ma ve krizlere duyarsız kalınmaması
çağrısı yaptı.
Papa geçen yılki Noel konuşmasını,
pandemi nedeniyle ilk kez Vatikan’da-
ki San Pietro Meydanı’nda toplanan
kalabalıklara hitap ederek değil, sanal
ortamdan yapmak zorunda kalmıştı.
Bu yıl ise Noel konuşması geleneksel
biçimde, San Pietro Bazilikası’nın bal-
konundan, meydandaki kalabalıklara
hitaben yapıldı.
TRAJEDİLER SESSİZLİKLE
KARŞILANIYOR
Noel için Vatikan’daki San Pietro
Meydanı’nda toplanan kalabalığa
seslenen Papa, “büyük trajedilere o
Rusya’nın askeri
yığınağı uydudan
görüntülendi
ABD’deki bir özel uydu şirketi
tarafından sağlanan görüntüler,
Rusya’nın Ukrayna sınırına aske-
ri yığınak yapmayı sürdürdüğü-
nü ortaya koydu.
Reuters, bağımsız uzmanlar
tarafından hala teyit edilemeyen
ve Maxar teknoloji şirketi tarafın-
dan sağlanan görüntülere göre,
Rusya’nın tek taraflı ilhak ettiği
Kırım’a da hala askeri yığınak
AB, LİBYA’DA HIZLICA
SEÇİM İSTİYOR
-
da bulundu.
- -
düzenlenmesi için bir plan ve takvim
-
- Krizle ilgili yerel bir tele-
Muhalif Takvimi
www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar
kadar alıştık ki artık sessizlikle kar-
şılanıyorlar, acı ve çaresizlik feryat-
larını duymayabiliyoruz” dedi. Papa
Francesco, “Urbi et Orbi” (şehre ve
dünyaya) isimli mesajında şunları
söyledi:
“On yıldan uzun süredir çok sayıda
can kaybı ve sayısız mülteci yaratan
bir savaşın içinde yaşayan Suriye
halkını düşünelim. Uzun çatışmala-
rın ardından hala ayağa kalkmakta
zorlanan Irak’a bakalım. Herkesin
unuttuğu devasa bir trajedinin yıllar-
dır sessizlik içinde her gün ölümlere
yol açtığı Yemen’den yükselen çocuk
çığlıklarını dinleyelim.” de hatırlatan Papa, bu uluslararası minin arttığını belirten Papa, “Hala
Bu ülkelerin yanı sıra İsrail-Filistin sorunlara kalıcı çözümün ancak diya- çok sayıda çatışma, kriz ve karşıtlık
çatışmalarını, “eşi görülmemiş bir logla mümkün olduğunu vurguladı. görüyoruz. Hiç bitmeyecek gibiler ve
kriz yaşayan” Lübnan’ı, Myanmar, Uk- Pandeminin de etkisiyle insanların artık neredeyse farklarına bile varmı-
rayna, Etiyopya ve Sudan’daki krizleri ve toplumların içine kapanma eğili- yoruz” eleştirisini yaptı.
MERKEL GİDERAYAK
MİLYARLIK SİLAH SATMIŞ
yönetimindeki Hristiyan Bir- -
- -
gün önce dönemin Ekonomi
-
ülkelere rekor düzeyde silah
‘SCHOLZ
HİLEKARLIK YAPTI’
-
-
ÜÇ SAVAŞ GEMİSİ
İLE 16 HAVA
Federal Meclis Milletvekili
- -
SAVUNMA SİSTEMİ dece vekaleten görevde olan
bir hükümet üyesi olarak
-
- - -
yapmaya devam ettiğini aktardı.
Euronews’in haberine göre, soru önergesine Ekonomi
Maxar tarafından dağıtılan uydu
görüntülerinde, Rusya’nın 2014
yılında ilhak ettiği Kırım’daki
bir askeri üssün içinde yüzlerce
tank ve zırlı araç konuşlandırdığı
görülüyor. Ekim ayında dağıtılan
görüntülerde aynı askeri üssün
yarı yarıya boş olduğu bildiril-
mişti.
-
Lübnan Cumhurbaşkanı umutsuz konuştu
bu hem fikri hem de pratik
-
Ekonomik kriz nedeniyle
-
dedi.
