Professional Documents
Culture Documents
Tin Học Đại Cương
Tin Học Đại Cương
BÀI GIẢNG
TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG
(TÀI LIỆU DÙNG CHO SINH VIÊN THUỘC CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
ii
1.2.3. Quy ước về tập tin và thư mục trong Windows ......................................................... 20
Tập tin ............................................................................................................... 20
Thư mục ............................................................................................................ 20
a. Tạo thư mục ............................................................................................................. 21
b. Đổi biểu tượng của thư mục ...................................................................................... 21
Đường dẫn ......................................................................................................... 21
Tập tin liên kết đặc biệt ...................................................................................... 22
1.2.4. Chương trình Windows............................................................................................. 22
This PC .............................................................................................................. 22
a. Xem thông tin máy tính ............................................................................................ 23
b. Chia sẻ, chống phân mảnh ổ đĩa ................................................................................ 24
c. Backup anh Restore .................................................................................................. 25
Recycle bin ........................................................................................................ 27
Network & Internet ............................................................................................ 28
Internet Explorer ................................................................................................ 28
Control Panel ..................................................................................................... 28
a. Trình Programs ......................................................................................................... 29
b. Trình System and Security ........................................................................................ 30
c. Trình Clock, Language, and Region .......................................................................... 31
d. Trình Appearance and Personalization ...................................................................... 35
e. Trình Network and Internet....................................................................................... 38
f. Trình User Accounts ................................................................................................. 38
Search ................................................................................................................ 40
1.2.5. Windows Explorer .................................................................................................... 42
Giới thiệu........................................................................................................... 42
Các thành phần của Windows Explorer .............................................................. 42
a. Hiển thị hoặc ẩn các thành phần ................................................................................ 43
b. Thay đổi hình thức hiển thị của các tập tin, thư mục trong khung bên phải ................ 43
Sao chép, di chuyển tập tin/thư mục ................................................................... 44
a. Sao chép tập tin/thư mục........................................................................................... 44
b. Di chuyển tập tin/thư mục ......................................................................................... 44
Chia sẻ tập tin/thư mục ...................................................................................... 45
Thiết lập các thuộc tính cho tập tin/thư mục ....................................................... 45
1.2.6. Các chương trình tiện ích Windows .......................................................................... 46
Các tiện ích hệ thống ......................................................................................... 46
a. Disk Cleanup ............................................................................................................ 46
b. System Information .................................................................................................. 47
c. Tasks Scheduler ........................................................................................................ 48
Các tiện ích tính toán và giải trí.......................................................................... 51
1.2.7. Store ......................................................................................................................... 52
1.2.8. Các phím tắt sử dụng trong Windows 10 .................................................................. 52
1.3. CÁC phẦN MỀM TIỆN ÍCH .......................................................................................... 53
1.3.1. Phần mềm hỗ trợ gõ tiếng Việt ................................................................................. 53
1.3.2. Phần mềm nén .......................................................................................................... 55
WinZip .............................................................................................................. 55
WinRar .............................................................................................................. 56
1.3.3. Phần mềm bảo vệ máy tính ....................................................................................... 58
iii
1.3.4. Phần mềm đọc tập tin PDF ....................................................................................... 60
1.3.5. Phần mềm xem ảnh .................................................................................................. 61
1.3.6. Phần mềm chụp hình, quay phim .............................................................................. 63
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ..................................................................................................... 64
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN ...................................................................................................................................... 64
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN .................................................................................. 64
BÀI TẬP TÌNH HUỐNG ....................................................................................................... 64
BÀI TẬP 1 ............................................................................................................................. 64
BÀI TẬP 2 ............................................................................................................................. 65
BÀI TẬP 3 ............................................................................................................................. 65
BÀI TẬP 4 ............................................................................................................................. 65
BÀI TẬP 5 ............................................................................................................................. 66
BÀI TẬP 6 ............................................................................................................................. 67
CHƯƠNG 2 KỸ THUẬT BÀN PHÍM ............................................................................... 68
A. MỤC TIÊU ..................................................................................................................... 68
B. NỘI DUNG ..................................................................................................................... 68
2.1. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU ................................................................................................ 68
2.1.1. Mục đích .................................................................................................................. 68
2.1.2. Yêu cầu .................................................................................................................... 68
2.1.3. Tốc độ đạt được ........................................................................................................ 68
2.2. KỸ THUẬT BÀN PHÍM................................................................................................. 69
2.2.1. Giới thiệu bàn phím .................................................................................................. 69
2.2.2. Cách gõ 10 ngón ....................................................................................................... 69
Tư thế ngồi ........................................................................................................ 69
Hướng nhìn ........................................................................................................ 69
Quy tắc .............................................................................................................. 69
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ..................................................................................................... 71
D. BÀI TẬP ......................................................................................................................... 71
BÀI TẬP 1 ............................................................................................................................. 71
BÀI TẬP 2 ............................................................................................................................. 72
BÀI TẬP 3 ............................................................................................................................. 72
BÀI TẬP 4 ............................................................................................................................. 72
BÀI TẬP 5 ............................................................................................................................. 73
BÀI TẬP 6 ............................................................................................................................. 73
CHƯƠNG 3 XỬ LÝ VĂN BẢN VỚI MICROSOFT WORD ........................................... 74
A. MỤC TIÊU ..................................................................................................................... 74
B. NỘI DUNG ..................................................................................................................... 75
3.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MICROSOFT WORD 2013 ................................................................ 75
3.1.1. Giới thiệu ................................................................................................................. 75
3.1.2. Một số nguyên tắc soạn thảo văn bản ........................................................................ 75
3.1.3. Màn hình giao diện Microsoft Word 2013 ................................................................ 75
3.1.4. Các chế độ hiển thị tài liệu ........................................................................................ 81
3.1.5. Các thao tác cơ bản ................................................................................................... 81
Tạo tài liệu mới .................................................................................................. 81
Mở tập tin tài liệu đã có trên đĩa ......................................................................... 82
Cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định và cơ chế tự động lưu .............................. 82
iv
Lưu giữ tài liệu .................................................................................................. 83
3.1.6. Chia sẻ tài liệu .......................................................................................................... 86
3.1.7. Sử dụng trợ giúp ....................................................................................................... 87
3.1.8. Một số phím di chuyển con trỏ văn bản trong tài liệu ................................................ 88
3.2. BIÊN TẬP TÀI LIỆU ..................................................................................................... 88
3.2.1. Thao tác trên khối văn bản ........................................................................................ 88
Chọn khối văn bản ............................................................................................. 88
Sao chép khối văn bản ....................................................................................... 89
Di chuyển khối văn bản ..................................................................................... 89
3.2.2. Sử dụng tính năng Undo, Redo ................................................................................. 89
3.2.3. Tính năng sao chép định dạng (Format Painter) ........................................................ 89
3.2.4. Tìm, thay thế, di chuyển ........................................................................................... 90
Tìm nhóm ký tự trong tài liệu ............................................................................ 90
Thay thế nhóm ký tự trong tài liệu ..................................................................... 92
Xem trang tài liệu bất kỳ .................................................................................... 92
3.3. ĐỊNH DẠNG VĂN BẢN ................................................................................................ 93
3.3.1. Định dạng ký tự ........................................................................................................ 93
Thiết lập Font chữ .............................................................................................. 93
Cài đặt font chữ mặc định cho MS Word ........................................................... 95
Ký tự hoa lớn đầu đoạn ...................................................................................... 96
Chuyển khối văn bản thành chữ in hoa ............................................................... 97
Tổ hợp phím tắt trong định dạng ký tự ............................................................... 98
3.3.2. Định dạng đoạn (paragraph) ..................................................................................... 98
Canh lề văn bản ................................................................................................. 98
Thụt lề văn bản .................................................................................................. 99
Giãn dòng văn bản ........................................................................................... 100
Các tổ hợp phím tắt dùng trong định dạng đoạn ............................................... 102
3.3.3. Điểm canh cột (Tab) ............................................................................................... 103
Sử dụng nút tab Align trên thước ngang ........................................................... 103
Sử dụng hộp thoại Tabs ................................................................................... 103
Đặt ký tự nối giữa 2 điểm canh cột ................................................................... 104
Nhập văn bản ................................................................................................... 104
3.3.4. Văn bản dạng cột (Column) .................................................................................... 105
3.3.5. Sử dụng Style ......................................................................................................... 106
Tạo mới kiểu trình bày ..................................................................................... 106
Sửa đổi kiểu trình bày ...................................................................................... 107
Xóa kiểu trình bày ........................................................................................... 108
Sử dụng kiểu trình bày ..................................................................................... 108
3.3.6. Định dạng chỉ mục và liệt kê .................................................................................. 108
Đánh dấu đầu đoạn .......................................................................................... 108
Đánh số tự động đầu đoạn ................................................................................ 109
Văn bản phân cấp ............................................................................................ 112
3.3.7. Đường viền và đánh bóng ....................................................................................... 113
Tạo khung viền cho đoạn ................................................................................. 113
Tạo màu nền cho văn bản................................................................................. 113
3.3.1. Quản lý định dạng .................................................................................................. 114
3.4. CHÈN KÝ TỰ ĐẶC BIỆT VÀ ĐỐI TƯỢNG ĐỒ HỌA ............................................... 115
v
3.4.1. Chèn ký tự đặc biệt ................................................................................................. 115
3.4.2. Thêm minh họa cho tài liệu..................................................................................... 117
Chèn hình ảnh .................................................................................................. 117
a. Chèn hình từ thư viện hình trực tuyến ..................................................................... 117
b. Chèn hình từ tập tin có sẳn...................................................................................... 117
c. Định dạng hình ảnh ................................................................................................ 118
Chèn WordArt ................................................................................................. 119
a. Chèn WordArt ........................................................................................................ 119
b. Hiệu chỉnh WordArt ............................................................................................... 120
Chèn đối tượng text ......................................................................................... 121
a. Chèn Text Box ....................................................................................................... 121
b. Chèn Shape ............................................................................................................ 122
c. Nhập văn bản vào Shape ......................................................................................... 123
d. Định dạng Text Box và Shape ................................................................................ 123
Biểu đồ ............................................................................................................ 123
a. Vẽ biểu đồ .............................................................................................................. 123
b. Hiệu chỉnh biểu đồ.................................................................................................. 124
Đối tượng SmartArt ......................................................................................... 125
a. Chèn đối tượng SmartArt ........................................................................................ 125
b. Chỉnh sửa SmartArt ................................................................................................ 126
Công thức toán học (Equation)......................................................................... 127
Sắp xếp, gom nhóm, cố định các đối tượng đồ họa ........................................... 128
Chụp ảnh cửa sổ, ứng dụng đưa vào tài liệu ..................................................... 129
Tạo tiêu đề cho đối tượng ................................................................................ 129
3.5. BẢNG BIỂU TRONG MS WORD................................................................................ 130
3.5.1. Tạo mới bảng ......................................................................................................... 130
Sử dụng nút lệnh Insert Table trên thanh Ribbon ........................................ 130
Sử dụng hộp thoại Insert Table ........................................................................ 130
Sử dụng công cụ Draw Table ........................................................................... 131
Nhúng bảng từ MS Excel ................................................................................. 131
3.5.2. Hiệu chỉnh bảng...................................................................................................... 131
Di chuyển con trỏ trong bảng ........................................................................... 131
Di chuyển bảng ................................................................................................ 131
Thao tác chọn trong bảng ................................................................................. 131
Điều chỉnh độ rộng cột, dòng ........................................................................... 132
Phóng to, thu nhỏ kích thước bảng ................................................................... 133
Thêm, xóa các thành phần của bảng ................................................................. 133
a. Thêm ô vào bảng .................................................................................................... 133
b. Thêm dòng vào bảng .............................................................................................. 133
c. Thêm cột vào bảng ................................................................................................. 134
Xoá ô, cột, dòng, bảng ..................................................................................... 134
a. Xóa ô...................................................................................................................... 134
b. Xóa cột/ dòng ......................................................................................................... 135
c. Xóa bảng ................................................................................................................ 135
3.5.3. Các thao tác trên bảng............................................................................................. 135
Trộn/gộp nhiều ô thành 1 ô (Merge cells) ......................................................... 135
Tách một ô thành nhiều ô (Split cell) ............................................................... 135
vi
Tách 1 bảng thành 2 bảng ................................................................................ 135
Đóng khung, tô nền bảng ................................................................................. 135
3.5.4. Nội dung trong bảng ............................................................................................... 136
Đổi hướng văn bản trong ô............................................................................... 136
Canh lề văn bản ............................................................................................... 136
Tạo tiêu đề cho bảng ........................................................................................ 136
Sắp xếp thứ tự trong bảng ................................................................................ 137
Tính toán trong bảng ........................................................................................ 137
Chuyển bảng thành văn bản ............................................................................. 138
Chuyển văn bản thành bảng ............................................................................. 138
3.6. ĐỊNH DẠNG CÁC TRANG TÀI LIỆU ........................................................................ 139
3.6.1. Viền trang và tô màu trang ...................................................................................... 139
Tạo khung viền cho trang (Page Border) .......................................................... 139
Tạo màu nền cho trang ..................................................................................... 140
Tạo trang bìa cho tài liệu .................................................................................. 140
3.6.2. Thêm hình mờ Watermart ....................................................................................... 141
3.6.3. Phân trang, phân đoạn............................................................................................. 142
Định dạng trang ............................................................................................... 142
a. Khổ giấy ................................................................................................................. 142
b. Kiểu giấy ................................................................................................................ 142
c. Lề trang .................................................................................................................. 142
Dàn trang ......................................................................................................... 144
Phân trang........................................................................................................ 145
Phân đoạn ........................................................................................................ 146
3.6.4. Số trang, tiêu đề đầu trang/cuối trang ...................................................................... 146
Chèn số trang ................................................................................................... 146
Tiêu đề đầu trang và cuối trang ........................................................................ 148
3.7. KIỂM DUYỆT TÀI LIỆU ............................................................................................. 149
3.7.1. Kiểm tra chính tả và ngữ pháp tiếng Anh ................................................................ 149
3.7.2. Sử dụng từ đồng nghĩa ............................................................................................ 150
3.7.3. Đánh dấu thay đổi trên tài liệu ................................................................................ 151
Đánh dấu thay đổi ............................................................................................ 151
Chấp nhận hoặc từ chối thay đổi trên tài liệu .................................................... 151
3.7.4. Chèn ghi chú, chú thích .......................................................................................... 151
Chèn ghi chú .................................................................................................... 151
a. Footnote ................................................................................................................. 151
b. Endnote .................................................................................................................. 152
c. Loại bỏ ghi chú ....................................................................................................... 152
Chèn chú thích ................................................................................................. 153
3.7.5. Tùy biến AutoCorrect ............................................................................................. 153
3.7.6. Bảng tham khảo trích dẫn ....................................................................................... 155
3.7.7. Chỉ mục .................................................................................................................. 157
3.8. IN TÀI LIỆU................................................................................................................. 159
3.8.1. In tài liệu ................................................................................................................ 159
3.8.2. Fax tài liệu .............................................................................................................. 160
3.9. QUẢN LÝ CÁC PHIÊN BẢN TÀI LIỆU ..................................................................... 161
3.9.1. Quản lý phiên bản của tài liệu ................................................................................. 161
vii
3.9.2. So sánh các phiên bản ............................................................................................. 161
3.10. BẢO MẬT TÀI LIỆU ................................................................................................... 162
3.10.1. Cập nhật thuộc tính tài liệu ..................................................................................... 162
3.10.2. Hạn chế thao tác biên tập và truy xuất tài liệu ......................................................... 163
a. Hạn chế thao tác biên tập tài liệu ............................................................................ 163
b. Vô hiệu hóa hạn chế biên tập tài liệu....................................................................... 163
c. Hạn chế truy xuất tài liệu ........................................................................................ 164
3.10.3. Thêm chữ ký điện tử cho tài liệu ............................................................................. 164
3.10.4. Đặt mật khẩu cho tài liệu ........................................................................................ 165
3.11. TRỘN THƯ .................................................................................................................. 165
3.12. BẢNG MỤC LỤC (TOC) ............................................................................................. 168
3.12.1. Tạo bảng mục lục cho tài liệu ................................................................................. 168
3.12.2. Cập nhật mục lục .................................................................................................... 170
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ................................................................................................... 170
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN .................................................................................................................................... 170
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN ................................................................................ 170
NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN .................................................................................................. 171
BÀI TẬP 1: Chủ đề các thao tác cơ bản .............................................................................. 171
BÀI TẬP 2: Chủ đề định dạng đoạn, đường biên và bóng mờ............................................... 171
BÀI TẬP 3: Chủ đề canh lề đoạn văn ................................................................................... 172
BÀI TẬP 4: Chủ đề chèn ký tự đặc biệt ................................................................................ 173
BÀI TẬP 5: Chủ đề số tự động tăng, tạo ghi chú, thụt lề đoạn văn ....................................... 173
BÀI TẬP 6: Chủ đề điểm canh cột (tab) ............................................................................... 173
BÀI TẬP 7: Chủ đề điểm canh cột (tt).................................................................................. 174
BÀI TẬP 8: Chủ đề văn bản chia cột (column) ..................................................................... 174
BÀI TẬP 9: Chủ đề chèn đối tượng đồ họa ......................................................................... 175
BÀI TẬP 10: Chủ đề chèn công thức toán học (Equation) .................................................... 175
BÀI TẬP 11: Chủ đề chèn đối tượng text ............................................................................. 176
BÀI TẬP 12: Chủ đề bảng biểu (table) ................................................................................. 176
BÀI TẬP 13: Chủ đề tiêu đề đầu trang, cuối trang (Header, Footer) ..................................... 176
BÀI TẬP 14: Chủ đề trộn in thư (Mail merge) ..................................................................... 177
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP ............................................................................................. 178
BÀI TẬP 1 ........................................................................................................................... 178
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 178
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 179
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 180
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 181
BÀI TẬP 6 ........................................................................................................................... 182
NHÓM BÀI TẬP ĐỊNH HƯỚNG MOS .............................................................................. 182
BÀI TẬP 1 ........................................................................................................................... 182
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 183
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 183
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 184
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 184
BÀI TẬP 6 ........................................................................................................................... 185
BÀI TẬP 7 ........................................................................................................................... 186
viii
BÀI TẬP 8 ........................................................................................................................... 186
BÀI TẬP 9 ........................................................................................................................... 187
BÀI TẬP 10 ......................................................................................................................... 189
BÀI TẬP 11 ......................................................................................................................... 190
BÀI TẬP 12 ......................................................................................................................... 191
CHƯƠNG 4 TRÌNH CHIẾU VỚI MICROSOFT POWERPOINT ............................... 193
A. MỤC TIÊU ................................................................................................................... 193
B. NỘI DUNG ................................................................................................................... 193
4.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MS.POWERPOINT 2013 ................................................................. 193
4.1.1. Cửa sổ giao diện Powerpoint 2013 .......................................................................... 194
4.1.2. Hiển thị tập tin trình chiếu ...................................................................................... 195
4.2. tạo và lưu bản trình chiếu .............................................................................................. 196
4.2.1. Tạo bảng trình chiếu ............................................................................................... 196
4.2.2. Lưu tập tin .............................................................................................................. 197
Lưu bảng trình chiếu ........................................................................................ 197
Xuất bài trình chiếu ra video ............................................................................ 199
4.3. LÀM VIỆC VỚI CÁC SLIDE ....................................................................................... 201
4.3.1. Cập nhật nội dung slide .......................................................................................... 201
4.3.2. Đổi màu giao diện slide trình chiếu ......................................................................... 201
4.3.3. Đổi font chữ mặc định ............................................................................................ 203
4.3.4. Canh chỉnh nội dung trong slide ............................................................................. 205
Canh lề cho văn bản ......................................................................................... 205
Thụt lề cho các mục trong văn bản ................................................................... 206
4.3.5. Chèn thêm đối tượng vào slide................................................................................ 207
Chèn Textbox .................................................................................................. 207
Chèn WordArt ................................................................................................. 208
Chèn Shapes .................................................................................................... 208
Chèn Picture .................................................................................................... 209
a. Thêm hình ảnh từ file có sẵn ................................................................................... 209
b. Tạo album ảnh ........................................................................................................ 209
Chèn sơ đồ (SmartArt) ..................................................................................... 210
Chèn biểu đồ .................................................................................................... 212
Chèn phim ảnh ................................................................................................. 213
Chèn âm thanh ................................................................................................. 214
Chèn bảng ........................................................................................................ 215
Các thao tác trên đối tượng .............................................................................. 215
a. Các thao tác cơ bản ................................................................................................. 215
b. Sắp xếp thứ tự các đối tượng................................................................................... 216
c. Ghép hình khối ....................................................................................................... 217
d. Công cụ ghép màu Eyedropper ............................................................................... 218
4.4. CÁC THAO TÁC TRÊN SLIDE ................................................................................... 219
4.4.1. Thêm slide .............................................................................................................. 219
4.4.2. Xóa slide ................................................................................................................ 219
4.4.3. Sao chép slide ......................................................................................................... 219
4.4.4. Sắp xếp slide .......................................................................................................... 220
4.4.5. Ẩn slide .................................................................................................................. 220
4.4.6. Màn ảnh rộng 16:9.................................................................................................. 221
ix
4.4.7. Chụp ảnh slide (Screenshot) ................................................................................... 221
4.4.8. Làm việc với Slide master ...................................................................................... 222
Cách tạo Slide Master ...................................................................................... 222
Title Master ..................................................................................................... 224
Sử dụng Slide Master ....................................................................................... 225
4.5. TẠO HIỆU ỨNG TRÊN SLIDE ................................................................................... 225
4.5.1. Tạo hiệu ứng trên các đối tượng .............................................................................. 225
4.5.2. Thiết lập các bước chuyển tiếp giữa các slide.......................................................... 226
4.5.3. Điều chỉnh các slide chuyển tiếp tự động ................................................................ 227
4.5.4. Tạo liên với với các tập tin, email, các trang web .................................................... 227
Liên kết giữa các slide ..................................................................................... 227
Liên kết với một tập tin trình diễn khác ............................................................ 228
Liên kết với các dạng tập tin khác .................................................................... 228
Chạy một chương trình .................................................................................... 230
Thêm và hiệu chỉnh các nút điều khiển ............................................................ 230
4.6. THIẾT LẬP CHẾ ĐỘ TRÌNH DIỄN HAI MÀN HÌNH ................................................ 231
4.7. IN ẤN ........................................................................................................................... 233
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ................................................................................................... 234
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN .................................................................................................................................... 234
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN ................................................................................ 234
BÀI TẬP .............................................................................................................................. 235
NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN .................................................................................................. 235
BÀI TẬP 1: Chủ đề các thao tác cơ bản ............................................................................... 235
BÀI TẬP 2: Chủ đề chèn hình vào slide ............................................................................... 235
BÀI TẬP 3: Chủ đề bảo mật tập tin trình chiếu .................................................................... 236
BÀI TẬP 4: Chủ đề tạo hiệu ứng cho slide và đối tượng trên slide ....................................... 237
BÀI TẬP 5: Chủ đề thiết lập thời gian trình chiếu ................................................................ 237
BÀI TẬP 6: Chủ đề chèn SmartArt, WordArt ...................................................................... 237
BÀI TẬP 7: Chủ đề chèn nút điều khiển cho slide ................................................................ 238
BÀI TẬP 8: Chủ đề tạo liên kết với các slide trong tập tin trình chiếu .................................. 238
BÀI TẬP 9: Chủ đề tạo liên kết với tập tin khác ................................................................... 238
BÀI TẬP 10: Chủ đề chèn âm thanh, đóng gói tập tin .......................................................... 238
BÀI TẬP 11: Chủ đề chèn bảng biểu, biểu đồ ...................................................................... 238
BÀI TẬP 12: Chủ đề tạo header và footer cho slide.............................................................. 239
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP ............................................................................................. 239
BÀI TẬP 131 ....................................................................................................................... 239
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 239
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 240
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 241
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 242
CHƯƠNG 5 SỬ DỤNG BẢNG TÍNH MICROSOFT EXCEL....................................... 245
A. MỤC TIÊU ................................................................................................................... 245
B. NỘI DUNG ................................................................................................................... 245
5.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MICROSOFT EXCEL 2013 ............................................................. 245
5.1.1. Giới thiệu ............................................................................................................... 245
5.1.2. Cửa sổ giao diện Microsoft Excel 2013................................................................... 246
x
5.1.3. Cấu trúc bảng tính .................................................................................................. 249
Workbook........................................................................................................ 249
Worksheet ....................................................................................................... 249
5.2. CÁC THAO TÁC CƠ BẢN .......................................................................................... 249
5.2.1. Thao tác với workbook ........................................................................................... 249
Tạo mới workbook........................................................................................... 249
Mở workbook có sẵn trên đĩa ........................................................................... 249
Lưu workbook ................................................................................................. 249
5.2.2. Thao tác với Worksheet .......................................................................................... 249
Chèn thêm worksheet ....................................................................................... 249
Đổi tên worksheet ............................................................................................ 250
Xóa worksheet ................................................................................................. 250
Sắp xếp thứ tự worksheet ................................................................................. 250
Sao chép, di chuyển worksheet ........................................................................ 250
Chuyển đồi qua lại giữa các sheet .................................................................... 250
5.2.3. Thao tác với ô và vùng ........................................................................................... 250
Tọa độ ô, vùng ................................................................................................. 250
Đặt tên vùng .................................................................................................... 251
5.2.4. Tạo chú thích cho ô ................................................................................................ 252
5.2.5. Thao tác trên dòng, cột ........................................................................................... 252
Thêm dòng, cột ................................................................................................ 252
Thay đổi độ rộng, chiều cao dòng .................................................................... 253
Cố định dòng, cột trong bảng tính .................................................................... 253
5.2.6. Chức năng Auto Fill ............................................................................................... 253
5.2.7. Chia sẻ bảng tính .................................................................................................... 253
5.3. THAO TÁC VỜI DỮ LIỆU .......................................................................................... 254
5.3.1. Các kiểu dữ liệu của Excel ...................................................................................... 254
5.3.2. Định dạng dữ liệu ................................................................................................... 255
Canh lề nội dung .............................................................................................. 255
Định dạng ký tự ............................................................................................... 257
Định dạng dữ liệu số ........................................................................................ 257
Công cụ sao chép định dạng ............................................................................. 259
5.3.3. Sao chép/di chuyển dữ liệu ..................................................................................... 259
5.3.4. Sao chép dữ liệu với tham số đặc biệt ..................................................................... 259
5.3.5. Liên kết dữ liệu (Hyperlink) ................................................................................... 260
5.3.6. Xóa dữ liệu ............................................................................................................. 261
5.3.7. Tham chiếu ô .......................................................................................................... 261
Trong cùng sheet ............................................................................................. 261
Tham chiếu 3D ................................................................................................ 261
5.4. IN ẤN ........................................................................................................................... 262
5.4.1. Định dạng trang in .................................................................................................. 262
5.4.2. In ............................................................................................................................ 264
5.5. HÀM THƯỜNG DÙNG ............................................................................................... 265
5.5.1. Cú pháp tổng quát của hàm ..................................................................................... 266
5.5.2. Cách thức gọi hàm .................................................................................................. 266
5.5.3. Nhóm hàm thường dùng ......................................................................................... 266
Nhóm hàm xử lý chuỗi..................................................................................... 266
xi
a. Hàm LEFT ............................................................................................................. 266
b. Hàm RIGHT ........................................................................................................... 267
c. Hàm MID ............................................................................................................... 267
d. Hàm LEN ............................................................................................................... 267
e. Hàm TRIM ............................................................................................................. 268
f. Hàm VALUE ......................................................................................................... 268
g. Hàm UPPER........................................................................................................... 268
h. Hàm LOWER ......................................................................................................... 268
i. Hàm PROPER ........................................................................................................ 268
j. Hàm SEARCH ....................................................................................................... 269
k. Hàm REPLACE...................................................................................................... 269
Nhóm hàm toán học ......................................................................................... 270
a. Hàm ABS ............................................................................................................... 270
b. Hàm INT ................................................................................................................ 270
c. Hàm MOD.............................................................................................................. 270
d. Hàm PRODUCT ..................................................................................................... 270
e. Hàm ROUND ......................................................................................................... 270
f. Hàm SUM .............................................................................................................. 271
g. Hàm SUMPRODUCT ............................................................................................ 271
h. Hàm SUMIF ........................................................................................................... 271
i. Hàm SUMIFS ......................................................................................................... 272
Nhóm hàm thống kê ......................................................................................... 273
a. Hàm AVERAGE .................................................................................................... 273
b. Hàm MAX.............................................................................................................. 273
c. Hàm MIN ............................................................................................................... 273
d. Hàm COUNTBLANK ............................................................................................ 274
e. Hàm COUNT ......................................................................................................... 274
f. Hàm COUNTA....................................................................................................... 274
g. Hàm COUNTIF ...................................................................................................... 274
h. Hàm COUNTIFS .................................................................................................... 274
i. Hàm RANK ............................................................................................................ 275
j. Hàm AVERAGEIFS ............................................................................................... 275
Nhóm hàm ngày giờ......................................................................................... 276
a. Hàm NOW ............................................................................................................. 276
b. Hàm TODAY ......................................................................................................... 276
c. Hàm DATE ............................................................................................................ 276
d. Hàm DAY .............................................................................................................. 277
e. Hàm MONTH ........................................................................................................ 277
f. Hàm YEAR ............................................................................................................ 277
g. Hàm WEEKDAY ................................................................................................... 277
h. Hàm WEEKNUM................................................................................................... 277
i. Hàm EDATE .......................................................................................................... 277
j. Hàm EOMONTH ................................................................................................... 277
k. Hàm WORKDAY................................................................................................... 278
l. Hàm WORKDAY.INTL ......................................................................................... 278
m. Hàm NETWORKDAY ........................................................................................... 279
n. Hàm NETWORKDAY.INTL ................................................................................. 279
xii
o.Hàm TIME ............................................................................................................. 279
p.Hàm HOUR ............................................................................................................ 279
q.Hàm MINUTE........................................................................................................ 280
r.Hàm SECOND ....................................................................................................... 280
Nhóm hàm luận lý ........................................................................................... 280
a. Hàm AND .............................................................................................................. 280
b. Hàm OR ................................................................................................................. 280
c. Hàm NOT ............................................................................................................... 280
d. Hàm IF ................................................................................................................... 280
e. Hàm IFERROR ...................................................................................................... 281
Nhóm hàm tra cứu (dò tìm) .............................................................................. 281
a. Hàm VLOOKUP .................................................................................................... 281
b. Hàm HLOOKUP .................................................................................................... 282
c. Hàm MATCH ......................................................................................................... 282
d. Hàm INDEX........................................................................................................... 283
Nhóm hàm thông tin (ô dữ liệu) ....................................................................... 283
a. Hàm TYPE ............................................................................................................. 283
b. Hàm ISNA.............................................................................................................. 283
c. Hàm ISERR............................................................................................................ 284
Nhóm hàm cơ sở dữ liệu .................................................................................. 284
a. Các đối số trong nhóm hàm cơ sở dữ liệu ............................................................... 284
b. Cách tạo vùng điều kiện.......................................................................................... 284
c. Các hàm cơ sở dữ liệu ............................................................................................ 285
5.6. BIỂU ĐỒ ...................................................................................................................... 286
5.6.1. Các loại biểu đồ ...................................................................................................... 286
5.6.2. Tạo biểu đồ............................................................................................................. 287
5.6.3. Chỉnh sửa biểu đồ ................................................................................................... 287
5.7. PHÂN TÍCH, TỔ CHỨC DỮ LIỆU .............................................................................. 291
5.7.1. Lọc dữ liệu ............................................................................................................. 291
Lọc tự động (Filter).......................................................................................... 291
Lọc nâng cao (Advanced Filter) ....................................................................... 292
5.7.2. Sắp xếp dữ liệu ....................................................................................................... 294
5.7.3. Định dạng dữ liệu có điều kiện ............................................................................... 294
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ................................................................................................... 295
D. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO LUẬN ............................ 296
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN ................................................................................ 296
BÀI TẬP .............................................................................................................................. 296
NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN .................................................................................................. 296
BÀI TẬP 1: Chủ đề nhóm hàm luận lý (Logical function) .................................................... 296
BÀI TẬP 2: Chủ đề hàm thống kê (Statistic function), hàm luận lý (Logical function) và hàm
tra cứu (Lookup & Reference function) ................................................................................ 297
BÀI TẬP 3: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm luận lý (Logical function),
hàm toan học (Math & Trig function) ................................................................................... 298
BÀI TẬP 4: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm luận lý (Logical function),
hàm toán học (Math & Trig function) ................................................................................... 299
BÀI TẬP 5: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm toán học (Math & Trig
function), định dạng in ấn. .................................................................................................... 300
xiii
BÀI TẬP 6: Chủ đề vẽ biểu đồ (Chart) ................................................................................. 301
BÀI TẬP 6: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm toán học (Math & Trig
function), vẽ biểu đồ (Chart) và phân tích dữ liệu. ................................................................ 302
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP ............................................................................................. 302
BÀI TẬP 1 ........................................................................................................................... 302
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 304
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 304
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 305
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 307
NHÓM BÀI TẬP ĐỊNH HƯỚNG MOS .............................................................................. 307
BÀI TẬP 1 ........................................................................................................................... 307
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 308
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 310
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 311
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 312
CHƯƠNG 6 MẠNG INTERNET VÀ MICROSOFT OUTLOOK................................. 314
A. MỤC TIÊU ................................................................................................................... 314
B. NỘI DUNG ................................................................................................................... 314
6.1. TỒNG QUAN VỀ MẠNG INTERNET ........................................................................ 314
6.1.1. Giới thiệu ............................................................................................................... 314
6.1.2. Một số thuật ngữ khi sử dụng Internet ..................................................................... 316
6.1.3. Các dịch vụ của Internet ......................................................................................... 318
6.1.4. Cài đặt trang chủ trên Internet Explorer .................................................................. 319
6.1.5. Xóa cookies, password, history, forms, browsing history ........................................ 319
6.1.6. An toàn hệ thống .................................................................................................... 321
Đánh dấu các website an toàn .......................................................................... 321
Giới hạn truy cập các website không an toàn .................................................... 322
Ngăn chặn website ........................................................................................... 323
6.2. CÁC TRÌNH DUYỆT THÔNG DỤNG ......................................................................... 324
6.2.1. Trình duyệt web Google Chrome ............................................................................ 324
6.2.2. Trình duyệt web Mozilla Firefox ............................................................................ 324
6.2.3. Trình duyệt Web Internet Explorer. ........................................................................ 324
6.2.4. Trình duyệt Web Cốc Cốc hay Cờ Rôm + ............................................................... 325
6.2.5. Trình duyệt web Opera. .......................................................................................... 325
6.3. CÁCH TÌM KIẾM THÔNG TIN TRÊN INTERNET .................................................... 326
6.3.1. Xác định nội dung cần tìm ...................................................................................... 326
6.3.2. Phương pháp và công cụ tìm kiếm .......................................................................... 326
Search Engine .................................................................................................. 326
Phương pháp tìm .............................................................................................. 327
6.3.3. Lưu trữ thông tin tìm được ...................................................................................... 329
6.4. MICROSOFT OUTLOOK 2013.................................................................................... 329
6.4.1. Giới thiệu ............................................................................................................... 329
Standard Navigation bar: ................................................................................. 329
Backstage View ............................................................................................... 330
Outlook Modules ............................................................................................. 331
Outlook Folders ............................................................................................... 332
6.4.2. Cài đặt hộp thư (email) ........................................................................................... 333
xiv
6.4.3.Một số chức năng cơ bản của MS.Outlook 2013 ..................................................... 338
Chức năng soạn và gửi thư ............................................................................... 339
a. Soạn thư ................................................................................................................. 339
b. Đính kèm tập tin và các thành phần khác trong Outlook vào thư ............................ 341
c. Yêu cầu Outlook xác nhận đã gửi thư đi và người nhận đã đọc thư ......................... 342
d. Lưu bản thư nháp ................................................................................................... 342
e. Nhận thư mới.......................................................................................................... 343
f. Tự động trả lời thư .................................................................................................. 343
Gắn cờ cho các thư .......................................................................................... 344
Xóa thư ............................................................................................................ 345
Tỏ chức quản lý thư ......................................................................................... 345
a. Phân loại và sắp xếp thư: ........................................................................................ 345
b. Tạo thư mục phân loại để lưu trữ thư ...................................................................... 346
c. Di chuyển thư sang thư mục khác: .......................................................................... 347
Tạo chữ ký (Signature) .................................................................................... 347
Thiết lập quy tắc (Rule) ................................................................................... 349
a. Quy tắc lưu trữ mail ................................................................................................ 350
b. Quy tắc phát nhạc khi có email tới .......................................................................... 354
c. Tự động xóa mail khi Subject có chứa từ độc hại .................................................... 355
d. Tự động chuyển tiếp mail cho người khác............................................................... 357
Sử dụng Calendar module ................................................................................ 359
a. Tạo lịch hẹn ............................................................................................................ 360
b. Tạo lịch họp ........................................................................................................... 361
Sử dụng People Module ................................................................................... 363
Tạo địa chỉ ....................................................................................................... 363
Tạo tác vụ (Tasks)............................................................................................ 365
6.5. WEBMAIL ................................................................................................................... 366
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ................................................................................................... 366
D. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO LUẬN ............................ 366
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN ................................................................................ 366
BÀI TẬP .............................................................................................................................. 367
BÀI TẬP 1: .......................................................................................................................... 367
BÀI TẬP 2: .......................................................................................................................... 367
BÀI TẬP 3: .......................................................................................................................... 367
BÀI TẬP 4: .......................................................................................................................... 367
BÀI TẬP 5: .......................................................................................................................... 368
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................... 369
PHỤ LỤC : KỸ THUẬT TRÌNH BÀY BÁO CÁO KHOA HỌC................................... xxxiviv
xv
LỜI NÓI ĐẦU
Thực hiện chủ trương của Trường Đại học Tài chính – Marketing phải hoàn thiện hệ thống
giáo trình, bài giảng, bài tập phục vụ công tác giảng dạy, bài giảng Tin học Đại cương được
biên soạn dựa vào chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm mục đích cung
cấp kiến thức cơ bản cùng hệ thống bài tập chủ yếu phục vụ giảng dạy học phần Tin học
Đại cương tất cả các ngành đào tạo chương trình Chất lượng cao, Chất lượng cao tiếng Anh
toàn phần. Bố cục cuốn sách gồm các chương:
- Chương 1: Hệ điều hành Windows.
- Chương 2: Kỹ thuật bàn phím
- Chương 3: Soạn thảo văn bản với Microsoft Word.
- Chương 4: Trình chiếu với Microsoft PowerPoint.
- Chương 5: Sử dụng bảng tính với Microsoft Excel.
- Chương 6: Mạng Internet và Microsoft Outlook.
Bài giảng được hoàn thành qua tích lũy kinh nghiệm giảng dạy trong nhiều năm của nhóm
tác giả là giảng viên thuộc Khoa Công nghệ Thông tin, Trường Đại học Tài chính –
Marketing. Quá trình biên soạn không thể tránh khỏi những thiếu sót, chúng tôi rất mong
nhận được sự quan tâm đóng góp ý kiến xây dựng của quý bạn đọc để hoàn thiện hơn vào
lần tái bản sau.
Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trường Đại học Tài chính – Marketing, Hội đồng
khoa học trường, tác giả của những tài liệu tham khảo, các đồng nghiệp, các bạn sinh viên
đã giúp đỡ và đóng góp rất nhiều ý kiến bổ ích để nhóm tác giả hoàn thành cuốn sách này
và xin trân trọng giới thiệu với quý bạn đọc.
Mọi góp ý xin gửi về địa chỉ: tdhaithuy@yahoo.com
Nhóm tác giả
xvi
HƯỚNG DẪN
MÔ TẢ MÔN HỌC
Tin học đại cương trang bị cho sinh viên 6 khối kiến thức như sau: (1) Tổng quan về máy
tính và hệ điều hành Windows; (2) Internet, các phương pháp tìm kiếm thông tin trên
Internet; (3) Soạn thảo văn bản với Microsoft Word; (4) Tạo tập tin trình chiếu ấn tượng
với Microsoft PowerPoint; (5) Xử lý bảng tính với Microsoft Excel và (6) Quản lý hộp thư
điện tử với Microsoft Outlook.
