Professional Documents
Culture Documents
หมวด 1 ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัย Rev 3
หมวด 1 ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัย Rev 3
หมวดวิชาที่ 2 หมวดวิชาที่ 4
กฎหมายความปลอดภัยอาชีวอนา
มัยและสภาพแวดล้อมในการ การป้ องกันและควบคุมอันตราย
ทางาน
หัวข้ อการบรรยาย
หมวดวิชาที่ 1 หมวดวิชาที่ 3
ความรู้เกีย่ วกับความปลอดภัย
ในการทางานและบทบาทหน้าที่ การค้นหาอันตรายจากการทางาน
ของหัวหน้างาน
หมวดวิชาที่ 2 หมวดวิชาที่ 4
กฎหมายความปลอดภัยอาชีวอนา
มัยและสภาพแวดล้อมในการ การป้ องกันและควบคุมอันตราย
ทางาน
หมวดที่ 1
ก.ความรู้เกีย่ วกับความปลอดภัยในการทางาน
และบทบาทหน้าทีข่ องหัวหน้างาน
วัตถุประสงค์
1.อธิบายสาเหตุของอุบัตเิ หตุและการเจ็บป่ วยจากการทางานได้
2.อธิบายแนวทางการจัดการความปลอดภัยและอาชีวอนามัยใน
สถานประกอบกิจการได้
3.อธิ บายบทบาทของหัวหน้ างานด้า นความปลอดภัย ในสถาน
ประกอบกิจการและหน้ าที่ของเจ้าหน้ าที่ความปลอดภัยในการ
ทางานระดับหัวหน้างาน รวมถึงแนวทางการปฏิบัตหิ น้าทีไ่ ด้
ความหมายพืน้ ฐาน
ความปลอดภัย อุบัตเิ หตุ
3 1
2
1
3
2
3
2
3
3
1
2
สาเหตุของการเกิดอุบัตเิ หตุ
และ
การควบคุม
อุบัตเิ หตุเกิดขึน้ จาก…..
1. สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ
1. การวางผังโรงงานทีไ่ ม่ถูกต้อง
2. พืน้ โรงงานขรุ ขระ เป็ นหลุมเป็ นบ่อ
3. บริเวณทีท่ างานไม่ปลอดภัย เช่น แสงสว่างไม่เพียงพอ ความร้อนสูง ฝุ่ นละออง
เสียงดัง ไม่เป็ นระเบียบเรียบร้อย ในการจัดเก็บวัสดุอุปกรณ์ ฯลฯ
4. เครื่องจักรกล เครื่องมือ อุปกรณ์ หรือระบบไฟฟ้ าชารุ ดบกพร่อง ขาดการ
ซ่อมแซมหรือบารุ งรักษาอย่างเหมาะสม
ทฤษฎีโดมิโน : เปรียบเทียบโดยใช้โดมิโนที่เรียงกันอยู่ 5 ตัวใกล้กนั เมื่อตัวที่หนึ่ง
ล้ม ตัวโดมิโนที่อยูถ่ ดั ไปก็จะล้มตาม โดยการบาดเจ็บและความเสียหายต่าง ๆ
เป็ นผลมาจากอุบตั ิเหตุ ซึง่ มีสาเหตุมาจากการกระทาหรือสภาพการณ์ท่ีไม่ปลอดภัย
การกระทา/
สภาพแวดล้อม/ ความบกพร่อง สภาพ แวดล้อม การบาดเจ็บหรือ
ภูมิหลังของ ของบุคคล ทีไ่ ม่ปลอดภัย อุบัตเิ หตุ ความสูญเสีย
บุคคล
องค์ประกอบของอุบ ัติเหตุ คำอธิบำย
1. ภูมห
ิ ลังของบุคคล ความสะเพร่า ความดือ ้ ความละโมบและคุณสมบัตท ิ ไี่ ม่ดอ
ี ย่างอืน ่ ทีอ ่ าจถ่ายทอด
ได ้ตามกรรมพันธุ์ สงิ่ แวดล ้อมอาจชว่ ยกระตุ ้นให ้เกิดคุณสมบัตท ิ ไี่ ม่ดดี งั กล่าวได ้ ทัง้
สองประการนีเ้ ป็ นต ้นเหตุของความบกพร่องของบุคคล
2. ความบกพร่องของบุคคล นิสยั ไม่ดท
ี ถ