James Webb Teleskobu uzaya fırlatıldı
-
-
HUBBLE TELESKOBU’NUN sebep olan “Büyük Patlama”den (Big
HALEFİ -
leyebilecek.
12 ANALİZ
Normalleştiremediğimiz
Kirpilerden misiniz?
Normalleşme süreçlerini uzun erimli kılan genellikle siyasi düzeyde karar-alıcıların bu süreçleri devam
ettirme taahhüdünde bulunmaları ve normalleşmeyi geçici bir heves olarak değil, uzun soluklu bir bölgesel
barış girişimi olarak sürdürmeleri, sağduyulu açıklamalarda bulunmalarıdır.
Soğuk bir kış sabahıydı.
Kirpiler ısınmak için bir-
birlerine yaklaştılar. Ama
bir süre sonra dikenlerinin
birbirlerine battığının ay-
rımına vardılar ve birbirle-
rinden uzaklaştılar. Lakin
birazdan yeniden üşüyünce
birbirlerine bir kez daha
yaklaştılar. Karşılarında iki
seçenek vardı: Ya soğuktan
donacaklardı ya da birbir-
lerine batan dikenlerinin
acısına dayanacaklardı.
Bu ikilemi çözmeleri için
aralarındaki mesafeyi don-
mak ile can acısı arasında
tahammül edilebilecek bir
noktada sabitlemeleri gere-
kiyordu.
Alman feylesof Arthur
Schopenhauer’in 1851 yı-
lında kaleme aldığı bir ese-
rindeki bu kirpi metaforunu
zaman zaman anımsarım.
Her ne kadar aktörlerin çı-
karlarını maksimize etmeye
odaklandığı, güçlü olanın
hakim olduğu ve eşit güçler
arasında cereyan etmeyen
uluslararası ilişkiler alanı-
na her koşulda uygulanma-
sı pek mümkün olmasa da
son dönemde Türkiye’nin
attığı normalleşme adımla-
rını biraz da kirpilerin di-
kenlerini birbirlerine zarar
vermeyecek, bununla bir-
likte uluslararası ilişkilerde
de yalnız kalmayacak op-
timal bir mesafeye sabitle-
me girişimi olarak görmek
mümkün.
Son aylarda farklı ülke-
lerle ve farklı coğrafyalarla
“normalleşme” politikaları
izlerken, buna dair çalış-
ma grupları oluşturup özel
temsilciler atarken, “aslın-
da bizim aramızda husumet
yoktu, bir yanlış anlaşılma
oldu” minvalinde açıkla-
malar yaparken aslında
birbirimizin canını acıtma-
yıp uluslararası sahnede
yalnızlıktan donmamak
için siyasi manevralar
yapıyoruz. İsrail’den
Birleşik Arap Emirlik-
leri’ne, Suudi Arabis-
tan’dan Ermenistan’a,
Yunanistan’a, Fransa’ya
dek bir sene önce
yoğun husumet içe-
risinde olduğumuz
birçok bölgesel
aktörle ilişkileri-
mizi düzeltme,
yakınlaşma
ve ortak çıkar
alanları yarat-
ma amacıyla
yoğun bir
çaba sarf edi-
yoruz.
Peki nor-
malleşme
süreçleri
mutlaka
yaşanarak
mı öğrenilir?
Her normal-
leşme süreci-
nin dinamik-
leri kendine
mi özgüdür?
Öte yandan,
normal-
www.gazetepencere.com
leşme süreçlerinde tünelin
ucundaki ışık en baştan gö-
rülür mü? Öngörülebilir bir
süreç midir yoksa tamamen
el yordamıyla mı ilerler?
Öncelikle, ülkeler arasın-
da normalleşme adımları
atılması ülkeler ve bölge-
lerin istikrarı açısından
önemlidir. Zira ilk aşamada
ilişkilerin teknik düzeyde
normalleştirilmesi ile bir-
likte ticaretten iş dünyası
arasındaki ilişkilere, siyasi
açılımlara, hatta charter
seferlerine dek birçok “tek-
nik” konu kağıt üzerinde
çözülür. İkinci aşamada ise
toplumlar arasında bir uz-
laşı doğrultusunda adımlar
atılır. Şayet kapalıysa kara
sınırları açılır, sivil toplum
örgütleri arasında diyalog
kanalları tesis edilir, med-
ya kuruluşları zamanın
ruhuna uygun olarak yanlı
haberleri bir yana bırakıp
birbirlerini gerçek anlamda
anlamaya dönük bir haber
dili kullanmaya yönelir.