Bài giảng này trình bày Hệ điều hành Windows 10 và Microsoft Office phiên bản 2013.
Học phần này không nhằm giới thiệu từ đầu các khối kiến thức trên mà củng cố, phát triển
nâng cao, ứng dụng vào những hoạt động học tập cũng như làm việc sau này và đáp ứng
chuẩn đầu ra MOS Word và MOS Excel cấp độ Specialist thông qua các bài tập thực hành,
các tình huống cụ thể.
(1) Chương 1 - Hệ điều hành Windows: Nắm vững những khái niệm cơ bản về máy tính,
hệ điều hành Windows 10 và các thao tác trên hệ điều hành này, sử dụng các phần
mềm tiện ích phục vụ học tập, làm việc như phần mềm duyệt virus, phần mềm đọc tập
tin PDF, phần mềm cắt hình ảnh, chức năng tùy chọn nhiều màn hình làm việc, dịch
vụ lưu trữ đám mây….
(2) Chương 2 - Kỹ thuật bàn phím: biết đánh máy bằng 10 ngón, nhanh, chính xác với tốc
độ cụ thể (tiếng Anh: 26 từ/1 phút; tiếng Việt 100 ký tự/phút).
(3) Chương 3 - Xử lý văn bản với Microsoft Word như định dạng văn bản, hiệu chỉnh văn
bản, tạo văn bản dạng cột, phân trang, tạo mục lục tự động, tạo bảng, chèn ảnh, trộn
thư, in ấn,… trình bày báo cáo đúng chuẩn báo cáo khoa học.
(4) Chương 4 - Trình chiếu với Microsoft PowerPoint nhằm tạo sự thu hút, ấn tượng khi
trình chiếu bài thuyết trình như: nhập văn bản trên slide, tạo hiệu ứng chuyển động cho
các đối tượng và slide, liên kết các tập tin, chương trình, thiết lập các thông số trình
chiếu,… nhằm phục vụ các công việc thuyết trình, báo cáo hội nghị, hội thảo,…
xvii
(5) Chương 5 - Bảng tính Microsoft Excel như nắm vững cách tổ chức dữ liệu, định dạng
dữ liệu, thành thạo các phép toán, các nhóm hàm thường dùng của Excel, xử lý và
phân tích các dữ liệu khác nhau, cách tạo biểu đồ biểu diễn dữ liệu, in ấn bảng tính…
(6) Chương 6 – Mạng Internet và Microsoft Outlook: giúp sinh viên nắm vững các khái
niệm cơ bản về mạng Internet, cách sử dụng hộp thư điện tử, chương trình quản lý
email Microsoft Outlook, cách tìm kiếm tài liệu một cách hiệu quả bằng các công cụ
tìm kiếm,…
Hoạt động theo nhóm: thuyết trình và làm bài tập nhóm
Bài tập cá nhân: hoàn thành tốt bài tập các nhân
Kiểm tra trên phòng máy tính: kiểm tra thực hành
xix
DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1-1: Chứng từ được lưu trữ trong các sheet của Excel ....................................................... 3
Hình 1-2: Bảng danh sách khách hàng được lưu trữ trong Oracle .............................................. 3
Hình 1-3: Các thành phần của máy vi tính .................................................................................. 8
Hình 1-4: Một số loại CPU ......................................................................................................... 9
Hình 1-5: Một số loại ROM ....................................................................................................... 9
Hình 1-6: Một số loại RAM ........................................................................................................ 9
Hình 1-7: Ổ đĩa mềm và các loại đĩa mềm .................................................................................. 9
Hình 1-8: Ổ đĩa cứng.................................................................................................................. 9
Hình 1-9: Ổ đĩa và các loại đĩa quang ........................................................................................ 9
Hình 1-10: Thiết bị lưu trữ USB ................................................................................................. 9
Hình 1-11 Trợ lý ảo Cortana .................................................................................................... 13
Hình 1-12 Giao diện Windows Store ......................................................................................... 14
Hình 1-13: Chức năng Taskview của Windows 10 .................................................................... 15
Hình 1-14: Các đối tượng trên màn hình desktop...................................................................... 15
Hình 1-15: Sắp xếp Icon ........................................................................................................... 16
Hình 1-16: Các thao tác với Icon .............................................................................................. 16
Hình 1-17: Hộp thoại thanh Taskbar ........................................................................................ 17
Hình 1-18: Hộp thoại quản lý tác vụ của Windows Task Manager (thẻ Startup) ....................... 18
Hình 1-19: Các tiến trình đang làm việc (thẻ Processes) .......................................................... 19
Hình 1-20: Tình trạng hoạt động của CPU ............................................................................... 19
Hình 1-21: Thay đổi chế độ hiển thị Desktop ............................................................................ 19
Hình 1-22: Đổi biểu tượng thư mục .......................................................................................... 21
Hình 1-23: Đường dẫn ............................................................................................................. 22
Hình 1-24: Giao diện This PC .................................................................................................. 23
Hình 1-25: Xem thông tin máy tính ........................................................................................... 24
Hình 1-26: Chia sẻ tài nguyên .................................................................................................. 24
Hình 1-27: Chia sẻ, chống phân mảnh ổ đĩa ............................................................................. 25
Hình 1-28: Backup anh Restore ................................................................................................ 26
Hình 1-29: Các tùy chọn cơ chế phục hồi ................................................................................. 27
Hình 1-30: Cửa sổ xóa, phục hồi tập tin, thư mục trong Recycle Bin ....................................... 28
Hình 1-31: Cửa sổ Control Panel ............................................................................................. 29
Hình 1-32: Trình Program........................................................................................................ 30
Hình 1-33: Trình System and Security ...................................................................................... 30
Hình 1-34: Trình Clock, Language and Region......................................................................... 31
xx
Hình 1-35: Hộp thoại Date and Time....................................................................................... 31
Hình 1-36: Hộp thoại Region.................................................................................................... 32
Hình 1-37: Thẻ Number quy định kiểu số .................................................................................. 32
Hình 1-38: Thẻ Currency quy định đơn vị tiền tệ ..................................................................... 33
Hình 1-39: Thẻ Time quy định thời gian hệ thống ..................................................................... 34
Hình 1-40: Thẻ Date quy định ngày hệ thống............................................................................ 35
Hình 1-41: Trình Appearance and Personalization ................................................................... 35
Hình 1-42: Trình Folder Options .............................................................................................. 36
Hình 1-43: Trình quản lý Font chữ ........................................................................................... 37
Hình 1-44: Cài đặt Font chữ..................................................................................................... 37
Hình 1-45: Trình Network and Internet .................................................................................... 38
Hình 1-46: Trình User Accounts ............................................................................................... 39
Hình 1-47: Tạo tài khoản mới ................................................................................................... 39
Hình 1-48: Thay đổi mật khẩu .................................................................................................. 40
Hình 1-49: Cửa sổ tìm kiếm trực tiếp từ biểu tượng Windows ................................................... 41
Hình 1-50: Kết quả tìm kiếm các tập tin có phần mở rộng *.docx ............................................. 42
Hình 1-51: Cửa sổ Windows Explorer hiển thị với thư mục được chọn ..................................... 43
Hình 1-52: Công cụ File và các chức năng bên trong ............................................................... 43
Hình 1-53: Sao chép, di chuyển tập tin/thư mục ....................................................................... 44
Hình 1-54: Hộp thoại chia sẻ ổ đĩa và thư mục ........................................................................ 45
Hình 1-55: Thuộc tính của thư mục .......................................................................................... 45
Hình 1-56: Thuộc tính của tập tin ............................................................................................. 46
Hình 1-57: Các chương trình tiện ích của Windows ................................................................. 46
Hình 1-58: Hộp thoại Disk Cleanup ......................................................................................... 47
Hình 1-59: Lệnh xem thông tin hệ thống ................................................................................... 48
Hình 1-60: Thiết lập lịch biểu cho các tác vụ ............................................................................ 48
Hình 1-61: Tạo Task Scheduler ................................................................................................ 49
Hình 1-62:Giao diện Windows Store ........................................................................................ 52
Hình 1-63: Giao diện Vietkey 2007 ........................................................................................... 54
Hình 1-64: Giao diện Unikey .................................................................................................... 54
Hình 1-65: Hộp thoại chuyển đổi bảng mã ............................................................................... 55
Hình 1-66: Phần mềm nén Winzip ............................................................................................ 56
Hình 1-67: Phần mềm nén Winrar ............................................................................................ 57
Hình 1-68: Nén có cài đặt mật khẩu ......................................................................................... 57
Hình 1-69: Nén tập tin cắt theo dung lượng .............................................................................. 58
xxi
Hình 1-70: Giao diện AVG Anti-Virus ...................................................................................... 58
Hình 1-71: Giao diện Kaspersky ............................................................................................... 59
Hình 1-72: Giao diện BKAV ..................................................................................................... 59
Hình 1-73: Giao diện CMC ...................................................................................................... 60
Hình 1-74: Giao diện của Acrobat Reader ................................................................................ 60
Hình 1-75: Giao diện Foxit Reader .......................................................................................... 61
Hình 1-76 Giao diện phần mềm Reader .................................................................................... 61
Hình 1-77: Giao diện ACDSee.................................................................................................. 62
Hình 1-78: Phần mềm Windows Photo Viewer ......................................................................... 62
Hình 1-79: Phần mềm Photo Gallery ........................................................................................ 63
Hình 1-80: Phần mềm Snagit .................................................................................................... 63
Hình 2-1: Bàn phím Qwerty ...................................................................................................... 69
Hình 2-2: Tư thế ngồi làm việc ................................................................................................. 69
Hình 2-3: Vị trí các ngón tay trên hàng căn cứ ......................................................................... 69
Hình 2-4: Nhận biết ký tự trên ngón tay .................................................................................... 70
Hình 2-5: Hướng di chuyển các ngón tay trên bàn phím ........................................................... 70
Hình 3-1: Giao diện soạn thảo văn bản của MS Word 2013...................................................... 75
Hình 3-2: Thẻ Home ................................................................................................................. 76
Hình 3-3: Thẻ Insert ................................................................................................................. 76
Hình 3-4:Thẻ Design ................................................................................................................ 76
Hình 3-5: Thẻ Page Layout....................................................................................................... 76
Hình 3-6: Thẻ References ......................................................................................................... 77
Hình 3-7: Thẻ Mailings ............................................................................................................ 77
Hình 3-8: Thẻ Review ............................................................................................................... 77
Hình 3-9: Thẻ View .................................................................................................................. 77
Hình 3-10: Thẻ Picture Tools ................................................................................................... 77
Hình 3-11: Cách mở hộp thoại lệnh .......................................................................................... 78
Hình 3-12: Nút File .................................................................................................................. 78
Hình 3-13: Thêm lệnh vào Quick Access Toolbar ..................................................................... 79
Hình 3-14: Toolbar mini........................................................................................................... 79
Hình 3-15: Thanh trạng thái ..................................................................................................... 79
Hình 3-16: Thay đổi đơn vi đo trong MS Word ......................................................................... 80
Hình 3-17: Ẩn/hiện thước đo .................................................................................................... 80
Hình 3-18: Hộp thoại thông báo khi thoát khỏi MS Word ......................................................... 80
Hình 3-19: Các chế độ hiển thị tài liệu ..................................................................................... 81
xxii
Hình 3-20: Tạo tập tin mới ....................................................................................................... 82
Hình 3-21: Mở tài liệu đã có..................................................................................................... 82
Hình 3-22: Cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định .................................................................... 83
Hình 3-23: Lưu giữ tài liệu ....................................................................................................... 83
Hình 3-24: Hộp thoại lưu giữ tài liệu........................................................................................ 84
Hình 3-25: Xuất tài liệu qua tập tin pdf hoặc xps ...................................................................... 85
Hình 3-26: Tạo tài liệu mới theo khuôn mẫu đã lưu trữ ............................................................ 86
Hình 3-27: Chia sẻ tài liệu........................................................................................................ 87
Hình 3-28: Sử dụng trợ giúp của MS Word 2013 ...................................................................... 87
Hình 3-29: Tìm nhóm ký tự trong tài liệu .................................................................................. 90
Hình 3-30: Tìm kiếm nâng cao.................................................................................................. 91
Hình 3-31: Tìm và thay thế nhóm ký tự trong tài liệu ................................................................ 92
Hình 3-32: Thẻ Go To của hộp thoại Find and Replace ............................................................ 93
Hình 3-33: Các lệnh trong nhóm Font ...................................................................................... 93
Hình 3-34: Thẻ Font của hộp thoại Font.................................................................................. 94
Hình 3-35: Chọn kiểu gạch dưới cho ký tự ................................................................................ 94
Hình 3-36: Thẻ Advancad của hộp thoại Font .......................................................................... 95
Hình 3-37: Cài đặt font chữ mặc định cho Ms Word ................................................................. 96
Hình 3-38: Lệnh Drop Cap trên thanh Ribbon .......................................................................... 96
Hình 3-39: Hộp thoại Drop Cap ............................................................................................... 97
Hình 3-40: Chuyển khối văn bản thành chữ in hoa ................................................................... 97
Hình 3-41: Canh lề văn bản...................................................................................................... 98
Hình 3-42: Canh lề văn bản trong hộp thoại Paragraph .......................................................... 99
Hình 3-43: Thụt lề văn bản bằng marker trên thước ngang ....................................................... 99
Hình 3-44: Thụt lề văn bản trong hộp thoại Paragraph .......................................................... 100
Hình 3-45: Giãn dòng văn bản ............................................................................................... 101
Hình 3-46: Giãn dòng văn bản trong hộp thoại Paragraph..................................................... 101
Hình 3-47: Đặt điểm canh cột................................................................................................. 103
Hình 3-48: Hộp thoại tab........................................................................................................ 104
Hình 3-49: Cách đặt ký tự nối giữa hai vị trí tab .................................................................... 104
Hình 3-50: Chia cột văn bản................................................................................................... 105
Hình 3-51: Hộp thoại Columns ............................................................................................... 105
Hình 3-52: Chèn dấu ngắt cột................................................................................................. 106
Hình 3-53: Tạo mới kiểu trình bày .......................................................................................... 106
Hình 3-54: Hộp thoại Create New Style form Formating ........................................................ 107
xxiii
Hình 3-55: Các mẫu trình bày (Style) trên thẻ Home .............................................................. 108
Hình 3-56: Ký hiệu đầu đoạn (Bullet) ..................................................................................... 109
Hình 3-57: Số thứ tự tự động đầu đoạn ................................................................................... 110
Hình 3-58: Tự định nghĩa số tự động tăng .............................................................................. 111
Hình 3-59: Thay đổi số thứ tự của số tự động tăng ................................................................. 111
Hình 3-60: Văn bản phân cấp ................................................................................................. 112
Hình 3-61: Đóng khung đoạn ................................................................................................. 113
Hình 3-62: Tạo màu nền cho đoạn văn ................................................................................... 114
Hình 3-63: Hộp thoại Shading - hiệu chỉnh màu nền ............................................................. 114
Hình 3-64: Hộp thoại quản lý định dạng................................................................................. 115
Hình 3-65: Chèn Symbol trên thẻ Insert ................................................................................. 115
Hình 3-66: Hộp thoại Symbol để chèn ký tự đặc biệt ............................................................... 116
Hình 3-67: Cài đặt phím nóng cho ký tự đặc biệt .................................................................... 116
Hình 3-68: Chèn hình từ thư viện hình trực tuyến ................................................................... 117
Hình 3-69: Chèn hình có sẳn từ tập tin ................................................................................... 117
Hình 3-70: Định dạng hình ảnh .............................................................................................. 118
Hình 3-71: Vị trí hình ảnh với băn bản ................................................................................... 119
Hình 3-72: Chèn WordArt ...................................................................................................... 119
Hình 3-73: Hiệu chỉnh WordArt.............................................................................................. 120
Hình 3-74: Một số hiệu ứng thường dùng của WordArt .......................................................... 120
Hình 3-75: Hộp thoại Format Text Effects của WordArt ......................................................... 121
Hình 3-76: Chèn text box vào tài liệu ..................................................................................... 121
Hình 3-77: Các đối tượng Shape ............................................................................................ 122
Hình 3-78: Nhập văn bản vào Shape ..................................................................................... 123
Hình 3-79: Định dạng text box và Shape................................................................................. 123
Hình 3-80: Chèn biểu đồ vào tài liệu ...................................................................................... 124
Hình 3-81: Biểu đồ được tạo trong MS Word 2013 ................................................................. 124
Hình 3-82: Chèn SmartArt ...................................................................................................... 125
Hình 3-83: Ví dụ SmartArt...................................................................................................... 126
Hình 3-84: Chèn công thức toán học ...................................................................................... 127
Hình 3-85: Thẻ Design Equation ............................................................................................ 128
Hình 3-86: Chụp ảnh cửa sổ (Screenshot) .............................................................................. 129
Hình 3-87: Tạo tiêu đề cho đối tượng ..................................................................................... 129
Hình 3-88: Nút lệnh Table trên thanh Ribbon ......................................................................... 130
Hình 3-89: Hộp thoại Insert Table .......................................................................................... 130
xxiv
Hình 3-90: Thao tác di chuyển bảng ....................................................................................... 131
Hình 3-91: Thao tác điều chỉnh độ rộng cột, dòng trong bảng ................................................ 132
Hình 3-92: Thay đổi kích thước bảng...................................................................................... 133
Hình 3-93: Hộp thoại Insert Cells........................................................................................... 133
Hình 3-94: Thao tác thêm dòng vào bảng ............................................................................... 134
Hình 3-95: Thao tác thêm cột vào bảng .................................................................................. 134
Hình 3-96: Xóa ô trong bảng .................................................................................................. 134
Hình 3-97: Lệnh Merge Cells trên thanh Ribbon .................................................................... 135
Hình 3-98: Hộp thoại Split Cells............................................................................................. 135
Hình 3-99: Đóng khung, tô nền bảng ...................................................................................... 136
Hình 3-100: Thao tác với nội dung trong bảng ....................................................................... 136
Hình 3-101: Sắp xếp trong bảng ............................................................................................. 137
Hình 3-102: Tính toán trong bảng .......................................................................................... 137
Hình 3-103: Chuyển bảng sang văn bản ................................................................................ 138
Hình 3-104: Chuyển từ văn bản sang bảng ............................................................................. 139
Hình 3-105: Tạo khung viền cho trang ................................................................................... 139
Hình 3-106: Tạo màu nền cho trang ....................................................................................... 140
Hình 3-107: Chèn trang bìa (cover page) ............................................................................... 140
Hình 3-108: Tạo Watermark ................................................................................................... 141
Hình 3-109: Các lệnh định dạng trang ................................................................................... 142
Hình 3-110: Các dạng kiểu giấy ............................................................................................. 142
Hình 3-111: Hộp thoại Page Setup ......................................................................................... 143
Hình 3-112: Thay đổi lề bằng thước ....................................................................................... 143
Hình 3-113: Thẻ Layout của hộp thoại Page Setup ................................................................. 144
Hình 3-114: Hộp thoại điều khiển phân trang ......................................................................... 145
Hình 3-115: Lệnh Page Break ................................................................................................ 145
Hình 3-116: Chèn phân đoạn.................................................................................................. 146
Hình 3-117: Chèn số trang ..................................................................................................... 147
Hình 3-118: Thanh công cụ Header – Footer ......................................................................... 148
Hình 3-119: Kiểm tra ngữ pháp, lỗi chính tả tiếng Anh.......................................................... 149
Hình 3-120: Bật/tắt chức năng kiểm tra chính tả và ngữ pháp tiếng Anh ................................ 150
Hình 3-121: Tìm từ đồng nghĩa .............................................................................................. 150
Hình 3-122: Đánh dấu thay đổi tài liệu.................................................................................. 151
Hình 3-123: Cửa sổ xem các thay đổi trong tài liệu .............................................................. 151
Hình 3-124: Chấp nhận/từ chối thay đổi trên tài liệu .............................................................. 151
xxv
Hình 3-125: Chèn Footnote .................................................................................................... 151
Hình 3-126: Chèn Endnote ..................................................................................................... 152
Hình 3-127: Tùy chỉnh Footnote và Endnote .......................................................................... 153
Hình 3-128: Chèn chú thích.................................................................................................... 153
Hình 3-129: Thẻ AutoCorrect của hộp thoại AutoCorrect ....................................................... 154
Hình 3-130: Tạo bảng thông tin trích dẫn............................................................................... 156
Hình 3-131: Tạo bảng tham khảo trích dẫn ............................................................................ 157
Hình 3-132: Xác định cụm từ tạo chỉ mục ............................................................................... 158
Hình 3-133: Tạo bảng chỉ mục ............................................................................................... 159
Hình 3-134: In ấn ................................................................................................................... 160
Hình 3-135: Fax tài liệu ......................................................................................................... 160
Hình 3-136: Hộp thoại Fax..................................................................................................... 161
Hình 3-137: Quản lý các phiên bản tài liệu ............................................................................ 161
Hình 3-138: So sánh các phiên bản ........................................................................................ 162
Hình 3-139: Thông tin về tài liệu ở Backstage View................................................................ 162
Hình 3-140: Khai báo thuộc tính tập tin ................................................................................. 162
Hình 3-141: Hạn chế biên tập tài liệu .................................................................................... 163
Hình 3-142: Bỏ tính năng hạn chế biên tập tài liệu ................................................................. 163
Hình 3-143: Tạo chữ ký điện tử .............................................................................................. 164
Hình 3-144: Nhập mật khẩu cho tài liệu ................................................................................. 165
Hình 3-145: Tạo tập tin dữ liệu nguồn .................................................................................... 165
Hình 3-146: Hộp thoại Customize Address List ...................................................................... 166
Hình 3-147: Lệnh Step by Step Mail Merge Wizard ................................................................ 167
Hình 3-148: Hộp thoại Merge to New Document ................................................................... 167
Hình 3-149: Các bước trộn thư............................................................................................... 168
Hình 3-150: Chọn level cho tiêu đề......................................................................................... 168
Hình 3-151: Tạo mục lục cho tài liệu ...................................................................................... 169
Hình 3-152: Cập nhật mục lục ................................................................................................ 170
Hình 4-1: Cửa sổ giao diện MS.Powerpoint 2013 ................................................................... 194
Hình 4-2: Cách chọn chế độ hiển thị tập tin trình chiếu .......................................................... 195
Hình 4-3: Giao diện màn hình làm việc của tập tin Powerpoint vừa tạo ................................. 196
Hình 4-4: Cửa sổ New để tạo bài trình chiếu mới ................................................................... 196
Hình 4-5: Hộp thoại Save As .................................................................................................. 197
Hình 4-6: Lưu slide thành tập tin khuôn mẫu .......................................................................... 198
Hình 4-7: Tạo tập tin trình chiếu theo khuôn mẫu đã lưu ........................................................ 199
xxvi
Hình 4-8: Cửa sổ Export để tạo bài trình chiếu mới ............................................................... 199
Hình 4-9: Chọn chuẩn video phù hợp ..................................................................................... 200
Hình 4-10: Thiết lập thời gian ngưng ở từng slide và kèm theo lời thuyết trình ....................... 200
Hình 4-11: Hộp thoại Save As lưu tập tin video ...................................................................... 200
Hình 4-12: Khung giữ chỗ (placeholder) và khung văn bản (textbox) ..................................... 201
Hình 4-13: Nhóm Variants trong thẻ Design ........................................................................... 201
Hình 4-14: Chọn màu cho giao diện slide trình chiếu ............................................................. 202
Hình 4-15: Tạo bảng màu cho giao diện slide trình chiếu ....................................................... 203
Hình 4-16: Đổi font chữ mặc định trong PowerPoint .............................................................. 204
Hình 4-17: Mở hộp thoại PowerPoint Options........................................................................ 204
Hình 4-18: Nhúng font vào tập tin trình chiếu......................................................................... 205
Hình 4-19: Canh lề nội dung trong PowerPoint ...................................................................... 206
Hình 4-20: Ví dụ tạo mục văn bản .......................................................................................... 206
Hình 4-21: Nhóm Text trong thẻ Insert ................................................................................... 207
Hình 4-22: Các nhóm trong thẻ Format để định dạng Textbox ................................................ 207
Hình 4-23: Định dạng màu nền ............................................................................................. 207
Hình 4-24: Định dạng hiệu ứng chữ ..................................................................................... 208
Hình 4-25: Cửa sổ Insert Shape.............................................................................................. 208
Hình 4-26: Chèn Picture vào slide .......................................................................................... 209
Hình 4-27: Tạo Photo Album .................................................................................................. 209
Hình 4-28: Kết quả tạo Photo Album ...................................................................................... 210
Hình 4-29: Chèn SmartArt trong PowerPoint ......................................................................... 210
Hình 4-30: Thay đổi hình dạng shape – nhập nội dung cho smartart ..................................... 211
Hình 4-31: Chuyển Textbox thành SmartArt ........................................................................... 211
Hình 4-32: Chèn biểu đồ ........................................................................................................ 212
Hình 4-33: Biểu đồ dạng cột khi mới tạo ................................................................................ 212
Hình 4-34: Các lựa chọn định dạng biểu đồ ........................................................................... 213
Hình 4-35: Chèn phim ảnh ..................................................................................................... 213
Hình 4-36: Chèn âm thanh ..................................................................................................... 214
Hình 4-37: Các nhóm trong thẻ định dạng Audio.................................................................... 214
Hình 4-38: Hộp thoại thu âm .................................................................................................. 214
Hình 4-39: Lệnh Trim Audio................................................................................................... 214
Hình 4-40: Cắt xén âm thanh.................................................................................................. 215
Hình 4-41: Cài đặt âm thanh xuyên slide ................................................................................ 215
Hình 4-42: Sắp xếp thứ tự các đối tượng ................................................................................ 217
xxvii
Hình 4-43: Ghép hình khối ..................................................................................................... 217
Hình 4-44: Công cụ ghép màu Eyedropper ............................................................................. 218
Hình 4-45: Kết quả ghép màu Eyedropper .............................................................................. 218
Hình 4-46: Thêm slide ............................................................................................................ 219
Hình 4-47: Thêm slide giống slide đang chọn (duplicate slide) ............................................... 219
Hình 4-48: Thao tác ẩn slide .................................................................................................. 220
Hình 4-49: Màn ảnh rộng 16:9 ............................................................................................... 221
Hình 4-50: Chụp ảnh cửa sổ, ứng dụng ................................................................................. 221
Hình 4-51: Tạo Slide Master .................................................................................................. 222
Hình 4-52: Các thành phần trong Slide Master....................................................................... 223
Hình 4-53: Thẻ Slide Master................................................................................................... 223
Hình 4-54: Chèn ngày giờ, số thứ tự vào slide trình chiếu ...................................................... 224
Hình 4-55: Title Master .......................................................................................................... 224
Hình 4-56: Sử dụng Slide Master (cách 1) .............................................................................. 225
Hình 4-57: Sử dụng Slide Master (cách 2) .............................................................................. 225
Hình 4-58: Thẻ Animations..................................................................................................... 226
Hình 4-59: Animation Pane .................................................................................................... 226
Hình 4-60: Các tùy chọn trong nhóm Transition to This Slide................................................. 227
Hình 4-61: Liên kết giữa slide ................................................................................................ 228
Hình 4-62: Liên kết với một tập tin trình chiếu khác ............................................................... 228
Hình 4-63: Liên kết slide với các dạng tập tin khác................................................................. 229
Hình 4-64: Chạy chương trình khác trong khi trình chiếu ....................................................... 230
Hình 4-65: Nút điểu khiển ...................................................................................................... 230
Hình 4-66: Hộp thoại Action Settings ..................................................................................... 231
Hình 4-67: Chế độ thiết lập trình chiếu hai màn hình ............................................................. 231
Hình 4-68: Hộp thoại Set Up Show ......................................................................................... 232
Hình 4-69: Màn hình máy tính khi trình chiếu ........................................................................ 232
Hình 4-70: In slide ................................................................................................................. 233
Hình 5-1: Giao diện Microsoft Excel 2013 ............................................................................. 246
Hình 5-2: Các chức năng của thẻ Home ................................................................................. 246
Hình 5-3: Các chức năng của thẻ Insert ................................................................................. 247
Hình 5-4: Các chức năng của thẻ Page Layout ....................................................................... 247
Hình 5-5: Các chức năng của thẻ Formulas ........................................................................... 247
Hình 5-6: Các chức năng của thẻ Data ................................................................................... 247
Hình 5-7: Các chức năng của thẻ Review ............................................................................... 247
xxviii
Hình 5-8: Các chức năng của thẻ View ................................................................................... 248
Hình 5-9:Thêm thẻ Developer cho thanh Ribbon .................................................................... 248
Hình 5-10: Các chức năng của thẻ Developer......................................................................... 248
Hình 5-11: Mở tập tin Excel đã có .......................................................................................... 249
Hình 5-12: Thao tác với Worksheet ........................................................................................ 250
Hình 5-13: Sao chép/di chuyển sheet ...................................................................................... 250
Hình 5-14: Đặt tên vùng ......................................................................................................... 251
Hình 5-15: Sử dụng vùng ........................................................................................................ 251
Hình 5-16: Quản lý vùng ........................................................................................................ 252
Hình 5-17: Tạo chú thich ô ..................................................................................................... 252
Hình 5-18: Thay đổi chiều cao dòng, độ rộng cột ................................................................... 253
Hình 5-19: Cố định dòng, cột ................................................................................................. 253
Hình 5-20: Chức năng Auto Fill ............................................................................................ 253
Hình 5-21: Chức năng chia sẻ bảng tính................................................................................. 254
Hình 5-22: Canh lề nội dung ô ............................................................................................... 256
Hình 5-23: Thẻ Alignment của hộp thoại Format Cells ........................................................... 256
Hình 5-24: Định dạng dữ liệu số ............................................................................................ 257
Hình 5-25: Thẻ Number của hộp thoại Format Cells .............................................................. 258
Hình 5-26: Ví dụ định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ ............................ 258
Hình 5-27: Sao chép với tham số đặc biệt ............................................................................... 259
Hình 5-28: Liên kết dữ liệu trong Ms Excel ............................................................................ 260
Hình 5-29: Xóa dữ liệu trong ô ............................................................................................... 261
Hình 5-30: Thẻ Page của hộp thoại Page Setup ...................................................................... 262
Hình 5-31: Thẻ Margins của hộp thoại Page Setup ................................................................. 263
Hình 5-32: Thạo tiêu đề đầu ttrang/cuối trang cho bản báo cáo ............................................. 263
Hình 5-33: Thiết lập khu vực in & tiêu đề dòng, cột cho bản in .............................................. 264
Hình 5-34: In bảng tính .......................................................................................................... 265
Hình 5-35: Ví dụ hàm LEFT ................................................................................................... 267
Hình 5-36: Ví dụ hàm RIGHT ................................................................................................. 267
Hình 5-37: Ví dụ hàm MID ..................................................................................................... 267
Hình 5-38: Ví dụ hàm LEN ..................................................................................................... 268
Hình 5-39: Ví dụ hàm TRIM ................................................................................................... 268
Hình 5-40: Ví dụ hàm VALUE ................................................................................................ 268
Hình 5-41: Ví dụ hàm UPPER, LOWER, PROPER ................................................................. 269
Hình 5-42: Ví dụ hàm SEARCH .............................................................................................. 269
xxix
Hình 5-43: Ví dụ hàm REPLACE ............................................................................................ 269
Hình 5-44: Ví dụ hàm PRODUCT .......................................................................................... 270
Hình 5-45: Ví dụ hàm ROUND ............................................................................................... 271
Hình 5-46: Ví dụ hàm SUMPRODUCT .................................................................................. 271
Hình 5-47: Ví dụ hàm SUMIF................................................................................................. 272
Hình 5-48: Ví dụ hàm SUMIFS ............................................................................................... 273
Hình 5-49: Ví dụ hàm AVERAGE ........................................................................................... 273
Hình 5-50: Ví dụ hàm COUNTBLANK, COUNTA, COUNT ................................................... 274
Hình 5-51: Ví dụ hàm COUNTIF, COUNTIFS, RANK ............................................................ 275
Hình 5-52: Ví dụ hàm AVERAGEIFS ...................................................................................... 276
Hình 5-53: Ví dụ hàm DAY, MONTH, YEAR, WEEKDAY, WEEKNUM .................................. 277
Hình 5-54: Ví dụ hàm EDATE, EOMONTH ............................................................................ 278
Hình 5-55: Ví dụ hàm WORKDAY, WORKDAY.INTL ............................................................. 278
Hình 5-56: Ví dụ hàm NETWORKDAY, NETWORKDAY.INTL ............................................... 279
Hình 5-57: Ví dụ hàm IF......................................................................................................... 281
Hình 5-58: Ví dụ hàm VLOOKUP, HLOOKUP ...................................................................... 282
Hình 5-59: Ví dụ hàm MATCH, INDEX .................................................................................. 283
Hình 5-60: Ví dụ hàm cơ sở dữ liệu ........................................................................................ 285
Hình 5-61: Biểu đồ dạng cột (column) .................................................................................... 286
Hình 5-62: Biểu đồ dạng đường (line) .................................................................................... 286
Hình 5-63: Biểu đồ dạng bánh (Pie) ....................................................................................... 286
Hình 5-64: Biểu đồ dạng thanh (Bar) ..................................................................................... 286
Hình 5-65: Biểu đồ dạng vùng (Area) ..................................................................................... 287
Hình 5-66: Biểu đồ XY (Scatter) ............................................................................................. 287
Hình 5-67: Vẽ biểu đồ trong Ms Excel .................................................................................... 287
Hình 5-68: Các thành phần của biểu đồ ................................................................................. 288
Hình 5-69: Thanh công cụ chỉnh sửa biểu đồ .......................................................................... 288
Hình 5-70: Thay đổi dạng biểu đồ .......................................................................................... 289
Hình 5-71: Hộp thoại xác định vị trí biểu đồ.......................................................................... 289
Hình 5-72: Hộp thoại điều chỉnh giá trị các trục .................................................................... 290
Hình 5-73: Thêm chuỗi dữ liệu vào biểu đồ ............................................................................ 290
Hình 5-74: Hiệu chỉnh biểu đồ................................................................................................ 291
Hình 5-75: Chức năng lọc dữ liệu (Filter) .............................................................................. 291
Hình 5-76: Ví dụ chức năng lọc tự động (Filter) ..................................................................... 292
Hình 5-77: Hộp thoại Advanced Filter.................................................................................... 293
xxx
Hình 5-78: Ví dụ Advanced Filter ........................................................................................... 293
Hình 5-79: Chức năng sắp xếp dữ liệu.................................................................................... 294
Hình 5-80: Hộp thoại Sort ...................................................................................................... 294
Hình 5-81: Định dạng dữ liệu có điều kiện ............................................................................ 295
Hình 5-82: Thiết lập quy tắc định dạng dữ liệu ....................................................................... 295
Hình 6-1: Mô hình mạng máy tính .......................................................................................... 315
Hình 6-2: Hộp thoại Internet Options ..................................................................................... 319
Hình 6-3: Xóa cookies, password, history, forms, browsing history ........................................ 321
Hình 6-4: Đánh dấu website an toàn ...................................................................................... 322
Hình 6-5: Giới hạn truy cập website không an toàn ................................................................ 323
Hình 6-6: Ngăn chặn website.................................................................................................. 323
Hình 6-7: Tìm kiếm chính xác ................................................................................................. 327
Hình 6-8: Tìm kiếm sử dụng toán tử OR ................................................................................. 328
Hình 6-9: Tìm kiếm theo loại tập tin ....................................................................................... 328
Hình 6-10: Tìm theo tiêu đề trang tin ...................................................................................... 328
Hình 6-11: Tìm trang tin trong trang web cụ thể ..................................................................... 328
Hình 6-12: Tìm thông tin trong một khoảng thời gian ............................................................. 328
Hình 6-13: Tìm kiếm thông tin bằng giọng nói ........................................................................ 328
Hình 6-14: Microsoft Office Outlook 2013.............................................................................. 329
Hình 6-15: Modulde Mail của Outlook ................................................................................... 331
Hình 6-16: Modulde Calendar của Outlook ............................................................................ 331
Hình 6-17: Modulde People của Outlook ................................................................................ 332
Hình 6-18: Modulde Tasks của Outlook .................................................................................. 332
Hình 6-19: Các folder trên Outlook 2013 .............................................................................. 333
Hình 6-20: Hộp thoại Accout Settings..................................................................................... 334
Hình 6-21: Hộp thoại thông báo cài đặt hộp mail thành công ................................................. 338
Hình 6-22: Module Mail của MS.Outlook 2013 ...................................................................... 339
Hình 6-23: Hộp thoại gửi thư ................................................................................................. 340
Hình 6-24: Định dạng thư....................................................................................................... 341
Hình 6-25: Gửi đính kèm tập tin/thành phần của Outlook vào thư .......................................... 342
Hình 6-26: Yêu cầu Outlook xác nhận gửi và đọc thư ............................................................. 342
Hình 6-27: Hộp thoại trả lời thư tự động ................................................................................ 344
Hình 6-28: Phân loại thư ........................................................................................................ 346
Hình 6-29: Tạo thư mục lưu trữ thư ........................................................................................ 346
Hình 6-30: Đổi tên/di chuyển/xóa thư mục.............................................................................. 347
xxxi
Hình 6-31: Di chuyển thư ....................................................................................................... 347
Hình 6-32: Tạo chữ ký cho email ............................................................................................ 348
Hình 6-33: Thiết lập quy tắc ................................................................................................... 349
Hình 6-34: Cài đặt quy tắc lưu trữ mail .................................................................................. 353
Hình 6-35:Cài đặt quy tắc phát nhạc khi có email .................................................................. 355
Hình 6-36: Cài đặt quy tắc tự động xóa mail khi chủ đề có chứa từ độc hại ............................ 357
Hình 6-37: Cài đặt quy tắc tự động chuyển tiếp mail cho người khác. .................................... 359
Hình 6-38: Calendar module .................................................................................................. 359
Hình 6-39: Tạo lịch hẹn trong MS.Outlook ............................................................................. 360
Hình 6-40: Thiết lập định kỳ cho lịch hẹn ............................................................................... 361
Hình 6-41: Tạo lịch họp trong MS.Outlook ............................................................................. 362
Hình 6-42: Giao diện Scheduling để tạo lịch họp .................................................................... 362
Hình 6-43: People Module...................................................................................................... 363
Hình 6-44: Tạo địa chỉ trong MS.Outlook ............................................................................... 364
Hình 6-45: Tạo một địa chỉ từ hộp thư .................................................................................... 365
xxxii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1-1: Các phím tắt sử dụng trong Windows 10................................................................... 52
Bảng 1-2: Bộ font và bảng mã tiếng Việt ................................................................................... 53
Bảng 3-1: Tổ hợp phím di chuyển con trỏ văn bản .................................................................... 88
Bảng 3-2: Tổ hợp phím chọn khối văn bản................................................................................ 88
Bảng 3-3: Hiệu ứng ký tự.......................................................................................................... 95
Bảng 3-4: Tổ hợp phím tắt trong định dạng ký tự...................................................................... 98
Bảng 3-5: Ý nghĩa của marker trái và marker phải ................................................................... 99
Bảng 3-6: Các phím tắt dùng trong định dạng đoạn ............................................................... 102
Bảng 5-1: Các toán tử trong công thức ................................................................................... 255
Bảng 5-2: Bảng mã lỗi thường gặp khi xử lý ........................................................................... 266
xxxiii
CHƯƠNG 1
HỆ ĐIỀU HÀNH WINDOWS
Số tiết lý thuyết: 4 (Lý thuyết: 3, làm bài tập: 1 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 1
A. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức
- Nắm vững các khái niệm cơ bản như: thông tin, dữ liệu, cơ sở dữ liệu, tin học,...;
- Nắm vững kiến thức về phân loại máy tính, kiến trúc máy vi tính như: phần cứng,
phần mềm, thiết bị nhập/xuất,…;
- Hiểu về quy trình xử lý thông tin trong máy tính;
- Phân biệt các thao tác với các trình điều khiển của Control Panel như: cài đặt phần
mềm, cài đặt font chữ, định dạng hiển thị dữ liệu, thông số màn hình, tạo tài khoản,…;
- Phân biệt các thao tác làm việc với các đối tượng của windows như sắp xếp, các cách
tìm kiếm chương trình, tìm kiếm tập tin, thao tác với tập tin, thư mục, tập tin liên kết
đặc biệt, windows explorer, hiển thị/ẩn các đối tượng, tìm kiếm tập tin thư mục, chia
sẻ tập tin, thư mục, các phần mềm tiện ích có sẵn của Windows 10,…;
- Nắm vững một số phần mềm tiện ích phục vụ học tập, làm việc như: phần mềm nén
và giải nén tập tin, phần mềm chụp hình, phần mềm sử dụng giọng nói điều khiển
máy tính, phần mềm tạo ghi chú, phần mềm diệt virus, phần mềm gõ tiếng Việt, phần
mềm đọc tập tin PDF, phần mềm xem ảnh, cắt ảnh…
Kỹ năng
- Sử dụng thành thạo các chức năng, công cụ hữu ích nhằm hỗ trợ hiệu quả cho việc
sử dụng máy tính để học tập các môn khác và cho cả sau này đi làm.