ี่ ก ่ ความสะเพร่า ความใจร ้อน ความเป็ นผู ้
ู ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ เชน
ตืน
่ เต ้นตกใจง่าย ความไม่รู ้จักเกรงใจคน การไม่สนใจต่อความปลอดภัย เป็ นต ้น
การขาดการควบคุม
สาเหตุพืน้ ฐาน เหตุการณ์ผิดปกติ ความสูญเสีย
สาเหตุในขณะนัน้
By Frank E.Bird
อุบัตกิ ารณ์/
ขาดการควบคุม สาเหตุพนื้ ฐาน สาเหตุเบือ้ งต้น เหตุการณ์ผิดปกติ ความสูญเสีย
• โครงการ การปฏิบัติ
ไม่เพียงพอ ปั จจัยทีเ่ กี่ยวกับ คน
คน ต่ากว่า
• มาตรฐาน ทรัพย์สิน
มาตรฐาน/
โครงการ สัมผัสกับ
ไม่เพียงพอ ปั จจัยทีเ่ กี่ยวกับ สภาพการ
พลังงาน กระบวนการ
• การปฏิบัติ งาน ต่ากว่ามาตรฐาน ผลิต
หรือวัตถุ
ตามมาตรฐาน
ไม่เพียงพอ
สาเหตุนาของอุบตั ิเหตุ
ความผิดพลาดของเครือ่ งจักร สภาวะทางด้านร่างกายและจิตใจของคนงาน
สาเหตุตรง
การกระทา / สภาพแวดล้อมที่ไม่ปลอดภัย
อุบัตเิ หตุ
ความเสียหาย บาดเจ็บ
สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ
1.สาเหตุนาหรือสาเหตุทแี่ ท้จริง
- ความผิดพลาดของการจัดการ
- สภาวะทางด้านร่างกายและจิตใจของคนงานไม่เหมาะสม
2. สาเหตุโดยตรง
- การปฏิบตั ิงานที่ไม่ปลอดภัย
- สภาพการทางานที่ไม่ปลอดภัย
สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ
ความผิดพลาดของการจัดการ
➢ ไม่มีการสอนหรืออบรมเกีย่ วกับความปลอดภัย
➢ ไม่มีการบังคับให้ปฏิบัตติ ามกฎหมายความปลอดภัย
➢ ไม่มีการวางแผนและเตรียมงานด้านความปลอดภัยไว้
➢ ไม่มีการแก้ไขจุดอันตรายต่างๆ
➢ ไม่มีการจัดหาอุปกรณ์ความปลอดภัยให้
สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ
สภาวะทางด้านจิตใจของคนงานไม่เหมาะสม
➢ ขาดความระมัดระวัง
➢ มีทศั นคติไม่ถกู ต้อง
➢ ขาดความตัง้ อกตัง้ ใจ
➢ อารมณ์ออ่ นไหวง่าย และขีโ้ มโห
➢ เกิดความรูส้ กึ หวาดกลัว ขวัญอ่อน ตกใจง่าย
สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ
สภาวะทางด้านร่างกายของคนงานไม่เหมาะสม
➢ อ่อนเพลียมาก
➢ หูหนวก
➢ สายตาไม่ดี
➢ มีร่างกายไม่เหมาะสมกับงานทีท่ า
➢ เป็ นโรค ร่างกายมีความพิการ
สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ
สภาพทีไ่ ม่ปลอดภัย
➢ ไม่มคี รอบหรือเซฟการ์ดส่วนของเครื่องจักรทีเ่ ป็ นอันตราย
➢ เครื่องจักร เครื่องมือทีใ่ ช้ออกแบบไม่เหมาะสม
➢ บริเวณพืน้ ทีท่ างานลืน่ ขรุ ขระ
➢ สถานทีท่ างานสกปรก รกรุ งรัง วางของไม่เป็ นระเบียบ
➢ กองวัสดุสูงเกินไป และการซ้อนวัสดุไม่ถกู วิธี
➢ แสงสว่างไม่เหมาะสม เช่น แสงไม่เพียงพอ หรือจ้าเกินไป
➢ ไม่มรี ะบบระบายและถ่ายเทอากาศทีเ่ หมาะสม
➢ ไม่มรี ะบบเตือนภัยทีเ่ หมาะสม