Böylelikle toplumların bir-
birlerini anlaması, siyasetin
gölgesinde düşmanlıkların
sürdürülmemesi için des-
tekleyici bir ortam yaratılır.
“Küçük adımlar siyase-
ti”nin mimarlarından, Al-
manların yumuşama poli-
tikasının ardındaki başlıca
isimlerden Alman siyasetçi
Egon Bahr’ın eski ve gü-
nümüzde modası geçmiş
düsturuna göre insanlar
konuşurken birbirlerine
ateş etmezler. Dolayısıyla
ülkelerin düşmanlıkları bir
yana bırakıp normalleşme
adımları atmaları, konuş-
mak üzere masa başına
oturmaları, bunun için
özel temsilciler atamaları
oldukça önemlidir; zira
diyalog bu barış sürecinin
çıpası haline gelir. Ne de
olsa İngiltere eski
Başba-
Normalleşme süreçlerin-
de pragmatizmin izinden
giden ve gerek bölgesel
gerekse küresel güç denge-
lerinin yanı sıra jeopolitik
gerçekleri de göz önünde
bulunduran taraflar, çıkar-
ları arasında uzlaşı alanları
yaratarak ortak işbirliği pro-
jeleri geliştirirler ve beraber
yarattıkları bu yeni normal
içerisinde hem kendi fay-
dalarını maksimize etmeye
çalışırlar hem de uluslara-
rası ilişkilerde yalnızlıktan
kurtulurlar. Bu projeler ge-
MENEKŞE nellikle teknik ve ekonomik
TOKYAY yönü güçlü projeler olur. Ne
de olsa coğrafya kaderdir
kanı Winston Churchill’in ve bu coğrafyayı barışçıl
o güzel sözünde dediği gibi bir şekilde yönetebildiğiniz
“Ayağa kalkıp konuşmak ce- sürece bir avantaja dönüş-
saret ister, oturup dinlemek türülebilir. Bu yapıcı aktör
de cesaret ister.” rolü üstlenilmediği sürece
2008 yılında dönemin ise coğrafyadaki tüm anlaş-
Cumhurbaşkanı Abdullah mazlıkların parçası olmak
Gül ve Ermenistan Cumhur- kaçınılmazdır.
başkanı Serj Sarkisyan ara- Ermenistan örneğinde
sında “futbol diplomasisi” olduğu gibi taraflardan
üzerinden iki ülke arasında birinin dış dünyaya veya
başlayan yakınlaşma süreci denizlere açılımını güçlen-
Aralık ayı ortasında Dışişle- dirmek için ulaştırma ağları
ri Bakanı Mevlüt Çavuşoğ- kurulur, koridorlar açılır
lu’nun meclis konuşmasın- ve bu koridorlar üzerinden
da yeniden gündeme geldi ticaret ve ülkeler arasında
ve Türkiye-Ermenistan fiziksel bağlanırlık potansi-
arasında Ağustos ayından yeli değerlendirilir. Tarihi
beri süregiden yakınlaşma anlaşmazlıkların konuşul-
ve normalleşme sinyalleri, ması için gerektiğinde bilim
karşılıklı özel temsilciler insanlarından, tarihçiler-
atanmasıyla birlikte somut den oluşan komisyonlar
bir zemine taşınmaya baş- kurulur. Türkiye de tarihsel
landı. ilişkileri bağlamındaki
Türkiye’nin bu denli çok yapısal sorunların ve tehdit
normalleşme politikasına algılarının ötesinde yeni
ihtiyaç duymasının sebep- bir ilişki normali kurmaya
lerinden biri de kuşkusuz başlar.
ilişkileri çok çabuk kopart- Öte yandan kamuoyunu
mamız, sorunlarımızı birik- hazırlamak için ülkeler ara-
tirip çözümü ertelememiz, sında sivil toplumların kar-
sonra status quo ante’ye şılıklı temasları başlatılır.