- Vận dụng kiến thức đã học vào công việc cụ thể như tạo thư mục, lưu trữ tập tin, tìm
kiếm tập tin/thư mục, ẩn hiện tập tin/thư mục, di chuyển, sao chép tập tin/thư mục,
chia sẻ tập tin/thư mục qua mạng …. trên công cụ windows explorer .
- Sử dụng các lệnh để xem thông số, cấu hình hệ thống, cài đặt và gỡ bỏ các phần
mềm, tạo tài khoản người dùng và cài đặt mật khẩu để bảo vệ máy tính bằng tính
năng quản trị hệ thống của wiindows.
- Cài đặt font chữ và thiết lập các thông số cho Windows và bộ gõ tiếng Việt.
1
- Sử dụng thành thạo các phần mềm quay phim, chụp ảnh, phần mềm tiện ích và các
phần mềm chuyển đổi tập tin, các trình duyệt virus,…
Thái độ:
- Tích cực, chủ động và nghiêm túc trong học tập và tự nghiên cứu.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập, câu hỏi thảo luận, câu hỏi trắc nghiệm.
B. NỘI DUNG
1.1. TỔNG QUAN VỀ MÁY TÍNH
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
Dữ liệu
Dữ liệu1 (Data) là những con số, văn bản, âm thanh, chữ cái, hình ảnh, bản đồ,
biểu đồ,… mà máy tính có thể tiếp nhận, lưu trữ, xử lý và hiển thị. Ví dụ, dữ liệu dạng
văn bản lưu trữ trong Word, dữ liệu lưu trữ trong các bảng biểu của Excel, dữ liệu được
lưu trữ trong các bảng của cơ sở dữ liệu… nhằm phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau
như: tính toán, thống kê, báo cáo,…
Tùy theo mục đích và yêu cầu của người dùng, dữ liệu đó có thể được xem là dữ
liệu thô hoặc dữ liệu đã xử lý.
Thông tin
Thông tin2 (Information) là những số liệu, tin tức,… từ nhiều nguồn khác nhau
mà con người có thể hiểu, cảm nhận, phân tích, xử lý,… được thông qua các giác quan
như: đọc, nghe, nói,…
Ví dụ: hàng ngày chúng ta đọc báo để nắm bắt tin tức về tình hình kinh tế, chính
trị, xã hội trong và ngoài nước. Giám đốc công ty nắm bắt tình hình kinh doanh như: số
liệu mua, bán, doanh thu từng mặt hàng,… do phòng kinh doanh chuyển đến hoặc được
báo cáo trong các cuộc họp giao ban.
Cơ sở dữ liệu
Cơ sở dữ liệu (Database) là tập hợp dữ liệu và các mối quan hệ (relationship) có
liên quan với nhau được tổ chức lưu trữ theo một cấu trúc hay một quy định nào đó.
Trong Excel (cơ sở dữ liệu phi chuẩn), dữ liệu có liên quan với nhau được tổ chức thành
1
Theo www.otec.uoregon.edu/data-wicdom.htm, www.en.wikipedia.org, www.oxforddictionary.com
2
Theo www.otec.uoregon.edu/data-wicdom.htm, www.en.wikipedia.org, www.oxforddictionary.com
2
các bảng biểu trong các sheet. Trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu như: SQL Server,
Oracle,… dữ liệu được tổ chức lưu trữ dưới dạng bảng (table) và giữa các bảng này có
quan hệ với nhau.
Hình 1-1: Chứng từ được lưu trữ trong các sheet của Excel
Hình 1-2: Bảng danh sách khách hàng được lưu trữ trong Oracle
3
Tri thức
Có nhiều định nghĩa khác nhau về tri thức 3 (Knowledge) như:
- Tri thức là thông tin, các tài liệu, các cơ sở lý luận, các kỹ năng khác nhau, đạt
được bởi một tổ chức hay cá nhân thông qua các trải nghiệm thực tế hay thông
qua giáo dục đào tạo; các hiểu biết về lý thuyết hay thực tế về một đối tượng, một
vấn đề, có thể lý giải được về nó;
- Tri thức là những gì đã biết, đã được hiểu biết trong một lĩnh vực cụ thể;
- Tri thức là các cơ sở, thông tin, tài liệu, các hiểu biết hoặc những thứ tương tự có
được bằng kinh nghiệm thực tế hoặc do những tình huống, hoàn cảnh cụ thể.
Tuy nhiên, không có một định nghĩa chính xác nào về tri thức hiện nay được mọi
người chấp nhận, vẫn còn nhiều học thuyết, các lý luận khác nhau về tri thức.
Tri thức có được thông qua các quá trình nhận thức phức tạp: quá trình tri giác,
quá trình học tập, tiếp thu, quá trình giao tiếp, quá trình tranh luận, quá trình lý luận,
hay kết hợp các quá trình này.
Tin học
Tin học (Informatics) là ngành nghiên cứu về việc tự động hóa xử lý thông tin
bởi một hệ thống máy tính cụ thể hoặc trừu tượng. Với cách hiểu hiện nay, tin học bao
hàm tất cả các nghiên cứu và kỹ thuật có liên quan đến việc xử lý thông tin.
Theo nghĩa rộng, tin học còn có thể bao hàm cả những gì liên quan đến các thiết
bị máy tính hay các ứng dụng tin học văn phòng.
1.1.2. Lịch sử phát triển của máy tính
Thế hệ thứ nhất (1950s):
Các máy tính thời kỳ này dùng đèn điện tử chân không, các mạch riêng lẻ, rời
rạc, tiêu thụ điện năng lớn. Thời gian thực hiện thao tác trong phạm vi mili giây (10-3
giây) tức đạt tốc độ từ 1000 phép cộng trên giây trở lên.
Thế hệ thứ hai (1960s):
Công nghệ được phát triển và các máy tính sử dụng transistor. Việc sử dụng
transistor tối ưu hơn bóng đèn điện tử bởi các yếu tố mạch nhỏ gọn hơn, tốc độ xử lý
nhanh hơn, phạm vi thao tác đạt micro giây (10-6 giây) và tiêu thụ điện năng ít hơn.
3
Theo www.otec.uoregon.edu/data-wicdom.htm, www.en.wikipedia.org, www.oxforddictionary.com
4
Thế hệ thứ ba (1970s):
Máy tính dùng vi mạch SSI, MSI và LSI, những công nghệ của thời kỳ này làm
nâng cao hiệu quả hoạt động của máy tính, thu nhỏ kích thước máy tính, giảm việc tiêu
thụ điện năng. Phạm vi thao tác được nâng cao rõ rệt và đạt mức nano giây (10-9 giây).
Bên cạnh đó, việc sử dụng mạch tích hợp vào các chip cũng làm cho các mạch liền lạc,
lắp ráp cũng dễ dàng hơn.
Vi mạch (Integrated Circuit - IC): nhiều transistor và các phần tử khác được tích
hợp trên một chip bán dẫn. Một số loại vi mạch:
SSI (Small Scale Integration)
MSI (Medium Scale Integration)
LSI (Large Scale Integration)
VLSI (Very Large Scale Integration) (thuộc thế hệ thứ tư)
ULSI (Ultra Large Scale Integration) (thuộc thế hệ thứ năm)
SoC (System on Chip)
Thế hệ thứ tư (1980s):
Máy tính dùng vi mạch VLSI (Very Large Scales Intergations). Các sản phẩm
chính của công nghệ VLSI/ULSI bao gồm:
Bộ vi xử lý (Microprocessor): CPU được chế tạo trên một chip.
Vi mạch điều khiển tổng hợp (Chipset): một hoặc một vài vi mạch thực hiện
được nhiều chức năng điều khiển và nối ghép.
Bộ nhớ bán dẫn (Semiconductor Memory): ROM, RAM.
Các bộ vi điều khiển (Microcontroller): máy tính chuyên dụng được chế tạo
trên một chip.
Thế hệ thứ năm (1990s):
Việc chuyển từ thế hệ thứ tư sang thế hệ thứ năm không có sự khác biệt rõ ràng,
các máy tính thế hệ thứ năm được đánh giá là thông minh, gần gũi và thân thiện với
con người. Các tiến bộ liên tục về mật độ tích hợp trong VLSI đã cho phép thực hiện
các mạch vi xử lý ngày càng mạnh (8 bit, 16 bit, 32 bit và 64 bit) với việc xuất hiện
các bộ xử lý RISC (năm 1986 và các bộ xử lý siêu vô hướng năm 1990). Chính các bộ
xử lý này giúp thực hiện các máy tính song song với từ vài bộ xử lý đến vài ngàn bộ
xử lý. Điều này làm các chuyên gia về kiến trúc máy tính tiên đoán thế hệ thứ 5 là thế
hệ các máy tính xử lý song song.
5
1.1.3. Phân loại máy tính
6
Ứng dụng của máy tính
Máy tính hiện đang được ứng dụng rộng rãi trong tất cả các ngành nghề khác
nhau của xã hội từ khoa học kỹ thuật, y học, kinh tế, công nghệ sản xuất đến khoa học
xã hội, nghệ thuật,... như: tự động hóa văn phòng, quản trị kinh doanh; thống kê, an
ninh, quốc phòng; công nghệ thiết kế, giáo dục; ngân hàng, hàng không, y học, công
nghệ in; nông nghiệp, nghệ thuật, giải trí,...
1.1.4. Máy vi tính
Khái niệm
Máy vi tính (Microcomputer) là loại máy tính độc lập được thiết kế cho các ứng
dụng một người dùng ở gia đình hay những công việc riêng tư không liên quan đến các
cơ sở dữ liệu hoặc kho dữ liệu dùng chung với người khác. Tuy nhiên, máy tính này có
thể nối mạng để thực hiện các công việc và chia sẻ dữ liệu dùng chung của phòng ban,
công ty,…
7
Các phần mềm hệ thống thông dụng hiện nay như: hệ điều hành Microsoft
Windows XP, Microsoft Windows 7, Microsoft Windows 8, Microsoft Windows
10, Apple OS/Macintosh, Linux, Unix, … Các chương trình cài đặt điều khiển
thiết bị và một số chương trình tiện ích như: PC wizard, Super Pi, Hiren Boot, …
(ii) Phần mềm ứng dụng (Application Program) là những chương trình được đóng
gói để thực hiện một ứng dụng hay giải quyết một vấn đề nào đó được nhiều
người quan tâm.
Hiện nay, một số lĩnh vực phát triển mạnh của phần mềm ứng dụng là:
- Phần mềm xử lý văn bản (Word Processing);
- Phần mềm xử lý bảng tính (Worksheet Processing);
- Phần mềm hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS);
- Phần mềm tiện ích (Utility);
- Phần mềm xử lý hình ảnh;
- Phần mềm đa phương tiện (Multimedia);
- Trình duyệt Internet (Web Browser);
- Ngôn ngữ lập trình (Programming Language),…
Bộ xử lý trung tâm
(CPU)
Thiết bị xuất
Bộ điều khiển (Màn hình,
(CU) máy in,…)
Bộ tính toán số học và
luận lý
(ALU)
Thanh ghi
(Register)
8
Bộ xử lý trung tâm (CPU - Central
Processing Unit) là thành phần quan trọng
nhất của máy tính, được xem là bộ não của
máy tính. Đây là nơi thực hiện và điều Hình 1-4: Một số loại CPU
khiển việc thực thi chương trình.
Khối bộ nhớ (Memory) dùng để lưu trữ dữ liệu và chương trình mà máy tính sẽ
xử lý trong quá trình hoạt động, gồm 2 loại:
(i) Bộ nhớ trong (Internal Memory) còn gọi là bộ nhớ chính, là nơi chứa chương
trình hay dữ liệu cần thiết cho công việc đang thi hành trên máy.
Bộ nhớ trong gồm hai phần:
- Bộ nhớ chỉ đọc (ROM - Read Only Memory).
- Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM - Random Access Memory).
Hình 1-5: Một số loại ROM Hình 1-6: Một số loại RAM
(ii) Bộ nhớ ngoài (External Memory) là bộ nhớ dùng để lưu trữ chương trình hay
dữ liệu lâu dài. Khi cần dùng đến sẽ được nạp vào RAM và sau khi hoàn tất,
kết quả sẽ được lưu lại bộ nhớ ngoài.
Các bộ nhớ ngoài phổ biến hiện nay là đĩa cứng, đĩa quang, CD-ROM,
thẻ nhớ, … Dữ liệu ghi trên chúng có thể đọc hoặc ghi thường xuyên và không
mất đi khi mất điện hoặc tắt máy
Hình 1-7: Ổ đĩa mềm và các loại đĩa mềm Hình 1-8: Ổ đĩa cứng
Hình 1-9: Ổ đĩa và các loại đĩa quang Hình 1-10: Thiết bị lưu trữ USB
Thiết bị nhập (Input Device) dùng để nhập thông tin vào máy tính. Thiết bị nhập
chuẩn là bàn phím và chuột.
9
Thiết bị xuất (Output Device) dùng để xuất thông tin từ máy vi tính ra bên ngoài.
Thiết bị xuất chuẩn là màn hình.
1.1.5. Phân loại phần mềm
- Phân loại theo tính chất phần mềm: gồm phần mềm hệ thống và phần mềm ứng
dụng.
- Phân loại theo dạng cung cấp phần mềm: gồm phần mềm mã nguồn đóng và phần
mềm mã nguồn mở.
- Phân loại theo dạng bản quyền: gồm phần mềm thương mại, phần mềm miễn
phí…
1.1.6. Phân loại thông tin
Có nhiều cách phân loại thông tin, theo góc độ tin học người ta thường phân loại
thông tin dựa vào đặc tính liên tục hay rời rạc của tín hiệu vật lý. Tương ứng, thông tin
sẽ được thành chia thành thông tin liên tục và thông tin rời rạc.
Thông tin liên tục:
- Biểu diễn bởi các giá trị biến thiên liên tục theo thời gian.
- Tín hiệu có dạng sóng hình sin
10
Sau đây là các bội số cơ bản của bit:
11
Từ năm 1985 đến nay Microsoft đã cho ra đời nhiều phiên bản hệ điều hành dành
cho máy đơn như: Windows 1.0, Windows 3.1, Windows for Workgroups 3.11,
Windows 95, Windows 98, Windows 98SE, Windows Me, Windows 2000, WinXP,
Windows Vista, Windows 7, Windows 8, Windows 8.1, Windows 10 và các phiên bản
dành cho máy chủ như: Windows NT, Windows Server 2003, Windows Server 2008,
Windows Server 2012.
13
Hình 1-12 Giao diện Windows Store
c. Trình duyệt Edge:
Đây là trình duyệt web mặc định trên Windows 10 (tên chính thức của Spartan
Project) mặc dù Microsoft vẫn chưa khai tử Internet Explorer (IE), nhưng IE ẩn mình
trong nhóm Windows Accessories. Trình duyệt Edge được đánh giá cao về tính năng
bảo mật, thêm nhiều khả năng tương tác, hỗ trợ chế độ duyệt web riêng tư (mở tab
mới với lựa chọn mục New InPrivate Windows), mọi dữ liệu cookies, history và các
tập tin tạm sẽ bị xóa sạch trên máy khi đóng tab InPrivate. Ngoài ra, trình duyệt này
hỗ trợ cả Cortana, người dùng có thể hỏi Cortana và máy tìm kiếm Bing sẽ đưa ra
các kết quả liên quan.
d. TaskView và sử dụng nhiều Desktop ảo:
Để chuyển đồi giữa các ứng dụng đang làm việc người dùng nhấn nút TaskView
14
Hình 1-13: Chức năng Taskview của Windows 10
1.2.2. Màn hình làm việc và các thao tác cơ bản
Thanh tác vụ (Taskbar) chứa biểu tượng Windows để mở các ứng dụng và
một số biểu tượng nằm trên thanh tác vụ giúp người dùng có thể chuyển đổi qua lại giữa
các ứng dụng hoặc khởi động nhanh ứng dụng.
Hình 1-18: Hộp thoại quản lý tác vụ của Windows Task Manager (thẻ Startup)
18
Hình 1-19: Các tiến trình đang làm việc Hình 1-20: Tình trạng hoạt động của CPU
(thẻ Processes)
Quản lý màn hình Desktop
Cửa sổ màn hình
desktop chứa các Icon,
Shortcut, biểu tượng Windows
và thanh Taskbar.
Trong hệ điều hành
Windows 10 người dùng có
thể tùy chỉnh hiển thị màn hình
Desktop theo 2 dạng khác
nhau: (1) chế độ Tablet hoặc
(2) chế độ thông thường. Để
tùy chỉnh hiển thị màn hình
Desktop, người dùng nhấn
Hình 1-21: Thay đổi chế độ hiển thị Desktop
chọn tại mục Notification
trên Taskbar.
Để khởi động một ứng dụng trong Windows, người dùng có thể chọn một trong
các cách sau đây:
19
- Cách 1: click biểu tượng Windows và chọn ứng dụng cần mở.
- Cách 2: click biểu tượng ứng dụng trên màn hình Desktop.
- Cách 3: từ trình duyệt Windows Explorer, nhấn đúp chuột tại ứng dụng cần mở.
- Cách 4: nhấn đúp chuột vào biểu tượng My Computer để mở cửa sổ My Computer
và chuyển đến thư mục chứa ứng dụng cần khởi động.
- Cách 5: click vào các biểu tượng ứng dụng trên thanh Taskbar.
1.2.3. Quy ước về tập tin và thư mục trong Windows
Tập tin
Tập tin (file) là tập hợp dữ liệu có liên quan với nhau được tổ chức theo một cấu
trúc nào đó. Nội dung của tập tin có thể là chương trình, dữ liệu, văn bản,... Mỗi tập tin
được lưu trên đĩa với một tên riêng biệt kèm theo thông tin về ngày tháng tạo lập, sửa
đổi, thuộc tính,… Dung lượng/ kích thước của tập tin được tính bằng số byte dữ liệu
chứa trong nó.
Mỗi hệ điều hành đều quy ước đặt tên tập tin khác nhau, tên tập tin thường có 2
phần: tên tập tin (file name) và phần mở rộng (extension) cách nhau bởi dấu chấm (.).
- Quy ước về tên tập tin: gồm ký tự chữ cái từ A đến Z, các ký số từ 0 đến 9, các ký
tự khác như #, $, %, ~, ^, @, (, ), !, _, khoảng trắng. Phần tên do người dùng đặt
khi tạo tập tin (có thể đặt tối đa 255 ký tự, kể cả phần mở rộng).
- Quy ước phần mở rộng của tập tin: phần mở rộng của tập tin dùng để xác định
kiểu tập tin. Sau đây là một số kiểu tập tin thông dụng:
COM, EXE: các tập tin thực thi để chạy một chương trình ứng dụng nào đó;
TXT, DOC, DOCX,...: các tập tin văn bản;
XLS, XLSX: các tập tin bảng tính;
BMP, GIF, JPG,...: các tập tin ảnh;
MP3, DAT, WMA,…: các tập tin âm thanh, video.
Thư mục
Thư mục (folder) là nơi lưu giữ các tập tin, các thư mục con và các shortcut theo
một chủ đề nào đó. Thư mục giúp người dùng quản lý được tập tin, thư mục con và dễ
dàng tìm kiếm chúng khi cần truy xuất. Các tập tin có liên quan với nhau có thể được
xếp trong cùng một thư mục.
20
Trên mỗi ổ đĩa có một thư mục gốc. Ổ đĩa phân cách với thư mục gốc và thư mục
con bởi dấu \ (backslash). Trong mỗi thư mục gốc có thể có các tập tin và các thư mục
con. Trong các thư mục con cũng có các tập tin và thư mục con của nó. Thư mục chứa
thư mục con gọi là thư mục cha. Thư mục đang làm việc gọi là thư mục hiện hành. Cách
đặt tên của thư mục tuân thủ theo quy ước đặt tên tập tin nhưng không có phần mở rộng.
a. Tạo thư mục
Người dùng mở/di chuyển đến vị trí muốn tạo thư mục nhấn phải chuột lên
vùng trống New Folder.
b. Đổi biểu tượng của thư mục
Người dùng nhấn phải chuột tại thư mục cần đổi biểu tượng chọn Properties
chọn thẻ Customize từ hộp thoại Properties chọn Change Icon để đổi biểu tượng.
Đường dẫn
Đường dẫn (path) là một dãy liên tiếp các thư mục từ cao đến thấp và được phân
cách bởi dấu \ (hoặc dấu trong cửa sổ windows explorer) nhằm chỉ định cách truy
21
xuất đến một thư mục trên ổ đĩa xác định. Đường dẫn chỉ ra vị trí các thư mục và tập
tin nằm ở đâu trong máy tính.
Path = Tên ổ đĩa\Tên thư mục cấp 1\Tên thư mục cấp 2\...
This PC
This PC cho phép duyệt nhanh các tài nguyên trên máy tính như: truy xuất ổ đĩa,
xem dung lượng của ổ đĩa, thư mục, đặt tên ổ đĩa, định dạng (format) ổ đĩa, xóa các tập
tin tập của hệ thống,...
Người dùng có thể mở This PC bằng cách nhấn đúp chuột hoặc nhấn phải chuột
Open vào biểu tượng This PC.
22
Hình 1-24: Giao diện This PC
Cửa sổ bên trái:
- Favorites: người dùng chọn thực hiện một số công việc trên desktop,
downloads hoặc recent places.
- Libraries: các thư viện như tài liệu, nhạc, hình,…trong máy tính.
- Computer: quản lý các ổ đĩa trên máy tính.
- Network: quản lý các máy tính trên mạng.
Cửa sổ bên phải:
Mặc định cửa sổ này chứa biểu tượng của tất cả các ổ đĩa mềm, ổ đĩa cứng cục
bộ, ổ đĩa CD,... Mặc định, ổ đĩa mềm được đặt tên A, B, ổ đĩa cứng được đặt tên C,
D, E,…
a. Xem thông tin máy tính
Nhấn chuột vào biểu tượng This PC chọn Properties.
23
Hình 1-25: Xem thông tin máy tính
b. Chia sẻ, chống phân mảnh ổ đĩa
Chia sẻ
Theo phương thức truyền thống để chuyển dữ liệu từ máy này sang máy khác
người ta dùng ổ đĩa mềm, CD, USB,… Tuy nhiên việc này tạo ra sự bất tiện khi phải
sử dụng thêm phương tiện (USB, CD …) và phải chép nhiều lần khi dữ liệu quá lớn.
Hệ điều hành Windows cung cấp chức năng chia sẻ nhằm mục đích thuận tiện cho
việc chia sẻ và trao đổi dữ liệu từ máy này sang máy khác một cách dễ dàng thông
qua hệ thống mạng cục bộ mà không cần phải sử dụng phương tiện khác.
Để chia sẻ, người dùng thực hiện như sau: nhấn phải chuột trên ổ đĩa/thư mục
cần chia sẻ chọn Share with chọn đối tượng cần chia sẻ như Homegroup (view),
Homegroup (view and edit) hay Specific people. Trong trường hợp chia sẻ qua Specific
people người dùng cần phải chọn chia sẻ cho đối tượng nào và mức độ chia sẻ (đọc,
ghi, xóa).
25
Chọn biểu tượng Windows trên taskbar chọn Settings Update &
Security Backup.
26
Khôi phục các tập tin sao lưu
Chọn biểu tượng Windows trên taskbar chọn Settings chọn Update
& Security chọn lệnh Recovery. Có 2 cơ chế chọn lựa:
- Reset this PC: khôi phục lại nguyên trạng ban đầu (thường sẽ cài đặt lại theo
mặc định của nhà sản xuất nếu máy tính có bản quyền Windows)
- Advanced startup: cung cấp nhiều tùy chọn recovery như dùng system restore,
system image recovery, automatic repair.
Recycle bin
Recycle Bin là nơi lưu trữ tạm thời các tập tin, thư mục và đối tượng đã bị xóa.
27
Những đối tượng
này chỉ thật sự mất khi
người dùng xóa chúng
trong cửa sổ Recycle Bin
hoặc nhấn phải chuột vào
biểu tượng Recycle Bin
Hình 1-30: Cửa sổ xóa, phục hồi tập tin, thư mục
chọn Empty Recycle Bin. trong Recycle Bin
Nếu muốn xóa hẳn
không đưa vào Recycle Bin, người dùng nhấn giữ phím Shift khi xóa.
Nếu muốn phục hồi các tập tin hoặc các thư mục đã bị xóa, người dùng mở cửa
sổ Recycle Bin chọn đối tượng cần phục hồi nhấn phải chuột vào đối tượng cần
phục hồi chọn Restore.
Internet Explorer
Internet Explorer là chương trình dùng để duyệt Web trên Internet. Các chức năng
chính của Internet Explorer:
- Duyệt trang Web.
- Nhận và gởi tập tin theo giao thức ftp (file transfer protocol).
Control Panel
Control Panel là một tập hợp các chương trình để điều khiển các hoạt động của
Windows. Control Panel cho phép người dùng cài đặt và thiết lập các thông số của môi
trường làm việc như: ngày tháng, đơn vị tiền tệ, độ phân giải màn hình, điều khiển,
quản lý thiết bị,…
28
Trong hệ thống mạng, người dùng không có quyền quản trị sẽ không điều chỉnh
được nhiều thông số của hệ thống.
Khởi động Control Panel: click biểu tượng Windows chọn Control Panel
Cửa sổ Control Panel hiển thị.
Người dùng có thể xem (view by) theo phân loại (category) hoặc theo từng đối
tượng. Nếu người dùng chọn phân loại (category) thì có các nhóm sau đây:
a. Trình Programs
Trình điều chỉnh các ứng dụng (Programs) cho phép người dùng xem thông tin
cài đặt các ứng dụng, cập nhật hoặc gỡ bỏ các ứng dụng được cài đặt trong máy tính,
thêm các thành phần của hệ điều hành,… Người dùng nhấn đúp chuột vào biểu tượng
Programs để mở cửa sổ này.
29
Hình 1-32: Trình Program
b. Trình System and Security
30
c. Trình Clock, Language, and Region
31
Hình 1-36: Hộp thoại Region
33
AM symbol: định dạng hiển thị giờ buổi sáng.
PM symbol: định dạng hiển thị giờ buổi chiều.
- Thẻ Date: thiết lập các định dạng thời gian và các thông số liên quan đến thời
gian khác như: giờ, phút, giây, … gồm:
Short date (Date format): định dạng kiểu ngày ngắn.
Quy định: d là ngày; m là tháng; y là năm
Vi dụ, quy định dạng thể hiện là ngày/tháng/năm như sau: dd/mm/yyyy
Short date (Example): hiển thị dạng ngày ngắn đã định dạng.
Long date (Date format): định dạng kiểu ngày dài.
Long date (Example): ví dụ được định dạng kiểu ngày dài.
34
Hình 1-40: Thẻ Date quy định ngày hệ thống
d. Trình Appearance and Personalization
35
Trình Personalization
Trình Personalization cho phép người dùng thay đổi kiểu dáng cửa sổ, thiết lập
hình nền, màu nền, chế độ bảo vệ màn hình và hiệu ứng âm thanh. Người dùng
nhấp chuột vào biểu tượng Personalization để mở hộp thoại này.
Trình Display
Trình Display cho phép người dùng thiết lập độ phân giải, độ sáng, kết nối với
máy chiếu và các tùy chọn khác. Người dùng nhấp chuột trên biểu tượng Display
để mở hộp thoại này.
Nếu muốn điều chỉnh độ phân giải cho màn hình hoặc hiển thị máy chiếu khi
nối máy tính, người dùng chọn thẻ Settings và điều chỉnh độ phân giải trong khung
Screen resolution.
Trình Folder Options
Trình Folder Options cho phép người dùng thiết lập độ ẩn/hiện các tập tin/thư
mục có thuộc tính ẩn.
36
Trình Fonts
Trình quản lý Fonts, cho phép người dùng xem, gỡ bỏ font chữ đã có trong
máy tính, ẩn hoặc hiện font. Người dùng nhấp chuột trên biểu tượng Font để mở
cửa sổ này. Ngoài ra người dùng cũng có thể cài đặt thêm font chữ cho máy.
38
Hình 1-46: Trình User Accounts
39
- Chọn Add someone else to this PC. Tại cuối mục chọn I don’t have this person’s
sign-in information. Nhấn Next chọn Add a user without a Microsoft
account. Điền thông tin cho account, nhấn Finish.
Thay đổi mật khẩu:
Search
Trong Windows 10, chức năng Tìm kiếm (search) được cung cấp theo hai dạng:
(1) tìm kiếm chương trình (program) hay (2) tìm kiếm tập tin, thư mục trong máy tính
và trong hệ thống mạng hoặc trên Internet.
Người dùng có thể tìm kiếm nhanh chóng bằng cách click vào biểu tượng
Windows hay Cortana nhập nội dung cần tìm để tìm một chương trình, hay một
nội dung từ Internet (thông qua trình tìm kiếm Bing.com của Microsoft).
40
Hình 1-49: Cửa sổ tìm kiếm trực tiếp từ biểu tượng Windows
Hoặc người dùng có thể tìm kiếm trên tập tin, thư mục bằng cách gõ nội dung cần
tìm kiếm trên góc phải phía trên của cửa sổ Windows Explorer. Trong ô này, người
dùng có thể tìm tập tin, thư mục hoặc phần mở rộng tập tin theo tiêu chí tìm chính xác
hoặc gần đúng.
Hai ký tự đại diện thường được dùng khi tìm kiếm tập tin:
- Dấu ?: đại diện cho một ký tự bất kỳ trong tên tập tin.
- Dấu *: đại diện cho một chuỗi ký tự bất kỳ trong tên tập tin.
- Ví dụ: Bai?.docx Bai1.docx, Bai3.docx, …
Chuong*.docxChuong1.docx, Chuongtrinh.docx, …
Chuong.* Chuong.docx, Chuong.xls, Chuong.ppt, Chuong.dbf…
Kết quả sẽ hiển thị trên màn hình Search Result bên phải.
41
Hình 1-50: Kết quả tìm kiếm các tập tin có phần mở rộng *.docx
1.2.5. Windows Explorer
Giới thiệu
Windows Explorer là chương trình dùng để quản lý các tài nguyên hệ thống hiện
có trong máy tính như: tập tin, thư mục, ổ đĩa và những tài nguyên khác có trong máy
cũng như các máy tính trong hệ thống mạng (nếu máy tính có nối mạng).
Windows Explorer cho phép thực hiện các thao tác:
- Tìm kiếm, tạo, xóa, đổi tên, di chuyển, sao chép, đặt thuộc tính cho các đối
tượng tập tin và thư mục,…
- Định dạng và sao chép đĩa.
- Truy cập mạng máy tính,…
Khởi động Windows Explorer: thực hiện một trong các cách sau:
- Cách 1: click biểu tượng Windows File Explorer.
- Cách 2: nhấn phải chuột biểu tượng This PC Open.
- Cách 3: nhấn tổ hợp phím có biểu tượng Window+E.
42
Để hiện/ẩn khung bên trái: click vào Organize Layout Navigtion pane.
- Khung bên phải: hiển thị nội dung ổ đĩa hoặc thư mục được chọn ở khung bên trái.
Hình 1-51: Cửa sổ Windows Explorer hiển thị với thư mục được chọn
a. Hiển thị hoặc ẩn các thành phần
Người dùng có 5 nút lệnh File, Home, Share, View, Manage để chọn các lệnh
con tương ứng (thanh công cụ nào có đánh đấu phía trước tên công cụ cho biết công
cụ đó đang hiển thị).
b. Thay đổi hình thức hiển thị của các tập tin, thư mục trong khung bên phải
Người dùng click thẻ View để chọn một trong các hiển thị sau:
- Extra large icon: hiển thị dạng hình ảnh cực lớn.
- Large icons: hiển thị dạng hình ảnh lớn.
- Tiles: hiển thị tập tin, thư mục ở dạng biểu tượng lớn.
43
- Medium icons: hiển thị tập tin, thư mục ở dạng biểu tượng vừa.
- List: hiển thị tập tin, thư mục ở dạng liệt kê danh sách.
- Details: hiển thị dạng chi tiết (tên, dung lượng, loại, ngày cập nhật).
45
Thuộc tính của tập tin
- Size: cho biết dung lượng tập tin.
- Location: cho biết đường dẫn lưu
tập tin.
- Type of File: định dạng loại tập
tin.
- Open With: tập tin này mở với
chương trình ứng dụng nào.
- Created: ngày giờ tạo tập tin.
- Modified; Accessed: ngày giờ
chỉnh sửa tập tin lần cuối cùng.
1.2.6. Các chương trình tiện ích
Windows
Các chương trình tiện ích bổ sung Hình 1-56: Thuộc tính của tập tin
đi kèm trong hệ điều hành Windows giúp
người dùng có thể tính toán, vẽ, soạn thảo,
kiểm tra thông tin hệ thống,… Các chương
trình này nằm ở đường dẫn thư mục biểu
46
Hình 1-58: Hộp thoại Disk Cleanup
b. System Information
Xem thông tin hệ thống như: phiên bản Hệ điều hành, CPU, RAM, ROM BIOS,
BaseBoard Manufacturer… Có nhiều cách xem thông tin hệ thống windows như sau:
- Cách 1: click phải tại This PC trên desktop chọn Properties.
47
- Cách 2: dùng lệnh Dxdiag.
48
Hình 1-61: Tạo Task Scheduler
- Điền vào mục Name (ví dụ AutoRun Viber), mục Descriptions (mô tả thêm) và
nhấn Next.
- Xác định thời gian mở ứng dụng, (ví dụ chọn Weekly tức theo tuần) sau đó
nhấn Next.
49
- Chọn thời gian chi tiết để thực hiện tác vụ (ví dụ bắt đầu từ ngày/tháng/năm và
thứ mấy trong tuần) sau đó nhấn Next.
- Chọn hành động thực hiện (ví dụ chọn Action và Start a program) sau đó nhấn
Next.
50
- Chuyển đến mục Start a program, nhấn vào Browse và tìm đến đường dẫn chứa
file chạy .exe của ứng dụng sau đó nhấn Next và Finish.
Store hay Windows Store là cửa hàng ứng dụng của Microsoft, bao gồm các
ứng dụng miễn phí và có phí và được sắp xếp theo các mục như Apps chứa các ứng dụng
sử dụng và các tiện ích, Home chứa các mục tổng hợp, Games chứa trò chơi, Music chứa
âm nhạc, Movie & TV chứa Phim ảnh, các chương trình tivi....
52
Windows + P Thiết lập kết nối màn hình ngoài
53
Hiện nay, bộ font Unicode là font chữ chuẩn của nước ta cũng như nhiều nước
khác trên thế giới. Do đó, người dùng nên chọn bộ font Unicode cho việc học tập và làm
việc trên máy tính khi có sử dụng tiếng Việt.
54
Chuyển đổi bảng mã
Thực hiện các bước sau:
- Chọn toàn bộ nội dung muốn chuyển mã, nhấn tổ hợp phím Ctrl+C để lưu vào
bộ nhớ.
- Nhấn phải chuột vào bảng điều khiển Unikey, chọn lệnh Công cụ (tổ hợp phím
tắt Ctrl + Shift + F6).
Nguồn: chọn bảng mã hiện tại mà nội dung đang thể hiện. (ví dụ: bảng mã
VNI Window).
Đích: chọn bảng mã muốn chuyển (ví dụ: bảng mã Unicode).
Nhấn nút Chuyển mã và nút Đóng.
- Nhấn tổ hợp phím Ctrl + V để dán tại vị trí đã chọn.
Sự khác biệt giữa Unicode dựng sẳn (Unicode) và Unicode tổ hợp
- Unicode dựng sẳn (Unicode): xem tập hợp chữ, dấu mũ và dấu thanh là một
ký tự duy nhất.
- Unicode tổ hợp: mã hóa chữ và dấu mũ là một ký tự duy nhất, dấu thanh tính
là một ký tự riêng.
1.3.2. Phần mềm nén
WinZip
Phần mềm WinZip dùng để nén và giải nén các tập tin hoặc thư mục theo tùy chọn
của người dùng.
55
Tập tin hoặc thư mục nén có phần mở rộng là *.zip. Sau khi cài đặt phần mềm
Winzip nhấn phải chuột tại đối tượng cần nén.
WinRar
Phần mềm WinRar cũng dùng để nén và giải nén tập tin hoặc thư mục tương tự
như WinZip nhưng tập tin hoặc thư mục nén có phần mở rộng là *.rar.
Ngoài ra, còn có các phần mềm nén và giải nén khác như: TUGZip, ExtractNow,
DropZip, ALZip, 7-Zip, KGB Archiver,…
56
Hình 1-67: Phần mềm nén Winrar
Nén tập tin có đặt password
57
Nén tập tâp với thao tác cắt file theo dung lượng
59
Hình 1-73: Giao diện CMC
1.3.4. Phần mềm đọc tập tin PDF
Acrobat Reader là phần mềm của hãng Adobe cho phép người dùng xem các file
ở định dạng *.PDF. Các chức năng chính của Acrobat Reader gồm: xem, in ấn, phóng
lớn, thu nhỏ; công cụ chọn Text, Picture; duyệt các trang với các nút nhấn; xem theo dạng
bookmarks hoặc thumbnails,…
Haihaisoft Multimedia PDF Reader cũng đọc các định dạng *.PDF tương tự như
Acrobat Reader.
60
Hình 1-75: Giao diện Foxit Reader
Phần mềm Reader: phần mềm được cung cấp miễn phí tại Windows Store, người
dùng có thể đọc file PDF, in file, xoay trang xem.
61
Hình 1-77: Giao diện ACDSee
Phần mềm Windows Photo Viewer: là phần mềm có sẵn trên Windows 10, cung
cấp một số tính năng cơ bản để người sử dụng có thể quay ảnh, thay đổi kích thước ảnh
và chèn ảnh vào tài khoản để gửi ảnh qua Email.
62
Phần mềm Photo Gallery: cho phép người dùng xem ảnh, quay ảnh, sửa ảnh, hổ
trợ tải ảnh lên mạng xã hội như youtube, facebook, vimeo, flickr,…
63
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP
[1]. Tập bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt, Trường Đại học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
[2]. Bài tập của giảng viên.
[3]. www.otec.uoregon.edu/data-wicdom.htm
[4]. http://www.britannica.com
[5]. http://windows10-guide.com/windows-10-manual-pdf/
[6]. http://www.laptopmag.com/articles/how-to-use-windows-10
[7]. http://blogchiasekienthuc.com/tag/huong-dan-su-dung-windows-10/
[8]. http://quantrimang.com/windows-10-os
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN
BÀI TẬP 1
- Mở các cửa sổ Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft PowerPoint. Thay đổi
kích thước, di chuyển, sắp xếp các cửa sổ trên màn hình.
