You are on page 1of 409

BỘ TÀI CHÍNH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH – MARKETING

Trương Đình Hải Thụy


Đinh Xuân Thọ
Trần Thanh San
Trương Xuân Hương

BÀI GIẢNG
TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG

(TÀI LIỆU DÙNG CHO SINH VIÊN THUỘC CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO

CHẤT LƯỢNG CAO BẬC ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY)

Mã số học phần: 020265


Số tín chỉ: 4
Lý thuyết: 45 tiết
Thực hành: 30 tiết

TP.HCM, năm 2018


i
MỤC LỤC
MỤC LỤC................................................................................................................................. ii
LỜI NÓI ĐẦU ....................................................................................................................... xvi
HƯỚNG DẪN ....................................................................................................................... xvii
DANH MỤC THUẬT NGỮ ANH - VIỆT ............................................................................ xix
DANH MỤC HÌNH ẢNH....................................................................................................... xx
DANH MỤC BẢNG BIỂU ................................................................................................ xxxiii
CHƯƠNG 1 HỆ ĐIỀU HÀNH WINDOWS ........................................................................ 1
A. MỤC TIÊU ....................................................................................................................... 1
B. NỘI DUNG ....................................................................................................................... 2
1.1. TỔNG QUAN VỀ MÁY TÍNH ......................................................................................... 2
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................................. 2
Dữ liệu................................................................................................................. 2
Thông tin ............................................................................................................. 2
Cơ sở dữ liệu ....................................................................................................... 2
Tri thức ................................................................................................................ 4
Tin học ................................................................................................................ 4
1.1.2. Lịch sử phát triển của máy tính ................................................................................... 4
1.1.3. Phân loại máy tính ...................................................................................................... 6
Phân loại theo nguyên lý làm việc ........................................................................ 6
Phân loại theo khả năng tính toán ......................................................................... 6
Ứng dụng của máy tính ........................................................................................ 7
1.1.4. Máy vi tính ................................................................................................................. 7
Khái niệm ............................................................................................................ 7
Kiến trúc tổng quát của một máy vi tính ............................................................... 7
Thành phần phần cứng của máy vi tính ................................................................ 8
1.1.5. Phân loại phần mềm ................................................................................................. 10
1.1.6. Phân loại thông tin .................................................................................................... 10
1.1.7. Đơn vị đo lường thông tin ......................................................................................... 10
1.1.8. Đơn vị lưu trữ thông tin ............................................................................................ 11
1.2. HỆ ĐIỀU HÀNH WINDOWS 10 .................................................................................... 11
1.2.1. Tổng quan về Windows 10 ....................................................................................... 11
Lịch sử phát triển ............................................................................................... 11
Các phiên bản .................................................................................................... 12
Các tính năng nổi bật của Windows 10 .............................................................. 13
a. Trợ lý ảo Cortana...................................................................................................... 13
b. Windows Store và ứng dụng chạy mọi nơi (universal): ............................................. 13
c. Trình duyệt Edge: ..................................................................................................... 14
d. TaskView và sử dụng nhiều Desktop ảo: .................................................................. 14
1.2.2. Màn hình làm việc và các thao tác cơ bản ................................................................. 15
Đối tượng trên màn hình Windows .................................................................... 15
Các thao tác cơ bản ............................................................................................ 16
a. Thao tác với Icon ...................................................................................................... 16
b. Thao tác với thanh Taskbar ....................................................................................... 17
c. Thao tác với hộp thoại quản lý tác vụ (Windows Task Manager) .............................. 18
Quản lý màn hình Desktop ................................................................................. 19

ii
1.2.3. Quy ước về tập tin và thư mục trong Windows ......................................................... 20
Tập tin ............................................................................................................... 20
Thư mục ............................................................................................................ 20
a. Tạo thư mục ............................................................................................................. 21
b. Đổi biểu tượng của thư mục ...................................................................................... 21
Đường dẫn ......................................................................................................... 21
Tập tin liên kết đặc biệt ...................................................................................... 22
1.2.4. Chương trình Windows............................................................................................. 22
This PC .............................................................................................................. 22
a. Xem thông tin máy tính ............................................................................................ 23
b. Chia sẻ, chống phân mảnh ổ đĩa ................................................................................ 24
c. Backup anh Restore .................................................................................................. 25
Recycle bin ........................................................................................................ 27
Network & Internet ............................................................................................ 28
Internet Explorer ................................................................................................ 28
Control Panel ..................................................................................................... 28
a. Trình Programs ......................................................................................................... 29
b. Trình System and Security ........................................................................................ 30
c. Trình Clock, Language, and Region .......................................................................... 31
d. Trình Appearance and Personalization ...................................................................... 35
e. Trình Network and Internet....................................................................................... 38
f. Trình User Accounts ................................................................................................. 38
Search ................................................................................................................ 40
1.2.5. Windows Explorer .................................................................................................... 42
Giới thiệu........................................................................................................... 42
Các thành phần của Windows Explorer .............................................................. 42
a. Hiển thị hoặc ẩn các thành phần ................................................................................ 43
b. Thay đổi hình thức hiển thị của các tập tin, thư mục trong khung bên phải ................ 43
Sao chép, di chuyển tập tin/thư mục ................................................................... 44
a. Sao chép tập tin/thư mục........................................................................................... 44
b. Di chuyển tập tin/thư mục ......................................................................................... 44
Chia sẻ tập tin/thư mục ...................................................................................... 45
Thiết lập các thuộc tính cho tập tin/thư mục ....................................................... 45
1.2.6. Các chương trình tiện ích Windows .......................................................................... 46
Các tiện ích hệ thống ......................................................................................... 46
a. Disk Cleanup ............................................................................................................ 46
b. System Information .................................................................................................. 47
c. Tasks Scheduler ........................................................................................................ 48
Các tiện ích tính toán và giải trí.......................................................................... 51
1.2.7. Store ......................................................................................................................... 52
1.2.8. Các phím tắt sử dụng trong Windows 10 .................................................................. 52
1.3. CÁC phẦN MỀM TIỆN ÍCH .......................................................................................... 53
1.3.1. Phần mềm hỗ trợ gõ tiếng Việt ................................................................................. 53
1.3.2. Phần mềm nén .......................................................................................................... 55
WinZip .............................................................................................................. 55
WinRar .............................................................................................................. 56
1.3.3. Phần mềm bảo vệ máy tính ....................................................................................... 58

iii
1.3.4. Phần mềm đọc tập tin PDF ....................................................................................... 60
1.3.5. Phần mềm xem ảnh .................................................................................................. 61
1.3.6. Phần mềm chụp hình, quay phim .............................................................................. 63
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ..................................................................................................... 64
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN ...................................................................................................................................... 64
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN .................................................................................. 64
BÀI TẬP TÌNH HUỐNG ....................................................................................................... 64
BÀI TẬP 1 ............................................................................................................................. 64
BÀI TẬP 2 ............................................................................................................................. 65
BÀI TẬP 3 ............................................................................................................................. 65
BÀI TẬP 4 ............................................................................................................................. 65
BÀI TẬP 5 ............................................................................................................................. 66
BÀI TẬP 6 ............................................................................................................................. 67
CHƯƠNG 2 KỸ THUẬT BÀN PHÍM ............................................................................... 68
A. MỤC TIÊU ..................................................................................................................... 68
B. NỘI DUNG ..................................................................................................................... 68
2.1. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU ................................................................................................ 68
2.1.1. Mục đích .................................................................................................................. 68
2.1.2. Yêu cầu .................................................................................................................... 68
2.1.3. Tốc độ đạt được ........................................................................................................ 68
2.2. KỸ THUẬT BÀN PHÍM................................................................................................. 69
2.2.1. Giới thiệu bàn phím .................................................................................................. 69
2.2.2. Cách gõ 10 ngón ....................................................................................................... 69
Tư thế ngồi ........................................................................................................ 69
Hướng nhìn ........................................................................................................ 69
Quy tắc .............................................................................................................. 69
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ..................................................................................................... 71
D. BÀI TẬP ......................................................................................................................... 71
BÀI TẬP 1 ............................................................................................................................. 71
BÀI TẬP 2 ............................................................................................................................. 72
BÀI TẬP 3 ............................................................................................................................. 72
BÀI TẬP 4 ............................................................................................................................. 72
BÀI TẬP 5 ............................................................................................................................. 73
BÀI TẬP 6 ............................................................................................................................. 73
CHƯƠNG 3 XỬ LÝ VĂN BẢN VỚI MICROSOFT WORD ........................................... 74
A. MỤC TIÊU ..................................................................................................................... 74
B. NỘI DUNG ..................................................................................................................... 75
3.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MICROSOFT WORD 2013 ................................................................ 75
3.1.1. Giới thiệu ................................................................................................................. 75
3.1.2. Một số nguyên tắc soạn thảo văn bản ........................................................................ 75
3.1.3. Màn hình giao diện Microsoft Word 2013 ................................................................ 75
3.1.4. Các chế độ hiển thị tài liệu ........................................................................................ 81
3.1.5. Các thao tác cơ bản ................................................................................................... 81
Tạo tài liệu mới .................................................................................................. 81
Mở tập tin tài liệu đã có trên đĩa ......................................................................... 82
Cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định và cơ chế tự động lưu .............................. 82
iv
Lưu giữ tài liệu .................................................................................................. 83
3.1.6. Chia sẻ tài liệu .......................................................................................................... 86
3.1.7. Sử dụng trợ giúp ....................................................................................................... 87
3.1.8. Một số phím di chuyển con trỏ văn bản trong tài liệu ................................................ 88
3.2. BIÊN TẬP TÀI LIỆU ..................................................................................................... 88
3.2.1. Thao tác trên khối văn bản ........................................................................................ 88
Chọn khối văn bản ............................................................................................. 88
Sao chép khối văn bản ....................................................................................... 89
Di chuyển khối văn bản ..................................................................................... 89
3.2.2. Sử dụng tính năng Undo, Redo ................................................................................. 89
3.2.3. Tính năng sao chép định dạng (Format Painter) ........................................................ 89
3.2.4. Tìm, thay thế, di chuyển ........................................................................................... 90
Tìm nhóm ký tự trong tài liệu ............................................................................ 90
Thay thế nhóm ký tự trong tài liệu ..................................................................... 92
Xem trang tài liệu bất kỳ .................................................................................... 92
3.3. ĐỊNH DẠNG VĂN BẢN ................................................................................................ 93
3.3.1. Định dạng ký tự ........................................................................................................ 93
Thiết lập Font chữ .............................................................................................. 93
Cài đặt font chữ mặc định cho MS Word ........................................................... 95
Ký tự hoa lớn đầu đoạn ...................................................................................... 96
Chuyển khối văn bản thành chữ in hoa ............................................................... 97
Tổ hợp phím tắt trong định dạng ký tự ............................................................... 98
3.3.2. Định dạng đoạn (paragraph) ..................................................................................... 98
Canh lề văn bản ................................................................................................. 98
Thụt lề văn bản .................................................................................................. 99
Giãn dòng văn bản ........................................................................................... 100
Các tổ hợp phím tắt dùng trong định dạng đoạn ............................................... 102
3.3.3. Điểm canh cột (Tab) ............................................................................................... 103
Sử dụng nút tab Align trên thước ngang ........................................................... 103
Sử dụng hộp thoại Tabs ................................................................................... 103
Đặt ký tự nối giữa 2 điểm canh cột ................................................................... 104
Nhập văn bản ................................................................................................... 104
3.3.4. Văn bản dạng cột (Column) .................................................................................... 105
3.3.5. Sử dụng Style ......................................................................................................... 106
Tạo mới kiểu trình bày ..................................................................................... 106
Sửa đổi kiểu trình bày ...................................................................................... 107
Xóa kiểu trình bày ........................................................................................... 108
Sử dụng kiểu trình bày ..................................................................................... 108
3.3.6. Định dạng chỉ mục và liệt kê .................................................................................. 108
Đánh dấu đầu đoạn .......................................................................................... 108
Đánh số tự động đầu đoạn ................................................................................ 109
Văn bản phân cấp ............................................................................................ 112
3.3.7. Đường viền và đánh bóng ....................................................................................... 113
Tạo khung viền cho đoạn ................................................................................. 113
Tạo màu nền cho văn bản................................................................................. 113
3.3.1. Quản lý định dạng .................................................................................................. 114
3.4. CHÈN KÝ TỰ ĐẶC BIỆT VÀ ĐỐI TƯỢNG ĐỒ HỌA ............................................... 115

v
3.4.1. Chèn ký tự đặc biệt ................................................................................................. 115
3.4.2. Thêm minh họa cho tài liệu..................................................................................... 117
Chèn hình ảnh .................................................................................................. 117
a. Chèn hình từ thư viện hình trực tuyến ..................................................................... 117
b. Chèn hình từ tập tin có sẳn...................................................................................... 117
c. Định dạng hình ảnh ................................................................................................ 118
Chèn WordArt ................................................................................................. 119
a. Chèn WordArt ........................................................................................................ 119
b. Hiệu chỉnh WordArt ............................................................................................... 120
Chèn đối tượng text ......................................................................................... 121
a. Chèn Text Box ....................................................................................................... 121
b. Chèn Shape ............................................................................................................ 122
c. Nhập văn bản vào Shape ......................................................................................... 123
d. Định dạng Text Box và Shape ................................................................................ 123
Biểu đồ ............................................................................................................ 123
a. Vẽ biểu đồ .............................................................................................................. 123
b. Hiệu chỉnh biểu đồ.................................................................................................. 124
Đối tượng SmartArt ......................................................................................... 125
a. Chèn đối tượng SmartArt ........................................................................................ 125
b. Chỉnh sửa SmartArt ................................................................................................ 126
Công thức toán học (Equation)......................................................................... 127
Sắp xếp, gom nhóm, cố định các đối tượng đồ họa ........................................... 128
Chụp ảnh cửa sổ, ứng dụng đưa vào tài liệu ..................................................... 129
Tạo tiêu đề cho đối tượng ................................................................................ 129
3.5. BẢNG BIỂU TRONG MS WORD................................................................................ 130
3.5.1. Tạo mới bảng ......................................................................................................... 130
Sử dụng nút lệnh Insert Table trên thanh Ribbon ........................................ 130
Sử dụng hộp thoại Insert Table ........................................................................ 130
Sử dụng công cụ Draw Table ........................................................................... 131
Nhúng bảng từ MS Excel ................................................................................. 131
3.5.2. Hiệu chỉnh bảng...................................................................................................... 131
Di chuyển con trỏ trong bảng ........................................................................... 131
Di chuyển bảng ................................................................................................ 131
Thao tác chọn trong bảng ................................................................................. 131
Điều chỉnh độ rộng cột, dòng ........................................................................... 132
Phóng to, thu nhỏ kích thước bảng ................................................................... 133
Thêm, xóa các thành phần của bảng ................................................................. 133
a. Thêm ô vào bảng .................................................................................................... 133
b. Thêm dòng vào bảng .............................................................................................. 133
c. Thêm cột vào bảng ................................................................................................. 134
Xoá ô, cột, dòng, bảng ..................................................................................... 134
a. Xóa ô...................................................................................................................... 134
b. Xóa cột/ dòng ......................................................................................................... 135
c. Xóa bảng ................................................................................................................ 135
3.5.3. Các thao tác trên bảng............................................................................................. 135
Trộn/gộp nhiều ô thành 1 ô (Merge cells) ......................................................... 135
Tách một ô thành nhiều ô (Split cell) ............................................................... 135

vi
Tách 1 bảng thành 2 bảng ................................................................................ 135
Đóng khung, tô nền bảng ................................................................................. 135
3.5.4. Nội dung trong bảng ............................................................................................... 136
Đổi hướng văn bản trong ô............................................................................... 136
Canh lề văn bản ............................................................................................... 136
Tạo tiêu đề cho bảng ........................................................................................ 136
Sắp xếp thứ tự trong bảng ................................................................................ 137
Tính toán trong bảng ........................................................................................ 137
Chuyển bảng thành văn bản ............................................................................. 138
Chuyển văn bản thành bảng ............................................................................. 138
3.6. ĐỊNH DẠNG CÁC TRANG TÀI LIỆU ........................................................................ 139
3.6.1. Viền trang và tô màu trang ...................................................................................... 139
Tạo khung viền cho trang (Page Border) .......................................................... 139
Tạo màu nền cho trang ..................................................................................... 140
Tạo trang bìa cho tài liệu .................................................................................. 140
3.6.2. Thêm hình mờ Watermart ....................................................................................... 141
3.6.3. Phân trang, phân đoạn............................................................................................. 142
Định dạng trang ............................................................................................... 142
a. Khổ giấy ................................................................................................................. 142
b. Kiểu giấy ................................................................................................................ 142
c. Lề trang .................................................................................................................. 142
Dàn trang ......................................................................................................... 144
Phân trang........................................................................................................ 145
Phân đoạn ........................................................................................................ 146
3.6.4. Số trang, tiêu đề đầu trang/cuối trang ...................................................................... 146
Chèn số trang ................................................................................................... 146
Tiêu đề đầu trang và cuối trang ........................................................................ 148
3.7. KIỂM DUYỆT TÀI LIỆU ............................................................................................. 149
3.7.1. Kiểm tra chính tả và ngữ pháp tiếng Anh ................................................................ 149
3.7.2. Sử dụng từ đồng nghĩa ............................................................................................ 150
3.7.3. Đánh dấu thay đổi trên tài liệu ................................................................................ 151
Đánh dấu thay đổi ............................................................................................ 151
Chấp nhận hoặc từ chối thay đổi trên tài liệu .................................................... 151
3.7.4. Chèn ghi chú, chú thích .......................................................................................... 151
Chèn ghi chú .................................................................................................... 151
a. Footnote ................................................................................................................. 151
b. Endnote .................................................................................................................. 152
c. Loại bỏ ghi chú ....................................................................................................... 152
Chèn chú thích ................................................................................................. 153
3.7.5. Tùy biến AutoCorrect ............................................................................................. 153
3.7.6. Bảng tham khảo trích dẫn ....................................................................................... 155
3.7.7. Chỉ mục .................................................................................................................. 157
3.8. IN TÀI LIỆU................................................................................................................. 159
3.8.1. In tài liệu ................................................................................................................ 159
3.8.2. Fax tài liệu .............................................................................................................. 160
3.9. QUẢN LÝ CÁC PHIÊN BẢN TÀI LIỆU ..................................................................... 161
3.9.1. Quản lý phiên bản của tài liệu ................................................................................. 161

vii
3.9.2. So sánh các phiên bản ............................................................................................. 161
3.10. BẢO MẬT TÀI LIỆU ................................................................................................... 162
3.10.1. Cập nhật thuộc tính tài liệu ..................................................................................... 162
3.10.2. Hạn chế thao tác biên tập và truy xuất tài liệu ......................................................... 163
a. Hạn chế thao tác biên tập tài liệu ............................................................................ 163
b. Vô hiệu hóa hạn chế biên tập tài liệu....................................................................... 163
c. Hạn chế truy xuất tài liệu ........................................................................................ 164
3.10.3. Thêm chữ ký điện tử cho tài liệu ............................................................................. 164
3.10.4. Đặt mật khẩu cho tài liệu ........................................................................................ 165
3.11. TRỘN THƯ .................................................................................................................. 165
3.12. BẢNG MỤC LỤC (TOC) ............................................................................................. 168
3.12.1. Tạo bảng mục lục cho tài liệu ................................................................................. 168
3.12.2. Cập nhật mục lục .................................................................................................... 170
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ................................................................................................... 170
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN .................................................................................................................................... 170
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN ................................................................................ 170
NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN .................................................................................................. 171
BÀI TẬP 1: Chủ đề các thao tác cơ bản .............................................................................. 171
BÀI TẬP 2: Chủ đề định dạng đoạn, đường biên và bóng mờ............................................... 171
BÀI TẬP 3: Chủ đề canh lề đoạn văn ................................................................................... 172
BÀI TẬP 4: Chủ đề chèn ký tự đặc biệt ................................................................................ 173
BÀI TẬP 5: Chủ đề số tự động tăng, tạo ghi chú, thụt lề đoạn văn ....................................... 173
BÀI TẬP 6: Chủ đề điểm canh cột (tab) ............................................................................... 173
BÀI TẬP 7: Chủ đề điểm canh cột (tt).................................................................................. 174
BÀI TẬP 8: Chủ đề văn bản chia cột (column) ..................................................................... 174
BÀI TẬP 9: Chủ đề chèn đối tượng đồ họa ......................................................................... 175
BÀI TẬP 10: Chủ đề chèn công thức toán học (Equation) .................................................... 175
BÀI TẬP 11: Chủ đề chèn đối tượng text ............................................................................. 176
BÀI TẬP 12: Chủ đề bảng biểu (table) ................................................................................. 176
BÀI TẬP 13: Chủ đề tiêu đề đầu trang, cuối trang (Header, Footer) ..................................... 176
BÀI TẬP 14: Chủ đề trộn in thư (Mail merge) ..................................................................... 177
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP ............................................................................................. 178
BÀI TẬP 1 ........................................................................................................................... 178
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 178
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 179
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 180
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 181
BÀI TẬP 6 ........................................................................................................................... 182
NHÓM BÀI TẬP ĐỊNH HƯỚNG MOS .............................................................................. 182
BÀI TẬP 1 ........................................................................................................................... 182
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 183
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 183
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 184
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 184
BÀI TẬP 6 ........................................................................................................................... 185
BÀI TẬP 7 ........................................................................................................................... 186

viii
BÀI TẬP 8 ........................................................................................................................... 186
BÀI TẬP 9 ........................................................................................................................... 187
BÀI TẬP 10 ......................................................................................................................... 189
BÀI TẬP 11 ......................................................................................................................... 190
BÀI TẬP 12 ......................................................................................................................... 191
CHƯƠNG 4 TRÌNH CHIẾU VỚI MICROSOFT POWERPOINT ............................... 193
A. MỤC TIÊU ................................................................................................................... 193
B. NỘI DUNG ................................................................................................................... 193
4.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MS.POWERPOINT 2013 ................................................................. 193
4.1.1. Cửa sổ giao diện Powerpoint 2013 .......................................................................... 194
4.1.2. Hiển thị tập tin trình chiếu ...................................................................................... 195
4.2. tạo và lưu bản trình chiếu .............................................................................................. 196
4.2.1. Tạo bảng trình chiếu ............................................................................................... 196
4.2.2. Lưu tập tin .............................................................................................................. 197
Lưu bảng trình chiếu ........................................................................................ 197
Xuất bài trình chiếu ra video ............................................................................ 199
4.3. LÀM VIỆC VỚI CÁC SLIDE ....................................................................................... 201
4.3.1. Cập nhật nội dung slide .......................................................................................... 201
4.3.2. Đổi màu giao diện slide trình chiếu ......................................................................... 201
4.3.3. Đổi font chữ mặc định ............................................................................................ 203
4.3.4. Canh chỉnh nội dung trong slide ............................................................................. 205
Canh lề cho văn bản ......................................................................................... 205
Thụt lề cho các mục trong văn bản ................................................................... 206
4.3.5. Chèn thêm đối tượng vào slide................................................................................ 207
Chèn Textbox .................................................................................................. 207
Chèn WordArt ................................................................................................. 208
Chèn Shapes .................................................................................................... 208
Chèn Picture .................................................................................................... 209
a. Thêm hình ảnh từ file có sẵn ................................................................................... 209
b. Tạo album ảnh ........................................................................................................ 209
Chèn sơ đồ (SmartArt) ..................................................................................... 210
Chèn biểu đồ .................................................................................................... 212
Chèn phim ảnh ................................................................................................. 213
Chèn âm thanh ................................................................................................. 214
Chèn bảng ........................................................................................................ 215
Các thao tác trên đối tượng .............................................................................. 215
a. Các thao tác cơ bản ................................................................................................. 215
b. Sắp xếp thứ tự các đối tượng................................................................................... 216
c. Ghép hình khối ....................................................................................................... 217
d. Công cụ ghép màu Eyedropper ............................................................................... 218
4.4. CÁC THAO TÁC TRÊN SLIDE ................................................................................... 219
4.4.1. Thêm slide .............................................................................................................. 219
4.4.2. Xóa slide ................................................................................................................ 219
4.4.3. Sao chép slide ......................................................................................................... 219
4.4.4. Sắp xếp slide .......................................................................................................... 220
4.4.5. Ẩn slide .................................................................................................................. 220
4.4.6. Màn ảnh rộng 16:9.................................................................................................. 221
ix
4.4.7. Chụp ảnh slide (Screenshot) ................................................................................... 221
4.4.8. Làm việc với Slide master ...................................................................................... 222
Cách tạo Slide Master ...................................................................................... 222
Title Master ..................................................................................................... 224
Sử dụng Slide Master ....................................................................................... 225
4.5. TẠO HIỆU ỨNG TRÊN SLIDE ................................................................................... 225
4.5.1. Tạo hiệu ứng trên các đối tượng .............................................................................. 225
4.5.2. Thiết lập các bước chuyển tiếp giữa các slide.......................................................... 226
4.5.3. Điều chỉnh các slide chuyển tiếp tự động ................................................................ 227
4.5.4. Tạo liên với với các tập tin, email, các trang web .................................................... 227
Liên kết giữa các slide ..................................................................................... 227
Liên kết với một tập tin trình diễn khác ............................................................ 228
Liên kết với các dạng tập tin khác .................................................................... 228
Chạy một chương trình .................................................................................... 230
Thêm và hiệu chỉnh các nút điều khiển ............................................................ 230
4.6. THIẾT LẬP CHẾ ĐỘ TRÌNH DIỄN HAI MÀN HÌNH ................................................ 231
4.7. IN ẤN ........................................................................................................................... 233
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ................................................................................................... 234
D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN .................................................................................................................................... 234
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN ................................................................................ 234
BÀI TẬP .............................................................................................................................. 235
NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN .................................................................................................. 235
BÀI TẬP 1: Chủ đề các thao tác cơ bản ............................................................................... 235
BÀI TẬP 2: Chủ đề chèn hình vào slide ............................................................................... 235
BÀI TẬP 3: Chủ đề bảo mật tập tin trình chiếu .................................................................... 236
BÀI TẬP 4: Chủ đề tạo hiệu ứng cho slide và đối tượng trên slide ....................................... 237
BÀI TẬP 5: Chủ đề thiết lập thời gian trình chiếu ................................................................ 237
BÀI TẬP 6: Chủ đề chèn SmartArt, WordArt ...................................................................... 237
BÀI TẬP 7: Chủ đề chèn nút điều khiển cho slide ................................................................ 238
BÀI TẬP 8: Chủ đề tạo liên kết với các slide trong tập tin trình chiếu .................................. 238
BÀI TẬP 9: Chủ đề tạo liên kết với tập tin khác ................................................................... 238
BÀI TẬP 10: Chủ đề chèn âm thanh, đóng gói tập tin .......................................................... 238
BÀI TẬP 11: Chủ đề chèn bảng biểu, biểu đồ ...................................................................... 238
BÀI TẬP 12: Chủ đề tạo header và footer cho slide.............................................................. 239
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP ............................................................................................. 239
BÀI TẬP 131 ....................................................................................................................... 239
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 239
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 240
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 241
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 242
CHƯƠNG 5 SỬ DỤNG BẢNG TÍNH MICROSOFT EXCEL....................................... 245
A. MỤC TIÊU ................................................................................................................... 245
B. NỘI DUNG ................................................................................................................... 245
5.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MICROSOFT EXCEL 2013 ............................................................. 245
5.1.1. Giới thiệu ............................................................................................................... 245
5.1.2. Cửa sổ giao diện Microsoft Excel 2013................................................................... 246
x
5.1.3. Cấu trúc bảng tính .................................................................................................. 249
Workbook........................................................................................................ 249
Worksheet ....................................................................................................... 249
5.2. CÁC THAO TÁC CƠ BẢN .......................................................................................... 249
5.2.1. Thao tác với workbook ........................................................................................... 249
Tạo mới workbook........................................................................................... 249
Mở workbook có sẵn trên đĩa ........................................................................... 249
Lưu workbook ................................................................................................. 249
5.2.2. Thao tác với Worksheet .......................................................................................... 249
Chèn thêm worksheet ....................................................................................... 249
Đổi tên worksheet ............................................................................................ 250
Xóa worksheet ................................................................................................. 250
Sắp xếp thứ tự worksheet ................................................................................. 250
Sao chép, di chuyển worksheet ........................................................................ 250
Chuyển đồi qua lại giữa các sheet .................................................................... 250
5.2.3. Thao tác với ô và vùng ........................................................................................... 250
Tọa độ ô, vùng ................................................................................................. 250
Đặt tên vùng .................................................................................................... 251
5.2.4. Tạo chú thích cho ô ................................................................................................ 252
5.2.5. Thao tác trên dòng, cột ........................................................................................... 252
Thêm dòng, cột ................................................................................................ 252
Thay đổi độ rộng, chiều cao dòng .................................................................... 253
Cố định dòng, cột trong bảng tính .................................................................... 253
5.2.6. Chức năng Auto Fill ............................................................................................... 253
5.2.7. Chia sẻ bảng tính .................................................................................................... 253
5.3. THAO TÁC VỜI DỮ LIỆU .......................................................................................... 254
5.3.1. Các kiểu dữ liệu của Excel ...................................................................................... 254
5.3.2. Định dạng dữ liệu ................................................................................................... 255
Canh lề nội dung .............................................................................................. 255
Định dạng ký tự ............................................................................................... 257
Định dạng dữ liệu số ........................................................................................ 257
Công cụ sao chép định dạng ............................................................................. 259
5.3.3. Sao chép/di chuyển dữ liệu ..................................................................................... 259
5.3.4. Sao chép dữ liệu với tham số đặc biệt ..................................................................... 259
5.3.5. Liên kết dữ liệu (Hyperlink) ................................................................................... 260
5.3.6. Xóa dữ liệu ............................................................................................................. 261
5.3.7. Tham chiếu ô .......................................................................................................... 261
Trong cùng sheet ............................................................................................. 261
Tham chiếu 3D ................................................................................................ 261
5.4. IN ẤN ........................................................................................................................... 262
5.4.1. Định dạng trang in .................................................................................................. 262
5.4.2. In ............................................................................................................................ 264
5.5. HÀM THƯỜNG DÙNG ............................................................................................... 265
5.5.1. Cú pháp tổng quát của hàm ..................................................................................... 266
5.5.2. Cách thức gọi hàm .................................................................................................. 266
5.5.3. Nhóm hàm thường dùng ......................................................................................... 266
Nhóm hàm xử lý chuỗi..................................................................................... 266

xi
a. Hàm LEFT ............................................................................................................. 266
b. Hàm RIGHT ........................................................................................................... 267
c. Hàm MID ............................................................................................................... 267
d. Hàm LEN ............................................................................................................... 267
e. Hàm TRIM ............................................................................................................. 268
f. Hàm VALUE ......................................................................................................... 268
g. Hàm UPPER........................................................................................................... 268
h. Hàm LOWER ......................................................................................................... 268
i. Hàm PROPER ........................................................................................................ 268
j. Hàm SEARCH ....................................................................................................... 269
k. Hàm REPLACE...................................................................................................... 269
Nhóm hàm toán học ......................................................................................... 270
a. Hàm ABS ............................................................................................................... 270
b. Hàm INT ................................................................................................................ 270
c. Hàm MOD.............................................................................................................. 270
d. Hàm PRODUCT ..................................................................................................... 270
e. Hàm ROUND ......................................................................................................... 270
f. Hàm SUM .............................................................................................................. 271
g. Hàm SUMPRODUCT ............................................................................................ 271
h. Hàm SUMIF ........................................................................................................... 271
i. Hàm SUMIFS ......................................................................................................... 272
Nhóm hàm thống kê ......................................................................................... 273
a. Hàm AVERAGE .................................................................................................... 273
b. Hàm MAX.............................................................................................................. 273
c. Hàm MIN ............................................................................................................... 273
d. Hàm COUNTBLANK ............................................................................................ 274
e. Hàm COUNT ......................................................................................................... 274
f. Hàm COUNTA....................................................................................................... 274
g. Hàm COUNTIF ...................................................................................................... 274
h. Hàm COUNTIFS .................................................................................................... 274
i. Hàm RANK ............................................................................................................ 275
j. Hàm AVERAGEIFS ............................................................................................... 275
Nhóm hàm ngày giờ......................................................................................... 276
a. Hàm NOW ............................................................................................................. 276
b. Hàm TODAY ......................................................................................................... 276
c. Hàm DATE ............................................................................................................ 276
d. Hàm DAY .............................................................................................................. 277
e. Hàm MONTH ........................................................................................................ 277
f. Hàm YEAR ............................................................................................................ 277
g. Hàm WEEKDAY ................................................................................................... 277
h. Hàm WEEKNUM................................................................................................... 277
i. Hàm EDATE .......................................................................................................... 277
j. Hàm EOMONTH ................................................................................................... 277
k. Hàm WORKDAY................................................................................................... 278
l. Hàm WORKDAY.INTL ......................................................................................... 278
m. Hàm NETWORKDAY ........................................................................................... 279
n. Hàm NETWORKDAY.INTL ................................................................................. 279

xii
o.Hàm TIME ............................................................................................................. 279
p.Hàm HOUR ............................................................................................................ 279
q.Hàm MINUTE........................................................................................................ 280
r.Hàm SECOND ....................................................................................................... 280
Nhóm hàm luận lý ........................................................................................... 280
a. Hàm AND .............................................................................................................. 280
b. Hàm OR ................................................................................................................. 280
c. Hàm NOT ............................................................................................................... 280
d. Hàm IF ................................................................................................................... 280
e. Hàm IFERROR ...................................................................................................... 281
Nhóm hàm tra cứu (dò tìm) .............................................................................. 281
a. Hàm VLOOKUP .................................................................................................... 281
b. Hàm HLOOKUP .................................................................................................... 282
c. Hàm MATCH ......................................................................................................... 282
d. Hàm INDEX........................................................................................................... 283
Nhóm hàm thông tin (ô dữ liệu) ....................................................................... 283
a. Hàm TYPE ............................................................................................................. 283
b. Hàm ISNA.............................................................................................................. 283
c. Hàm ISERR............................................................................................................ 284
Nhóm hàm cơ sở dữ liệu .................................................................................. 284
a. Các đối số trong nhóm hàm cơ sở dữ liệu ............................................................... 284
b. Cách tạo vùng điều kiện.......................................................................................... 284
c. Các hàm cơ sở dữ liệu ............................................................................................ 285
5.6. BIỂU ĐỒ ...................................................................................................................... 286
5.6.1. Các loại biểu đồ ...................................................................................................... 286
5.6.2. Tạo biểu đồ............................................................................................................. 287
5.6.3. Chỉnh sửa biểu đồ ................................................................................................... 287
5.7. PHÂN TÍCH, TỔ CHỨC DỮ LIỆU .............................................................................. 291
5.7.1. Lọc dữ liệu ............................................................................................................. 291
Lọc tự động (Filter).......................................................................................... 291
Lọc nâng cao (Advanced Filter) ....................................................................... 292
5.7.2. Sắp xếp dữ liệu ....................................................................................................... 294
5.7.3. Định dạng dữ liệu có điều kiện ............................................................................... 294
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ................................................................................................... 295
D. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO LUẬN ............................ 296
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN ................................................................................ 296
BÀI TẬP .............................................................................................................................. 296
NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN .................................................................................................. 296
BÀI TẬP 1: Chủ đề nhóm hàm luận lý (Logical function) .................................................... 296
BÀI TẬP 2: Chủ đề hàm thống kê (Statistic function), hàm luận lý (Logical function) và hàm
tra cứu (Lookup & Reference function) ................................................................................ 297
BÀI TẬP 3: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm luận lý (Logical function),
hàm toan học (Math & Trig function) ................................................................................... 298
BÀI TẬP 4: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm luận lý (Logical function),
hàm toán học (Math & Trig function) ................................................................................... 299
BÀI TẬP 5: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm toán học (Math & Trig
function), định dạng in ấn. .................................................................................................... 300

xiii
BÀI TẬP 6: Chủ đề vẽ biểu đồ (Chart) ................................................................................. 301
BÀI TẬP 6: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm toán học (Math & Trig
function), vẽ biểu đồ (Chart) và phân tích dữ liệu. ................................................................ 302
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP ............................................................................................. 302
BÀI TẬP 1 ........................................................................................................................... 302
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 304
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 304
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 305
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 307
NHÓM BÀI TẬP ĐỊNH HƯỚNG MOS .............................................................................. 307
BÀI TẬP 1 ........................................................................................................................... 307
BÀI TẬP 2 ........................................................................................................................... 308
BÀI TẬP 3 ........................................................................................................................... 310
BÀI TẬP 4 ........................................................................................................................... 311
BÀI TẬP 5 ........................................................................................................................... 312
CHƯƠNG 6 MẠNG INTERNET VÀ MICROSOFT OUTLOOK................................. 314
A. MỤC TIÊU ................................................................................................................... 314
B. NỘI DUNG ................................................................................................................... 314
6.1. TỒNG QUAN VỀ MẠNG INTERNET ........................................................................ 314
6.1.1. Giới thiệu ............................................................................................................... 314
6.1.2. Một số thuật ngữ khi sử dụng Internet ..................................................................... 316
6.1.3. Các dịch vụ của Internet ......................................................................................... 318
6.1.4. Cài đặt trang chủ trên Internet Explorer .................................................................. 319
6.1.5. Xóa cookies, password, history, forms, browsing history ........................................ 319
6.1.6. An toàn hệ thống .................................................................................................... 321
Đánh dấu các website an toàn .......................................................................... 321
Giới hạn truy cập các website không an toàn .................................................... 322
Ngăn chặn website ........................................................................................... 323
6.2. CÁC TRÌNH DUYỆT THÔNG DỤNG ......................................................................... 324
6.2.1. Trình duyệt web Google Chrome ............................................................................ 324
6.2.2. Trình duyệt web Mozilla Firefox ............................................................................ 324
6.2.3. Trình duyệt Web Internet Explorer. ........................................................................ 324
6.2.4. Trình duyệt Web Cốc Cốc hay Cờ Rôm + ............................................................... 325
6.2.5. Trình duyệt web Opera. .......................................................................................... 325
6.3. CÁCH TÌM KIẾM THÔNG TIN TRÊN INTERNET .................................................... 326
6.3.1. Xác định nội dung cần tìm ...................................................................................... 326
6.3.2. Phương pháp và công cụ tìm kiếm .......................................................................... 326
Search Engine .................................................................................................. 326
Phương pháp tìm .............................................................................................. 327
6.3.3. Lưu trữ thông tin tìm được ...................................................................................... 329
6.4. MICROSOFT OUTLOOK 2013.................................................................................... 329
6.4.1. Giới thiệu ............................................................................................................... 329
Standard Navigation bar: ................................................................................. 329
Backstage View ............................................................................................... 330
Outlook Modules ............................................................................................. 331
Outlook Folders ............................................................................................... 332
6.4.2. Cài đặt hộp thư (email) ........................................................................................... 333
xiv
6.4.3.Một số chức năng cơ bản của MS.Outlook 2013 ..................................................... 338
Chức năng soạn và gửi thư ............................................................................... 339
a. Soạn thư ................................................................................................................. 339
b. Đính kèm tập tin và các thành phần khác trong Outlook vào thư ............................ 341
c. Yêu cầu Outlook xác nhận đã gửi thư đi và người nhận đã đọc thư ......................... 342
d. Lưu bản thư nháp ................................................................................................... 342
e. Nhận thư mới.......................................................................................................... 343
f. Tự động trả lời thư .................................................................................................. 343
Gắn cờ cho các thư .......................................................................................... 344
Xóa thư ............................................................................................................ 345
Tỏ chức quản lý thư ......................................................................................... 345
a. Phân loại và sắp xếp thư: ........................................................................................ 345
b. Tạo thư mục phân loại để lưu trữ thư ...................................................................... 346
c. Di chuyển thư sang thư mục khác: .......................................................................... 347
Tạo chữ ký (Signature) .................................................................................... 347
Thiết lập quy tắc (Rule) ................................................................................... 349
a. Quy tắc lưu trữ mail ................................................................................................ 350
b. Quy tắc phát nhạc khi có email tới .......................................................................... 354
c. Tự động xóa mail khi Subject có chứa từ độc hại .................................................... 355
d. Tự động chuyển tiếp mail cho người khác............................................................... 357
Sử dụng Calendar module ................................................................................ 359
a. Tạo lịch hẹn ............................................................................................................ 360
b. Tạo lịch họp ........................................................................................................... 361
Sử dụng People Module ................................................................................... 363
Tạo địa chỉ ....................................................................................................... 363
Tạo tác vụ (Tasks)............................................................................................ 365
6.5. WEBMAIL ................................................................................................................... 366
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP ................................................................................................... 366
D. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO LUẬN ............................ 366
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN ................................................................................ 366
BÀI TẬP .............................................................................................................................. 367
BÀI TẬP 1: .......................................................................................................................... 367
BÀI TẬP 2: .......................................................................................................................... 367
BÀI TẬP 3: .......................................................................................................................... 367
BÀI TẬP 4: .......................................................................................................................... 367
BÀI TẬP 5: .......................................................................................................................... 368
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................... 369
PHỤ LỤC : KỸ THUẬT TRÌNH BÀY BÁO CÁO KHOA HỌC................................... xxxiviv

xv
LỜI NÓI ĐẦU

Thực hiện chủ trương của Trường Đại học Tài chính – Marketing phải hoàn thiện hệ thống
giáo trình, bài giảng, bài tập phục vụ công tác giảng dạy, bài giảng Tin học Đại cương được
biên soạn dựa vào chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm mục đích cung
cấp kiến thức cơ bản cùng hệ thống bài tập chủ yếu phục vụ giảng dạy học phần Tin học
Đại cương tất cả các ngành đào tạo chương trình Chất lượng cao, Chất lượng cao tiếng Anh
toàn phần. Bố cục cuốn sách gồm các chương:
- Chương 1: Hệ điều hành Windows.
- Chương 2: Kỹ thuật bàn phím
- Chương 3: Soạn thảo văn bản với Microsoft Word.
- Chương 4: Trình chiếu với Microsoft PowerPoint.
- Chương 5: Sử dụng bảng tính với Microsoft Excel.
- Chương 6: Mạng Internet và Microsoft Outlook.

Bài giảng được hoàn thành qua tích lũy kinh nghiệm giảng dạy trong nhiều năm của nhóm
tác giả là giảng viên thuộc Khoa Công nghệ Thông tin, Trường Đại học Tài chính –
Marketing. Quá trình biên soạn không thể tránh khỏi những thiếu sót, chúng tôi rất mong
nhận được sự quan tâm đóng góp ý kiến xây dựng của quý bạn đọc để hoàn thiện hơn vào
lần tái bản sau.

Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trường Đại học Tài chính – Marketing, Hội đồng
khoa học trường, tác giả của những tài liệu tham khảo, các đồng nghiệp, các bạn sinh viên
đã giúp đỡ và đóng góp rất nhiều ý kiến bổ ích để nhóm tác giả hoàn thành cuốn sách này
và xin trân trọng giới thiệu với quý bạn đọc.
Mọi góp ý xin gửi về địa chỉ: tdhaithuy@yahoo.com
Nhóm tác giả

xvi
HƯỚNG DẪN
MÔ TẢ MÔN HỌC

Tin học đại cương trang bị cho sinh viên 6 khối kiến thức như sau: (1) Tổng quan về máy
tính và hệ điều hành Windows; (2) Internet, các phương pháp tìm kiếm thông tin trên
Internet; (3) Soạn thảo văn bản với Microsoft Word; (4) Tạo tập tin trình chiếu ấn tượng
với Microsoft PowerPoint; (5) Xử lý bảng tính với Microsoft Excel và (6) Quản lý hộp thư
điện tử với Microsoft Outlook.

Bài giảng này trình bày Hệ điều hành Windows 10 và Microsoft Office phiên bản 2013.

Học phần này không nhằm giới thiệu từ đầu các khối kiến thức trên mà củng cố, phát triển
nâng cao, ứng dụng vào những hoạt động học tập cũng như làm việc sau này và đáp ứng
chuẩn đầu ra MOS Word và MOS Excel cấp độ Specialist thông qua các bài tập thực hành,
các tình huống cụ thể.

NỘI DUNG MÔN HỌC

(1) Chương 1 - Hệ điều hành Windows: Nắm vững những khái niệm cơ bản về máy tính,
hệ điều hành Windows 10 và các thao tác trên hệ điều hành này, sử dụng các phần
mềm tiện ích phục vụ học tập, làm việc như phần mềm duyệt virus, phần mềm đọc tập
tin PDF, phần mềm cắt hình ảnh, chức năng tùy chọn nhiều màn hình làm việc, dịch
vụ lưu trữ đám mây….

(2) Chương 2 - Kỹ thuật bàn phím: biết đánh máy bằng 10 ngón, nhanh, chính xác với tốc
độ cụ thể (tiếng Anh: 26 từ/1 phút; tiếng Việt 100 ký tự/phút).

(3) Chương 3 - Xử lý văn bản với Microsoft Word như định dạng văn bản, hiệu chỉnh văn
bản, tạo văn bản dạng cột, phân trang, tạo mục lục tự động, tạo bảng, chèn ảnh, trộn
thư, in ấn,… trình bày báo cáo đúng chuẩn báo cáo khoa học.

(4) Chương 4 - Trình chiếu với Microsoft PowerPoint nhằm tạo sự thu hút, ấn tượng khi
trình chiếu bài thuyết trình như: nhập văn bản trên slide, tạo hiệu ứng chuyển động cho
các đối tượng và slide, liên kết các tập tin, chương trình, thiết lập các thông số trình
chiếu,… nhằm phục vụ các công việc thuyết trình, báo cáo hội nghị, hội thảo,…

xvii
(5) Chương 5 - Bảng tính Microsoft Excel như nắm vững cách tổ chức dữ liệu, định dạng
dữ liệu, thành thạo các phép toán, các nhóm hàm thường dùng của Excel, xử lý và
phân tích các dữ liệu khác nhau, cách tạo biểu đồ biểu diễn dữ liệu, in ấn bảng tính…

(6) Chương 6 – Mạng Internet và Microsoft Outlook: giúp sinh viên nắm vững các khái
niệm cơ bản về mạng Internet, cách sử dụng hộp thư điện tử, chương trình quản lý
email Microsoft Outlook, cách tìm kiếm tài liệu một cách hiệu quả bằng các công cụ
tìm kiếm,…

ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG


- Áp dụng cho ngành/chuyên ngành đào tạo: tất cả các ngành đào tạo chương trình Chất
lượng cao, Chất lượng cao tiếng Anh toàn phần
- Bậc đào tạo: Đại học Hình thức đào tạo: Chính quy

YÊU CẦU MÔN HỌC


Người học phải dự học đầy đủ các buổi lên lớp và làm bài tập đầy đủ ở nhà.

CÁCH TIẾP NHẬN NỘI DUNG MÔN HỌC


- Để học tốt môn này, người học cần ôn tập các bài đã học, trả lời các câu hỏi và làm đầy
đủ bài tập; đọc trước bài mới và tìm thêm các thông tin liên quan đến bài học.
- Đối với mỗi bài học, người học đọc trước mục tiêu và tóm tắt bài học, sau đó đọc nội
dung bài học. Kết thúc mỗi chương, người học trả lời câu hỏi ôn tập và làm các bài tập
cuối mỗi chương.

PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ MÔN HỌC

Môn học được đánh giá gồm:

 Điểm quá trình: trọng số 30%.

Hoạt động theo nhóm: thuyết trình và làm bài tập nhóm

Bài tập cá nhân: hoàn thành tốt bài tập các nhân

Kiểm tra trên phòng máy tính: kiểm tra thực hành

 Điểm thi kết thúc học phần: trọng số 70%.

Hình thức thi: thực hành phòng máy tính

Thời gian thi: từ 75 phút – 90 phút


xviii
DANH MỤC THUẬT NGỮ ANH - VIỆT

CPU Central Processing Unit


DBMS Database Management System
FTP File transfer protocol
HTTP HyperText Transfer Protocol
LAN Local Area Network
MAN Metropolitan Area Network
IP Internet Protocol
IC Integrated Circuit
PC Personal Computer
TCP Transmission Control Protocol
ROM Read Only Memory
RAM Random Access Memory
URL Uniform Resource Locator
VLSI Very Large Scale Integrations
WAN Wide Area Network

xix
DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1-1: Chứng từ được lưu trữ trong các sheet của Excel ....................................................... 3
Hình 1-2: Bảng danh sách khách hàng được lưu trữ trong Oracle .............................................. 3
Hình 1-3: Các thành phần của máy vi tính .................................................................................. 8
Hình 1-4: Một số loại CPU ......................................................................................................... 9
Hình 1-5: Một số loại ROM ....................................................................................................... 9
Hình 1-6: Một số loại RAM ........................................................................................................ 9
Hình 1-7: Ổ đĩa mềm và các loại đĩa mềm .................................................................................. 9
Hình 1-8: Ổ đĩa cứng.................................................................................................................. 9
Hình 1-9: Ổ đĩa và các loại đĩa quang ........................................................................................ 9
Hình 1-10: Thiết bị lưu trữ USB ................................................................................................. 9
Hình 1-11 Trợ lý ảo Cortana .................................................................................................... 13
Hình 1-12 Giao diện Windows Store ......................................................................................... 14
Hình 1-13: Chức năng Taskview của Windows 10 .................................................................... 15
Hình 1-14: Các đối tượng trên màn hình desktop...................................................................... 15
Hình 1-15: Sắp xếp Icon ........................................................................................................... 16
Hình 1-16: Các thao tác với Icon .............................................................................................. 16
Hình 1-17: Hộp thoại thanh Taskbar ........................................................................................ 17
Hình 1-18: Hộp thoại quản lý tác vụ của Windows Task Manager (thẻ Startup) ....................... 18
Hình 1-19: Các tiến trình đang làm việc (thẻ Processes) .......................................................... 19
Hình 1-20: Tình trạng hoạt động của CPU ............................................................................... 19
Hình 1-21: Thay đổi chế độ hiển thị Desktop ............................................................................ 19
Hình 1-22: Đổi biểu tượng thư mục .......................................................................................... 21
Hình 1-23: Đường dẫn ............................................................................................................. 22
Hình 1-24: Giao diện This PC .................................................................................................. 23
Hình 1-25: Xem thông tin máy tính ........................................................................................... 24
Hình 1-26: Chia sẻ tài nguyên .................................................................................................. 24
Hình 1-27: Chia sẻ, chống phân mảnh ổ đĩa ............................................................................. 25
Hình 1-28: Backup anh Restore ................................................................................................ 26
Hình 1-29: Các tùy chọn cơ chế phục hồi ................................................................................. 27
Hình 1-30: Cửa sổ xóa, phục hồi tập tin, thư mục trong Recycle Bin ....................................... 28
Hình 1-31: Cửa sổ Control Panel ............................................................................................. 29
Hình 1-32: Trình Program........................................................................................................ 30
Hình 1-33: Trình System and Security ...................................................................................... 30
Hình 1-34: Trình Clock, Language and Region......................................................................... 31
xx
Hình 1-35: Hộp thoại Date and Time....................................................................................... 31
Hình 1-36: Hộp thoại Region.................................................................................................... 32
Hình 1-37: Thẻ Number quy định kiểu số .................................................................................. 32
Hình 1-38: Thẻ Currency quy định đơn vị tiền tệ ..................................................................... 33
Hình 1-39: Thẻ Time quy định thời gian hệ thống ..................................................................... 34
Hình 1-40: Thẻ Date quy định ngày hệ thống............................................................................ 35
Hình 1-41: Trình Appearance and Personalization ................................................................... 35
Hình 1-42: Trình Folder Options .............................................................................................. 36
Hình 1-43: Trình quản lý Font chữ ........................................................................................... 37
Hình 1-44: Cài đặt Font chữ..................................................................................................... 37
Hình 1-45: Trình Network and Internet .................................................................................... 38
Hình 1-46: Trình User Accounts ............................................................................................... 39
Hình 1-47: Tạo tài khoản mới ................................................................................................... 39
Hình 1-48: Thay đổi mật khẩu .................................................................................................. 40
Hình 1-49: Cửa sổ tìm kiếm trực tiếp từ biểu tượng Windows ................................................... 41
Hình 1-50: Kết quả tìm kiếm các tập tin có phần mở rộng *.docx ............................................. 42
Hình 1-51: Cửa sổ Windows Explorer hiển thị với thư mục được chọn ..................................... 43
Hình 1-52: Công cụ File và các chức năng bên trong ............................................................... 43
Hình 1-53: Sao chép, di chuyển tập tin/thư mục ....................................................................... 44
Hình 1-54: Hộp thoại chia sẻ ổ đĩa và thư mục ........................................................................ 45
Hình 1-55: Thuộc tính của thư mục .......................................................................................... 45
Hình 1-56: Thuộc tính của tập tin ............................................................................................. 46
Hình 1-57: Các chương trình tiện ích của Windows ................................................................. 46
Hình 1-58: Hộp thoại Disk Cleanup ......................................................................................... 47
Hình 1-59: Lệnh xem thông tin hệ thống ................................................................................... 48
Hình 1-60: Thiết lập lịch biểu cho các tác vụ ............................................................................ 48
Hình 1-61: Tạo Task Scheduler ................................................................................................ 49
Hình 1-62:Giao diện Windows Store ........................................................................................ 52
Hình 1-63: Giao diện Vietkey 2007 ........................................................................................... 54
Hình 1-64: Giao diện Unikey .................................................................................................... 54
Hình 1-65: Hộp thoại chuyển đổi bảng mã ............................................................................... 55
Hình 1-66: Phần mềm nén Winzip ............................................................................................ 56
Hình 1-67: Phần mềm nén Winrar ............................................................................................ 57
Hình 1-68: Nén có cài đặt mật khẩu ......................................................................................... 57
Hình 1-69: Nén tập tin cắt theo dung lượng .............................................................................. 58
xxi
Hình 1-70: Giao diện AVG Anti-Virus ...................................................................................... 58
Hình 1-71: Giao diện Kaspersky ............................................................................................... 59
Hình 1-72: Giao diện BKAV ..................................................................................................... 59
Hình 1-73: Giao diện CMC ...................................................................................................... 60
Hình 1-74: Giao diện của Acrobat Reader ................................................................................ 60
Hình 1-75: Giao diện Foxit Reader .......................................................................................... 61
Hình 1-76 Giao diện phần mềm Reader .................................................................................... 61
Hình 1-77: Giao diện ACDSee.................................................................................................. 62
Hình 1-78: Phần mềm Windows Photo Viewer ......................................................................... 62
Hình 1-79: Phần mềm Photo Gallery ........................................................................................ 63
Hình 1-80: Phần mềm Snagit .................................................................................................... 63
Hình 2-1: Bàn phím Qwerty ...................................................................................................... 69
Hình 2-2: Tư thế ngồi làm việc ................................................................................................. 69
Hình 2-3: Vị trí các ngón tay trên hàng căn cứ ......................................................................... 69
Hình 2-4: Nhận biết ký tự trên ngón tay .................................................................................... 70
Hình 2-5: Hướng di chuyển các ngón tay trên bàn phím ........................................................... 70
Hình 3-1: Giao diện soạn thảo văn bản của MS Word 2013...................................................... 75
Hình 3-2: Thẻ Home ................................................................................................................. 76
Hình 3-3: Thẻ Insert ................................................................................................................. 76
Hình 3-4:Thẻ Design ................................................................................................................ 76
Hình 3-5: Thẻ Page Layout....................................................................................................... 76
Hình 3-6: Thẻ References ......................................................................................................... 77
Hình 3-7: Thẻ Mailings ............................................................................................................ 77
Hình 3-8: Thẻ Review ............................................................................................................... 77
Hình 3-9: Thẻ View .................................................................................................................. 77
Hình 3-10: Thẻ Picture Tools ................................................................................................... 77
Hình 3-11: Cách mở hộp thoại lệnh .......................................................................................... 78
Hình 3-12: Nút File .................................................................................................................. 78
Hình 3-13: Thêm lệnh vào Quick Access Toolbar ..................................................................... 79
Hình 3-14: Toolbar mini........................................................................................................... 79
Hình 3-15: Thanh trạng thái ..................................................................................................... 79
Hình 3-16: Thay đổi đơn vi đo trong MS Word ......................................................................... 80
Hình 3-17: Ẩn/hiện thước đo .................................................................................................... 80
Hình 3-18: Hộp thoại thông báo khi thoát khỏi MS Word ......................................................... 80
Hình 3-19: Các chế độ hiển thị tài liệu ..................................................................................... 81
xxii
Hình 3-20: Tạo tập tin mới ....................................................................................................... 82
Hình 3-21: Mở tài liệu đã có..................................................................................................... 82
Hình 3-22: Cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định .................................................................... 83
Hình 3-23: Lưu giữ tài liệu ....................................................................................................... 83
Hình 3-24: Hộp thoại lưu giữ tài liệu........................................................................................ 84
Hình 3-25: Xuất tài liệu qua tập tin pdf hoặc xps ...................................................................... 85
Hình 3-26: Tạo tài liệu mới theo khuôn mẫu đã lưu trữ ............................................................ 86
Hình 3-27: Chia sẻ tài liệu........................................................................................................ 87
Hình 3-28: Sử dụng trợ giúp của MS Word 2013 ...................................................................... 87
Hình 3-29: Tìm nhóm ký tự trong tài liệu .................................................................................. 90
Hình 3-30: Tìm kiếm nâng cao.................................................................................................. 91
Hình 3-31: Tìm và thay thế nhóm ký tự trong tài liệu ................................................................ 92
Hình 3-32: Thẻ Go To của hộp thoại Find and Replace ............................................................ 93
Hình 3-33: Các lệnh trong nhóm Font ...................................................................................... 93
Hình 3-34: Thẻ Font của hộp thoại Font.................................................................................. 94
Hình 3-35: Chọn kiểu gạch dưới cho ký tự ................................................................................ 94
Hình 3-36: Thẻ Advancad của hộp thoại Font .......................................................................... 95
Hình 3-37: Cài đặt font chữ mặc định cho Ms Word ................................................................. 96
Hình 3-38: Lệnh Drop Cap trên thanh Ribbon .......................................................................... 96
Hình 3-39: Hộp thoại Drop Cap ............................................................................................... 97
Hình 3-40: Chuyển khối văn bản thành chữ in hoa ................................................................... 97
Hình 3-41: Canh lề văn bản...................................................................................................... 98
Hình 3-42: Canh lề văn bản trong hộp thoại Paragraph .......................................................... 99
Hình 3-43: Thụt lề văn bản bằng marker trên thước ngang ....................................................... 99
Hình 3-44: Thụt lề văn bản trong hộp thoại Paragraph .......................................................... 100
Hình 3-45: Giãn dòng văn bản ............................................................................................... 101
Hình 3-46: Giãn dòng văn bản trong hộp thoại Paragraph..................................................... 101
Hình 3-47: Đặt điểm canh cột................................................................................................. 103
Hình 3-48: Hộp thoại tab........................................................................................................ 104
Hình 3-49: Cách đặt ký tự nối giữa hai vị trí tab .................................................................... 104
Hình 3-50: Chia cột văn bản................................................................................................... 105
Hình 3-51: Hộp thoại Columns ............................................................................................... 105
Hình 3-52: Chèn dấu ngắt cột................................................................................................. 106
Hình 3-53: Tạo mới kiểu trình bày .......................................................................................... 106
Hình 3-54: Hộp thoại Create New Style form Formating ........................................................ 107
xxiii
Hình 3-55: Các mẫu trình bày (Style) trên thẻ Home .............................................................. 108
Hình 3-56: Ký hiệu đầu đoạn (Bullet) ..................................................................................... 109
Hình 3-57: Số thứ tự tự động đầu đoạn ................................................................................... 110
Hình 3-58: Tự định nghĩa số tự động tăng .............................................................................. 111
Hình 3-59: Thay đổi số thứ tự của số tự động tăng ................................................................. 111
Hình 3-60: Văn bản phân cấp ................................................................................................. 112
Hình 3-61: Đóng khung đoạn ................................................................................................. 113
Hình 3-62: Tạo màu nền cho đoạn văn ................................................................................... 114
Hình 3-63: Hộp thoại Shading - hiệu chỉnh màu nền ............................................................. 114
Hình 3-64: Hộp thoại quản lý định dạng................................................................................. 115
Hình 3-65: Chèn Symbol trên thẻ Insert ................................................................................. 115
Hình 3-66: Hộp thoại Symbol để chèn ký tự đặc biệt ............................................................... 116
Hình 3-67: Cài đặt phím nóng cho ký tự đặc biệt .................................................................... 116
Hình 3-68: Chèn hình từ thư viện hình trực tuyến ................................................................... 117
Hình 3-69: Chèn hình có sẳn từ tập tin ................................................................................... 117
Hình 3-70: Định dạng hình ảnh .............................................................................................. 118
Hình 3-71: Vị trí hình ảnh với băn bản ................................................................................... 119
Hình 3-72: Chèn WordArt ...................................................................................................... 119
Hình 3-73: Hiệu chỉnh WordArt.............................................................................................. 120
Hình 3-74: Một số hiệu ứng thường dùng của WordArt .......................................................... 120
Hình 3-75: Hộp thoại Format Text Effects của WordArt ......................................................... 121
Hình 3-76: Chèn text box vào tài liệu ..................................................................................... 121
Hình 3-77: Các đối tượng Shape ............................................................................................ 122
Hình 3-78: Nhập văn bản vào Shape ..................................................................................... 123
Hình 3-79: Định dạng text box và Shape................................................................................. 123
Hình 3-80: Chèn biểu đồ vào tài liệu ...................................................................................... 124
Hình 3-81: Biểu đồ được tạo trong MS Word 2013 ................................................................. 124
Hình 3-82: Chèn SmartArt ...................................................................................................... 125
Hình 3-83: Ví dụ SmartArt...................................................................................................... 126
Hình 3-84: Chèn công thức toán học ...................................................................................... 127
Hình 3-85: Thẻ Design Equation ............................................................................................ 128
Hình 3-86: Chụp ảnh cửa sổ (Screenshot) .............................................................................. 129
Hình 3-87: Tạo tiêu đề cho đối tượng ..................................................................................... 129
Hình 3-88: Nút lệnh Table trên thanh Ribbon ......................................................................... 130
Hình 3-89: Hộp thoại Insert Table .......................................................................................... 130
xxiv
Hình 3-90: Thao tác di chuyển bảng ....................................................................................... 131
Hình 3-91: Thao tác điều chỉnh độ rộng cột, dòng trong bảng ................................................ 132
Hình 3-92: Thay đổi kích thước bảng...................................................................................... 133
Hình 3-93: Hộp thoại Insert Cells........................................................................................... 133
Hình 3-94: Thao tác thêm dòng vào bảng ............................................................................... 134
Hình 3-95: Thao tác thêm cột vào bảng .................................................................................. 134
Hình 3-96: Xóa ô trong bảng .................................................................................................. 134
Hình 3-97: Lệnh Merge Cells trên thanh Ribbon .................................................................... 135
Hình 3-98: Hộp thoại Split Cells............................................................................................. 135
Hình 3-99: Đóng khung, tô nền bảng ...................................................................................... 136
Hình 3-100: Thao tác với nội dung trong bảng ....................................................................... 136
Hình 3-101: Sắp xếp trong bảng ............................................................................................. 137
Hình 3-102: Tính toán trong bảng .......................................................................................... 137
Hình 3-103: Chuyển bảng sang văn bản ................................................................................ 138
Hình 3-104: Chuyển từ văn bản sang bảng ............................................................................. 139
Hình 3-105: Tạo khung viền cho trang ................................................................................... 139
Hình 3-106: Tạo màu nền cho trang ....................................................................................... 140
Hình 3-107: Chèn trang bìa (cover page) ............................................................................... 140
Hình 3-108: Tạo Watermark ................................................................................................... 141
Hình 3-109: Các lệnh định dạng trang ................................................................................... 142
Hình 3-110: Các dạng kiểu giấy ............................................................................................. 142
Hình 3-111: Hộp thoại Page Setup ......................................................................................... 143
Hình 3-112: Thay đổi lề bằng thước ....................................................................................... 143
Hình 3-113: Thẻ Layout của hộp thoại Page Setup ................................................................. 144
Hình 3-114: Hộp thoại điều khiển phân trang ......................................................................... 145
Hình 3-115: Lệnh Page Break ................................................................................................ 145
Hình 3-116: Chèn phân đoạn.................................................................................................. 146
Hình 3-117: Chèn số trang ..................................................................................................... 147
Hình 3-118: Thanh công cụ Header – Footer ......................................................................... 148
Hình 3-119: Kiểm tra ngữ pháp, lỗi chính tả tiếng Anh.......................................................... 149
Hình 3-120: Bật/tắt chức năng kiểm tra chính tả và ngữ pháp tiếng Anh ................................ 150
Hình 3-121: Tìm từ đồng nghĩa .............................................................................................. 150
Hình 3-122: Đánh dấu thay đổi tài liệu.................................................................................. 151
Hình 3-123: Cửa sổ xem các thay đổi trong tài liệu .............................................................. 151
Hình 3-124: Chấp nhận/từ chối thay đổi trên tài liệu .............................................................. 151
xxv
Hình 3-125: Chèn Footnote .................................................................................................... 151
Hình 3-126: Chèn Endnote ..................................................................................................... 152
Hình 3-127: Tùy chỉnh Footnote và Endnote .......................................................................... 153
Hình 3-128: Chèn chú thích.................................................................................................... 153
Hình 3-129: Thẻ AutoCorrect của hộp thoại AutoCorrect ....................................................... 154
Hình 3-130: Tạo bảng thông tin trích dẫn............................................................................... 156
Hình 3-131: Tạo bảng tham khảo trích dẫn ............................................................................ 157
Hình 3-132: Xác định cụm từ tạo chỉ mục ............................................................................... 158
Hình 3-133: Tạo bảng chỉ mục ............................................................................................... 159
Hình 3-134: In ấn ................................................................................................................... 160
Hình 3-135: Fax tài liệu ......................................................................................................... 160
Hình 3-136: Hộp thoại Fax..................................................................................................... 161
Hình 3-137: Quản lý các phiên bản tài liệu ............................................................................ 161
Hình 3-138: So sánh các phiên bản ........................................................................................ 162
Hình 3-139: Thông tin về tài liệu ở Backstage View................................................................ 162
Hình 3-140: Khai báo thuộc tính tập tin ................................................................................. 162
Hình 3-141: Hạn chế biên tập tài liệu .................................................................................... 163
Hình 3-142: Bỏ tính năng hạn chế biên tập tài liệu ................................................................. 163
Hình 3-143: Tạo chữ ký điện tử .............................................................................................. 164
Hình 3-144: Nhập mật khẩu cho tài liệu ................................................................................. 165
Hình 3-145: Tạo tập tin dữ liệu nguồn .................................................................................... 165
Hình 3-146: Hộp thoại Customize Address List ...................................................................... 166
Hình 3-147: Lệnh Step by Step Mail Merge Wizard ................................................................ 167
Hình 3-148: Hộp thoại Merge to New Document ................................................................... 167
Hình 3-149: Các bước trộn thư............................................................................................... 168
Hình 3-150: Chọn level cho tiêu đề......................................................................................... 168
Hình 3-151: Tạo mục lục cho tài liệu ...................................................................................... 169
Hình 3-152: Cập nhật mục lục ................................................................................................ 170
Hình 4-1: Cửa sổ giao diện MS.Powerpoint 2013 ................................................................... 194
Hình 4-2: Cách chọn chế độ hiển thị tập tin trình chiếu .......................................................... 195
Hình 4-3: Giao diện màn hình làm việc của tập tin Powerpoint vừa tạo ................................. 196
Hình 4-4: Cửa sổ New để tạo bài trình chiếu mới ................................................................... 196
Hình 4-5: Hộp thoại Save As .................................................................................................. 197
Hình 4-6: Lưu slide thành tập tin khuôn mẫu .......................................................................... 198
Hình 4-7: Tạo tập tin trình chiếu theo khuôn mẫu đã lưu ........................................................ 199
xxvi
Hình 4-8: Cửa sổ Export để tạo bài trình chiếu mới ............................................................... 199
Hình 4-9: Chọn chuẩn video phù hợp ..................................................................................... 200
Hình 4-10: Thiết lập thời gian ngưng ở từng slide và kèm theo lời thuyết trình ....................... 200
Hình 4-11: Hộp thoại Save As lưu tập tin video ...................................................................... 200
Hình 4-12: Khung giữ chỗ (placeholder) và khung văn bản (textbox) ..................................... 201
Hình 4-13: Nhóm Variants trong thẻ Design ........................................................................... 201
Hình 4-14: Chọn màu cho giao diện slide trình chiếu ............................................................. 202
Hình 4-15: Tạo bảng màu cho giao diện slide trình chiếu ....................................................... 203
Hình 4-16: Đổi font chữ mặc định trong PowerPoint .............................................................. 204
Hình 4-17: Mở hộp thoại PowerPoint Options........................................................................ 204
Hình 4-18: Nhúng font vào tập tin trình chiếu......................................................................... 205
Hình 4-19: Canh lề nội dung trong PowerPoint ...................................................................... 206
Hình 4-20: Ví dụ tạo mục văn bản .......................................................................................... 206
Hình 4-21: Nhóm Text trong thẻ Insert ................................................................................... 207
Hình 4-22: Các nhóm trong thẻ Format để định dạng Textbox ................................................ 207
Hình 4-23: Định dạng màu nền ............................................................................................. 207
Hình 4-24: Định dạng hiệu ứng chữ ..................................................................................... 208
Hình 4-25: Cửa sổ Insert Shape.............................................................................................. 208
Hình 4-26: Chèn Picture vào slide .......................................................................................... 209
Hình 4-27: Tạo Photo Album .................................................................................................. 209
Hình 4-28: Kết quả tạo Photo Album ...................................................................................... 210
Hình 4-29: Chèn SmartArt trong PowerPoint ......................................................................... 210
Hình 4-30: Thay đổi hình dạng shape – nhập nội dung cho smartart ..................................... 211
Hình 4-31: Chuyển Textbox thành SmartArt ........................................................................... 211
Hình 4-32: Chèn biểu đồ ........................................................................................................ 212
Hình 4-33: Biểu đồ dạng cột khi mới tạo ................................................................................ 212
Hình 4-34: Các lựa chọn định dạng biểu đồ ........................................................................... 213
Hình 4-35: Chèn phim ảnh ..................................................................................................... 213
Hình 4-36: Chèn âm thanh ..................................................................................................... 214
Hình 4-37: Các nhóm trong thẻ định dạng Audio.................................................................... 214
Hình 4-38: Hộp thoại thu âm .................................................................................................. 214
Hình 4-39: Lệnh Trim Audio................................................................................................... 214
Hình 4-40: Cắt xén âm thanh.................................................................................................. 215
Hình 4-41: Cài đặt âm thanh xuyên slide ................................................................................ 215
Hình 4-42: Sắp xếp thứ tự các đối tượng ................................................................................ 217
xxvii
Hình 4-43: Ghép hình khối ..................................................................................................... 217
Hình 4-44: Công cụ ghép màu Eyedropper ............................................................................. 218
Hình 4-45: Kết quả ghép màu Eyedropper .............................................................................. 218
Hình 4-46: Thêm slide ............................................................................................................ 219
Hình 4-47: Thêm slide giống slide đang chọn (duplicate slide) ............................................... 219
Hình 4-48: Thao tác ẩn slide .................................................................................................. 220
Hình 4-49: Màn ảnh rộng 16:9 ............................................................................................... 221
Hình 4-50: Chụp ảnh cửa sổ, ứng dụng ................................................................................. 221
Hình 4-51: Tạo Slide Master .................................................................................................. 222
Hình 4-52: Các thành phần trong Slide Master....................................................................... 223
Hình 4-53: Thẻ Slide Master................................................................................................... 223
Hình 4-54: Chèn ngày giờ, số thứ tự vào slide trình chiếu ...................................................... 224
Hình 4-55: Title Master .......................................................................................................... 224
Hình 4-56: Sử dụng Slide Master (cách 1) .............................................................................. 225
Hình 4-57: Sử dụng Slide Master (cách 2) .............................................................................. 225
Hình 4-58: Thẻ Animations..................................................................................................... 226
Hình 4-59: Animation Pane .................................................................................................... 226
Hình 4-60: Các tùy chọn trong nhóm Transition to This Slide................................................. 227
Hình 4-61: Liên kết giữa slide ................................................................................................ 228
Hình 4-62: Liên kết với một tập tin trình chiếu khác ............................................................... 228
Hình 4-63: Liên kết slide với các dạng tập tin khác................................................................. 229
Hình 4-64: Chạy chương trình khác trong khi trình chiếu ....................................................... 230
Hình 4-65: Nút điểu khiển ...................................................................................................... 230
Hình 4-66: Hộp thoại Action Settings ..................................................................................... 231
Hình 4-67: Chế độ thiết lập trình chiếu hai màn hình ............................................................. 231
Hình 4-68: Hộp thoại Set Up Show ......................................................................................... 232
Hình 4-69: Màn hình máy tính khi trình chiếu ........................................................................ 232
Hình 4-70: In slide ................................................................................................................. 233
Hình 5-1: Giao diện Microsoft Excel 2013 ............................................................................. 246
Hình 5-2: Các chức năng của thẻ Home ................................................................................. 246
Hình 5-3: Các chức năng của thẻ Insert ................................................................................. 247
Hình 5-4: Các chức năng của thẻ Page Layout ....................................................................... 247
Hình 5-5: Các chức năng của thẻ Formulas ........................................................................... 247
Hình 5-6: Các chức năng của thẻ Data ................................................................................... 247
Hình 5-7: Các chức năng của thẻ Review ............................................................................... 247
xxviii
Hình 5-8: Các chức năng của thẻ View ................................................................................... 248
Hình 5-9:Thêm thẻ Developer cho thanh Ribbon .................................................................... 248
Hình 5-10: Các chức năng của thẻ Developer......................................................................... 248
Hình 5-11: Mở tập tin Excel đã có .......................................................................................... 249
Hình 5-12: Thao tác với Worksheet ........................................................................................ 250
Hình 5-13: Sao chép/di chuyển sheet ...................................................................................... 250
Hình 5-14: Đặt tên vùng ......................................................................................................... 251
Hình 5-15: Sử dụng vùng ........................................................................................................ 251
Hình 5-16: Quản lý vùng ........................................................................................................ 252
Hình 5-17: Tạo chú thich ô ..................................................................................................... 252
Hình 5-18: Thay đổi chiều cao dòng, độ rộng cột ................................................................... 253
Hình 5-19: Cố định dòng, cột ................................................................................................. 253
Hình 5-20: Chức năng Auto Fill ............................................................................................ 253
Hình 5-21: Chức năng chia sẻ bảng tính................................................................................. 254
Hình 5-22: Canh lề nội dung ô ............................................................................................... 256
Hình 5-23: Thẻ Alignment của hộp thoại Format Cells ........................................................... 256
Hình 5-24: Định dạng dữ liệu số ............................................................................................ 257
Hình 5-25: Thẻ Number của hộp thoại Format Cells .............................................................. 258
Hình 5-26: Ví dụ định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ ............................ 258
Hình 5-27: Sao chép với tham số đặc biệt ............................................................................... 259
Hình 5-28: Liên kết dữ liệu trong Ms Excel ............................................................................ 260
Hình 5-29: Xóa dữ liệu trong ô ............................................................................................... 261
Hình 5-30: Thẻ Page của hộp thoại Page Setup ...................................................................... 262
Hình 5-31: Thẻ Margins của hộp thoại Page Setup ................................................................. 263
Hình 5-32: Thạo tiêu đề đầu ttrang/cuối trang cho bản báo cáo ............................................. 263
Hình 5-33: Thiết lập khu vực in & tiêu đề dòng, cột cho bản in .............................................. 264
Hình 5-34: In bảng tính .......................................................................................................... 265
Hình 5-35: Ví dụ hàm LEFT ................................................................................................... 267
Hình 5-36: Ví dụ hàm RIGHT ................................................................................................. 267
Hình 5-37: Ví dụ hàm MID ..................................................................................................... 267
Hình 5-38: Ví dụ hàm LEN ..................................................................................................... 268
Hình 5-39: Ví dụ hàm TRIM ................................................................................................... 268
Hình 5-40: Ví dụ hàm VALUE ................................................................................................ 268
Hình 5-41: Ví dụ hàm UPPER, LOWER, PROPER ................................................................. 269
Hình 5-42: Ví dụ hàm SEARCH .............................................................................................. 269
xxix
Hình 5-43: Ví dụ hàm REPLACE ............................................................................................ 269
Hình 5-44: Ví dụ hàm PRODUCT .......................................................................................... 270
Hình 5-45: Ví dụ hàm ROUND ............................................................................................... 271
Hình 5-46: Ví dụ hàm SUMPRODUCT .................................................................................. 271
Hình 5-47: Ví dụ hàm SUMIF................................................................................................. 272
Hình 5-48: Ví dụ hàm SUMIFS ............................................................................................... 273
Hình 5-49: Ví dụ hàm AVERAGE ........................................................................................... 273
Hình 5-50: Ví dụ hàm COUNTBLANK, COUNTA, COUNT ................................................... 274
Hình 5-51: Ví dụ hàm COUNTIF, COUNTIFS, RANK ............................................................ 275
Hình 5-52: Ví dụ hàm AVERAGEIFS ...................................................................................... 276
Hình 5-53: Ví dụ hàm DAY, MONTH, YEAR, WEEKDAY, WEEKNUM .................................. 277
Hình 5-54: Ví dụ hàm EDATE, EOMONTH ............................................................................ 278
Hình 5-55: Ví dụ hàm WORKDAY, WORKDAY.INTL ............................................................. 278
Hình 5-56: Ví dụ hàm NETWORKDAY, NETWORKDAY.INTL ............................................... 279
Hình 5-57: Ví dụ hàm IF......................................................................................................... 281
Hình 5-58: Ví dụ hàm VLOOKUP, HLOOKUP ...................................................................... 282
Hình 5-59: Ví dụ hàm MATCH, INDEX .................................................................................. 283
Hình 5-60: Ví dụ hàm cơ sở dữ liệu ........................................................................................ 285
Hình 5-61: Biểu đồ dạng cột (column) .................................................................................... 286
Hình 5-62: Biểu đồ dạng đường (line) .................................................................................... 286
Hình 5-63: Biểu đồ dạng bánh (Pie) ....................................................................................... 286
Hình 5-64: Biểu đồ dạng thanh (Bar) ..................................................................................... 286
Hình 5-65: Biểu đồ dạng vùng (Area) ..................................................................................... 287
Hình 5-66: Biểu đồ XY (Scatter) ............................................................................................. 287
Hình 5-67: Vẽ biểu đồ trong Ms Excel .................................................................................... 287
Hình 5-68: Các thành phần của biểu đồ ................................................................................. 288
Hình 5-69: Thanh công cụ chỉnh sửa biểu đồ .......................................................................... 288
Hình 5-70: Thay đổi dạng biểu đồ .......................................................................................... 289
Hình 5-71: Hộp thoại xác định vị trí biểu đồ.......................................................................... 289
Hình 5-72: Hộp thoại điều chỉnh giá trị các trục .................................................................... 290
Hình 5-73: Thêm chuỗi dữ liệu vào biểu đồ ............................................................................ 290
Hình 5-74: Hiệu chỉnh biểu đồ................................................................................................ 291
Hình 5-75: Chức năng lọc dữ liệu (Filter) .............................................................................. 291
Hình 5-76: Ví dụ chức năng lọc tự động (Filter) ..................................................................... 292
Hình 5-77: Hộp thoại Advanced Filter.................................................................................... 293
xxx
Hình 5-78: Ví dụ Advanced Filter ........................................................................................... 293
Hình 5-79: Chức năng sắp xếp dữ liệu.................................................................................... 294
Hình 5-80: Hộp thoại Sort ...................................................................................................... 294
Hình 5-81: Định dạng dữ liệu có điều kiện ............................................................................ 295
Hình 5-82: Thiết lập quy tắc định dạng dữ liệu ....................................................................... 295
Hình 6-1: Mô hình mạng máy tính .......................................................................................... 315
Hình 6-2: Hộp thoại Internet Options ..................................................................................... 319
Hình 6-3: Xóa cookies, password, history, forms, browsing history ........................................ 321
Hình 6-4: Đánh dấu website an toàn ...................................................................................... 322
Hình 6-5: Giới hạn truy cập website không an toàn ................................................................ 323
Hình 6-6: Ngăn chặn website.................................................................................................. 323
Hình 6-7: Tìm kiếm chính xác ................................................................................................. 327
Hình 6-8: Tìm kiếm sử dụng toán tử OR ................................................................................. 328
Hình 6-9: Tìm kiếm theo loại tập tin ....................................................................................... 328
Hình 6-10: Tìm theo tiêu đề trang tin ...................................................................................... 328
Hình 6-11: Tìm trang tin trong trang web cụ thể ..................................................................... 328
Hình 6-12: Tìm thông tin trong một khoảng thời gian ............................................................. 328
Hình 6-13: Tìm kiếm thông tin bằng giọng nói ........................................................................ 328
Hình 6-14: Microsoft Office Outlook 2013.............................................................................. 329
Hình 6-15: Modulde Mail của Outlook ................................................................................... 331
Hình 6-16: Modulde Calendar của Outlook ............................................................................ 331
Hình 6-17: Modulde People của Outlook ................................................................................ 332
Hình 6-18: Modulde Tasks của Outlook .................................................................................. 332
Hình 6-19: Các folder trên Outlook 2013 .............................................................................. 333
Hình 6-20: Hộp thoại Accout Settings..................................................................................... 334
Hình 6-21: Hộp thoại thông báo cài đặt hộp mail thành công ................................................. 338
Hình 6-22: Module Mail của MS.Outlook 2013 ...................................................................... 339
Hình 6-23: Hộp thoại gửi thư ................................................................................................. 340
Hình 6-24: Định dạng thư....................................................................................................... 341
Hình 6-25: Gửi đính kèm tập tin/thành phần của Outlook vào thư .......................................... 342
Hình 6-26: Yêu cầu Outlook xác nhận gửi và đọc thư ............................................................. 342
Hình 6-27: Hộp thoại trả lời thư tự động ................................................................................ 344
Hình 6-28: Phân loại thư ........................................................................................................ 346
Hình 6-29: Tạo thư mục lưu trữ thư ........................................................................................ 346
Hình 6-30: Đổi tên/di chuyển/xóa thư mục.............................................................................. 347
xxxi
Hình 6-31: Di chuyển thư ....................................................................................................... 347
Hình 6-32: Tạo chữ ký cho email ............................................................................................ 348
Hình 6-33: Thiết lập quy tắc ................................................................................................... 349
Hình 6-34: Cài đặt quy tắc lưu trữ mail .................................................................................. 353
Hình 6-35:Cài đặt quy tắc phát nhạc khi có email .................................................................. 355
Hình 6-36: Cài đặt quy tắc tự động xóa mail khi chủ đề có chứa từ độc hại ............................ 357
Hình 6-37: Cài đặt quy tắc tự động chuyển tiếp mail cho người khác. .................................... 359
Hình 6-38: Calendar module .................................................................................................. 359
Hình 6-39: Tạo lịch hẹn trong MS.Outlook ............................................................................. 360
Hình 6-40: Thiết lập định kỳ cho lịch hẹn ............................................................................... 361
Hình 6-41: Tạo lịch họp trong MS.Outlook ............................................................................. 362
Hình 6-42: Giao diện Scheduling để tạo lịch họp .................................................................... 362
Hình 6-43: People Module...................................................................................................... 363
Hình 6-44: Tạo địa chỉ trong MS.Outlook ............................................................................... 364
Hình 6-45: Tạo một địa chỉ từ hộp thư .................................................................................... 365

xxxii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1-1: Các phím tắt sử dụng trong Windows 10................................................................... 52
Bảng 1-2: Bộ font và bảng mã tiếng Việt ................................................................................... 53
Bảng 3-1: Tổ hợp phím di chuyển con trỏ văn bản .................................................................... 88
Bảng 3-2: Tổ hợp phím chọn khối văn bản................................................................................ 88
Bảng 3-3: Hiệu ứng ký tự.......................................................................................................... 95
Bảng 3-4: Tổ hợp phím tắt trong định dạng ký tự...................................................................... 98
Bảng 3-5: Ý nghĩa của marker trái và marker phải ................................................................... 99
Bảng 3-6: Các phím tắt dùng trong định dạng đoạn ............................................................... 102
Bảng 5-1: Các toán tử trong công thức ................................................................................... 255
Bảng 5-2: Bảng mã lỗi thường gặp khi xử lý ........................................................................... 266

xxxiii
CHƯƠNG 1
HỆ ĐIỀU HÀNH WINDOWS
Số tiết lý thuyết: 4 (Lý thuyết: 3, làm bài tập: 1 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 1
A. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức
- Nắm vững các khái niệm cơ bản như: thông tin, dữ liệu, cơ sở dữ liệu, tin học,...;
- Nắm vững kiến thức về phân loại máy tính, kiến trúc máy vi tính như: phần cứng,
phần mềm, thiết bị nhập/xuất,…;
- Hiểu về quy trình xử lý thông tin trong máy tính;
- Phân biệt các thao tác với các trình điều khiển của Control Panel như: cài đặt phần
mềm, cài đặt font chữ, định dạng hiển thị dữ liệu, thông số màn hình, tạo tài khoản,…;
- Phân biệt các thao tác làm việc với các đối tượng của windows như sắp xếp, các cách
tìm kiếm chương trình, tìm kiếm tập tin, thao tác với tập tin, thư mục, tập tin liên kết
đặc biệt, windows explorer, hiển thị/ẩn các đối tượng, tìm kiếm tập tin thư mục, chia
sẻ tập tin, thư mục, các phần mềm tiện ích có sẵn của Windows 10,…;
- Nắm vững một số phần mềm tiện ích phục vụ học tập, làm việc như: phần mềm nén
và giải nén tập tin, phần mềm chụp hình, phần mềm sử dụng giọng nói điều khiển
máy tính, phần mềm tạo ghi chú, phần mềm diệt virus, phần mềm gõ tiếng Việt, phần
mềm đọc tập tin PDF, phần mềm xem ảnh, cắt ảnh…
Kỹ năng
- Sử dụng thành thạo các chức năng, công cụ hữu ích nhằm hỗ trợ hiệu quả cho việc
sử dụng máy tính để học tập các môn khác và cho cả sau này đi làm.
- Vận dụng kiến thức đã học vào công việc cụ thể như tạo thư mục, lưu trữ tập tin, tìm
kiếm tập tin/thư mục, ẩn hiện tập tin/thư mục, di chuyển, sao chép tập tin/thư mục,
chia sẻ tập tin/thư mục qua mạng …. trên công cụ windows explorer .
- Sử dụng các lệnh để xem thông số, cấu hình hệ thống, cài đặt và gỡ bỏ các phần
mềm, tạo tài khoản người dùng và cài đặt mật khẩu để bảo vệ máy tính bằng tính
năng quản trị hệ thống của wiindows.
- Cài đặt font chữ và thiết lập các thông số cho Windows và bộ gõ tiếng Việt.
1
- Sử dụng thành thạo các phần mềm quay phim, chụp ảnh, phần mềm tiện ích và các
phần mềm chuyển đổi tập tin, các trình duyệt virus,…
Thái độ:
- Tích cực, chủ động và nghiêm túc trong học tập và tự nghiên cứu.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập, câu hỏi thảo luận, câu hỏi trắc nghiệm.
B. NỘI DUNG
1.1. TỔNG QUAN VỀ MÁY TÍNH
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản

Dữ liệu
Dữ liệu1 (Data) là những con số, văn bản, âm thanh, chữ cái, hình ảnh, bản đồ,
biểu đồ,… mà máy tính có thể tiếp nhận, lưu trữ, xử lý và hiển thị. Ví dụ, dữ liệu dạng
văn bản lưu trữ trong Word, dữ liệu lưu trữ trong các bảng biểu của Excel, dữ liệu được
lưu trữ trong các bảng của cơ sở dữ liệu… nhằm phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau
như: tính toán, thống kê, báo cáo,…
Tùy theo mục đích và yêu cầu của người dùng, dữ liệu đó có thể được xem là dữ
liệu thô hoặc dữ liệu đã xử lý.