geri dönmek için adımlar Halihazırda Ermenistan’ın
atmak zorunda kalmamız. normalleşme süreci için
atadığı 31 yaşındaki genç
temsilci Ruben Ru-
binyan’ın
En son çıkan yazılardan anında haberdar olmak için @PerspektifOn twitter hesabından takip edebilirsiniz
26 Aralık 2021 Pazar
Hrant Dink Vakfı’nın düzen-
lediği ve sınır-ötesi işbirliği
ağları kurmayı hedefleyen
Türkiye–Ermenistan Burs
Programı’nın 2017-2018
dönemi bursiyerlerinden
oluşu bunun en net örnek-
lerinden biri. Normalleşme
süreçlerinin ayrılmaz bir
parçası da insani ilişkiler,
enerji, ulaşım, ticaret, iş
dünyası yakınlaşması gibi
yumuşak güç araçlarını
diplomasinin hizmetine
sunarak bölgesel nüfuz
parametrelerini sırf siyasi
güç projeksiyonuyla sınırla-
mamaktır.Elbette yüzyıllar
boyu farklı devletlerin farklı
zaman dilimlerinde sürdür-
dükleri normalleşme poli-
tikalarının sonucunda her
şey güllük gülistanlık ol-
madı. Ancak sorunlar daha
yönetilebilir hale geldi, ül-
kelerin üzerindeki baskılar
azaltıldı ve krizlerin yöne-
timi sürece yayıldı. Nor-
malleşme süreçlerini uzun
erimli kılan ise genellikle
siyasi düzeyde karar-alıcıla-
rın bu süreçleri devam ettir-
me taahhüdünde bulunma-
ları ve normalleşmeyi geçici
bir heves olarak değil, uzun
soluklu bir bölgesel barış
girişimi olarak sürdürmele-
ri, sağduyulu açıklamalarda
bulunmaları.
Uluslararası ilişkilerde
sonsuz bir normallik yok ve
ülkeler-arası karşılıklı ba-
ğımlılık olduğunda bile iliş-
kiler bir anda kopabiliyor.
Peki normali kim belirliyor?
Kimler daha güçlüyse onlar.
Farklı güç skalalarındaki
devletlerin bir arada yaşa-
ma pratiği geliştirdikleri,
farklılıkların benzerliklerle
dengelendiği, diplomasi
kurallarının temel normu
belirlediği bir ekosistemde
çoklu belirsizliklere ve
kaygan zeminlere karşı
çetrefilli sorunlara sa-
hip komşular arasın-
da akıllı diplomasiye
dayalı normalleşme
adımları atılması, yu-
muşak güç realizminin
benimsenmesi; özünde
sert gücü ve militarist
çözümleri önemseyen
devletlere karşı bir
meydan okumadır.
Ne de olsa birçok
alandaki zıt görüş-
lerimize rağmen
“soğuk bir kış
sabahı donma-
mak için birbi-
rine yaklaşan
oklu kirpiler
gibiyiz.” Uzla-
şıya yanaşma-
yanlar, yerkü-
rede kendine
ayrılan köşe-
de tek başı-
nalığı tercih
edenler ise bir
süre sonra er ya
da geç sistemden
dışlanıyor.
 13 BİLİM-TEKNOLOJİ
atif@netizenlist.com
Yılbaşı
hediyesinde
son dakikaya
kalanlara
öneriler
Yılbaşına tam 5 gün kaldı. Artık bu
saatten sonra hediye yetiştirmek zor olur
diyorsanız işte size birkaç hızlı öneri.
Bu seçimleri yaparken onlarca listeyi
yüzlerce servisi inceleyip, büyük kısmı
ile mesajlaştım. Aralarından hızlı cevap
alabileceğiniz, sistemi hızlı çalışan
hizmetleri seçtim. İşin ilginç yanı bazı
kategorilerde hiç dönüş alamadım.
Bu nedenle o kategorileri bu listeye
eklemiyorum.
ONLINE STAR REGISTER arasından o ana kadar isim
Sevdiğiniz kişinin ismini bir
yıldıza vermeye ne dersiniz?
Bu konuda internette çok
değişik servisler var. Ancak
içlerinden hem en hızlısı hem
de en kolay çalışanı OSR.ORG.