64
- Xem cấu hình hệ thống.
BÀI TẬP 2
Thao tác trên thanh Taskbar:
- Xem và thay đổi ngày giờ của hệ thống.
- Ẩn/hiện đồng hồ trên thanh Taskbar.
- Khóa, tự động ẩn/ hiển và di chuyển thanh Taskbar.
- Xem tình trạng các chương trình ứng dụng đang chạy.
- Kết thúc một ứng dụng đang chạy và khởi động một chương trình mới
BÀI TẬP 3
Thao tác trên màn hình Desktop
- Thay đổi ảnh nền của màn hình, sử dụng chức năng bảo vệ màn hình.
- Thay đổi độ phân giải màn hình.
- Sắp xếp các biểu tượng trên Desktop, tạo thư mục và và tập tin liên kết đặc biệt trên
Desktop. Đổi tên tập tin liên kết đặc biệt, gán thuộc tính, đổi biểu tượng cho shortcut
tập tin liên kết đặc biệt.
- Sử dụng cơ chế sắp xếp các biểu tượng trên màn hình Desktop bằng thủ công (sắp
xếp tay).
- Sử dụng lưới (grid) và không dùng lưới. So sánh sự khác biệt của hai cơ chế này?
- Sử dụng chức phím Windows + (mũi tên trái) và windows + để sắp xếp cho
từng cửa sổ được chọn.
- Thực hiện ẩn/ hiện các biểu tượng trên màn hình.
BÀI TẬP 4
Quản lý thư mục, tập tin:
- Tạo cây thư mục như hình sau
65
- Đổi tên thư mục Baigiang Slide, LinhTinh ThamKhao.
- Sao chép tất cả các thư mục con trong thư mục Word vào thư mục PowerPoint và
thư mục VB.Net.
- Thêm vào thư mục PowerPoint một thư mục con tên BaiTapThucHanh.
- Di chuyển thư mục ThamKhao đến thư mục Oracle.
- Xóa thư mục Excel trong thư mục TinHocDaiCuong.
- Phục hồi lại thư mục Excel vừa xóa.
- Xóa thư mục ThamKhao (thư mục này sau khi xóa không nằm trong Recycle Bin)
- Cho hiện/ ẩn cấu trúc cây thư mục.
- Ẩn thư mục PowerPoint.
- Hiển thị thư mục PowerPoint.
- Chia sẻ thư mục TinHocDaiCuong qua mạng với tùy chọn chỉ đọc.
- Gỡ bỏ chia sẻ cho thư mục TinhocDaiCuong.
BÀI TẬP 5
Sử dụng hộp thoại tìm kiếm để tìm tập tin và thư mục:
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .pdf
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .docx
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .xlsx
66
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .pptx
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .jpg
- Tìm kiếm các tập tin có phần mở rộng .ico
- Tìm kiếm các tập tin có phần mở rộng .ppsx
- Tìm kiếm thư mục Fonts.
- Tìm kiếm thư mục Favorites trong Internet Explorer.
- Tìm kiếm thư mục Windows Defender.
- Xác định vị trí chứa các tập tin và thư mục vừa tìm thấy.
- Ẩn/ hiện trình tìm kiếm Cortana.
- Thay đổi trình tìm kiếm Cortana sang dạng icon và box.
BÀI TẬP 6
Sử dụng điều khiển Control Panel để thiết lập và thay đổi thông số hệ thống:
- Cài đặt Font chữ.
- Xem các quy ước hiển thị về Date, Time, Number, Currency và và điều chỉnh các
thông số liên quan.
- Xem và điều chỉnh chuột. Thay đổi chức năng giữa chuột trái và chuột phải (thuận
tay trái hay phải) và tốc độ nhấn đúp chuột.
- Cài đặt và gỡ bỏ chương trình ứng dụng có sẵn.
- Cài đặt thêm chương trình ứng dụng hoặc cập nhật lại windows.
- Cài đặt thêm phần cứng vào máy tính.
- Thay đổi hình nền của desktop và độ phân giải màn hình.
- Cài đặt mật khẩu cho máy tính.
- Tìm hiểu về máy in và máy fax.
- Tìm hiểu mạng và âm thanh.
- Tạo tài khoản và mật khẩu cho tài khoản người dùng.
- Thay đổi hình tài khoản đăng nhập.
- Bật/ tắt các chức năng bảo mật của máy tính.
- Thay đổi mức độ và bật/ tắt User Account Control (UAC).
67
CHƯƠNG 2
KỸ THUẬT BÀN PHÍM
Số tiết lý thuyết: 1 (Lý thuyết, thực hành: 1 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 1
A. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức:
- Biết đánh máy nhanh, chính xác;
- Sử dụng hết các ngón tay;
Kỹ năng:
- Thuần thục cách gõ nhanh, chính xác các loại văn bản.
- Vận dụng kiến thức đã học hỗ trợ hiệu quả cho việc học tập các môn khác và làm
việc sau này như soạn thảo các bài báo cáo môn học, báo cáo chuyên đề, báo cáo
khoa học… với tốc độ đánh máy nhanh, chính xác.
Thái độ: Sinh viên tích cực, chủ động trong học tập.
B. NỘI DUNG
68
2.2. KỸ THUẬT BÀN PHÍM
2.2.1. Giới thiệu bàn phím
Tư thế ngồi
- Ngồi đối diện bàn phím;
- Thẳng lưng;
- Hai tay thoải mái.
Hướng nhìn
- Chủ yếu nhìn vào tài liệu;
- Thỉnh thoảng nhìn màn hình;
Hình 2-2: Tư thế ngồi làm việc
- Không nhìn bàn phím.
Quy tắc
- Bàn tay luôn đặt ở hàng căn cứ.
69
Hình 2-4: Nhận biết ký tự trên ngón tay
Hình 2-5: Hướng di chuyển các ngón tay trên bàn phím
Tay trái
- Ngón út: phím Q, A, Z, phím Ctrl bên trái, Shift bên trái, phím Caps Lock, phím
Tab, dấu ~, phím số 1.
- Ngón áp út: phím W, S, X, phím số 2.
- Ngón giữa: phím E, D, C, phím số 3.
- Ngón trỏ: phím R, T, F, G, V, B, phím số 4, 5.
- Ngón cái: phím Space bar.
70
Tay phải
- Ngón út: phím P, phím Ctrl bên phải, Shift bên phải, phím Enter, phím
Bachspace, các dấu ;, ‘, [, ], \, -, =, phím số 0.
- Ngón áp út: phím O, L, dấu ., phím số 9.
- Ngón giữa: phím I, K, dấu phẩy, phím số 8.
- Ngón trỏ: phím Y, U, H, J, N, M, phím số 7, 6.
- Ngón cái: phím Space bar.
Lưu ý:
- Bàn tay luôn phải đặt ở hàng căn cứ.
- Gõ phím nào chỉ được nhấc ngón tay của phím đó, các phím còn lại phải giữ yên
trên bàn phím.
[1]. Tập bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt, Trường Đại học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt.
[3]. Các phần mềm luyện ngón như TyperShark Deluxe, TypingMaster Pro, Rapid
Typing Tutor 4.6.5,…
D. BÀI TẬP
Yêu cầu: không định dạng văn bản, thực hiện 3 phút/1 bài tập
BÀI TẬP 1
Life is a moment in space. Where the dream has gone . It's a lonelier place. I kiss the
morning goodbye. But down inside you know, we never know why. The road is
narrow and long. Where eyes meet eyes. And the feeling is strong. I turn away from
the wall. I stumble and fall. But I give you it all. I am a woman in love. And I'd do
anything. To get you into my world. And hold you within. It's a right I defend. Over
and over again. What do I do?
With you eternally mine. In love there is no measure of time. We planned it all at the
start. That you and I live in each other's heart. We may be oceans away. But you feel
my love and I hear what you say. No truth is ever a lie…
71
BÀI TẬP 2
Vòng đời của một con bướm bắt đầu từ giai đoạn trứng. Bướm thường đẻ trứng trên lá
những loại cây là thức ăn ưa thích của chúng.
Giai đoạn trong trứng này kéo dài trong vài tuần cho đến khi trứng nở ra ấu trùng (sâu
bướm). Chính là những chú sâu "đáng sợ" mà chúng ta thấy ở dưới.
Sâu bướm thay lông rất nhiều lần trong suốt quá trình phát triển, và đôi cánh của chúng
cũng bắt đầu được hình thành trong giai đoạn này, nhưng chúng rất nhỏ, hầu như không
nhận biết được. Khi sâu bướm đã hoàn toàn lớn,…
BÀI TẬP 3
BÀI TẬP 4
Hi Barbie. Hi Ken. Do you wanna go for a ride?. Sure Ken. Jump In.... I'm a barbie
girl, in the barbie world. Life in plastic, it's fantastic. You can brush my hair, undress
me everywhere. Imaginati on, life is your creation. Come on Barbie, let's go party. I'm
a barbie girl, in the barbie world. Life in plastic, it's fantastic! you can brush my hair,
72
undress me everywhere. Imaginati on, life is your creation. I'm a blond bimbo girl, in
the fantasy world84
Dress me up, make it tight, I'm your dolly. You're my doll, rock'n'roll, feel the glamour
in pink, kiss me here, touch me there, hanky panky... You can touch, you can play, if
you say: "I'm always yours" I'm a barbie girl, in the barbie world. Life in plastic, it's
fantastic. You can brush my hair, undress me everywhere… 143
BÀI TẬP 5
Một sĩ quan nghiêm khắc nói chuyện với một số lính mới mà ông ta phải huấn luyện.
Ông chưa gặp họ bao giờ. Ông nói: “Tên tôi là Stone (nghĩa là đá) và tôi cứng rắn hơn
đá. Cho nên phải làm đúng như tôi đã ra lệnh, nếu các anh không muốn gặp rắc rối.
Đừng tìm cách đánh lừa tôi. Như thế chúng ta sẽ thoải mái với nhau hơn.”
Rồi ông ta đến chỗ từng người lính hỏi tên, “Nói to lên cho mọi người cũng nghe rõ. Và
đừng có quên ‘thưa ngài’ đấy nhé.”
Từng người lính nói tên của mình và rồi đến người cuối cùng…
BÀI TẬP 6
624 2455 45231 531+45 5123*45 54545/20 565656565 56565 456 8662
56+78 455564 4544-55 7513*265 765202/22 75454 654 7532 12598 156*45
75622/4 7569+568 7892/5641 75631 456 8662 56+78 455264 5123*45
54545/20 765202/22 75454 852 6571 75964 123789 456*489 74125+89 6962-
6570 75689 147 5412 12122 7521*4 5451548 762232/2 45613+455 86231
785 6568 23232 45+789 1212+45 12122*21 4656355/5 75689 224 2466
45231 531+55 5121*45 74125+89 6962-8570 25689 546 4564 78915 758923
1234889 62589/134 4555-6891 84551 745 6568 24242 45+567 2121+54
21221*21 6456455/6 56789 447 5412 12122 7521*4 5451548 762232/2
45613+455 86231
73
CHƯƠNG 3
XỬ LÝ VĂN BẢN VỚI MICROSOFT WORD
Số tiết lý thuyết: 15 (Lý thuyết: 10 tiết; bài tập: 5 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 12
A. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất học phần này sinh viên có thể:
Kiến thức:
- Nắm vững các nguyên tắc khi soạn thảo văn bản và các thao tác cơ bản;
- Thành thạo các thao tác định dạng, canh lề văn bản, sử dụng các phím tắt khi soạn
thảo văn bản, trộn thư, tạo bảng biểu, biểu đồ, sơ đồ, mục lục, in ấn,…;
- Cách tạo văn bản dạng cột;
- Trình bày báo cáo đúng chuẩn khoa học.
Kỹ năng:
- Thành thạo chức năng Auto Correct để hỗ trợ soạn thảo văn bản nhanh như tên công
ty, tên các phòng ban.
- Thiết lập thông số trang in, khổ giấy, tiêu đề đầu trang, tiêu đề cuối trang, …
- Thành thạo cách tạo mục lục tự động, mục lục hình, mục lục ảnh, mục lục bảng biểu.
- Sử dụng chức năng trộn in thư (Mail Merge) để soạn thư mẫu và trộn thư phục vụ
yêu cầu công việc như hội nghị, hội thảo, …
- Lưu trữ, cài đặt mật khẩu cho tập tin, quản lý các phiên bản tài liệu và chuyển đổi
tập tin qua các định dạng khác.
- Sử dụng thành thạo các tổ hợp phím tắt và công cụ tìm kiếm nhanh khi soạn thảo
- Thành thạo cách tạo bảng và các định dạng văn bản dạng cột, cách sử dụng tab index.
- Thành thạo cách tạo công thức toán học thông qua chức năng Microsoft Equatation.
- Sử dụng thành thạo chức năng WordArt, chèn hình ảnh, biểu đồ cho tài liệu.
- Tạo các bảng tham khảo trích dẫn, bảng chỉ mục.
- Thành thạo cách trình bày một số loại văn bản thông dụng như báo cáo chuyên đề,
báo cáo tham luận hội thảo, dự án, báo cáo nghiên cứu khoa học, khóa luận tốt nghiệp.
Thái độ:
- Sinh viên tích cực, chủ động và nghiêm túc trong học tập và tự nghiên cứu.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập, câu hỏi thảo luận, bài tập.
74
B. NỘI DUNG
3.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MICROSOFT WORD 2013
3.1.1. Giới thiệu
Microsoft Word 2013 (MS Word) là phần mềm xử lý văn bản chạy trong môi
trường Windows do Microsoft xây dựng và phát triển, có nhiều chức năng mạnh trong
soạn thảo và trình bày văn bản, đồ họa. Ngoài ra, MS Word còn cung cấp các chức năng
cao cấp trong việc trình bày, in ấn tài liệu hoặc tự động hóa công việc soạn thảo văn bản,
tạo các bảng biểu, văn bản nhiều cột, trộn in thư theo mẫu,....
3.1.2. Một số nguyên tắc soạn thảo văn bản
- Trước các dấu . , ;: không có khoảng trắng, sau các dấu này có ít nhất một khoảng
trắng.
- Không đẩy nhiều khoảng trắng để tạo khoảng trắng đầu đoạn văn.
- Không đẩy nhiều lần phím Enter để sang trang mới.
- Không dùng phím Enter để tạo khoảng cách giữa hai đoạn văn.
3.1.3. Màn hình giao diện Microsoft Word 2013
Hình 3-1: Giao diện soạn thảo văn bản của MS Word 2013
Giao diện soạn thảo của MS Word 2013 gồm các thành phần sau:
Thanh Ribbon: gồm có các thẻ (tab) cơ bản nằm ngang phía trên, mỗi thẻ đại diện cho
một vùng hoạt động như sau:
75
- Thẻ Home: gồm các công cụ định dạng văn bản như Font, Paragraph, Copy, Paste,
Bullet and Numbering…
- Thẻ Insert: cho phép chèn các đối tượng vào tài liệu như Table, Picture, WordArt,
Smartart, Chart, Header and Footer, Equation, Symbol…
- Thẻ Design: cho phép thiết kế tài liệu theo chuẩn riêng như chọn themes, chọn định
dạng cho tài liệu, chèn dòng chữ ẩn dưới tài liệu (watermark), màu nền cho tài liệu…
- Thẻ Page Layout: cho phép thiết lập định dạng cho trang giấy, một số thao tác định
dạng đoạn như thụt lề đoạn, khoảng cách đoạn…
- Thẻ References: cho phép tạo mục lục tự động, chèn chú thích, ghi chú hính ảnh,
bảng biểu, các tham khảo chéo, bảng chỉ mục…
76
Hình 3-6: Thẻ References
- Thẻ Maillings: gồm các lệnh dành cho thao tác trộn thư.
- Thẻ Review: gồm các chức năng kiểm tra chính tả, ngữ pháp, tạo ghi chú, đánh dấu
chỉnh sửa văn bản…
- Thẻ View: gồm có các chế độ hiển thị tài liệu, ẩn hiện thanh thước…
78
Để thêm nút lệnh vào thanh
Quick Access Toolbar, người
dùng nhấn phải chuột vào lệnh
muốn thêm chọn lệnh Add to
Quick Access Toolbar hoặc
Hình 3-13: Thêm lệnh vào Quick Access Toolbar
chọn lệnh Customize Quick
Access Toolbar…
Để thay đổi vị trí của Quick Access Toolbar chọn lệnh Show Quick Access
Toolbar Below the Ribbon hoặc Show Quick Access Toolbar Above the Ribbon .
Toolbar mini: khi người dùng chọn một
đoạn văn bản hoặc một từ, một thanh công
cụ hiển thị dưới dạng mờ. Nếu chuyển con
trỏ chuột đến đó, thanh công cụ này hiện rõ
và người dùng có thể thao tác trên các tùy Hình 3-14: Toolbar mini
chọn của thanh này để định dạng văn bản.
Thanh trạng thái (Status bar): cho biết thông tin liên quan đến tài liệu đang soạn
thảo như số thứ tự trang hiện hành, tổng số trang của tài liệu, tổng số từ của tài liệu,
các chế độ hiển thị tài liệu, chế độ phóng to hay thu nhỏ (zoom).
79
Hình 3-16: Thay đổi đơn vi đo trong MS Word
Bật/tắt thanh thước: chọn thẻ View nhóm Show chọn Ruler.
Hình 3-18: Hộp thoại thông báo khi thoát khỏi MS Word
80
Các tùy chọn trong hộp thoại thông báo:
- Save: lưu văn bản.
- Don’t Save: không muốn lưu những thay đổi trên văn bản.
- Cancel: hủy thao tác vừa thực hiện, quay trở lại màn hình soạn thảo Word.
3.1.4. Các chế độ hiển thị tài liệu
81
Hình 3-20: Tạo tập tin mới
Cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định và cơ chế tự động lưu
Để cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định và quy định thời gian tự động lưu giữ
tài liệu người dùng thực hiện như sau: chọn nút File lệnh Options hộp thoại Word
Options hiển thị thực hiện ở lệnh Save như hình minh họa sau đây:
82
Hình 3-22: Cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định
83
Các tùy chọn để lưu giữ tài liệu:
- OneDrive: lưu giữ trực tuyến trên dịch vụ OneDrive của Microsoft, lưu ý người
dùng phải có tài khoản Microsoft Live.
- Computer: lưu giữ tài liệu trên máy tính. Chọn đường dẫn để lưu tài liệu.
84
Ngoài ra, để xuất tài liệu qua tập tin pdf, người dùng có thể thực hiện lệnh Export
của nút File như sau: chọn thẻ File chọn thẻ Export lệnh Create PDF/XPS
Document chọn nút lệnh Create PDF/XPS hộp thoại Publish As PDF or XPS hiển
thị, người dùng đặt tên cho tập tin và chọn vị trí lưu giữ tập tin pdf.
Hình 3-25: Xuất tài liệu qua tập tin pdf hoặc xps
Lưu ý: để hạn chế bị mất thông tin khi đang làm việc, người dùng nên thực hiện thao
tác lưu giữ tài liệu trước khi soạn thảo văn bản nhằm tận dụng cơ chế tự động lưu tài
liệu (Save Autorecover) của MS Word 2013.
Lưu giữ tài liệu thành tập tin khuôn mẫu và cách sử dụng
Để lưu giữ tài liệu đang soạn thảo thành khuôn mẫu của Word, trong khung Save
As Type của cửa sổ Save As người dùng chọn Word Template (dotx) (xem hình 3-24)
Để tạo tài liệu mới theo định dạng đã lưu, người dùng thực hiện như sau: chọn
nút File thẻ New chọn lệnh Personal chọn dạng khuôn mẫu thích hợp.
85
Hình 3-26: Tạo tài liệu mới theo khuôn mẫu đã lưu trữ
3.1.6. Chia sẻ tài liệu
Ngoài cách chia sẻ tài liệu thông thường như chép tập tin, gửi thư điện tử có đính
kèm tài liệu,… MS Word 2013 hỗ trợ người dùng thực hiện việc chia sẻ tài liệu cho người
khác thông qua lệnh Share của nút File như sau:
- Gửi tài liệu qua thư điện tử (Email): thường được sừ dụng thông qua phần mềm
quản lý hộp thư Microsoft Outlook, qua đó người dùng có thể gửi dưới dạng tập
tin tài liệu đính kèm, hoặc chỉ gửi liên kết…;
- Gửi tài liệu qua Cloud (Invite people);
- Đăng tải tài liệu lên blog cá nhân (Post to Blog).
86
Hình 3-27: Chia sẻ tài liệu
3.1.7. Sử dụng trợ giúp
MS Word 2013 hỗ trợ người dùng cách thực hiện các kỹ thuật soạn thảo văn bản
bằng hệ thống trợ giúp (Help). Người dùng có thể gọi trợ giúp ngay tại máy đang làm
việc (offline) hoặc trực tuyến (online).
Cách thực hiện như sau: nhấn phím F1 hộp thoại Word Help hiển thị nhập
nội dung cần trợ giúp.
87
3.1.8. Một số phím di chuyển con trỏ văn bản trong tài liệu
Bảng 3-1: Tổ hợp phím di chuyển con trỏ văn bản
88
Sử dụng chuột
- Chọn một khối văn bản: nhấn và giữ chuột tại điểm đầu hoặc kết thúc rồi kéo
chuột ngược về phía đối nghịch.
- Chọn một từ: nhấn đúp chuột trên từ này.
- Chọn một dòng: nhấn trên thanh chọn bên trái dòng văn bản.
- Chọn một đoạn: nhấn đúp chuột trên thanh chọn bên trái văn bản.
- Chọn toàn bộ văn bản: nhấn và giữ phím Ctrl rồi nhấn chuột trên thanh chọn.
89
Chọn khối văn bản hay từ có chứa các định dạng muốn sao chép: nhấn nút Format
Painter ở nhóm Clipboard của thẻ Home nếu chỉ sao chép một lần hay nhấn
đúp chuột nếu muốn chép nhiều lần. Biểu tượng chuột trở thành .
Đưa chuột đến chọn hay quét phần văn bản muốn chép định dạng. Nếu sao chép
nhiều lần: tiếp tục chọn hay quét các phần văn bản khác. Khi chép xong nhấn phím
Esc, hay nút Format Painter để kết thúc.
3.2.4. Tìm, thay thế, di chuyển
Trong trường hợp người dùng muốn tìm nâng cao như tìm có phân biệt chữ in
hoa, chữ thường, tìm nội dung có kèm theo định dạng… người dùng chọn lệnh
Advanced Find… trong nhóm Editing của thẻ Home.
90
Hình 3-30: Tìm kiếm nâng cao
Ý nghĩa thẻ Find của hộp thoại Find and Replace
- Find what: nhập vào nhóm ký tự cần tìm.
- Search: hướng tìm trong văn bản.
All : tìm toàn bộ văn bản.
Down : tìm từ vị trí con trỏ trở xuống.
Up : tìm từ vị trí con trỏ trở lên.
- Match case: tìm có phân biệt chữ hoa, chữ thường.
- Find what words only: từ tìm kiếm phải giống y như từ trong hộp Find what.
- Sound like (English): tìm các từ phát âm giống nhau, nhưng viết hơi khác nhau,
ví dụ color và colour.
- Nút Format: tìm nhóm ký tự có kèm theo định dạng.
- Nút No Formatting: xóa định dạng ghi trong khung Find what và Replace with.
- Special: tìm các ký tự đặc biệt để thay thế như dấu phân đoạn.
- More/Less: hiện/ ẩn các tùy chọn ấn định khi tìm.
- Match prefix: tìm có phân biệt tiền tố.
- Match suffix: tìm có phân biệt hậu tố.
- Ignore punctuation characters: bỏ qua các ký tự là dấu câu.
- Ignore while-space characters: bỏ qua các ký tự khoảng trắng.
91
Thay thế nhóm ký tự trong tài liệu
Chọn thẻ Home nhóm Editing lệnh Replace hay nhấn tổ hợp phím Ctrl+H.
Hộp thoại Find and Replace hiển thị.
92
Hình 3-32: Thẻ Go To của hộp thoại Find and Replace
Ý nghĩa thẻ Go To của hộp thoại Find and Replace:
- Khung Go to what: chọn tùy chọn muốn di chuyển tới như Page (trang), Section
(phân đoạn), Line (dòng).
- Khung Enter page number: nhập giá trị cần chuyển tới.
- Click nút Next để thực hiện di chuyển, nút Previous để quay trở lại.
- Click nút Close để kết thúc.
94
Bảng 3-3: Hiệu ứng ký tự
- Thẻ Advanced
96
- In Margin: ký tự Drop Cap nằm riêng bên ngoài đoạn ở mép lề trái.
- Drop Cap Option: mở hộp thoại Drop Cap.
97
Tổ hợp phím tắt trong định dạng ký tự
Bảng 3-4: Tổ hợp phím tắt trong định dạng ký tự
98
Hình 3-42: Canh lề văn bản trong hộp thoại Paragraph
99
Thực hiện trong nhóm lệnh Indentation của hộp thoại Paragraph
Ý nghĩa các lệnh trong nhóm Indentation của hộp thoại Paragraph
- Left: canh khoảng cách từ lề trái đến đoạn văn bản.
- Right: canh khoảng cách từ lề phải đến đoạn văn bản.
- Special: lựa chọn một số cách canh lề đặc biệt gồm:
First line: dòng đầu tiên của đoạn thụt vào một khoảng xác định so với
các dòng khác;
Hanging: thụt lề từ dòng thứ hai của đoạn một khoảng xác định so với
dòng đầu tiên.
Paragraph Spacing của nhóm Paragraph trong thẻ Home hoặc thực hiện trong
lệnh Spacing của hộp thoại Paragraph.
100
Thực hiện ở lệnh Line and Paragraph Spacing của nhóm Paragraph
Hình 3-46: Giãn dòng văn bản trong hộp thoại Paragraph
101
- Khoảng cách giữa các đoạn:
Before: khoảng cách của đoạn đang chọn so với đoạn trước.
After: khoảng cách của đoạn đang chọn so với đoạn sau.
- Khoảng cách giữa các dòng trong cùng đoạn văn bản: thực hiện ở khung Line
spacing như sau:
Single: các dòng cách nhau một khoảng cách đơn (bằng chiều cao chữ).
1.5 lines: các dòng cách nhau một khoảng bằng 1.5 lần khoảng cách đơn.
Double: các dòng cách nhau một khoảng bằng hai lần khoảng cách đơn.
At least: khoảng cách tối thiểu giữa các dòng theo qui định trong hộp At.
Exactly: các dòng cách nhau một khoảng cách chính xác được quy định
trong hộp At.
Multiple: khoảng cách giữa các dòng bằng số lần khoảng cách đơn được
xác định trong hộp At.
- Chọn tùy chọn Don’t add space between paragraphs of the same style nếu
muốn các đoạn không cách nhau.
102
3.3.3. Điểm canh cột (Tab)
Word định sẵn các điểm canh cột trên thước ngang cách nhau 0.5 inch. Mỗi khi
nhấn phím tab, vị trí chuột được dịch chuyển đến một điểm canh cột tương ứng trên
thước. Người dùng có thể thay đổi khoảng cách giữa các điểm canh cột mặc định này và
thiết lập vị trí các điểm canh cột cùng với các kiểu canh cột được chọn theo ý muốn.
MS Word 2013 cung cấp năm kiểu điểm dừng tab (điểm canh cột) như sau:
- Điểm canh cột trái (Left tab) : canh thẳng lề trái các đoạn văn bản;
- Điểm canh cột phải (Right tab) : canh thẳng lề phải các đoạn văn bản;
- Điểm canh cột giữa (Center tab) : canh giữa các đoạn văn bản;
- Điểm canh cột theo dấu thập phân (Decimal tab) : canh thẳng hàng các
dấu phân cách thập phân ở những đoạn khác nhau;
- Điểm canh cột là đường kẻ đứng (BarThẻ) : tab này không định vị trí cho
văn bản, Word sẽ chèn thanh thẳng đứng tại vị trí đặt tab.
103
- Khung Alignment: chọn kiểu
điểm canh cột thích hợp.
- Khung Leader: chọn ký tự dùng
để nối giữa điểm canh cột đang
đặt với điểm canh cột ngay sau
nó.
- Xóa một điểm canh cột: chọn
điểm canh cột trong khung Tab
Stop Positions và nhấn nút
Clear.
- Xóa tất cả các điểm canh cột:
nhấn nút Clear All. Hình 3-48: Hộp thoại tab
104
3.3.4. Văn bản dạng cột (Column)
- Nhập và định dạng hoàn chỉnh tài liệu, chọn
phần văn bản muốn chia cột.
- Chọn thẻ Page Layout nhóm Page Setup
105
- Chọn thẻ Page Layout nhóm
Page Setup chọn Break chọn
Column hoặc nhấn tổ hợp phím
Ctrl+Shift+Enter.
Thay đổi khoảng cách giữa các cột và
bề rộng cột bằng Indent Marker
Ngoài cách thay đổi khoảng cách
và bề rộng giữa các cột bằng lệnh, người
dùng có thể dùng các nút Indent marker
trên thước ngang. Cách thực hiện như sau:
Hình 3-52: Chèn dấu ngắt cột
- Đưa con trỏ vào phần văn bản của
cột muốn thay đổi khoảng cách.
- Bấm và kéo vào biên của Marker trên thước để thay đổi khoảng cách giữa các cột
Hình 3-55: Các mẫu trình bày (Style) trên thẻ Home
Chọn các đoạn văn bản muốn sử dụng kiểu trình bày đoạn hoặc chọn phần văn
bản nếu muốn sử dụng kiểu trình bày ký tự thẻ Home nhóm Style chọn kiểu
trình bày thích hợp.
3.3.6. Định dạng chỉ mục và liệt kê
Chọn thẻ Home nhóm Paragraph chọn lệnh Bullets . Một danh mục
ký hiệu hiển thị, người dùng chọn ký hiệu đầu đoạn văn bản thích hợp.
Nếu người dùng muốn định nghĩa một ký hiệu đầu đoạn văn bản khác, chọn lệnh
Defined New Bullet.. hộp thoại Defined New Bullet hiển thị, thao tác để chọn ký hiệu
đầu đoạn khác.
108
Hình 3-56: Ký hiệu đầu đoạn (Bullet)
Chọn thẻ Home nhóm Paragraph chọn lệnh Numbering . Một danh
mục các dạng đánh số tự động đầu đoạn hiển thị, người dùng chọn kiểu số tự động thích
hợp.
109
Hình 3-57: Số thứ tự tự động đầu đoạn
Nếu không muốn đánh số tự động, chọn ô None hoặc click nút Numbering
trên thanh Ribbon.
Nếu người dùng muốn định nghĩa một kiểu số tự động đầu đoạn khác, chọn lệnh
Defined New Number Format.. hộp thoại Defined New Number Format hiển thị.
Ý nghĩa hộp thoại Define New Number Format:
- Number style: lựa chọn kiểu số đánh dấu.
- Font: thiết lập Font chữ cho kiểu số.
- Number format: thiết lập lại kiểu định dạng số.
- Alignment: lựa chọn canh vị trí hiển thị số.
110
Ví dụ người dùng muốn định nghĩa số tự động tăng là Câu 1, Câu 2…, định nghĩa
như hình sau đây:
- Chọn thẻ Home nhóm Paragraph chọn Multilevel List một danh
mục hiển thị, cung cấp các dạng đánh số tự động cho văn bản phân cấp, người
dùng chọn kiểu thích hợp.
- Nếu không muốn đánh danh sách tự động, chọn ô None hoặc click nút Multilevel
- Chọn thẻ Home nhóm Paragraph click dấu mũi tên ở nút Border
chọn lệnh Borders and Shading để thực hiện đóng khung.
của nút Shading để lựa chọn màu nền được liệt kê. Nếu người dùng muốn
định nghĩa màu nền khác, chọn lệnh More Color.
- Hoặc thực hiện tô nền ở thẻ Shading của hộp thoại Borders and Shading.
113
Hình 3-62: Tạo màu nền cho đoạn văn
114
Bảng Reveal Formatting lưu trữ các
thông tin định dạng về các đoạn văn bản như
font chữ, các định dạng đoạn như canh lề, thụt
lề đoạn, khoảng cách giữa các đoạn… Bảng
thông tin này giúp người dùng dễ dàng nhận
thấy định dạng khác nhau giữa các đoạn văn
bản trong tài liệu.
Để hiển thị/tắt bảng Reveal Formatting
nhấn tổ hợp phím Shift + F1.
Nếu muốn xem chi tiết từng định dạng:
trong bảng Reveal Formatting, click chọn định
muốn xem chi tiết hộp thoại tương ứng định
dạng sẽ hiển thị. Hình 3-64: Hộp thoại quản lý định dạng
muốn chèn).
- Để chèn ký tự đặc biệt như Copyright ©, Registered ®, Trademark ™, ...: chọn thẻ
Special Characters của hộp thoại Symbol.
115
Hình 3-66: Hộp thoại Symbol để chèn ký tự đặc biệt
Gán tổ hợp phím tắt cho ký tự đặc biệt
Chọn ký tự đặc biệt muốn gán phím tắt, click nút Shortcut Key… nhấn tổ hợp
phím tắt vào khung Press new shortcut key nhấn nút Assign.
Gở bỏ phím tắt đã gán cho ký tự:
- Chọn ký tự đặc biệt có phím tắt muốn gở bỏ click nút Shortcut Key…
- Trong khung Current keys chọn tổ hợp phím tắt muốn gỡ bỏ nhấn nút Remove.
118
Nhóm lệnh Arrange:
- Nhóm lệnh này nhằm quy định
vị trí hình ảnh so với văn bản.
- Position: vị trí hình ảnh so với
văn bản như hình ảnh nằm bên
trái văn bản, hình ảnh nằm bên phải văn bản, hình nằm giữa văn bản…
- Wrap Text: thiếp lập vị trí hình ảnh với nội dung văn
bản như nội dung văn bản bao chung quanh hình
ảnh (square), hình ảnh ẩn bên dưới nội dung văn
bản (behind text), hình ảnh chèn bên trên nội dung
văn bản (in front of text),…
- Align: canh lề hình.
- Rotate: xoay chiều hình ảnh.
Hình 3-71: Vị trí hình
Nhóm lệnh Size: ảnh với băn bản
- Size: thay đổi kích thước (Height, Widh) hình ảnh
trên tài liệu.
- Crop: xén hình. Chọn biểu tượng Crop khi đó
hình ảnh sẽ được bao quanh các bởi các đường cắt,
người dùng click chuột tại những điểm này rồi kéo
đến vị trí cần thu hẹp hay mở rộng hình ảnh. Nếu muốn cắt hình theo những
khuôn mẫu cho sẳn, chọn lệnh Crop to Shape của lệnh Crop.
Chèn WordArt
a. Chèn WordArt
WordArt là kiểu chữ nghệ thuật.
Để chèn WortArt, thực hiện như sau:
- Đặt con trỏ tại vị trí muốn chèn.
- Chọn thẻ Insert nhóm Text
chọn WordArt một danh sách các
mẫu chữ nghệ thuật hiển thị chọn
một kiểu thích hợp và nhập nội
dung cho WordArt. Hình 3-72: Chèn WordArt
119
b. Hiệu chỉnh WordArt
Chọn đối tượng WordArt muốn
hiệu chỉnh thanh lệnh Drawing
Tools hiển thị, thực hiện hiệu chỉnh
WordArt trong nhóm WordArt Styles
của thẻ Format.
Hình 3-73: Hiệu chỉnh WordArt
- Text Fill: chọn màu cho chữ
WordArt. Chọn vào dấu mũi tên của nút Text Fill để chọn màu thích hợp.
- Text Outline: chọn màu cho đường viền WordArt.
- Text Effect: chọn hiệu ứng cho WordArt.
120
Hình 3-75: Hộp thoại Format Text Effects của WordArt
Scribble : vẽ tự do.
- Basic Shapes: vẽ các đối tượng hình vẽ
cơ bản.
- Block Arrows: vẽ các hình vẽ thuộc
Hình 3-77: Các đối tượng Shape
dạng mũi tên khối.
- Flowchart: vẽ các hình vẽ dạng biểu đồ tiến trình.
- Callouts: vẽ các hình vẽ dạng lời thoại.
- Stars and Banners: vẽ các ngôi sao, biểu ngữ.
- New Drawing Canvas: nếu chọn, trên văn bản sẽ hiển thị một khung vẽ chứa
các đối tượng vẽ (nếu người dùng vẽ hình vẽ trong khung này, khi di chuyển
đến vị trí mới hoặc xem văn bản trên máy khác thì hình vẽ không xảy ra hiện
tượng lệch so với định dạng trang văn bản).
122
c. Nhập văn bản vào Shape
- Nhấn phải chuột lên Shape muốn nhập văn
bản.
- Chọn Add Text con trỏ xuất hiện, nhập
văn bản.
d. Định dạng Text Box và Shape Hình 3-78: Nhập văn bản vào Shape
Để định dạng Text box và Shape, người dùng thực hiện hiệu chỉnh ở thẻ Format
của thanh công cụ Drawing Tools.
: canh vị trí nội dung văn bản trong text box và shape.
Biểu đồ
a. Vẽ biểu đồ
Chọn thẻ Insert nhóm Illustrations chọn Chart danh sách các mẫu biểu
đồ hiển thị chọn kiểu biểu đồ thích hợp nhấn OK.
Trên màn hình xuất hiện cửa sổ Excel với các thông số mặc định. Người dùng
thay đổi giá trị dữ liệu trong các ô sao cho thích hợp với biểu đồ cần thể hiện. Khi
thay đổi xong giá trị dữ liệu, thoát khỏi cửa sổ chương trình Excel.
123
Hình 3-80: Chèn biểu đồ vào tài liệu
b. Hiệu chỉnh biểu đồ
124
- Quick Layout: lựa chọn cách bố trí dữ liệu hiển thị trong biểu đồ.
- Chart Styles: mẫu màu áp dụng cho cột hiển thị dữ liệu trong biểu đồ.
- Save As Template: lưu mẫu biểu đồ hiện hành để áp dụng lại lần sau.
- Add Chart Element: thêm các thành phần của biểu đồ như tiêu đề biểu đồ,
tiêu đề cho các trục dữ liệu,…
Thẻ Format: hiệu chỉnh cho từng đối tượng trên biểu đồ như màu, kiểu chữ ...
Hiệu chỉnh trực tiếp ở những nút lệnh bên phải biểu đồ như sau:
125
Ý nghĩa các mục chọn trong hộp thoại SmartArt
- List: các dạng danh sách.
- Process: các dạng tiến trình.
- Cycle: biểu đồ chu trình.
- Herarchy: sơ đồ tổ chức.
- Relationship: các dạng lưu đồ quan hệ.
- Matrix: các dạng ma trận.
- Pyramid: lưu đồ hình tháp.
Mẫu SmartArt được chọn sẽ thể hiện trên trang văn bản như sau:
chọn
đối tượng toán học trong thẻ
Design để chèn vào công thức.
Hình 3-84: Chèn công thức toán học
127
Hình 3-85: Thẻ Design Equation
Ý nghĩa các mục chọn trên thẻ Design Equation:
- Equation: lựa chọn mẫu biểu thức toán học khác với biểu thức đang lựa chọn.
- Symbols: chèn các ký tự đặc biệt của toán học.
- Structures: chèn các cấu trúc toán học như phân số, tích phân, lũy thừa,…
128
Chụp ảnh cửa sổ, ứng dụng đưa vào tài liệu
MS Word 2013 hỗ trợ người dùng chụp hình các cửa sổ ứng dụng đang làm việc
bằng chức năng Screenshot. Khi chọn lệnh Screenshot, danh sách các cửa sổ ứng dụng
đang mở, người dùng nhấn chuột vào hình muốn đưa vào làm minh họa cho tài liệu.
Nếu chỉ muốn chụp hình một phần cửa sổ ứng dụng: chọn lệnh Screen Clipping..
Khi chọn lệnh này màn hình máy tính sẽ mờ đi và con trỏ chuyển thành dấu cộng màu
đen người dùng nhấp chuột và khoanh một vùng cần chụp vùng đó sẽ sáng lên và ngay
khi thả chuột người dùng sẽ có được một bức ảnh chèn vào văn bản là vùng vừa chọn.
