TẬP THƠ HIỆN ĐẠI
PHIẾU SỐ 1: BÀI THƠ: ĐỒNG CHÍ
I.Tìm hiểu chung :
Hoàn cảnh sáng tác
.  Bài thơ được sáng tác
năm 1948 khi Chính Hữu
cùng với đồng đội tham
gia chiến dịch Việt Bắc
(thu đông 1947) đánh bại
cuộc tiến công quy mô lớn
của thực dân Pháp.
- Đây là một trong những
bài thơ tiêu biểu nhất viết
về người lính trong cuộc
kháng chiến chống thực
dân Pháp.
Thể thơ Bố Cục Ý nghĩa nhan đề
- Đoạn 1 (7 câu thơ
Bài thơ Đồng
đầu): Cơ sở hình thành - Trước hết, đồng chí là cách gọi
chí được sáng
tác theo thể tình đồng chí, đồng đội để chỉ những người có cùng
thơ tự do.
của những người lính. chung lý tưởng, mục tiêu hay
Chủ đề cùng chung một đơn vị chiến
Vẻ đẹp giản - Đoạn 2 (10 câu thơ
đấu.
gị, chân thực tiếp theo): Những biểu
của anh bộ hiện của tình đồng chí
đội - Nhan đề của bài thơ đã gợi cho
và sức mạnh của tình
người đọc về tình cảm trung tâm
cảm ấy ở những người
của bài thơ là tình đồng chí,
lính.
đồng đội. Đó là thứ tình cảm cốt
- Đoạn 3 (3 câu kết): lõi, là bản chất sâu xa của sự gắn
Biểu tượng đẹp về tình bó giữa những người lính cách
đồng chí. mạng.
- Chính Hữu đã từng tâm sự:
“Những năm đầu cách mạng từ
“đồng chí” mang ý nghĩa thiêng
liêng và máu thịt vô cùng. Nơi
khó khăn, cuộc sống của người
này trở nên cần thiết với người
kia. Một người có thể thay thế
cho gia đình, cho cha mẹ, vợ con
đối với một người khác. Hơn
nữa, họ còn bảo vệ nhau trước
mũi súng của kẻ thù, cùng nhau
đi qua cái chết, chống lại cái
chết, cùng nhau thực hiện một lý
tưởng cách mạng”.