Yani Online Star Register. Site
üzerinden de işlem yapmak
mümkün ama tavsiye edilen
OSR Star Finder App, yani
uygulamasını indirmek. Sonra
lokasyon bilgisini açtığınızda
sistem o an üzerinizde bu-
lunan yıldızların bilgilerini
veriyor. İsterseniz bunların
YILBAŞI ALIŞVERİŞİ YAPACAKLARA 7 GÜVENLİK ÖNERİSİ
Katılmadığınız bir yılbaşı
çekilişini kazandığınızı ya da
hiç gitmediğiniz bir mağaza-
dan indirim aldığınızı söyle-
yen bir mail mi geldi? Banka-
nızdan, kargo şirketlerinden
veya mobil operatörünüzden
geliyormuş gibi görünen şüp-
heli bir SMS mi aldınız? Daha
önce hiç duymadığınız bir
hayır kurumundan bağış yap-
manızı söyleyen biri mi ara-
dı? Tebrikler, siber suçluların
yeni hedefi sizsiniz.
1. Online alışveriş yapar-
ken güvendiğiniz siteleri
tercih edin. Dünya üzerinde
her gün milyonlarca yeni
www.gazetepencere.com
verilmemiş olan bir tanesini
seçip ödeme adımına gidiyor-
sunuz.
İşlemleri bitirdikten sonra
dilerseniz dijital dilerseniz de
fiziksel olarak sertifikalar size
ulaşıyor.
Dediğm gibi bu konuda
internette çok hizmet veren
kuruluş var ancak OSR diğer-
lerinden çok daha hızlı bir
müşteri ilişkileri sistemine
sahip. Sorun yaşama ihtima-
liniz olmadan dijital sertifika
alarak hızlıca ulaşabilirsiniz.
YILBAŞI HEDİYESİ ALAYIM DERKEN VERİLERİNİZDEN OLMAYIN!
web sitesi açılıyor. Siber
suçlular da en favo-
ri alışveriş
sitelerini u çluları
Si b er S
taklit ede-
a nd ır m a
rek banka Dol
hesaplarınıza Yöntemle
veya başka
kişisel verile-
rinize ulaşmayı hedefliyor.
Birebir aynı görünen bu sahte
web sitelerinden korunma-
nın en kolay ve garanti yolu, ücretsiz çekilişlere kanma-
bilmediğiniz, daha önce hiç
alışveriş yapmadığınız ya da
yapan görmediyseniz o web
sitesini tercih etmemek ola-
caktır. Her zaman güvenilir
Netizen
FREELETICS
Eğer hediye almak
istediğiniz kişi, sporu,
kilo vermek, fit kalmak veya
sadece sağlıklı olmak için
önemsiyorsa Freeletics tam
da hediye edebileceğiniz
ürünlerden biri. Sistemi çok
basit. Hızlıca indirip adına
kayıt oluyorsunuz.
Freeletics koçları her gün
mesajlarla, hediye aldığınız
kişiyi ana amacına uygun
olacak şekilde motive
ediyor, harekete
ve resmi sitelerden alışveriş
yapmaya özen göste-
rin. Eğer bir site-
n den ilk defa alışve-
riş yapacaksanız
i
mutlaka URL’sini
r
kontrol edin ve
bağlantının “HT-
TPS” ile başladığın-
2.
dan emin olun.
Sosyal medyada
reklamı yapılan
yın. Sosyal medyada reklam
yapmak çok zor değil. Siber
suçlular da kullanıcıları kan-
dırmak için çekiliş reklamları
kullanıyor. Karşınıza çıkan
ücretsiz çekiliş reklamların-
daki bağlantıları izlediğiniz
zaman siber suçluların ağına
düşebilirsiniz. Bu reklamlara
inanıp boşuna vaktinizi har-
camayın.
3. İnternetten alışveriş
yaparken halka açık Wi-
Fi’ye bağlanıyorsanız mutlaka
VPN kullanın. Halka açık Wi-
Fi kullanmak siber suçluların
işini kolaylaştırıyor. Özellikle
alışveriş yaparken banka
bilgileri gibi hassas verileri-
nizi ele geçirmeyi hedefleyen
geçiriyorlar.