130
Sử dụng công cụ Draw Table
- Chọn thẻ Insert nhóm Tables Table Draw Table con trỏ chuột biến
Di chuyển bảng
Đưa trỏ chuột đến bảng cần di
chuyển góc trái của bảng xuất hiện biểu
tượng , nhấn chuột lên biểu tượng này
Hình 3-90: Thao tác di chuyển bảng
và kéo để di chuyển bảng.
131
- Hoặc đưa con trỏ chuột ra ngoài cạnh trái của dòng muốn chọn, con trỏ chuột trở
thành và nhấn chuột hay nhấn đôi chuột tại một ô bất kỳ trong dòng.
- Đưa con trỏ vào dòng muốn chọn thẻ Table Tools thẻ Layout Select Row.
Chọn một hay nhiều cột
- Đưa con trỏ vào ô đầu tiên của cột muốn chọn, nhấn tổ hợp phím
Shift+Alt+PageDown.
- Hoặc con trỏ chuột vào cạnh trên cùng của cột muốn chọn, con trỏ chuột trở thành
và nhấn chuột (hay giữ phím Alt) và nhấn chuột tại một ô bất kỳ trong cột.
- Đưa con trỏ vào dòng muốn chọn, chọn thẻ Table Tools thẻ Layout Select
Column.
Chọn cả bảng
- Giữ phím Alt và nhấp đôi chuột tại ô bất kỳ trong cột.
- Hoặc đưa con trỏ chuột vào bảng, click nút để chọn bảng.
- Đưa con trỏ vào bảng, chọn thẻ Table Tools thẻ Layout Select Table.
trỏ chuột trở thành (phân cách cột) hoặc (phân cách dòng). Nhấn và kéo
chuột qua trái/phải để thay đổi kích thước.
- Cách 2: nhấn giữ chuột lên biểu tượng (cho cột) hoặc (cho dòng) trên thanh
thước và kéo để thay đổi kích thước của cột hoặc dòng.
- Cách 3: chọn các cột muốn có cùng chiều rộng (hoặc các dòng muốn có cùng
chiều cao) chọn thẻ Table Tools thẻ Layout nhóm Cell Size, nhập giá trị
vào ô Width (hoặc Height).
Hình 3-91: Thao tác điều chỉnh độ rộng cột, dòng trong bảng
132
Phóng to, thu nhỏ kích thước bảng
Đưa trỏ chuột đến bảng cần thay đổi
kích thước cho đến khi góc dưới phải của
bảng hiển thị biểu tượng . Nhấn giữ chuột
Hình 3-92: Thay đổi kích thước bảng
vào biểu tượng này và kéo để phóng to hay
thu nhỏ bảng.
133
- Nhấn phải chuột chọn lệnh Insert hoặc chọn thẻ Table Tools thẻ Layout
Row & Column, có hai tùy chọn:
Insert Above: thêm bên trên các dòng đang chọn.
Insert Below: thêm bên dưới các dòng đang chọn.
134
b. Xóa cột/ dòng
Chọn các cột/dòng muốn xóa nhấn phải chuột chọn Delete Columns/Delete
Rows hoặc chọn thẻ Table Tools Layout Row & Column Delete Delete
Rows/Delete Columns.
c. Xóa bảng
Chọn bảng muốn xóa, chọn thẻ Table Tools thẻ Layout Row & Colum
Delete Delete table hoặc nhấn phải chuột và chọn lệnh Delete Table.
3.5.3. Các thao tác trên bảng
135
Hình 3-99: Đóng khung, tô nền bảng
- Chọn ô/ dòng/ cột/ bảng muốn đóng khung/ tô nền.
- Chọn kiểu đóng khung bảng ờ nhóm Table Style, hoặc thực hiện đóng khung bảng
ở nhóm Borders.
- Để tô nền, thực hiện ở lệnh Shading.
- Ngoài ra, người dùng có thể thực hiện đóng khung, tô nền ở hộp thoại Border and
Shading.
3.5.4. Nội dung trong bảng
Để thao tác với nội dung văn bản trong bảng, người dùng thực hiện ở nhóm
Alignment và nhóm Data trong thẻ Layout của thanh công cụ Table Tools.
136
- Chọn hàng muốn tạo tiêu đề trong bảng, chọn thẻ Table Tools thẻ Layout
nhóm Data lệnh Repeat Header Rows. Tiêu đề chỉ tạo ra khi nội dung của bảng
chuyển sang trang văn bản mới.
- Để xoá tiêu đề của bảng: chọn tiêu đề trên bảng, sau đó chọn lệnh Repeat Header
Rows trong nhóm lệnh Layout.
138
Hình 3-104: Chuyển từ văn bản sang bảng
139
Tạo màu nền cho trang
Chọn thẻ Design nhóm Page
Background chọn lệnh Page Color
chọn màu nền.
Chọn hiệu ứng cho nền: chọn lệnh Fill
Effects… hộp thoại Fill Effects hiển thị,
người dùng có thể chọn hiệu ứng màu chuyển
sắc (thẻ Gradient), nền là hình có vân hoặc
hoa văn (thẻ Texture, thẻ Pattern) hay chọn
hình ảnh có sẳn làm nền cho trang (thẻ
Hình 3-106: Tạo màu nền cho trang
Picture).
Bỏ màu nền của trang: chọn lệnh No color.
140
3.6.2. Thêm hình mờ Watermart
Watermark giúp người dùng định dạng những dòng chữ mờ hoặc hình ảnh mờ nằm
dưới các ký tự trên tài liệu, nhằm giúp bảo vệ văn bản gốc của người dùng tránh sự sao
chép.
Thực hiện như sau: chọn thẻ Design nhóm Page Background chọn
Watermark một danh sách mẫu Watermark được liệt kê, chọn Custom Watermark…
Hộp thoại Printed Watermark hiển thị.
nhóm Page Setup Margins. Một danh sách các lề trang hiển thị, người dùng lựa
chọn một mục thích hợp. Nếu muốn chọn một kiểu canh lề khác: chọn lệnh Custom
Margins.
142
Hình 3-111: Hộp thoại Page Setup
Ý nghĩa hộp thoại Page Setup:
- Khung Multiple Pages: thiết lập chế độ cho nhiều trang giấy.
Normal: chế độ bình thường.
Mirror margin: hai lề đối xứng nhau.
2 pages per sheet: hai trang trên một tờ giấy.
Book fold: kiểu cuốn sách gấp.
Thay đổi lề bằng thước
- Chuyển sang chế độ soạn thảo Page Layout.
- Đưa trỏ chuột đến biên của thước, con trỏ biến thành mũi tên hai chiều.
Phân trang
MS Word tự động sang trang khi đã đủ số hàng trên một trang. Tuy nhiên, việc
phân trang tự động này đôi khi không hợp lý như tiêu đề ở trang trước, nội dung ở trang
sau. Do đó, để tránh tình trạng này, người dùng có hai cách để phân trang lại như sau:
Cách 1: quy định cách điều khiển quá trình phân trang
- Chọn các đoạn cần phân trang lại.
- Chọn thẻ Home mở hộp thoại Pragraph chọn thẻ Line and Page Breaks.
145
Phân đoạn
Phân đoạn dùng để chia tài liệu
ra làm nhiều phần, mỗi phần có thể
được định dạng riêng rẽ.
Để chèn một dấu ngắt phân đoạn
vào tài liệu, thực hiện:
- Đặt con trỏ tại vị trí muốn đặt
dấu ngắt phân đoạn.
- Chọn thẻ Page Layout nhóm
Page Setup lệnh Breaks
trong mục Section breaks chọn
một trong các mục sau:
Next page: phân đoạn bắt đầu
từ đầu trang kế tiếp
Continuous: phân đoạn bắt
đầu sau phân đoạn kế trước
trên cùng một trang.
Even Page: phân đoạn bắt
đầu từ trang chẵn kế tiếp.
Odd Page: phân đoạn bắt đầu Hình 3-116: Chèn phân đoạn
từ trang lẻ kế tiếp.
Xóa bỏ một dấu ngắt phân đoạn
- Chọn thẻ Home nhóm Paragraph Show/Hide .
- Di chuyển con trỏ đến dấu phân đoạn muốn xóa (đường có tên Section Break).
- Nhấn phím Delete. Khi đó, phân đoạn này sẽ có định dạng của phân đoạn kế sau.
3.6.4. Số trang, tiêu đề đầu trang/cuối trang
Chèn số trang
Chọn thẻ Insert nhóm Header & Footer chọn lệnh Page Numbers, danh
mục các kiểu đánh số thứ tự cho trang hiển thị.
146
Ý nghĩa các mục chọn:
- Top of Page: số trang hiển thị ở đầu trang.
- Bottom of Page: số trang hiển thị ở cuối trang.
- Page Margins: số trang hiển thị ở lề trang.
- Current Position: số trang hiển thị ngay vị trí con trỏ soạn thảo văn bản.
- Format Page Numbers: mở hộp thoại Page Number Format để hiệu chỉnh lại số
thứ tự trang.
- Remove Page Numbers: bỏ đánh số trang.
147
Tiêu đề đầu trang và cuối trang
Tiêu đề đầu trang (Header), cuối trang (Footer) là phần văn bản chứa những
thông tin lặp đi lặp lại ở đầu và cuối mỗi trang như tên chương, tên sách, số trang, ....
Thao tác thực hiện:
- Chọn thẻ Insert nhóm Header & Footer chọn lệnh Header để tạo tiêu đề
đầu trang hoặc lệnh Footer để tạo tiêu đề cuối trang danh sách các kiểu tiêu đề
đầu trang/cuối trang được hiển thị, chọn kiểu thích hợp hoặc chọn lệnh Edit
Header hay Edit Footer để tự tạo tiêu đề đầu trang hoặc cuối trang.
- Bỏ Header/Footer: chọn Remove Header hoặc Remove Footer.
Thanh công cụ Header & Footers
Hình 3-120: Bật/tắt chức năng kiểm tra chính tả và ngữ pháp tiếng Anh
3.7.2. Sử dụng từ đồng nghĩa
MS Word 2013 sử dụng bộ từ điển có sẳn hoặc trực
tuyến đề tìm từ đồng nghĩa. Thực hiện như sau:
Cách 1:
- Click chọn từ cần tìm từ đồng nghĩa.
- Trong nhóm Profing của thẻ Review, chọn lệnh
Thesaurus bảng Thesaurus liệt kê các từ đồng
nghĩa hiển thị
- Trong danh sách liệt kê này, nhấn phải chuột lên từ
muốn thay thế và chọn lệnh Insert.
Cách 2:
- Nhấn phải chuột tại từ cần tìm từ đồng nghĩa
chọn lệnh Synonyms một danh sách các từ đồng
nghĩa được liệt kê.
- Click chọn từ thích hợp. Hình 3-121: Tìm từ đồng nghĩa
150
3.7.3. Đánh dấu thay đổi trên tài liệu
151
Footnote nằm ở ngay cuối trang có nội dung muốn ghi chú. Thao tác thực hiện:
- Đặt vị trí con trỏ chuột tại nội dung cần ghi chú.
- Chọn thẻ References nhóm Footnotes chọn lệnh Insert Footnote nhập
nội dung ghi chú.
Lưu ý: trong một trang thứ tự đánh dấu ghi chú bắt đầu bằng số 1, 2, 3,…
b. Endnote
Endnote là những ghi chú nhỏ kế bên văn
bản, giúp hiểu rõ hơn về văn bản đã trình bày.
Endnote nằm ở trang cuối cùng của văn bản.
Thao tác thực hiện:
- Đặt vị trí con trỏ chuột tại vị trí cần tạo
Hình 3-126: Chèn Endnote
ghi chú.
- Chọn thẻ References nhóm Footnotes chọn lệnh Insert Endnote nhập
nội dung ghi chú.
c. Loại bỏ ghi chú
- Quét khối chọn số thứ tự đánh dấu ghi chú cần loại bỏ.
- Nhấn phím Delete để bỏ ghi chú đang chọn, khi số thứ tự của ghi chú được bỏ
thì nội dung của ghi chú cũng tự động được loại bỏ theo.
Lưu ý:
- Trong một văn bản đánh dấu ghi chú bắt đầu bằng i, ii, iii,… Nếu muốn thay
đổi cách đánh dấu ghi chú, thực hiện trong hộp thoại Footnote and Endnote.
- Để xem lại tất cả các ghi chú trong tài liệu: Chọn thẻ References nhóm
Footnotes chọn lệnh Show Notes hộp thoại Footnotes and Endnote hiển
thị. Trong hộp thoại này người dùng tùy chỉnh ký hiệu đánh dấu ghi chú.
152
Hình 3-127: Tùy chỉnh Footnote và Endnote
153
- Thẻ Math AutoCorrect: các tùy chọn thay đổi các biểu thức thành ký hiệu phù
hợp.
- Thẻ AutoFormat, thẻ AutoFormat As You Type: các tùy chọn tự động kiểu trình
bày cho tài liệu
- Thẻ Action: tùy chọn cho phép kích hoạt một số lệnh trong thanh trình đơn.
Trong những thẻ trên, thẻ AutoCorrect chứa những thao tác thường dùng khi soạn
thảo văn bản
154
- Capitalize names of day: tự động viết hoa ký tự đầu khi nhập thứ trong tuần bằng
tiếng Anh.
- Correct accidental usage of cAPS LOCK key: tự động sửa các từ bị lỗi khi đã bật
phím Caps Lock mà lại nhấn thêm Shift.
- Replace text as you type: bật tính năng AutoCorrect.
Tạo mục từ AutoCorrect
Cách 1: tạo trực tiếp mục từ trong thẻ AutoCorrect
- Trong ô Replace, nhập tên mục từ (từ viết tắt).
- Trong ô With, nhập vào nội dung của mục từ.
- Click nút Add và OK.
Cách 2: tạo thông qua một nhóm từ hay một đoạn có sẵn
- Chọn đoạn văn bản muốn đưa vào AutoCorrect.
- Chọn thẻ File Options thẻ Proofing chọn nút AutoCorrect Option
Hộp thoại AutoCorrect hiển thị khối văn bản chứa trong ô With.
- Trong ô Replace, nhập từ viết tắt cho đoạn văn bản.
- Click nút Add và nút OK.
Tái hiện nội dung mục từ AutoCorrect
Nhập tên mục từ, kết thúc bằng khoảng trắng hoặc các dấu câu (dấu phẩy, dấu
chấm, …), nội dung của mục từ tự động hiển thị.
Xóa mục từ AutoCorrect
Trong khung danh sách của hộp thoại AutoCorrect, chọn mục từ muốn xóa và
nhấn nút Delete.
3.7.6. Bảng tham khảo trích dẫn
Bảng tham khảo trích dẫn (Table of Authorities) là bảng liệt kê danh sách các nội
dung có tham khảo tài liệu trong văn bản. Để tạo bảng tham khảo trích dẫn, người dùng
cần tạo bảng thông tin trích dẫn trước.
Cách tạo bảng thông tin trích dẫn:
Chọn các thông tin tham khảo thẻ References nhóm Table of Authorities
nhấn nút Mark Citation hộp thoại Mark Citation hiển thị.
155
Hình 3-130: Tạo bảng thông tin trích dẫn
156
Hình 3-131: Tạo bảng tham khảo trích dẫn
Khi có thay đổi nội dung thông tin tham khảo, người dùng phải chọn lệnh Update
Table trong nhóm Table of Authorities của thẻ References.
3.7.7. Chỉ mục
Chỉ mục (Index) là một danh sách tham khảo và được tổ chức theo từng chủ đề
hoặc theo từ khóa. Để tạo chỉ mục người dùng phải xác định cụm từ nào trong tài liệu
cần tạo chỉ mục.
Cách thực hiện như sau:
Xác định các cụm từ trong tài liệu cần tạo chỉ mục:
Chọn các thông tin muốn tạo chỉ mục thẻ References nhóm Index nhấn
nút Mark Entry hộp thoại Mark Index Entry hiển thị.
157
Hình 3-132: Xác định cụm từ tạo chỉ mục
Ý nghĩa của hộp thoại Mark Entry Index:
- Khung Main Entry: chỉ mục chính.
- Subentry: phân loại chỉ mục theo chủ đề hoặc từ khóa.
- Current page: đánh số trang trong bảng chỉ mục theo trang hiện tại.
- Page range: đánh số trang theo nhiều trang.
- Khung Page number format: định dạng số trang.
- Nút Mark: đánh dấu.
- Nút Mark all: đánh dấu tất cả.
Tạo bảng chỉ mục:
Sau khi đã tạo các chỉ mục, để tạo bảng chỉ mục người dùng click chuột tại vị trí
thích hợp chọn thẻ References nhóm Index chọn lệnh Insert Index hộp thoại
Index hiển thị, khai báo các thông tin sau đây:
- Chọn ngôn ngữ thể hiện trong bảng chỉ mục ở khung Language.
- Nếu muốn chia cột cho bảng chỉ mục: chọn số cột ở khung Columns.
158
Hình 3-133: Tạo bảng chỉ mục
159
Hình 3-134: In ấn
3.8.2. Fax tài liệu
MS Word 2013 hỗ trợ người dùng
fax tài liệu trực tiếp từ tập tin. Cách thực
hiện như sau:
Chọn thẻ File chọn lệnh Print
khung Printer chọn lệnh Fax click nút
Print để fax tài liệu. Hộp thoại New Fax
hiển thị, điền các thông tin cần thiết và
nhấn nút Send để gửi.
160
Hình 3-136: Hộp thoại Fax
161
Hình 3-138: So sánh các phiên bản
162
3.10.2. Hạn chế thao tác biên tập và truy xuất tài liệu
a. Hạn chế thao tác biên tập tài liệu
Để hạn chế tài liệu bị chỉnh sửa nội dung, thay
đổi định dạng, … nhằm đảm bảo tài liệu được an
toàn, người dùng sử dụng chức năng Restrict
Editing. Cách thực hiện như sau:
- Chọn thẻ Review nhóm Protect chọn
lệnh Restrict Editing hộp thoại Restrict
Editing hiển thị. Hoặc chọn thẻ File Info
chọn lệnh Restrict Editing trong nút Protect
Document.
- Chọn Limit formatting to a selection of styles
để bật chức năng hạn chế định dạng.
- Chọn Allow only this type of editing in the
document để cho phép thực hiện một số thao
tác với tài liệu như ghi chú, đánh dấu chỉnh
sửa tài liệu…(mặc định các thao tác này bị
khóa).
Hình 3-141: Hạn chế
- Chọn Yes, Start Enforcing Protection để thực
biên tập tài liệu
hiện các cài đặt trên Word hiển thị hộp
thoại Start Enforcing Protection người dùng
khai báo mật khẩu để cài đặt khóa các thay
đổi trên.
b. Vô hiệu hóa hạn chế biên tập tài liệu
Để vô hiệu hóa tính năng hạn chế biên tập,
chỉnh sửa định dạng, người dùng mở hộp thoại
Restrict Editing và chọn nút Stop Protection. Hộp
thoại Unprotect Document hiển thị, nhập mật
khẩu để vô hiệu hóa chức năng hạn chế biên tập
tài liệu.
Hình 3-142: Bỏ tính năng hạn
chế biên tập tài liệu
163
c. Hạn chế truy xuất tài liệu
MS Word 2013 cho phép phân quyền truy xuất tài liệu bằng kỹ thuật Active
Directory Rights Management Services (AD RMS). Kỹ thuật này cho phép xác định
đối tượng nào được quyền mở, chỉnh sửa, in,…tài liệu. Tuy nhiên, để sử dụng tính
năng này người dùng phải đăng ký sử dụng dịch vụ của Microsoft.
Chọn thẻ File Info chọn lệnh Restrict Access trong nút Protect Document.
3.10.3. Thêm chữ ký điện tử cho tài liệu
Chữ ký điện tử (Digital Signature) là đoạn mã được đính kèm tài liệu.
- Đặt con trỏ vào vị trí muốn chèn chữ ký điện tử
- Chọn thẻ Insert nhóm Text chọn lệnh Microsoft Signature Line trong nút
Signature Line hộp thoại Signature Setup hiển thị, người dùng khai báo những
thông tin cần thiết và nhấn nút OK để xác nhận.
Xóa chữ ký điện tử: nhấn phải tại dòng chữ ký điện tử và chọn lệnh Remove
Signature.
Lưu ý:
- Để thực hiện được các chức năng trong mục này như hạn chế truy xuất tài liệu, tạo
chữ ký điện tử,… người dùng phải đăng nhập tài khoản Microsoft.
- Để thực hiện việc tạo chữ ký điện tử, người dùng phải vô hiệu hóa tính năng hạn chế
biên tập tài liệu.
164
3.10.4. Đặt mật khẩu cho tài liệu
Chọn thẻ File Info chọn lệnh Encrypt with Password trong nút Protect
Document hộp thoại Encrypt Document hiển thị, người dùng nhập mật khẩu.
166
- Step 3 of 6: Chọn Use an existing list
chọn tiếp Select a different list chọn file
dữ liệu nguồn đã tạo nhấn Open chọn
Next Write your letter để qua bước kế tiếp.
- Step 4 of 6: đặt con trỏ văn bản tại vị trí cần
chèn tên khách mời chọn More items
Hộp thoại Insert Merge Field hiển thị
chọn mục Họ_tên trong ô Fields (vì mục này
tương ứng vị trí với khách mời trong Giấy
Mời) và nhấn nút Insert để chèn. Tương tự Hình 3-147: Lệnh Step by Step Mail
cho các field còn lại. Merge Wizard
167
Hình 3-149: Các bước trộn thư
168
- Thao tác tương tự cho tất cả các tiêu đề còn lại.
- Di chuyển con trỏ văn bản đến vị trí cần chèn mục lục, chọn lệnh Table of Contents.
- Chọn những kiểu trình bày sẵn có hoặc tùy chọn chi tiết bằng cách nhấn chọn lệnh
Custom Table of Contents... hộp thoại Table of Contents hiển thị.
169
- Use hyperlinks instead of page numbers: có sử dụng liên kết từ mục lục tới trang
đặt Heading.
- Nút Formats: chọn kiểu cho mục lục.
- Show Levels: hiển thị đến cấp tiêu đề nào trong mục lục.
- Thẻ Leader: chọn ký tự nối giữa tiêu đề và số trang.
- Nút Modify: chỉnh sửa mục lục.
- Nút Option: mở hộp thoại Table of Contents Options để tùy chọn thêm một số
tính năng khác.
3.12.2. Cập nhật mục lục
Khi đã tạo mục lục, nếu có chỉnh sửa
tài liệu người dùng phải cập nhật bảng mục
lục. Cách thực hiện như sau:
- Chọn thẻ References nhóm Table
of Contents chọn Update Table
- Hoặc di chuyển đến bảng mục lục
Hình 3-152: Cập nhật mục lục
click phải chuột chọn lệnh
Update Table.
Update pages numbers only: chỉ cập nhật số trang.
Update entire table: cập nhật cả số trang và nội dung mục lục.
[1]. Tập bài giảng Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc biệt,
Trường Đại học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt.
[3]. Bài giảng, bài tập của giảng viên
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN
170
4. Để soạn thảo theo mẫu sau, có thể sử dụng những kỹ thuật nào?
a. Cài đặt Font chữ mặc định cho Ms Word như sau: font Times New Roman, kiểu chữ
thường, size 13.
b. Trong ổ D, tạo thư mục có tên là Bai Tap Word và cài đặt vị trí lưu trữ tập tin mặc
định cho MS Word là thư mục mới tạo.
d. Thiết lập khổ giấy A4, giấy đứng. Lề trái: 2,5 cm; lề phải: 2 cm; lề trên: 2 cm; lề dưới:
2 cm.
f. Khai báo thuộc tính cho tập tin: chủ để Bài Tập tin học đại cương, tác giả là họ tên
của sinh viên.
g. Xuất tập tin đang soạn thảo với dạng tập tin pdf và lưu trong thư mục đã tạo ở câu b.
171
BÀI TẬP 3: Chủ đề canh lề đoạn văn
Nhập và định dạng văn bản sau đây:
172
BÀI TẬP 4: Chủ đề chèn ký tự đặc biệt
BÀI TẬP 5: Chủ đề số tự động tăng, tạo ghi chú, thụt lề đoạn văn
Nhập và định dạng văn bản sau đây:
173
BÀI TẬP 7: Chủ đề điểm canh cột
Soạn thảo văn bản sau đây:
174
BÀI TẬP 9: Chủ đề chèn đối tượng đồ họa
Soạn thảo văn bản theo mẫu sau:
BÀI TẬP 10: Chủ đề chèn công thức toán học (Equation)
Soạn thảo các công thức toán học sau đây:
175
BÀI TẬP 11: Chủ đề chèn đối tượng text
Tạo phiếu bảo hành theo mẫu sau
BÀI TẬP 13: Chủ đề tiêu đề đầu trang, cuối trang (Header, Footer)
Thiết lập tiêu đề cuối trang (tập tin có ít nhất 2 trang) như sau:
Trang 1: số trang được thiết lập theo định dạng i, ii, iii, …
176
BÀI TẬP 14: Chủ đề trộn in thư (Mail merge)
Tạo mẫu thư mời
177
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP
BÀI TẬP 1
Soạn thảo văn bản theo mẫu sau:
BÀI TẬP 2
178
BÀI TẬP 3
Soạn thảo văn bản theo mẫu sau:
179
BÀI TẬP 4
Tạo văn bản theo mẫu sau
180
BÀI TẬP 5
Tạo biên bản bàn giao hồ sơ
(Lưu ý: sinh viên tự chỉnh sửa những định dạng sai trong bảng biểu)
181
BÀI TẬP 6
Tạo hóa đơn bán hàng theo mẫu sau:
BÀI TẬP 2
Tạo tập tin BaiTap2.docx và thực hiện những yêu cầu sau đây:
2. Trên tập tin mới soạn thảo, thực hiện các yêu cầu sau:
- Định dạng đoạn 1 như sau: văn bản canh giữa, size 16, chữ màu đỏ, phối màu
Gradient Dark Variations với kiểu Linear Up.
- Định dạng đoạn 2 như sau: văn bản canh đều 2 bên, dòng đầu tiên thụt lề 1 cm, dãn
dòng 1.5, dãn đoạn 12 pt
- Tạo footnote cho cụm từ “sơ đồ tư duy” với nội dung là (Mindmap).
- Chèn Picture có tên mindmap.png trong thư mục HinhBT trong ổ đĩa GiangVien
vào phía sau đoạn 2.
- Thay đổi kích thước của ảnh với chiều rộng là 15 cm.
- Định dạng Picture Style là Reflected Rounded Rectangle.
BÀI TẬP 3
1. Mở tập tin BaiTap2.docx lưu lại thành tập tin BaiTap3.docx
2. Chèn shape Horizontal Scroll.
3. Thay đổi kích thước của shape với chiều rộng là 16 cm, chiều cao 4 cm.
183
4. Định dạng Shape Style là Subtle Effect – Gold, Accent 4.
5. Chuyển nội dung “Ghi nhớ bằng chữ viết tắt và hình ảnh” vào trong shape vừa tạo.
6. Đoạn 2 chia làm 2 cột đều nhau, khoảng cách giữa 2 cột là 2 cm, có đường phân cách
ở giữa.
7. Tạo DropCap cho ký tự đầu tiên của đoạn 2 với số dòng rơi là 4 dòng, khoảng cách
giữa DropCap và văn bản còn lại là 1 cm.
BÀI TẬP 4
1. Mở tập tin BaiTap3.docx lưu lại thành tập tin BaiTap4.docx
2. Áp dụng Theme Slice cho tập tin.
3. Định dạng DropCap ký tự L có đường viền Square Dot 1pt, màu Blue, nền màu Green
với Pattern color White, style 50%.
4. Thiết lập trang giấy khổ A4, hướng giấy đứng, lề trái 2.5 cm, lề phải 2 cm, lề trên 2 cm,
lề dưới 2 cm.
5. Tạo Watermark với nội dung là họ tên sinh viên, font Arial, size 54, color Purple, layout
Diagonal.
6. Tạo Header với nội dung “Phương pháp ghi nhớ”.
7. Tạo Footer với họ tên sinh viên ở vị trí bên trái, chèn số trang ở vị trí bên phải.
BÀI TẬP 5
1. Nhập đoạn văn bản sau đây với font Arial, size 12, lưu tập tin với tên BaiTap5.docx
Lợi ích của làm việc nhóm trong môi trường doanh nghiệp
Với việc phát triển các nhóm làm việc, trước hết doanh nghiệp sẽ giải quyết được các vấn
đề phức tạp về chuyên môn trong từng công việc cụ thể. Bên cạnh đó mô hình nhóm sẽ
giúp doanh nghiệp:
Thực hiện tốt các mục tiêu lớn trong những điều kiện cụ thể;
Thực hiện những dự án lớn cần nhiều người tham gia;
Thực hiện các quy trình làm việc, kết nối liên phòng ban, liên công ty, giảm thiểu các thủ
tục, vướng mắc trong sự phối hợp giữa các bộ phận;
Tạo sự chủ động cho nhân viên, cấp trên có thể tin tưởng khi trao quyền cho một nhóm
làm việc;
Củng cố tinh thần hợp tác, đoàn kết giữa các thành viên, xây dựng văn hóa công sở và
văn hóa doanh nghiệp.
184
2. Thực hiện các yêu cầu sau:
a. Nội dung canh đều 2 bên, dãn đoạn 12pt, dãn dòng 1.5 lines.
b. Đoạn 1 định dạng WordArt với style Fill – Blue, Accent 1, Shadow, font size 24,
canh giữa. Shape style Intense Effect – Gold, Accent 4, cao 3.5 cm, rộng 16.5 cm.
c. Chuyển nội dung của WordArt trên thành chữ in hoa, khoảng cách giữa các ký tự
co lại 2pt.
d. Các đoạn từ “Thực hiện tốt các mục tiêu…” tới “… văn hóa doanh nghiệp” định
dạng bullet kiểu chấm tròn đặc.
e. Chèn Picture có tên Teamwork.jpg trong thư mục cho sẵn vào và để phía bên trái
đoạn “Với việc phát triển các nhóm làm việc…” với chiều rộng của ảnh là 4 cm,
style Snip Diagonal Corner White.
f. Chèn Picture có tên Teamwork2.gif trong thư mục cho sẵn vào và để phía bên dưới
nội dung đoạn từ “Thực hiện tốt các mục tiêu…” tới “… văn hóa doanh nghiệp” với
hiệu ứng Crisscross Etching.
3. Xuất tập tin với định dạng pdf theo tên BaiTap5.pdf
BÀI TẬP 6
1. Dùng định dạng Tab, nhập văn bản sau đây với font Arial, size 12, lưu tập tin với tên
BaiTap6.docx
185
4. Ngắt trang qua trang 2 và sao chép nội dung trong trang 1 qua trang 2.
5. Chuyển toàn bộ nội dung trang 2 sang dạng bảng (table) 3 cột và 9 dòng.
6. Tạo caption cho bảng với nội dung “Bảng 1: Cơ cấu nhu cầu nhân lực những ngành
nghề thu hút nhiều lao động 06 tháng cuối năm 2016”.
7. Định dạng bảng với độ cao các dòng là 1.5 cm, văn bản canh kiểu center left.
8. Đường viền ngoài (border) của bảng kiểu nét đôi màu Red, các đường viền bên trong
bảng kiểu nét đơn màu Blue.
9. Dòng đầu tiên tô nền màu Yellow, văn bản in đậm, canh kiểu center.
10. Các nội dung STT từ 1 8 canh kiểu center.
11. Dựa vào bảng này vẽ biểu đồ (chart) cột biểu thị nhu cầu nhân lực những ngành nghề
thu hút nhiều lao động 06 tháng cuối năm 2016.
BÀI TẬP 7
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Arial, size 12, lưu tập tin với tên BaiTap7.docx
2. Nội dung mục Bằng chữ định dạng in nghiêng màu xanh.
3. Xuất tập tin với định dạng pdf theo tên PhieuThu.pdf
BÀI TẬP 8
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Arial, size 12, lưu tập tin với tên BaiTap8.docx
186
2. Định dạng bảng với độ cao các dòng từ dòng 3 trở đi là 0.8 cm.
3. Đường viền ngoài của bảng kiểu nét đôi, các đường viền bên trong bảng kiểu nét đơn.
4. Dòng tiêu đề của bảng văn bản in đậm, canh kiểu center.
5. Dùng chức năng tính toán trong bảng, tính tồng tiền
6. Định dạng tổng số tiền in đậm và nghiêng.
7. Xuất tập tin với định dạng pdf theo tên PhieuXuatKho.pdf
BÀI TẬP 9
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Times New Roman, size 13, lưu tập tin với tên
BaiTap9.docx
187
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Số CMND: ......................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Hôm nay tôi làm đơn này Kính mong Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý đào tạo kiểm
tra, xem xét và xác nhận cho tôi đã được tốt nghiệp hệ Đại học , Cao đẳng , Trung cấp
chính quy của Trường.
Lý do tôi xin xác minh Bằng tốt nghiệp: ...............................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Trong khi chờ đợi sự chấp thuận của quý trường tôi xin chân thành cảm ơn!
BÀI TẬP 10
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Times New Roman, size 13, lưu tập tin với tên
BaiTap10.docx
Tác dụng kỳ diệu của cây sen
Sen là loài cây rất quen thuộc với người Việt, hoa sen không chỉ đẹp, thơm mà các bộ
phận khác trên cây sen từ hạt, lá đến củ…đều có tác dụng chữa bệnh rất tốt.
Cánh hoa sen thường có khá nhiều cánh, bất kể là sen trắng hay sen hồng đều được sử
dụng để ngâm bồn (Spa trị liệu) rất hiệu quả trong thư giãn tinh thần, loại bỏ tế bào da
chết trong cơ thể, tái tạo da giúp da tươi trẻ. Đặc biệt, tinh dầu được chiết xuất từ cánh
hoa sen trắng còn được dùng dưỡng da và massage giúp lưu thông khí huyết.
Trong hạt sen có chứa nhiều chất chống oxy hóa, ngăn ngừa tác động có hại của các
gốc tự do trong cơ thể. Đặc biệt hạt sen còn có tác dụng hàn gắn, phục hồi protein
trong cơ thể người bị tổn thương, giúp cho làn da luôn trẻ trung.
Tâm sen có tác dụng an thần, dưỡng tâm, giúp điều trị chứng mất ngủ, hồi hộp, lo âu.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp, phòng chống rối loạn nhịp tim.
Lá sen có rất nhiều tác dụng, như chữa mất nước cho cơ thể khi bị tiêu chảy, giúp
mang lại giấc ngủ cho những người khó ngủ, hay trằn trọc, phòng chống béo phì,
uống thay trà để giải nhiệt, làm mát.
Các món ăn được chế biến từ củ sen còn có tác dụng cung cấp năng lượng sạch cho
cơ thể, bảo vệ tim, điều hòa huyết áp, kiểm soát chứng đau đầu, hay lo lắng.
Ngó sen được sử dụng như một thực phẩm thông dụng trong chế biến các món gỏi, ăn
lẩu, ăn sống, xào…
189
2. Nội dung canh đều 2 bên, dãn đoạn 12pt, dãn dòng 1.15.
3. Đoạn 1 định dạng WordArt với style Fill – Blue, Accent 1, Shadow, font size 24, canh
giữa. Shape style Intense Effect – Gold, Accent 4, cao 3,5 cm, rộng 16,5 cm.
4. Sau đoạn 1 tạo SmartArt dạng Ascending Picture Accent Process với các nội dung
tương ứng là Cánh sen, Hạt sen, Tâm sen, Lá sen, Củ sen, Ngó sen. Chèn hình theo vị
trí tương ứng trong SmartArt (Hình lấy từ thư mục cho sẵn)
5. Đổi màu SmartArt theo kiểu Colorful
6. Từ đoạn “Cánh hoa sen thường có…” đến “.. các món gỏi, ăn lẩu, ăn sống, xào…” định
dạng bullet kiểu chấm vuông đen.
7. Chèn hình sen.jpg vào làm nền cho nội dung có định dạng bullet.
8. Thiết lập trang giấy khổ A4, hướng giấy đứng, lề trái 2.5 cm, lề phải 2 cm, lề trên 2 cm,
lề dưới 2 cm.
9. Tạo Footer với họ tên sinh viên ở vị trí bên trái, chèn số trang ở vị trí bên phải.
BÀI TẬP 11
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Times New Roman. Các số từ (1) đến (6) dùng để
chỉ vị trí, không nhập các số này.
190
2. Tạo khung viền cho phiếu báo tuyển sinh kiểu nét đơn màu đen.
3. Lưu tập tin với tên MauPhieubaotuyensinh.docx
4. Nhập nội dung sau trong Excel. Lưu tập tin với tên Danhsachhocsinh.xlsx
5. Thực hiện thao tác trộn thư để chèn thông tin từng học sinh vào phiếu báo tuyển sinh
theo từng vị trí như sau:
- Vị trí (1): Mã HS
- Vị trí (2): Họ và tên học sinh
- Vị trí (3): Ngày sinh
- Vị trí (4): Nơi sinh
- Vị trí (5): Họ tên Cha, họ tên Mẹ
- Vị trí (6): Địa chỉ
6. Định dạng in đậm cho Mã HS và Họ tên học sinh sau khi chèn vào.
7. Xuất ra phiếu báo cho từng học sinh, lưu tập tin với tên Phieubaotuyensinh.docx
BÀI TẬP 12
Mở tập tin văn bản MauMucluc.docx. Thực hiện các yêu cầu sau:
1. Thiết lập trang giấy khổ A4, hướng giấy đứng, lề trái 2.5 cm, lề phải 2 cm, lề trên 2
cm, lề dưới 2 cm.
2. Tạo Footer với họ tên sinh viên ở vị trí bên trái, chèn số trang/ tổng số trang ở vị trí
bên phải (ví dụ: Trang 5/18).
3. Nội dung canh đều 2 bên, dãn đoạn 12pt, dãn dòng 1.15.
4. Tùy chỉnh định dạng cho heading như sau:
- Heading 1: font Arial, size 14, in đậm, chữ màu đen
- Heading 2: font Arial, size 12, in đậm, chữ màu đen
- Heading 3: font Arial, size 12, in nghiêng, chữ màu đen
191
5. Áp dụng Multilevel List sau để tạo định dạng danh sách cho
các đề mục được highlight.
6. Tạo mục lục tự động cho nội dung
192
CHƯƠNG 4
TRÌNH CHIẾU VỚI MICROSOFT POWERPOINT
Số tiết lý thuyết: 5 (Lý thuyết: 3 tiết; bài tập: 2 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 3
A. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức:
- Nắm vững các thao tác định dạng, canh lề slide, nhập nội dung văn bản, tạo bảng
biểu, biểu đồ, sơ đồ, in ấn,…
- Nắm vững cách tạo các hiệu ứng chuyển động cho slide, cho các đối tượng trên slide.
Cách thiết lập phiên trình chiếu ấn tượng, thu hút người nghe.
Kỹ năng:
- Định dạng tập tin mẫu thông qua chức năng Slide Master.
- Thành thạo cách tạo hiệu ứng cho các đối tượng trên slide và hiệu ứng slide.
- Thay đổi màu sắc, font chữ cho các đối tượng trên slide và slide.
- Thành thạo cách sao chép, thêm mới, xóa slide, ẩn slide và hiển thị slide.
- Thành thạo cách chèn các hình ảnh, bảng biểu, phim ảnh, liên kết với các phần mềm
ứng dụng hoặc các website… hỗ trợ bài thuyết trình.
- Thiết lập thông số trình chiếu cho bài thuyết trình.
- Cài đặt mật khẩu và chuyển đổi các định dạng khác nhau cho bài thuyết trình.
- Thiết lập thông số trang in và in nội dung các slide với nhiều trang.
- Kỹ thuật soạn bài thuyết trình hiệu quả thông qua các chức năng của PowerPoint.
Thái độ:
- Sinh viên tích cực, chủ động và nghiêm túc trong học tập và tự nghiên cứu.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập, câu hỏi thảo luận, bài tập.