ความสูญเสียจากการเกิดอุบตั ิเหตุ
ความสูญเสีย
จากการเกิดอุบตั ิเหตุ
ความสูญเสียอันเนื่องมาจากอุบตั ิเหตุจากการทางานแบ่ง ออกเป็ น 2 ประเภท
ความสูญเสียทางตรง ความสูญเสียทางอ้ อม
ค่ารักษาพยาบาล ค่าเสียเวลา โอกาส เสียขวัญ
ค่าทดแทน และกาลังใจ ค่าซ่อมแซม
ค่าวัตถุดบิ ค่าผลผลิต ค่าเสีย
ค่าทาขวัญทาศพ
ชือ่ เสียง
ค่าประกันชีวิต ภาระสังคม
ค่ารักษาพยาบาล
ค่าทดแทน
ทฤษฏี : ภูเขานา้ แข็ง
ค่าประกัน
-อาคาร/อุปกรณ์เครื่องมือชารุ ด
-วัตถุดบิ เสียหาย
-ค่าใช้จ่ายทางกฎหมาย
เงินค่าจ้างสูญเปล่า
-
-ค่าล่วงเวลา
-ผลผลิตลดลงจากการเกิดเหตุ
การเจ็บป่ วยจากสิ่งแวดล้อมในการทางาน
(โรคจากการทางาน)
ตัวคนทีท่ างาน
- ตัวผู้ปฏิบัตงิ าน ปั จจัยที่เกี่ยวกับกับผูป้ ฏิบตั ิงาน เช่น อายุ เพศ กรรมพันธุ์ เชือ้ ชาติ
พืน้ ฐานทางการศึกษา พฤติกรรม เป็ นต้น
- สภาพการทางานและสภาพแวดล้อม เป็ นปั จจัยกระตุน้ และส่งเสริมทัง้ ทางตรงและ
ทางอ้อมที่ทาให้โรคเกิดเร็วขึน้ หรือลดคามรุนแรงลง
สิ่งแวดล้อมในการทางาน รอบๆตัวผู้ปฏิบตั งิ าน แบ่งเป็ น 5 ด้าน คือ
1.ทางด้านกายภาพ
2.ทางด้านเคมี
3.ทางด้านชีวภาพ
4.ทางด้านการยศาสตร์
5.ทางด้านจิตวิทยาสังคม
เคมี
ผลกระทบจากความร้อน
- เป็ นตะคริว, อ่อนเพลีย ,เป็ นลม ,ผดผื่น ,ขาดนา้ , มีผลกระทบต่อจิตใจ ของผูป้ ฏิบตั ิงาน
ผลกระทบจากสั่นสะเทือน
- โครงสร้างของกระดูกหลัง อักเสบ นา้ ตาล โคเลสเตอรอลมีระดับต่า ทาให้เนือ้ เยื่อของมือด้านและแข็ง
ทาให้ปวดข้อ ข้อต่อต่างๆข้อศอก ความผิดปกติของหลอดเลือด ที่เรียกว่ามือตายหรือนิว้ ซีด
2. สิง่ แวดล้อมทางเคมี สารเคมีชนิดต่างๆที่ใช้เป็ นวัตถุดิบ หรือผลผลิต หรือของเสียที่ตอ้ ง
กาจัด โดยทั่วไปสารเคมีดงั กล่าวอาจอยูใ่ นรูปของก๊าซ ไอ สาร ฝุ่ น ฟูม ควัน ละออง ตัวทา
ละลาย
3. สิ่งแวดล้อมทางชีวภาพ มีทงั้ สิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต ตัวอย่างสิ่งที่มีชีวิต คือ ไวรัส แบคทีเรีย พยาธิ เชือ้
รา และสัตว์อ่ืนๆ ได้แก่ การทางานในโรงพยาบาล ในโรงแรม ภัตตาคาร โรงงานอาหารสัตว์ โรงบาบัดนา้
เสียโรงงาน ห้องทดลองเครือ่ งปรับอากาศที่เป็ นแหล่งเพาะเชือ้ โรค เป็ นต้น
1.สถานีงาน 5.เครื่องมือ
2.เก้าอีน้ ่ัง 6.การยกเคลื่อนย้าย
3.สถานีงานกับการปฏิบัตงิ าน 7.สิ่งแวดล้อมการทางาน
4.หน้าจอ แผงควบคุม 8.ตารางงาน
โรคจากการทางาน (Occupational Diseases)
หมายถึง โรคจากการประกอบอาชีพ หรือโรคอันเกิดขึน้
เกี่ยวเนื่องกับการทางานในสถานทีท่ างาน
❖ โรคบางโรคอาจปรากฏอาการ เฉียบพลัน เนื่องจากรับสารอันตราย ใน