Sistem harika çalışıyor.
Ne çalışmak istiyorsanız,
elinizdeki araçları da göz
önüne alarak bir çalışma
programı oluşturuyorlar.
BUMED EĞİTİM
Boğaziçi Üniversitesi Me-
zunlar Derneğinin kurduğu
Akademi, özellikle mezun-
lar arasından belli konular-
da kişisel eğitim genelinde
eğitim vermek isteyenleri,
eğitim almak isteyenler-
le buluşturuyor.
Ben de belli
dönemlerde
özellikle
masterclass
kapsamında
planladığım
eğitimler
veriyo-
rum.
Son
siber saldırganlar bu Wi-Fi’lar
üzerinden kullanıcıların bilgi-
lerini çalıyor. Siber saldırılara
karşı son derece savunmasız
olan alışveriş merkezleri,
restoranlar, otel lobileri ve
havaalanlarının Wi-Fi ağla-
rına katılırken mutlaka VPN
kullanın.
4. Ödeme seçeneklerine
karşı dikkatli olun. Eğer
bir çevrimiçi perakendeci
sizden banka havalesi, hediye
kartı veya kripto parayla öde-
me talep ederse bilin ki bu bir
siber dolandırıcılıktır.
5. Şüpheli bağlantılara tık-
lamayın. Siber saldırgan-
lar, tüketicilerin hassas bilgi-
lerini ele geçirmek için kimlik
avı maillerindeki bağlantıları
kullanır. Bu bağlantılara gir-
diğinizde tüm kişisel veri-
leri saldırganlar görebilir
ve hesaplarınızı çalmak
için kullanabilir. Sahte
e-postalar resmi yazış-
maları taklit eder ve
sizi eyleme geçirmeye
çalışır. Hesabınızda
acil bir güvenlik
problemi
oldu-
26 Aralık 2021 Pazar
dönem eğitimlerine https://
www.bumed.org.tr/b-aka-
demi/ adresindeki üç ana
başlıkta toplanan listeler
aracılığı ile ulaşabilirsiniz.
Çay tadımından, yelken
kurslarına kadar değişen
eğitimlerin fiyatları ise 150
TL’den - 1500 TL’ye kadar
değişiyor.
Kısa zamanda başvurup,
sevdiğiniz kişinin eğitim
için yerini ayırtabilirsiniz.
TOPLU DİJİTAL KİTAP
Birçok dijital kitap alım
sistemi mevcut ancak Go-
ogle Play üzerinden dijital
kitapları toplu almak da
mümkün. Bunun için siste-
me kayıt olup belirlediğiniz
kitap için toplu alımı seç-
meli ve her kitap için oluşan
promo code’u kitabı hediye
etmek istediğiniz kişiye ilet-
melisiniz.
ğunu yazmış olsalar bile bu
e-postalara itibar etmeyin.
Tarayıcınızdan mailin geldiği
siteyi kontrol edin ve hesabı-
nızda gerçekten bir güvenlik
problemi olup olmadığına
bakın.
6. Çok faktörlü kimlik
doğrulama kullanın. İki
veya çok faktörlü kimlik doğ-
rulama, hesaplarınızın güven-
liği için fazladan bir güvenlik
katmanı olarak düşünülebilir.
Birçok uygulama ve hizmet
bu güvenlik protokolünü
kullanır. Biri hesabınıza eriş-
meye çalıştığında haberini-
zin olması için iki veya çok
faktörlü kimlik doğrulamayı
etkinleştirin.
7. Bir güvenlik çözümü
kullanın. Cihazlarınızı,
kötü amaçlı yazı-
lımlara ve hassas
bilgileri çalmaya
çalışan dolan-
dırıcılara karşı
korumak için
bir güvenlik
çözümü
kullanma-
yı ihmal
etmeyin.
14 SPOR
CEVAT
- stoper mevkinde bu kadar çaresiz ve alterna-
- -
FIRTINA
DURDU
Trabzonspor kendi sahasın-
da Medipol Başakşehir ile 0-0
berabere kaldı. Bordo-ma-
vililerin evindeki 5 maçlık
galibiyet serisi sona ererken
Başakşehir’in Emre Belözoğlu
yönetimindeki yenilmezlik
serisi 11 puana yükseldi.