B. NỘI DUNG
194
- Nút Close: đóng ứng dụng, có thể nhận được thông báo lưu lại các thay đổi của
bài trình chiếu.
- Thẻ File: truy cập các lệnh tạo mới (new), mở (open), lưu (save/save as), in
(print),…
- Quick Access Toolbar (thanh công cụ truy cập nhanh): chứa các lệnh thông dụng
nhất, có thể thêm/bớt các lệnh theo nhu cầu sử dụng trong hộp Customize Quick
Access Toolbar.
- Thanh Ribbon: hệ thống Ribbon với 3 thành phần chính: thẻ (Tab), nhóm (Group),
các nút lệnh (Command Button). Các nút lệnh có liên quan với nhau được gom vào
một nhóm, nhiều nhóm có chung một tác vụ được gom vào trong một thẻ.
- Vùng soạn thảo bài trình chiếu: hiển thị slide hiện hành.
- Thanh trạng thái (Status Bar): hiển thị thông tin về bài trình chiếu và cung cấp
các nút lệnh thay đổi chế độ hiển thị và chức năng phóng to, thu nhỏ vùng soạn
thảo.
4.1.2. Hiển thị tập tin trình chiếu
Các chế độ hiển thị tập tin trình chiếu như sau:
Hình 4-2: Cách chọn chế độ hiển thị tập tin trình chiếu
- Normal: hiển thị theo kiểu thông thường, dùng để xử lý từng slide. Đây là chế độ
hiển thị mặc định của PowerPoint.
- Slide sorter: hiển thị toàn bộ các slide có trong bài trình chiếu, dùng để theo dõi vị
trí, thứ tự slide.
- Outline view: hiển thị dàn ý các slide, thường dùng để thêm nội dung văn bản cho
slide.
- Reading view: hỗ trợ người dùng vừa soạn thảo vừa trình chiếu.
- Notes page: thêm các ghi chú trên mỗi slide.
195
4.2. TẠO VÀ LƯU BẢN TRÌNH CHIẾU
4.2.1. Tạo bảng trình chiếu
Tạo một tập tin mới trong PowerPoint có thể thực hiện theo các cách sau:
Hình 4-3: Giao diện màn hình làm việc của tập tin Powerpoint vừa tạo
- Cách 2: nhấn tổ hợp phím Ctrl + N;
- Cách 3: Click thẻ File chọn lệnh New, hiển thị cửa sổ New.
198
Hình 4-7: Tạo tập tin trình chiếu theo khuôn mẫu đã lưu
199
Hình 4-9: Chọn chuẩn video phù hợp
- Thiết lập thời gian ngưng ở từng slide và kèm theo lời thuyết trình (Record
Timings and Narrations). Người dùng có thể đặt mức thời gian ngưng cho mỗi
slide (tính theo giây), chẳng hạn như mặc định là 5 giây.
Hình 4-10: Thiết lập thời gian ngưng ở từng slide và kèm theo lời thuyết trình
- Nhấn Create Video hộp thoại Save As xuất hiện đặt tên tập tin và chọn đường
dẫn lưu trữ nhấn Save.
Hình 4-12: Khung giữ chỗ (placeholder) và khung văn bản (textbox)
4.3.2. Đổi màu giao diện slide trình chiếu
Tất cả các bài thuyết trình đều được thể hiện theo bảng màu (color scheme) phù
hợp với chủ đề của nó. Người dùng chọn màu cho giao diện slide trình chiếu như sau:
- Chọn thẻ Design chọn màu trong nhóm Variants.
201
- Nếu không có màu phù hợp thì nhấn vào nút More trong nhóm Variants chọn
Color chọn màu phù hợp.
Hình 4-14: Chọn màu cho giao diện slide trình chiếu
- Hoặc người dùng tự tạo bảng màu bằng cách nhấn vào nút More trong nhóm
Variants chọn Color chọn Customize colors Hộp thoại Create New
Theme Colors hiển thị.
202
Hình 4-15: Tạo bảng màu cho giao diện slide trình chiếu
4.3.3. Đổi font chữ mặc định
Khi tạo một slide trình chiếu mới bằng việc sử dụng mẫu thiết kế chuẩn, các slide
đã được gán trước một Font chữ mặc định. MS.PowerPoint cho phép đổi Font chữ đó
theo ý muốn của người dùng. Cách thực hiện như sau:
- Chọn thẻ Home chọn lệnh Editing chọn Replace chọn Replace Fonts.
Hộp thoại Replace Font hiển thị.
- Trong hộp thoại Replace Font chọn font chữ mới trong khung With để thay thế
font chữ hiện có trong khung Replace nhấn Replace nhấn Close.
203
Hình 4-16: Đổi font chữ mặc định trong PowerPoint
Tuy nhiên, có những lúc người dùng sử dụng một font để soạn thảo trong slide
nhưng khi thuyết trình sử dụng một máy khác, không có đủ những font đã soạn thảo trước
đó sẽ làm các câu chữ trong lúc thuyết trình hiện lên không đúng theo ý của người trình
bày. Để tránh trường hợp này, người dùng sử dụng chức năng nhúng Fonts ở hộp thoại
PowerPoint Options. Cách thực hiện như sau:
- Mở hộp thoại PowerPoint Options: trong hộp thoại Save As chọn Tools chọn
Save Options; hoặc click thẻ File chọn Options.
204
- Trong hộp thoại PowerPoint Options: chọn vào tùy chọn Embed font in the file
của mục Preserve fidelity when sharing this presentation, hai tùy chọn như sau:
Embed only the characters used in the presentation (best for reducing file
size): giúp giảm dung lượng tập tin nhưng lại không cho phép chỉnh sửa ở
máy tính khác.
Embed all characters (best for editing by others): thuận tiện cho việc chỉnh
sửa lại ở máy tính khác.
- Sau khi chọn xong nhấn OK.
205
Hình 4-19: Canh lề nội dung trong PowerPoint
Chèn Textbox
Chèn khung văn bản vào slide, chọn thẻ Insert trong nhóm Text chọn Text Box
có biểu tượng và vẽ.
Hình 4-22: Các nhóm trong thẻ Format để định dạng Textbox
- Tạo màu nền: chọn Text Fill chọn màu trong các
màu có sẵn hoặc các lựa chọn khác:
More Fill Colors: chọn các màu khác;
Eyedropper: lấy màu từ đối tượng khác;
Picture: chọn hình ảnh làm nền;
Gradient: phối hợp các màu theo các góc khác
nhau;
Texture: hình ảnh mẫu có sẵn.
- Tạo màu đường viền: chọn Text Outline chọn
màu có sẵn hoặc màu khác (More Outline Colors),
Weight (độ dày của đường viền), Dashes (kiểu
đường viền). Hình 4-23: Định dạng
- Tạo hiệu ứng: chọn Text Effects Shadow (bóng màu nền
mờ), Reflection (gương), Glow (viền), Bevel (tạo hình nổi), 3-D Rotation (nút 3
chiều), Transform (tạo độ cong).
- Tạo màu nền cho khung: chọn Shape Fill. Các hiệu ứng tương tự Text Fill.
207
- Tạo đường viền cho khung: chọn Shape Outline; tạo
hiệu ứng cho khung chọn Shape Effects. Các hiệu ứng
tương tự Text Outline và Text Effects.
Chèn WordArt
WordArt dùng để tạo các hiệu ứng hình ảnh trên nội
dung nhập vào. Điểm mới của PowerPoint 2013 là không
có sự khác biệt giữa WordArt và các Textbox: chỉ việc áp
dụng WordArt Styles vào các textbox.
Để đưa WordArt Styles vào PowerPoint 2013: chọn
thẻ Insert trong nhóm Text chọn biểu tượng WordArt
Hình 4-24: Định dạng
hiệu ứng chữ
chọn mẫu muốn vẽ.
Thiết lập một textbox với WordArt Styles:
- Chọn nội dung cần định dạng;
- Chọn thẻ Format trong nhóm WordArt
Styles, chọn thư viện WordArt Styles.
Thay đổi nội dung WordArt:
- Chọn WordArt muốn chỉnh sửa.
- Nhập nội dung mới thay thế cho nội dung
cũ.
Phóng to, thu nhỏ và di chuyển WordArt: chọn
WordArt và kéo thả các chấm tròn xung quanh
Thay đổi bố cục WordArt: chọn thẻ Format, các
hiệu ứng tương tự Textbox
Chèn Shapes
Để chèn shapes vào slide: chọn thẻ Insert
nhóm Illustrations Shapes, tại cửa sổ Insert
Shapes có nhiều nhóm khác nhau chọn shape
thích hợp.
208
Chèn Picture
a. Thêm hình ảnh từ file có sẵn
Chọn thẻ Insert nhóm Illustrations chọn
Picture, hoặc chọn biểu tượng Insert Picture từ trong
slide.
b. Tạo album ảnh
Hình 4-26: Chèn Picture
Để tạo slide có album ảnh, người dùng không phải
vào slide
sử dụng bất cứ phần mềm nào khác để tạo album ảnh rồi
dán vào PowerPoint. MS PowerPoint 2013 hỗ trợ chức năng Photo Album để tạo slide
có album ảnh. Cách thực hiện như sau:
- Chọn thẻ Insert nhóm Images chọn Photo Album.
Chèn sơ đồ (SmartArt)
SmartArt là chức năng thêm các sơ đồ tổ chức, lưu đồ… có nhiều hình dạng khác
nhau vào slide trình chiếu như: List (dạng danh sách), Process (lưu đồ, sơ đồ tiến trình),
Cycle (sơ đồ xoay vòng), Hierarchy (sơ đồ phân cấp), Relationship (sơ đồ mối liên hệ),
Matrix (ma trận), Pyramid Diagram (sơ đồ hình tháp).
Để chèn sơ đồ chọn thẻ Insert nhóm Illustrations chọn SmartArt.
210
Trong quá trình soạn
thảo có thể nhập dữ liệu
trực tiếp vào các textbox
hay sử dụng khung soạn
thảo. Muốn xóa bỏ khung
text nào thì chọn khung đó
và nhấn phím Delete. Muốn
thêm khung người dùng
chọn Add Shape hoặc thao
tác trong khung Type Your
Text Here bên trái.
PowerPoint 2013 cho Hình 4-30: Thay đổi hình dạng shape –
phép chuyển đổi nội dung nhập nội dung cho smartart
của một Textbox thành SmartArt.
- Đổi hướng trái/phải cho sơ đồ chọn biểu tượng Right to Left.
- Tắt/mở khung Text Pane (Type Your Text Here) chọn biểu tượng Text Pane.
- Thay đổi sơ đồ trong nhóm Layouts của thẻ Format.
- Thay đổi màu sắc và kiểu được thiết kế sẵn trong nhóm SmartArt Styles.
211
Chèn biểu đồ
PowerPoint có thể vẽ biểu đồ (Chart) ở nhiều dạng như dạng cột (columns), dạng
bánh (pie), dạng đường thẳng (line), dạng vành khuyên (doughnut),… hoặc chèn một
biểu đồ đã được vẽ sẵn trong Word hoặc Excel.
Một số dạng biểu đồ thường dùng trong trình chiếu như: biểu đồ hình tròn (Pie
chart) mô tả phần trăm hay cơ cấu; biểu đồ thanh (Bar chart) để so sánh, xếp hạng; biểu
đồ phân tán (Scatter) mô tả mối tương quan; bảng dữ liệu để so sánh số liệu.
Để tạo biểu đồ: chọn thẻ Insert nhóm Illustrations Chart.
213
Chèn âm thanh
Để chèn âm thanh vào slide: chọn thẻ Insert
nhóm Media Audio, có các lựa chọn sau:
- Online Audio: chèn tập tin âm thanh online.
- Audio on My PC: chèn tập tin âm thanh có sẵn.
- Record Audio: thu âm và chèn bản thu vào, bật nút thu âm thanh và phát âm
để thu, khi thu xong cho ngừng. Lưu ý: phải có micro mới sử dụng được.
Sau khi chèn file âm thanh, một hộp
thoại hiển thị hỏi xem âm thanh có được tự
động phát khi thực hiện trình chiếu slide
này. Chọn Yes hay No tùy theo yêu cầu. File
âm thanh sẽ hiển thị dưới dạng biểu tượng
cái loa nhỏ trên Slide. Hình 4-38: Hộp thoại thu âm
214
- Để cắt xén phần đầu clip: kéo vạch màu xanh lá (ở ngoài cùng bên trái) tới
vị trí muốn âm thanh bắt đầu phát.
- Để cắt xén phần cuối clip: kéo vạch màu đỏ (ở bên phải) tới vị trí muốn âm
thanh dừng.
Chèn bảng
Bảng (Table) được sử dụng để đặt các nội dung dưới dạng hàng/cột. Để tạo một
bảng trên slide: chọn thẻ Insert chọn Tables Table, rê chuột để chọn số hàng/cột
và click chuột để tạo table.
Sau khi đã tạo xong bảng, để hiệu chỉnh bảng chọn thẻ Design và Layout. Việc
tùy chỉnh bảng thực hiện tương tự như trong MS Word (xem phần 3.5.2).
216
cùng. Để thay đổi cách sắp xếp một đối tượng: nhấn phải chuột vào đối tượng hoặc
chọn thẻ Home Drawing Arrange, có một số tùy chọn:
- Bring to Front: di chuyển đối tượng lên lớp trên cùng.
- Send to Back: di chuyển đối tượng ra lớp sau cùng.
- Forward: di chuyển đối tượng lên một lớp.
- Send Backward: di chuyển đối tượng ra sau một lớp.
218
4.4. CÁC THAO TÁC TRÊN SLIDE
4.4.1. Thêm slide
Để thêm một slide trong tập tin trình
chiếu đang mở, chọn thẻ Home chọn
New Slide chọn mẫu Layout có sẵn hoặc
nhấn tổ hợp phím Ctrl + M (chèn một slide
mới có layout mặc định). Để tạo slide mới
giống như slide hiện hành bằng cách chọn
thẻ Home chọn New Slide Duplicate
Selected Slides.
4.4.2. Xóa slide
Trong chế độ Normal View chọn cửa
sổ slides ở thanh bên trái màn hình hoặc Hình 4-46: Thêm slide
mở chế độ Slide Sorter View chọn slide muốn xóa nhấn Delete trên bàn phím hoặc
chọn thẻ Home lệnh Delete.
4.4.3. Sao chép slide
Chức năng này cho phép sao chép slide
trong tập tin trình chiếu. Để sao chép các slide
trong tập tin trình chiếu thực hiện theo các cách
sau:
- Cách 1: chọn slide cần sao chép trong
khung Slides ở chế độ Normal View hoặc
mở chế độ Slide Sorter nhấn phải chuột
và chọn lệnh Copy đến vị trí đích muốn
đặt slide đó nhấn phải chuột chọn lệnh
Paste.
- Cách 2: chọn slide cần sao chép chọn Hình 4-47: Thêm slide giống slide
đang chọn (duplicate slide)
thẻ Home lệnh Copy (Ctrl+C) đến vị
trí đích muốn đặt slide đó chọn thẻ Home lệnh Paste (Ctrl+V).
Trong trường hợp người dùng muốn sao chép một slide giống như một slide nào
đó trong tập tin trình chiếu, thực hiện như sau: chọn slide cần sao chép chọn thẻ Home
mở lệnh Copy chọn lệnh Duplicate (Ctrl+D) để nhân đôi slide đang chọn.
219
4.4.4. Sắp xếp slide
Chức năng này cho phép sắp xếp lại các slide trong tập tin trình chiếu đúng với
trình tự nội dung theo ý của người soạn thảo. Để sắp xếp các slide trong phiên trình chiếu
có thể thực hiện theo các cách sau:
- Cách 1: chọn slide cần thay đổi vị trí trong khung Slides hoặc Outline hoặc trong
chế độ Slide Sorter nhấn phải chuột và chọn Cut đến vị trí đích muốn đặt
slide đó nhấn phải chuột chọn lệnh Paste.
- Cách 2: chọn slide cần sao chép chọn thẻ Home chọn Cut (Ctrl+X) đến vị
trí đích muốn đặt slide đó chọn thẻ Home Paste (Ctrl+V).
- Cách 3: chọn slide cần thay đổi vị trí trong khung Slides hoặc Outline hoặc trong
chế độ Slide Sorter dùng chuột kéo tới vị trí mới.
4.4.5. Ẩn slide
Trong tập tin trình chiếu
PowerPoint, đôi khi người dùng
muốn ẩn đi một slide nào đó
(slide thông tin tham khảo hay
giải thích thêm) và chỉ truy cập
đến slide này khi cần thiết.
Slide được ẩn sẽ không được
hiển thị trên màn hình trình
chiếu trừ khi PowerPoint có
lệnh truy cập đến slide đó. Để
ẩn một slide có thể thực hiện
theo các cách sau:
Hình 4-48: Thao tác ẩn slide
- Cách 1: chọn slide muốn
ẩn Slide Show Set Up Hide Slide.
- Cách 2: nhấn phải chuột trên slide muốn ẩn chọn lệnh Hide Slide.
Để truy cập đến slide ẩn, mở chế độ Slide Show (phím F5), nhấn phím số thứ tự
của slide ẩn và nhấn Enter. Nếu có nhiều slide ẩn và không nằm theo thứ tự thì có thể
dùng phím tắt H để chuyển đến slide ẩn tiếp theo.
Để hiển thị lại slide ẩn, di chuyển chuột về slide ẩn muốn hiện chọn thẻ Slide
Show Set Up tắt Hide Slide hoặc click chuột phải vào slide ẩn và tắt Hide Slide.
220
4.4.6. Màn ảnh rộng 16:9
PowerPoint 2013 cũng đã bắt kịp xu thế màn ảnh rộng 16:9 chứ không chỉ bó gọn
trong màn trình chiếu 4:3. Thao tác thực hiện: thẻ Design chọn Slide Size chọn
Widescreen (16:9).
221
Tạo đường viền cho Picture: chọn thẻ Format nhóm Picture Styles
lệnh Picture Border.
Áp dụng các hiệu ứng đặt biệt: đổ bóng, 3-D,…. chọn thẻ Format nhóm
Picture Styles Picture Effects chọn các kiểu sau: Preset (3 chiều),
Shadow (bóng mờ), Reflection (gương), Glow (viền), Soft Edges
(viền),Bevel (tạo hình nổi), 3-D Rotation (nút 3 chiều).
4.4.8. Làm việc với Slide Master
Slide Master cho phép người dùng thiết kế trên tất cả các slide đều có chung đặc
điểm như: logo là biểu tượng của công ty, các tiêu đề có cùng một kiểu chữ và kích cỡ,
hoặc xuất hiện một thông tin nào đó trong tất cả các slide, màu nền, hình ảnh nền,…
PowerPoint thực hiện điều này qua hai slide đặc biệt , đó là Slide Master và Tilte Master.
222
- Header & Footer: vùng thể hiện nội dung footer, số silde và ngày tháng năm
tạo/chiếu slide.
223
Muốn thay đổi font chữ, màu theme, hiệu ứng hoặc font nền: chỉnh sửa trong
nhóm Edit Theme hoặc Background.
Muốn chỉnh sửa màu chữ, cỡ chữ hoặc các chỉnh sửa khác cho khung nào thì
chọn khung đó chọn thẻ Home chọn định dạng mong muốn.
Chèn ngày, giờ, số thứ tự vào Slide Master:
Muốn hiển thị các khung ngày giờ, thông tin cuối slide và số thứ tự slide: chọn
thẻ Insert nhóm Text lệnh Header&Footer.
Hình 4-54: Chèn ngày giờ, số thứ tự vào slide trình chiếu
Title Master
Slide tiêu đề có slide
master riêng gọi là Title
Master. Các thay đổi thực
hiện với Title Master chỉ
ảnh hưởng đến slide tiêu đề
(Title Slide Layout) của bài
trình chiếu (tương tự như
vậy đối với các Layout
khác, chỉnh sửa Layout nào
Hình 4-55: Title Master
chỉ ảnh hưởng đến Layout
đó). Các thao tác chỉnh sửa tương tự Slide Master.
224
Sử dụng Slide Master
Để sử dụng Slide Master, thao tác thực hiện như sau:
Tại mỗi slide, click chuột phải chọn Layout lựa chọn slide nhánh của Slide
Master phù hợp với nội dung sẽ nhập.
227
- Chọn thẻ Insert chọn group Links chọn Action chọn Hyperlink hoặc
nhấn phải chuột và chọn lệnh Hyperlink (Ctrt+K) hộp thoại Insert Hyperlink
hiển thị.
- Trong hộp thoại Insert Hyperlink chọn Place in This Document chọn slide cần
liên kết.
228
phải chuột và chọn lệnh Hyperlink (Ctrt+K) hộp thoại Action Settings hiển thị.
Trong hộp thoại Action Settings chọn thẻ Mouse Click chọn mục Hyperlink to
và chọn Other File… từ hộp thoại xổ xuống.
- Hoặc nhấn phải chuột lên văn bản hoặc đối tượng cần tạo liên kết chọn
Hyperlink hoặc chọn thẻ Insert Links Hyperlink chọn mục Existing File
of Web Page chọn tập tin cần liên kết.
Hoặc
Hình 4-63: Liên kết slide với các dạng tập tin khác
229
Chạy một chương trình
Trong lúc trình
chiếu, ngoài việc liên
kết với các slide, tập tin,
người dùng có thể chạy
các ứng dụng khác như:
Word, Calculator,
Excel,… và bất kỳ tập
tin nào có phần mở rộng
là .exe. Để thực hiện
lệnh gọi chương trình,
thực hiện các bước
tương tự như trên
nhưng chọn Run
program.
Lưu ý: khi thực hiện
liên kết với các tập tin Hình 4-64: Chạy chương trình khác trong khi trình chiếu
PowerPoint khác, trang
web, tài liệu hay chương trình trên một máy tính này nhưng khi trình chiếu lại trên một
máy tính khác có thể xảy ra tình trạng liên kết không hoạt động được. Vì vậy, nếu muốn
trình chiếu trên một máy tính khác với máy tính soạn bài trình chiếu thì phải sao chép
các tập tin liên kết và chép vào máy tính dự định thực hiện trình chiếu.
Hình 4-67: Chế độ thiết lập trình chiếu hai màn hình
231
- Cách 2: chọn thẻ Slide Show nhóm Set Up chọn Set up Slide show đánh
dấu chọn Use Presenter View.
232
4.7. IN ẤN
Để in ấn trong PowerPoint, thao tác thực hiện: chọn File Print (hoặc nhấn tổ hợp
phím Ctrl+P).
[1]. Tập bài giảng Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao, Trường Đại
học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao.
[3]. Bài giảng, bài tập của giảng viên
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN
234
BÀI TẬP
235
BÀI TẬP 3: Chủ đề bảo mật tập tin trình chiếu
Lưu tập tin đã tạo ở trên với tên mới là BaiTap3.pptx. Tập tin này được cài đặt mật
khẩu bảo vệ KHONGTHAYDOI.
236
BÀI TẬP 4: Chủ đề tạo hiệu ứng cho slide và đối tượng trên slide
- Áp dụng theme Retrospect cho tất cả các slide đã tạo ở bài tập 2.
- Lưu lại tập tin ở bài tập 4 với tên mới là BaiTap4.pptx
- Tạo hiệu ứng cho tất cả đối tượng trong các slide.
- Tạo các bước chuyển tiếp cho tất cả các slide (mỗi slide ứng với một hiệu ứng chuyển
tiếp khác nhau).
- Thêm một slide mới tiếp theo và tạo 2 chữ WordArt với nội dung (Font: Time New
Roman, Size 36):
237
BÀI TẬP 7: Chủ đề chèn nút điều khiển cho slide
- Thêm các nút điều khiển (đầu, trước, kế, cuối) vào các slide trong BaiTap6.pptx.
Trong đó nút điều khiển sẽ di chuyển tới slide kế tiếp và nút quay lại slide trước đó.
- Lưu lại tập tin với tên mới là BaiTap7.pptx
BÀI TẬP 8: Chủ đề tạo liên kết với các slide trong tập tin trình chiếu
- Mở BaiTap7.pptx sử dụng hyperlink để liên kết các mục nội dung
Mục tiêu là gì? liên kết tới slide 3
Tại sao phải thiết lập mục tiêu liên kết tới slide 4
Phân loại mục tiêu liên kết tới slide 5
- Lưu lại tập tin với tên mới là BaiTap8.pptx
BÀI TẬP 9: Chủ đề tạo liên kết với tập tin khác
Mở BaiTap8.pptx và thêm 1 slide mới với text box có nội dung “Bài tập thực hành”.
Sau đó, sử dụng hyperlink để liên kết với tập tin Baitapthuchanh.pdf từ ổ đĩa mạng.
BÀI TẬP 10: Chủ đề chèn âm thanh, đóng gói tập tin
- Mở BaiTap8.pptx, chèn âm thanh từ file âm thanh bất kỳ vào tất cả các bước chuyển
tiếp slide.
- Đóng gói bài thuyết trình (Package for CD)
- Slide 3: Từ bảng số liệu trên, vẽ biểu đồ minh họa số doanh nghiệp ở các ngành.
238
BÀI TẬP 12: Chủ đề tạo header và footer cho slide
- Tạo header và footer cho bài tập 8 với header có nội dung: “Sử dụng MS
PowerPoint”, footer có nội dung: tên và lớp sinh viên.
- Chèn logo Đại học Tài chính Marketing vào góc trên bên trái mỗi slide.
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP
BÀI TẬP 131
Tạo một tập tin trình chiếu (presentation) thể hiện nội dung như sau :
1. Bộ nhớ chỉ đọc (ROM – Read Only Memory)
ROM chứa 1 số chương trình hệ thống được hãng sản xuất nạp sẵn.
Dữ liệu trong ROM không xoá được .
2. Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM – Random Access Memory)
RAM là bộ nhớ có thể đọc và ghi dữ liệu trong lúc máy hoạt động.
RAM là thiết bị lưu giữ dữ liệu sẵn sàng cho CPU xử lý.
Yêu cầu:
- Số slide hợp lý.
- Các dòng chữ trong các slide xuất hiện lần lượt cách nhau 2 giây, xuất hiện theo thứ
tự hợp lý và có hiệu ứng tùy chọn.
- Các slide được thiết lập hiệu ứng chạy tự động và liên tục.
BÀI TẬP 2
1. Tạo Slide Master theo yêu cầu sau:
- Sử dụng Theme Organic.
- Chèn logo Đại học Tài Chính - Marketing ở góc phía trên bên trái mỗi Slide.
- Font: bảng mã Unicode, nội dung tiêu đề size 36, nội dung size 24.
- Các dòng văn bản cách nhau 1,5
- Footer: họ tên sinh viên
- Tạo hiệu ứng chuyển tiếp giữa các slide (Transitions) – các slide tự động chuyển
tiếp sau 8 giây.
- Tạo hiệu ứng cho các nội dung trên slide.
- Chèn vào ngày tháng (được tự động cập nhật) và số slide cho bài trình chiếu.
2. Áp dụng slide master đã tạo ở câu 1, hãy tạo slide chứa nội dung sau:
Slide 1: Khảo sát hiện trạng và nhu cầu
Slide 2: 1. Chiến lược khảo sát
239
Slide 3: 2. Các nguồn khảo sát
Các người dùng hệ thống (nhân viên, cán bộ, quản lý, …)
3. Thiết lập chế độ in cho slide vừa tạo: in handout 3 sildes trên 1 trang, giấy đứng.
BÀI TẬP 3
1. Tạo Slide Master (đặt tên Ho ten sinh vien – MSSV.potx) theo yêu cầu sau:
- Chèn logo của trường ở góc phía trên bên trái mỗi Slide
- Font: bảng mã Unicode, nội dung tiêu đề size 36, nội dung size 26
- Footer: họ tên sinh viên
- Tạo hiệu ứng chuyển tiếp giữa các slide, các nội dung trên sile.
- Chèn vào ngày tháng (được tự động cập nhật) và số thứ tự slide.
240
2. Áp dụng slide master đã tạo ở câu 1, hãy tạo tập tin chứa nội dung sau (số lượng
slide và cách bố trí slide thích hợp):
Các thuận lợi và khó khăn khi tổ chức dữ liệu
1. Thuận lợi
- Tăng tính hiệu quả khi khai thác dữ liệu
- Giảm thiểu rủi ro trong tương lai
- Tận dụng những tri thức đã tích lũy trong hệ thống cũ …
2. Khó khăn
- Vấn đề chi phí
- Đối với hệ thống cũ, nếu thay đổi cách tiếp cận khi phân tích, thiết kế
nhằm phục vụ cho việc tổ chức dữ liệu thì gần như xây dựng lại từ đầu
- Đào tạo nhân sự tiếp cận công nghệ mới …
3. Thiết lập chế độ in cho slide vừa tạo: in handout 2 sildes trên 1 trang, giấy ngang.
BÀI TẬP 4
1. Tạo Slide Master theo yêu cầu sau:
- Sử dụng Theme Retrospect.
- Font: bảng mã Unicode, nội dung tiêu đề size 36, nội dung size 24.
- Tiêu đề các slide (trừ title slide) có màu đỏ, in đậm và nghiêng.
- Footer: họ tên sinh viên
- Chèn vào ngày tháng (được tự động cập nhật) và số slide cho bài trình chiếu.
- Tạo hiệu ứng chuyển tiếp giữa các slide (Transitions) – các slide tự động chuyển
tiếp sau 8s
- Tạo hiệu ứng cho các nội dung trên slide.
2. Áp dụng slide master đã tạo ở câu 1, hãy tạo slide chứa nội dung sau (tìm kiếm
hình ảnh minh họa thích hợp cho từng nội dung trong slide):
241
Slide 1: Slide 2:
Slide 3: Slide 4:
Slide 5: Slide 6:
BÀI TẬP 5
1. Tạo Slide Master theo yêu cầu sau:
- Sử dụng Theme Circuit.
- Font: bảng mã Unicode, nội dung tiêu đề size 36, nội dung size 24.
- Footer: họ tên sinh viên
242
- Chèn vào ngày tháng (cố định ngày) và số slide cho bài trình chiếu.
- Tạo hiệu ứng chuyển tiếp Wipe giữa các slide.
- Các đối tượng trong mỗi slide xuất hiện lần lượt cách nhau 2 giây, xuất hiện theo
thứ tự hợp lý và có hiệu ứng tùy chọn.
- Các slide được thiết lập hiệu ứng chạy tự động và liên tục.
2. Áp dụng slide master đã tạo ở câu 1, hãy tạo slide chứa nội dung sau (sử dụng
SmartArt và tìm kiếm hình ảnh minh họa thích hợp cho từng nội dung trong slide):
Slide 1: Slide 2:
Slide 3: Slide 4:
lide 5: Slide 6:
243
3. Tạo Slide Master theo yêu cầu sau:
- Tạo liên kết “Tổng quan về giấy” trong slide 2 tới slide 3.
- Tạo liên kết “Các loại hình nghệ thuật giấy đặc trưng” trong slide 2 tới slide 4.
- Tạo liên kết “Gấp giấy (Origami)” trong slide 4 tới slide 5.
- Tạo liên kết “Tranh giấy xoắn (Quilling)” trong slide 4 tới slide 6.
244
CHƯƠNG 5
SỬ DỤNG BẢNG TÍNH MICROSOFT EXCEL
Số tiết lý thuyết: 15 (Lý thuyết: 10 tiết; bài tập: 5 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 12
A. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức:
- Khái quát, phân biệt được các hàm, lệnh cơ bản của MS Excel;
- Biết cách bảo mật bảng tính MS Excel;
- Hiểu và biết cách vẽ các loại biểu đồ minh họa số liệu;
- Liên hệ được các hàm, chức năng, công cụ của MS Excel vào bài toán thực tế.
Kỹ năng:
- Thành thạo cách tổ chức dữ liệu trong MS Excel.
- Sử dụng thành thạo các hàm cơ bản như nhóm hàm xử lý chuỗi, nhóm hàm toán học
và lượng giác, nhóm hàm ngày giờ, nhóm hàm dò tìm, nhóm hàm luận lý.
- Thành thạo cách vẽ biểu đồ.
- Thiết lập thông số trang in, khổ giấy, thiết lập tiêu đề đầu trang, cuối trang, đánh số
trang và xem trước khi in, in ấn bảng tính.
- Liên hệ, giải quyết được bài toán cụ thể.
Thái độ:
- Tích cực, chủ động và nghiêm túc trong học tập và tự nghiên cứu.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập, câu hỏi thảo luận, câu hỏi trắc nghiệm.
B. NỘI DUNG
245
5.1.2. Cửa sổ giao diện Microsoft Excel 2013
246
Hình 5-3: Các chức năng của thẻ Insert
- Thẻ Page Layout: chứa các chức năng về định dạng trang và in ấn.
247
Hình 5-8: Các chức năng của thẻ View
- Thẻ Developer: thẻ này mặc định được ẩn, chứa các chức năng dùng để lập
trình trong Excel. Để mở nhóm thẻ này nguời dùng thực hiện như sau: click
thẻ File chọn Options thẻ Customize Ribbon chọn Developer.
248
5.1.3. Cấu trúc bảng tính
Workbook
Workbook (sổ tính) là tập tin Excel, có phần mở rộng là .xlsx. Một workbook
chứa rất nhiều worksheet tùy thuộc vào bộ nhớ máy tính của người dùng.
Worksheet
Worksheet (sheet – trang tính) là nơi lưu trữ và làm việc với dữ liệu. Sheet còn
được gọi là bảng tính. Một sheet chứa 16.384 cột và 1.048.576 dòng.
Lưu workbook
Chọn thẻ File lệnh Save (hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl+S) là thực hiện giống
lưu trữ tài liệu trong MS Word (xem phần 3.1.5.4).
5.2.2. Thao tác với Worksheet
- Cách 2: click nút trên tab Sheet, khi đó Excel tạo thêm sheet mới vào sau
các sheet đã có.
249
- Cách 3: nhấn tổ hợp phím Shift+F11 chèn thêm
sheet mới vào trước sheet hiện hành.
- Cách 4: chọn thẻ Home nhóm Cells click nút
Insert chọn lệnh Insert sheet.
Xóa worksheet
Nhấn phải chuột tại Sheet muốn xóa trên tab Hình 5-12: Thao tác với
Sheet chọn lệnh Delete. Worksheet
Tọa độ ô, vùng
- Tọa độ ô (cell): ký hiệu cột và tiêu đều dòng (ví dụ ô A5).
- Tọa độ vùng (range): tọa độ ô góc trên bên trái và tọa độ ô góc dưới cuối phải cách
nhau bởi dấu hai chấm (ví dụ vùng A1:B3 gồm các ô A1, A2, A3, B1, B2, và B3).
250
Đặt tên vùng
Quy ước tên vùng:
- Tên vùng bắt đầu bằng ký tự chữ từ A-Z.
- Tên vùng không có khoảng trắng, ký hiệu đặc biệt, không được trùng với ô
tham chiếu, các hàm, các lệnh của Excel.
Cách đặt tên vùng:
Chọn vùng muốn đặt tên
- Cách 1: nhập tên vùng trực tiếp tên vùng vào ô Name box trên thanh công thức
- Cách 2: chọn thẻ Formulas Define Name Hộp thoại New Name hiển thị,
nhập tên vùng vào khung Name.
251
Hình 5-16: Quản lý vùng
5.2.4. Tạo chú thích cho ô
- Chọn ô muốn ghi chú thích chọn thẻ Review New Comment.
- Chỉnh sửa nội dung chú thích: chọn thẻ Review Edit Comment.
- Xóa chú thích: chọn thẻ Review Delete.
- Hiện/ẩn các chú thích: chọn thẻ Review Show/Hide Comment.
252
Thay đổi độ rộng, chiều cao dòng
- Chọn dòng/cột muốn thay đổi chiều cao và độ rộng.
- Chọn thẻ Home nhóm Cells chọn nút Format
Chọn Row Height để thay đổi chiều cao dòng.
Chọn Column Width để thay đổi độ rộng cột.
Ngoài ra, nếu người dùng muốn chiều cao dòng và độ
rổng cột vừa khít dữ liệu, chọn lệnh AutoFit Row Height và
AutoFit Column Width.
Hình 5-18: Thay đổi
Cố định dòng, cột trong bảng tính chiều cao dòng,
độ rộng cột
Để cố định (khóa) dòng hoặc cột trong khi làm việc với
bảng tính, thực hiện ở lệnh Freeze Panes
trong nhóm Window của thẻ View. Cụ thể
như sau:
- Freeze Panes: cố định cả hàng và cột
dựa vào vị trí ô cho trước.
- Freeze Top Row: cố định hàng đầu
tiên (hàng số 1) trong bảng tính.
- Freeze First Column: cố định cột đầu
tiên (cột A) trong bảng tính.
Hình 5-19: Cố định dòng, cột
5.2.6. Chức năng Auto Fill
Auto Fill là chức năng tự động điền dữ liệu cho các ô.
Cách thực hiện như sau:
- Nhập giá trị bắt đầu cho ô đầu tiên;
- Nhập giá trị kế tiếp cho ô tiếp theo để thiết lập quy tắc
cho dữ liệu;
Hình 5-20: Chức năng
- Chọn cả hai ô và kéo ô quai điền (fill handle) để điền dữ Auto Fill
liệu cho các ô còn lại.
5.2.7. Chia sẻ bảng tính
Thực hiện ở chức năng Share. Người dùng chọn thẻ File chọn trang Share. MS
Excel 2013 cho phép chia sẻ bảng tính qua hộp thư điện tử (mail), hoặc gửi lên Cloud,
thao tác thực hiện giống MS Word (xem phần 3.1.6).
253
Hình 5-21: Chức năng chia sẻ bảng tính
Lưu ý:
- Nếu trong công thức có chuỗi, giá trị chuỗi phải đặt trong cặp dấu nháy kép.
Ví dụ: =A1 & “ĐH Tài chính – Marketing”
- Chuyển các kiểu dữ liệu thành kiểu chuỗi: nhập dấu nháy đơn (‘) phía trước.
5.3.2. Định dạng dữ liệu
- Top Align, Middle Align, Bottom Align: canh lề so với chiều cao của dòng.
- Center, Align Left, Align Right: canh lề so với độ rộng của cột.
- Orientation: quay hướng nội dung trong ô.
- Decrease Indent/Increase Indent: giảm/tăng khoảng các lề văn bản trong ô.
- Wrap text: nếu nội dung nhập vào vượt quá độ rộng của cột, Excel tự động xuống
dòng trong cùng một ô (hay nhấn tổ hợp phím Alt+Enter)
- Merge & Center: gộp các ô đã chọn thành một ô.
Ý nghĩa các lệnh trong thẻ Alignment của hộp thoại Format Cells
256
- Khung Text alignment: canh thằng hàng trong ô.
- Khung Text control: tự động xuống dòng trong cùng một ô khi nội dung nhập
vào vượt quá độ rộng cột (Wrap text), gom nhiều ô thành một ô (merge cell).
- Khung Orientation: quay hướng nội dung trong ô.
Định dạng ký tự
Định dạng ký tự được thực hiện ở nhóm Font của thẻ Home hoặc trong thẻ
Number của hộp thoại Format Cells. Thực hiện giống thao tác chọn font chữ trong MS
Word (xem phần 3.3.1.1).
- : thêm dấu phân cách hàng ngàn và dấu phân cách thập phân cho số.
257
Hình 5-25: Thẻ Number của hộp thoại Format Cells
Ví dụ: định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ, thực hiện như
hình minh họa sau đây:
Hình 5-26: Ví dụ định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ
258
Công cụ sao chép định dạng
MS Excel cho phép người dùng thực hiện việc sao chép định dạng bằng chức
năng Format Painter trong nhóm Clipboard của thẻ Home, thao tác thực hiện giống sao
chép định dạng trong MS Word (xem phần 3.2.3).
5.3.3. Sao chép/di chuyển dữ liệu
- Bước 1: Chọn ô hoặc vùng muốn sao chép/di chuyển nội dung;
- Bước 2: Chọn thẻ Home nhóm Clipboard Coyp (hoặc tổ hợp phím Ctrl+C)
để sao chép hoặc chọn lệnh Cut (hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl+X) để di chuyển;
- Bước 3: di chuyển vị trí con trỏ đến nơi cần sao chép hoặc di chuyển;
- Bước 4: chọn thẻ Home nhóm Clipboard Paste (hoặc tổ hợp phím Ctrl+V).