Thông tin
Thông tin2 (Information) là những số liệu, tin tức,… từ nhiều nguồn khác nhau
mà con người có thể hiểu, cảm nhận, phân tích, xử lý,… được thông qua các giác quan
như: đọc, nghe, nói,…
Ví dụ: hàng ngày chúng ta đọc báo để nắm bắt tin tức về tình hình kinh tế, chính
trị, xã hội trong và ngoài nước. Giám đốc công ty nắm bắt tình hình kinh doanh như: số
liệu mua, bán, doanh thu từng mặt hàng,… do phòng kinh doanh chuyển đến hoặc được
báo cáo trong các cuộc họp giao ban.

Cơ sở dữ liệu
Cơ sở dữ liệu (Database) là tập hợp dữ liệu và các mối quan hệ (relationship) có
liên quan với nhau được tổ chức lưu trữ theo một cấu trúc hay một quy định nào đó.
Trong Excel (cơ sở dữ liệu phi chuẩn), dữ liệu có liên quan với nhau được tổ chức thành

1
Theo www.otec.uoregon.edu/data-wicdom.htm, www.en.wikipedia.org, www.oxforddictionary.com
2
Theo www.otec.uoregon.edu/data-wicdom.htm, www.en.wikipedia.org, www.oxforddictionary.com
2
các bảng biểu trong các sheet. Trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu như: SQL Server,
Oracle,… dữ liệu được tổ chức lưu trữ dưới dạng bảng (table) và giữa các bảng này có
quan hệ với nhau.

Hình 1-1: Chứng từ được lưu trữ trong các sheet của Excel

Hình 1-2: Bảng danh sách khách hàng được lưu trữ trong Oracle
3
Tri thức
Có nhiều định nghĩa khác nhau về tri thức 3 (Knowledge) như:
- Tri thức là thông tin, các tài liệu, các cơ sở lý luận, các kỹ năng khác nhau, đạt
được bởi một tổ chức hay cá nhân thông qua các trải nghiệm thực tế hay thông
qua giáo dục đào tạo; các hiểu biết về lý thuyết hay thực tế về một đối tượng, một
vấn đề, có thể lý giải được về nó;
- Tri thức là những gì đã biết, đã được hiểu biết trong một lĩnh vực cụ thể;
- Tri thức là các cơ sở, thông tin, tài liệu, các hiểu biết hoặc những thứ tương tự có
được bằng kinh nghiệm thực tế hoặc do những tình huống, hoàn cảnh cụ thể.
Tuy nhiên, không có một định nghĩa chính xác nào về tri thức hiện nay được mọi
người chấp nhận, vẫn còn nhiều học thuyết, các lý luận khác nhau về tri thức.
Tri thức có được thông qua các quá trình nhận thức phức tạp: quá trình tri giác,
quá trình học tập, tiếp thu, quá trình giao tiếp, quá trình tranh luận, quá trình lý luận,
hay kết hợp các quá trình này.

Tin học
Tin học (Informatics) là ngành nghiên cứu về việc tự động hóa xử lý thông tin
bởi một hệ thống máy tính cụ thể hoặc trừu tượng. Với cách hiểu hiện nay, tin học bao
hàm tất cả các nghiên cứu và kỹ thuật có liên quan đến việc xử lý thông tin.
Theo nghĩa rộng, tin học còn có thể bao hàm cả những gì liên quan đến các thiết
bị máy tính hay các ứng dụng tin học văn phòng.
1.1.2. Lịch sử phát triển của máy tính
Thế hệ thứ nhất (1950s):
Các máy tính thời kỳ này dùng đèn điện tử chân không, các mạch riêng lẻ, rời
rạc, tiêu thụ điện năng lớn. Thời gian thực hiện thao tác trong phạm vi mili giây (10-3
giây) tức đạt tốc độ từ 1000 phép cộng trên giây trở lên.
Thế hệ thứ hai (1960s):
Công nghệ được phát triển và các máy tính sử dụng transistor. Việc sử dụng
transistor tối ưu hơn bóng đèn điện tử bởi các yếu tố mạch nhỏ gọn hơn, tốc độ xử lý
nhanh hơn, phạm vi thao tác đạt micro giây (10-6 giây) và tiêu thụ điện năng ít hơn.

3
Theo www.otec.uoregon.edu/data-wicdom.htm, www.en.wikipedia.org, www.oxforddictionary.com

4
Thế hệ thứ ba (1970s):
Máy tính dùng vi mạch SSI, MSI và LSI, những công nghệ của thời kỳ này làm
nâng cao hiệu quả hoạt động của máy tính, thu nhỏ kích thước máy tính, giảm việc tiêu
thụ điện năng. Phạm vi thao tác được nâng cao rõ rệt và đạt mức nano giây (10-9 giây).
Bên cạnh đó, việc sử dụng mạch tích hợp vào các chip cũng làm cho các mạch liền lạc,
lắp ráp cũng dễ dàng hơn.
Vi mạch (Integrated Circuit - IC): nhiều transistor và các phần tử khác được tích
hợp trên một chip bán dẫn. Một số loại vi mạch:
 SSI (Small Scale Integration)
 MSI (Medium Scale Integration)
 LSI (Large Scale Integration)
 VLSI (Very Large Scale Integration) (thuộc thế hệ thứ tư)
 ULSI (Ultra Large Scale Integration) (thuộc thế hệ thứ năm)
 SoC (System on Chip)
Thế hệ thứ tư (1980s):
Máy tính dùng vi mạch VLSI (Very Large Scales Intergations). Các sản phẩm
chính của công nghệ VLSI/ULSI bao gồm:
 Bộ vi xử lý (Microprocessor): CPU được chế tạo trên một chip.
 Vi mạch điều khiển tổng hợp (Chipset): một hoặc một vài vi mạch thực hiện
được nhiều chức năng điều khiển và nối ghép.
 Bộ nhớ bán dẫn (Semiconductor Memory): ROM, RAM.
 Các bộ vi điều khiển (Microcontroller): máy tính chuyên dụng được chế tạo
trên một chip.
Thế hệ thứ năm (1990s):
Việc chuyển từ thế hệ thứ tư sang thế hệ thứ năm không có sự khác biệt rõ ràng,
các máy tính thế hệ thứ năm được đánh giá là thông minh, gần gũi và thân thiện với
con người. Các tiến bộ liên tục về mật độ tích hợp trong VLSI đã cho phép thực hiện
các mạch vi xử lý ngày càng mạnh (8 bit, 16 bit, 32 bit và 64 bit) với việc xuất hiện
các bộ xử lý RISC (năm 1986 và các bộ xử lý siêu vô hướng năm 1990). Chính các bộ
xử lý này giúp thực hiện các máy tính song song với từ vài bộ xử lý đến vài ngàn bộ
xử lý. Điều này làm các chuyên gia về kiến trúc máy tính tiên đoán thế hệ thứ 5 là thế
hệ các máy tính xử lý song song.

5
1.1.3. Phân loại máy tính

Phân loại theo nguyên lý làm việc


Gồm các loại máy tính sau:
- Máy tính số (Digital Computer): là loại máy tính sử dụng các đại lượng vật lý biến
thiên rời rạc (dạng số) để biểu diễn các đại lượng cần tính toán.
- Máy tính tương tự (Analog Computer): là loại máy tính sử dụng các đại lượng vật
lý biến thiên liên tục để biểu diễn các đại lượng cần tính toán. Đại lượng vật lý đó
thường là điện áp hay dòng điện, khoảng cách, vị trí hoặc các định lượng vật lý
khác.
- Máy tính lai (Hybrid Computer): là loại máy tính kết hợp cả hai nguyên lý số và
tương tự. Trong hệ thống này có một nửa là dạng số - một nửa là dạng tương tự.

Phân loại theo khả năng tính toán


Máy tính được phân thành 5 loại:
- Supercomputer: là máy tính được thiết kế đặc biệt để đạt tốc độ thực hiện các phép
tính dấu phẩy động cao nhất. Chúng thường có kiến trúc song song, chỉ hoạt động
có hiệu quả cao trong một số lĩnh vực.
- Mainframe: là máy tính điện tử có kích thước lớn chiếm nhiều không gian. Có khả
năng tính toán rất lớn và có thể xử lý một lượng dữ liệu khổng lồ. Máy tính loại
này thường sử dụng trong chế độ các công việc xử lý theo lô.
- Supermini: là các máy minicomputer có tốc độ xử lý nhanh nhất trong họ mini ở
những thời điểm nhất định. Máy tính loại này thường được sử dụng trong các hệ
thống phân chia thời gian như hệ thống tập tin mạng,…
- Minicomputer: là các máy tính trung bình được triển khai năm 60 dùng cho những
cá nhân không đủ khả năng mua máy tính lớn. Máy tính loại này được sử dụng
rộng rãi trong các ứng dụng thời gian thực như trong điều khiển không lưu, trong
tự động hóa sản xuất.
- Microcomputer: còn được gọi là máy tính cá nhân (PC - Personal Computer), là
những máy tính để bàn (Desktop PC) hay mang xách được (Laptop/Notebook
PC..). Ban đầu các PC được thiết kế nhằm cho một người dùng độc lập nhưng về
sau xu hướng nối các PC vào mạng máy tính ngày càng trở nên phổ biến.

6
Ứng dụng của máy tính
Máy tính hiện đang được ứng dụng rộng rãi trong tất cả các ngành nghề khác
nhau của xã hội từ khoa học kỹ thuật, y học, kinh tế, công nghệ sản xuất đến khoa học
xã hội, nghệ thuật,... như: tự động hóa văn phòng, quản trị kinh doanh; thống kê, an
ninh, quốc phòng; công nghệ thiết kế, giáo dục; ngân hàng, hàng không, y học, công
nghệ in; nông nghiệp, nghệ thuật, giải trí,...
1.1.4. Máy vi tính

Khái niệm
Máy vi tính (Microcomputer) là loại máy tính độc lập được thiết kế cho các ứng
dụng một người dùng ở gia đình hay những công việc riêng tư không liên quan đến các
cơ sở dữ liệu hoặc kho dữ liệu dùng chung với người khác. Tuy nhiên, máy tính này có
thể nối mạng để thực hiện các công việc và chia sẻ dữ liệu dùng chung của phòng ban,
công ty,…

Kiến trúc tổng quát của một máy vi tính


 Phần cứng
Phần cứng (Hardware) là tất cả các thiết bị cơ, cơ điện, điện tử như: các vi mạch,
bộ nhớ, bộ xử lý, các thiết bị ngoại vi,... Nghĩa là tất cả những gì của hệ thống máy tính
mà người dùng có thể chạm tay vào được.
 Phần mềm
Phần mềm (Software) là các chương trình và dữ liệu dùng để giải quyết một vấn
đề, công việc thực tiễn nào đó trên máy tính hay để điều khiển và khai thác thiết bị của
phần cứng. Phần mềm được chia làm 2 loại:
(i) Phần mềm hệ thống (System Software) là những chương trình giúp cho hệ điều
hành điều khiển hoạt động của các thiết bị phần cứng của máy tính. Nó cũng được
dùng làm môi trường để viết, phát triển các chương trình ứng dụng và kiểm soát
việc thi hành của các chương trình này trên máy.
Phần mềm hệ thống gồm:
- Hệ điều hành (Operating System);
- Các chương trình kiểm tra tình trạng hoạt động của máy (test program hay
diagnostic program).

7
Các phần mềm hệ thống thông dụng hiện nay như: hệ điều hành Microsoft
Windows XP, Microsoft Windows 7, Microsoft Windows 8, Microsoft Windows
10, Apple OS/Macintosh, Linux, Unix, … Các chương trình cài đặt điều khiển
thiết bị và một số chương trình tiện ích như: PC wizard, Super Pi, Hiren Boot, …
(ii) Phần mềm ứng dụng (Application Program) là những chương trình được đóng
gói để thực hiện một ứng dụng hay giải quyết một vấn đề nào đó được nhiều
người quan tâm.
Hiện nay, một số lĩnh vực phát triển mạnh của phần mềm ứng dụng là:
- Phần mềm xử lý văn bản (Word Processing);
- Phần mềm xử lý bảng tính (Worksheet Processing);
- Phần mềm hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS);
- Phần mềm tiện ích (Utility);
- Phần mềm xử lý hình ảnh;
- Phần mềm đa phương tiện (Multimedia);
- Trình duyệt Internet (Web Browser);
- Ngôn ngữ lập trình (Programming Language),…

Thành phần phần cứng của máy vi tính


Máy tính được chia làm 4 khối như sau:

Thiết bị nhập Bộ nhớ trong Bộ nhớ ngoài


(Bàn phím, (ROM, RAM) (Đĩa mềm,
con chuột,…) đĩa cứng,…)

Bộ xử lý trung tâm
(CPU)

Thiết bị xuất
Bộ điều khiển (Màn hình,
(CU) máy in,…)
Bộ tính toán số học và
luận lý
(ALU)

Thanh ghi
(Register)

Hình 1-3: Các thành phần của máy vi tính

8
 Bộ xử lý trung tâm (CPU - Central
Processing Unit) là thành phần quan trọng
nhất của máy tính, được xem là bộ não của
máy tính. Đây là nơi thực hiện và điều Hình 1-4: Một số loại CPU
khiển việc thực thi chương trình.
 Khối bộ nhớ (Memory) dùng để lưu trữ dữ liệu và chương trình mà máy tính sẽ
xử lý trong quá trình hoạt động, gồm 2 loại:
(i) Bộ nhớ trong (Internal Memory) còn gọi là bộ nhớ chính, là nơi chứa chương
trình hay dữ liệu cần thiết cho công việc đang thi hành trên máy.
Bộ nhớ trong gồm hai phần:
- Bộ nhớ chỉ đọc (ROM - Read Only Memory).
- Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM - Random Access Memory).

Hình 1-5: Một số loại ROM Hình 1-6: Một số loại RAM

(ii) Bộ nhớ ngoài (External Memory) là bộ nhớ dùng để lưu trữ chương trình hay
dữ liệu lâu dài. Khi cần dùng đến sẽ được nạp vào RAM và sau khi hoàn tất,
kết quả sẽ được lưu lại bộ nhớ ngoài.
Các bộ nhớ ngoài phổ biến hiện nay là đĩa cứng, đĩa quang, CD-ROM,
thẻ nhớ, … Dữ liệu ghi trên chúng có thể đọc hoặc ghi thường xuyên và không
mất đi khi mất điện hoặc tắt máy

Hình 1-7: Ổ đĩa mềm và các loại đĩa mềm Hình 1-8: Ổ đĩa cứng

Hình 1-9: Ổ đĩa và các loại đĩa quang Hình 1-10: Thiết bị lưu trữ USB

 Thiết bị nhập (Input Device) dùng để nhập thông tin vào máy tính. Thiết bị nhập
chuẩn là bàn phím và chuột.

9
 Thiết bị xuất (Output Device) dùng để xuất thông tin từ máy vi tính ra bên ngoài.
Thiết bị xuất chuẩn là màn hình.
1.1.5. Phân loại phần mềm
- Phân loại theo tính chất phần mềm: gồm phần mềm hệ thống và phần mềm ứng
dụng.
- Phân loại theo dạng cung cấp phần mềm: gồm phần mềm mã nguồn đóng và phần
mềm mã nguồn mở.
- Phân loại theo dạng bản quyền: gồm phần mềm thương mại, phần mềm miễn
phí…
1.1.6. Phân loại thông tin
Có nhiều cách phân loại thông tin, theo góc độ tin học người ta thường phân loại
thông tin dựa vào đặc tính liên tục hay rời rạc của tín hiệu vật lý. Tương ứng, thông tin
sẽ được thành chia thành thông tin liên tục và thông tin rời rạc.
Thông tin liên tục:
- Biểu diễn bởi các giá trị biến thiên liên tục theo thời gian.
- Tín hiệu có dạng sóng hình sin

Thông tin rời rạc:


- Biểu diễn bởi các giá trị rời rạc theo thời gian
- Tín hiệu có dạng sóng hình vuông

1.1.7. Đơn vị đo lường thông tin


Đơn vị cơ bản và nhỏ nhất là bit (Binary Digit = số nhị phân), được biểu diễn bởi
hai trạng thái:
- Có/ Đúng (True hay 1);
- Không/ Sai (False hay 0).

10
Sau đây là các bội số cơ bản của bit:

- Kilo bit (Kb) = 210 bit = 1024 bit

- Mega bit (Mb) = 210 kb = 210.210 bit = 220 bit

- Giga bit (Gb) = 210 kb = 210.210.210 bit = 230 bit

- Tetra bit (Tb) = 210 kb = 210.210.210.210 bit = 240 bit


1.1.8. Đơn vị lưu trữ thông tin
Đơn vị lưu trữ cơ bản và nhỏ nhất là byte. Một byte có độ dài 8 bit được kết hợp
liên tục với nhau. Do mỗi bit có 2 trạng thái nên 1 byte sẽ biểu diễn được 2 8 = 256 trạng
thái. Đây là đơn vị lưu trữ thông tin cơ bản và nhỏ nhất, nghĩa là không thể có đơn vị lưu
trữ nhỏ hơn. Với nhu cầu lưu trữ thông tin ngày càng nhiều, người ta đưa ra các đơn vị
lưu trữ mới (là bội số của byte) như:

- Kilobyte (KB) = 210 Byte = 1024 Byte

- Megabyte (MB) = 210 KB = 1024 KB

- Gigabyte (GB) = 210 MB = 1024 MB

- Tetrabyte (TB) = 210 GB = 1024 GB

- Petabyte (PB) = 210 TB = 1024 TB

- Exabyte (EB) = 210 PB = 1024 PB

- Zettabyte (ZB) = 210 EB = 1024 EB

- Yottabyte (YB) = 210 ZB = 1024 ZB

- Brontobyte (BB) = 210 YB = 1024 YB

- Geopbyte (BB) = 210 BB = 1024 BB


Các đơn vị thường sử dụng là Byte, Kilobyte, Megabyte, Gigabyte, Terabyte. Các
đơn vị còn lại ít sử dụng vì quá lớn.
1.2. HỆ ĐIỀU HÀNH WINDOWS 10
1.2.1. Tổng quan về Windows 10

Lịch sử phát triển


Hệ điều hành Windows 10 là phần mềm dùng để quản lý các ứng dụng và tài
nguyên máy tính.

11
Từ năm 1985 đến nay Microsoft đã cho ra đời nhiều phiên bản hệ điều hành dành
cho máy đơn như: Windows 1.0, Windows 3.1, Windows for Workgroups 3.11,
Windows 95, Windows 98, Windows 98SE, Windows Me, Windows 2000, WinXP,
Windows Vista, Windows 7, Windows 8, Windows 8.1, Windows 10 và các phiên bản
dành cho máy chủ như: Windows NT, Windows Server 2003, Windows Server 2008,
Windows Server 2012.

Các phiên bản


Theo cơ chế hoạt động, hệ điều hành Windows 10 được chia thành hai phiên bản:
phiên bản 32 bit và và phiên bản 64 bit.
Các phiên bản của Windows 10 (thương mại) gồm:
- Windows 10 Home: Windows 10 Home được thiết kế cho các PC, máy tính bảng,
và máy tính 2-trong-1. Phiên bản này bao gồm tất các các tính năng hướng tới
người dùng và tương đương với phiên bản Windows 8, 8.1 cơ bản, Windows 7
Home Basic, và Home Premium.
- Windows 10 Pro: phiên bản này tương đương với Windows 8 Pro, Windows 7
Professional và Ultimate, và Windows Vista Business và Ultimate. Windows 10
Pro là phiên bản Home được thêm các tính năng cần thiết cho doanh nghiệp, và
các tính năng tương đương với Windows 8.1 Pro.
- Windows 10 Enterprise: phiên bản này cung cấp tất cả các tính năng của
Windows 10 Pro, với các tính năng bổ sung để hỗ trợ các tổ chức công nghệ, và
các tính năng tương đương với Windows 8.1 Enterprise.
- Windows 10 Enterprise 2015 LTSB (Long Term Servicing Branch) giống như
Windows 10 Enterprise nhưng phiên bản này không nhận bất cứ bản cập nhật nào
và cho các công ty nhiều quyền kiểm soát quá trình cập nhật hơn.
- Windows 10 Education: cung cấp tất cả các tính năng của Windows 10
Enterprise, phiên bản này được thiết kế để hoạt động tại các trường học. Nó được
cung cấp với chương trình Academic Volume Licensing của Microsoft, tương tự
như Windows 8.1 Enterprise.
- Windows 10 Mobile: được thiết kế cho các điện thoại thông minh và máy tính
bảng nhỏ. Phiên bản này bao gồm tất cả các tính năng tiêu dùng cơ bản và cả tính
năng Continuum. Đây là phiên bản kế nhiệm de facto của Windows Phone
8.1 và Windows RT.
12
- Windows 10 Mobile Enterprise: cung cấp tất cả các tính năng của Windows 10
Mobile, với các tính năng bổ sung hỗ trợ các tổ chức công nghệ, tương tự như
Windows 8.1 Enterprise nhưng được tối ưu hóa cho các thiết bị di động.
- Windows 10 IoT Core: được thiết kế đặc biệt dành cho các thiết bị nhỏ, chi phí
thấp, và các thiết bị IoT (Internet of Things), môi trường điều hành tương tự
như Windows Embedded.

Các tính năng nổi bật của Windows 10


a. Trợ lý ảo Cortana
Người dùng chỉ việc đưa khẩu lệnh vào micro của thiết bị, đặt câu hỏi hoặc ra
lệnh điều khiển, Cortana sẽ thực hiện các yêu cầu đó. Cortana còn được dùng để nhập
thông tin vào ô tìm kiếm thay cho gõ chữ.
Lưu ý: Cortana chỉ hoạt động khi thiết bị
được kết nối Internet và người dùng đăng
nhập Windows với một tài khoản Microsoft.
b. Windows Store và ứng dụng chạy mọi
nơi (universal):
Windows 10 cho phép người dùng tạo ra
hệ sinh thái riêng của mình với một tài khoản
Microsoft. Tính năng tự động đồng bộ dữ liệu
và các ứng dụng universal chạy được trên
nhiều loại thiết bị được mua từ cửa hàng trực
tuyến hợp nhất – Windows Store (như máy
tính, smartphone, hay máy tính bảng). Các
ứng dụng universal sẽ nhận biết thiết bị và tự
Hình 1-11 Trợ lý ảo Cortana
động thay đổi giao diện hiển thị cho phù hợp
với kích thước màn hình.

13
Hình 1-12 Giao diện Windows Store
c. Trình duyệt Edge:
Đây là trình duyệt web mặc định trên Windows 10 (tên chính thức của Spartan
Project) mặc dù Microsoft vẫn chưa khai tử Internet Explorer (IE), nhưng IE ẩn mình
trong nhóm Windows Accessories. Trình duyệt Edge được đánh giá cao về tính năng
bảo mật, thêm nhiều khả năng tương tác, hỗ trợ chế độ duyệt web riêng tư (mở tab
mới với lựa chọn mục New InPrivate Windows), mọi dữ liệu cookies, history và các
tập tin tạm sẽ bị xóa sạch trên máy khi đóng tab InPrivate. Ngoài ra, trình duyệt này
hỗ trợ cả Cortana, người dùng có thể hỏi Cortana và máy tìm kiếm Bing sẽ đưa ra
các kết quả liên quan.
d. TaskView và sử dụng nhiều Desktop ảo:
Để chuyển đồi giữa các ứng dụng đang làm việc người dùng nhấn nút TaskView

( ) trên thanh Taskbar thay vì nhấn tổ hợp phím Windows+Tab


hoặc Alt+Tab như các phiên bản Windows trước đây.
Desktop ảo được xem là một tính năng rất hữu ích và được nhiều người sử dụng.
Người dùng có thể phân chia các công việc cần thực hiện theo từng giao diện Desktop
khác nhau.

14
Hình 1-13: Chức năng Taskview của Windows 10
1.2.2. Màn hình làm việc và các thao tác cơ bản

Đối tượng trên màn hình Windows


Các đối tượng trên màn hình Windows (Desktop) gồm các biểu tượng (Icon), các
tập tin liên kết đặc biệt (Shortcut) và thanh tác vụ (Taskbar).

Thanh tác vụ (Taskbar) chứa biểu tượng Windows để mở các ứng dụng và
một số biểu tượng nằm trên thanh tác vụ giúp người dùng có thể chuyển đổi qua lại giữa
các ứng dụng hoặc khởi động nhanh ứng dụng.

Hình 1-14: Các đối tượng trên màn hình desktop


Biểu tượng (Icon) là các hình vẽ nhỏ tượng trưng cho một đối tượng nào đó của
Windows hoặc của ứng dụng chạy trong môi trường Windows. Phía dưới biểu tượng là
15
tên biểu tượng. Tên này mang một ý nghĩa nhất định, thông thường tên biểu tượng mô
tả chức năng được gán cho biểu tượng.

Các thao tác cơ bản


a. Thao tác với Icon
 Sắp xếp Icon
Nhấn phải chuột lên vùng trống của màn hình  chọn Sort by....
- Name: sắp xếp theo tên.
- Size: sắp xếp theo kích thước.
- Item type: sắp xếp theo loại.
- Date modified: sắp xếp theo
ngày thay đổi. Hình 1-15: Sắp xếp Icon
 Di chuyển/sao chép/mở Icon
- Di chuyển: kéo và thả (Drag and Drop) Icon.
- Sao chép: kéo và thả Icon + nhấn phím Ctrl hoặc nhấn phải chuột vào Icon cần
sao chép  chọn lệnh Copy.
- Xem hoặc mở Icon: nhấn đúp chuột vào Icon.

Hình 1-16: Các thao tác với Icon


16
b. Thao tác với thanh Taskbar
Để làm việc với hộp thoại thanh Taskbar: người dùng nhấn phải chuột vào vùng
trống thanh Taskbar  chọn Properties  hộp thoại thanh Taskbar hiển thị.
Thẻ Taskbar có các tùy chọn sau:
- Lock the taskbar: khóa không cho di chuyển thanh taskbar.
- Auto-hide the taskbar: tự động ẩn thanh tác vụ khi thanh này không làm việc.
- Use small icons: xem các biểu tượng trên thanh taskbar dạng nhỏ.
- Taskbar location on screen: chọn vị trí thanh taskbar trên màn hình.
- Taskbar buttons: tùy chọn thu gọn các cửa sổ làm việc trên thanh taskbar.
- Notification area  nút lệnh Customize…: cho phép bật tắt đồng hồ và các
chương trình thường trú trong khay hệ thống (system tray).
Thẻ Start Menu cho phép điều chỉnh liên kết, biểu tượng và trình đơn làm việc trên
Start menu.

Hình 1-17: Hộp thoại thanh Taskbar


17
c. Thao tác với hộp thoại quản lý tác vụ (Windows Task Manager)
Để làm việc với hộp thoại quản lý tác vụ: người dùng nhấn phải chuột vào vùng
trống trên thanh Taskbar  chọn Task Manager  hộp thoại quản lý tác vụ của
Windows hiển thị.
Hộp thoại quản lý tác vụ của Windows gồm các thẻ sau:
- Thẻ Startup: cho biết các chương trình sẽ được chạy khi Windows khởi động,
người sử dụng có thể tắt (Disabled) khi không cần thiết nhằm giảm bớt tài
nguyên sử dụng của máy tính.
- Thẻ History: cho biết các chương trình đã được chạy gần đây.
- Thẻ Processes: cho biết hoạt động của các tiến trình hệ thống và các ứng dụng
do người dùng cài đặt và hoạt động của bộ nhớ cho từng tiến trình được cấp
phát,…
- Thẻ Performance: cho biết tình trạng hoạt động của CPU cấp phát cho các hoạt
động của hệ thống và người dùng.

Hình 1-18: Hộp thoại quản lý tác vụ của Windows Task Manager (thẻ Startup)

18
Hình 1-19: Các tiến trình đang làm việc Hình 1-20: Tình trạng hoạt động của CPU
(thẻ Processes)
Quản lý màn hình Desktop
Cửa sổ màn hình
desktop chứa các Icon,
Shortcut, biểu tượng Windows
và thanh Taskbar.
Trong hệ điều hành
Windows 10 người dùng có
thể tùy chỉnh hiển thị màn hình
Desktop theo 2 dạng khác
nhau: (1) chế độ Tablet hoặc
(2) chế độ thông thường. Để
tùy chỉnh hiển thị màn hình
Desktop, người dùng nhấn
Hình 1-21: Thay đổi chế độ hiển thị Desktop
chọn tại mục Notification
trên Taskbar.
Để khởi động một ứng dụng trong Windows, người dùng có thể chọn một trong
các cách sau đây:

19
- Cách 1: click biểu tượng Windows và chọn ứng dụng cần mở.
- Cách 2: click biểu tượng ứng dụng trên màn hình Desktop.
- Cách 3: từ trình duyệt Windows Explorer, nhấn đúp chuột tại ứng dụng cần mở.
- Cách 4: nhấn đúp chuột vào biểu tượng My Computer để mở cửa sổ My Computer
và chuyển đến thư mục chứa ứng dụng cần khởi động.
- Cách 5: click vào các biểu tượng ứng dụng trên thanh Taskbar.
1.2.3. Quy ước về tập tin và thư mục trong Windows

Tập tin
Tập tin (file) là tập hợp dữ liệu có liên quan với nhau được tổ chức theo một cấu
trúc nào đó. Nội dung của tập tin có thể là chương trình, dữ liệu, văn bản,... Mỗi tập tin
được lưu trên đĩa với một tên riêng biệt kèm theo thông tin về ngày tháng tạo lập, sửa
đổi, thuộc tính,… Dung lượng/ kích thước của tập tin được tính bằng số byte dữ liệu
chứa trong nó.
Mỗi hệ điều hành đều quy ước đặt tên tập tin khác nhau, tên tập tin thường có 2
phần: tên tập tin (file name) và phần mở rộng (extension) cách nhau bởi dấu chấm (.).
- Quy ước về tên tập tin: gồm ký tự chữ cái từ A đến Z, các ký số từ 0 đến 9, các ký
tự khác như #, $, %, ~, ^, @, (, ), !, _, khoảng trắng. Phần tên do người dùng đặt
khi tạo tập tin (có thể đặt tối đa 255 ký tự, kể cả phần mở rộng).
- Quy ước phần mở rộng của tập tin: phần mở rộng của tập tin dùng để xác định
kiểu tập tin. Sau đây là một số kiểu tập tin thông dụng:
 COM, EXE: các tập tin thực thi để chạy một chương trình ứng dụng nào đó;
 TXT, DOC, DOCX,...: các tập tin văn bản;
 XLS, XLSX: các tập tin bảng tính;
 BMP, GIF, JPG,...: các tập tin ảnh;
 MP3, DAT, WMA,…: các tập tin âm thanh, video.

Thư mục
Thư mục (folder) là nơi lưu giữ các tập tin, các thư mục con và các shortcut theo
một chủ đề nào đó. Thư mục giúp người dùng quản lý được tập tin, thư mục con và dễ
dàng tìm kiếm chúng khi cần truy xuất. Các tập tin có liên quan với nhau có thể được
xếp trong cùng một thư mục.

20
Trên mỗi ổ đĩa có một thư mục gốc. Ổ đĩa phân cách với thư mục gốc và thư mục
con bởi dấu \ (backslash). Trong mỗi thư mục gốc có thể có các tập tin và các thư mục
con. Trong các thư mục con cũng có các tập tin và thư mục con của nó. Thư mục chứa
thư mục con gọi là thư mục cha. Thư mục đang làm việc gọi là thư mục hiện hành. Cách
đặt tên của thư mục tuân thủ theo quy ước đặt tên tập tin nhưng không có phần mở rộng.
a. Tạo thư mục
Người dùng mở/di chuyển đến vị trí muốn tạo thư mục  nhấn phải chuột lên
vùng trống  New  Folder.
b. Đổi biểu tượng của thư mục
Người dùng nhấn phải chuột tại thư mục cần đổi biểu tượng  chọn Properties
 chọn thẻ Customize từ hộp thoại Properties  chọn Change Icon để đổi biểu tượng.

Hình 1-22: Đổi biểu tượng thư mục


Để phục hồi lại biểu tượng thư mục mặc định của Windows: mở hộp thoại
Properties  chọn nút Restore Defaults.

Đường dẫn
Đường dẫn (path) là một dãy liên tiếp các thư mục từ cao đến thấp và được phân
cách bởi dấu \ (hoặc dấu trong cửa sổ windows explorer) nhằm chỉ định cách truy

21
xuất đến một thư mục trên ổ đĩa xác định. Đường dẫn chỉ ra vị trí các thư mục và tập
tin nằm ở đâu trong máy tính.
Path = Tên ổ đĩa\Tên thư mục cấp 1\Tên thư mục cấp 2\...

Hình 1-23: Đường dẫn


Ví dụ: C:\Program Files\WinRAR\RAR.EXE

Tập tin liên kết đặc biệt


Tập tin liên kết đặc biệt (shortcut) là một dạng tập tin
liên kết có phần mở rộng là *.lnk (link) dùng làm đại diện cho
một tập tin hoặc một thư mục nào đó. Shortcut giúp khởi động
nhanh chương trình ứng dụng, văn bản, bảng tính, trò chơi,…
Biểu tượng Shortcut có hình mũi tên cong ở góc trái bên
dưới của biểu tượng. Khi cài đặt các chương trình ứng dụng, Shortcut thường được tạo
ra trên desktop.
1.2.4. Chương trình Windows

This PC
This PC cho phép duyệt nhanh các tài nguyên trên máy tính như: truy xuất ổ đĩa,
xem dung lượng của ổ đĩa, thư mục, đặt tên ổ đĩa, định dạng (format) ổ đĩa, xóa các tập
tin tập của hệ thống,...
Người dùng có thể mở This PC bằng cách nhấn đúp chuột hoặc nhấn phải chuột
 Open vào biểu tượng This PC.

22
Hình 1-24: Giao diện This PC
Cửa sổ bên trái:
- Favorites: người dùng chọn thực hiện một số công việc trên desktop,
downloads hoặc recent places.
- Libraries: các thư viện như tài liệu, nhạc, hình,…trong máy tính.
- Computer: quản lý các ổ đĩa trên máy tính.
- Network: quản lý các máy tính trên mạng.
Cửa sổ bên phải:
Mặc định cửa sổ này chứa biểu tượng của tất cả các ổ đĩa mềm, ổ đĩa cứng cục
bộ, ổ đĩa CD,... Mặc định, ổ đĩa mềm được đặt tên A, B, ổ đĩa cứng được đặt tên C,
D, E,…
a. Xem thông tin máy tính
Nhấn chuột vào biểu tượng This PC  chọn Properties.

23
Hình 1-25: Xem thông tin máy tính
b. Chia sẻ, chống phân mảnh ổ đĩa
 Chia sẻ
Theo phương thức truyền thống để chuyển dữ liệu từ máy này sang máy khác
người ta dùng ổ đĩa mềm, CD, USB,… Tuy nhiên việc này tạo ra sự bất tiện khi phải
sử dụng thêm phương tiện (USB, CD …) và phải chép nhiều lần khi dữ liệu quá lớn.
Hệ điều hành Windows cung cấp chức năng chia sẻ nhằm mục đích thuận tiện cho
việc chia sẻ và trao đổi dữ liệu từ máy này sang máy khác một cách dễ dàng thông
qua hệ thống mạng cục bộ mà không cần phải sử dụng phương tiện khác.
Để chia sẻ, người dùng thực hiện như sau: nhấn phải chuột trên ổ đĩa/thư mục
cần chia sẻ chọn Share with  chọn đối tượng cần chia sẻ như Homegroup (view),
Homegroup (view and edit) hay Specific people. Trong trường hợp chia sẻ qua Specific
people người dùng cần phải chọn chia sẻ cho đối tượng nào và mức độ chia sẻ (đọc,
ghi, xóa).

Hình 1-26: Chia sẻ tài nguyên


 Chống phân mảnh ổ đĩa
Việc người dùng ghi chép và xóa dữ liệu sẽ tạo nên những vùng trống tại nhiều
nơi khác nhau trong đĩa. Khi người dùng chép một tập tin mới có kích thước lớn hơn
những vùng trống có sẵn bắt buộc hệ điều hành phải chia nhỏ tập tin và lưu trên nhiều
24
nơi trống của đĩa. Việc này làm cho tập tin không liền lạc và được gọi là phân mảnh.
Chống phân mảnh là dùng chương trình của windows (hay hãng thứ ba) để đọc và ghi
lại nhằm sắp xếp các tập tin liền lạc trên hệ thống.
Lưu ý: việc chống phân mảnh chỉ cần thiết đối với các đĩa cấu trúc dạng cơ và
có đầu đọc. Các thiết bị nhớ như USB, đĩa cứng thể rắn SSD là không cần thiết vì cơ
chế lưu trữ khác so với đĩa truyền thống.
Để chống phân mảnh, thực hiện như sau: nhấn phải chuột trên ổ đĩa  chọn
Properties  chọn thẻ Tools  trong khung Optimize and defragment drive chọn nút
lệnh Optimize.

Hình 1-27: Chia sẻ, chống phân mảnh ổ đĩa


c. Backup anh Restore
Chức năng này dùng để cài đặt cho máy tính tự động sao lưu (backup) các tập tin
trên máy, lập lịch sao lưu tự động, tạo bản sao cho cả hệ thống để phục hồi khi gặp sự
cố về phần cứng hoặc các phần mềm độc hại.
Windows 10 được tích hợp sẵn nhiều công cụ sao lưu và phục hồi theo nhiều
cách khác nhau. Microsoft đã đưa chức năng Windows Backup trở lại Windows 10
sau một thời gian gỡ bỏ ra khỏi Windows 8 và Windows 8.1. Có nhiều cách sao lưu,
dưới đây là cách Backup and Restore thường được sử dụng:

25
Chọn biểu tượng Windows trên taskbar  chọn Settings  Update &
Security  Backup.

Hình 1-28: Backup anh Restore

26
Khôi phục các tập tin sao lưu

Chọn biểu tượng Windows trên taskbar  chọn Settings  chọn Update
& Security  chọn lệnh Recovery. Có 2 cơ chế chọn lựa:
- Reset this PC: khôi phục lại nguyên trạng ban đầu (thường sẽ cài đặt lại theo
mặc định của nhà sản xuất nếu máy tính có bản quyền Windows)
- Advanced startup: cung cấp nhiều tùy chọn recovery như dùng system restore,
system image recovery, automatic repair.

Hình 1-29: Các tùy chọn cơ chế phục hồi

Recycle bin
Recycle Bin là nơi lưu trữ tạm thời các tập tin, thư mục và đối tượng đã bị xóa.
27
Những đối tượng
này chỉ thật sự mất khi
người dùng xóa chúng
trong cửa sổ Recycle Bin
hoặc nhấn phải chuột vào
biểu tượng Recycle Bin 
Hình 1-30: Cửa sổ xóa, phục hồi tập tin, thư mục
chọn Empty Recycle Bin. trong Recycle Bin
Nếu muốn xóa hẳn
không đưa vào Recycle Bin, người dùng nhấn giữ phím Shift khi xóa.
Nếu muốn phục hồi các tập tin hoặc các thư mục đã bị xóa, người dùng mở cửa
sổ Recycle Bin  chọn đối tượng cần phục hồi  nhấn phải chuột vào đối tượng cần
phục hồi  chọn Restore.