ALTAY MÜJDESİ
Sakatlığı nedeniyle uzun bir
süredir sahalardan uzak kalan
Fenerbahçe’nin milli kalecisi
Altay Bayındır, tedavisinde
son aşamaya gelindiğini söy-
ledi.
FB TV’de yayımlanan prog-
rama konuk olan 23 yaşındaki
kaleci, Spor Toto Süper Lig’in
11. haftasında İttifak Holding
Konyaspor maçında yaşadığı
sakatlığın ardından tedavi
sürecindeki gelişmeleri ve bu
sezon takımın durumuna iliş-
kin görüşlerini anlattı.
Saha ve bireysel çalışmala-
ra birkaç gün önce başlayan
Bayındır, tedavisinde olumlu
gelişmeler yaşandığından an-
latarak, şunları söyledi:
“Her futbolcu için zor bir du-
rum. Sakatlığı yaşadığım anda
çok duygusaldım, içten gelen
bir duygusallık yaşadım. Ora-
www.gazetepencere.com
- -
-
-
- -
etti.
da hissettiğim şey, acı bir yana
sadece şuydu: ‘Ne kadar süre-
cek? Haftaya oynayamayacak
mıyım? Oynayacak mıyım?’
Çünkü doktorumuz yanıma ilk
geldiğinde omuzumu elledi ve
devam edebileceğimi söyledi
ama sonra üst tarafta kemik
çıkıntısı oldu, ona da sonra-
dan reaksiyon verdim. Oyun-
dan çıkmamı gerektirecek
bir durum olduğu için ciddi
bir sakatlıktı ama şu an artık
sonuna gelmiş vaziyetteyim.
Saha çalışmalarına da başla-
dım. Her futbolcu için olduğu
gibi benim için de çok zor bir
süreçti. Ama futbolun içinde
böyle şeyler var, her sakatlığın
daha büyüğü, daha ciddisi de
olabiliyor. O yüzden önemli
olan, sakatlansan da zihinsel
olarak hazır bir şekilde tedavi
sürecini tamamlamaktır.
-
Hakkari’de kayak
sezonu açıldı
Türkiye’de kışın en uzun
yaşandığı illerden Hak-
kari’de 2 bin 800 rakımlı
Merga Bütan Yaylası’nda-
ki kayak merkezinde, son
günlerde etkili olan kar
yağışıyla sezon açıldı.
Bu kapsamda, kent mer-
kezine 12 kilometre uzak-
lıktaki merkezde düzenle-
nen programda konuşan
Vali ve Belediye Başkan Ve-
kili İdris Akbıyık, yaklaşık
1 metre karın bulunduğu
merkezde kayak sezonunu
açtıklarını söyledi.
Yeni sezonun hayırlı
olması temennisinde
bulunan Akbıyık şunları
kaydetti:
“Bu sene kayak merke-
zimizi yenileyerek sezona
Trabzonspor teknik direktörü Abdullah Av-
Medical Park
Halil
-
- -
başlıyoruz. Her yıl pist
sayısı ve uzunluğunu artı-
rıyoruz. Pist uzunluğunu
6 bin metreye çıkardık.
Ayrıca 50 odalı 120 yatak-
lı, 5 yıldızlı otel ayarında
konaklama merkezini
yaptık. Burası da ulusal,
uluslararası müsabakalar
ve yaz aylarında sporcu-
ların kamp yapabilmeleri
açısında büyük önem arz
ediyor. Hakkari her alan-
da değişip dönüşüyor.
26 Aralık 2021 Pazar
-
-
-
-
Muham-
-
Bu tesisler spor alanında
gençlerimizin potansiye-
lini ortaya koymaları için
önemli. Hakkarili gençler
özellikle kış sporlarında
başarılı sonuçlar elde edi-
yor. Sağlıklı Gelecek Spor-
la Gelecek projesiyle son 3
yılda 40 bin çocuğumuza
kayak öğrettik. İran, Irak
ve il dışından da merkeze
ciddi bir ilgi var. Her yıl
binlerce kayakseveri bu-
rada ağırlıyoruz.”