II. Tìm hiểu nội dung chính
Chép thơ
(gạch chân các từ ngữ nghệ thuật
và BPTT)
Quê hương anh nước mặn, đồng
chua
Giới thiệu vùng đất ven biển nhiễm
phèn khó làm ăn
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
> tương đồng về cảnh ngộ xuất thân
nghèo khó, ng nông dân mặc áo lính
Anh với tôi đôi người xa lạ
sự gắn kết ko quen biet  nông dân, cho thấy sự tương đồng về cảnh ngộ xuất thân nọ
Tư phương trời chẳng hạn quen
nhau,
> tuy chang quen nhau nhưng họ
cùng nhịp đập của trái tim, cùng
tham gia tham chiến đấu chung lí
tưởng
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Hình ảnh sóng đôi
Sủng: chiến đấu; Đầu: ý chí
=> chung ý chí, cầm súng chiến đấu
bảo vệ hòa bình
- Qua nhan đề này, nhà thơ
muốn khẳng định rằng tình đồng
chí, đồng đội là chỗ dựa tinh
thần để người lính tồn tại, vượt
qua mọi khó khăn, gian khổ, để
chiến đấu và chiến thắng.
Nghệ thuật và nội dung chính
Mở đầu bằng hai câu đối nhau rất chính;
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
- Hai câu đầu đã giới thiệu quê hương của “anh” và “tôi”-
những người lính có xuất thân từ nông dân. “Nước mặn đồn
chua” là vùng đất ven biển nhiễm phèn khó lắm ăn, "đất cày
sỏi đá” là nơi đồi núi, trung du, đất đá bị ong hoá khó canh t
Hai cậu chỉ nói về đất đai - mối quan tâm hàng đầu của người
khó là cơ sở sự đồng cảm giai cấp của những người lính cách
mạng
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tư phương trời chẳng hạn quen nhau
- Từ “đội” chỉ hai người, hai đối tượng chẳng thể tách rời kết
hợp với từ "xa lạ” làm cho ý xa lạ được nhấn mạnh hơn.
- Từ phương trời tuy chẳng quen nhau nhưng họ cùng nhịp
đập của trái tim, cùng tham gia chiến đấu, giữa họ đã nảy nở
một thứ tình cảm cao đẹp Tình đồng chí - tình cảm ấy không phải
chila
cùng cảnh ngộ mà còn là sự gắn kết trọn vẹn về cả về lý trí, lẫn lý
Đêm rét chung chăn thành đội tri kỉ.
gắn kết, hiểu bạn như hiểu mình
> chung cái khắc nghiệt, khó khăn
- Cả 7 câu thơ có duy nhất 1 từ
chung
nhưng bao hàm nhiều ý: chung cảnh
ngộ, chung giai cấp, chung chí
hướng,
chung 1 khát vọng
Đồng chí!.
- Câu thơ thứ 7 là câu thơ đặc biệt
+ lặp lại nhan đề
+ Bản lề gắn kết hai phần bài thơ
+ Vang lên như một phát hiện, một
lời
khẳng định, một tiếng gọi trầm xúc
động từ trong tim, là ng đọng trong
lòng người 2 tiếng mới mẻ, thiêng
liêng ấy
“ Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc lệ gió lung lay”
Tình đồng chí là tri kỉ, hiểu bạn như
hiểu mình, họ thấu hiểu tâm tư và
cảnh ngộ của nhau.
Nhà cửa, ruộng nương là tài sản, cơ
nghiệp của cả một đời tích cóp,
nhưng hõ sẵn sang rời bỏ để lên
đường theo tiếng gọi Tổ quốc.
Hai chữ “mặc kệ” thể hiện ý chí
quyết tâm gác bỏ tình riêng vì nghĩa
lớn của người lính nhưng trong trái
tim họ là nỗi nhớ hai chiều giữa hậu
phương và tiền tuyến. Chính tình yêu
quê hương là động lực giúp người
lính vững chắc tay súng.
Vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng
chí còn biểu hiện ở sự chia sẻ những
thiếu thốn, gian lao của cuộc đời ng
lính.
“Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng chán ướt mồ
hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày”
Những người lính cùng nhau chịu
tưởng và mục đích cao cả, chiến đấu giành độc lập tự do cho tố
quốc.
ăn | Súng bên súng, đầu sát bên đầu
ang
- Tình đồng chí còn được nảy nở và trở thành bền chặt trong sự
h
chan hòa chia sẻ mọi gian lao cũng như niềm vui, nỗi buồn. Đó là
mối tình tri kỉ của những người bạn chỉ cốt được thể hiện bằng
hình ảnh cụ thể, giản dị mà hết sức gợi cảm: Đêm rét chung chăn
thành đối tri kỉ. Chung chăn có nghĩa là chung cái khắc nghiệt,
khó khăn của cuộc đời người lính, nhất là chúng hơi ấm để vượt
qua cái lạnh, mà sự gắn bó là thành thật với nhau. Câu thơ đầy ắp
kỉ niệm và ấm áp tình đồng chí, đồng đội.
– Cả 7 câu thơ có duy nhất 1 từ chung nhưng bao hàm nhiều ý:
chung cảnh ngộ, chung giai cấp, chung chí hướng, chung 1 khát
lời
Vung
- Hai tiếng Đồng chí ! kết thúc khổ thơ thật đặc biệt, sâu lắng chỉ
với hai chữ Đồng chí và dấu chấm cảm, tạo một nét nhấn như một
điểm tựa, điểm chốt, như đòn gánh, gánh hai đầu là những câu thơ
đồ sộ. Nó vang lên như một phát hiện, một lời khẳng định, một
tiếng gọi trầm xúc động từ trong tim, lắng đọng trong lòng người
ca
về 2 tiếng mới mẻ, thiêng liêng ấy. Câu thơ như một bản lề gắn kết
cách
hai phần bài thơ làm nổi rõ một kết luận: cùng hoàn cảnh xuất
thân, cùng lí tưởng thì trở thành đồng chí của nhau. Đồng thời nó
cày cũng mở ra ý tiếp theo đồng chí còn là những biểu hiện cụ thể
và cảm động ở mười hai câu thơ sau
Mười hai câu thơ tiếp theo, Chính Hữu đã khắc họa một cách sinh
động những biểu hiện cụ thể về vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng
chí
Tình đồng chí đc biểu hiện ở sự cảm thong và thấu hiểu những
tương tư thầm kín của nhau
“ Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc lệ gió lung lay”
Tình đồng chí là tri kỉ, hiểu bạn như hiểu mình, họ thấu hiểu tâm
tư và cảnh ngộ của nhau.
Nhà cửa, ruộng nương là tài sản, cơ nghiệp của cả một đời tích
cóp, nhưng hõ sẵn sang rời bỏ để lên đường theo tiếng gọi Tổ
quốc.
Hai chữ “mặc kệ” thể hiện ý chí quyết tâm gác bỏ tình riêng vì
nghĩa lớn của người lính nhưng trong trái tim họ là nỗi nhớ hai
chiều giữa hậu phương và tiền tuyến. Chính tình yêu quê hương là
động lực giúp người lính vững chắc tay súng.
Vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí còn biểu hiện ở sự chia sẻ
đau khổ đó là những cơn sốt rét,là
những thiếu thốn cung cực áo rách
vai ,quần vài mảnh vá…..
Những câu thơ có sự đối ứng hình
ảnh song đôi :Anh-tôi, Ao anh rách
vai –quần tôi có vài mảnh vá……..
……………………………………
……
……………………………………
……
những thiếu thốn, gian lao của cuộc đời ng lính.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nnhau chờ giặc tới
Đầu sung trăng treo
Câu thơ đầu mở ra không gian mênh mông ,hoang vắng,lạnh lẽo giữa
đêm tối mịt mù. Nhưng trên phông nền khắc nghiệt của thiên nhiên hung
vĩ nổi bật là hình ảnh của người lính cách mạng vs tu thế hiên ngang
đang chru động chờ giặc tới
Họ kè vai sát cánh vs tinh thần đoàn kết và tình đồng đội gắn bó ,xua tan
giá lạnh của thiên nhiên khắc nghiệt để thực hiện nhiệm vụ
Câu thơ cuối khép lại vs hình ảnh “Đầu súng trăng treo” chính là một sự
sang tạo đặc sắc của nhà thơ Chính Hữu gợi lên những liên tưởng phong
phú .
Súng và Trăng hòa hợp giống như anh và tôi ,những con ng xa lạ nhưng
xích lại gần nhau bởi tình đồng đội , tở thành biểu tượng đẹp nhất của
tình cảm thiêng liêng này
 Chỉ với 3 câu thơ đã vẽ lên bức tranh đẹp kết tinh tình đồng chí
Của người lính,là biểu tượng đẹp đẽ,giàu chất thơ

……………………………………
……

……………………………………
……