Network & Internet


Network quản lý các liên kết với máy tính, máy in, ổ đĩa, thư mục dùng chung
khác trên mạng máy tính. Người dùng có thể truy cập tài nguyên, gởi và nhận dữ liệu
từ các máy này sang máy tính khác trên hệ thống mạng với các quyền đã được cấp, chia
sẻ phân quyền chia sẻ tập tin, thư mục cho các máy tính trong hệ thống mạng. Tùy theo
quyền được cấp mà người dùng có thực hiện với mức độ bảo mật khác nhau.
Với hệ thống mạng Peer – to – peer: các máy tính sẽ có quyền như nhau.
Với hệ thống Client/ Server: quyền hạn của các máy tính được cấp bởi người quản
trị hệ thống (administrator).

Internet Explorer
Internet Explorer là chương trình dùng để duyệt Web trên Internet. Các chức năng
chính của Internet Explorer:
- Duyệt trang Web.
- Nhận và gởi tập tin theo giao thức ftp (file transfer protocol).

Control Panel
Control Panel là một tập hợp các chương trình để điều khiển các hoạt động của
Windows. Control Panel cho phép người dùng cài đặt và thiết lập các thông số của môi
trường làm việc như: ngày tháng, đơn vị tiền tệ, độ phân giải màn hình, điều khiển,
quản lý thiết bị,…

28
Trong hệ thống mạng, người dùng không có quyền quản trị sẽ không điều chỉnh
được nhiều thông số của hệ thống.

Khởi động Control Panel: click biểu tượng Windows  chọn Control Panel
 Cửa sổ Control Panel hiển thị.

Hình 1-31: Cửa sổ Control Panel

Người dùng có thể xem (view by) theo phân loại (category) hoặc theo từng đối
tượng. Nếu người dùng chọn phân loại (category) thì có các nhóm sau đây:
a. Trình Programs
Trình điều chỉnh các ứng dụng (Programs) cho phép người dùng xem thông tin
cài đặt các ứng dụng, cập nhật hoặc gỡ bỏ các ứng dụng được cài đặt trong máy tính,
thêm các thành phần của hệ điều hành,… Người dùng nhấn đúp chuột vào biểu tượng
Programs để mở cửa sổ này.

29
Hình 1-32: Trình Program
b. Trình System and Security

Hình 1-33: Trình System and Security


Trình bảo mật hệ thống (System and Security) giúp quản trị hệ thống và thiết lập
tường lửa, thông tin hệ thống, các chính sách bảo mật, quản lý các dịch vụ, sao lưu
phục hồi,… Người dùng nhấn đúp chuột vào biểu tượng Administrative Tools để mở
cửa sổ Administrative Tools.

30
c. Trình Clock, Language, and Region

Hình 1-34: Trình Clock, Language and Region

Date and Time


Trình xem ngày và giờ (Date
and Time) cho phép người dùng
thiết lập ngày giờ hệ thống của
máy tính. Người dùng nhấn đúp
chuột vào biểu tượng Date and
Time để mở cửa sổ này hoặc
click biểu tượng đồng hồ ở góc
phải trên thanh taskbar, nhấn nút
Change date and time để thay
đổi ngày và giờ hệ thống.

Region and Language


Region and Language cho Hình 1-35: Hộp thoại Date and Time
phép thiết lập các cách hiển thị
ngày, giờ, định dạng số và đơn vị tiền tệ khi làm việc với các phần mềm ứng dụng.
Nhấn chuột vào biểu tượng Region để mở hộp thoại này.
Để thiết lập các thông số ngày, giờ, số và tiền tệ: người dùng nhấn nút lệnh
Additional settings…  Hộp thoại Customize Format gồm 4 thẻ: Numbers (số),
Currency (tiền tệ), Time (thời gian) và Date (ngày) hiển thị.

31
Hình 1-36: Hộp thoại Region

Hình 1-37: Thẻ Number quy định kiểu số


- Thẻ Number: thiết lập các định dạng của số như: dấu thập phân, dấu phân cách
dòng nghìn, số chữ số thập phân,… gồm các thông số sau đây:
 Decimal symbol: định dạng dấu dùng làm dấu thập phân.
32
 No. of digits after decimal: định dạng số chữ số thập phân.
 Digit grouping symbol: định dạng dấu ngăn cách hàng ngàn.
 Digit grouping: định dạng số chữ số trong một nhóm.
 Negative sign symbol: định dạng dấu cho số âm.
 Negative number format: định dạng kiểu số âm.
 Display leading zeros: định dạng có hay không có số 0 trước số âm.
 List separator: định dạng dấu ngăn cách giữa các thành phần trong một danh
sách như các đối số trong hàm, mảng,…
 Measurement system: định dạng đơn vị đo lường.
- Thẻ Currency: thiết
lập các định dạng
tiền tệ và các thông
số liên quan như: vị
trí, số âm,… gồm các
thông số:
 Currency
symbol: chọn ký
hiệu đơn vị tiền
tệ.
 Positive
currency format:
định dạng vị trí
đơn vị tiền tệ.
- Thẻ Time: thiết lập
các định dạng kiểu
ngày và các thông số Hình 1-38: Thẻ Currency quy định đơn vị tiền tệ
liên quan khác của
hệ thống như: thứ tự ngày, tháng, năm, dấu phân cách giữa ngày, tháng, năm,…
gồm:
 Short Time: định dạng hiển thị thời gian dạng đơn giản.
 Long Time: định dạng hiển thị thời gian dạng đầy đủ.

33
 AM symbol: định dạng hiển thị giờ buổi sáng.
 PM symbol: định dạng hiển thị giờ buổi chiều.

Hình 1-39: Thẻ Time quy định thời gian hệ thống

- Thẻ Date: thiết lập các định dạng thời gian và các thông số liên quan đến thời
gian khác như: giờ, phút, giây, … gồm:
 Short date (Date format): định dạng kiểu ngày ngắn.
Quy định: d là ngày; m là tháng; y là năm
Vi dụ, quy định dạng thể hiện là ngày/tháng/năm như sau: dd/mm/yyyy
 Short date (Example): hiển thị dạng ngày ngắn đã định dạng.
 Long date (Date format): định dạng kiểu ngày dài.
 Long date (Example): ví dụ được định dạng kiểu ngày dài.

34
Hình 1-40: Thẻ Date quy định ngày hệ thống
d. Trình Appearance and Personalization

Hình 1-41: Trình Appearance and Personalization

35
Trình Personalization
Trình Personalization cho phép người dùng thay đổi kiểu dáng cửa sổ, thiết lập
hình nền, màu nền, chế độ bảo vệ màn hình và hiệu ứng âm thanh. Người dùng
nhấp chuột vào biểu tượng Personalization để mở hộp thoại này.
Trình Display
Trình Display cho phép người dùng thiết lập độ phân giải, độ sáng, kết nối với
máy chiếu và các tùy chọn khác. Người dùng nhấp chuột trên biểu tượng Display
để mở hộp thoại này.
Nếu muốn điều chỉnh độ phân giải cho màn hình hoặc hiển thị máy chiếu khi
nối máy tính, người dùng chọn thẻ Settings và điều chỉnh độ phân giải trong khung
Screen resolution.
Trình Folder Options
Trình Folder Options cho phép người dùng thiết lập độ ẩn/hiện các tập tin/thư
mục có thuộc tính ẩn.

Hình 1-42: Trình Folder Options

36
Trình Fonts
Trình quản lý Fonts, cho phép người dùng xem, gỡ bỏ font chữ đã có trong
máy tính, ẩn hoặc hiện font. Người dùng nhấp chuột trên biểu tượng Font để mở
cửa sổ này. Ngoài ra người dùng cũng có thể cài đặt thêm font chữ cho máy.

Hình 1-43: Trình quản lý Font chữ

Hình 1-44: Cài đặt Font chữ


37
e. Trình Network and Internet

Hình 1-45: Trình Network and Internet


Internet Options
Trình thiết lập thông số internet (Internet Options) cho phép thiết lập các thông
số về mạng internet, trang web truy cập, các chính sách bảo mật,… Người dùng
nhấn đúp chuột vào biểu tượng Internet Options để mở hộp thoại này.
Network and Sharing Center
Trình quản lý kết nối mạng (Network Connections) quản lý các tình trạng kết
nối của hệ thống mạng cục bộ (Local Area Network) và mạng không dây (wireless
network). Người dùng nhấn đúp chuột vào biểu tượng Network and sharing Center
để mở cửa sổ này.
HomeGroup
HomeGroup là một tính năng của Windows cho phép người dùng chia sẻ nhanh
các tập tin, các thư mục hay các thiết bị một cách thuận tiện và dễ dàng giữa những
máy tính trong cùng một mạng hay một nhóm được chỉ định.
f. Trình User Accounts
Trình User Accounts dùng để quản lý tài khoản người dùng và các cơ chế chứng
thực Windows.

38
Hình 1-46: Trình User Accounts

Tạo tài khoản mới


Việc tạo tài khoản mới phức tạp hơn nhiều so với Windows 7 vì trong
Windows 10, mỗi Account có liên quan đến một tài khoản email (thông thường là
tài khoản của Microsoft), người dùng đăng nhập vào Windows sẽ đồng bộ với hệ
thống của Microsoft. Người dùng cũng có thể chuyển sang Account Local và dùng
quyển Admin để tạo Account thông thường như trên các phiên bản Windows cũ
trước đó.
Tạo Account không dùng tài khoản Microsoft:

- Chọn biểu tượng Windows  chọn Settings  chọn Accounts  chọn


Family & other users.

Hình 1-47: Tạo tài khoản mới

39
- Chọn Add someone else to this PC. Tại cuối mục chọn I don’t have this person’s
sign-in information. Nhấn Next  chọn Add a user without a Microsoft
account. Điền thông tin cho account, nhấn Finish.
Thay đổi mật khẩu:

Chọn biểu tượng Windows  chọn Settings  chọn Accounts  chọn


Sign-in-options  Password. Chọn mục Change your account password  nhấn
Change. Nhập mật khẩu hiện dùng, chọn Next và nhập mật khẩu mới.

Hình 1-48: Thay đổi mật khẩu

Search
Trong Windows 10, chức năng Tìm kiếm (search) được cung cấp theo hai dạng:
(1) tìm kiếm chương trình (program) hay (2) tìm kiếm tập tin, thư mục trong máy tính
và trong hệ thống mạng hoặc trên Internet.
Người dùng có thể tìm kiếm nhanh chóng bằng cách click vào biểu tượng

Windows hay Cortana nhập nội dung cần tìm để tìm một chương trình, hay một
nội dung từ Internet (thông qua trình tìm kiếm Bing.com của Microsoft).

40
Hình 1-49: Cửa sổ tìm kiếm trực tiếp từ biểu tượng Windows

Hoặc người dùng có thể tìm kiếm trên tập tin, thư mục bằng cách gõ nội dung cần
tìm kiếm trên góc phải phía trên của cửa sổ Windows Explorer. Trong ô này, người
dùng có thể tìm tập tin, thư mục hoặc phần mở rộng tập tin theo tiêu chí tìm chính xác
hoặc gần đúng.
Hai ký tự đại diện thường được dùng khi tìm kiếm tập tin:
- Dấu ?: đại diện cho một ký tự bất kỳ trong tên tập tin.
- Dấu *: đại diện cho một chuỗi ký tự bất kỳ trong tên tập tin.
- Ví dụ: Bai?.docx Bai1.docx, Bai3.docx, …
Chuong*.docxChuong1.docx, Chuongtrinh.docx, …
Chuong.* Chuong.docx, Chuong.xls, Chuong.ppt, Chuong.dbf…
Kết quả sẽ hiển thị trên màn hình Search Result bên phải.

41
Hình 1-50: Kết quả tìm kiếm các tập tin có phần mở rộng *.docx
1.2.5. Windows Explorer

Giới thiệu
Windows Explorer là chương trình dùng để quản lý các tài nguyên hệ thống hiện
có trong máy tính như: tập tin, thư mục, ổ đĩa và những tài nguyên khác có trong máy
cũng như các máy tính trong hệ thống mạng (nếu máy tính có nối mạng).
Windows Explorer cho phép thực hiện các thao tác:
- Tìm kiếm, tạo, xóa, đổi tên, di chuyển, sao chép, đặt thuộc tính cho các đối
tượng tập tin và thư mục,…
- Định dạng và sao chép đĩa.
- Truy cập mạng máy tính,…
Khởi động Windows Explorer: thực hiện một trong các cách sau:
- Cách 1: click biểu tượng Windows  File Explorer.
- Cách 2: nhấn phải chuột biểu tượng This PC  Open.
- Cách 3: nhấn tổ hợp phím có biểu tượng Window+E.

Các thành phần của Windows Explorer


Cửa sổ Windows Explorer mặc định gồm 2 khung:
- Khung bên trái: chứa tên các ổ đĩa và các thư mục. Người dùng nhấp đúp chuột tại
ổ đĩa hoặc cây thư mục để khai triển hoặc thu gọn cây thư mục hoặc ổ đĩa.

42
Để hiện/ẩn khung bên trái: click vào Organize  Layout Navigtion pane.
- Khung bên phải: hiển thị nội dung ổ đĩa hoặc thư mục được chọn ở khung bên trái.

Hình 1-51: Cửa sổ Windows Explorer hiển thị với thư mục được chọn
a. Hiển thị hoặc ẩn các thành phần
Người dùng có 5 nút lệnh File, Home, Share, View, Manage để chọn các lệnh
con tương ứng (thanh công cụ nào có đánh đấu phía trước tên công cụ cho biết công
cụ đó đang hiển thị).

Hình 1-52: Công cụ File và các chức năng bên trong

b. Thay đổi hình thức hiển thị của các tập tin, thư mục trong khung bên phải
Người dùng click thẻ View để chọn một trong các hiển thị sau:
- Extra large icon: hiển thị dạng hình ảnh cực lớn.
- Large icons: hiển thị dạng hình ảnh lớn.
- Tiles: hiển thị tập tin, thư mục ở dạng biểu tượng lớn.

43
- Medium icons: hiển thị tập tin, thư mục ở dạng biểu tượng vừa.
- List: hiển thị tập tin, thư mục ở dạng liệt kê danh sách.
- Details: hiển thị dạng chi tiết (tên, dung lượng, loại, ngày cập nhật).

Sao chép, di chuyển tập tin/thư mục


a. Sao chép tập tin/thư mục
Người dùng chọn các tập tin/ thư mục muốn sao chép và thực hiện theo một
trong hai cách sau:
- Cách 1: nhấn giữ phím Ctrl và kéo đối tượng đã chọn đến nơi muốn sao chép.
- Cách 2:
 Bước 1: nhấn tổ hợp phím Ctrl + C hoặc click thẻ Home  Copy hoặc nhấn
phải chuột lên tập tin/thư mục muốn sao chép  Copy để chép vào vùng nhớ.
 Bước 2: chọn nơi muốn chép đến và nhấn tổ hợp phím Ctrl + V hoặc click
thẻ Home  Paste hoặc nhấn phải chuột  chọn Paste.
b. Di chuyển tập tin/thư mục
Người dùng chọn các tập
tin/thư mục cần di chuyển và
thực hiện theo một trong hai
cách sau:
- Cách 1: kéo tập tin/thư mục
đã chọn đến thư mục, ổ đĩa
muốn di chuyển.
- Cách 2:
 Bước 1: nhấn tổ hợp
phím Ctrl + X hoặc
click menu Edit  Cut
hoặc nhấn phải chuột
lên tập tin, thư mục 
chọn Cut để chép vào Hình 1-53: Sao chép, di chuyển
vùng nhớ. tập tin/thư mục

 Bước 2: chọn nơi muốn


di chuyển đến và nhấn tổ hợp phím Ctrl + V hoặc click menu Edit  Paste
hoặc nhấn phải chuột  chọn Paste.
44
Chia sẻ tập tin/thư mục
Người dùng chọn thư mục muốn chia
sẻ  nhấn phải chuột vào thư mục vừa
chọn  chọn Properties  chọn thẻ
Sharing  nhấn chuột vào Share… bên
dưới khung Network File and Folder
Sharing hoặc chọn Advanced Sharing…
nhấn chuột chọn mục Share this folder và
nhập tên muốn chia sẻ trong khung Share
name (nếu muốn).
Lưu ý: người dùng không thể chia sẻ các
thư mục Programs Files, Documents and
Settings và các thư mục hệ thống của
Windows. Hình 1-54: Hộp thoại chia sẻ ổ đĩa
và thư mục
Thiết lập các thuộc tính cho tập
tin/thư mục
Người dùng nhấn phải chuột lên
tập tin/thư mục muốn xem thuộc tính 
Properties  Hộp thoại Properties hiển
thị. Nếu người dùng muốn thay đổi
thuộc tính tập tin, thư mục thì đánh dấu
chọn các tùy chọn cho các thuộc tính của
tập tin, thư mục và nhấn OK hoặc Apply
để chấp nhận thay đổi.
Thuộc tính của thư mục
- Size: dung lượng thư mục.
- Contains: cho biết số thư mục con
và tập tin nó chứa.
- Location: cho biết đường dẫn lưu
thư mục.
Hình 1-55: Thuộc tính của thư mục
- Created: ngày giờ tạo thư mục
- Attributes: thiết lập thuộc tính (Read only: chỉ đọc; Hidden: ẩn).

45
Thuộc tính của tập tin
- Size: cho biết dung lượng tập tin.
- Location: cho biết đường dẫn lưu
tập tin.
- Type of File: định dạng loại tập
tin.
- Open With: tập tin này mở với
chương trình ứng dụng nào.
- Created: ngày giờ tạo tập tin.
- Modified; Accessed: ngày giờ
chỉnh sửa tập tin lần cuối cùng.
1.2.6. Các chương trình tiện ích
Windows
Các chương trình tiện ích bổ sung Hình 1-56: Thuộc tính của tập tin
đi kèm trong hệ điều hành Windows giúp
người dùng có thể tính toán, vẽ, soạn thảo,
kiểm tra thông tin hệ thống,… Các chương
trình này nằm ở đường dẫn thư mục biểu

tượng Windows  All Apps, chúng


được sắp tứ thự từ 0 đến 9 hay từ A đến Z.

Các tiện ích hệ thống


Các tiện ích hệ thống đi kèm trong
hệ điều hành Windows giúp cho người
dùng có thể thêm các ký tự đặc biệt, dọn
dẹp ổ đĩa, xem thông tin hệ thống, xếp
thời khóa biểu cho các ứng dụng,…
a. Disk Cleanup
Dọn dẹp ổ đĩa logic hay vật lý để
xóa các tập tin tạm, tập tin cũ không
Hình 1-57: Các chương trình tiện ích của
dùng nữa.
Windows

46
Hình 1-58: Hộp thoại Disk Cleanup
b. System Information
Xem thông tin hệ thống như: phiên bản Hệ điều hành, CPU, RAM, ROM BIOS,
BaseBoard Manufacturer… Có nhiều cách xem thông tin hệ thống windows như sau:
- Cách 1: click phải tại This PC trên desktop  chọn Properties.

47
- Cách 2: dùng lệnh Dxdiag.

Hình 1-59: Lệnh xem thông tin hệ thống


c. Tasks Scheduler
Task Scheduler là tiện ích được tích hợp sẵn trong Windows, dùng để lập lịch
biểu cho các tác vụ cần thiết được thực thi tại một thời điểm nào đó. Ví dụ như định
kỳ dọn dẹp (Clean) máy tính, thực thi giải phân mảnh (Defrag) đĩa cứng…

Hình 1-60: Thiết lập lịch biểu cho các tác vụ


Các bước thực hiện cài đặt một ứng dụng bằng cách sử dụng Task Scheduler
- Chọn menu Action -> Create Basic Task.

48
Hình 1-61: Tạo Task Scheduler
- Điền vào mục Name (ví dụ AutoRun Viber), mục Descriptions (mô tả thêm) và
nhấn Next.

- Xác định thời gian mở ứng dụng, (ví dụ chọn Weekly tức theo tuần) sau đó
nhấn Next.

49
- Chọn thời gian chi tiết để thực hiện tác vụ (ví dụ bắt đầu từ ngày/tháng/năm và
thứ mấy trong tuần) sau đó nhấn Next.

- Chọn hành động thực hiện (ví dụ chọn Action và Start a program) sau đó nhấn
Next.

50
- Chuyển đến mục Start a program, nhấn vào Browse và tìm đến đường dẫn chứa
file chạy .exe của ứng dụng sau đó nhấn Next và Finish.

Các tiện ích tính toán và giải trí


Các tiện ích này nằm ở đường dẫn thư mục biểu tượng Windows  All Apps 
Accessories
- Calculator: máy tính điện tử cá nhân.
- Command Prompt: cửa sổ thao tác dòng lệnh.
- Notepad: chương trình soạn thảo văn bản không có định dạng.
- Paint: chương trình đồ họa trong máy tính.
- Wordpad: chương trình soạn thảo văn bản có chức năng định dạng, …
- Window Media Player: chương trình nghe nhạc và xem phim.
- Snipping Tool: tính năng dùng để chụp một vùng màn hình vào bộ nhớ tạm
(clipboard).
- Magnifier: giả lập chức năng kính lúp.
- Nhập văn bản và ghi chú: tính năng nhập văn bản và ghi chú (Stickey Notes) được
sử dụng để hỗ trợ nhập chữ và bút từ hoặc sao chép một đoạn văn bản và dán vào
Sticky Notes, đồng thời có thể thay đổi kích thước và màu sắc của chúng trên
màn hình desktop.
51
1.2.7. Store

Store hay Windows Store là cửa hàng ứng dụng của Microsoft, bao gồm các
ứng dụng miễn phí và có phí và được sắp xếp theo các mục như Apps chứa các ứng dụng
sử dụng và các tiện ích, Home chứa các mục tổng hợp, Games chứa trò chơi, Music chứa
âm nhạc, Movie & TV chứa Phim ảnh, các chương trình tivi....

Hình 1-62:Giao diện Windows Store


1.2.8. Các phím tắt sử dụng trong Windows 10
Bảng 1-1: Các phím tắt sử dụng trong Windows 10

Phím tắt Tác dụng


Windows + Tab Kích hoạt tính năng màn hình desktop ảo (Task View)

Windows + A Kích hoạt thanh thông báo (Action Center)

Windows + C Kích hoạt nhận diện giọng nói (Cortana)

Windows + D Hiển thị Desktop

Windows + E Kích hoạt trình quản lý file (File Explorer)


Kích hoạt Xbox Game Bar (giúp quay phim và chụp
Windows + G
ảnh màn hình khi chơi game)
Windows + H Kích hoạt tính năng chia sẻ (Share)

Windows + I Kích hoạt trình cài đặt (Settings)


Kích hoạt tính năng Connect (giúp kết nối với màn hình
Windows + K
và các thiết bị âm thanh không dây)
Windows + L Khóa máy

52
Windows + P Thiết lập kết nối màn hình ngoài

Windows + R Kích hoạt tính năng Run

Windows + S Kích hoạt trợ lý ảo Cortana

Windows + X Kích hoạt menu (ở nút Start)


Thu nhỏ ứng dụng sang một bên màn hình
Windows +
(L/R để thu nhỏ sang trái, phải; U/D để thu nhỏ lên trên,
(L/R/U/D)*
xuống dưới khi đang chạy đa nhiệm 4 ứng dụng)
Windows + Ctrl + D Tạo màn hình desktop ảo mới

Windows + Ctrl + F4 Đóng màn hình desktop ảo

Windows + Ctrl + L/R Chuyển đổi giữa 2 màn hình desktop ảo


Chuyển ứng dụng từ màn hình này sang màn hình khác
Windows + Shift + L/R
(nếu có kết nối nhiều màn hình)
Mở ứng dụng đang ghim dưới taskbar
Windows + 1/2/3/... (theo thứ tự sắp xếp 1,2,3, ... trừ nút tìm kiếm Cortana và
Task View)
1.3. CÁC PHẦN MỀM TIỆN ÍCH
1.3.1. Phần mềm hỗ trợ gõ tiếng Việt
Hầu hết các phiên bản của hệ điều hành đang sử dụng là phiên bản không hỗ trợ
tiếng Việt. Vì vậy, để sử dụng được tiếng Việt trong các hệ điều hành người dùng cần
phải cài đặt thêm các font chữ tiếng Việt và phần mềm gõ tiếng Việt.
Các phần mềm hỗ trợ gõ tiếng Việt thông dụng trong Windows như: Vietware,
Vietkey, Unikey,… Trong đó, phần mềm Vietkey và Unikey rất được ưa chuộng vì có
nhiều ưu điểm vượt trội so với các phần mềm khác.
Mỗi font chữ sẽ đi kèm với một bảng mã tương ứng. Do đó, khi soạn thảo tiếng
Việt cần phải chọn bảng mã phù hợp với font chữ đang sử dụng. Nếu người dùng chọn
không đúng bảng mã thì các từ nhập vào sẽ không được hiển thị như ý muốn.
Bảng 1-2: Bộ font và bảng mã tiếng Việt

53
Hiện nay, bộ font Unicode là font chữ chuẩn của nước ta cũng như nhiều nước
khác trên thế giới. Do đó, người dùng nên chọn bộ font Unicode cho việc học tập và làm
việc trên máy tính khi có sử dụng tiếng Việt.

Hình 1-63: Giao diện Vietkey 2007

Hình 1-64: Giao diện Unikey

54
Chuyển đổi bảng mã
Thực hiện các bước sau:
- Chọn toàn bộ nội dung muốn chuyển mã, nhấn tổ hợp phím Ctrl+C để lưu vào
bộ nhớ.
- Nhấn phải chuột vào bảng điều khiển Unikey, chọn lệnh Công cụ (tổ hợp phím
tắt Ctrl + Shift + F6).

Hình 1-65: Hộp thoại chuyển đổi bảng mã

Nguồn: chọn bảng mã hiện tại mà nội dung đang thể hiện. (ví dụ: bảng mã
VNI Window).
Đích: chọn bảng mã muốn chuyển (ví dụ: bảng mã Unicode).
Nhấn nút Chuyển mã và nút Đóng.
- Nhấn tổ hợp phím Ctrl + V để dán tại vị trí đã chọn.
Sự khác biệt giữa Unicode dựng sẳn (Unicode) và Unicode tổ hợp
- Unicode dựng sẳn (Unicode): xem tập hợp chữ, dấu mũ và dấu thanh là một
ký tự duy nhất.
- Unicode tổ hợp: mã hóa chữ và dấu mũ là một ký tự duy nhất, dấu thanh tính
là một ký tự riêng.
1.3.2. Phần mềm nén

WinZip
Phần mềm WinZip dùng để nén và giải nén các tập tin hoặc thư mục theo tùy chọn
của người dùng.

55
Tập tin hoặc thư mục nén có phần mở rộng là *.zip. Sau khi cài đặt phần mềm
Winzip  nhấn phải chuột tại đối tượng cần nén.

Hình 1-66: Phần mềm nén Winzip

WinRar
Phần mềm WinRar cũng dùng để nén và giải nén tập tin hoặc thư mục tương tự
như WinZip nhưng tập tin hoặc thư mục nén có phần mở rộng là *.rar.
Ngoài ra, còn có các phần mềm nén và giải nén khác như: TUGZip, ExtractNow,
DropZip, ALZip, 7-Zip, KGB Archiver,…

56
Hình 1-67: Phần mềm nén Winrar
Nén tập tin có đặt password

Hình 1-68: Nén có cài đặt mật khẩu

57
Nén tập tâp với thao tác cắt file theo dung lượng

Chọn phương pháp nén

Chọn nén và cắt tập tin


khi nén theo kích thước

Hình 1-69: Nén tập tin cắt theo dung lượng


1.3.3. Phần mềm bảo vệ máy tính
Phần mềm bảo vệ máy tính là một trong những phần mềm tiện ích cần thiết. Phần
mềm này sẽ phát hiện các chương trình gián điệp, các tập tin, email hoặc website nhiễm
virus, khoá chúng lại và đặt vào chế độ cách ly,…
Những phần mềm bảo vệ máy tính phổ biến hiện nay là AVG Antivirus, BKAV,
Kaspersky, …

Hình 1-70: Giao diện AVG Anti-Virus


58
Hình 1-71: Giao diện Kaspersky

Hình 1-72: Giao diện BKAV

59
Hình 1-73: Giao diện CMC
1.3.4. Phần mềm đọc tập tin PDF
Acrobat Reader là phần mềm của hãng Adobe cho phép người dùng xem các file
ở định dạng *.PDF. Các chức năng chính của Acrobat Reader gồm: xem, in ấn, phóng
lớn, thu nhỏ; công cụ chọn Text, Picture; duyệt các trang với các nút nhấn; xem theo dạng
bookmarks hoặc thumbnails,…
Haihaisoft Multimedia PDF Reader cũng đọc các định dạng *.PDF tương tự như
Acrobat Reader.

Hình 1-74: Giao diện của Acrobat Reader

60
Hình 1-75: Giao diện Foxit Reader
Phần mềm Reader: phần mềm được cung cấp miễn phí tại Windows Store, người
dùng có thể đọc file PDF, in file, xoay trang xem.

Hình 1-76 Giao diện phần mềm Reader


1.3.5. Phần mềm xem ảnh
Phần mềm ACDSee là một sự lựa chọn tốt cho người dùng muốn quản lý hiệu quả
các tập tin ảnh số, các tập tin media trên máy tính.

61
Hình 1-77: Giao diện ACDSee
Phần mềm Windows Photo Viewer: là phần mềm có sẵn trên Windows 10, cung
cấp một số tính năng cơ bản để người sử dụng có thể quay ảnh, thay đổi kích thước ảnh
và chèn ảnh vào tài khoản để gửi ảnh qua Email.

Hình 1-78: Phần mềm Windows Photo Viewer

62
Phần mềm Photo Gallery: cho phép người dùng xem ảnh, quay ảnh, sửa ảnh, hổ
trợ tải ảnh lên mạng xã hội như youtube, facebook, vimeo, flickr,…

Hình 1-79: Phần mềm Photo Gallery


1.3.6. Phần mềm chụp hình, quay phim
Phần mềm Snagit là một sự lựa chọn tốt cho người dùng muốn chụp các hình ảnh,
hộp thoại, cửa sổ, của các phần mềm đang thực thi; quay phim các thao tác làm việc trên
máy tính.

Hình 1-80: Phần mềm Snagit

63
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP

[1]. Tập bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt, Trường Đại học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
[2]. Bài tập của giảng viên.
[3]. www.otec.uoregon.edu/data-wicdom.htm
[4]. http://www.britannica.com
[5]. http://windows10-guide.com/windows-10-manual-pdf/
[6]. http://www.laptopmag.com/articles/how-to-use-windows-10
[7]. http://blogchiasekienthuc.com/tag/huong-dan-su-dung-windows-10/
[8]. http://quantrimang.com/windows-10-os

D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN

CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN


1. Hãy trình bày kiến trúc tổng quát của một máy vi tính?
2. Trình bày vai trò của hệ điều hành trong máy tính? Hãy kể tên 1 số hệ điều hành?
3. Giả sử anh/chị cần mua laptop, vậy các thông số nào của máy tính mà các anh/chị quan
tâm. Anh/chị nghĩ thông số nào sẽ ảnh hưởng đến tốc độ của máy tính?
4. Ký tự đại diện nào được sử dụng khi tìm kiếm tập tin? Cho ví dụ minh họa.
5. Hãy nêu chức năng của Disk Defragmenter? Khi nào cần sử dụng Disk Defragmenter?
6. Có thể cài đặt thêm Font chữ cho máy tính không? Nếu được, trình bày cách thực hiện?
7. Đang làm việc trên máy tính, một phần mềm bị treo, anh/chị giải quyết như thế nào?
8. Hãy nêu chức năng của Disk Cleanup? Khi nào cần sử dụng Disk Cleanup?
9. Chức năng User Account Control dùng để làm gì?
10. Tại sao máy tính không gõ được dấu tiếng Việt? Trình bày cách khắc phục?
11. Một văn bản đã được soạn thảo bằng font chữ Vni-Times, có thể chuyển sang font chữ
Times New Roman được không? Nếu được hãy trình bày chi tiết cách thực hiện?
12. Có thể xem cấu hình hệ thống được không? Nếu được hãy giải thích cụ thể?

BÀI TẬP TÌNH HUỐNG

BÀI TẬP 1
- Mở các cửa sổ Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft PowerPoint. Thay đổi
kích thước, di chuyển, sắp xếp các cửa sổ trên màn hình.

64
- Xem cấu hình hệ thống.

BÀI TẬP 2
Thao tác trên thanh Taskbar:
- Xem và thay đổi ngày giờ của hệ thống.
- Ẩn/hiện đồng hồ trên thanh Taskbar.
- Khóa, tự động ẩn/ hiển và di chuyển thanh Taskbar.
- Xem tình trạng các chương trình ứng dụng đang chạy.
- Kết thúc một ứng dụng đang chạy và khởi động một chương trình mới

BÀI TẬP 3
Thao tác trên màn hình Desktop
- Thay đổi ảnh nền của màn hình, sử dụng chức năng bảo vệ màn hình.
- Thay đổi độ phân giải màn hình.
- Sắp xếp các biểu tượng trên Desktop, tạo thư mục và và tập tin liên kết đặc biệt trên
Desktop. Đổi tên tập tin liên kết đặc biệt, gán thuộc tính, đổi biểu tượng cho shortcut
tập tin liên kết đặc biệt.
- Sử dụng cơ chế sắp xếp các biểu tượng trên màn hình Desktop bằng thủ công (sắp
xếp tay).
- Sử dụng lưới (grid) và không dùng lưới. So sánh sự khác biệt của hai cơ chế này?
- Sử dụng chức phím Windows +  (mũi tên trái) và windows +  để sắp xếp cho
từng cửa sổ được chọn.
- Thực hiện ẩn/ hiện các biểu tượng trên màn hình.

BÀI TẬP 4
Quản lý thư mục, tập tin:
- Tạo cây thư mục như hình sau

65
- Đổi tên thư mục Baigiang  Slide, LinhTinh ThamKhao.
- Sao chép tất cả các thư mục con trong thư mục Word vào thư mục PowerPoint và
thư mục VB.Net.
- Thêm vào thư mục PowerPoint một thư mục con tên BaiTapThucHanh.
- Di chuyển thư mục ThamKhao đến thư mục Oracle.
- Xóa thư mục Excel trong thư mục TinHocDaiCuong.
- Phục hồi lại thư mục Excel vừa xóa.
- Xóa thư mục ThamKhao (thư mục này sau khi xóa không nằm trong Recycle Bin)
- Cho hiện/ ẩn cấu trúc cây thư mục.
- Ẩn thư mục PowerPoint.
- Hiển thị thư mục PowerPoint.
- Chia sẻ thư mục TinHocDaiCuong qua mạng với tùy chọn chỉ đọc.
- Gỡ bỏ chia sẻ cho thư mục TinhocDaiCuong.

BÀI TẬP 5
Sử dụng hộp thoại tìm kiếm để tìm tập tin và thư mục:
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .pdf
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .docx
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .xlsx

66
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .pptx
- Tìm các tập tin có phần mở rộng là .jpg
- Tìm kiếm các tập tin có phần mở rộng .ico
- Tìm kiếm các tập tin có phần mở rộng .ppsx
- Tìm kiếm thư mục Fonts.
- Tìm kiếm thư mục Favorites trong Internet Explorer.
- Tìm kiếm thư mục Windows Defender.
- Xác định vị trí chứa các tập tin và thư mục vừa tìm thấy.
- Ẩn/ hiện trình tìm kiếm Cortana.
- Thay đổi trình tìm kiếm Cortana sang dạng icon và box.

BÀI TẬP 6
Sử dụng điều khiển Control Panel để thiết lập và thay đổi thông số hệ thống:
- Cài đặt Font chữ.
- Xem các quy ước hiển thị về Date, Time, Number, Currency và và điều chỉnh các
thông số liên quan.
- Xem và điều chỉnh chuột. Thay đổi chức năng giữa chuột trái và chuột phải (thuận
tay trái hay phải) và tốc độ nhấn đúp chuột.
- Cài đặt và gỡ bỏ chương trình ứng dụng có sẵn.
- Cài đặt thêm chương trình ứng dụng hoặc cập nhật lại windows.
- Cài đặt thêm phần cứng vào máy tính.
- Thay đổi hình nền của desktop và độ phân giải màn hình.
- Cài đặt mật khẩu cho máy tính.
- Tìm hiểu về máy in và máy fax.
- Tìm hiểu mạng và âm thanh.
- Tạo tài khoản và mật khẩu cho tài khoản người dùng.
- Thay đổi hình tài khoản đăng nhập.
- Bật/ tắt các chức năng bảo mật của máy tính.
- Thay đổi mức độ và bật/ tắt User Account Control (UAC).

67
CHƯƠNG 2
KỸ THUẬT BÀN PHÍM
Số tiết lý thuyết: 1 (Lý thuyết, thực hành: 1 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 1

A. MỤC TIÊU

Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức:
- Biết đánh máy nhanh, chính xác;
- Sử dụng hết các ngón tay;
Kỹ năng:
- Thuần thục cách gõ nhanh, chính xác các loại văn bản.
- Vận dụng kiến thức đã học hỗ trợ hiệu quả cho việc học tập các môn khác và làm
việc sau này như soạn thảo các bài báo cáo môn học, báo cáo chuyên đề, báo cáo
khoa học… với tốc độ đánh máy nhanh, chính xác.
Thái độ: Sinh viên tích cực, chủ động trong học tập.

B. NỘI DUNG

2.1. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU


2.1.1. Mục đích
- Gõ phím nhanh;
- Gõ phím chính xác;
- Không nhìn bàn phím;
- Sử dụng hết 10 ngón tay.
2.1.2. Yêu cầu
- Kiên trì;
- Luyện tập đều đặn: 30 phút mỗi ngày;
- Tập đúng phương pháp.
2.1.3. Tốc độ đạt được
45 từ/1 phút

68
2.2. KỸ THUẬT BÀN PHÍM
2.2.1. Giới thiệu bàn phím

Hình 2-1: Bàn phím Qwerty


2.2.2. Cách gõ 10 ngón

Tư thế ngồi
- Ngồi đối diện bàn phím;
- Thẳng lưng;
- Hai tay thoải mái.

Hướng nhìn
- Chủ yếu nhìn vào tài liệu;
- Thỉnh thoảng nhìn màn hình;
Hình 2-2: Tư thế ngồi làm việc
- Không nhìn bàn phím.

Quy tắc
- Bàn tay luôn đặt ở hàng căn cứ.

Hình 2-3: Vị trí các ngón tay trên hàng căn cứ

69
Hình 2-4: Nhận biết ký tự trên ngón tay

Tay trái Tay phải


0: ngón cái
1, 2, 3, 4 : lần lượt là các ngón trỏ, ngón giữa, ngón áp út, ngón út của tay phải
-1, -2, -3, -4 : lần lượt là các ngón trỏ, ngón giữa, ngón áp út, ngón út của tay trái

Hình 2-5: Hướng di chuyển các ngón tay trên bàn phím
Tay trái
- Ngón út: phím Q, A, Z, phím Ctrl bên trái, Shift bên trái, phím Caps Lock, phím
Tab, dấu ~, phím số 1.
- Ngón áp út: phím W, S, X, phím số 2.
- Ngón giữa: phím E, D, C, phím số 3.
- Ngón trỏ: phím R, T, F, G, V, B, phím số 4, 5.
- Ngón cái: phím Space bar.

70
Tay phải
- Ngón út: phím P, phím Ctrl bên phải, Shift bên phải, phím Enter, phím
Bachspace, các dấu ;, ‘, [, ], \, -, =, phím số 0.
- Ngón áp út: phím O, L, dấu ., phím số 9.
- Ngón giữa: phím I, K, dấu phẩy, phím số 8.
- Ngón trỏ: phím Y, U, H, J, N, M, phím số 7, 6.
- Ngón cái: phím Space bar.
Lưu ý:
- Bàn tay luôn phải đặt ở hàng căn cứ.
- Gõ phím nào chỉ được nhấc ngón tay của phím đó, các phím còn lại phải giữ yên
trên bàn phím.

C. TÀI LIỆU HỌC TẬP

[1]. Tập bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt, Trường Đại học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt.
[3]. Các phần mềm luyện ngón như TyperShark Deluxe, TypingMaster Pro, Rapid
Typing Tutor 4.6.5,…

D. BÀI TẬP

Yêu cầu: không định dạng văn bản, thực hiện 3 phút/1 bài tập

BÀI TẬP 1
Life is a moment in space. Where the dream has gone . It's a lonelier place. I kiss the
morning goodbye. But down inside you know, we never know why. The road is
narrow and long. Where eyes meet eyes. And the feeling is strong. I turn away from
the wall. I stumble and fall. But I give you it all. I am a woman in love. And I'd do
anything. To get you into my world. And hold you within. It's a right I defend. Over
and over again. What do I do?
With you eternally mine. In love there is no measure of time. We planned it all at the
start. That you and I live in each other's heart. We may be oceans away. But you feel
my love and I hear what you say. No truth is ever a lie…

71
BÀI TẬP 2
Vòng đời của một con bướm bắt đầu từ giai đoạn trứng. Bướm thường đẻ trứng trên lá
những loại cây là thức ăn ưa thích của chúng.
Giai đoạn trong trứng này kéo dài trong vài tuần cho đến khi trứng nở ra ấu trùng (sâu
bướm). Chính là những chú sâu "đáng sợ" mà chúng ta thấy ở dưới.
Sâu bướm thay lông rất nhiều lần trong suốt quá trình phát triển, và đôi cánh của chúng
cũng bắt đầu được hình thành trong giai đoạn này, nhưng chúng rất nhỏ, hầu như không
nhận biết được. Khi sâu bướm đã hoàn toàn lớn,…

BÀI TẬP 3

126 8523 57279 7521/4 34514/2 12-37473 75981+123 4565671213

333 6593 78915 897987 2389-23 74125+89 6962-6570 75689-4656

004 8699 14+12 27*233 5123*45 45789*46 565656565 343460/123

158 2455 45409 456890 5451548 12457800 912829347 234-987655

964 5467 45231 1-2468 5123/45 54545/20 765202/22 754548+123

852 2901 1+584 45-569 5123*89 52938200 789809844 24243-123

986 2466 56*78 531*55 5892+45 762232/2 75689-120 565656+454

753 8526 12122 7521/3 4871675 62589/13 54729-234 23*7443578

773 6308 23*89 455264 543/976 156*2315 6962-8570 1829345*5

132 3442 78123 1+2947 456*489 74125+89 486640265 47250-4656

897 4434 9-234 444423 12+4702 34325/392 826-34545 7467219192

BÀI TẬP 4
Hi Barbie. Hi Ken. Do you wanna go for a ride?. Sure Ken. Jump In.... I'm a barbie
girl, in the barbie world. Life in plastic, it's fantastic. You can brush my hair, undress
me everywhere. Imaginati on, life is your creation. Come on Barbie, let's go party. I'm
a barbie girl, in the barbie world. Life in plastic, it's fantastic! you can brush my hair,

72
undress me everywhere. Imaginati on, life is your creation. I'm a blond bimbo girl, in
the fantasy world84
Dress me up, make it tight, I'm your dolly. You're my doll, rock'n'roll, feel the glamour
in pink, kiss me here, touch me there, hanky panky... You can touch, you can play, if
you say: "I'm always yours" I'm a barbie girl, in the barbie world. Life in plastic, it's
fantastic. You can brush my hair, undress me everywhere… 143

BÀI TẬP 5
Một sĩ quan nghiêm khắc nói chuyện với một số lính mới mà ông ta phải huấn luyện.
Ông chưa gặp họ bao giờ. Ông nói: “Tên tôi là Stone (nghĩa là đá) và tôi cứng rắn hơn
đá. Cho nên phải làm đúng như tôi đã ra lệnh, nếu các anh không muốn gặp rắc rối.
Đừng tìm cách đánh lừa tôi. Như thế chúng ta sẽ thoải mái với nhau hơn.”