5.3.4. Sao chép dữ liệu với tham số đặc biệt
Nếu người dùng chỉ muốn chép giá trị của ô, không chép công thức và định dạng
hoặc chép bảng báo cáo từ dạng cột sang dạng dòng,… sử dụng chức năng sao chép dữ
liệu với tham số đặc biệt. Cách thực hiện như sau:
- Bước 1: Chọn ô hoặc vùng muốn sao chép nội dung;
- Bước 2: Chọn thẻ Home nhóm Clipboard Coyp (hoặc tổ hợp phím Ctrl+C);
- Bước 3: di chuyển vị trí con trỏ đến nơi cần sao chép;
- Bước 4: chọn thẻ Home nhóm Clipboard lệnh Paste chọn Paste Special…
hoặc nhấn phải chuột chọn Paste Special… hộp thoại Paste Special hiển thị.
Ý nghĩa hộp thoại Paste Special
259
- Khung Paste:
All: sao chép toàn bộ nội dung.
Formulas: chép công thức.
Values: chỉ sao chép giá trị.
Formats: chỉ sao chép định dạng.
Comments: chỉ sao chép ghi chú của ô.
Validation: chỉ sao chép những dữ liệu thỏa điều kiện đã được thiết lập.
All except borders: sao chép tất cả trừ đường kẻ khung.
Column widths: sao chép độ rộng cột.
Formulas and number formats: sao chép công thức và định dạng.
Values and number formats: sao chép giá trị và định dạng số.
- Khung Operation:
None: sao chép và thay thế giá trị ở vùng nguồn.
Add: sao chép và cộng thêm giá trị ở ô nguồn.
Subtract: sao chép và trử đi giá trị ở ô nguồn.
Multiply: sao chép và nhân giá trị ở ô nguồn.
Divide: sao chép và chia giá trị ở ô nguồn.
Skip blanks: bỏ qua các ô trống trong vùng.
Transpose: sao chép và hoán đồi cột thành dòng, dòng thành cột.
5.3.5. Liên kết dữ liệu (Hyperlink)
Để liên kết dữ liệu, thực hiện ở lệnh Hyperlink trong nhóm Link của thẻ Insert.
260
5.3.6. Xóa dữ liệu
Chọn ô hoặc vùng có dữ liệu muốn xóa và nhấn
phím Delete để xóa nội dung. Nếu người dùng muốn
xóa luôn cả định dạng hoặc chỉ xóa chú thích ô, xóa
liên kết,… thực hiện ở chức năng Clear của nhóm
Editing trong thẻ Home, cụ thể như sau:
- Clear All: xóa tất cả trong ô hoặc vùng đang
chọn (nội dung, định dạng, ghi chú, liên kết.
- Clear Format: chỉ xóa định dạng.
- Clear Contens: chỉ xóa nội dung.
Hình 5-29: Xóa dữ liệu trong ô
- Clear Comments: chỉ xóa ghi chú ô hoặc vùng.
- Clear Hyperlinks: xóa các liên kết.
5.3.7. Tham chiếu ô
Tham chiếu 3D
Tham chiếu 3D (3D References) là loại tham chiếu giữa các ô hoặc các vùng ở
nhiều bảng tính (sheet) khác nhau hoặc nhiều sổ tính (workbook) khác nhau. Cú pháp:
- Tham chiếu giữa các bảng tính:
=’Tên bảng tính’!ô tham chiếu
=’Tên bảng tính’!vùng tham chiếu
261
Ví dụ: ='Count group'!A3 có nghĩa là tham chiếu đến ô A3 trong sheet
Count group; ='Count group'!$A$3:$C$7 có nghĩa là tham chiếu đến
vùng A3:C7 trong sheet Count group
- Tham chiếu giữa các sổ tính khác nhau:
=’[Tên sổ tính]Tên bảng tính’!ô tham chiếu
Ví dụ: ='[TKB.xlsx]HK 2 - 2015-2016'!B$179:F$180
5.4. IN ẤN
5.4.1. Định dạng trang in
Chọn thẻ Page Layout nhóm Page Setup nhấn vào nút . Hộp thoại Page
Setup hiển thị. Các tùy chọn của hộp thoại này gồm:
Thẻ Page: chọn khổ giấy, in giấy ngang hay giấy đứng, xác định tỷ lệ in so với
kích thước thật.
Nếu người dùng muốn thay đổi tỷ lệ bản in so với kích thước thật của bàng
báo cáo, thực hiện trong khung Adjust to.
262
Hình 5-31: Thẻ Margins của hộp thoại Page Setup
Thẻ Header/Footer: xác định tiêu đề đầu trang và cuối trang cho bản in.
Hình 5-32: Thạo tiêu đề đầu ttrang/cuối trang cho bản báo cáo
263
Thẻ Sheet: xác định khu vực in, in lại tiêu đề hàng, cột cho từng trang.
Hình 5-33: Thiết lập khu vực in & tiêu đề dòng, cột cho bản in
5.4.2. In
Chọn thẻ File lệnh Print.
Ý nghĩa các tùy chọn khi in như sau:
- Khung Printer: chọn máy in từ hộp Name.
- Copies: số bản khi in.
- Khung Settings: thiết lập phạm vi in, gồm:
Print Active Sheets: in tất cả nội dung trong bảng tính (sheet) đang làm việc
(nếu người dùng đã xác lập khu vực in thì excel chỉ in phạm vi đã xác lập).
Print Entrie Workbook: in tất cả các trang trong workbook.
Print Selection: in vùng đã chọn trong bảng tính.
- Pages: xác định trang cần in
264
Hình 5-34: In bảng tính
266
- text: chuỗi (tọa độ ô, vùng chứa giá trị chuỗi)
- num_chars: số ký tự muốn trích.
Ví dụ:
267
Ví dụ:
269
Nhóm hàm toán học
a. Hàm ABS
Cú pháp: =ABS(number)
Ý nghĩa: Trả về giá trị tuyệt đối của number.
number: là số, tọa độ ô, vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =ABS(-2) 2
b. Hàm INT
Cú pháp: =INT(number)
Ý nghĩa: Trả về số nguyên lớn nhất và nhỏ hơn của giá trị của number..
number: là số, tọa độ ô, vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =INT(2.14) 2; =INT(-2.14) -3
c. Hàm MOD
Cú pháp: =MOD(number, divisor)
Ý nghĩa: Trả về phần chia dư của number cho divisor.
number, divisor: là số, tọa độ ô, vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =MOD(10,3) 1
d. Hàm PRODUCT
Cú pháp: =PRODUCT(number1, number2, …)
Ý nghĩa: Trả về tích số của number1, number2,...
number1, number2, …: là số, toạ đô ô hay vùng chứa giá trị số.
Ví dụ:
270
Ví dụ:
272
Ví dụ:
273
number1, number2,...: số, tọa độ ô, hay vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =MIN(5,12,10) 5
d. Hàm COUNTBLANK
Cú pháp: =COUNTBLANK(range)
Ý nghĩa: Trả về số ô còn trống trong vùng range.
e. Hàm COUNT
Cú pháp: =COUNT(value1, value2, …)
Ý nghĩa: Trả về số ô chứa giá trị số trong danh sách value1, value2,…
Lưu ý: MS Excel 2013 xem giá trị ngày giờ là dãy số có định dạng ngày, giờ
f. Hàm COUNTA
Cú pháp: =COUNTA(value1, value2, …)
Ý nghĩa: Trả về số ô chứa giá trị khác rỗng trong danh sách value1, value2,...
Ví dụ:
276
d. Hàm DAY
Cú pháp: =DAY(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về số từ 1 đến 31 là giá trị ngày trong tháng của biểu thức ngày.
e. Hàm MONTH
Cú pháp: =MONTH(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về số từ 1 đến 12 là giá trị tháng của một biểu thức ngày.
f. Hàm YEAR
Cú pháp: =YEAR(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về năm của biểu thức ngày.
g. Hàm WEEKDAY
Cú pháp: =WEEKDAY(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về thứ trong tuần của biểu thức ngày (tương ứng với 1 là chủ nhật, 2
là thứ hai, ...).
h. Hàm WEEKNUM
Cú pháp: =WEEKNUM(serial_number, [return_type])
Ý nghĩa: Trả về số thứ tự tuần trong năm của biểu thức ngày.
Ví dụ:
278
m. Hàm NETWORKDAY
Cú pháp: =NETWORKDAYS(start_date, end_date, [holidays])
Ý nghĩa: Trả về tổng số ngày làm việc sau khi đã trừ số ngày nghỉ lễ dựa vào ngày
bắt đầu và ngày kết thúc.
- start_date: ngày bắt đầu.
- end_date: ngày kết thúc.
- Holidays: tổng số ngày nghỉ lễ.
Lưu ý: hàm tự động bỏ ngày nghỉ cuối tuần (thứ 7, chủ nhật)
n. Hàm NETWORKDAY.INTL
Cú pháp:
=NETWORKDAY.INTL(start_date, end_days, [weekend],[holidays])
Ý nghĩa: Trả về tổng số ngày làm việc sau khi đã trừ số ngày nghỉ lễ dựa vào ngày
bắt đầu và ngày kết thúc có quy định ngày nghỉ cuối tuần.
- start_date: ngày bắt đầu.
- end_date: ngày kết thúc.
- Holidays: tổng số ngày nghỉ lễ.
- Weekend: hằng số quy định cụ thể ngày nghỉ cuối tuần.
Ví dụ:
281
b. Hàm HLOOKUP
Cú pháp: =HLOOKUP(lookup_value, table, row_index, range_lookup)
Ý nghĩa: Dò tìm lookup_value trong dòng đầu tiên của table và tham chiếu trị
tương ứng ở dòng row_index.
- lookup_value: giá trị tìm.
- table: bảng dò tìm có dòng đầu tiên chứa giá trị tìm.
- row_index: số thứ tự dòng trong bảng dò tìm muốn lấy giá trị.
- range_lookup: cách tìm.
range_lookup = 0 (False): danh sách không cần sắp thứ tự.
range_lookup = 1 (True): danh sách phải sắp thứ tự.
Lưu ý: nếu không cung cấp giá trị cho range_lookup, hàm Hlookup tìm tương đối.
Ví dụ:
284
- Điều kiện hỗn hợp:
Điều kiện AND: điều kiện đặt trên một dòng.
Điều kiện OR: điều kiện đặt trên nhiều dòng.
c. Các hàm cơ sở dữ liệu
Lưu ý: phải tạo vùng điều kiện trước khi sử dụng nhóm hàm cơ sở dữ liệu.
Ví dụ: nhóm hàm cơ sở dữ liệu
Hình 5-61: Biểu đồ dạng cột (column) Hình 5-62: Biểu đồ dạng đường (line)
Hình 5-63: Biểu đồ dạng bánh (Pie) Hình 5-64: Biểu đồ dạng thanh (Bar)
286
Hình 5-65: Biểu đồ dạng vùng (Area) Hình 5-66: Biểu đồ XY (Scatter)
5.6.2. Tạo biểu đồ
- Bước 1: chọn dữ liệu muốn minh họa bằng biểu đồ.
- Bước 2: chọn thẻ Insert nhóm Charts chọn dạng biểu đồ.
287
Hình 5-68: Các thành phần của biểu đồ
Chọn biểu đồ muốn chỉnh sửa và thực hiện chỉnh sửa ở thanh công cụ Chart Tools.
Thanh công cụ này gồm hai thẻ: (1) thẻ Design dùng để thêm các thành phần của biểu
đồ, thay đổi dạng biểu đồ, hiệu chỉnh dữ liệu biểu diễn trên biểu đồ,… và (2) thẻ Format
dùng hiệu chỉnh định dạng của biểu đồ.
288
- Đổi dạng biểu đồ: chọn thẻ Design nhóm Type chọn Change Chart Type
chọn dạng biểu đồ muốn đổi OK.
289
Hình 5-72: Hộp thoại điều chỉnh giá trị các trục
- Thêm chuỗi dữ liệu vào biểu đồ: chọn thẻ Design nhóm Data chọn Select
Data và thực hiện từng bước như hình minh họa sau đây
Ngoải ra, MS Excel 2013 cho phép người dùng hiệu chỉnh biểu đồ trực tiếp trên
biểu đồ như thêm các thành phần trên biểu đồ,…
290
Hình 5-74: Hiệu chỉnh biểu đồ
291
Kết quả sau khi dùng chức năng Filter: dữ liệu chỉ hiển thị những dòng dữ liệu
thỏa điều kiện lọc, những dòng dữ liệu khác bị che khuất.
Để tắt chức năng tự động lọc: chọn lại chức năng Filter trên thẻ Data.
Lọc chính
xác
292
- Bước 2: chọn dữ liệu chọn chức năng Advanced trên nhóm Sort
& Filter của thẻ Data Hộp thoại Advanced Filter hiển thị.
Ý nghĩa hộp thoại Advanced Filter:
- Filter the list, in-place: những dòng dữ
liệu thỏa điều kiện lọc sẽ thay thế dữ
liệu ban đầu.
- Copy to another location: các dòng dữ
liệu thỏa điều kiện lọc được trích ra một
vùng riêng trên bảng tính.
- Khung List range: địa chỉ vùng dữ liệu.
- Khung Criteria range: vùng chứa điều
kiện lọc.
- Khung Copy to: vị trí chứa các mẫu tin Hình 5-77: Hộp thoại Advanced Filter
293
5.7.2. Sắp xếp dữ liệu
Chọn vùng dữ liệu muốn sắp xếp chọn chức năng Sort trên thẻ Data hộp
thoại Sort hiển thị, thực hiện sắp xếp trong hộp thoại này.
294
Hightlight Cells Rules: tô nền các ô, vùng theo
điều kiện cụ thể do người dùng chỉ định.
Top/Bottoms Rules: tô nền các ô, vùng có giá
trị cao nhất hoặc thấp nhất.
Data Bars: tô nền làm nổi bật dữ liệu theo
dạng biểu đồ ngang.
Color Scales: tô nền theo gam màu quy ước.
Icon Sets: sử dụng các ký hiệu đề biểu diễn
mức độ các giá trị khác nhau.
New Rule. người dùng muốn tự khai báo điều
kiện làm nổi bật dữ liệu.
Clear Rules: xóa các định dạng dữ liệu.
Manage Rules…: quản lý các quy tắc định
dạng dữ liệu trên bảng tính. Hình 5-81: Định dạng dữ liệu
có điều kiện
[1]. Tập bài giảng Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao, Trường Đại
học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
295
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt.
[3]. Bài giảng, bài tập của giảng viên
[4]. http://www.gcflearnfree.org/excel2013
[5]. http://www.gcflearnfree.org/excel2013
BÀI TẬP
296
Thực hiện các yêu cầu sau:
- Điền dữ liệu cho cột Xuất, Nhập: biết rằng nếu 2 ký tự đầu của mã là “XK” thì viết
“Xuất khẩu”, ngược lại nếu 2 ký tự đầu là “NK” thì viết là “Nhập khẩu”.
- Điền dữ liệu cho cột Tên sản phẩm như sau:
o Nếu ký tự thứ 3 của cột mã là G: Gạo
o Nếu ký tự thứ 3 của cột mã là D: Đường
o Nếu ký tự thứ 3 của cột mã là T: Than
- Điền dữ liệu cho Số hiệu: là 3 ký tự cuối cùng của cột Mã.
BÀI TẬP 2: Chủ đề hàm thống kê (Statistic function), hàm luận lý (Logical function)
và hàm tra cứu (Lookup & Reference function)
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet2 thành Bài tập 2 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Yêu cầu
2. Chèn thêm cột điểm thêm bên trái cột Kết Quả. Điền vào cột Điểm Thêm; dựa vào kí
tự vào kí tự đầu của Mã Dò trong bảng Điểm Thêm.
297
3. Tổng Điểm = Điểm Trung Bình + Điểm Thêm
4. Xếp Loại. Nếu Điểm Trung Bình (ĐTB) >=8 xếp "Giỏi", nếu 8>ĐTB>=6 "Khá",
nếu 6>ĐTB>= "TB", Nếu 5>ĐTB xếp "Yếu"
BÀI TẬP 3: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm luận lý (Logical
function), hàm toan học (Math & Trig function)
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet3 thành Bài tập 3 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Yêu cầu :
1. Tìm các thông tin về tên hàng, đơn giá
2. Tính giảm giá:
Nếu hàng loại 1 (chứa chuỗi “01” trong mã hàng): không giảm giá.
Nếu hàng loại 2 (chứa chuỗi “02” trong mã hàng): giảm giá như sau:
BÀI TẬP 4: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm luận lý (Logical
function), hàm toán học (Math & Trig function)
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet4 thành Bài tập 4 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Yêu cầu :
1. Tính Định mức, biết ký tự đầu tiên của mã cơ quan cho biết khu vực của cơ quan
2. Tính Vượt định mức
Biết rằng số Kw tiêu thụ>định mức thì : Vượt định mức = Số Kw tiêu thụ - định mức
Nếu Số Kw tiêu thụ <= định mức thì vượt định mức = 0
3. Tính thành tiền = Số Kw tiêu thụ x 500 + vượt định mức x 600
4. Tính thu = thành tiền + phụ thu
299
5. Lập công thưc cho cột ghi chú, biết nếu ngày lập > hạn cuối thanh toán thì ghi "Cắt
điện", ngược lại không ghi
6. Tính tổng thu cho từng khu vực cho bảng thống kê.
BÀI TẬP 5: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm toán học (Math
& Trig function), định dạng in ấn.
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet 5 thành Bài tập 5 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Ý nghĩa mã hóa đơn: 2 ký tự đầu cho biết mã hàng, ký tự cuối cho biết khu vực
1. Dò tìm trong Bảng tên hàng & Đơn giá điền giá trị cột Tên hàng
2. Điền giá trị số thùng và số lon lẻ, biết rằng 1 thùng có 24 lon
3. Điền giá trị thành tiền. Thành tiền = (24 * ĐG_Sỉ * Số thùng) + (ĐG_Lẻ * Số hộp lẻ)
4. Điền giá trị chuyên chở. Chuyên chở = phí chuyên chở * Thành tiền
5. Điền giá trị Tổng cộng. Tổng cộng = thành tiền + chuyên chở
6. Định dạng bảng in như sau:
- In giấy A4, in giấy ngang, khoảng cách lề top = bottom = left = right = 0,5 inch,
footer = 0,3 inch
300
- Đánh số thứ tự trang ở cuối trang, canh lề giữa cho số thứ tự trang
- Canh lề bảng báo cáo chính giữa trang in
- Định dang lập lại dòng tiêu đề khi in sang trang mới
- Thiết lập khu vực in: chỉ in bảng chi tiết xuất hàng (A2:A14), không in bảng thống
kê.
BÀI TẬP 6: Chủ đề vẽ biểu đồ (Chart)
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet 6 thành Bài tập 6 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Yêu cầu:
1. Dựa vào số liệu trên tạo đồ thị dạng Clustered Column như sau
2. Sử dụng chức năng Move Chart để di chuyển đồ thị sang Sheet mới.
3. Chuyển đồ thị theo dạng 3D.
4. Thêm chú thích cho giá trị của trục Y là Số SV.
301
BÀI TẬP 6: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm toán học (Math
& Trig function), vẽ biểu đồ (Chart) và phân tích dữ liệu.
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet6 thành Bài tập 6 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Ý nghĩa của mã hiệu: ký tự đầu cho biết hãng xe, 2 ký tự cuối cho biết phân phối xe
Yêu cầu:
302
- Đổi tên Sheet1 thành Bài tập 1 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
303
BÀI TẬP 2
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapTongHop.xlsx đã tạo ở Bài tập trước.
- Đổi tên Sheet2 thành Bài tập 2 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
BÀI TẬP 3
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapTongHop.xlsx đã tạo ở Bài tập trước.
- Đổi tên Sheet3 thành Bài tập 3 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
304
Mã hàng: ký tự đầu của mã hàng cho biết tên hàng, 2 ký tự kế tiếp cho biết tháng bán hàng, ký
tự cuối cùng cho biết phiếu nhập hoặc xuất
Yêu cầu:
1. Trình bày bàng báo cáo (đinh dạng số có dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền
tệ (ví dụ: 5.000 đ).
2. Dựa vào mã hàng, dò tìm trong bảng danh mục điền giá trị cột Tên hàng, Thành tiền.
Biết rằng: nếu hàng xuất thì tăng đơn giá lên 12%.
3. Tính thuế, biết rằng: thuế = tỉ lệ thuế x thành tiền.
4. Tính cột Trả trước, biết rằng nếu hoá đơn trên 5 triệu thì trả trước 75%, ngược lại trả
trước 50%.
5. Tính giá trị Còn lại
Biết rằng: Còn lại = Thành tiền – Thuế - Trả trước
6. Thống kê số lượng theo mẫu sau:
BÀI TẬP 4
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapTongHop.xlsx đã tạo ở Bài tập trước.
- Đổi tên Sheet4 thành Bài tập 4 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
305
Ý nghĩa mã hàng: ký tự đầu tiên đại diện cho một mặt hàng, ký tự thứ 2 cho biết mặt hàng sẽ
được bán theo giá sỉ (S) hay giá lẻ (L), ký tự cuối cùng cho biết khu vực.
Yêu cầu :
1. Điền giá trị cột tên hàng.
2. Tính Thành tiền
Biết rằng thành tiền = số lượng x đơn giá với đơn giá được trích từ bảng 1 dựa vào tên của
mã hàng.
3. Tính phí chuyên chở. Nếu ký tự cuối là 0 thì phí chuyên chở là 0, ngược lại phí chuyên chở
tính theo bảng 1.
4. Tính doanh thu, biết rằng doanh thu = thành tiền + chuyên chở.
5. Định dạng dấu phân cách hàng ngàn cho cột Thành tiền, Chuyên chở, doanh thu (ví dụ:
1.000 đ).
6. Thống kê doanh thu của các mặt hàng đã bán và điền vào bảng 3.
7. Trích các hóa đơn bán Nhớt ra một vùng riêng trên bảng tính.
306
BÀI TẬP 5
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapTongHop.xlsx đã tạo ở Bài tập trước.
- Đổi tên Sheet5 thành Bài tập 5 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Ý nghĩa của mã số: ký tự đầu cho biết mã sản phẩm, ký tự thứ 2 cho biết loại sản phẩm
Yêu cầu:
- Dựa vào ký tự đầu của mã số, dò tìm trong bảng điền giá trị cột Sản phẩm.
- Điền giá trị cột Loại, biết rằng ký tự thứ 2 của mã số là loại.
- Dựa vào sản phẩm và loại sản phẩm, dò tìm trong bảng 1 điền giá trị cột Giá.
- Điền giá trị cột Doanh thu.
Biết rằng doanh thu = số lượng x đơn giá.
Định dạng giá trị cột doanh thu có dấu phần cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ.
- Điền giá trị bảng thống kê tổng số lượng sản phẩm theo loại (bảng 3).
307
Yêu cầu:
1. Nhập dữ liệu và lưu tập tin tại thư mục: D:\TEN SINH VIEN LOP\
2. Chỉnh sửa tất cả các cột số (cột TƯ VẤN, TIẾP THỊ, GIA CÔNG, ĐÓNG HÀNG) theo
đúng định dạng tiêu chuẩn kiểu số của Việt Nam, ví dụ: 14.306,51 VNĐ
3. Dùng hàm tính tổng cho từng cột tại dòng TỔNG CỘNG.
4. Định dạng styles cho các dòng tiêu đề: CÔNG TY MỸ PHẨM THIÊN HƯƠNG là
Heading 1, BÁO CÁO DOANH THU QUÝ 1/2015 là Heading 2.
5. Thiết lập tùy chọn lọc dữ liệu cho các cột: TƯ VẤN có giá trị trên 10.000 VNĐ và
TIẾP THỊ có giá trị trên 13.000 VNĐ.
6. Chuyển dữ liệu thành dạng bảng (Table) với kiểu bảng là Table Style Dark 7 với dòng
tiêu đề trên cùng là các Header.
7. Sử dụng chức năng Conditional Formating để định dạng với Red, Yellow, Green Color
Scale của chức năng Color Scales.
8. Tắt chức năng điền tự động tại Enable AutoComplete for cell values.
9. Thay đổi đường dẫn Default File location là: D:\ .
BÀI TẬP 2
- Mở tập tin BTHuongMos.xlsx đã tạo ở bài trước.
- Đổi tên Sheet2 thành Bài tập 1 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
308
Thực hiện các yêu cầu sau đây:
1. Canh giữa tiêu đề báo cáo “Bảng thanh toán tiền sách” với bảng báo cáo;
2. Đóng khung bảng báo cáo
3. Tô màu vàng cho dòng tiêu đề các cột (dòng 2) của Bảng thanh toán tiền sách;
4. Tô màu (màu bất kỳ) cho các cột Tên sách, loại sách, đơn giá và Thành tiền của
bảng báo cáo;
5. Đổi tên Sheet 1 thành Họ tên của sinh viên
6. Tìm và thay thế: trong cột ngày bán, thay thế bằng giá trị 2015 cho giá trị 2016
7. Dựa vào 2 ký tự cuối của Mã hàng, dò tìm trong bảng 1, điền giá trị cột Tên sách và
đơn giá
8. Dựa vào 2 ký tự thứ đầu của mã hàng, tìm trong bảng 2, điền giá trị cột Loại sách
9. Điền giá trị cột Thành tiền, thành tiền = số lượng x đơn giá
10. Điền giá trị cho bảng thống kê tên sách và loại sách
11. Từ bảng thống kê, vẽ đồ thị dạng cột để minh họa.
12. Trích tất cả các chứng tứ bán sách tin học ra một vùng riêng trên bàng tính.
13. Định dạng tô nền màu vàng cho những dòng có số lượng từ 50 trở lên.
309
BÀI TẬP 3
- Mở tập tin BTHuongMos.xlsx đã tạo ở bài trước.
- Đổi tên Sheet3 thành Bài tập 3 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Yêu cầu:
1. Canh giữa tiêu đề báo cáo “BÁO CÁO DOANH THU” với bảng báo cáo;
2. Điền giá trị cho cột Số TT, số thứ tự đầu tiên là 1
3. Chèn thêm cột Ngày bán vào giữa 2 cột Tên hàng và Nơi bán
4. Nhập ngày bất kỳ trong tháng 11 năm 2016 cho cột Ngày bán vừa tạo ở câu 4
5. Đóng khung cho bảng báo cáo và tô màu xám lợt cho các cột Tên hàng, Trị giá,
Tiền cước, Thành tiền, Tô màu vàng cho dòng tiêu đề của bảng báo cáo (dòng số 3);
6. Dựa vào mã hàng, dò tìm trong bảng 1, điền giá trị cột Tên hàng và trị giá
Trị giá = số lượng x đơn giá
7. Dựa vào nơi bán, dò tìm trong bảng 2, điền giá trị cột Tiền cước
8. Điền giá trị cột Thành tiền, thành tiền = Trị giá + tiền cước
310
9. Định dạng dấu phân cách hàng ngàn cho cột Trị giá, Tiền cước và Thành tiền theo
đúng tiêu chuẩn Việt Nam.
10. Định dạng giấy A4, in giấy ngang, khoảng cách lề top = bottom = left = right = 0,5
inch, footer = 0,3 inch.
BÀI TẬP 4
- Mở tập tin BTHuongMos.xlsx đã tạo ở bài trước.
- Đổi tên Sheet4 thành Bài tập 4 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Yêu cầu:
1. Canh giữa tiêu đề báo cáo “DANH SÁCH KHÁCH DU LỊCH” với bảng báo cáo;
2. Điền giá trị cho cột số thứ tự (cột TT), số thứ tự đầu tiên là 1.
3. Đóng khung cho bảng báo cáo và tô màu xám lợt cho các cột Tên địa phương, Giá
vé, Phụ phí, Tổng thu. Tô màu vàng cho dòng tiêu đề của bảng báo cáo (dòng số 3);
4. Dựa vào 2 ký tự đầu của mã du lịch (Mã DL), dò tìm trong bảng 1, điền giá trị cột
Tên hàng và Giá vé
5. Điền giá trị phụ phí, biêt rằng đi theo loại A thì phụ phí = 20% giá vé, loại B không
có phụ phí (ký tự cuối cùng của mã du lịch cho biết khách hàng biết đi theo loại nào)
311
6. Điền giá trị cột Tổng thu, Tổng thu = Giá vé + phụ phí
7. Định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ (ví dụ 1.000 đ) cho cột giá
vé, phụ phí, tổng thu
8. Điền giá trị cho bảng thống kê doanh thu (bảng 2)
9. Định dạng bảng in như sau:
o In giấy A4, in giấy đứng, khoảng cách lề left = right = 0,2 inch, top = bottom =
0,5 inch, footer = 0,3 inch
o Canh lề bảng báo cáo chính giữa trang in
o Thiết lập khu vực in: chỉ in bảng báo cáo, không in bảng dò tìm
BÀI TẬP 5
- Mở tập tin BTHuongMos.xlsx đã tạo ở bài trước.
- Đổi tên Sheet5 thành Bài tập 5 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:
Yêu cầu:
1. Tìm và thay thế: tìm tất cả dòng dữ liệu có ngày khai giảng và ngày bế giảng là năm
2013 thay thành năm 2016
2. Đóng khung bảng báo cáo và tô màu xanh lợt cho cột môn học, số tuần và học phí
3. Định dạng tiêu đề báo cáo giữa bảng báo cáo
312
4. Định dạng dòng đầu tiên của bảng màu vàng, in đậm, nội dung canh lề giữa dòng, giữa
cột.
5. Dựa vào khối thi, dò tìm trong bảng 1 điền giá trị cột môn học
6. Dựa vào ngày khai giảng và ngày bế giảng điền giá trị cột số tuần
7. Dựa vào khối thi, dò tìm trong bảng 2 điền giá trị cột Học phí
Biết rằng học phí = số tiết x giá tiền/1 tiết
8. Định dạng dấu phân cách hàng ngàn có ký hiệu tiền tệ cho cột học phí, ví dụ 1.000 đ.
9. Điền giá trị cho bảng thống kê Tổng số lớp của khối và tổng học phí.
10. Tô nền màu vàng cho các lớp khối C.
313
CHƯƠNG 6
MẠNG INTERNET VÀ MICROSOFT OUTLOOK
Số tiết lý thuyết: 5 (Lý thuyết: 3 tiết; bài tập: 2 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 1
A. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức
- Nhận biết các thuật ngữ của mạng Internet.
- Nhận biết tầm quan trọng về an toàn hệ thống mạng khi tham truy cập Internet.
- Nhận biết các công cụ tìm kiếm và truy cập Internet.
- Nhận biết tầm quan trọng khi tạo và quản lý email trong MS. Office Outlook phục
vụ học tập và làm việc.
Kỹ năng
- Thành thạo các kỹ thuật tìm kiếm tài liệu trên Internet.
- Thành thạo việc cài đặt và bảo mật hộp mail trong MS.Outlook.
- Biết cách phân loại, thiết lập các quy tắc lưu trữ email và tìm kiếm email.
- Biết cách soạn thảo thư mẫu, trả lời email tự động, chữ ký điện tử và các thao tác
khi soạn thảo và trả lời email.
- Biết cách tạo và theo dõi lịch làm việc, quản lý cuộc hẹn, cuộc họp thông qua các
tiện ích của MS. Office Outlook.
- Hiểu về Web mail.
Thái độ:
- Tích cực, chủ động học tập, thảo luận và phát biểu.
- Sau khi học xong phần này sinh viên có cái nhìn đúng đắn hơn trong việc tìm kiếm
thông tin trên Internet và quản lý hộp thư điện tử.
B. NỘI DUNG
6.1. TỒNG QUAN VỀ MẠNG INTERNET
6.1.1. Giới thiệu
Mạng máy tính là một hệ thống gồm nhiều máy tính và các thiết bị được kết nối
với nhau bởi đường truyền vật lý theo một kiến trúc (Network Architecture) nào đó nhằm
thu thập, trao đổi dữ liệu và chia sẽ tài nguyên cho nhiều người dùng.
314
Các máy tính được kết nối với nhau có thể trong cùng một phòng, một tòa nhà,
một thành phố hoặc trên phạm vi toàn cầu.
Mạng máy tính bao gồm ba thành phần chính:
- Các máy tính;
- Các thiết bị mạng đảm bảo kết nối các máy tính với nhau;
- Phần mềm cho phép thực hiện việc trao đổi thông tin giữa các máy tính.
Internet hay liên mạng là một hệ thống thông tin toàn cầu có thể được truy cập
công cộng gồm các mạng máy tính được liên kết với nhau. Hệ thống này truyền thông tin
theo kiểu nối chuyển mạch gói (packet switching) dựa trên một giao thức liên mạng đã
được chuẩn hóa (giao thức IP). nó bao gồm hàng ngàn mạng máy tính nhỏ hơn của các
doanh nghiệp, của các viện nghiên cứu và các trường đại học, của người dùng cá nhân và
các chính phủ trên toàn cầu.
Mạng Internet mang lại rất nhiều tiện ích hữu dụng cho người dùng, một trong
các tiện ích phổ thông của Internet là hệ thống thư điện tử (email), trò chuyện trực
tuyến (chat), công cụ tìm kiếm (search engine), các dịch vụ thương mại, chuyển ngân và
các dịch vụ về y tế giáo dục như chữa bệnh từ xa hoặc tổ chức các lớp học ảo. Mạng
Internet cung cấp một khối lượng thông tin và dịch vụ khổng lồ trên Internet.
Nguồn thông tin khổng lồ kèm theo các dịch vụ tương ứng chính là hệ thống
các trang Web liên kết với nhau và các tài liệu khác trong WWW (World Wide Web).
Trái với một số cách sử dụng thường ngày, Internet và WWW không đồng nghĩa. Internet
315
là một tập hợp các mạng máy tính kết nối với nhau bằng dây đồng, cáp quang, v.v.; còn
WWW, hay Web, là một tập hợp các tài liệu liên kết với nhau bằng các siêu liên
kết (hyperlink) và các địa chỉ URL và nó có thể được truy nhập bằng cách sử dụng
Internet.
Đặc biệt trong thập kỷ đầu của thế kỷ 21 nhờ sự phát triển của các trình duyệt
web và hệ quản trị nội dung nguồn mở đã làm cho website trở nên phổ biến hơn, thế
hệ web 2.0 cũng góp phần đẩy cuộc cách mạng web lên cao trào, biến web trở thành một
dạng phần mềm trực tuyến hay phần mềm như một dịch vụ.
Cách thức thông thường để truy cập Internet là quay số, băng rộng, không dây, vệ
tinh và qua điện thoại cầm tay.
6.1.2. Một số thuật ngữ khi sử dụng Internet
- Website: Website là một tập hợp các trang web (web pages) bao gồm văn bản,
hình ảnh, video, flash v.v… thường chỉ nằm trong một tên miền (domain
name) hoặc tên miền phụ (subdomain). Trang web được lưu trữ (web hosting) trên
máy chủ web (web server) có thể truy cập thông qua Internet.
- Home page: hầu hết các website đều có một trang mặc định (hay còn gọi là khởi
động) hiển thị khi người dung truy xuất vào địa chỉ website đó. Trang này được
gọi là Home page (nhiều người còn gọi đây là trang chủ).
- Web Browser: trình duyệt web là phần mềm giúp người dùng có thể xem được
thông tin từ các website trên Internet. Hiện nay có rất nhiều trình duyệt web khác
nhau, ví dụ như trình duyệt web Internet Explorer (IE), Opera, MyIE2, Mozilla
FireFox, Avant..
- URL (Uniform Resource Locator – Địa chỉ tài nguyên trên Internet): là bộ định vị
tài nguyên thống nhất. Cấu trúc của URL bao gồm: Tên của giao thức (thường là
HTTP hoặc FTP), sau đó là địa chỉ của máy tính mà người dùng muốn kết nối đến,
tiếp theo là vị trí của tài nguyên cần truy xuất. Ví dụ, URL là
“fpt://ftp.vnu.edu.vn/ebooks/” sẽ hướng dẫn trình duyệt web của người dùng sử
dụng giao thức FTP để kết nối đến máy chủ của Đại học Quốc gia, vào thư mục
ebooks (sách điện tử).
- Online Service Provider (Dịch vụ trực tuyến - OSP): Các dịch vụ trực tuyến được
thực hiện thông nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP – Internet Service Provider)
như:
316
Đăng kí tên miền Việt Nam và tên miền quốc tế
Dịch vụ Hosting (Web Hosting, Premium E-mail…)
Thuê server, thuê chỗ đặt server (3 DCs tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh)
Thuê tủ Rack
Dịch vụ Giá trị gia tăng (SSL, E-mail Marketing, Web Design, SEO, VPS…)
- Communications Protocol (Giao thức truyền thông): là một tập hợp các quy tắc
chuẩn dành cho việc biểu diễn dữ liệu, phát tín hiệu, chứng thực và phát hiện lỗi
dữ liệu - những việc cần thiết để gửi thông tin qua các kênh truyền thông, nhờ đó
mà các máy tính (và các thiết bị) có thể kết nối và trao đổi thông tin với nhau. Các
giao thức truyền thông dành cho truyền thông tín hiệu số trong mạng máy tính có
nhiều tính năng để đảm bảo việc trao đổi dữ liệu một cách đáng tin cậy qua một
kênh truyền thông không hoàn hảo.
Có nhiều giao thức được sử dụng để giao tiếp hoặc truyền đạt thông tin
trên Internet, dưới đây là một số các giao thức tiêu biểu:
TCP (Transmission Control Protocol): thiết lập kết nối giữa các máy tính để
truyền dữ liệu. TCP chia nhỏ dữ liệu ra thành những gói (packet) và đảm bảo
việc truyền dữ liệu thành công.
IP (Internet Protocol): định tuyến (route) các gói dữ liệu khi chúng được
truyền qua Internet, đảm bảo dữ liệu sẽ đến đúng nơi cần nhận.
HTTP (HyperText Transfer Protocol): cho phép trao đổi thông tin (chủ yếu
ở dạng siêu văn bản) qua Internet.
FTP (File Transfer Protocol): cho phép trao đổi tập tin qua Internet.
Một số tên miền thông dụng:
Bảng: Một số tên miền thông dụng
317
Các trình duyệt Web phổ biến:
- Internet Explorer có sẵn trong Microsoft Windows, của Microsoft
- Mozilla Firefox của Tập đoàn Mozilla
- Google Chrome của Google
- Netscape Navigator của Netscape
- Opera của Opera Software
- Safari trong Mac OS X, của Apple Computer
- Maxthon của MySoft Technology
- Avant Browser của Avant Force
318
- Ngôn ngữ HTML cho phép trang web có thể sử dụng Multimedia để thể hiện
thông tin.
Mỗi một trang Web sẽ có một địa chỉ được gọi là Uniform Resource Locator
(URL). URL là đường dẫn trên Internet để đến được trang Web.
Ví dụ: URL cho trang Tin nhanh VietNam là http://vnexpress.net
Tập hợp các trang web phục vụ cho một tổ chức và được đặt trong một máy chủ
kết nối mạng được gọi là Website. Trong Website thường có một trang chủ và từ đó có
đường dẫn siêu liên kết đến các trang khác.
6.1.4. Cài đặt trang chủ trên Internet Explorer
- Khởi động Internet Explorer: click biểu tượng Windows chọn All apps
chọn Windows Accessories chọn Internet Explorer
- Click menu Tools Internet Options hộp thoại Internet Options hiển thị chọn
thẻ General nhập địa chỉ vào khung Address chọn Apply hoặc OK.