ปริมาณมากในเวลาอันสั้น
❖ โรคบางโรคอาจปรากฏอาการ เรือ้ รัง เพราะค่อยๆ รับสารเป็ นระยะ
เวลานานๆ
1. โรคทีเ่ กิดจากสารเคมี (38 ชนิด)
2. โรคทีเ่ กิดขึน้ จากสาเหตุทางกายภาพ (10 ชนิด)
3. โรคทีเ่ กิดขึน้ จากสาเหตุทางชีวภาพ (โรคติดเชือ้ ,โรคปรสิต)
4. โรคระบบทางเดินหายใจทีเ่ กิดขึน้ เนื่องจากการทางาน (10 ชนิด)
5. โรคผิวหนังทีเ่ กิดขึน้ เนื่องจากการทางาน (3 ชนิด)
6. โรคระบบกล้ามเนือ้ และโครงสร้างกระดูกทีเ่ กิดขึน้ เนื่องจากการทางาน
7. โรคมะเร็งเนื่องจากการทางาน (16 ชนิด)
8. โรคอืน่ ๆ ซึง่ พิสูจน์ได้ว่าเกิดขึน้ ตามลักษณะการทางาน
คุณสมบัตขิ องหัวหน้างาน
1. มีความรู้ในงาน
2. มีความรู้ในหน้าทีค่ วามรับผิดชอบ
3. มีความเป็ นผู้นา
4. มีทกั ษะการปรับปรุ งงานให้มีประสิทธิภาพ
5. มีทกั ษะการป้ องกันอุบัตเิ หตุ
6. มีทกั ษะในการสอนงาน
• Think positive คิดบวก และมีทศั นคติท่ีดี มองหาโอกาสใหม่ๆ
• Be Honest มีความซื่อสัตย์ ซึ่งตรงโปร่งใส กับการทางาน และกับพนักงานที่ตนดูแลอยู่
• Delegate รูจ้ กั ที่จะมอบหมายงานให้กบั ลูกน้องให้ตรงกับความรูค้ วามสามารถ
• Communicate ต้องรูจ้ กั การสื่อความ ในด้านต่างๆ กับลูกน้อง และทีมงานของตนเอง
• Inspire ต้องเป็ นคนที่สามารถสร้างแรงบันดาลใจให้กบั ลูกน้องของตนได้อย่างดี
• Align the team ต้องเป็ นคนที่สามารถสร้างทีมงาน และกระตุน้ ให้ทีมงานทางานเป็ นทีมได้อยูเ่ สมอ
• Balanced ต้องเป็ นคนที่สามารถสร้างความสมดุลในการทางานได้ระหว่าง
• Give credit ให้ความดีความชอบแก่ลกู น้องของตนเอง
• Encourage Growth ส่งเสริมให้ลกู น้องเติบโตตามสายอาชีพ
• Praise ให้คาชมกับลูกน้องของตนเอง ชื่นชอบผลงานของลูกน้องด้วยความจริงใจ
• Mentor เป็ นพี่เลีย้ งให้กบั พนักงานของตนเอง ทัง้ นีร้ วมถึงการสอนงาน (Coaching)
• Fair มีความเป็ นธรรม ก็คือ บริหารงานทุกคน ปฏิบตั ิต่อทุกคนด้วยความเป็ นธรรม
บทบาทหน้าที่
เจ้าหน้าทีค่ วามปลอดภัยในการทางาน
ระดับหัวหน้างาน 9 ข้อ ตามกฎหมาย...
1.กากับดูแลให้ลกู จ้างในหน่วยงานที่รบั ผิดชอบปฏิบตั ิตามข้อบังคับ
และคูม่ ือความปลอดภัยในการทางาน
• กากับ ดูแล
• ข้อบังคับ
• คู่มอื ว่าด้วยความปลอดภัยในการทางาน
• กฎ ระเบียบ มาตรฐานการปฏิบัตงิ านทีป่ ลอดภัย
• ถ้าไม่มี ร่วมจัดทา
• ถ้าพบว่าผิดพลาด ต้องให้คาแนะนา ตักเตือน ให้ถูกต้อง ปลอดภัย
2.วิเคราะห์งานในหน่วยงานทีร่ ับผิดชอบเพือ่ ค้นหาความเสี่ยงหรือ
อันตรายเบือ้ งต้นโดยอาจร่วมดาเนินการกับเจ้ าหน้ าทีค่ วามปลอดภัยใน
การทางานระดับเทคนิค ระดับเทคนิคขัน้ สูง หรือระดับวิชาชีพ