Rồi ông ta đến chỗ từng người lính hỏi tên, “Nói to lên cho mọi người cũng nghe rõ. Và
đừng có quên ‘thưa ngài’ đấy nhé.”
Từng người lính nói tên của mình và rồi đến người cuối cùng…
BÀI TẬP 6
624 2455 45231 531+45 5123*45 54545/20 565656565 56565 456 8662
56+78 455564 4544-55 7513*265 765202/22 75454 654 7532 12598 156*45
75622/4 7569+568 7892/5641 75631 456 8662 56+78 455264 5123*45
54545/20 765202/22 75454 852 6571 75964 123789 456*489 74125+89 6962-
6570 75689 147 5412 12122 7521*4 5451548 762232/2 45613+455 86231
785 6568 23232 45+789 1212+45 12122*21 4656355/5 75689 224 2466
45231 531+55 5121*45 74125+89 6962-8570 25689 546 4564 78915 758923
1234889 62589/134 4555-6891 84551 745 6568 24242 45+567 2121+54
21221*21 6456455/6 56789 447 5412 12122 7521*4 5451548 762232/2
45613+455 86231

73
CHƯƠNG 3
XỬ LÝ VĂN BẢN VỚI MICROSOFT WORD
Số tiết lý thuyết: 15 (Lý thuyết: 10 tiết; bài tập: 5 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 12

A. MỤC TIÊU

Sau khi hoàn tất học phần này sinh viên có thể:
Kiến thức:
- Nắm vững các nguyên tắc khi soạn thảo văn bản và các thao tác cơ bản;
- Thành thạo các thao tác định dạng, canh lề văn bản, sử dụng các phím tắt khi soạn
thảo văn bản, trộn thư, tạo bảng biểu, biểu đồ, sơ đồ, mục lục, in ấn,…;
- Cách tạo văn bản dạng cột;
- Trình bày báo cáo đúng chuẩn khoa học.
Kỹ năng:
- Thành thạo chức năng Auto Correct để hỗ trợ soạn thảo văn bản nhanh như tên công
ty, tên các phòng ban.
- Thiết lập thông số trang in, khổ giấy, tiêu đề đầu trang, tiêu đề cuối trang, …
- Thành thạo cách tạo mục lục tự động, mục lục hình, mục lục ảnh, mục lục bảng biểu.
- Sử dụng chức năng trộn in thư (Mail Merge) để soạn thư mẫu và trộn thư phục vụ
yêu cầu công việc như hội nghị, hội thảo, …
- Lưu trữ, cài đặt mật khẩu cho tập tin, quản lý các phiên bản tài liệu và chuyển đổi
tập tin qua các định dạng khác.
- Sử dụng thành thạo các tổ hợp phím tắt và công cụ tìm kiếm nhanh khi soạn thảo
- Thành thạo cách tạo bảng và các định dạng văn bản dạng cột, cách sử dụng tab index.
- Thành thạo cách tạo công thức toán học thông qua chức năng Microsoft Equatation.
- Sử dụng thành thạo chức năng WordArt, chèn hình ảnh, biểu đồ cho tài liệu.
- Tạo các bảng tham khảo trích dẫn, bảng chỉ mục.
- Thành thạo cách trình bày một số loại văn bản thông dụng như báo cáo chuyên đề,
báo cáo tham luận hội thảo, dự án, báo cáo nghiên cứu khoa học, khóa luận tốt nghiệp.
Thái độ:
- Sinh viên tích cực, chủ động và nghiêm túc trong học tập và tự nghiên cứu.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập, câu hỏi thảo luận, bài tập.

74
B. NỘI DUNG
3.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MICROSOFT WORD 2013
3.1.1. Giới thiệu
Microsoft Word 2013 (MS Word) là phần mềm xử lý văn bản chạy trong môi
trường Windows do Microsoft xây dựng và phát triển, có nhiều chức năng mạnh trong
soạn thảo và trình bày văn bản, đồ họa. Ngoài ra, MS Word còn cung cấp các chức năng
cao cấp trong việc trình bày, in ấn tài liệu hoặc tự động hóa công việc soạn thảo văn bản,
tạo các bảng biểu, văn bản nhiều cột, trộn in thư theo mẫu,....
3.1.2. Một số nguyên tắc soạn thảo văn bản
- Trước các dấu . , ;: không có khoảng trắng, sau các dấu này có ít nhất một khoảng
trắng.
- Không đẩy nhiều khoảng trắng để tạo khoảng trắng đầu đoạn văn.
- Không đẩy nhiều lần phím Enter để sang trang mới.
- Không dùng phím Enter để tạo khoảng cách giữa hai đoạn văn.
3.1.3. Màn hình giao diện Microsoft Word 2013

Hình 3-1: Giao diện soạn thảo văn bản của MS Word 2013

Giao diện soạn thảo của MS Word 2013 gồm các thành phần sau:
Thanh Ribbon: gồm có các thẻ (tab) cơ bản nằm ngang phía trên, mỗi thẻ đại diện cho
một vùng hoạt động như sau:
75
- Thẻ Home: gồm các công cụ định dạng văn bản như Font, Paragraph, Copy, Paste,
Bullet and Numbering…

Hình 3-2: Thẻ Home

- Thẻ Insert: cho phép chèn các đối tượng vào tài liệu như Table, Picture, WordArt,
Smartart, Chart, Header and Footer, Equation, Symbol…

Hình 3-3: Thẻ Insert

- Thẻ Design: cho phép thiết kế tài liệu theo chuẩn riêng như chọn themes, chọn định
dạng cho tài liệu, chèn dòng chữ ẩn dưới tài liệu (watermark), màu nền cho tài liệu…

Hình 3-4:Thẻ Design

- Thẻ Page Layout: cho phép thiết lập định dạng cho trang giấy, một số thao tác định
dạng đoạn như thụt lề đoạn, khoảng cách đoạn…

Hình 3-5: Thẻ Page Layout

- Thẻ References: cho phép tạo mục lục tự động, chèn chú thích, ghi chú hính ảnh,
bảng biểu, các tham khảo chéo, bảng chỉ mục…

76
Hình 3-6: Thẻ References

- Thẻ Maillings: gồm các lệnh dành cho thao tác trộn thư.

Hình 3-7: Thẻ Mailings

- Thẻ Review: gồm các chức năng kiểm tra chính tả, ngữ pháp, tạo ghi chú, đánh dấu
chỉnh sửa văn bản…

Hình 3-8: Thẻ Review

- Thẻ View: gồm có các chế độ hiển thị tài liệu, ẩn hiện thanh thước…

Hình 3-9: Thẻ View


Ngoài ra một số thẻ chỉ hiển thị trên thanh Ribbon khi người dùng cần đến. Ví dụ,
khi chọn một bức ảnh, thẻ phụ có tên Picture Tools sẽ hiển thị, thẻ này chứa các lệnh liên
quan đến việc xử lý hình ảnh trong Word, khi người dùng kết thúc công việc với hình
ảnh thẻ Picture Tools cũng biến mất.

Hình 3-10: Thẻ Picture Tools


77
Group: mỗi thẻ gồm
nhiều nhóm lệnh tập
hợp các đối tượng có
liên quan mật thiết với
nhau. Click nút Dialog
Box Launcher để Hình 3-11: Cách mở hộp thoại lệnh
mở hộp thoại liên quan
đến nhóm đang chọn.
Nút File : chứa các lệnh cơ bản như tạo tập tin mới (New), mở tập tin đã có (Open),
lưu (Save, Save As), in ấn (Print),… Khi người dùng click nút File, một màn hình
mới được gọi là Backstage View hiển thị. Trên màn hình này, danh sách bên trái
chứa các chức năng, màn hình bên phải là tùy chọn các chức năng tương ứng

Hình 3-12: Nút File

Thanh công cụ truy cập nhanh (Quick Access Toolbar) : giúp


truy cập nhanh những lệnh thường dùng như: Save, Undo, Repeat, New, …

78
Để thêm nút lệnh vào thanh
Quick Access Toolbar, người
dùng nhấn phải chuột vào lệnh
muốn thêm  chọn lệnh Add to
Quick Access Toolbar hoặc
Hình 3-13: Thêm lệnh vào Quick Access Toolbar
chọn lệnh Customize Quick
Access Toolbar…
Để thay đổi vị trí của Quick Access Toolbar  chọn lệnh Show Quick Access
Toolbar Below the Ribbon hoặc Show Quick Access Toolbar Above the Ribbon .
Toolbar mini: khi người dùng chọn một
đoạn văn bản hoặc một từ, một thanh công
cụ hiển thị dưới dạng mờ. Nếu chuyển con
trỏ chuột đến đó, thanh công cụ này hiện rõ
và người dùng có thể thao tác trên các tùy Hình 3-14: Toolbar mini
chọn của thanh này để định dạng văn bản.
Thanh trạng thái (Status bar): cho biết thông tin liên quan đến tài liệu đang soạn
thảo như số thứ tự trang hiện hành, tổng số trang của tài liệu, tổng số từ của tài liệu,
các chế độ hiển thị tài liệu, chế độ phóng to hay thu nhỏ (zoom).

Hình 3-15: Thanh trạng thái


Thước (Ruler)

Gồm thước ngang và dọc. Thước dùng để:


- Điều chỉnh lề trái, lề phải, lề trên, lề dưới của trang giấy.
- Định khoảng cách thụt vào, định các điểm canh cột.
- Định khoảng cách cột, bảng biểu.
Thay đổi đơn vị đo trên thước:
- Chọn nút File  Word Options  chọn thẻ Advanced  khung Display 
chọn đơn vị đo thích hợp trong mục Show measurements in units of.

79
Hình 3-16: Thay đổi đơn vi đo trong MS Word

Bật/tắt thanh thước: chọn thẻ View  nhóm Show  chọn Ruler.

Hình 3-17: Ẩn/hiện thước đo


Thanh cuộn (Scroll bar)
- Thanh cuộn ngang (Horizontal Scrollbar): di chuyển văn bản theo chiều ngang.
- Thanh cuộn đứng (Vertical Scrollbar): di chuyển văn bản theo chiều dọc.
Lưu ý: nếu người dùng thoát khỏi Word khi đang soạn thảo văn bản, Word sẽ hiển thị
hộp thoại thông báo sau:

Hình 3-18: Hộp thoại thông báo khi thoát khỏi MS Word

80
Các tùy chọn trong hộp thoại thông báo:
- Save: lưu văn bản.
- Don’t Save: không muốn lưu những thay đổi trên văn bản.
- Cancel: hủy thao tác vừa thực hiện, quay trở lại màn hình soạn thảo Word.
3.1.4. Các chế độ hiển thị tài liệu

Hình 3-19: Các chế độ hiển thị tài liệu


Ở phiên bản MS Word 2013 cho phép người dùng hiển thị tài liệu theo 05 chế độ
như sau:
- Print Layout: đây là chế độ hiển thị mặc định của MS Wor 2013. Print Layout cho
phép hiển thị tài liệu theo từng trang in một cách chính xác nhất.
- Read Mode: cho phép người dùng xem tài liệu dưới định dạng của một quyển sách.
Muốn quay trở về chế độ Print Layout người dùng nhấn phím ESC.
- Web Layout: chế độ này cho phép người dùng xem tài liệu dưới dạng một trang
trong trình duyệt Web.
- Outline: hiển thị theo cấu trúc của tài liệu. Tài liệu được được dạng thụt hàng theo
cấp độ đã chia.
- Draft: cho người dùng xem văn bản ở dạng văn bản phát thảo. Ở dạng hiển thị này
người dùng chỉnh sửa tài liệu một cách nhanh chóng.
Lưu ý: để dễ dàng xem cấu trúc của tài liệu, người dùng nên kết hợp với chức năng hiển
thị Navigation Pane.
3.1.5. Các thao tác cơ bản

Tạo tài liệu mới


Chọn nút File  thẻ New  chọn lệnh Blank Document (hay nhấn tổ hợp phím
Ctrl + N) để tạo tài liệu trắng.
Ngoài ra, người dùng có thể tạo tài liệu theo định dạng mẫu của MS Word
(template).

81
Hình 3-20: Tạo tập tin mới

Mở tập tin tài liệu đã có trên đĩa


Chọn nút File  chọn Open (hay tổ hợp phím Ctrl + O)  chọn tài liệu cần mở.

Hình 3-21: Mở tài liệu đã có

Cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định và cơ chế tự động lưu
Để cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định và quy định thời gian tự động lưu giữ
tài liệu người dùng thực hiện như sau: chọn nút File  lệnh Options  hộp thoại Word
Options hiển thị  thực hiện ở lệnh Save như hình minh họa sau đây:
82
Hình 3-22: Cài đặt vị trí lưu giữ tài liệu mặc định

Lưu giữ tài liệu


Click nút Save trên thanh công cụ truy cập nhanh (hay tổ hợp phím Ctrl + S)
hoặc chọn nút File  chọn lệnh Save hoặc Save As nếu người dùng muốn lưu tài liệu
đang soạn thảo với tên khác.

Hình 3-23: Lưu giữ tài liệu

83
Các tùy chọn để lưu giữ tài liệu:
- OneDrive: lưu giữ trực tuyến trên dịch vụ OneDrive của Microsoft, lưu ý người
dùng phải có tài khoản Microsoft Live.
- Computer: lưu giữ tài liệu trên máy tính. Chọn đường dẫn để lưu tài liệu.

Hình 3-24: Hộp thoại lưu giữ tài liệu


MS Word cho phép lưu giữ tài liệu theo nhiều định dạng, sau đây là những định
dạng thường dùng khi làm việc với MS Word:
 .docx: (mặc định): định dạng của MS Word 2013;
 .doc: định dạng của MS Word 97 – 2003;
 .dotx: lưu thành tập tin khuôn mẫu của MS Word 2013;
 .docm: định dạng tài liệu có lưu trữ các đoạn lệnh macro của MS Word 2013;
 .pdf: lưu giữ tài liệu thành dạng tập tin pdf;
 .htm, .html: lưu giữ tài liệu dưới dạng trang web.

84
Ngoài ra, để xuất tài liệu qua tập tin pdf, người dùng có thể thực hiện lệnh Export
của nút File như sau: chọn thẻ File  chọn thẻ Export  lệnh Create PDF/XPS
Document  chọn nút lệnh Create PDF/XPS  hộp thoại Publish As PDF or XPS hiển
thị, người dùng đặt tên cho tập tin và chọn vị trí lưu giữ tập tin pdf.

Hình 3-25: Xuất tài liệu qua tập tin pdf hoặc xps
Lưu ý: để hạn chế bị mất thông tin khi đang làm việc, người dùng nên thực hiện thao
tác lưu giữ tài liệu trước khi soạn thảo văn bản nhằm tận dụng cơ chế tự động lưu tài
liệu (Save Autorecover) của MS Word 2013.
Lưu giữ tài liệu thành tập tin khuôn mẫu và cách sử dụng
Để lưu giữ tài liệu đang soạn thảo thành khuôn mẫu của Word, trong khung Save
As Type của cửa sổ Save As người dùng chọn Word Template (dotx) (xem hình 3-24)
Để tạo tài liệu mới theo định dạng đã lưu, người dùng thực hiện như sau: chọn
nút File  thẻ New  chọn lệnh Personal  chọn dạng khuôn mẫu thích hợp.

85
Hình 3-26: Tạo tài liệu mới theo khuôn mẫu đã lưu trữ
3.1.6. Chia sẻ tài liệu
Ngoài cách chia sẻ tài liệu thông thường như chép tập tin, gửi thư điện tử có đính
kèm tài liệu,… MS Word 2013 hỗ trợ người dùng thực hiện việc chia sẻ tài liệu cho người
khác thông qua lệnh Share của nút File như sau:
- Gửi tài liệu qua thư điện tử (Email): thường được sừ dụng thông qua phần mềm
quản lý hộp thư Microsoft Outlook, qua đó người dùng có thể gửi dưới dạng tập
tin tài liệu đính kèm, hoặc chỉ gửi liên kết…;
- Gửi tài liệu qua Cloud (Invite people);
- Đăng tải tài liệu lên blog cá nhân (Post to Blog).

86
Hình 3-27: Chia sẻ tài liệu
3.1.7. Sử dụng trợ giúp
MS Word 2013 hỗ trợ người dùng cách thực hiện các kỹ thuật soạn thảo văn bản
bằng hệ thống trợ giúp (Help). Người dùng có thể gọi trợ giúp ngay tại máy đang làm
việc (offline) hoặc trực tuyến (online).
Cách thực hiện như sau: nhấn phím F1  hộp thoại Word Help hiển thị  nhập
nội dung cần trợ giúp.

Hình 3-28: Sử dụng trợ giúp của MS Word 2013

87
3.1.8. Một số phím di chuyển con trỏ văn bản trong tài liệu
Bảng 3-1: Tổ hợp phím di chuyển con trỏ văn bản

Tổ hợp phím Chức năng


Ctrl +  Qua trái một từ
Ctrl +  Qua phải một từ
Ctrl +  Lên một đoạn
Ctrl +  Xuống một đoạn
Home Về đầu dòng
End Về cuối dòng
Ctrl+Home Về đầu văn bản
Ctrl+End Về cuối văn bản
PageUp Lên một trang màn hình
PageDown Xuống một trang màn hình
Shift + Enter Xuống dòng nhưng chưa kết thúc đoạn

3.2. BIÊN TẬP TÀI LIỆU


3.2.1. Thao tác trên khối văn bản

Chọn khối văn bản


Sử dụng bàn phím
Bảng 3-2: Tổ hợp phím chọn khối văn bản

Tổ hợp phím Chức năng

Shift +  Chọn một ký tự bên phải con trỏ


Shift +  Chọn một ký tự bên trái con trỏ
Ctrl + Shift +  Chọn một từ bên phải con trỏ
Ctrl + Shift +  Chọn một từ bên trái con trỏ
Shift +  Chọn từ vị trí con trỏ lên trên một dòng
Shift +  Chọn từ vị trí con trỏ xuống dưới một dòng
Shift + Home hoặc Ctrl + Shift +  Chọn từ vị trí con trỏ về đầu dòng văn bản
Shift + End hoặc Ctrl + Shift +  Chọn từ vị trí con trỏ về cuối dòng văn bản
Ctrl + A Chọn toàn bộ văn bản

88
Sử dụng chuột
- Chọn một khối văn bản: nhấn và giữ chuột tại điểm đầu hoặc kết thúc rồi kéo
chuột ngược về phía đối nghịch.
- Chọn một từ: nhấn đúp chuột trên từ này.
- Chọn một dòng: nhấn trên thanh chọn bên trái dòng văn bản.
- Chọn một đoạn: nhấn đúp chuột trên thanh chọn bên trái văn bản.
- Chọn toàn bộ văn bản: nhấn và giữ phím Ctrl rồi nhấn chuột trên thanh chọn.

Sao chép khối văn bản


Thực hiện các bước sau:
- Chọn khối văn bản muốn sao chép.
- Chọn thẻ Home  nhóm Clipboard  chọn lệnh Copy (hoặc nhấn tổ hợp phím
Ctrl+C) hoặc nhấn phải chuột chọn lệnh Copy.
- Di chuyển con chuột đến vị trí muốn sao chép.
- Chọn thẻ Home  nhóm Clipboard  chọn lệnh Paste (hoặc nhấn tổ hợp phím
Ctrl+V ) hoặc nhấn phải chuột chọn lệnh Paste.

Di chuyển khối văn bản


Thực hiện các bước sau:
- Chọn khối văn bản muốn di chuyển
- Chọn thẻ Home  nhóm Clipboard  chọn lệnh Copy (hoặc nhấn tổ hợp phím
Ctrl+C) hoặc nhấn phải chuột chọn lệnh Cut.
- Di chuyển con chuột đến vị trí muốn sao chép
- Chọn thẻ Home  Clipboard  Paste hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl+V hoặc nhấn
phải chuột chọn lệnh Paste.
3.2.2. Sử dụng tính năng Undo, Redo
- Undo: mỗi lần nhấn nút Undo , MS Word sẽ hủy bỏ các thao tác hay các lệnh đã
thực hiện.
- Redo: mỗi lần nhấn Redo , MS Word sẽ lấy lại thao tác vừa bỏ.
3.2.3. Tính năng sao chép định dạng (Format Painter)
Người dùng có thể thực hiện việc sao chép định dạng đoạn hay định dạng ký tự từ
đoạn văn bản này cho đoạn văn bản khác bằng chức năng Format Painter. Cách thực
hiện như sau:

89
 Chọn khối văn bản hay từ có chứa các định dạng muốn sao chép: nhấn nút Format
Painter ở nhóm Clipboard của thẻ Home nếu chỉ sao chép một lần hay nhấn
đúp chuột nếu muốn chép nhiều lần. Biểu tượng chuột trở thành .
 Đưa chuột đến chọn hay quét phần văn bản muốn chép định dạng. Nếu sao chép
nhiều lần: tiếp tục chọn hay quét các phần văn bản khác. Khi chép xong nhấn phím
Esc, hay nút Format Painter để kết thúc.
3.2.4. Tìm, thay thế, di chuyển

Tìm nhóm ký tự trong tài liệu


Chọn thẻ Home  nhóm Editing  chọn lệnh Find
(hay nhấn tổ hợp phím Ctrl+F)  khung Navigation hiển thị
cho người dùng nhập nội dung cần tìm.

Hình 3-29: Tìm nhóm ký tự trong tài liệu

Trong trường hợp người dùng muốn tìm nâng cao như tìm có phân biệt chữ in
hoa, chữ thường, tìm nội dung có kèm theo định dạng… người dùng chọn lệnh
Advanced Find… trong nhóm Editing của thẻ Home.

90
Hình 3-30: Tìm kiếm nâng cao
Ý nghĩa thẻ Find của hộp thoại Find and Replace
- Find what: nhập vào nhóm ký tự cần tìm.
- Search: hướng tìm trong văn bản.
 All : tìm toàn bộ văn bản.
 Down : tìm từ vị trí con trỏ trở xuống.
 Up : tìm từ vị trí con trỏ trở lên.
- Match case: tìm có phân biệt chữ hoa, chữ thường.
- Find what words only: từ tìm kiếm phải giống y như từ trong hộp Find what.
- Sound like (English): tìm các từ phát âm giống nhau, nhưng viết hơi khác nhau,
ví dụ color và colour.
- Nút Format: tìm nhóm ký tự có kèm theo định dạng.
- Nút No Formatting: xóa định dạng ghi trong khung Find what và Replace with.
- Special: tìm các ký tự đặc biệt để thay thế như dấu phân đoạn.
- More/Less: hiện/ ẩn các tùy chọn ấn định khi tìm.
- Match prefix: tìm có phân biệt tiền tố.
- Match suffix: tìm có phân biệt hậu tố.
- Ignore punctuation characters: bỏ qua các ký tự là dấu câu.
- Ignore while-space characters: bỏ qua các ký tự khoảng trắng.
91
Thay thế nhóm ký tự trong tài liệu
Chọn thẻ Home  nhóm Editing  lệnh Replace hay nhấn tổ hợp phím Ctrl+H.
Hộp thoại Find and Replace hiển thị.

Hình 3-31: Tìm và thay thế nhóm ký tự trong tài liệu

Ý nghĩa thẻ Replace của hộp thoại Find and Replace:


- Find what: nhập vào nhóm ký tự cần thay thế.
- Replace with: nhập nhóm ký tự thay thế ký tự trong khung Find what.
- Nút lệnh Replace: chỉ thay thế nhóm ký tự vừa tìm thấy bằng nhóm ký tự trong
khung Replace with.
- Nút lệnh Replace All: thay thế tất cả ký tự tìm thấy trong văn bản bằng nhóm ký
tự trong khung Replace with.
Tất cả các tùy còn giống như chức năng tìm ký tự.

Xem trang tài liệu bất kỳ


Chọn thẻ Home  nhóm Editing  chọn mũi tên của
lệnh Find  Go to hay nhấn tổ hợp phím Ctrl+G, thẻ Go To
của hộp thoại Find and Replace hiển thị.

92
Hình 3-32: Thẻ Go To của hộp thoại Find and Replace
Ý nghĩa thẻ Go To của hộp thoại Find and Replace:
- Khung Go to what: chọn tùy chọn muốn di chuyển tới như Page (trang), Section
(phân đoạn), Line (dòng).
- Khung Enter page number: nhập giá trị cần chuyển tới.
- Click nút Next để thực hiện di chuyển, nút Previous để quay trở lại.
- Click nút Close để kết thúc.

3.3. ĐỊNH DẠNG VĂN BẢN


3.3.1. Định dạng ký tự

Thiết lập Font chữ


Sử dụng các lệnh trong nhóm Font
Trong nhóm
Font của thẻ Home
liệt kê các chức
năng thường dùng
trong định dạng ký
tự như font chữ,
kích thước chữ,
định dạng chữ đậm,
chữ nghiêng, chữ
gạch dưới, tô nền
cho ký tự, chọn Hình 3-33: Các lệnh trong nhóm Font

màu cho ký tự,…


Để định dạng ký tự, người dùng chọn văn bản muốn định dạng  chọn thẻ Home
 nhóm Font  chọn kiểu định dạng thích hợp.
93
Sử dụng hộp thoại Font
Hộp thoại Font
trình bày tất cả những
lệnh trong định dạng
ký tự. Để mở hộp
thoại Font, người
dùng chọn biểu tượng
trên nhóm Font
của thẻ Home (hoặc
nhấn tổ hợp phím
Ctrl+D).
Hộp thoại này
gồm 2 hai thẻ: (1) thẻ
Font gồm những lệnh
liên quan đến định
dạng ký tự và (2) thẻ
Advanced chứa các
lệnh dủng để thiết lập Hình 3-34: Thẻ Font của hộp thoại Font
kích thước của văn
bản theo phần trăm (scale), thiết lập khoảng cách giữa các ký tự (spacing)…
Ý nghĩa hộp thoại Font
- Thẻ Font
 Font color: chọn màu hiển thị cho chữ.
 Underline style: chọn kiểu gạch dưới.
 Underline color: chọn màu sắc cho đường gạch dưới.
 Khung Effects chọn các hiệu ứng khác như gạch bỏ
ký tự, định dạng chỉ số trên, chỉ số dưới, chuyển văn
bản sang kiểu chữ in (chi tiết xem bảng 3-3)
Hình 3-35: Chọn
 Hình dạng của font chữ, cỡ chữ và các hiệu ứng khác kiểu gạch dưới
vừa chọn sẽ được trình bày ở khung Preview. cho ký tự

94
Bảng 3-3: Hiệu ứng ký tự

Hiệu ứng Ý nghĩa Hình dạng


Strikethrough Gạch ngang ký tự Gạch ngang ký tự
DoubleStrikethrough Gạch ngang ký tự hai nét Gạch ngang ký tự hai nét
Superscript Chỉ số trên 100 m3
Subscript Chỉ số dưới H2SO4
Small Caps Chữ in hoa nhỏ ĐỔI SANG CHỮ HOA NHỎ
All Caps Đổi thành chữ in hoa CHỮ IN HOA
Hidden ẩn ký tự, không thấy

- Thẻ Advanced

Hình 3-36: Thẻ Advancad của hộp thoại Font

Cài đặt font chữ mặc định cho MS Word


Nếu người dùng muốn tất cả các tùy chọn về ký tự như font chữ, kích thước, …
trở thành mặc định (Default), nhấn nút lệnh Default trong hộp thoại Font và thực hiện
như hình sau đây:
95
Hình 3-37: Cài đặt font chữ mặc định cho Ms Word

Ký tự hoa lớn đầu đoạn


- Đưa con trỏ vào đoạn hay chọn các đoạn muốn tạo ký tự hoa lớn đầu đoạn.
- Chọn thẻ Insert  nhóm Text  lệnh Drop Cap  chọn kiểu Drop Cap thích hợp.

Hình 3-38: Lệnh Drop Cap trên thanh Ribbon


Ý nghĩa các mục chọn:
- None: hủy bỏ Drop Cap đã có trước đó.
- Dropped: ký tự Drop Cap nằm bên trong đoạn văn.

96
- In Margin: ký tự Drop Cap nằm riêng bên ngoài đoạn ở mép lề trái.
- Drop Cap Option: mở hộp thoại Drop Cap.

Hình 3-39: Hộp thoại Drop Cap

Chuyển khối văn bản thành chữ in hoa


- Chọn khối văn bản muốn chuyển thành chữ in hoa.

- Chọn thẻ Home  nhóm Font  chọn Change Case .


Ý nghĩa của các mục chọn:
- Sentence case: các ký tự đầu tiên của câu được viết hoa.
- lowercase: đổi các ký tự trong khối văn bản thành chữ thường.
- UPPERCASE: đổi các ký tự
trong khối văn bản thành
chữ in.
- Capitallize Each Word: đổi
ký tự đầu tiên của các từ
trong khối văn bản thành
chữ in.
- toGGLE cASE: hoán đổi
Hình 3-40: Chuyển khối văn bản thành chữ in hoa
chữ thường thành chữ hoa
và ngược lại.

97
Tổ hợp phím tắt trong định dạng ký tự
Bảng 3-4: Tổ hợp phím tắt trong định dạng ký tự

Tổ hợp phím Chức năng

Ctrl +  Tăng cỡ chữ lên một point.


Ctrl +  Giảm cỡ chữ xuống một point.
Ctrl + B Tắt/mở kiểu chữ đậm.
Ctrl + U Tắt/mở kiểu chữ gạch dưới.
Ctrl + I Tắt/mở kiểu chữ in nghiêng.
Ctrl + dấu = Tắt/mở chỉ số dưới.
Ctrl + dấu + Tắt/mở chỉ số trên.
Shift + F3 Đổi chữ hoa thành chữ thường, chữ thường thành chữ hoa,
chữ đầu của từ thành chữ hoa.
Ctrl + Shift + dấu * Hiển thị các ký tự không in trên màn hình (Show/Hide ).
Ctrl + Spacebar Hủy bỏ tất cả các định dạng ký tự, trả về giá trị mặc định.

3.3.2. Định dạng đoạn (paragraph)

Canh lề văn bản


Để thực hiện canh lề văn bản, người dùng có thể thực hiện các lệnh trong nhóm
Paragraph của thẻ Font hoặc sử dụng nhóm lệnh Alignment của hộp thoại Paragraph.
Thực hiện trong nhóm Paragraph

Hình 3-41: Canh lề văn bản


Thực hiện trong nhóm lệnh Alignment của hộp thoại Paragraph
Click biểu tượng trên nhóm Paragraph của thẻ Home  Hộp thoại
Paragraph hiển thị như hình sau đây:

98
Hình 3-42: Canh lề văn bản trong hộp thoại Paragraph

Thụt lề văn bản


Để thực hiện canh lề thụt lề văn bản, người dùng có thể dùng các nút Indent
marker trên thước ngang hoặc sử dụng nhóm lệnh Indentation của hộp thoại Paragraph.
Sử dụng các nút Indent marker trên thước ngang

Marker trái Marker phải


Hình 3-43: Thụt lề văn bản bằng marker trên thước ngang
Ý nghĩa của marker trái và marker phải:
Bảng 3-5: Ý nghĩa của marker trái và marker phải

99
Thực hiện trong nhóm lệnh Indentation của hộp thoại Paragraph

Hình 3-44: Thụt lề văn bản trong hộp thoại Paragraph

Ý nghĩa các lệnh trong nhóm Indentation của hộp thoại Paragraph
- Left: canh khoảng cách từ lề trái đến đoạn văn bản.
- Right: canh khoảng cách từ lề phải đến đoạn văn bản.
- Special: lựa chọn một số cách canh lề đặc biệt gồm:
 First line: dòng đầu tiên của đoạn thụt vào một khoảng xác định so với
các dòng khác;
 Hanging: thụt lề từ dòng thứ hai của đoạn một khoảng xác định so với
dòng đầu tiên.

Giãn dòng văn bản


Để thực hiện giãn dòng văn bản (khoảng cách giữa các dòng trong một đoạn văn
bản hay khoảng cách giữa các đoạn văn bản) người dùng thực hiện ở lệnh Line and

Paragraph Spacing của nhóm Paragraph trong thẻ Home hoặc thực hiện trong
lệnh Spacing của hộp thoại Paragraph.
100
Thực hiện ở lệnh Line and Paragraph Spacing của nhóm Paragraph

Hình 3-45: Giãn dòng văn bản


Nhóm lệnh Spacing của hộp thoại Paragraph

Hình 3-46: Giãn dòng văn bản trong hộp thoại Paragraph

101
- Khoảng cách giữa các đoạn:
 Before: khoảng cách của đoạn đang chọn so với đoạn trước.
 After: khoảng cách của đoạn đang chọn so với đoạn sau.
- Khoảng cách giữa các dòng trong cùng đoạn văn bản: thực hiện ở khung Line
spacing như sau:
 Single: các dòng cách nhau một khoảng cách đơn (bằng chiều cao chữ).
 1.5 lines: các dòng cách nhau một khoảng bằng 1.5 lần khoảng cách đơn.
 Double: các dòng cách nhau một khoảng bằng hai lần khoảng cách đơn.
 At least: khoảng cách tối thiểu giữa các dòng theo qui định trong hộp At.
 Exactly: các dòng cách nhau một khoảng cách chính xác được quy định
trong hộp At.
 Multiple: khoảng cách giữa các dòng bằng số lần khoảng cách đơn được
xác định trong hộp At.
- Chọn tùy chọn Don’t add space between paragraphs of the same style nếu
muốn các đoạn không cách nhau.

Các tổ hợp phím tắt dùng trong định dạng đoạn


Bảng 3-6: Các phím tắt dùng trong định dạng đoạn

Tổ hợp phím Chức năng


Ctrl + 1 Các dòng cách nhau một khoảng cách đơn.
Ctrl + 2 Các dòng cách nhau một khoảng bằng 2 lần khoảng cách đơn.
Ctrl + 5 Các dòng cách nhau một khoảng bằng 1.5 lần khoảng cách đơn.
Ctrl + L Canh thẳng theo lề trái.
Ctrl + E Canh thẳng ở giữa.
Ctrl + R Canh thẳng theo lề phải.
Ctrl + J Canh thẳng đều hai bên.
Ctrl + số 0 Thêm/bỏ một dòng trống trước một đoạn.
Ctrl + Q Hủy bỏ các định dạng đoạn, trả về dạng mặc định.
Ctrl + M Tăng lề trái.
Ctrl + Shift + M Giảm lề trái.

102
3.3.3. Điểm canh cột (Tab)
Word định sẵn các điểm canh cột trên thước ngang cách nhau 0.5 inch. Mỗi khi
nhấn phím tab, vị trí chuột được dịch chuyển đến một điểm canh cột tương ứng trên
thước. Người dùng có thể thay đổi khoảng cách giữa các điểm canh cột mặc định này và
thiết lập vị trí các điểm canh cột cùng với các kiểu canh cột được chọn theo ý muốn.
MS Word 2013 cung cấp năm kiểu điểm dừng tab (điểm canh cột) như sau:
- Điểm canh cột trái (Left tab) : canh thẳng lề trái các đoạn văn bản;
- Điểm canh cột phải (Right tab) : canh thẳng lề phải các đoạn văn bản;
- Điểm canh cột giữa (Center tab) : canh giữa các đoạn văn bản;
- Điểm canh cột theo dấu thập phân (Decimal tab) : canh thẳng hàng các
dấu phân cách thập phân ở những đoạn khác nhau;
- Điểm canh cột là đường kẻ đứng (BarThẻ) : tab này không định vị trí cho
văn bản, Word sẽ chèn thanh thẳng đứng tại vị trí đặt tab.

Sử dụng nút tab Align trên thước ngang


Để lựa chọn các loại điểm dừng tab trên, người dùng nhấn nút tab Alignment

trên thước ngang.


Thiết lập điểm canh cột: người dùng chọn kiểu
canh cột ở hộp tab Alignment và click vào vị trí
thích hợp trên thước ngang, tiếp tục cho các điểm Hình 3-47: Đặt điểm canh cột
canh cột còn lại.
Xóa các điểm canh cột trên thước: bấm vào điểm canh cột và kéo khỏi thước.
Di chuyển các điểm canh cột trên thước: bấm vào điểm canh cột muốn dịch chuyển
và dời sang trái hay phải theo ý muốn.

Sử dụng hộp thoại Tabs


Chọn thẻ Home  mở hộp thoại Paragraph  chọn nút Tabs  hộp thoại Tabs
hiển thị.
Ý nghĩa hộp thoại Tabs:
- Khung Default tab stop: điểm canh cột mặc định.
- Khung Tab Stop Positions: các điểm canh cột đã được đặt.
- Hộp Tab Stop Positions: nhập vào số đo chỉ vị trí của điểm canh cột.

103
- Khung Alignment: chọn kiểu
điểm canh cột thích hợp.
- Khung Leader: chọn ký tự dùng
để nối giữa điểm canh cột đang
đặt với điểm canh cột ngay sau
nó.
- Xóa một điểm canh cột: chọn
điểm canh cột trong khung Tab
Stop Positions và nhấn nút
Clear.
- Xóa tất cả các điểm canh cột:
nhấn nút Clear All. Hình 3-48: Hộp thoại tab

Đặt ký tự nối giữa 2 điểm canh cột


Nếu người dùng muốn có ký tự nối giữa hai vị trí đặt tab, thực hiện như hình minh
họa sau đây :

Hình 3-49: Cách đặt ký tự nối giữa hai vị trí tab

Nhập văn bản


- Nhấn phím tab để đưa con trỏ đến vị trí của điểm canh cột và nhập văn bản.
- Đến dòng cuối cùng nhấn phím Enter và nhấn tổ hợp phím Ctrl+Q để hủy bỏ các
điểm canh cột kế thừa.

104
3.3.4. Văn bản dạng cột (Column)
- Nhập và định dạng hoàn chỉnh tài liệu, chọn
phần văn bản muốn chia cột.
- Chọn thẻ Page Layout  nhóm Page Setup

 lệnh Columns  chọn kiểu chia cột


cho văn bản tương ứng.
- Nếu người dùng muốn có các lựa chọn định
dạng cột như có đường phân cách giữa các
cột văn bản, bề rộng cho từng cột, khoảng
cách giữa các cột,…: chọn lệnh More
Column, hộp thoại Column hiển thị với các
chức năng như hình sau
Hình 3-50: Chia cột văn bản

Hình 3-51: Hộp thoại Columns


Chèn dấu ngắt cột
Word sẽ tự động ngắt các cột, tuy nhiên các điểm ngắt này đôi khi không đúng ý
người dùng. Do đó, người dùng có thể tự chèn dấu ngắt cột. Các bước thực hiện như sau:
- Đưa con trỏ đến vị trí muốn chèn dấu ngắt cột.

105
- Chọn thẻ Page Layout  nhóm
Page Setup  chọn Break  chọn
Column hoặc nhấn tổ hợp phím
Ctrl+Shift+Enter.
Thay đổi khoảng cách giữa các cột và
bề rộng cột bằng Indent Marker
Ngoài cách thay đổi khoảng cách
và bề rộng giữa các cột bằng lệnh, người
dùng có thể dùng các nút Indent marker
trên thước ngang. Cách thực hiện như sau:
Hình 3-52: Chèn dấu ngắt cột
- Đưa con trỏ vào phần văn bản của
cột muốn thay đổi khoảng cách.
- Bấm và kéo vào biên của Marker trên thước để thay đổi khoảng cách giữa các cột

3.3.5. Sử dụng Style


Kiểu trình bày (Style) là tập hợp nhiều định dạng ký tự như font chữ, kích thước
chữ, định dạng in đậm, in nghiêng, gạch dưới,… và các định dạng đoạn như canh lề đoạn,
khoảng cách giữa các dòng trong cùng một đoạn, khoảng cách đoạn, … được đặt tên và
lưu giữ lại trong tâp tin văn bản hay tập tin khuôn mẫu của Word.
Các kiểu trình bày này có thể sử dụng cho
đoạn văn bản (paragraph style) hay cho nhóm ký
tự (character style).
Sử dụng Style cho phép người dùng thay
đổi cách thức trình bày văn bản nhanh chóng.
Word 2013 có sẵn các kiểu trình bày tiêu đề:
Heading 1, Heading 2,..., Heading 9 và các kiểu
trình bày khác chứa trong tập tin mẫu định dạng.

Tạo mới kiểu trình bày


Chọn thẻ Home  mở hộp thoại Styles 
chọn New Style  hộp thoại Create New Style
from Formating hiển thị.
Hình 3-53: Tạo mới kiểu trình bày
106
Hình 3-54: Hộp thoại Create New Style form Formating

Ý nghĩa các tùy chọn trong hộp thoại:


- Khung Name: nhập vào tên cho kiểu trình bày
- Hộp thoại Style Type: chọn kiểu trình bày.
- Hộp thoại Stype based on: chọn kiểu trình bày tương tự như kiểu người dùng
muốn tạo lập. Kiểu trình bày mới sẽ dựa trên kiểu trình bày cơ sở này.
- Hộp thoại Style for following paragraph: chọn kiểu trình bày cho đoạn văn bản
kế sau và nên chọn là Normal để các kiểu trình bày độc lập nhau.
- Tùy chọn Automatically update: tự động cập nhật các kiểu trình bày đã sử dụng.
vào các đoạn văn bản khi có sự thay đổi định dạng của các kiểu trình bày này.
- Nút Format: thiết lập định dạng cho kiểu trình bày như Font, Paragraph,…Tùy
theo người dùng tạo style dạng nào Word sẽ cho thiết lập định dạng tương ứng.