320
Hình 6-3: Xóa cookies, password, history, forms, browsing history
6.1.6. An toàn hệ thống
321
Hình 6-4: Đánh dấu website an toàn
322
Hình 6-5: Giới hạn truy cập website không an toàn
Ngăn chặn website
Trong cửa sổ Internet Explorer, click menu Tools chọn Internet Options
hộp thoại Internet Options hiển thị click thẻ Content nhấn nút Enable trong khung
Content Advisor hộp thoại Content Advisor hiển thị, click thẻ Approved Sites nhập
vào website cần cấm truy cập trong khung Allow this website nhấn nút Never
nhấn OK hộp thoại Create Supervisor Password hiển thị nhập mật khẩu bảo vệ.
324
Sở dĩ Internet Explorer làm được điều này là vì Internet Explorer là một dòng trình
duyệt web giao diện đồ họa do Microsoft phát triển và là một phần đi kèm theo hệ điều
hành Microsoft Windows.
Mỗi một lần cài đặt bất kì một hệ điều hành nào của Windows thì đều tự động cài
đặt trình duyệt web Internet Explorer mới nhất phù hợp với hệ điều hành đấy. Và hiện
nay phiên bản 11.0 là phiên bản mới nhất của Internet Explorer.
6.2.4. Trình duyệt Web Cốc Cốc hay Cờ Rôm +
Có lẽ tới thời điểm này thì không còn ai xa lạ
gì với trình duyệt web Cốc Cốc hay ngày trước còn có
tên gọi khác đó là trình duyệt web Cờ Rôm+.
Trình duyệt web Cốc Cốc hiện nay là một bước tiến vượt bậc so với trình duyệt
web Cờ Rôm + ngày trước, nó có độ tương tích cao hơn, dễ sử dụng hơn, và có nhiều
chức năng hơn. Tuy mới chỉ ra đời ở năm 2012 nhưng đến thời điểm này nó có thể sánh
ngang với các trình duyệt Web lớn như google Chrome, hay Mozilla Firefox.
Ngoài những tính năng giống các trình duyệt khác, điểm nổi trội khiến chỉ trong
vòng thời gian ngắn mà Cốc Cốc (hay còn gọi Cờ Rôm) có thể sánh ngang với các trình
duyệt khác đấy chính là những tính năng riêng mà các trình duyệt khác không có được.
6.2.5. Trình duyệt web Opera.
Trong những năm gần đây thì trình duyệt web Opera
không còn được nổi trội và nhắc đến nhiều như những năm
trước, tuy nhiên vẫn còn một số đông người dùng sử dụng
và yêu thích no. Nhất là những người dùng mobile mở dung lượng nhẹ, phù hợp với mọi
hệ điều hành.
Người dùng Opera hưởng lợi từ một built-in BitTorrent client và tích hợp chat
IRC, chính điều này giúp opera sử lý nhanh hơn, chức năng JavaScript của nó cho phép
tùy chỉnh mã được sử dụng trên các trang web, cung cấp một số tùy biến người dùng
Greasemonkey giống như trong Firefox.
Một đặc điểm nổi trội nữa ở opera đó chính là nó có thể hỗ trợ 60 ngôn ngữ khác
nhau ngoài Tiếng Anh (trong đó có cả Tiếng Việt), nó có thể cho phép gõ phím tắt, hỗ
trợ proxy tùy chọn dể tải siêu nhanh, nó cũng cho phép lưu mật khẩu lại để giảm bớt thời
gian của người dùng.
325
6.3. CÁCH TÌM KIẾM THÔNG TIN TRÊN INTERNET
Internet có thể được xem như là một kho thông tin khổng lồ và vô tận, được cung
cấp từ hàng triệu website trên khắp thế giới, chứa đựng hầu như toàn bộ kiến thức của
nhân loại. Trên Internet, người dùng có thể tìm được vô số thông tin bổ ích và các kiến
thức về mọi lĩnh vực từ khoa học cho đến lịch sử, văn học… Song tiếc thay, nguồn tri
thức đó lại không được sắp xếp theo một trật tự (thực ra, việc sắp xếp hầu như không thể
thực hiện được và bản thân các thông tin trên Internet cũng thật khó mà kiểm chứng).
Vì vậy, trước kho thông tin như thế mà chưa có mục đích tìm kiếm rõ ràng thì sẽ mất
thời gian thậm chí bão hòa kiến thức vì lượng thông tin nạp vào trí nhớ quá nhiều. Thêm
nữa nếu không thành thạo, cũng rất dễ bị lạc lối và chìm ngập trong mớ thông tin hỗn độn,
muôn hình muôn vẻ ấy. Chính vì thế phương pháp tìm kiếm thông tin trên Internet được
xem là một kỹ năng vô cùng quan trọng và cần thiết.
Để tìm kiếm thông tin trên Internet, người dùng thực hiện theo 3 bước sau:
- Bước 1: Xác định mục đích sử dụng thông tin, nội dung cần tìm.
- Bước 2: Chuẩn bị phương pháp và công cụ tìm kiếm.
- Bước 3: Lưu trữ thông tin tìm được.
6.3.1. Xác định nội dung cần tìm
Để tìm kiếm thông tin, trước tiên bạn cần phải xác định từ khóa (key words) của
thông tin muốn tìm kiếm. Đây là phần rất quan trọng, từ khóa là từ đại diện cho thông tin
cần tìm. Nếu từ khóa không rõ ràng và không chính xác sẽ cho ra kết quả tìm kiếm rất
nhiều, khó phân biệt và chọn được thông tin như mong muốn. Nếu từ khóa quá dài kết
quả tìm kiếm có thể không có.
Ví dụ: muốn tìm thông tin về cách sử dụng máy vi tính: (i) nếu nhập từ khóa vi
tính thì kết quả sẽ có rất nhiều bao gồm cả thông tin mua bán, lắp ráp, sửa chữa, … máy
vi tính; (ii) nếu nhập từ khóa cách sử dụng máy vi tính thì sẽ có rất ít hoặc không có kết
quả thông tin về từ khóa này. Trong trường hợp này dùng từ khóa sử dụng vi tính có thể
sẽ cho kết quả tối ưu hơn.
6.3.2. Phương pháp và công cụ tìm kiếm
Search Engine
Ra đời đầu tiên vào năm 1993, đến nay Search Engine (Web Search Engine) đã
trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống, và không ngừng được cải thiện về
số lượng và chất lượng các kết quả tìm kiếm. Sự phát triển của Search Engine được gắn
326
liền với sự phát triển của công nghệ thông tin toàn cầu, và đặc biệt gắn liền với sự thay
đổi của ngành dịch vụ SEO (Search Engine Optimization).
Search Engine – công cụ tìm kiếm là một loại phần mềm hệ thống được thiết kế
với chức năng tìm kiếm các thông tin trên mạng World Wide Web. Khi người dùng sử
dụng công cụ tìm kiếm, họ sẽ cần phải nhập một từ khóa (keyword) về chủ đề cần tìm
sẽ nhận về một bảng kết quả có chứa các trang web, hình ảnh, video, địa chỉ bản đồ (đối
với tên địa danh) hoặc các loại files tài liệu,… có liên quan đến chủ đề tìm kiếm đó.
Các kết quả trả về này sẽ được sắp xếp theo một thứ tự nhất định bằng các thuật toán
tìm kiếm của Search Engine.
Các trang web có công cụ dò tìm nổi tiếng hiện nay là: google.com, yahoo.com,
bing, ... (nổi tiếng trên thế giới) hay monava.vn, xalo.vn, zing.vn, socbay.com,
timnhanh.com... (ở Việt Nam).
Trong bài giảng này minh họa tìm kiếm thông tin với công cụ dò tìm Google.com.
Hình 6-12: Tìm thông tin trong một khoảng thời gian
- Tìm kiếm thông tin học thuật: http://scholar.google.com
- Tìm kiếm bằng giọng nói
Dùng để truy cập nhanh đến các thư mục Outlook. Nội dung
Cửa sổ thư mục
của nó thay đổi tùy thuộc vào các module người dùng đang sử
(Folder pane)
dụng.
Khung nội dung Xuất hiện ở trung tâm cửa sổ chương trình, hiển thị nội dung
(Content pane) module đang chọn (tin nhắn email, lịch, danh bạ, nhiệm vụ,…).
Khung đọc Xuất hiện ở phía bên phải cửa sổ chương trình, cho phép người
(Reading pane) dùng xem trước các nội dung của mục hoặc tập tin đính kèm.
Xuất hiện ở dưới cùng của cửa sổ chương trình, trên thanh
Thanh điều hướng
trạng thái, và được sử dụng để chuyển đổi giữa các module
(Navigation bar)
Outlook.
Hiển thị thông tin hữu ích như số lượng thư trong thư mục đang
Thanh trạng thái chọn, tình trạng kết nối hiện tại với máy chủ. Bên phải của
(Status bar) thanh trạng thái có các icon để thay đổi cách hiển thị của mô-
đun hiên hành và điều chỉnh độ phóng đại của cửa sổ Reading.
Backstage View
Tab File trên thanh Ribbon được sử
dụng để hiển thị Backstage View nơi chứa
các lệnh liên quan đến việc quản lý các tài
khoản Outlook và tùy biến chương trình. Nó
cho phép thay đổi các thiết lập tài khoản,
thiết lập trả lời tự động, dọn dẹp hộp thư,
quản lý quy tắc và cảnh báo, lưu và in thư,...
Các lệnh tùy chọn khác nhau trong giao diện
Backstage (khung trái) tùy thuộc module
nào đang sử dụng.
- Để hiển thị Backstage: nhấn vào tab
File trên Ribbon.
- Để thoát khỏi giao diện Backstage:
nhấn vào nút Back ở góc trên bên trái của giao diện Backstage hoặc nhấn phím
Esc.
330
Outlook Modules
Chức năng trong Outlook được chia thành nhiều module trong chương trình. Tại
một thời điểm người dùng chỉ có thể hiển thị và làm việc với một module cụ thể trong
cửa sổ chương trình. Khi lần đầu tiên bắt đầu với Outlook, cửa sổ chương trình sẽ hiển
thị module Mail. Người dùng có thể chọn hiển thị bất kỳ module nào khác bằng cách
nhấn vào văn bản tương ứng hoặc biểu tượng trên thanh Navigation.
Module Calendar : cho phép lên lịch, theo dõi các cuộc hẹn, các cuộc họp.
Module Tasks : cho phép tạo và theo dõi các tác vụ.
Outlook Folders
Outlook 2013 có một số folder chứa các loại dữ liệu khác nhau. Người dùng có
thể xem các folder này thông qua Folder pane. Mặc định, những thư mục có liên quan
hầu hết các module mới được hiển thị. Người dùng có thể hiển thị đầy đủ danh sách các
thư mục bằng cách nhấn vào biểu tượng dấu ba chấm ở phía bên phải của thanh
Navigation, và sau đó chọn Folder.
Các folder mặc định trên Outlook 2013:
- Inbox: chứa các thư mới nhận.
- Drafts: lưu trữ các bản sao tạm thời của các thư trong quá trình làm việc.
332
- Sent Items: khi gửi thư, Outlook sẽ lưu giữ
bản sao của thư đó trong thư mục này.
- Deleted Items: chứa tất cả những gì người
dùng xóa, chúng sẽ bị xóa vĩnh viễn khi làm
trống (empty) thư mục này.
- Calendar: chứa các lịch làm việc bao gồm cả
các cuộc hẹn, các cuộc họp và các sự kiện.
- Contacts: chứa các thông tin trong sổ địa chỉ
như họ tên, địa chỉ email, địa chỉ đường phố,
và số điện thoại.
- Journal: lưu trữ các thông tin cho phép
người dùng theo dõi các cuộc gọi, thời gian
dành cho một dự án, các thông điệp email
quan trọng, các sự kiện và các nhiệm vụ
khác.
- Junk E-mail: chứa các thư bị Outlook chặn
bởi bộ lọc thư rác.
- Notes: thư mục này lưu trữ các ghi chú.
- Outbox: Outlook giữ các thư gửi đi trong thư
mục này cho đến khi chúng được gửi đến
Hình 6-19: Các folder trên
máy chủ đích. Outlook 2013
- RSS Feeds: chứa các chia sẽ tin tức trên web
đã đăng ký.
- Suggested Contacts: chứa các địa chỉ email đã có trao đổi thư điện tử và
những địa chỉ email này không có trong sổ địa chỉ liên hệ.
- Sync Issues: chứa danh sách các cuộc xung đột và những lần thất bại khi
liên lạc trên máy chủ mail của người dùng hoặc trong hộp thư.
- Tasks: liệt kê các nhiệm vụ đã được giao cho hoặc giao người khác.
- Search Folders: thư mục chứa kết quả tìm kiếm đã thực hiện.
6.4.2. Cài đặt hộp thư (email)
- Click tab File Ở mục Info chọn Account settings hộp thoại Account settings
hiển thị Click nút New để tạo hộp mail mới (hộp mail với tên miền riêng).
333
Hình 6-20: Hộp thoại Accout Settings
- Để cấu hình các thông số, chọn Manually configure server settings or additional
server types. Sau đó nhấn Next để tiếp tục.
334
- Chọn POP or IMAP và nhấn Next để tiếp tục.
- Tại màn hình này sẽ thiết lập thông tin cho tài khoản mail của mình
335
[1]: Họ và tên
[2]: Địa chỉ email
[3]: Chọn giao thức nhận mail (POP3/IMAP)
[4]: Địa chỉ server nhận mail đến,
thường có dạng mail.ten-mien-cong-ty.com
Ví dụ: - với hộp thư gmail là pop.gmail.com cho giao thức POP3
hay imap.gmail.com cho giao thức IMAP.
- với hộp thư yahoo là pop.mail.yahoo.com
[5]: Địa chỉ server gửi mail đi, thường có dạng mail.ten-mien-cong-ty.com
Ví dụ: - với hộp thư gmail là smtp.gmail.com
- với hộp thư yahoo là smtp.mail.yahoo.com
[6]: Tài khoản email của người dung.
[7]: Mật khẩu email, có thể tick vào ô Remember password để không cần
phải nhập lại password khi mở Outlook lần sau.
[8]: Nhấn More Settings để thiết lập thêm một số thông tin trong Outlook.
- Hộp thoại Internet E-mail Settings hiển thị, trong thẻ Outgoing Server, click chọn
vào phần My outgoing server (SMTP) require authentication và phần Use the same
setting as my incoming server, để sử dụng chung quyền chứng thực với Incoming
mail server.
336
- Chọn tiếp thẻ Advanced để thiết lập cổng (Incoming server port, Outgoing server
port) và chọn hình thức mã hóa khi kết nối (Use the following type of encrypted
connection) cho các server. (Tùy theo nhà cung cấp dịch vụ mail các thông số này
sẽ khác nhau).
Trong hộp thư gmail với giao thức IMAP: thiết lập như sau
Incoming server port: 993 Type of encrypted connection: SSL
Outgoing server port: 567 Type of encrypted connection: TLS
337
Trong hộp thư gmail với giao thức POP3: thiết lập như sau
Incoming server port: 995 Type of encrypted connection: SSL
Outgoing server port: 587 Type of encrypted connection: TLS
Trong hộp thư yahoo với giao thức pop3 thì ta thiết lập như sau:
Incoming server port: 995 Type of encrypted connection: SSL
Outgoing server port: 465 hay 587 Type of encrypted connection: TLS
- [9]: sau khi đã thiết lập xong ở bước số [8], nhấn Next để Outlook thực hiện kiểm
tra tài khoản mail. Nếu thành công MS.Outlook sẽ hiển thị như hình dưới. Nếu có
báo lỗi, hãy kiểm tra lại thông tin thiết lập ở các bước có chính xác hay không.
Hình 6-21: Hộp thoại thông báo cài đặt hộp mail thành công
339
Hình 6-23: Hộp thoại gửi thư
Mỗi tin nhắn mới phải có ít nhất một người nhận. Người dùng có thể tạo một thư
duy nhất và gửi cho nhiều người bằng cách ghi nhiều địa chỉ email trong khung To
hoặc khung CC hoặc khung Bcc.
- To: hộp địa chỉ này là cho người nhận thư chính.
- Cc: hộp địa chỉ này là dành cho những người nhận bản sao, thường là những
người mà người dùng muốn giữ thông tin về chủ đề của tin nhắn, mà không
yêu cầu trả lời.
- Bcc: hộp địa chỉ này là dành cho những người nhận bản sao ẩn. Đây là những
người mà người dùng muốn giữ thông tin, nhưng là ẩn đối với những người
nhận thư khác.
Lưu ý: khung Bcc không được hiển thị theo mặc định. Để hiển
thị nhấn vào nút Bcc trong nhóm Show Fields trên Options tab
của Ribbon.
Người dùng có thể chèn một địa chỉ email vào hộp địa chỉ bằng
các cách sau:
- Nhập toàn bộ địa chỉ email.
- Nhập một phần của một địa chỉ sử dụng trước đó, và sau đó chọn địa chỉ từ
danh sách Auto-Complete xuất hiện.
- Nhấn vào nhãn hộp địa chỉ (To, Cc hoặc Bcc) để hiển thị hộp thoại Select
Names, và sau đó chọn một hoặc nhiều địa chỉ từ sổ địa chỉ.
Trong trường To, Cc hoặc Bcc, có thể nhập nhiều địa chỉ email của người nhận,
mỗi địa chỉ cách nhau bằng dấu chấm phẩy (;).
340
Sau khi đã giải quyết các thông điệp email, nên nhập một mô tả ngắn gọn của
thư vào khung Subject. Thêm một chủ đề là tùy chọn, nhưng không nên bỏ qua, vì nó
được sử dụng để xác định loại thư. Outlook sẽ cảnh báo người dùng cố gắng để gửi
thư không có chủ đề.
Một thư tạo trong Outlook có thể gửi đính kèm bất kỳ tập tin nào như có thể
chèn vào tài liệu Word (văn bản, hình ảnh, bảng biểu, biểu đồ, siêu liên kết, vv).
Người dùng có thể định dạng thư bằng cách sử dụng các lệnh trên thẻ Message
hoặc thẻ Text Format của Ribbon.
341
Hình 6-25: Gửi đính kèm tập tin/thành phần của Outlook vào thư
c. Yêu cầu Outlook xác nhận đã gửi thư đi và người nhận đã đọc thư
Người dùng có thể theo
dõi thư bằng cách yêu cầu
Outlook xác nhận đã gửi thư đi
và đọc. Xác nhận gửi thư đi
cho biết ngày tháng và thời
gian thư đã được gửi đến hộp
Hình 6-26: Yêu cầu Outlook xác nhận gửi và đọc thư
thư của người nhận và xác
nhận đọc cho biết ngày và thời gian người nhận mở thư đọc. Khi người dùng có cài
đặt chức năng này Outlook sẽ thông báo trong thư mục Inbox.
- Yêu cầu Outlook xác nhận đã gửi thư: trong nhóm Tracking của thẻ Options
chọn Request a Delivery Receipt.
- Yêu cầu Outlook xác nhận thư đã được người nhận đọc: trong nhóm
Tracking của thẻ Options chọn Request a Read Receipt.
d. Lưu bản thư nháp
Trong khi đang soạn thư, Outlook lưu đều đặn
một bản sao của thư trong thư mục Nháp (Drafts). Điều
này là nhằm bảo vệ khỏi bị mất thông tin. Người dùng
có thể lưu một bản thảo thư bất cứ lúc nào bằng cách
nhấn vào nút Save trên thanh công cụ Quick Access.
Khi thư được gửi, Outlook sẽ xóa bản thảo thư, và lưu một bản sao của thư đã gửi
trong thư mục Sent Items.
342
e. Nhận thư mới
Tất cả thư mới nhận đều được tự động đưa vào thư mục Inbox. Danh sách thư
trong Content pane hiển thị phần đầu của bức thư. Thông tin này bao gồm tên người
gửi hay địa chỉ thư, tiêu đề của thư và ngày tháng hay giờ nhận thư. Những thư chưa
đọc có phần tiêu đề và ngày in đậm, màu xanh dương, ngoài ra còn có một vạch màu
xanh dương xuất hiện bên trái của thư. Thư đã đọc xuất hiện với trạng thái hiển thị
bình thường trên danh sách. Các biểu tượng trên phần đầu thư cho biết thông tin về
thư đó như sau:
- Trong hộp thoại Automatic Replies, chọn option Send automatic replies.
- Để xếp thời gian cho việc trả lời tự động, chọn tiếp Only send during this time
range, sau đó chọn ngày, giờ bắt đầu và ngày, giờ kết thúc ở Start Time và End
Time.
343
- Nhập nội dung thư trả lời tự động trong Inside My Organization tab hay
Outside My Organization tab.
- Click chọn nút OK.
344
Để gắn cờ cho thư, người dùng thực hiện như sau:
- Trong khung Content, chọn thư cần thực hiện.
- Trong nhóm Tags của thẻ Home, click nút Follow Up và chọn cờ tương ứng.
Để xóa cờ, thực hiện như sau:
- Trong khung Content, chọn thư cần thực hiện.
- Trong nhóm Tags của thẻ Home, click nút Follow Up và chọn Clear Flag.
Xóa thư
Trong quá trình sử dụng, hộp thư có thể chứa hàng trăm thư khác nhau, người
dùng có thể xóa bớt các thư không cần thiết để giài phóng vùng lưu trữ trên thư mục.
Khi xóa thư, Outlook sẽ tự động chuyển các thư bị xóa vào thư mục Deleted Items. Để
xóa thư người dùng thực hiện như sau:
- Trong khung Content, chọn thư muốn xóa.
- Trong nhóm Delete của thẻ Home, nhấn nút Delete.
Ngoài ra, người dùng có thể xóa nhanh một thư bằng cách
trỏ vào thư muốn xóa trên danh sách thư và nhấn biểu tượng xóa ngay bên phải lá thư
trên vùng đầu đề thư.
Làm trống thư mục Deleted Items:
Mặc định các thư đã xóa trong quá trình làm việc chỉ xóa vĩnh viễn khi thực hiên
xóa trong thư mục Deleted Items.
Để làm trống thư mục Deleted Items: trong khung Folder, click phải thư mục
Deleted Items, sau đó click Empty Folder. Hộp thoại yêu cầu xác nhận thao tác xuất
hiện, chọn nút Yes
345
- Để phân loại thư, người dùng thực hiện như sau: chọn thẻ View, trong nhóm
Arrangement chọn tiêu chí phân loại trong Arrangement gallery.
- Đề thay đổi thứ tự sắp xếp thư: chọn tab View, trong nhóm Arrangement chọn
chọn nút Reverse Sort.
347
Các bước tạo chữ ký:
- Chọn Options trong thẻ File chọn Mail ở khung bên trái, sau đó nhấn nút
Signatures ở khung bên phải hộp thoại Signatures and Stationery hiển thị.
- Trong hộp thoại Signatures and Stationery, chọn thẻ E-mail Signature nhấn
nút New bên dưới Select signature to edit Hộp thoại New Signature hiển thị,
nhập tiêu đề cho chữ ký nhấn nút OK. Nhập nội dung chữ ký trong khung
Edit signature box.
- Trở lại hộp thoại Rules Wizard nhấn Next để tiếp tục.
350
- Lúc này chọn hành động khi điều kiện được thỏa từ danh sách (chọn move it to
specified folder) sau đó chọn tiếp specified trong phần Edit the rule
description để chọn thư mục cần lưu trữ, và cuối cùng click OK để xác lập.
351
- Quay trở lại hộp thoại Rules Wizard và chọn các trường hợp ngoại lệ không áp
dụng quy tắc này (nếu có) trong danh sách phần Exception. Sau đó nhấn Next
để tiếp tục.
- Trong phần cuối của hộp thoại Rules Wizard, đặt tên cho quy tắc và xác lập áp
dụng của quy tắc đó, sau đó click Finish để kết thúc việc tạo quy tắc.
352
Hình 6-34: Cài đặt quy tắc lưu trữ mail
353
b. Quy tắc phát nhạc khi có email tới
Người dùng thực hiện 4 bước như phần trên (xem hình 6-32);
Sau đó tiến hành như các hình sau:
354
Hình 6-35:Cài đặt quy tắc phát nhạc khi có email
355
356
Hình 6-36: Cài đặt quy tắc tự động xóa mail khi chủ đề có chứa từ độc hại
357
358
Hình 6-37: Cài đặt quy tắc tự động chuyển tiếp mail cho người khác.
- Trong nhóm New của thẻ Home click nút New Appointment cửa sổ
Appointment xuất hiện.
- Trong hộp thoại Appointment: nhập mô tả ngắn gọn cho cuộc hẹn tại khung
Subject, nhập địa điểm cuộc hẹn tại khung Location, chọn ngày, giờ xác định
trong khung Start time và End time.
- Mặc định Outlook sẽ nhắc cuộc hẹn trước 15 phút. Người dùng có thể thay đổi
thời gian nhắc bằng cách chọn Reminder trong nhóm Options của hộp thoại
Appointment.
- Nếu muốn thiết lập cuộc hẹn lặp lại nhiều lần, click chọn nút Recurrence trong
nhóm Options của hộp thoại Appointment.
360
Hình 6-40: Thiết lập định kỳ cho lịch hẹn
b. Tạo lịch họp
Lịch họp có thể thiết lập một lần hay lặp lại nhiều lần.
Để nhắc lịch họp, Outlook sẽ có một thư nhắc gửi đến thư
mục Inbox trong hộp thư. Để lập lịch họp, thực hiện như sau:
- Trong nhóm New của thẻ Home click nút New
Meeting cửa sổ Meeting hiển thị.
- Trong hộp thoại Meeting:
o Khung To, nhập địa chỉ email của từng thành viên
tham dự cuộc họp (mỗi địa chỉ cách nhau bằng dấu
;). Có thể chọn trong danh sách địa chỉ trong hộp thoại Select Attendees and
Resources khi click nút To.
o Khung Subject: mô tả ngắn gọn về cuộc họp.
o Nhập địa điểm họp tại khung Location.
o Nhập thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc tại khung Start time và khung
End time.
o Trong phần Notes, nhập nội dung cần chia sẻ với thành phần tham dự cuộc
họp
o Sử dụng nút Attach File trên nhóm Include, thuộc tab Insert để chọn tập
tin đính kèm
361
o Click nút Send để gứi yêu cầu cuộc họp đến mọi người và lưu lại lịch họp
trên Outlook calendar.
- Tương tự như tạo lịch hẹn, MS.Outlook sẽ nhắc trước cuộc họp 15 phút. Để thay
đổi thời gian này chọn Reminder. Ngoài ra có thể sử dụng nút Recurrence để
thiết lập lịch họp định kỳ (thực hiện giống như tạo lịch hẹn định kỳ).
362
Sử dụng People Module
People module cho phép người dùng lưu thông tin của những người thường
xuyên liên hệ như tên, địa chỉ hộp thư, nghề nghiệp, nơi làm việc, số điện thoại liên
lạc,… Trong People module, khung Folder hiển thị thư mục mặc định Contacts; khung
Content hiện thị danh sách địa chỉ lưu trong thư mục chỉ định; khung Reading hiển thị
các thông tin chi tiết về một địa chỉ đã chọn.
Để hiển thị People module: click chọn People trên Navigation bar
Global Address bằng cách chọn nút E-mail , chọn địa chỉ từ hộp thoại
Select Name, và click nút OK.
363
- Nhập thêm các thông tin khác mà người dùng muốn lưu trữ..
- Trên Contact, trong nhóm Actions, click nút Save & Close để kết thúc.
364
Hình 6-45: Tạo một địa chỉ từ hộp thư
- Có thể nhập thêm một số thông tin khác mà người dùng muốn lưu bằng cách click
các nút Add .
- Click chọn nút Save để lưu thông tin và click nút Close ở góc trên bên phải
để thoát khỏi Contact Card.
- Trong Tasks module, trong nhóm New của thẻ Home click chọn nút New Task
cửa sổ Task hiển thị.
- Trong Subject box, nhập mô tả ngắn gọn về nhiệm vụ (task).
- Thiết lập tiếp các thông tin cần thiết cho tác vụ như: Ngày bắt đầu (Start date),
Ngày kết thúc (Due date), Tình trạng (Status), Mức độ ưu tiên (Priority), % hoàn
thành (% Complete), Nhắc nhớ cần thiết (Reminder).
- Để tạo một tác vụ định kỳ:, trong nhóm Recurrence của thẻ Task, click chọn nút
- Trên thẻ Task, trong nhóm Actions, click chọn nút Save & Close .
365
6.5. WEBMAIL
Webmail (Email trên nền web) chỉ việc thực hiện một chương trình xem e-mail dưới
dạng ứng dụng web cho phép người dùng truy cập e-mail thông qua trình duyệt web. Một
web mail khách thường được cung cấp bởi dịch vụ email, cho phép khách hàng truy cập
thư được lưu trữ trên máy chủ của dịch vụ.
Từ “Webmail” còn được dùng chung với các danh từ khác như dịch vụ
webmail hay nhà cung cấp webmail để chỉ đến một dịch vụ email được cung cấp thông
qua một website (khác với dịch vụ email, thường phải gắn liền với việc kết nối internet).
Mặc dù không nhất thiết phải sử dụng một chương trình webmail, việc sử dụng một
chương trình webmail thường là phần quan trọng khi đưa ra dịch vụ webmail, đôi khi như
là cách duy nhất để người dùng có thể tiếp cận email của họ, và đôi khi những phương
pháp khác cũng được thêm vào như giao thức POP3 hoặc IMAP4 và chuyển tiếp email.
Dịch vụ Webmail đầu tiên là Hotmail. Những nhà cung cấp Webmail phổ biến nhất
hiện nay là Yahoo! Mail, Outlook.com và Gmail, ngoài ra còn những nhà hà cung cấp
Webmail khác bao gồm Inbox.com, AIM Mail, Mail.com, Fastmail.FM, Lycos Mail,
BlueTie, Everyone.net, and LuxSci.
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP
[1]. Tập bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao, Trường
Đại học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt.
D. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO LUẬN
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN
1. Cho biết các thuật ngữ thông dụng khi sử dụng mạng Internet.
2. Cho biết một số tên miền thông dụng đối khi truy xuất các website.
3. Liệt kê các công cụ tìm kiếm thông tin thông dụng trên Internet.
4. Hãy trình bày việc ứng dụng MS. Outlook phục vụ quản lý email trong doanh nghiệp?
5. Cho biết những thuận lợi khi cài đặt hộp mail trong MS.Outlook.
6. Cho biết những thuận lợi khi soạn thảo thư mẫu và trả lời email tự động.
7. Cho biết mục đích của việc phân loại và lưu trữ email.
8. Cho biết những thuận lợi khi xây dựng sổ địa chỉ trong MS. Outlook
9. Cho biết những thuận lợi khi sử dụng các tiện ích của MS. Outlook.
366
10. Cho biết các module được xây dựng và mục đích của chúng trong MS. Outlook.
BÀI TẬP
BÀI TẬP 1:
Đăng ký một tài khoản hộp thư trên outlook.com; cài đặt tài khoản vừa tạo vào
MS.Outlook, sau đó thực hiện các yêu cầu sau:
- Tạo hệ thống thư mục lưu trữ thư như hình bên:
- Tạo chữ ký (signature) tự động như sau:
Dòng 1: Họ tên sinh viên
Dòng 2: Mã số sinh viên
Dòng 3: Lớp …
- Thiết lập chữ ký trên cho tất cả thư gửi đi trên tài khoản đã
cài.
- Tạo quy tắc để lọc tất cả thư gửi đến có tên miền là
ufm.edu.vn sẽ được lưu vào thư mục “ĐH TC-MKT”.
BÀI TẬP 2:
Soạn một e-mail và gửi theo yêu cầu sau:
- Nơi nhận chính: dhmarketing@ufm.edu.vn
- Nơi nhận phụ: khoaclc@ufm.edu.vn
(Cả 2 nơi nhận trên đều không biết thư gửi đồng thời cho nhiều người khác)
- Subject: Bài thực hành sinh viên <mã số sinh viên>
- Nội dung trong thư:
<nhập tùy ý hai dòng>
Chứa chuỗi “xem báo Thanh Niên trực tuyến” và gán địa chỉ www.thanhnien.vn
vào chuỗi này.
BÀI TẬP 3:
Tạo một group UFM và đưa vào group này các thành viên của lớp. Tạo một thư điện
tử và gửi cho group UFM, nội dung trong thư có chứa địa chỉ liên kết đến website
www.ufm.edu.vn và một liên kết đến website www.foody.vn
BÀI TẬP 4:
Tạo hệ thống thư mục lưu trữ thư như hình vẽ sau đây:
Thiết lập quy tắc lọc thư gửi đến:
367
- Nếu nhận được thư gửi từ khoacntt@ufm.edu.vn thì di
chuyển vào lưu trữ tại thư mục “Khoa CNTT”
- Phát nhạc (tùy chọn) khi nhận được thư gửi đến có kích
thước lớn hơn 200 KB.
Tạo một thư điện tử và gửi đến địa chỉ bất kỳ, thư có nội dung
tùy ý, có đính kèm một tập tin bất kỳ và chứa một chuỗi liên kết
đến địa chỉ www.chatluongcao.ufm.edu.vn
BÀI TẬP 5:
Thiết lập quy tắc sau trong MS.Outlook:
- Nếu trên mục To hoặc Cc có chứa địa chỉ
quangcao@yahoo.com thì xóa luôn.
- Đánh dấu màu xanh dương cho những thư được gửi từ phongqldt@ufm.edu.vn
- Chuyển tiếp thư cho địa chỉ khoacntt@ufm.edu.vn nếu nhận thư từ địa chỉ
khoakt@ufm.edu.vn
- Chuyển các thư nhận được vào thư mục “Sinh vien” nếu chúng có kích thước lớn hơn
1000 KB.
368
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Trần Minh Tùng, Đinh Xuân Thọ, Trương Đình Hải Thụy, Nguyễn Thanh Trường,
Nguyễn Thị Trần Lộc, Trần Thanh San, Nguyễn Thanh Trúc, Trương Xuân Hương,
Lâm Hoàng Trúc Mai, Giáo trình Tin học đại cương (tái bản lần thứ 3), Nhà xuất
bản GTVT, 2017
[2]. IIG VietNam, Micorsoft Office Word 2013, nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM, 2017.
[3]. IIG VietNam, Micorsoft Office Excel 2013, nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM, 2017.
[4]. IIG VietNam, Micorsoft Office PowerPoint 2013, nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM,
2013.
[5]. Joan Lambert & Joyce Cox, MOS Sudy Guide for Microsoft, Microsoft Press,
ISBN:978-0-7356-4875-3.
[6]. Mark Dodge, MOS 2013 Study Guide for Microsoft Excel Expert, Microsoft Press,
ISBN:978-0-7356-6921-5
[7]. Joan Lambert, Microsoft Word, Microsoft Press, ISBN:978-0-7356-6925-5
[8]. John Pierce, Microsoft Word Expert, Microsoft Press, ISBN:978-0-7356-6926-0
[9]. Joan Lambert & Joyce Cox, Microsoft Word 2013, Microsoft Press, 2013, ISBN 978-
0-7356-6912-3
[10]. Joan Lambert & Joyce Cox, Microsoft PowerPoint 2013, Microsoft Press, 2013,
ISBN 978-0-73566-910-9
[11]. Joan Lambert & Joyce Cox, Microsoft Outlook 2013, Microsoft Press, 2013,
ISBN 978-0-73566-909-3.
- Website tham khảo:
[1] http://www.computerhistory.org
[2] http://www.gcflearnfree.org/excel2013
[3] http://www.gcflearnfree.org/word2013
[4] http://www.gcflearnfree.org/powerpoint2013
[5] http://www.iigvietnam.com
[6] https://www.britannica.com
[7] http://www.laptopmag.com/articles/how-to-use-windows-10
[8] http://windows10-guide.com/
[9] http://quantrimang.com/windows-10-os
369
PHỤ LỤC : KỸ THUẬT TRÌNH BÀY BÁO CÁO KHOA HỌC
CHỦ ĐỀ: Kỹ thuật trình bày báo cáo khoa học
1. Dàn bài tổng quát
PHẦN TRƯỚC BÁO CÁO
o Trang bìa trước
o Trang đầu đề
o Trích yếu
o Mục lục
o Lời cảm ơn
o Các danh mục
PHẦN GIỮA BÁO CÁO (Phần chính)
o Nhập đề
o Phần cốt lõi của báo cáo
o Các kết luận và các đề nghị
o Tài liệu tham khảo
PHẦN CUỐI BÁO CÁO
o Các phụ lục
o Trang bìa cuối
Trang bìa trước & trang đầu đề: có nội dung gần giống nhau, gồm:
- Logo và tên cơ quan/tổ chức chủ quản
Ví dụ: TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
- Đầu đề báo cáo:
Ví dụ: Báo cáo đề tài ....
- Tên sinh viên thực hiện, tên người hướng dẫn.
- Thời gian và địa điểm hoàn thành báo cáo:
Ví dụ: Tp.HCM, 09/2016
Trích yếu: gồm các mục chính
- Các mục tiêu chính
- Các phương pháp nghiên cứu sử dụng
- Các kết quả đạt được.
Lưu ý: Không để trong trích yếu các trích dẫn, các lời bàn luận, đánh giá, nhận xét.
Viết thành đoạn văn hoàn chỉnh, ngắn gọn khoảng 250 – 750 từ
xxxiv
Danh mục bảng biểu, hình ảnh, ký hiệu, chữ tắt:
- Liệt kê chú thích các bảng biểu, hình ảnh, từ viết tắt … có trong báo cáo
Ví dụ:
- Chú thích bảng: Bảng 1 – Bảng các hệ đếm
- Chú thích hình ảnh: Hình 1 – Sơ đồ tổ chức của công ty Thép Vina
- Định nghĩa một chữ viết tắt: LC = letter of credit hay thư tín dụng
Nội dung của báo cáo
- Chia báo cáo ra thành các mục với các tiêu đề ngắn gọn, phát triển theo trình tự
logic của vấn đề
- Hệ thống tiêu đề:
Lưu ý:
- Chỉ có các tiêu đề trong phần nội dung báo cáo mới được đánh số thứ tự.
- Mỗi tiêu đề cấp 1 phải bắt đầu trên một trang mới.
Phụ lục
- Phụ lục là những nội dung có tính chất tham khảo, không cần thiết để vào phần
thân bài, những nội dung không thể để vào thân bài vì dung lượng lớn hay cách
in ấn không phù hợp.
- Mỗi phụ lục phải có tiêu đề:
Ví dụ: Phụ lục A, Phụ lục B, Phụ lục C… , Phụ lục 1, Phụ lục 2, Phụ lục 3…
Tài liệu tham khảo
- Tài liệu tham khảo là tất cả những trang tài liệu như sách, báo, website,... được
tham khảo đến trong quá trình viết báo cáo.
- Sau đây là một số quy tắc viết tài liệu tham khảo theo hệ thống Harvard:
Viết tham khảo cho một quyển sách
[1]. Cole, G 1991, Thermal power cycles, Edward Arnold, London.
[2]. Lê Đình Ngân 2010, Microsoft Excel Kỹ thuật lập trình Excel, nhà xuất
bản Tài chính, TP.HCM.
xxxv
Viết tham khảo cho bài báo, tạp chí
[1]. Nguyễn Ngọc Bích 2005, Chế độ kiểm soát nội bộ trong công ty, Thời
báo Kinh tế Sài gòn, no. 43-2005 (775), pp. 23-24
[2]. …
Viết tham khảo cho website
Nếu tham khảo chung 1 website:
[1]. http://www/ufm.edu.vn
[2]. …
Nếu tham khảo một bài viết trong website:
[1]. Winson, J 1999, A look at referencing, AAA Educational Services,
viewed page 20
[2]. October 2013, http://www.aaa.edu.au/aaa/html
2. Một số kỹ thuật trình bày
Khổ giấy và lề
Chọn tab Page Layout Margins Custom Margins…
xxxvii
Phân trang hợp lý
Nếu một đoạn (paragraph) nằm trên hai trang, phải bảo đảm mỗi trang có ít nhất 2
dòng của đoạn đó.
Sử dụng Ctrl+Enter để khắc phục lỗi phân trang không hợp lý (tiêu đề trang
trước, nội dung trang sau)
xxxviii
Đánh số trang
Dùng chức năng Page Layout Break để chia văn bản làm nhiều section khác
nhau để đánh số trang khác nhau