 15 SPOR
l -
bir futbol ve ivme yakalayan Antalyaspor ise
l -
l -
l -
seçilen Burak Elmas yönetiminde çatlaklar
2-0
ASLAN GERİ DÖNDÜ
Galatasaray, Fraport TAV An-
talyaspor’u 2-0 mağlup etti.
Sarı-kırmızılı ekip 45+1.
dakikada Feghouli’nin attığı
golle ilk 45 dakikayı 1-0 önde
tamamladı. 52. dakikada Ke-
rem Aktürkoğlu attığı şık golle
skoru 2-0’a getirdi. Kalan da-
PAŞA’YA YAŞAM
ÖPÜCÜĞÜ 2-0
Kasımpaşa sahasında
Altay’ı 2-0 mağlup etti.
Lacivert-beyazlılar 34.
dakikada Donk’un attığı
golle 1-0 öne geçti. 41.
dakikada Altay’ın Pa-
ixao ile attığı gol, VAR
incelemesinin ardından
ofsayt gerekçesiyle iptal
edildi. İlk yarı ev sahibi
ekibin 1-0 üstünlüğü ile
tamamlandı.
HATAY’DAN ALTIN VURUŞ 0-1
Hatayspor, deplas-
manda Giresunspor’u El
www.gazetepencere.com 26 Aralık 2021 Pazar
- -
-
-
- -
- bi ile önümüzdeki maçta forma giyemeyecek
- olan oyuncular oldu.
-
l -
-
- performans ortaya koydu.
-
du. de Burak Elmas için yükselen istifa seslerini
l
-
-
- -
Ocak transfer döneminde birçok oyuncu ile
kikalarda başka gol olmadı ve Mustafa Muhammed
maç Galatasaray’ın üstünlüğü Bof-
ile tamamlandı.
Ligde 7 maç sonra kazanan -
sarı-kırmızılılar bu sonucun
ardından 27 puana yükseldi.
-
Akdeniz temsilcisi ise 22 pu-
anda kaldı.
Ahmet Nur Çebi:
“Paralar
nerede diye
ben
bağırtmadım”
51. dakikada Kasımpa-
şa penaltı kazandı. Umut
Bozok’un kullandığı pe-
naltı vuruşunda kaleci
Lis gole izin vermedi. 67.
dakikada Altay’da Cebra- Beşiktaş Başkanı Ahmet Nur aday olduğunu biliyorsunuz. lar. Kim oyuyor kardeşim?” Çıkın
il ikinci sarıdan kırmızı Çebi, İdari ve Mali Genel Kurulu’n- Bunlar, “Paralar nerede?” dendi burada “Benim altımı bu oydu” de-
kart gördü ve takımını da konuştu. Çebi, “Bizden önceki diye ekim ayında gittiler. 2 ayda yin. Ben kimsenin altını oymadım.
10 kişi bıraktı. 88. da- yönetim ve başkanın, mayıs ayın- ne değişti gittiniz? Sürekli hodri “Paralar nerede?” diye bağırtan
kikada Kasımpaşa’da da “Paralar nerede?” denirken meydan, altımızı oyuyorlar diyor- ben değilim” ifadelerini kullandı.
Umut Bozok maçta son
sözü söyledi: 2-0.
FİKRET ORMAN DÖNEMİ İBRA EDİLMEDİ
Beşiktaş Kulübünde gerçekleştirilen
2019 olağan idari ve mali genel kurul top-
lantısında eski başkan Fikret Orman’ın iki
dönemi ibra edilmezken, mevcut başkan
Ahmet Nur Çebi yönetimi ibra edildi.
Akatlar Kültür ve Spor Kompleksi’n-
de gerçekleştirilen genel kurulda Fikret
Orman’ın iki dönemiyle, Ahmet Nur Çebi
yönetimi idari ve mali yönden ayrı ayrı
üyelerin oylamasına sunuldu.
Genel kurulda ilk olarak Fikret Orman
başkanlığında 01.01.2019-12.05.2019
döneminde görev yapan yönetim kuru-
lu idari ve mali yönden ibraya sunuldu.
Kaabi’nin 81. dakikadaki Orman’ın bu dönemi idari ve mali yönden
golüyle 1-0 mağlup etti. oy çokluğuyla ibra edilmedi.