Sửa đổi kiểu trình bày


Chọn kiểu trình bày muốn chỉnh trong hộp thoại Style  chọn lệnh Modify 
hộp thoại Modify Style hiển thị, nhấn nút Format để chọn chỉnh sửa lại các định dạng
cho kiểu trình bày.
107
Xóa kiểu trình bày
Khi xóa bỏ kiểu trình bày đoạn đang sử dụng trong văn bản, tất cả các đoạn có sử
dụng kiểu trình bày này sẽ được định dạng lại theo kiểu trình bày mặc định (Normal).
Chọn kiểu trình bày muốn xóa trong hộp thoại Style  chọn lệnh Delete. Hộp
thông báo hiển thị yêu cầu xác nhận việc xóa kiểu trình bày, chọn Yes nếu đồng ý xóa.

Sử dụng kiểu trình bày

Hình 3-55: Các mẫu trình bày (Style) trên thẻ Home
Chọn các đoạn văn bản muốn sử dụng kiểu trình bày đoạn hoặc chọn phần văn
bản nếu muốn sử dụng kiểu trình bày ký tự  thẻ Home  nhóm Style  chọn kiểu
trình bày thích hợp.
3.3.6. Định dạng chỉ mục và liệt kê

Đánh dấu đầu đoạn

Chọn thẻ Home  nhóm Paragraph  chọn lệnh Bullets . Một danh mục
ký hiệu hiển thị, người dùng chọn ký hiệu đầu đoạn văn bản thích hợp.
Nếu người dùng muốn định nghĩa một ký hiệu đầu đoạn văn bản khác, chọn lệnh
Defined New Bullet..  hộp thoại Defined New Bullet hiển thị, thao tác để chọn ký hiệu
đầu đoạn khác.

108
Hình 3-56: Ký hiệu đầu đoạn (Bullet)

Ý nghĩa hộp thoại Define New Bullet


- Symbol: lựa chọn các ký tự khác là ký hiệu đầu đoạn.
- Picture: chèn hình ảnh làm ký hiệu đầu đoạn.
- Font: định dạng font cho ký hiệu đầu đoạn.
- Alignment: canh lề cho ký hiệu đầu đoạn.
Để bỏ đánh dấu ký hiệu đầu đoạn, chọn ô None hoặc click nút Bullets trên
thanh Ribbon.

Đánh số tự động đầu đoạn

Chọn thẻ Home  nhóm Paragraph  chọn lệnh Numbering . Một danh
mục các dạng đánh số tự động đầu đoạn hiển thị, người dùng chọn kiểu số tự động thích
hợp.

109
Hình 3-57: Số thứ tự tự động đầu đoạn

Nếu không muốn đánh số tự động, chọn ô None hoặc click nút Numbering
trên thanh Ribbon.
Nếu người dùng muốn định nghĩa một kiểu số tự động đầu đoạn khác, chọn lệnh
Defined New Number Format..  hộp thoại Defined New Number Format hiển thị.
Ý nghĩa hộp thoại Define New Number Format:
- Number style: lựa chọn kiểu số đánh dấu.
- Font: thiết lập Font chữ cho kiểu số.
- Number format: thiết lập lại kiểu định dạng số.
- Alignment: lựa chọn canh vị trí hiển thị số.

110
Ví dụ người dùng muốn định nghĩa số tự động tăng là Câu 1, Câu 2…, định nghĩa
như hình sau đây:

Hình 3-58: Tự định nghĩa số tự động tăng


Nếu người dùng muốn thay đổi số thứ tự của số tự động tăng, thực hiện theo hai
cách sau: (1) click phải chuột ngay tại số thứ tự muốn thay đổi  một sub menu hiển
thị cho phép người dùng chọn lệnh thích hợp hoặc (2) chọn lệnh Set Numbering Value
của nút Numbering trong thẻ Home  hộp thoại Set Numbering Value hiển thị.

Hình 3-59: Thay đổi số thứ tự của số tự động tăng


Ý nghĩa hộp thoại Set Numbering Value:
- Start new list: bắt đầu danh sách mới.
- Set value to: xác định giá trị bắt đầu cho danh sách mới.
- Continue from previous list: tiếp tục đánh số theo danh sách trước.
111
Văn bản phân cấp

- Chọn thẻ Home  nhóm Paragraph  chọn Multilevel List  một danh
mục hiển thị, cung cấp các dạng đánh số tự động cho văn bản phân cấp, người
dùng chọn kiểu thích hợp.
- Nếu không muốn đánh danh sách tự động, chọn ô None hoặc click nút Multilevel

List trên thanh Ribbon.


- Để thay đổi định dạng số tự động cho văn bản phân cấp, chọn Define New
Multilevel List. Hộp thoại Define New Multilevel List hiển thị.

Hình 3-60: Văn bản phân cấp


Ý nghĩa hộp thoại Define New Multilevel List:
- Chọn từng cấp văn bản trong khung Level, sau đó định dạng cho cấp văn bản
(thực hiện giống số tự động tăng).
- Tiếp tục cho đến hết các cấp trong văn bản.
112
Lưu ý:
- Để đi ra cấp lớn hơn chọn: Decrease Indent.
- Để lùi vào cấp nhỏ hơn chọn: Increase Indent.
3.3.7. Đường viền và đánh bóng

Tạo khung viền cho đoạn


- Chọn văn bản muốn tạo khung viền.

- Chọn thẻ Home  nhóm Paragraph  click dấu mũi tên ở nút Border 
chọn lệnh Borders and Shading để thực hiện đóng khung.

Hình 3-61: Đóng khung đoạn

Để hủy bỏ đóng khung, người dùng chọn nút None


trong hộp thoại Borders and Shading hoặc chọn lệnh No
Border ở nút Border.

Tạo màu nền cho văn bản


- Chọn văn bản muốn tô nền.
- Chọn thẻ Home  nhóm Paragraph  click mũi tên

của nút Shading để lựa chọn màu nền được liệt kê. Nếu người dùng muốn
định nghĩa màu nền khác, chọn lệnh More Color.
- Hoặc thực hiện tô nền ở thẻ Shading của hộp thoại Borders and Shading.
113
Hình 3-62: Tạo màu nền cho đoạn văn

Hình 3-63: Hộp thoại Shading - hiệu chỉnh màu nền


3.3.1. Quản lý định dạng
MS Word 2013 cho phép người dùng quản lý tất cả các định dạng được sử dụng
trong tài liệu bằng chức năng Reveal Formatting.

114
Bảng Reveal Formatting lưu trữ các
thông tin định dạng về các đoạn văn bản như
font chữ, các định dạng đoạn như canh lề, thụt
lề đoạn, khoảng cách giữa các đoạn… Bảng
thông tin này giúp người dùng dễ dàng nhận
thấy định dạng khác nhau giữa các đoạn văn
bản trong tài liệu.
Để hiển thị/tắt bảng Reveal Formatting
nhấn tổ hợp phím Shift + F1.
Nếu muốn xem chi tiết từng định dạng:
trong bảng Reveal Formatting, click chọn định
muốn xem chi tiết  hộp thoại tương ứng định
dạng sẽ hiển thị. Hình 3-64: Hộp thoại quản lý định dạng

3.4. CHÈN KÝ TỰ ĐẶC BIỆT VÀ ĐỐI TƯỢNG ĐỒ HỌA


3.4.1. Chèn ký tự đặc biệt
- Đặt con trỏ tại vị trí muốn chèn ký tự đặc biệt.
- Chọn thẻ Insert  nhóm Symbols  chọn lệnh
Symbol  Word liệt kê danh sách các ký tự đặc biệt
đã được dùng trước đây, người dùng chọn ký hiệu
thích hợp.
- Để chọn ký tự khác, chọn mục More Symbols… 
Hộp thoại Symbol hiển thị, chọn font chữ có chứa
các ký hiệu muốn chèn, chọn ký hiệu cần chèn và
Hình 3-65: Chèn Symbol
nhấn nút Insert (hoặc nhấn đúp chuột vào ký hiệu trên thẻ Insert

muốn chèn).
- Để chèn ký tự đặc biệt như Copyright ©, Registered ®, Trademark ™, ...: chọn thẻ
Special Characters của hộp thoại Symbol.

115
Hình 3-66: Hộp thoại Symbol để chèn ký tự đặc biệt
Gán tổ hợp phím tắt cho ký tự đặc biệt
Chọn ký tự đặc biệt muốn gán phím tắt, click nút Shortcut Key…  nhấn tổ hợp
phím tắt vào khung Press new shortcut key  nhấn nút Assign.
Gở bỏ phím tắt đã gán cho ký tự:
- Chọn ký tự đặc biệt có phím tắt muốn gở bỏ  click nút Shortcut Key…
- Trong khung Current keys chọn tổ hợp phím tắt muốn gỡ bỏ  nhấn nút Remove.

Hình 3-67: Cài đặt phím nóng cho ký tự đặc biệt


116
3.4.2. Thêm minh họa cho tài liệu

Chèn hình ảnh


a. Chèn hình từ thư viện hình trực tuyến
Chọn thẻ Insert  nhóm Illustrations  chọn Online Pictures  hộp thoại
Insert Picture hiển thị cho phép người dùng nhập chủ đề để tìm hình  chọn hình
thích hợp và nhấn nút Insert.

Hình 3-68: Chèn hình từ thư viện hình trực tuyến


b. Chèn hình từ tập tin có sẳn
Chọn thẻ Insert  nhóm Illustrations  chọn Pictures  hộp thoại Insert
Picture hiển thị  chọn vị trí có chứa hình, chọn hình thích hợp và nhấn nút Insert.

Hình 3-69: Chèn hình có sẳn từ tập tin


117
c. Định dạng hình ảnh
Thực hiện định dạng hình ảnh ở thanh công cụ Picture Tools: chọn hình muốn
định dạng  thẻ Picture tools hiển thị.

Hình 3-70: Định dạng hình ảnh


Ý nghĩa các lệnh trong thẻ Picture
Nhóm lệnh Adjust
- Compress Picture: nén
dung lượng hình ảnh.
- Change Picture: thay đổi
hình ảnh khác.
- Corrections: hiệu chỉnh độ sáng, độ tương phản của hình ảnh.
- Color, Artistic Effects: đổi tông màu cho hình ảnh.
- Remove Background: loại bỏ nền của hình ảnh.
- Reset Picture: lấy lại tình trạng ban đầu của hình ảnh.

Nhóm lệnh Picture Styles


- Nhóm lệnh này liệt kê một
danh sách các kiểu đóng
khung cho hình ảnh, người
dùng chọn kiểu đóng khung
hình thích hợp.
- Picture Border: tạo khung viền cho hình ảnh.
- Picture Effects: tạo hiệu ứng cho hình ảnh (bóng đổ, 3D, phản chiếu …)
- Picture Layout: đây là cải tiến của MS Word 2013 cho phép người dùng chọn
các Layout cho hình ảnh theo nhiều chủ đề khác nhau.

118
Nhóm lệnh Arrange:
- Nhóm lệnh này nhằm quy định
vị trí hình ảnh so với văn bản.
- Position: vị trí hình ảnh so với
văn bản như hình ảnh nằm bên
trái văn bản, hình ảnh nằm bên phải văn bản, hình nằm giữa văn bản…
- Wrap Text: thiếp lập vị trí hình ảnh với nội dung văn
bản như nội dung văn bản bao chung quanh hình
ảnh (square), hình ảnh ẩn bên dưới nội dung văn
bản (behind text), hình ảnh chèn bên trên nội dung
văn bản (in front of text),…
- Align: canh lề hình.
- Rotate: xoay chiều hình ảnh.
Hình 3-71: Vị trí hình
Nhóm lệnh Size: ảnh với băn bản
- Size: thay đổi kích thước (Height, Widh) hình ảnh
trên tài liệu.
- Crop: xén hình. Chọn biểu tượng Crop  khi đó
hình ảnh sẽ được bao quanh các bởi các đường cắt,
người dùng click chuột tại những điểm này rồi kéo
đến vị trí cần thu hẹp hay mở rộng hình ảnh. Nếu muốn cắt hình theo những
khuôn mẫu cho sẳn, chọn lệnh Crop to Shape của lệnh Crop.

Chèn WordArt
a. Chèn WordArt
WordArt là kiểu chữ nghệ thuật.
Để chèn WortArt, thực hiện như sau:
- Đặt con trỏ tại vị trí muốn chèn.
- Chọn thẻ Insert  nhóm Text 
chọn WordArt  một danh sách các
mẫu chữ nghệ thuật hiển thị  chọn
một kiểu thích hợp và nhập nội
dung cho WordArt. Hình 3-72: Chèn WordArt

119
b. Hiệu chỉnh WordArt
Chọn đối tượng WordArt muốn
hiệu chỉnh  thanh lệnh Drawing
Tools hiển thị, thực hiện hiệu chỉnh
WordArt trong nhóm WordArt Styles
của thẻ Format.
Hình 3-73: Hiệu chỉnh WordArt
- Text Fill: chọn màu cho chữ

WordArt. Chọn vào dấu mũi tên của nút Text Fill để chọn màu thích hợp.
- Text Outline: chọn màu cho đường viền WordArt.
- Text Effect: chọn hiệu ứng cho WordArt.

Hình 3-74: Một số hiệu ứng thường dùng của WordArt


Ngoài ra, người dùng có thể hiệu chỉnh WordArt bằng cách chọn biểu tượng
Format Text Effects của nhóm WordArt Styles như hình sau đây:

120
Hình 3-75: Hộp thoại Format Text Effects của WordArt

Chèn đối tượng text


Đối tượng text gồm Text box và Shapes.
Text box là một khung bên trong có thể chứa hình ảnh, văn bản và có thể đặt ở
bất kỳ vị trí nào bên trong bảng. Shapes là các mẫu hình do MS Word định sẵn.
a. Chèn Text Box
- Chọn thẻ Insert  nhóm
Text  chọn Text box 
một danh sách các mẫu
Text Box hiển thị cho
người dùng lựa chọn.
- Vẽ Text Box trên trang
văn bản: chọn lệnh
Draw Text box , trỏ
chuột đổi thành biểu
tượng , nhấn giữ chuột
lên trang văn bản và kéo
để vẽ Text Box.
- Nhập nội dung Text
Box: nhấn chuột lên Text
Box và nhập nội dung Hình 3-76: Chèn text box vào tài liệu

tương tự như trên trang


văn bản. (trong Text Box có thể chèn hình ảnh, …).
- Nội dung trong Text Box cũng được hiệu chỉnh tương tự như trên văn bản.
121
b. Chèn Shape
Chọn thẻ Insert  nhóm Illustrations  chọn Shapes danh sách các mẫu
Shape hiển thị  chọn một đối tượng hình vẽ  con trỏ chuột sẽ hiển thị thành biểu
tượng , nhấn giữ chuột và kéo để thực hiện vẽ. (nhấn giữ phím Shift khi vẽ sẽ vẽ
đều đối tượng từ tâm).
Giới thiệu các nhóm Shape
- Recently Used Shapes: lưu giữ những
đối tượng vẽ được sử dụng nhiều nhất.
- Lines: đối tượng vẽ là đường thẳng
 Curve : vẽ đường cong. Để vẽ
đường cong, người dùng lần lượt
bấm chuột để ấn định điểm uốn
(muốn đường cong uốn chỗ nào
thì click chuột tại đó) và kéo chuột
tạo độ cong cho đường. Để kết
thúc, click chuột tại điểm khởi đầu
của đường cong hay nhấp đúp
chuột tại một điểm bất kỳ.
 Freeform : vẽ hình đa giác.

 Scribble : vẽ tự do.
- Basic Shapes: vẽ các đối tượng hình vẽ
cơ bản.
- Block Arrows: vẽ các hình vẽ thuộc
Hình 3-77: Các đối tượng Shape
dạng mũi tên khối.
- Flowchart: vẽ các hình vẽ dạng biểu đồ tiến trình.
- Callouts: vẽ các hình vẽ dạng lời thoại.
- Stars and Banners: vẽ các ngôi sao, biểu ngữ.
- New Drawing Canvas: nếu chọn, trên văn bản sẽ hiển thị một khung vẽ chứa
các đối tượng vẽ (nếu người dùng vẽ hình vẽ trong khung này, khi di chuyển
đến vị trí mới hoặc xem văn bản trên máy khác thì hình vẽ không xảy ra hiện
tượng lệch so với định dạng trang văn bản).

122
c. Nhập văn bản vào Shape
- Nhấn phải chuột lên Shape muốn nhập văn
bản.
- Chọn Add Text  con trỏ xuất hiện, nhập
văn bản.
d. Định dạng Text Box và Shape Hình 3-78: Nhập văn bản vào Shape

Để định dạng Text box và Shape, người dùng thực hiện hiệu chỉnh ở thẻ Format
của thanh công cụ Drawing Tools.

Hình 3-79: Định dạng text box và Shape


Định dạng cho text box và shape tương tự định dạng cho hình ảnh. Sau đây là
những nhóm lệnh riêng dành định dạng Textbox và Shape:
- Nhóm Shape styles để thay đổi nền cho text box và shape.
- Nhóm lệnh Text: dùng để thực hiện với nội dung của đối tượng text box và shape
như

 : đổi hướng văn bản.

 : canh vị trí nội dung văn bản trong text box và shape.

 : tạo liên kết giữa các đối tượng text.

Biểu đồ
a. Vẽ biểu đồ
Chọn thẻ Insert  nhóm Illustrations  chọn Chart  danh sách các mẫu biểu
đồ hiển thị  chọn kiểu biểu đồ thích hợp  nhấn OK.
Trên màn hình xuất hiện cửa sổ Excel với các thông số mặc định. Người dùng
thay đổi giá trị dữ liệu trong các ô sao cho thích hợp với biểu đồ cần thể hiện. Khi
thay đổi xong giá trị dữ liệu, thoát khỏi cửa sổ chương trình Excel.

123
Hình 3-80: Chèn biểu đồ vào tài liệu
b. Hiệu chỉnh biểu đồ

Hình 3-81: Biểu đồ được tạo trong MS Word 2013


Hiệu chỉnh biểu đồ được thực hiện ở thẻ Design và thẻ Format của thanh công
cụ Chart Tools hoặc thực hiện trực tiếp ở các biểu tượng bên phải biểu đồ.
Thẻ Design: thực hiện hiệu chỉnh tổng quan biểu đồ

Ý nghĩa các mục chọn:


- Change Chart Type: thay đổi biểu đồ đang hiển thị bằng mẫu biểu đồ khác.
- Select Data: hiệu chỉnh vùng giá trị vẽ biểu đồ.
- Edit Data: hiển thị của sổ Excel chứa giá trị thông số của biểu đồ.

124
- Quick Layout: lựa chọn cách bố trí dữ liệu hiển thị trong biểu đồ.
- Chart Styles: mẫu màu áp dụng cho cột hiển thị dữ liệu trong biểu đồ.
- Save As Template: lưu mẫu biểu đồ hiện hành để áp dụng lại lần sau.
- Add Chart Element: thêm các thành phần của biểu đồ như tiêu đề biểu đồ,
tiêu đề cho các trục dữ liệu,…
Thẻ Format: hiệu chỉnh cho từng đối tượng trên biểu đồ như màu, kiểu chữ ...

Hiệu chỉnh trực tiếp ở những nút lệnh bên phải biểu đồ như sau:

 (Layout Options): vị trí biểu đồ với văn bản.

 (Chart Elements): thêm các thành phần của biểu đồ.

 (Chart Styles): chỉnh sửa dạng biểu đồ.

 (Chart Filter): lọc dữ liệu hiển thị trên biểu đồ.

Đối tượng SmartArt


a. Chèn đối tượng SmartArt
Chọn thẻ Insert  nhóm Illustrations  chọn SmartArt  danh sách các mẫu
SmartArt hiển thị  chọn đối tượng thích hợp  nhấn OK .

Hình 3-82: Chèn SmartArt

125
Ý nghĩa các mục chọn trong hộp thoại SmartArt
- List: các dạng danh sách.
- Process: các dạng tiến trình.
- Cycle: biểu đồ chu trình.
- Herarchy: sơ đồ tổ chức.
- Relationship: các dạng lưu đồ quan hệ.
- Matrix: các dạng ma trận.
- Pyramid: lưu đồ hình tháp.
Mẫu SmartArt được chọn sẽ thể hiện trên trang văn bản như sau:

Hình 3-83: Ví dụ SmartArt


b. Chỉnh sửa SmartArt
Chọn mẫu SmartArt cần chỉnh sửa.
Thẻ Design

Ý nghĩa các mục chọn:


- Add Shape: chèn thêm ô nội dung vào lưu đồ.
- Add Bullet: chèn nút Bullet vào ô nội dung.
- Right to Left: di chuyển đến ô nội dung phía trái của ô nội dung đang chọn.
- Promote: di chuyển ô nội dung đang chọn lên trên một vị trí.
- Demote: di chyển ô nội dung đang chọn xuống dưới một vị trí.
- Text Pane: hiển thị hộp thoại văn bản các ô nội dung của lưu đồ.
- Layouts: thay đổi mẫu lưu đồ.
- Change Colors: lựa chọn thay đổi màu sắc cho lưu đồ.
- SmartArt Styles: chọn kiểu mẫu cho ô nội dung.
- Reset Graphic: quay lại định dạng ban đầu của lưu đồ đang áp dụng.
126
Thẻ Format

Ý nghĩa các mục chọn:


- Nhóm Shapes:
 Change Shape: thay đổi ô nội dung bằng các đối tượng vẽ.
 Larger/Smaller: thay đổi kích thước ô nội dung đang chọn.
- Nhóm Shape Styles: các mẫu hiệu ứng cho ô nội dung.
- Nhóm WordArt Styles: gồm các mẫu hiệu ứng kiểu chữ cho nội dung của ô.
 Text Fill: màu nền cho nội dung chữ.
 Text Outline: màu viền cho nội dung chữ.
 Text Effects: hiệu ứng nội dung chữ.
- Nhóm Arrange, Size: tương tự như hiệu chỉnh Picture.

Công thức toán học (Equation)

- Chọn thẻ Insert  nhóm


Symbols  Equation  danh
sách các biểu thức toán học
hiển thị, chọn một mẫu công
thức thích hợp.
- Nếu không thích dùng các mẫu
biểu thức toán học có sẵn, chọn
lệnh Insert New Equation, trên
trang văn bản sẽ hiển thị một
khung soạn thảo công thức

 chọn
đối tượng toán học trong thẻ
Design để chèn vào công thức.
Hình 3-84: Chèn công thức toán học

127
Hình 3-85: Thẻ Design Equation
Ý nghĩa các mục chọn trên thẻ Design Equation:
- Equation: lựa chọn mẫu biểu thức toán học khác với biểu thức đang lựa chọn.
- Symbols: chèn các ký tự đặc biệt của toán học.
- Structures: chèn các cấu trúc toán học như phân số, tích phân, lũy thừa,…

Sắp xếp, gom nhóm, cố định các đối tượng đồ họa


Thứ tự các đối tượng đồ họa
Mặc định đối tượng tạo ra sẽ nằm đè lên đối tượng tạo trước. Để thay đổi thứ tự
này, người dùng click phải trên đối tượng muốn thay đổi thứ tự, chọn lệnh thích hợp.
- Bring to Front: đưa đối tượng lên lớp trên cùng;
- Send to Back: đưa đối tượng xuống lớp dưới cùng;
- Bring Forward: đưa đối tượng lên trên một lớp;
- Send Backward: đưa đối tượng xuống dưới một lớp;
- Bring to Front of Text: đưa đối tượng lên trên văn bản;
- Send Behind Text: đưa đối tượng xuống dưới văn bản.
Nhóm/phân rã các đối tượng
Chọn các đối tượng cần nhóm lại thành một, click phải chuột chọn Group 
chọn lệnh Group.
Để phân rã các đối tượng đã nhóm: chọn đối tượng cần phân rã, click phải chuột
chọn Group  chọn lệnh UnGroup.
Ấn định văn bản bao quanh đối tượng
Chọn đối tượng muốn ấn định văn bản bao quanh, chọn Text Wrapping  chọn
kiểu văn bản bao quanh đối tượng như sau:
- In line with text: đối tượng nằm cùng dòng với văn bản.
- Square: văn bản bao quanh đối tượng theo khung hình vuông.
- Tight: văn bản bao quanh đối tượng theo một đường biên giới hạn đối tượng.
- Behind text: đối tượng nằm ẩn sau văn bản.
- In front of text: đối tượng nằm đè lên văn bản.

128
Chụp ảnh cửa sổ, ứng dụng đưa vào tài liệu
MS Word 2013 hỗ trợ người dùng chụp hình các cửa sổ ứng dụng đang làm việc
bằng chức năng Screenshot. Khi chọn lệnh Screenshot, danh sách các cửa sổ ứng dụng
đang mở, người dùng nhấn chuột vào hình muốn đưa vào làm minh họa cho tài liệu.
Nếu chỉ muốn chụp hình một phần cửa sổ ứng dụng: chọn lệnh Screen Clipping..
Khi chọn lệnh này màn hình máy tính sẽ mờ đi và con trỏ chuyển thành dấu cộng màu
đen người dùng nhấp chuột và khoanh một vùng cần chụp vùng đó sẽ sáng lên và ngay
khi thả chuột người dùng sẽ có được một bức ảnh chèn vào văn bản là vùng vừa chọn.

Hình 3-86: Chụp ảnh cửa sổ (Screenshot)

Tạo tiêu đề cho đối tượng


Tiêu đề (caption) là một đoạn văn
bản dùng để mô tả một đối tượng nào đó
và nằm dưới hoặc nằm trên đối tượng đó
như tiêu đề hình ảnh hoặc tiêu đề bảng
biểu,… Thao tác thực hiện:
- Chọn đối tượng muốn tạo tiêu đề.
- Chọn thẻ References  nhóm
Captions  chọn lệnh Insert
Hình 3-87: Tạo tiêu đề cho đối tượng
Caption  Hộp thoại Caption
hiển thị.
129
Ý nghĩa hộp thoại Caption:
- Nút New label: tạo tiêu đề mới.
- Nút Delete label: xóa tiêu đề đã có.
- Nút Numbering… : định dạng đánh số thứ tự cho Caption.
Lưu ý: để xóa Caption chỉ cần quét khối chọn Caption và nhấn phím Delete để xóa.

3.5. BẢNG BIỂU TRONG MS WORD


3.5.1. Tạo mới bảng
Người dùng có thể thêm bảng biểu (table) trong
tài liệu theo các cách sau đây:

Sử dụng nút lệnh Insert Table trên


thanh Ribbon
- Đưa con trỏ đến vị trí muốn tạo bảng.
- Chọn thẻ Insert  nhóm Tables  chọn Table
 một khung lưới hiển thị  kéo con trỏ vào
khung lưới để chọn số dòng, số cột cho bảng.

Sử dụng hộp thoại Insert Table


- Đưa con trỏ đến vị trí muốn tạo bảng.
- Chọn thẻ Insert  nhóm Tables  chọn Table
 chọn lệnh Insert Table…  Hộp thoại
Insert Table hiển thị. Hình 3-88: Nút lệnh Table trên
thanh Ribbon
Ý nghĩa hộp thoại Insert Table
- Khung Number of columns, Number of
rows: nhập vào số dòng, số cột cho bảng.
- Khung Fixed column width: nhập vào bề
rộng cột, nếu chọn Auto thì Word sẽ tự
động chia đều bề ngang của trang cho số
cột vừa khai báo.
- AutoFit to contents: tự động điều chỉnh độ
rông cột vừa với nội dung văn bản.
- AutoFit to window: tự động điều chỉnh độ
rộng cột vừa với cửa sổ làm việc.
Hình 3-89: Hộp thoại Insert Table

130
Sử dụng công cụ Draw Table
- Chọn thẻ Insert  nhóm Tables  Table  Draw Table  con trỏ chuột biến

thành cây bút , kéo chuột để vẽ bảng.


- Nhấn phím Esc hay click nút Draw Table trong thẻ Design để kết thúc tạo bảng.

Nhúng bảng từ MS Excel


Để thêm bảng biểu vào tài liệu, ngoài cách tạo bảng trong Word như trên, MS
Word 2013 cho người dùng liên kết bảng từ phần mềm MS Excel. Khi liên kết bảng từ
MS Excel người dùng có thể thao tác, tính toán trên bảng giống như đang làm việc trực
tiếp với MS Excel.
Cách thực hiện như sau: chọn lệnh Excel Spreadsheet từ lệnh Table của thẻ Insert.
3.5.2. Hiệu chỉnh bảng

Di chuyển con trỏ trong bảng


- Di chuyển nhanh đến một ô: click chuột vào ô đó.
- Di chuyển đến ô kế tiếp: nhấn phím tab.
- Nếu con trỏ nằm ở ô cuối cùng bên phải, nhấn phím tab sẽ tạo thêm một dòng mới.

Di chuyển bảng
Đưa trỏ chuột đến bảng cần di
chuyển  góc trái của bảng xuất hiện biểu
tượng , nhấn chuột lên biểu tượng này
Hình 3-90: Thao tác di chuyển bảng
và kéo để di chuyển bảng.

Thao tác chọn trong bảng


 Chọn một hay nhiều ô
- Đưa con trỏ vào ô muốn chọn, nhấn tổ hợp phím Shift + End để chọn một ô.
- Hoặc đưa con trỏ chuột vào bên trong cạnh trái của ô muốn chọn, con trỏ chuột
trở thành và nhấn chuột.
- Đưa con trỏ vào ô chọn, chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout Select Cell.
 Chọn một hay nhiều dòng
- Đưa con trỏ vào ô đầu tiên của dòng muốn chọn, nhấn giữ tổ hợp phím
Shift+Alt+End.

131
- Hoặc đưa con trỏ chuột ra ngoài cạnh trái của dòng muốn chọn, con trỏ chuột trở

thành và nhấn chuột hay nhấn đôi chuột tại một ô bất kỳ trong dòng.
- Đưa con trỏ vào dòng muốn chọn  thẻ Table Tools  thẻ Layout  Select Row.
 Chọn một hay nhiều cột
- Đưa con trỏ vào ô đầu tiên của cột muốn chọn, nhấn tổ hợp phím
Shift+Alt+PageDown.
- Hoặc con trỏ chuột vào cạnh trên cùng của cột muốn chọn, con trỏ chuột trở thành
 và nhấn chuột (hay giữ phím Alt) và nhấn chuột tại một ô bất kỳ trong cột.
- Đưa con trỏ vào dòng muốn chọn, chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout  Select
Column.
 Chọn cả bảng
- Giữ phím Alt và nhấp đôi chuột tại ô bất kỳ trong cột.
- Hoặc đưa con trỏ chuột vào bảng, click nút để chọn bảng.
- Đưa con trỏ vào bảng, chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout  Select Table.

Điều chỉnh độ rộng cột, dòng


Người dùng có thể thực hiện các cách sau đây:
- Cách 1: đưa trỏ chuột đến đường phân cách của cột (hoặc dòng) cho đến khi con

trỏ chuột trở thành (phân cách cột) hoặc (phân cách dòng). Nhấn và kéo
chuột qua trái/phải để thay đổi kích thước.
- Cách 2: nhấn giữ chuột lên biểu tượng (cho cột) hoặc (cho dòng) trên thanh
thước và kéo để thay đổi kích thước của cột hoặc dòng.
- Cách 3: chọn các cột muốn có cùng chiều rộng (hoặc các dòng muốn có cùng
chiều cao)  chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout  nhóm Cell Size, nhập giá trị
vào ô Width (hoặc Height).

Hình 3-91: Thao tác điều chỉnh độ rộng cột, dòng trong bảng
132
Phóng to, thu nhỏ kích thước bảng
Đưa trỏ chuột đến bảng cần thay đổi
kích thước cho đến khi góc dưới phải của
bảng hiển thị biểu tượng . Nhấn giữ chuột
Hình 3-92: Thay đổi kích thước bảng
vào biểu tượng này và kéo để phóng to hay
thu nhỏ bảng.

Thêm, xóa các thành phần của bảng


a. Thêm ô vào bảng
- Chọn các ô muốn thêm.
- Chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout  nhóm Row & Column  click nút Insert
Cell. Hộp thoại Insert Cells hiển thị.

Hình 3-93: Hộp thoại Insert Cells


Ý nghĩa hộp thoại Insert Cells:
- Shift cells right: chèn thêm các ô vào bên trái của ô đã chọn và đẩy các ô chọn
qua bên phải.
- Shift cells down: chèn thêm các ô vào bên trên của ô đã chọn và đẩy các ô chọn
xuống dưới.
- Insert entries row: chèn thêm dòng.
- Insert entries column: chèn thêm cột.
b. Thêm dòng vào bảng
- Chọn số dòng muốn thêm vào bảng.

133
- Nhấn phải chuột chọn lệnh Insert hoặc chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout 
Row & Column, có hai tùy chọn:
 Insert Above: thêm bên trên các dòng đang chọn.
 Insert Below: thêm bên dưới các dòng đang chọn.

Hình 3-94: Thao tác thêm dòng vào bảng


c. Thêm cột vào bảng
- Chọn số cột muốn thêm vào bảng.
- Nhấn phải chuột chọn lệnh Insert hoặc chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout 
Row & Column  chọn Insert Left để thêm cột bên trái các cột đang chọn hoặc
Insert Right: thêm cột bên phải các cột đang chọn.

Hình 3-95: Thao tác thêm cột vào bảng

Xoá ô, cột, dòng, bảng


a. Xóa ô
Chọn các ô muốn xóa. Nhấn phải chuột chọn lệnh Delete Cells hoặc chọn thẻ
Table Tools  thẻ Layout  nhóm Row & Column  chọn lệnh Delete  Delete
Cells…  hộp thoại Delete Cells hiển thị.
Ý nghĩa Hộp thoại Delete Cells:
- Shift cells left: xóa ô đã chọn
và đẩy ô bên phải qua trái.
- Shift cells up: xóa ô đã chọn
và đẩy ô bên dưới lên trên.
- Delete entries row: xóa bỏ
dòng.
- Delete entries column: xóa Hình 3-96: Xóa ô trong bảng
bỏ cột.

134
b. Xóa cột/ dòng
Chọn các cột/dòng muốn xóa  nhấn phải chuột chọn Delete Columns/Delete
Rows hoặc chọn thẻ Table Tools  Layout  Row & Column  Delete  Delete
Rows/Delete Columns.
c. Xóa bảng
Chọn bảng muốn xóa, chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout  Row & Colum 
Delete  Delete table hoặc nhấn phải chuột và chọn lệnh Delete Table.
3.5.3. Các thao tác trên bảng

Trộn/gộp nhiều ô thành 1 ô (Merge cells)


- Chọn các ô muốn gộp lại thành một.
- Chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout  nhóm Merge chọn lệnh Merge Cells hoặc
nhấn phải chuột và chọn lệnh Merge Cells.

Hình 3-97: Lệnh Merge Cells trên thanh Ribbon

Tách một ô thành nhiều ô (Split cell)


- Chọn ô muốn tách, chọn thẻ Table Tools  thẻ
Layout  nhóm Merge Split Cells hoặc nhấn
phải chuột và chọn lệnh Split Cells  Hộp thoại
Split Cells hiển thị.
- Khung Number of columns/ Number of rows:
nhập vào số cột/dòng muốn chia. Hình 3-98: Hộp thoại Split Cells

Tách 1 bảng thành 2 bảng


Đưa con trỏ nằm trên dòng mà từ vị trí này muốn tách bảng, chọn thẻ Table Tools
 thẻ Layout  Merge Split Table hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl + Shift + Enter.

Đóng khung, tô nền bảng


Thực hiện đóng khung, tô nền bảng ở thẻ Design của thanh công cụ Table Tools.

135
Hình 3-99: Đóng khung, tô nền bảng
- Chọn ô/ dòng/ cột/ bảng muốn đóng khung/ tô nền.
- Chọn kiểu đóng khung bảng ờ nhóm Table Style, hoặc thực hiện đóng khung bảng
ở nhóm Borders.
- Để tô nền, thực hiện ở lệnh Shading.
- Ngoài ra, người dùng có thể thực hiện đóng khung, tô nền ở hộp thoại Border and
Shading.
3.5.4. Nội dung trong bảng
Để thao tác với nội dung văn bản trong bảng, người dùng thực hiện ở nhóm
Alignment và nhóm Data trong thẻ Layout của thanh công cụ Table Tools.

Hình 3-100: Thao tác với nội dung trong bảng

Đổi hướng văn bản trong ô


- Chọn các ô muốn đổi hướng văn bản.
- Chọn lệnh Text Direction trong nhóm Alignment của thẻ Layout, hoặc nhấn phải
chuột  chọn lệnh Text Direction  chọn hướng cho văn bản.

Canh lề văn bản


- Chọn các ô muốn canh lề.
- Thực hiện trong nhóm Alignment của thẻ Layout, hoặc nhấn phải chuột  chọn
lệnh Cell Alignment  chọn kiểu canh lề thích hợp.

Tạo tiêu đề cho bảng


Trường hợp tài liệu có chứa một bảng lớn thể hiện trên nhiều trang, người dùng
nên tạo tiêu đề cho bảng, cách thực hiện như sau:

136
- Chọn hàng muốn tạo tiêu đề trong bảng, chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout 
nhóm Data  lệnh Repeat Header Rows. Tiêu đề chỉ tạo ra khi nội dung của bảng
chuyển sang trang văn bản mới.
- Để xoá tiêu đề của bảng: chọn tiêu đề trên bảng, sau đó chọn lệnh Repeat Header
Rows trong nhóm lệnh Layout.

Sắp xếp thứ tự trong bảng


Chọn thẻ Table Tools  thẻ Layout  nhóm Data  chọn lệnh Sort, hộp thoại
Sort hiển thị.

Hình 3-101: Sắp xếp trong bảng

Tính toán trong bảng


MS Word cho phép thực
hiện một số phép tính đơn giản
trong bảng, thực hiện như sau:
- Đưa con trỏ vào ô chứa kết
quả tính toán.
- Chọn thẻ Layout  nhóm
Data  Formula  Hộp
thoại Formula hiển thị. Hình 3-102: Tính toán trong bảng
Ý nghĩa hộp thoại Formula
- Khung Formula: nhập công thức tính toán sau dấu =.
137
- Khung Number format: chọn dạng thể hiện kết quả tính toán.
- Khung Paste function: chọn hàm tính toán (Sum: tính tổng, Max: giá trị lớn nhất,
Min: giá trị nhỏ nhất, Product: phép tính nhân, ...).
- Địa chỉ phạm vi:
 ABOVE: gồm tất cả các ô chứa số nằm bên trên ô chứa kết quả.
 BELOW: gồm tất cả các ô chứa số nằm bên dưới ô chứa kết quả.
 LEFT: gồm tất cả các ô chứa số nằm bên trái ô chứa kết quả.
 RIGHT: gồm tất cả các ô chứa số nằm bên phải ô chứa kết quả.
Cập nhật kết quả tính toán:
Khi có chỉnh sửa các giá trị trong bảng, MS Word không tự động cập nhật kết
quả, người dùng phải nhấn phím F9 để cập nhật kết quả tính toán.

Chuyển bảng thành văn bản


- Chọn các hàng trong bảng cần chuyển sang dạng
văn bản.
- Chọn thẻ Layout  nhóm Data  Convert to
Text  hộp thoại Convert Table To Text hiển thị.
Ý nghĩa các mục chọn:
- Paragraph marks: mỗi ô được phân cách bởi dấu
ngắt đoạn.
- Tabs: mỗi ô được phân cách bởi một tab.
Hình 3-103: Chuyển bảng
- Commas: mỗi ô được phân cách bằng một dấu sang văn bản
phẩy (,).
- Other: mỗi ô được phân cách bởi một ký hiệu bất kỳ do người dùng nhập vào.

Chuyển văn bản thành bảng


- Chọn khối văn bản cần chuyển sang dạng bảng.
- Chọn thẻ Insert  nhóm Tables  Table  lệnh Convert Text to Table  Hộp
thoại Convert Text to Table hiển thị.

138
Hình 3-104: Chuyển từ văn bản sang bảng

3.6. ĐỊNH DẠNG CÁC TRANG TÀI LIỆU


3.6.1. Viền trang và tô màu trang

Tạo khung viền cho trang (Page Border)


Để đóng khung viền cho trang, người dùng thực hiện ở thẻ Page Borders của hộp
thoại Borders and Shading hoặc chọn thẻ Design  nhóm Page Background  chọn
lệnh Page Borders.

Hình 3-105: Tạo khung viền cho trang

139
Tạo màu nền cho trang
Chọn thẻ Design  nhóm Page
Background  chọn lệnh Page Color 
chọn màu nền.
Chọn hiệu ứng cho nền: chọn lệnh Fill
Effects… hộp thoại Fill Effects hiển thị,
người dùng có thể chọn hiệu ứng màu chuyển
sắc (thẻ Gradient), nền là hình có vân hoặc
hoa văn (thẻ Texture, thẻ Pattern) hay chọn
hình ảnh có sẳn làm nền cho trang (thẻ
Hình 3-106: Tạo màu nền cho trang
Picture).
Bỏ màu nền của trang: chọn lệnh No color.

Tạo trang bìa cho tài liệu


MS Word 2013 cung cấp nhiều mẫu trang bìa (cover page). Để chèn trang bìa
cho tài liệu, chọn lệnh Cover Page trong thẻ Insert  danh sách các dang trang bìa hiển
thị, click chọn dạng trang bìa thích hợp và chỉnh sửa thông tin cho trang bìa.

Hình 3-107: Chèn trang bìa (cover page)

140
3.6.2. Thêm hình mờ Watermart
Watermark giúp người dùng định dạng những dòng chữ mờ hoặc hình ảnh mờ nằm
dưới các ký tự trên tài liệu, nhằm giúp bảo vệ văn bản gốc của người dùng tránh sự sao
chép.
Thực hiện như sau: chọn thẻ Design  nhóm Page Background  chọn
Watermark  một danh sách mẫu Watermark được liệt kê, chọn Custom Watermark…
Hộp thoại Printed Watermark hiển thị.

Hình 3-108: Tạo Watermark


Ý nghĩa các mục chọn:
- No Watermark: loại bỏ, không áp dụng Watermark.
- Picture watermark: chọn hình từ ngoài để làm Watermark, người dùng nhấn
chuột chọn Select Picture và lựa chọn hình để làm Watermark.
- Text watermark: sử dụng ký tự để làm Watermark.
- Language: lựa chọn ngôn ngữ hiển thị.
- Text: nhập ký tự làm Watermark.
141
- Font: lựa chọn Font hiển thị cho ký tự Watermark.
- Size: lựa chọn kích cỡ hiển thị cho ký tự Watermark.
- Color: lựa chọn màu sắc cho ký tự Watermark.
- Diagonal: hiển thị Watermark theo đường chéo trên trang văn bản.
- Horizontal: hiển thị Watermark theo đường ngang trên trang văn bản.
Lựa chọn xong nhấn nút Apply để xem trước kết quả và nhấn nút OK để áp dụng.
3.6.3. Phân trang, phân đoạn

Định dạng trang


Người dùng thực hiện định dạng trang ở nhóm Page Setup của thẻ Page Layout
hoặc trong hộp thoại Page Setup.

Hình 3-109: Các lệnh định dạng trang


a. Khổ giấy
Chọn thẻ Page Layout  nhóm Page Setup  Size, một danh sách các khổ giấy
hiển thị, người dùng lựa chọn một khổ giấy thích hợp.
Nếu không thích sử dụng các khổ giấy được mặc định sẵn, người dùng chọn lệnh
More Paper Sizes để định riêng khổ giấy khác.
b. Kiểu giấy
Chọn thẻ Page Layout 
nhóm Page Setup  nút
Orientation  danh mục lệnh
hiển thị  chọn kiểu thích hợp.
c. Lề trang
Chọn thẻ Page Layout  Hình 3-110: Các dạng kiểu giấy

nhóm Page Setup  Margins. Một danh sách các lề trang hiển thị, người dùng lựa
chọn một mục thích hợp. Nếu muốn chọn một kiểu canh lề khác: chọn lệnh Custom
Margins.

142
Hình 3-111: Hộp thoại Page Setup
Ý nghĩa hộp thoại Page Setup:
- Khung Multiple Pages: thiết lập chế độ cho nhiều trang giấy.
 Normal: chế độ bình thường.
 Mirror margin: hai lề đối xứng nhau.
 2 pages per sheet: hai trang trên một tờ giấy.
 Book fold: kiểu cuốn sách gấp.
Thay đổi lề bằng thước
- Chuyển sang chế độ soạn thảo Page Layout.
- Đưa trỏ chuột đến biên của thước, con trỏ biến thành mũi tên hai chiều.

Hình 3-112: Thay đổi lề bằng thước


- Bấm và kéo biên thước sang trái/phải hay lên/xuống để thay đổi lề.
Chú ý: để có số đo chính xác, giữ phím Alt trong khi kéo.
143
Dàn trang
Chọn thẻ Page Layout  mở hộp thoại Page Setup, chọn thẻ Layout.

Hình 3-113: Thẻ Layout của hộp thoại Page Setup


Ý nghĩa thẻ Layout của hộp thoại Page Setup:
- Khung Section Start: quy định phân đoạn mới bắt đầu từ đầu.
 Continuous: trên cùng một trang với phân đoạn trước.
 New page: sang trang mới.
 New column: sang cột mới.
 Even page: sang trang chẵn kế tiếp.
- Khung Header and Footer: ấn định tiêu đề đầu trang và cuối trang.
 Different odd and even: trang chẵn và trang lẻ có tiêu đề trang khác nhau.
 Different first page: trang thứ nhất và các trang còn lại có tiêu đề khác nhau.
 From Edge: định vị trí cho tiêu đề đầu trang, cuối trang.
- Khung Vertical Alignment: các ấn định canh lề văn bản theo chiều đứng (trong
phạm vi giữa lề trên và lề dưới).
144
 Top: văn bản được canh từ lề trên của trang (mặc định).
 Center: văn bản được canh giữa lề trên và lề dưới trang.
 Justified: văn bản được trải rộng đều từ lề trên đến lề dưới trang.
- Nút Line Numbers: đánh số thứ tự dòng trong trang văn bản.

Phân trang
MS Word tự động sang trang khi đã đủ số hàng trên một trang. Tuy nhiên, việc
phân trang tự động này đôi khi không hợp lý như tiêu đề ở trang trước, nội dung ở trang
sau. Do đó, để tránh tình trạng này, người dùng có hai cách để phân trang lại như sau:
Cách 1: quy định cách điều khiển quá trình phân trang
- Chọn các đoạn cần phân trang lại.
- Chọn thẻ Home  mở hộp thoại Pragraph  chọn thẻ Line and Page Breaks.

Hình 3-114: Hộp thoại điều khiển phân trang


Khung Pagination: ấn định lại cách phân trang, gồm các lựa chọn sau:
 Widow/Orphan control: không cho một hàng lẻ loi của một đoạn xuất hiện ở
đầu mỗi trang hay cuối mỗi trang.
 Keep with next: không cho phép phân trang ở giữa các đoạn đã chọn và đoạn
kế sau đoạn này.
 Keep lines together: không phân trang ở giữa các đoạn đã chọn.
 Page break before: dấu phân trang ở trên của các đoạn đã chọn.
Cách 2: Chèn dấu ngắt trang
Đưa con trỏ đến vị trí muốn
phân trang  nhấn tổ hợp phím
Ctrl+Enter hoặc chọn thẻ Page
Layout  nhóm Page Setup 
Break  chọn lệnh Page trong mục
Page breaks. Hình 3-115: Lệnh Page Break

145
Phân đoạn
Phân đoạn dùng để chia tài liệu
ra làm nhiều phần, mỗi phần có thể
được định dạng riêng rẽ.
Để chèn một dấu ngắt phân đoạn
vào tài liệu, thực hiện:
- Đặt con trỏ tại vị trí muốn đặt
dấu ngắt phân đoạn.
- Chọn thẻ Page Layout  nhóm
Page Setup  lệnh Breaks 
trong mục Section breaks chọn
một trong các mục sau:
 Next page: phân đoạn bắt đầu
từ đầu trang kế tiếp
 Continuous: phân đoạn bắt
đầu sau phân đoạn kế trước
trên cùng một trang.
 Even Page: phân đoạn bắt
đầu từ trang chẵn kế tiếp.
 Odd Page: phân đoạn bắt đầu Hình 3-116: Chèn phân đoạn
từ trang lẻ kế tiếp.
Xóa bỏ một dấu ngắt phân đoạn
- Chọn thẻ Home  nhóm Paragraph  Show/Hide .
- Di chuyển con trỏ đến dấu phân đoạn muốn xóa (đường có tên Section Break).

- Nhấn phím Delete. Khi đó, phân đoạn này sẽ có định dạng của phân đoạn kế sau.
3.6.4. Số trang, tiêu đề đầu trang/cuối trang

Chèn số trang
Chọn thẻ Insert  nhóm Header & Footer  chọn lệnh Page Numbers, danh
mục các kiểu đánh số thứ tự cho trang hiển thị.
146
Ý nghĩa các mục chọn:
- Top of Page: số trang hiển thị ở đầu trang.
- Bottom of Page: số trang hiển thị ở cuối trang.
- Page Margins: số trang hiển thị ở lề trang.
- Current Position: số trang hiển thị ngay vị trí con trỏ soạn thảo văn bản.
- Format Page Numbers: mở hộp thoại Page Number Format để hiệu chỉnh lại số
thứ tự trang.
- Remove Page Numbers: bỏ đánh số trang.

Hình 3-117: Chèn số trang

Ý nghĩa hộp thoại Page Number Format:


- Number format: chọn một dạng thức cho số trang.
- Chọn lệnh Include chaper number nếu muốn số trang sẽ kèm theo số chương.
- Page numbering: chọn cách đánh số trang.
 Continue from previous section: số trang trong phân đoạn hiện tại được đánh số
tiếp theo phân đoạn trước.
 Start at: ấn định số trang bắt đầu.

147
Tiêu đề đầu trang và cuối trang
Tiêu đề đầu trang (Header), cuối trang (Footer) là phần văn bản chứa những
thông tin lặp đi lặp lại ở đầu và cuối mỗi trang như tên chương, tên sách, số trang, ....
Thao tác thực hiện:
- Chọn thẻ Insert  nhóm Header & Footer  chọn lệnh Header để tạo tiêu đề
đầu trang hoặc lệnh Footer để tạo tiêu đề cuối trang  danh sách các kiểu tiêu đề
đầu trang/cuối trang được hiển thị, chọn kiểu thích hợp hoặc chọn lệnh Edit
Header hay Edit Footer để tự tạo tiêu đề đầu trang hoặc cuối trang.
- Bỏ Header/Footer: chọn Remove Header hoặc Remove Footer.
Thanh công cụ Header & Footers

Hình 3-118: Thanh công cụ Header – Footer


Ý nghĩa các mục chọn:
- Nhóm Header & Footer:
 Page Number: chèn số trang vào Header/Footer.
 Header, Footer: chèn tiêu đề đầu trang, cuối trang.
- Nhóm Insert:
 Date & Time: chèn ngày tháng năm vào tiêu đề đầu trang, cuối trang.
 Document Info, Quick Parts: chèn vào tiêu đề đầu trang, cuối trang các thông
tin của tài liệu như tên tác giả, tiêu đề, đường dẫn của tập tin tài liệu…
 Online Pictures: chèn hình ảnh vào Header/Footer.
- Nhóm Navigation:
 Go to Header: di chuyển đến tiêu đề đầu trang để hiệu chỉnh.
 Go to Footer: di chuyển đến tiêu đề cuối trang để hiệu chỉnh.
 Link to Previous: kết nối định dạng với Header/Footer ở section trước.
- Nhóm Options:
 Different First Page: tiêu đề trang đầu tiên khác với tiêu đề các trang khác.
 Different Odd & Even Pages: tiêu đề khác biệt nhau giữa trang chẵn và lẻ.
 Show Document Text: hiển thị nội dung trang văn bản khi đang hiệu chỉnh
Header/Footer.
148
- Nhóm Position:
 Header from Top: khoảng cách giữa văn bản so với Header.
 Footer from Bottom: khoảng cách giữa văn bản so với Footer.
 Insert Alignment tab: chèn điểm canh cột.
- Close Header and Footer: đóng khung soạn thảo Header/Footer.

3.7. KIỂM DUYỆT TÀI LIỆU


3.7.1. Kiểm tra chính tả và ngữ pháp tiếng Anh
Chức năng Spelling giúp sửa lỗi chính tả
tiếng Anh theo cách viết của người Mỹ (như
center thay cho cente) sau khi đã nhập xong
văn bản. Thông thường, các lỗi chính tả có nét
gạch dưới màu đỏ, các lỗi ngữ pháp có nét gạch
dưới màu xanh lục. Thao tác thực hiện:
- Đưa con trỏ đến vị trí mà từ đó trở
xuống muốn kiểm tra lỗi chính tả.
- Chọn thẻ Review  nhóm Proofing 
chọn lệnh Spelling & Grammar (hoặc
nhấn phím F7)  hộp thoại Spelling
hiển thị.
Ý nghĩa hộp thoại Spelling & Grammar
- Nút Ignore: bỏ qua từ mà MS Word
nghi ngờ sai lỗi chính tả.
- Nút Ignore All: bỏ qua tất cả các từ MS Hình 3-119: Kiểm tra ngữ pháp,
Word nghi ngờ sai lỗi chính tả. lỗi chính tả tiếng Anh

- Nút Add: thêm từ vào từ điển của người dùng.


- Nút Change: thay thế từ đang chọn trong khung liệt kê.
- Nút Change All: thay thế tất cả các từ sai lỗi chính tả bằng từ đang chọn trong
khung liệt kê.
Lưu ý: nếu muốn MS Word kiểm tra lỗi chính tả và ngữ pháp tiếng Anh ngay trong khi
nhập liệu, người dùng thực hiện như sau:
- Chọn thẻ File  chọn Options  hộp thoại Word Options hiển thị  chọn thẻ
Proofing  chọn mục When correcting spelling and grammar in Word.
149
- Chọn ô Check spelling as you type để bật chức năng kiểm tra lỗi chính tả tự động.
- Chọn vào ô Mark grammar errors as you type để bật chức năng kiểm tra lỗi ngữ
pháp tự động.

Hình 3-120: Bật/tắt chức năng kiểm tra chính tả và ngữ pháp tiếng Anh
3.7.2. Sử dụng từ đồng nghĩa
MS Word 2013 sử dụng bộ từ điển có sẳn hoặc trực
tuyến đề tìm từ đồng nghĩa. Thực hiện như sau:
Cách 1:
- Click chọn từ cần tìm từ đồng nghĩa.
- Trong nhóm Profing của thẻ Review, chọn lệnh
Thesaurus  bảng Thesaurus liệt kê các từ đồng
nghĩa hiển thị
- Trong danh sách liệt kê này, nhấn phải chuột lên từ
muốn thay thế và chọn lệnh Insert.
Cách 2:
- Nhấn phải chuột tại từ cần tìm từ đồng nghĩa 
chọn lệnh Synonyms  một danh sách các từ đồng
nghĩa được liệt kê.
- Click chọn từ thích hợp. Hình 3-121: Tìm từ đồng nghĩa

150
3.7.3. Đánh dấu thay đổi trên tài liệu

Đánh dấu thay đổi


Chức năng đánh dấu thay đổi (Track Changes)
cho phép đánh dấu tất cả thay đổi từ việc thêm, xóa
hoặc định dạng văn bản, … trên tài liệu.
Thao tác thực hiện: chọn thẻ Review  nhóm
Hình 3-122: Đánh dấu thay đổi
Tracking  chọn lệnh Track Changes.
tài liệu
Để xem toàn bộ thay đổi trong tài liệu:
nhấn nút Reviewing Pane  cửa sổ Revisions
hiền thị, liệt kê danh sách tất cả các thay đổi trong
tài liệu. Người dùng click chuột vào thay đổi
muốn xem, Word sẽ cuộn tới phần tài liệu có
thay đổi đó.
Xem thử tài liệu khi thay đổi: chọn lệnh
Simple Markup trong nhóm Tracking.
Tắt chức năng đánh dấu thay đổi: nhấn nút Hình 3-123: Cửa sổ xem
các thay đổi trong tài liệu
Track Changes lần nữa.

Chấp nhận hoặc từ chối thay đổi trên tài liệu


Để chấp nhận hoặc từ chối những thay đổi
người dùng chọn thẻ Review  nhóm Changes.
- Accept: chấp nhận sự thay đổi.
- Reject: từ chối sự thay đổi.
- Previous: xem từng hiệu chỉnh theo hướng Hình 3-124: Chấp nhận/từ chối
lên trên tài liệu. thay đổi trên tài liệu
- Next: xem từng hiệu chỉnh theo hướng xuống cuối tài liệu.
3.7.4. Chèn ghi chú, chú thích

Chèn ghi chú


a. Footnote
Footnote là những ghi chú nhỏ kế bên văn
bản, giúp hiểu rõ hơn về văn bản đã trình bày.
Hình 3-125: Chèn Footnote

151
Footnote nằm ở ngay cuối trang có nội dung muốn ghi chú. Thao tác thực hiện:
- Đặt vị trí con trỏ chuột tại nội dung cần ghi chú.
- Chọn thẻ References  nhóm Footnotes  chọn lệnh Insert Footnote  nhập
nội dung ghi chú.
Lưu ý: trong một trang thứ tự đánh dấu ghi chú bắt đầu bằng số 1, 2, 3,…
b. Endnote
Endnote là những ghi chú nhỏ kế bên văn
bản, giúp hiểu rõ hơn về văn bản đã trình bày.
Endnote nằm ở trang cuối cùng của văn bản.
Thao tác thực hiện:
- Đặt vị trí con trỏ chuột tại vị trí cần tạo
Hình 3-126: Chèn Endnote
ghi chú.
- Chọn thẻ References  nhóm Footnotes  chọn lệnh Insert Endnote  nhập
nội dung ghi chú.
c. Loại bỏ ghi chú
- Quét khối chọn số thứ tự đánh dấu ghi chú cần loại bỏ.
- Nhấn phím Delete để bỏ ghi chú đang chọn, khi số thứ tự của ghi chú được bỏ
thì nội dung của ghi chú cũng tự động được loại bỏ theo.
Lưu ý:
- Trong một văn bản đánh dấu ghi chú bắt đầu bằng i, ii, iii,… Nếu muốn thay
đổi cách đánh dấu ghi chú, thực hiện trong hộp thoại Footnote and Endnote.
- Để xem lại tất cả các ghi chú trong tài liệu: Chọn thẻ References  nhóm
Footnotes  chọn lệnh Show Notes  hộp thoại Footnotes and Endnote hiển
thị. Trong hộp thoại này người dùng tùy chỉnh ký hiệu đánh dấu ghi chú.

152
Hình 3-127: Tùy chỉnh Footnote và Endnote

Chèn chú thích


Chú thích (comment) dùng để chèn thêm bình luận hoặc giải thích cho một vấn
đề nào đó. Thao tác thực hiện:
- Chọn văn bản muốn chèn chú thích.
- Chọn thẻ Review  nhóm Comments  New Comment.

Hình 3-128: Chèn chú thích


Xóa chú thích
- Chọn chú thích muốn xóa.
- Chọn thẻ Review  nhóm Comments  chọn lệnh Delete.
3.7.5. Tùy biến AutoCorrect
Chọn thẻ File  Options thẻ Proofing  chọn nút AutoCorrect Option  Hộp
thoại AutoCorrect hiển thị. Hộp thoại AutoCorrect gồm có các thẻ sau đây:
- Thẻ AutoCorrect: các tùy chọn tự động viết in, sửa lỗi, …

153
- Thẻ Math AutoCorrect: các tùy chọn thay đổi các biểu thức thành ký hiệu phù
hợp.
- Thẻ AutoFormat, thẻ AutoFormat As You Type: các tùy chọn tự động kiểu trình
bày cho tài liệu
- Thẻ Action: tùy chọn cho phép kích hoạt một số lệnh trong thanh trình đơn.
Trong những thẻ trên, thẻ AutoCorrect chứa những thao tác thường dùng khi soạn
thảo văn bản

Hình 3-129: Thẻ AutoCorrect của hộp thoại AutoCorrect

Ý nghĩa của hộp thoại AutoCorrect:


- Correct Two Initial Capitals: tự động sửa một từ có hai ký tự đầu tiên viết hoa
bằng cách đổi ký tự viết hoa thứ hai thành chữ thường.
- Capitalize first letter of sentences: tự động viết hoa ký tự đầu của câu.
- Capitalize first letter of table cells: tự động viết hoa ký tự trong ô của bảng.

154
- Capitalize names of day: tự động viết hoa ký tự đầu khi nhập thứ trong tuần bằng
tiếng Anh.
- Correct accidental usage of cAPS LOCK key: tự động sửa các từ bị lỗi khi đã bật
phím Caps Lock mà lại nhấn thêm Shift.
- Replace text as you type: bật tính năng AutoCorrect.
 Tạo mục từ AutoCorrect
Cách 1: tạo trực tiếp mục từ trong thẻ AutoCorrect
- Trong ô Replace, nhập tên mục từ (từ viết tắt).
- Trong ô With, nhập vào nội dung của mục từ.
- Click nút Add và OK.
Cách 2: tạo thông qua một nhóm từ hay một đoạn có sẵn
- Chọn đoạn văn bản muốn đưa vào AutoCorrect.
- Chọn thẻ File  Options thẻ Proofing  chọn nút AutoCorrect Option 
Hộp thoại AutoCorrect hiển thị khối văn bản chứa trong ô With.
- Trong ô Replace, nhập từ viết tắt cho đoạn văn bản.
- Click nút Add và nút OK.
 Tái hiện nội dung mục từ AutoCorrect
Nhập tên mục từ, kết thúc bằng khoảng trắng hoặc các dấu câu (dấu phẩy, dấu
chấm, …), nội dung của mục từ tự động hiển thị.
 Xóa mục từ AutoCorrect
Trong khung danh sách của hộp thoại AutoCorrect, chọn mục từ muốn xóa và
nhấn nút Delete.
3.7.6. Bảng tham khảo trích dẫn
Bảng tham khảo trích dẫn (Table of Authorities) là bảng liệt kê danh sách các nội
dung có tham khảo tài liệu trong văn bản. Để tạo bảng tham khảo trích dẫn, người dùng
cần tạo bảng thông tin trích dẫn trước.
Cách tạo bảng thông tin trích dẫn:
Chọn các thông tin tham khảo  thẻ References  nhóm Table of Authorities 
nhấn nút Mark Citation  hộp thoại Mark Citation hiển thị.

155
Hình 3-130: Tạo bảng thông tin trích dẫn

Ý nghĩa của hộp thoại Mark Citation:


- Khung Selected text: thông tin tham khảo đã chọn trên tài liệu.
- Khung Category: thông tin tham khảo sẽ được xếp vào phân loại nào.
- Khung Short citation: thu ngắn thông tin trích dẫn nếu cần thiết.
- Nút Next Citation: trích dẫn kế tiếp.
- Nút Mark: đánh dấu thông tin trích dẫn.
- Nút Mark All: đánh dấu tất cả thông tin trích dẫn.
- Nút Category: tạo phân loại mới cho thông tin trích dẫn.

Cách tạo bảng tham khảo trích dẫn:


Sau khi đã tạo các thông tin trích dẫn, để tạo bảng tham khảo trích dẫn người dùng
click chuột tại vị trí thích hợp  chọn thẻ References  nhóm Table of Authorities 
chọn lệnh Insert Table of Authorities  hộp thoại Table of Authorities hiển thị, khai báo
các thông tin sau đây:
- Chọn các phân loại sẽ được đưa vào bảng tham khảo trích dẫn ở khung Category.
- Chọn tùy chọn Keep Original Formatting nếu muốn giữ lại định dạng gốc.

156
Hình 3-131: Tạo bảng tham khảo trích dẫn

Khi có thay đổi nội dung thông tin tham khảo, người dùng phải chọn lệnh Update
Table trong nhóm Table of Authorities của thẻ References.
3.7.7. Chỉ mục
Chỉ mục (Index) là một danh sách tham khảo và được tổ chức theo từng chủ đề
hoặc theo từ khóa. Để tạo chỉ mục người dùng phải xác định cụm từ nào trong tài liệu
cần tạo chỉ mục.
Cách thực hiện như sau:
Xác định các cụm từ trong tài liệu cần tạo chỉ mục:
Chọn các thông tin muốn tạo chỉ mục  thẻ References  nhóm Index  nhấn
nút Mark Entry  hộp thoại Mark Index Entry hiển thị.

157
Hình 3-132: Xác định cụm từ tạo chỉ mục
Ý nghĩa của hộp thoại Mark Entry Index:
- Khung Main Entry: chỉ mục chính.
- Subentry: phân loại chỉ mục theo chủ đề hoặc từ khóa.
- Current page: đánh số trang trong bảng chỉ mục theo trang hiện tại.
- Page range: đánh số trang theo nhiều trang.
- Khung Page number format: định dạng số trang.
- Nút Mark: đánh dấu.
- Nút Mark all: đánh dấu tất cả.
Tạo bảng chỉ mục:
Sau khi đã tạo các chỉ mục, để tạo bảng chỉ mục người dùng click chuột tại vị trí
thích hợp  chọn thẻ References  nhóm Index  chọn lệnh Insert Index  hộp thoại
Index hiển thị, khai báo các thông tin sau đây:
- Chọn ngôn ngữ thể hiện trong bảng chỉ mục ở khung Language.
- Nếu muốn chia cột cho bảng chỉ mục: chọn số cột ở khung Columns.

158
Hình 3-133: Tạo bảng chỉ mục

3.8. IN TÀI LIỆU


3.8.1. In tài liệu
Chọn thẻ File  chọn lệnh Print. Người dùng thao tác trên hộp thoại in như sau:
- Khung Printer: chọn tên máy in trong hệ thống
- Khung Settings: thiết lập các thông số khi in:
 Print All Pages: in toàn bộ tài liệu.
 Print Current Page: in trang hiện tại.
 Only Print Odd Pages: in những trang lẻ.
 Only Print Even Pages: in những trang chẵn.
- Pages: chọn các trang sẽ in trong tài liệu. Ví dụ người dùng muốn in trang 1, trang
3, trang 4, trang 5 và trang 10, khai báo như sau: 1,3-5,10
- Portrait Orientation: hướng giấy in
 Portrait: giấy đứng.
 Landscape: giấy ngang.
- Custom Margins: thay đổi lề trang giấy.

159
Hình 3-134: In ấn
3.8.2. Fax tài liệu
MS Word 2013 hỗ trợ người dùng
fax tài liệu trực tiếp từ tập tin. Cách thực
hiện như sau:
Chọn thẻ File  chọn lệnh Print 
khung Printer chọn lệnh Fax  click nút
Print để fax tài liệu. Hộp thoại New Fax
hiển thị, điền các thông tin cần thiết và
nhấn nút Send để gửi.

Hình 3-135: Fax tài liệu

160
Hình 3-136: Hộp thoại Fax

3.9. QUẢN LÝ CÁC PHIÊN BẢN TÀI LIỆU


3.9.1. Quản lý phiên bản của tài liệu
MS Word 2013 tự động lưu bản nháp (Autorecover), mặc định Word thiết lập 10
phút lưu một lần, tuy nhiên người dùng có thể thay đổi thời gian lưu mặc định, cách thực
hiện như sau:
Chọn thẻ File  lệnh Options 
thay đổi thời gian tự động lưu ở khung
Save Autorecover information every trong
thẻ Save.
Để xem lại những phiên bản tài liệu Hình 3-137: Quản lý các phiên bản tài liệu
đã lưu trước đó, thẻ File  Info  một
danh sách các phiên bản được lưu trước đó hiển thị trong khung Versions  click vào
phiên bản muốn xem.
3.9.2. So sánh các phiên bản
Để so sánh điểm khác nhau giữa những phiên bản đã lưu, sử dụng chức năng
Manage Versions, theo đó tài liệu người dùng đang sử dụng được xem là tài liệu gốc
(Original Document) để so sánh và phiên bản xem lại là tài liệu so sánh (Revised
Document). Cách thực hiện như sau:
Trong khung Versions chọn phiên bản muốn so sánh  cửa sổ mới hiển thị. Trong
cửa sổ này, trên thanh Autosaved Version nhấn nút Compare để tiến hành so sánh.

161
Hình 3-138: So sánh các phiên bản

3.10. BẢO MẬT TÀI LIỆU


3.10.1. Cập nhật thuộc tính tài liệu
Để biết thông tin về tập tin tài liệu đang
làm việc, chọn thẻ File, Backstage View hiển thị
tất cả các thông tin như dung lượng (tính đến lần
lưu cuối cùng), số trang, số từ, thời gian chỉnh
sửa, thời gian tạo, thời gian lưu lần cuối, người
tạo…được thể hiện trong mục Info.
Người dùng có thể ghi các thông tin về
tài liệu như tác giả, tiêu đề tài liệu… bằng cách:
chọn thẻ File  lệnh Info  trong nút
Properties, chọn lệnh Advanced Properties.
Lưu ý: một số thông tin trong tài liệu sẽ được
cập nhật tự động khi khai báo thuộc tính tập tin, Hình 3-139: Thông tin về tài liệu ở
ví dụ như tiêu đề của tài liệu. Backstage View

Hình 3-140: Khai báo thuộc tính tập tin

162
3.10.2. Hạn chế thao tác biên tập và truy xuất tài liệu
a. Hạn chế thao tác biên tập tài liệu
Để hạn chế tài liệu bị chỉnh sửa nội dung, thay
đổi định dạng, … nhằm đảm bảo tài liệu được an
toàn, người dùng sử dụng chức năng Restrict
Editing. Cách thực hiện như sau:
- Chọn thẻ Review  nhóm Protect  chọn
lệnh Restrict Editing  hộp thoại Restrict
Editing hiển thị. Hoặc chọn thẻ File  Info 
chọn lệnh Restrict Editing trong nút Protect
Document.
- Chọn Limit formatting to a selection of styles
để bật chức năng hạn chế định dạng.
- Chọn Allow only this type of editing in the
document để cho phép thực hiện một số thao
tác với tài liệu như ghi chú, đánh dấu chỉnh
sửa tài liệu…(mặc định các thao tác này bị
khóa).
Hình 3-141: Hạn chế
- Chọn Yes, Start Enforcing Protection để thực
biên tập tài liệu
hiện các cài đặt trên  Word hiển thị hộp
thoại Start Enforcing Protection người dùng
khai báo mật khẩu để cài đặt khóa các thay
đổi trên.
b. Vô hiệu hóa hạn chế biên tập tài liệu
Để vô hiệu hóa tính năng hạn chế biên tập,
chỉnh sửa định dạng, người dùng mở hộp thoại
Restrict Editing và chọn nút Stop Protection. Hộp
thoại Unprotect Document hiển thị, nhập mật
khẩu để vô hiệu hóa chức năng hạn chế biên tập
tài liệu.
Hình 3-142: Bỏ tính năng hạn
chế biên tập tài liệu

163
c. Hạn chế truy xuất tài liệu
MS Word 2013 cho phép phân quyền truy xuất tài liệu bằng kỹ thuật Active
Directory Rights Management Services (AD RMS). Kỹ thuật này cho phép xác định
đối tượng nào được quyền mở, chỉnh sửa, in,…tài liệu. Tuy nhiên, để sử dụng tính
năng này người dùng phải đăng ký sử dụng dịch vụ của Microsoft.
Chọn thẻ File  Info  chọn lệnh Restrict Access trong nút Protect Document.
3.10.3. Thêm chữ ký điện tử cho tài liệu
Chữ ký điện tử (Digital Signature) là đoạn mã được đính kèm tài liệu.
- Đặt con trỏ vào vị trí muốn chèn chữ ký điện tử
- Chọn thẻ Insert  nhóm Text  chọn lệnh Microsoft Signature Line trong nút
Signature Line  hộp thoại Signature Setup hiển thị, người dùng khai báo những
thông tin cần thiết và nhấn nút OK để xác nhận.

Hình 3-143: Tạo chữ ký điện tử

Xóa chữ ký điện tử: nhấn phải tại dòng chữ ký điện tử và chọn lệnh Remove
Signature.
Lưu ý:
- Để thực hiện được các chức năng trong mục này như hạn chế truy xuất tài liệu, tạo
chữ ký điện tử,… người dùng phải đăng nhập tài khoản Microsoft.
- Để thực hiện việc tạo chữ ký điện tử, người dùng phải vô hiệu hóa tính năng hạn chế
biên tập tài liệu.

164
3.10.4. Đặt mật khẩu cho tài liệu
Chọn thẻ File  Info  chọn lệnh Encrypt with Password trong nút Protect
Document  hộp thoại Encrypt Document hiển thị, người dùng nhập mật khẩu.

Hình 3-144: Nhập mật khẩu cho tài liệu

3.11. TRỘN THƯ


Trộn thư (Mail merge) là công cụ quan trọng giúp ích rất nhiều cho nhân viên văn
phòng trong công việc in danh sách thư mời, giấy báo,… mà không cần nhập nhiều lần.
Để thực hiện trộn thư, người dùng cần phải có 2 tập tin:
- Tài liệu mẫu (Main Document): là tập tin dùng làm mẫu cho mỗi bản tài liệu in ra
(thư mời, giấy chứng nhận,...) trong đó có một số thông tin thay đổi cần để trống
như: họ tên, địa chỉ,...
- Tập tin nguồn (Data Source): chứa các thông tin sẽ điền vào các vị trí để trống cần
thiết trong tập tin mẫu.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Tạo tập tin dữ liệu nguồn
- Chọn thẻ Mailings  nhóm Start
Mail Merge  Select Recipients 
Type New List.
- Hộp thoại New Address List hiển thị,
chọn nút lệnh Customize Columns.
- Hộp thoại Customize Address List Hình 3-145: Tạo tập tin dữ liệu nguồn
hiển thị, chọn tên các trường trong
Field Names và nhấn Delete để xóa.
165
Hình 3-146: Hộp thoại Customize Address List
- Nhấn Add để đặt tên cho các trường mới trong Field Names.
- Nhấn OK.
- Nhập nội dung các dòng dữ liệu vào, khi nhập xong nhấn nút OK để hoàn tất .
Bước 2: Soạn thảo tài liệu mẫu
Ví dụ soạn thảo giấy mời sau

Bước 3: thực hiện trộn mẫu tin vào Giấy Mời:


- Chọn thẻ Mailings  Start Mail Merge  Step by Step Mail Merge Wizard.
Hộp thoại Mail Merge hiển thị.
- Step 1 of 6: chọn Letters và nhấn Next Starting document để qua bước kế tiếp.
- Step 2 of 6: chọn Use the current document và nhấn Next: Select recipients để qua
bước kế tiếp.

166
- Step 3 of 6: Chọn Use an existing list 
chọn tiếp Select a different list  chọn file
dữ liệu nguồn đã tạo  nhấn Open  chọn
Next Write your letter để qua bước kế tiếp.
- Step 4 of 6: đặt con trỏ văn bản tại vị trí cần
chèn tên khách mời  chọn More items 
Hộp thoại Insert Merge Field hiển thị 
chọn mục Họ_tên trong ô Fields (vì mục này
tương ứng vị trí với khách mời trong Giấy
Mời) và nhấn nút Insert để chèn. Tương tự Hình 3-147: Lệnh Step by Step Mail
cho các field còn lại. Merge Wizard

Giấy Mời hiển thị như sau:

- Chọn Next Preview your letters trong


bước 4 để tiếp tục bước kế tiếp.
- Step 5 of 6: chọn Next Complete the
merge để kết thúc việc trộn mẫu tin tài
liệu và qua bước kế tiếp là in dữ liệu sau
khi trộn xong.
Hình 3-148: Hộp thoại
- Step 6 of 6: chọn lệnh Edit Individual
Merge to New Document
Document để xuất ra file dữ liệu đã trộn
xong.

167
Hình 3-149: Các bước trộn thư

3.12. BẢNG MỤC LỤC (TOC)


3.12.1. Tạo bảng mục lục cho tài liệu
Mục lục là một danh sách các tiêu đề của
văn bản và số trang bắt đầu của tiêu đề. Word
cho phép tạo 9 cấp cho các tiêu đề của mục lục.
Thao tác thực hiện:
- Đưa con trỏ đến vị trí tiêu đề cần tạo bảng
Hình 3-150: Chọn level cho tiêu đề
mục lục. Chọn thẻ References  nhóm
Table of Contents Add Text  chọn level thích hợp cho tiêu đề đang chọn.

168
- Thao tác tương tự cho tất cả các tiêu đề còn lại.
- Di chuyển con trỏ văn bản đến vị trí cần chèn mục lục, chọn lệnh Table of Contents.
- Chọn những kiểu trình bày sẵn có hoặc tùy chọn chi tiết bằng cách nhấn chọn lệnh
Custom Table of Contents...  hộp thoại Table of Contents hiển thị.

Hình 3-151: Tạo mục lục cho tài liệu

Ý nghĩa các mục chọn trong hộp thoại Table of Contents:


- Khung Print Preview: xem trước bảng mục lục.
- Khung Web Preview: xem trước bảng mục lục ở dạng trang web.
- Show page number: hiển thị số trang trong bảng mục lục.
- Right align page numbers: canh lề phải số trang.

169
- Use hyperlinks instead of page numbers: có sử dụng liên kết từ mục lục tới trang
đặt Heading.
- Nút Formats: chọn kiểu cho mục lục.
- Show Levels: hiển thị đến cấp tiêu đề nào trong mục lục.
- Thẻ Leader: chọn ký tự nối giữa tiêu đề và số trang.
- Nút Modify: chỉnh sửa mục lục.
- Nút Option: mở hộp thoại Table of Contents Options để tùy chọn thêm một số
tính năng khác.
3.12.2. Cập nhật mục lục
Khi đã tạo mục lục, nếu có chỉnh sửa
tài liệu người dùng phải cập nhật bảng mục
lục. Cách thực hiện như sau:
- Chọn thẻ References  nhóm Table
of Contents  chọn Update Table
- Hoặc di chuyển đến bảng mục lục
Hình 3-152: Cập nhật mục lục
 click phải chuột  chọn lệnh
Update Table.
 Update pages numbers only: chỉ cập nhật số trang.
 Update entire table: cập nhật cả số trang và nội dung mục lục.

C. TÀI LIỆU HỌC TẬP

[1]. Tập bài giảng Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc biệt,
Trường Đại học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt.
[3]. Bài giảng, bài tập của giảng viên

D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN

CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN


1. Hãy nêu các nguyên tắc khi soạn thảo văn bản?
2. Trong MS Word có thể thực hiện việc in thư mời cho nhiều người không ?
3. Trong MS Word, có thể tạo mục lục tự động được không?

170
4. Để soạn thảo theo mẫu sau, có thể sử dụng những kỹ thuật nào?

5. Có thể tạo mục lục tự động cho hình ảnh không?


6. Hãy trình bày cách soạn thảo văn bản theo từng cột giống như tờ báo?
7. Để trình bày báo cáo đúng chuẩn báo cáo khoa học, cần những kỹ thuật nào?
8. Có cách nào nhập công thức toán học không?
9. Do nhu cầu cần đưa vào tài liệu sơ đồ minh họa, nhưng sơ đồ này quá lớn phải trình
bày trên giấy ngang. Vậy có thực hiện được không? Nếu được hãy trình bày cách thực
hiện?
10. Hãy trình bày cách quản lý cách phiên bản tài liệu?

NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN

BÀI TẬP 1: Chủ đề các thao tác cơ bản

a. Cài đặt Font chữ mặc định cho Ms Word như sau: font Times New Roman, kiểu chữ
thường, size 13.

b. Trong ổ D, tạo thư mục có tên là Bai Tap Word và cài đặt vị trí lưu trữ tập tin mặc
định cho MS Word là thư mục mới tạo.

c. Thiết lập chế độ tự động lưu của Word là 10 phút.

d. Thiết lập khổ giấy A4, giấy đứng. Lề trái: 2,5 cm; lề phải: 2 cm; lề trên: 2 cm; lề dưới:
2 cm.

e. Lưu tập tin với tên là BaiTap1.docx

f. Khai báo thuộc tính cho tập tin: chủ để Bài Tập tin học đại cương, tác giả là họ tên
của sinh viên.

g. Xuất tập tin đang soạn thảo với dạng tập tin pdf và lưu trong thư mục đã tạo ở câu b.

BÀI TẬP 2: Chủ đề định dạng đoạn, đường biên và bóng mờ


Soạn thảo văn bản và định dạng như sau:

171
BÀI TẬP 3: Chủ đề canh lề đoạn văn
Nhập và định dạng văn bản sau đây:

172
BÀI TẬP 4: Chủ đề chèn ký tự đặc biệt

BÀI TẬP 5: Chủ đề số tự động tăng, tạo ghi chú, thụt lề đoạn văn
Nhập và định dạng văn bản sau đây:

BÀI TẬP 6: Chủ đề điểm canh cột (tab)


Soạn thảo văn bản theo mẫu sau đây:

173
BÀI TẬP 7: Chủ đề điểm canh cột
Soạn thảo văn bản sau đây:

BÀI TẬP 8: Chủ đề văn bản chia cột (column)


Yêu cầu:
- Khổ giấy A4, giấy đứng, cách lề 2 cm.
- Soạn thảo văn bản sau đây và chỉnh sửa những đoạn định dạng chưa đúng chuẩn.

174
BÀI TẬP 9: Chủ đề chèn đối tượng đồ họa
Soạn thảo văn bản theo mẫu sau:

BÀI TẬP 10: Chủ đề chèn công thức toán học (Equation)
Soạn thảo các công thức toán học sau đây:

175
BÀI TẬP 11: Chủ đề chèn đối tượng text
Tạo phiếu bảo hành theo mẫu sau

BÀI TẬP 12: Chủ đề bảng biểu (table)


Tạo Phiếu đặt mua tạp chí theo mẫu sau

BÀI TẬP 13: Chủ đề tiêu đề đầu trang, cuối trang (Header, Footer)
Thiết lập tiêu đề cuối trang (tập tin có ít nhất 2 trang) như sau:
Trang 1: số trang được thiết lập theo định dạng i, ii, iii, …

Trang 2: số trang được thiết lập theo định dạng 1,2,3, …

176
BÀI TẬP 14: Chủ đề trộn in thư (Mail merge)
Tạo mẫu thư mời

Dữ liệu trộn vào thư mời như sau

177
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP
BÀI TẬP 1
Soạn thảo văn bản theo mẫu sau:

BÀI TẬP 2

178
BÀI TẬP 3
Soạn thảo văn bản theo mẫu sau:

179
BÀI TẬP 4
Tạo văn bản theo mẫu sau

180
BÀI TẬP 5
Tạo biên bản bàn giao hồ sơ
(Lưu ý: sinh viên tự chỉnh sửa những định dạng sai trong bảng biểu)

181
BÀI TẬP 6
Tạo hóa đơn bán hàng theo mẫu sau:

NHÓM BÀI TẬP ĐỊNH HƯỚNG MOS


BÀI TẬP 1
Tạo tập tin BaiTap1.docx và thực hiện những yêu cầu sau đây:
1. Tạo WordArt kiểu Fill – Blue, Accent 1, Shadow với nội dung “Phương pháp tự học”.
2. Chuyển WordArt vừa tạo sang dạng Curve Up
3. Tạo SmartArt dạng Cycle, kiểu Diverging Radial. Chèn thêm ba shape vào SmartArt,
sau đó nhập nội dung vào các khung text như mẫu sau đây:

SmartArt kiểu Diverging Radial SmartArt kiểu Radial Venn


182
4. Đổi màu SmartArt theo kiểu Colorful và chọn SmartArt Style là Inset.
5. Chuyển SmartArt Layout sang Radial Venn

BÀI TẬP 2
Tạo tập tin BaiTap2.docx và thực hiện những yêu cầu sau đây:

1. Nhập đoạn văn bản sau đây


Ghi nhớ bằng chữ viết tắt và hình ảnh
Lý do khiến đa số mọi người quên kiến thức nhanh chóng là vì mọi người cố gắng
ghi nhớ từ ngữ trong khi trí nhớ lại làm việc theo hình ảnh. Bí quyết nằm ở chỗ mỗi người
phải biết cách chuyển kiến thức thành hình ảnh để lưu vào não bộ một cách dễ dàng. Khi
muốn nhớ một cái gì đó mọi người cần chuẩn bị một quyển sổ nhỏ để ghi chú và một chiếc
bút để ghi điều quan trọng vào sổ ghi chú. Với cuốn sổ đó sẽ ghi nội dung chính mọi người
cần nhớ và nên ghi theo dạng sơ đồ tư duy sẽ giúp mọi người có cái nhìn tổng quan hơn về
nội dung cần nhớ. Khi mọi người ghi chép, mọi người đã nhớ một lần nữa. Với phương
pháp học tập này, hiệu quả ghi nhớ đạt được sẽ lớn hơn rất nhiều.

2. Trên tập tin mới soạn thảo, thực hiện các yêu cầu sau:

- Định dạng đoạn 1 như sau: văn bản canh giữa, size 16, chữ màu đỏ, phối màu
Gradient Dark Variations với kiểu Linear Up.

- Định dạng đoạn 2 như sau: văn bản canh đều 2 bên, dòng đầu tiên thụt lề 1 cm, dãn
dòng 1.5, dãn đoạn 12 pt

- Tìm và thay thế cụm từ “mọi người” thành “chúng ta”.

- Tạo footnote cho cụm từ “sơ đồ tư duy” với nội dung là (Mindmap).

- Chèn Picture có tên mindmap.png trong thư mục HinhBT trong ổ đĩa GiangVien
vào phía sau đoạn 2.

- Thay đổi kích thước của ảnh với chiều rộng là 15 cm.
- Định dạng Picture Style là Reflected Rounded Rectangle.

BÀI TẬP 3
1. Mở tập tin BaiTap2.docx lưu lại thành tập tin BaiTap3.docx
2. Chèn shape Horizontal Scroll.
3. Thay đổi kích thước của shape với chiều rộng là 16 cm, chiều cao 4 cm.
183
4. Định dạng Shape Style là Subtle Effect – Gold, Accent 4.
5. Chuyển nội dung “Ghi nhớ bằng chữ viết tắt và hình ảnh” vào trong shape vừa tạo.
6. Đoạn 2 chia làm 2 cột đều nhau, khoảng cách giữa 2 cột là 2 cm, có đường phân cách
ở giữa.
7. Tạo DropCap cho ký tự đầu tiên của đoạn 2 với số dòng rơi là 4 dòng, khoảng cách
giữa DropCap và văn bản còn lại là 1 cm.

BÀI TẬP 4
1. Mở tập tin BaiTap3.docx lưu lại thành tập tin BaiTap4.docx
2. Áp dụng Theme Slice cho tập tin.
3. Định dạng DropCap ký tự L có đường viền Square Dot 1pt, màu Blue, nền màu Green
với Pattern color White, style 50%.
4. Thiết lập trang giấy khổ A4, hướng giấy đứng, lề trái 2.5 cm, lề phải 2 cm, lề trên 2 cm,
lề dưới 2 cm.
5. Tạo Watermark với nội dung là họ tên sinh viên, font Arial, size 54, color Purple, layout
Diagonal.
6. Tạo Header với nội dung “Phương pháp ghi nhớ”.
7. Tạo Footer với họ tên sinh viên ở vị trí bên trái, chèn số trang ở vị trí bên phải.

BÀI TẬP 5
1. Nhập đoạn văn bản sau đây với font Arial, size 12, lưu tập tin với tên BaiTap5.docx

Lợi ích của làm việc nhóm trong môi trường doanh nghiệp
Với việc phát triển các nhóm làm việc, trước hết doanh nghiệp sẽ giải quyết được các vấn
đề phức tạp về chuyên môn trong từng công việc cụ thể. Bên cạnh đó mô hình nhóm sẽ
giúp doanh nghiệp:
Thực hiện tốt các mục tiêu lớn trong những điều kiện cụ thể;
Thực hiện những dự án lớn cần nhiều người tham gia;
Thực hiện các quy trình làm việc, kết nối liên phòng ban, liên công ty, giảm thiểu các thủ
tục, vướng mắc trong sự phối hợp giữa các bộ phận;
Tạo sự chủ động cho nhân viên, cấp trên có thể tin tưởng khi trao quyền cho một nhóm
làm việc;
Củng cố tinh thần hợp tác, đoàn kết giữa các thành viên, xây dựng văn hóa công sở và
văn hóa doanh nghiệp.
184
2. Thực hiện các yêu cầu sau:
a. Nội dung canh đều 2 bên, dãn đoạn 12pt, dãn dòng 1.5 lines.
b. Đoạn 1 định dạng WordArt với style Fill – Blue, Accent 1, Shadow, font size 24,
canh giữa. Shape style Intense Effect – Gold, Accent 4, cao 3.5 cm, rộng 16.5 cm.
c. Chuyển nội dung của WordArt trên thành chữ in hoa, khoảng cách giữa các ký tự
co lại 2pt.
d. Các đoạn từ “Thực hiện tốt các mục tiêu…” tới “… văn hóa doanh nghiệp” định
dạng bullet kiểu chấm tròn đặc.
e. Chèn Picture có tên Teamwork.jpg trong thư mục cho sẵn vào và để phía bên trái
đoạn “Với việc phát triển các nhóm làm việc…” với chiều rộng của ảnh là 4 cm,
style Snip Diagonal Corner White.
f. Chèn Picture có tên Teamwork2.gif trong thư mục cho sẵn vào và để phía bên dưới
nội dung đoạn từ “Thực hiện tốt các mục tiêu…” tới “… văn hóa doanh nghiệp” với
hiệu ứng Crisscross Etching.
3. Xuất tập tin với định dạng pdf theo tên BaiTap5.pdf

BÀI TẬP 6
1. Dùng định dạng Tab, nhập văn bản sau đây với font Arial, size 12, lưu tập tin với tên
BaiTap6.docx

STT Ngành nghề Tỉ lệ (%)

1 Kinh doanh - Bán hàng 22.28

2 Dịch vụ phục vụ 18.66

3 Dệt may - Giày da - Thủ công mỹ nghệ 6.39

4 Công nghệ thông tin 6.1

5 Vận tải – Kho bãi – Xuất nhập khẩu 4.78

6 Kinh doanh tài sản – Bất động sản 4.37

7 Cơ khí – Tự động hóa 3.35

8 Kiến trúc - Xây dựng - Môi trường 2.05

2. Dòng đầu tiên và các số thứ tự định dạng in đậm.


3. Dãn đoạn 12pt (paragraph).

185
4. Ngắt trang qua trang 2 và sao chép nội dung trong trang 1 qua trang 2.
5. Chuyển toàn bộ nội dung trang 2 sang dạng bảng (table) 3 cột và 9 dòng.
6. Tạo caption cho bảng với nội dung “Bảng 1: Cơ cấu nhu cầu nhân lực những ngành
nghề thu hút nhiều lao động 06 tháng cuối năm 2016”.
7. Định dạng bảng với độ cao các dòng là 1.5 cm, văn bản canh kiểu center left.
8. Đường viền ngoài (border) của bảng kiểu nét đôi màu Red, các đường viền bên trong
bảng kiểu nét đơn màu Blue.
9. Dòng đầu tiên tô nền màu Yellow, văn bản in đậm, canh kiểu center.
10. Các nội dung STT từ 1  8 canh kiểu center.
11. Dựa vào bảng này vẽ biểu đồ (chart) cột biểu thị nhu cầu nhân lực những ngành nghề
thu hút nhiều lao động 06 tháng cuối năm 2016.

BÀI TẬP 7
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Arial, size 12, lưu tập tin với tên BaiTap7.docx

2. Nội dung mục Bằng chữ định dạng in nghiêng màu xanh.
3. Xuất tập tin với định dạng pdf theo tên PhieuThu.pdf

BÀI TẬP 8
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Arial, size 12, lưu tập tin với tên BaiTap8.docx

186
2. Định dạng bảng với độ cao các dòng từ dòng 3 trở đi là 0.8 cm.
3. Đường viền ngoài của bảng kiểu nét đôi, các đường viền bên trong bảng kiểu nét đơn.
4. Dòng tiêu đề của bảng văn bản in đậm, canh kiểu center.
5. Dùng chức năng tính toán trong bảng, tính tồng tiền
6. Định dạng tổng số tiền in đậm và nghiêng.
7. Xuất tập tin với định dạng pdf theo tên PhieuXuatKho.pdf

BÀI TẬP 9
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Times New Roman, size 13, lưu tập tin với tên
BaiTap9.docx

187
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

ĐƠN XIN XÁC MINH VĂN BẰNG TỐT NGHIỆP


HỆ CHÍNH QUY
Kính gửi: - Ban Giám hiệu Trường Đại học Tài chính - Marketing
- Phòng Quản lý đào tạo

Tôi tên: ...........................................................................................................................

Ngày tháng năm sinh: .................................. Nơi sinh: ...................................................

Số CMND: ......................................................................................................................

Nơi ở thường trú: ............................................................................................................

........................................................................................................................................

Nơi ở tạm trú: ..................................................................................................................

........................................................................................................................................

Số điện thoại liên lạc: ......................................................................................................

Đã tốt nghiệp ngành: ................................... Chuyên ngành: ...........................................

Khoa: .......................................................... Lớp: ........................... Khóa học: ...........

Hôm nay tôi làm đơn này Kính mong Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý đào tạo kiểm
tra, xem xét và xác nhận cho tôi đã được tốt nghiệp hệ Đại học , Cao đẳng , Trung cấp
 chính quy của Trường.
Lý do tôi xin xác minh Bằng tốt nghiệp: ...............................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

Trong khi chờ đợi sự chấp thuận của quý trường tôi xin chân thành cảm ơn!

TP. HCM, ngày…tháng …năm 20...


Người làm đơn
(Ký, ghi rõ họ tên)
188
2. “CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM” định dạng in đậm, size 14.
3. “ĐƠN XIN XÁC MINH VĂN BẰNG TỐT NGHIỆP HỆ CHÍNH QUY” định dạng
in đậm, size 18.
4. Tạo footnote với nội dung “Lưu ý: Đơn này phải đính kèm đơn cớ mất có xác nhận
của Công an phường”
5. Thiết lập trang giấy khổ A4, hướng giấy đứng, lề trái 2.5 cm, lề phải 2.5 cm, lề trên 2
cm, lề dưới 2 cm.
6. Tạo Watermark với nội dung là ufm.edu.vn, font Arial, size 54, color Red, layout
Diagonal.
7. Xuất tập tin với định dạng pdf theo tên Donxacminh_VBTN.pdf

BÀI TẬP 10
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Times New Roman, size 13, lưu tập tin với tên
BaiTap10.docx
Tác dụng kỳ diệu của cây sen
Sen là loài cây rất quen thuộc với người Việt, hoa sen không chỉ đẹp, thơm mà các bộ
phận khác trên cây sen từ hạt, lá đến củ…đều có tác dụng chữa bệnh rất tốt.
Cánh hoa sen thường có khá nhiều cánh, bất kể là sen trắng hay sen hồng đều được sử
dụng để ngâm bồn (Spa trị liệu) rất hiệu quả trong thư giãn tinh thần, loại bỏ tế bào da
chết trong cơ thể, tái tạo da giúp da tươi trẻ. Đặc biệt, tinh dầu được chiết xuất từ cánh
hoa sen trắng còn được dùng dưỡng da và massage giúp lưu thông khí huyết.
Trong hạt sen có chứa nhiều chất chống oxy hóa, ngăn ngừa tác động có hại của các
gốc tự do trong cơ thể. Đặc biệt hạt sen còn có tác dụng hàn gắn, phục hồi protein
trong cơ thể người bị tổn thương, giúp cho làn da luôn trẻ trung.
Tâm sen có tác dụng an thần, dưỡng tâm, giúp điều trị chứng mất ngủ, hồi hộp, lo âu.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp, phòng chống rối loạn nhịp tim.
Lá sen có rất nhiều tác dụng, như chữa mất nước cho cơ thể khi bị tiêu chảy, giúp
mang lại giấc ngủ cho những người khó ngủ, hay trằn trọc, phòng chống béo phì,
uống thay trà để giải nhiệt, làm mát.
Các món ăn được chế biến từ củ sen còn có tác dụng cung cấp năng lượng sạch cho
cơ thể, bảo vệ tim, điều hòa huyết áp, kiểm soát chứng đau đầu, hay lo lắng.
Ngó sen được sử dụng như một thực phẩm thông dụng trong chế biến các món gỏi, ăn
lẩu, ăn sống, xào…
189
2. Nội dung canh đều 2 bên, dãn đoạn 12pt, dãn dòng 1.15.
3. Đoạn 1 định dạng WordArt với style Fill – Blue, Accent 1, Shadow, font size 24, canh
giữa. Shape style Intense Effect – Gold, Accent 4, cao 3,5 cm, rộng 16,5 cm.
4. Sau đoạn 1 tạo SmartArt dạng Ascending Picture Accent Process với các nội dung
tương ứng là Cánh sen, Hạt sen, Tâm sen, Lá sen, Củ sen, Ngó sen. Chèn hình theo vị
trí tương ứng trong SmartArt (Hình lấy từ thư mục cho sẵn)
5. Đổi màu SmartArt theo kiểu Colorful
6. Từ đoạn “Cánh hoa sen thường có…” đến “.. các món gỏi, ăn lẩu, ăn sống, xào…” định
dạng bullet kiểu chấm vuông đen.
7. Chèn hình sen.jpg vào làm nền cho nội dung có định dạng bullet.
8. Thiết lập trang giấy khổ A4, hướng giấy đứng, lề trái 2.5 cm, lề phải 2 cm, lề trên 2 cm,
lề dưới 2 cm.
9. Tạo Footer với họ tên sinh viên ở vị trí bên trái, chèn số trang ở vị trí bên phải.

BÀI TẬP 11
1. Soạn thảo văn bản sau đây với font Times New Roman. Các số từ (1) đến (6) dùng để
chỉ vị trí, không nhập các số này.

190
2. Tạo khung viền cho phiếu báo tuyển sinh kiểu nét đơn màu đen.
3. Lưu tập tin với tên MauPhieubaotuyensinh.docx
4. Nhập nội dung sau trong Excel. Lưu tập tin với tên Danhsachhocsinh.xlsx

5. Thực hiện thao tác trộn thư để chèn thông tin từng học sinh vào phiếu báo tuyển sinh
theo từng vị trí như sau:
- Vị trí (1): Mã HS
- Vị trí (2): Họ và tên học sinh
- Vị trí (3): Ngày sinh
- Vị trí (4): Nơi sinh
- Vị trí (5): Họ tên Cha, họ tên Mẹ
- Vị trí (6): Địa chỉ
6. Định dạng in đậm cho Mã HS và Họ tên học sinh sau khi chèn vào.
7. Xuất ra phiếu báo cho từng học sinh, lưu tập tin với tên Phieubaotuyensinh.docx

BÀI TẬP 12
Mở tập tin văn bản MauMucluc.docx. Thực hiện các yêu cầu sau:
1. Thiết lập trang giấy khổ A4, hướng giấy đứng, lề trái 2.5 cm, lề phải 2 cm, lề trên 2
cm, lề dưới 2 cm.
2. Tạo Footer với họ tên sinh viên ở vị trí bên trái, chèn số trang/ tổng số trang ở vị trí
bên phải (ví dụ: Trang 5/18).
3. Nội dung canh đều 2 bên, dãn đoạn 12pt, dãn dòng 1.15.
4. Tùy chỉnh định dạng cho heading như sau:
- Heading 1: font Arial, size 14, in đậm, chữ màu đen
- Heading 2: font Arial, size 12, in đậm, chữ màu đen
- Heading 3: font Arial, size 12, in nghiêng, chữ màu đen

191
5. Áp dụng Multilevel List sau để tạo định dạng danh sách cho
các đề mục được highlight.
6. Tạo mục lục tự động cho nội dung

192
CHƯƠNG 4
TRÌNH CHIẾU VỚI MICROSOFT POWERPOINT
Số tiết lý thuyết: 5 (Lý thuyết: 3 tiết; bài tập: 2 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 3

A. MỤC TIÊU

Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức:
- Nắm vững các thao tác định dạng, canh lề slide, nhập nội dung văn bản, tạo bảng
biểu, biểu đồ, sơ đồ, in ấn,…
- Nắm vững cách tạo các hiệu ứng chuyển động cho slide, cho các đối tượng trên slide.
Cách thiết lập phiên trình chiếu ấn tượng, thu hút người nghe.
Kỹ năng:
- Định dạng tập tin mẫu thông qua chức năng Slide Master.
- Thành thạo cách tạo hiệu ứng cho các đối tượng trên slide và hiệu ứng slide.
- Thay đổi màu sắc, font chữ cho các đối tượng trên slide và slide.
- Thành thạo cách sao chép, thêm mới, xóa slide, ẩn slide và hiển thị slide.
- Thành thạo cách chèn các hình ảnh, bảng biểu, phim ảnh, liên kết với các phần mềm
ứng dụng hoặc các website… hỗ trợ bài thuyết trình.
- Thiết lập thông số trình chiếu cho bài thuyết trình.
- Cài đặt mật khẩu và chuyển đổi các định dạng khác nhau cho bài thuyết trình.
- Thiết lập thông số trang in và in nội dung các slide với nhiều trang.
- Kỹ thuật soạn bài thuyết trình hiệu quả thông qua các chức năng của PowerPoint.
Thái độ:
- Sinh viên tích cực, chủ động và nghiêm túc trong học tập và tự nghiên cứu.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập, câu hỏi thảo luận, bài tập.

B. NỘI DUNG

4.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MS.POWERPOINT 2013


Microsoft PowerPoint 2013 là phần mềm trình chiếu rất hiệu quả và có sức thuyết
phục cao đối với những người thuyết trình. Phần mềm này được sử dụng trong các buổi
báo cáo, hội nghị, báo cáo chuyên môn, giới thiệu sản phẩm, báo cáo luận văn, giảng
dạy,…và được trình bày nội dung theo một cấu trúc mạch lạc. MS.PowerPoint giúp người
193
trình bày có thể nhấn mạnh các điểm chính trong nội dung và tập trung sự chú ý vào điểm
quan trọng trong bài thuyết trình.
 Khởi động

Click biểu tượng Windows  chọn Microsoft Powerpoint 2013.


 Thoát
Người dùng có thể thoát khỏi MS.PowerPoint theo các cách sau:
- Cách 1: mở thẻ File và chọn Close;
- Cách 2: chọn nút Close trên thanh tiêu đề;
- Cách 3: nhấn tổ hợp phím Alt+F4.
4.1.1. Cửa sổ giao diện Powerpoint 2013

Hình 4-1: Cửa sổ giao diện MS.Powerpoint 2013


Cũng như các chương trình khác của bộ Microsoft Office 2013, PowerPoint đã
được thiết kế mới về giao diện. MS.PowerPoint 2013 bổ sung nhiều công cụ giúp tạo bài
thuyết trình ấn tượng hơn, hỗ trợ nhiều chủ đề hơn, cho phép chèn văn bản, hình ảnh và
video từ nhiều nguồn khác nhau. Các thành phần trên cửa sổ PowerPoint 2013 như sau:
- Thanh tiêu đề (Title Bar): chứa tên bài trình chiếu hiện hành.
- Nút Minimize: thu nhỏ cửa sổ vào thanh tác vụ (taskbar) của Windows.
- Nút Maximize/Restore: khi cửa sổ ở chế độ toàn màn hình, chọn nút này sẽ thu
nhỏ cửa sổ, nếu cửa sổ chưa toàn màn hình nút này sẽ phóng to cửa sổ toàn màn
hình.

194
- Nút Close: đóng ứng dụng, có thể nhận được thông báo lưu lại các thay đổi của
bài trình chiếu.
- Thẻ File: truy cập các lệnh tạo mới (new), mở (open), lưu (save/save as), in
(print),…
- Quick Access Toolbar (thanh công cụ truy cập nhanh): chứa các lệnh thông dụng
nhất, có thể thêm/bớt các lệnh theo nhu cầu sử dụng trong hộp Customize Quick
Access Toolbar.
- Thanh Ribbon: hệ thống Ribbon với 3 thành phần chính: thẻ (Tab), nhóm (Group),
các nút lệnh (Command Button). Các nút lệnh có liên quan với nhau được gom vào
một nhóm, nhiều nhóm có chung một tác vụ được gom vào trong một thẻ.
- Vùng soạn thảo bài trình chiếu: hiển thị slide hiện hành.
- Thanh trạng thái (Status Bar): hiển thị thông tin về bài trình chiếu và cung cấp
các nút lệnh thay đổi chế độ hiển thị và chức năng phóng to, thu nhỏ vùng soạn
thảo.
4.1.2. Hiển thị tập tin trình chiếu
Các chế độ hiển thị tập tin trình chiếu như sau:

Hình 4-2: Cách chọn chế độ hiển thị tập tin trình chiếu
- Normal: hiển thị theo kiểu thông thường, dùng để xử lý từng slide. Đây là chế độ
hiển thị mặc định của PowerPoint.
- Slide sorter: hiển thị toàn bộ các slide có trong bài trình chiếu, dùng để theo dõi vị
trí, thứ tự slide.
- Outline view: hiển thị dàn ý các slide, thường dùng để thêm nội dung văn bản cho
slide.
- Reading view: hỗ trợ người dùng vừa soạn thảo vừa trình chiếu.
- Notes page: thêm các ghi chú trên mỗi slide.

195
4.2. TẠO VÀ LƯU BẢN TRÌNH CHIẾU
4.2.1. Tạo bảng trình chiếu
Tạo một tập tin mới trong PowerPoint có thể thực hiện theo các cách sau:

- Cách 1: chọn biểu tượng trên Quick Access Toolbar;

Hình 4-3: Giao diện màn hình làm việc của tập tin Powerpoint vừa tạo
- Cách 2: nhấn tổ hợp phím Ctrl + N;
- Cách 3: Click thẻ File  chọn lệnh New, hiển thị cửa sổ New.

Hình 4-4: Cửa sổ New để tạo bài trình chiếu mới


Tại cửa sổ New có các tùy chọn như sau:
- Blank Presentation: tạo một bài trình chiếu từ mẫu trống.
- Ion Boardroom, Organic, …: tạo một bài trình chiếu từ mẫu trống với các theme
tương ứng. Chọn mẫu sau đó nhấn nút Create.
196
- Templates: tạo bài trình chiếu từ những mẫu được thiết kế sẵn (Business,
Education,...)
4.2.2. Lưu tập tin

Lưu bảng trình chiếu


Lưu tập tin trong MS.PowerPoint có thể thực hiện theo các cách sau:

- Cách 1: chọn biểu tượng trên thanh Quick Access Toolbar;


- Cách 2: nhấn tổ hợp phím Ctrl + S;
- Cách 3: Click thẻ File  chọn lệnh Save.
Nếu lần đầu tiên lưu tập tin trình chiếu, chương trình sẽ mở hộp thoại Save As.

Hình 4-5: Hộp thoại Save As


Ý nghĩa hộp thoại Save As:
- Khung giữa: chọn nơi lưu trữ tập tin.
197
- Khung File name: đặt tên cho tập tin.
- Khung Save as type: định dạng tập tin PowerPoint. Trong PowerPoint, có thể lưu
trữ với nhiều định dạng khác nhau. Một số định dạng thường được sử dụng:
 Presentation (*.pptx): đây là định dạng mặc định của PowerPoint 2013.
 PowerPoint Show (*.ppsx): tập tin lưu với định dạng này chỉ cần nhấp đúp
chuột vào tập tin sẽ trình chiếu với chế độ Slide Show mà không cần kích
hoạt giao diện PowerPoint.
 Web Page (*.htm, *html): lưu tập tin dưới định dạng HTML, các hình ảnh sẽ
lưu thành các tập tin riêng. Định dạng này thích hợp cho việc đưa lên trang
web.
 PowerPoint Template (*.potx): lưu tập tin dưới định dạng như một khuôn
mẫu, sử dụng làm mẫu cho các tập tin khác.

Hình 4-6: Lưu slide thành tập tin khuôn mẫu


Tạo mới tập tin trình chiếu theo định dạng đã lưu
Người dùng tạo mới tập tin trình chiếu giống như cách 3 đã trình bày ở phần 4.2.1:
- Click thẻ File  chọn lệnh New, hiển thị cửa sổ New
- Trong cửa sổ này, chọn lệnh Personal  hiển thị tất cả các khuôn mẫu người
dùng đã lưu trước đó  người dùng chọn khuôn mẫu thích hợp.

198
Hình 4-7: Tạo tập tin trình chiếu theo khuôn mẫu đã lưu

Xuất bài trình chiếu ra video


Chuyển file trình chiếu sang video có thể thực hiện theo các bước sau:
- Vào thẻ File  chọn lệnh Export  chọn Create a video

Hình 4-8: Cửa sổ Export để tạo bài trình chiếu mới


- Chọn chuẩn video phù hợp. Để chất lượng video được sắc nét, phù hợp cho các
slide nhiều chữ thì người dùng nên chọn video có độ phân giải càng cao càng tốt.

199
Hình 4-9: Chọn chuẩn video phù hợp
- Thiết lập thời gian ngưng ở từng slide và kèm theo lời thuyết trình (Record
Timings and Narrations). Người dùng có thể đặt mức thời gian ngưng cho mỗi
slide (tính theo giây), chẳng hạn như mặc định là 5 giây.

Hình 4-10: Thiết lập thời gian ngưng ở từng slide và kèm theo lời thuyết trình
- Nhấn Create Video  hộp thoại Save As xuất hiện  đặt tên tập tin và chọn đường
dẫn lưu trữ  nhấn Save.

Hình 4-11: Hộp thoại Save As lưu tập tin video


200
4.3. LÀM VIỆC VỚI CÁC SLIDE
4.3.1. Cập nhật nội dung slide
Để cập nhật nội dung trong slide, người dùng cần đưa chuột vào khung giữ chỗ
(placeholder) hoặc khung văn bản (text box), sau đó nhập nội dung mới hoặc nội dung
thay thế. Người dùng có thể thêm các textbox để thêm nội dung văn bản vào mỗi slide.

Hình 4-12: Khung giữ chỗ (placeholder) và khung văn bản (textbox)
4.3.2. Đổi màu giao diện slide trình chiếu
Tất cả các bài thuyết trình đều được thể hiện theo bảng màu (color scheme) phù
hợp với chủ đề của nó. Người dùng chọn màu cho giao diện slide trình chiếu như sau:
- Chọn thẻ Design  chọn màu trong nhóm Variants.

Hình 4-13: Nhóm Variants trong thẻ Design

201
- Nếu không có màu phù hợp thì nhấn vào nút More trong nhóm Variants  chọn
Color  chọn màu phù hợp.

Hình 4-14: Chọn màu cho giao diện slide trình chiếu
- Hoặc người dùng tự tạo bảng màu bằng cách nhấn vào nút More trong nhóm
Variants  chọn Color  chọn Customize colors  Hộp thoại Create New
Theme Colors hiển thị.

202
Hình 4-15: Tạo bảng màu cho giao diện slide trình chiếu
4.3.3. Đổi font chữ mặc định
Khi tạo một slide trình chiếu mới bằng việc sử dụng mẫu thiết kế chuẩn, các slide
đã được gán trước một Font chữ mặc định. MS.PowerPoint cho phép đổi Font chữ đó
theo ý muốn của người dùng. Cách thực hiện như sau:
- Chọn thẻ Home  chọn lệnh Editing  chọn Replace  chọn Replace Fonts.
Hộp thoại Replace Font hiển thị.
- Trong hộp thoại Replace Font  chọn font chữ mới trong khung With để thay thế
font chữ hiện có trong khung Replace  nhấn Replace  nhấn Close.

203
Hình 4-16: Đổi font chữ mặc định trong PowerPoint
Tuy nhiên, có những lúc người dùng sử dụng một font để soạn thảo trong slide
nhưng khi thuyết trình sử dụng một máy khác, không có đủ những font đã soạn thảo trước
đó sẽ làm các câu chữ trong lúc thuyết trình hiện lên không đúng theo ý của người trình
bày. Để tránh trường hợp này, người dùng sử dụng chức năng nhúng Fonts ở hộp thoại
PowerPoint Options. Cách thực hiện như sau:
- Mở hộp thoại PowerPoint Options: trong hộp thoại Save As  chọn Tools  chọn
Save Options; hoặc click thẻ File  chọn Options.

Hình 4-17: Mở hộp thoại PowerPoint Options

204
- Trong hộp thoại PowerPoint Options: chọn vào tùy chọn Embed font in the file
của mục Preserve fidelity when sharing this presentation, hai tùy chọn như sau:
 Embed only the characters used in the presentation (best for reducing file
size): giúp giảm dung lượng tập tin nhưng lại không cho phép chỉnh sửa ở
máy tính khác.
 Embed all characters (best for editing by others): thuận tiện cho việc chỉnh
sửa lại ở máy tính khác.
- Sau khi chọn xong nhấn OK.

Hình 4-18: Nhúng font vào tập tin trình chiếu


4.3.4. Canh chỉnh nội dung trong slide

Canh lề cho văn bản


Nội dung văn bản có thể được canh lề trái, lề phải, canh giữa hoặc canh đều hai
bên. Thực hiện theo các cách sau: chọn văn bản cần canh lề  chọn thẻ Home  chọn
các nút lệnh trong nhóm Paragraph hoặc thực hiện trong hộp thoại Paragraph.

205
Hình 4-19: Canh lề nội dung trong PowerPoint

Thụt lề cho các mục trong văn bản


Chức năng này cho phép thay đổi cấp độ đầu mục hoặc mục số của đoạn văn bản
trong các textbox hoặc khung giữ chỗ. PowerPoint cung cấp tối đa 5 cấp độ lùi dòng.

Hình 4-20: Ví dụ tạo mục văn bản


Thao tác thực hiện: click chuột đến dòng muốn thay đổi cấp độ lùi dòng  nhấn
phím Tab để lùi dòng một cấp  tiếp tục nhấn Tab để lùi dòng thêm (nếu muốn). Nếu
muốn giảm cấp độ lùi dòng, nhấn tổ hợp phím Shift + Tab. Ngoài ra, người dùng có thể
click biểu tượng Increase Indent và Decrease Indent trên thẻ Home để thay
đổi cấp độ lùi dòng văn bản.
206
4.3.5. Chèn thêm đối tượng vào slide

Chèn Textbox
Chèn khung văn bản vào slide, chọn thẻ Insert  trong nhóm Text chọn Text Box
có biểu tượng và vẽ.

Hình 4-21: Nhóm Text trong thẻ Insert


Để định dạng Textbox, chọn textbox  chọn thẻ Format.

Hình 4-22: Các nhóm trong thẻ Format để định dạng Textbox
- Tạo màu nền: chọn Text Fill  chọn màu trong các
màu có sẵn hoặc các lựa chọn khác:
 More Fill Colors: chọn các màu khác;
 Eyedropper: lấy màu từ đối tượng khác;
 Picture: chọn hình ảnh làm nền;
 Gradient: phối hợp các màu theo các góc khác
nhau;
 Texture: hình ảnh mẫu có sẵn.
- Tạo màu đường viền: chọn Text Outline  chọn
màu có sẵn hoặc màu khác (More Outline Colors),
Weight (độ dày của đường viền), Dashes (kiểu
đường viền). Hình 4-23: Định dạng
- Tạo hiệu ứng: chọn Text Effects  Shadow (bóng màu nền

mờ), Reflection (gương), Glow (viền), Bevel (tạo hình nổi), 3-D Rotation (nút 3
chiều), Transform (tạo độ cong).
- Tạo màu nền cho khung: chọn Shape Fill. Các hiệu ứng tương tự Text Fill.

207
- Tạo đường viền cho khung: chọn Shape Outline; tạo
hiệu ứng cho khung chọn Shape Effects. Các hiệu ứng
tương tự Text Outline và Text Effects.

Chèn WordArt
WordArt dùng để tạo các hiệu ứng hình ảnh trên nội
dung nhập vào. Điểm mới của PowerPoint 2013 là không
có sự khác biệt giữa WordArt và các Textbox: chỉ việc áp
dụng WordArt Styles vào các textbox.
Để đưa WordArt Styles vào PowerPoint 2013: chọn
thẻ Insert  trong nhóm Text chọn biểu tượng WordArt
Hình 4-24: Định dạng
hiệu ứng chữ
 chọn mẫu muốn vẽ.
Thiết lập một textbox với WordArt Styles:
- Chọn nội dung cần định dạng;
- Chọn thẻ Format  trong nhóm WordArt
Styles, chọn thư viện WordArt Styles.
Thay đổi nội dung WordArt:
- Chọn WordArt muốn chỉnh sửa.
- Nhập nội dung mới thay thế cho nội dung
cũ.
Phóng to, thu nhỏ và di chuyển WordArt: chọn
WordArt và kéo thả các chấm tròn xung quanh
Thay đổi bố cục WordArt: chọn thẻ Format, các
hiệu ứng tương tự Textbox

Chèn Shapes
Để chèn shapes vào slide: chọn thẻ Insert 
nhóm Illustrations Shapes, tại cửa sổ Insert
Shapes có nhiều nhóm khác nhau  chọn shape
thích hợp.

Hình 4-25: Cửa sổ Insert Shape

208
Chèn Picture
a. Thêm hình ảnh từ file có sẵn
Chọn thẻ Insert  nhóm Illustrations  chọn
Picture, hoặc chọn biểu tượng Insert Picture từ trong
slide.
b. Tạo album ảnh
Hình 4-26: Chèn Picture
Để tạo slide có album ảnh, người dùng không phải
vào slide
sử dụng bất cứ phần mềm nào khác để tạo album ảnh rồi
dán vào PowerPoint. MS PowerPoint 2013 hỗ trợ chức năng Photo Album để tạo slide
có album ảnh. Cách thực hiện như sau:
- Chọn thẻ Insert  nhóm Images chọn Photo Album.

Hình 4-27: Tạo Photo Album


 Nút lệnh File/Disk: chọn thêm ảnh vào album.
 Tùy chọn Captions below All pictures: thêm ghi chú cho hình.
 Tùy chọn ALL pictures black and white: chuyển hình ảnh về đen trắng.
 Khung Picture layout: quy định số lượng hình thể hiện trên 1 slide.
 Khung Frame shape: hiệu ứng cho ảnh trong album.
- Sau khi đã chọn đủ ảnh  nhấn Create để tạo.
209
Hình 4-28: Kết quả tạo Photo Album

Chèn sơ đồ (SmartArt)
SmartArt là chức năng thêm các sơ đồ tổ chức, lưu đồ… có nhiều hình dạng khác
nhau vào slide trình chiếu như: List (dạng danh sách), Process (lưu đồ, sơ đồ tiến trình),
Cycle (sơ đồ xoay vòng), Hierarchy (sơ đồ phân cấp), Relationship (sơ đồ mối liên hệ),
Matrix (ma trận), Pyramid Diagram (sơ đồ hình tháp).
Để chèn sơ đồ chọn thẻ Insert  nhóm Illustrations  chọn SmartArt.

Hình 4-29: Chèn SmartArt trong PowerPoint

210
Trong quá trình soạn
thảo có thể nhập dữ liệu
trực tiếp vào các textbox
hay sử dụng khung soạn
thảo. Muốn xóa bỏ khung
text nào thì chọn khung đó
và nhấn phím Delete. Muốn
thêm khung người dùng
chọn Add Shape hoặc thao
tác trong khung Type Your
Text Here bên trái.
PowerPoint 2013 cho Hình 4-30: Thay đổi hình dạng shape –
phép chuyển đổi nội dung nhập nội dung cho smartart
của một Textbox thành SmartArt.
- Đổi hướng trái/phải cho sơ đồ chọn biểu tượng Right to Left.
- Tắt/mở khung Text Pane (Type Your Text Here) chọn biểu tượng Text Pane.
- Thay đổi sơ đồ trong nhóm Layouts của thẻ Format.
- Thay đổi màu sắc và kiểu được thiết kế sẵn trong nhóm SmartArt Styles.

Hình 4-31: Chuyển Textbox thành SmartArt

211
Chèn biểu đồ
PowerPoint có thể vẽ biểu đồ (Chart) ở nhiều dạng như dạng cột (columns), dạng
bánh (pie), dạng đường thẳng (line), dạng vành khuyên (doughnut),… hoặc chèn một
biểu đồ đã được vẽ sẵn trong Word hoặc Excel.
Một số dạng biểu đồ thường dùng trong trình chiếu như: biểu đồ hình tròn (Pie
chart) mô tả phần trăm hay cơ cấu; biểu đồ thanh (Bar chart) để so sánh, xếp hạng; biểu
đồ phân tán (Scatter) mô tả mối tương quan; bảng dữ liệu để so sánh số liệu.
Để tạo biểu đồ: chọn thẻ Insert  nhóm Illustrations  Chart.

Hình 4-32: Chèn biểu đồ


Cửa sổ bảng tính có sẵn thông tin xuất hiện, chỉnh sửa dữ liệu như ý sau đó đóng
cửa sổ bảng tính lại để trở về màn hình soạn thảo.

Hình 4-33: Biểu đồ dạng cột khi mới tạo


212
Hình 4-34: Các lựa chọn định dạng biểu đồ
Chỉnh sửa biểu đồ:
- Thay đổi dạng biểu đồ: chọn thẻ Design  chọn Change Chart Type
- Thay đổi dữ liệu bằng cách chọn vùng dữ liệu khác: chọn Select Data trong
nhóm Data hoặc chỉnh sửa dữ liệu chọn Edit Data.
- Muốn chọn những mẫu định dạng biểu đồ có sẵn: chọn nhóm Chart Layouts.
- Để thay đổi màu sắc của biểu đồ: chọn Chart Styles.
- Muốn tự định dạng bố cục của biểu đồ chọn Chart Element:
 Chart Title: định vị trí tiêu đề biểu đồ.
 Axis Title: định dạng kiểu tiêu đề của các trục.
 Legend: bố cục cho vùng chú thích các nhãn.
 Data Labels: ẩn/hiện dữ liệu của các nhãn.
 Data Table: ẩn/hiện bảng dữ liệu trong bảng tính.
 Axes: hiển thị/định dạng dữ liệu cho các trục.
- Gridlines: ẩn/hiển thị kiểu lưới cho các trục.

Chèn phim ảnh


Để chèn phim ảnh vào slide: chọn thẻ Insert 
nhóm Media  Video  Video on My PC (chèn tập tin
có sẵn) hoặc Online Video (tìm và chèn tập tin online).

Hình 4-35: Chèn phim ảnh

213
Chèn âm thanh
Để chèn âm thanh vào slide: chọn thẻ Insert 
nhóm Media  Audio, có các lựa chọn sau:
- Online Audio: chèn tập tin âm thanh online.
- Audio on My PC: chèn tập tin âm thanh có sẵn.

Hình 4-36: Chèn âm thanh

Hình 4-37: Các nhóm trong thẻ định dạng Audio

- Record Audio: thu âm và chèn bản thu vào, bật nút thu âm thanh và phát âm
để thu, khi thu xong cho ngừng. Lưu ý: phải có micro mới sử dụng được.
Sau khi chèn file âm thanh, một hộp
thoại hiển thị hỏi xem âm thanh có được tự
động phát khi thực hiện trình chiếu slide
này. Chọn Yes hay No tùy theo yêu cầu. File
âm thanh sẽ hiển thị dưới dạng biểu tượng
cái loa nhỏ trên Slide. Hình 4-38: Hộp thoại thu âm

Cắt chỉnh âm thanh


Người dùng có thể cắt xén âm thanh không mong muốn ở đầu và cuối clip
nhạc hoặc âm thanh. Thao tác thực hiện như sau:
- Chọn clip âm thanh trên slide.
- Chọn thẻ Playback  chọn lệnh Trim Audio.

Hình 4-39: Lệnh Trim Audio

214
- Để cắt xén phần đầu clip: kéo vạch màu xanh lá (ở ngoài cùng bên trái) tới
vị trí muốn âm thanh bắt đầu phát.
- Để cắt xén phần cuối clip: kéo vạch màu đỏ (ở bên phải) tới vị trí muốn âm
thanh dừng.

Hình 4-40: Cắt xén âm thanh


Cài đặt âm thanh xuyên slide
Người dùng có thể cài đặt âm thanh xuyên slide như sau:
- Chọn clip âm thanh trên slide.
- Chọn thẻ Playback  chọn Play in Background.

Hình 4-41: Cài đặt âm thanh xuyên slide

Chèn bảng
Bảng (Table) được sử dụng để đặt các nội dung dưới dạng hàng/cột. Để tạo một
bảng trên slide: chọn thẻ Insert  chọn Tables  Table, rê chuột để chọn số hàng/cột
và click chuột để tạo table.
Sau khi đã tạo xong bảng, để hiệu chỉnh bảng chọn thẻ Design và Layout. Việc
tùy chỉnh bảng thực hiện tương tự như trong MS Word (xem phần 3.5.2).

Các thao tác trên đối tượng


a. Các thao tác cơ bản
Chọn đối tượng: để có thể di chuyển, sao chép, điều chỉnh kích thước hoặc xóa
một đối tượng thì phải chọn đối tượng đó.
215
- Chọn đối tượng văn bản: click chuột bên trong văn bản  rê chuột chọn văn
bản (quét khối đoạn văn bản).
- Chọn đối tượng hình ảnh: click chuột lên đối tượng hình ảnh  biểu tượng
chuột đổi thành mũi tên màu đen bốn chiều, các mốc chọn xuất hiện cho biết
đối tượng đang được chọn.
Di chuyển đối tượng: chọn đối tượng và nhấn giữ chuột  di chuyển đến vị trí
mới  nhả chuột để thả đối tượng cần di chuyển tại vị trí mới.
Điều chỉnh kích thước đối tượng: để điều chỉnh kích thước đối tượng, click
chuột tại vị trí bất kỳ trên đối tượng  đưa chuột vào các mốc tròn biểu tượng
chuột trở thành mũi tên đen hai đầu  kéo chuột để thay đổi kích thước.
Sao chép đối tượng: nếu người dùng muốn có một đối tượng mới tương tự như
đối tượng đã có sẵn trong slide, có thể sao chép và sửa đổi bản sao. Thao tác thực
hiện như sau:
- Đối tượng hình ảnh: tương tự như đối tượng văn bản.
- Đối tượng văn bản:
 Cách 1: click chuột lên viền đối tượng văn bản  nhấn phải chuột và
chọn lệnh Copy (Ctrl + C)  di chuyển đến slide mới hoặc vị trí mới 
nhấn phải chuột và chọn Paste (Ctrl +V).
 Cách 2: chọn đối tượng, nhấn giữ phím Ctrl, kéo và thả đến lúc nhận bản
sao (lúc này dấu cộng (+) xuất hiện).
 Cách 3: chọn đối tượng  chọn thẻ Home  Copy  di chuyển đến vị
trí mới  chọn Home  Paste.
Xóa đối tượng: chọn đối tượng  nhấn phím Delete.
Tạo nhóm các đối tượng: tạo nhóm các đối tượng sẽ dễ dàng cho việc sao chép,
di chuyển, thay đổi kích thước các đối tượng cùng lúc. Để nhóm các đối tượng:
chọn đối tượng đầu tiên, nhấn giữ phím Ctrl hoặc Shift và chọn từng đối tượng
còn lại  nhấn phải chuột  chọn Group. Muốn tắt nhóm các đối tượng: nhấn
phải chuột vào đối tượng được group chọn Ungroup.
b. Sắp xếp thứ tự các đối tượng
Mỗi đối tượng trên slide đều nằm trên một lớp (layer). Đối tượng thêm vào slide
đầu tiên sẽ nằm ở lớp dưới cùng, đối tượng thêm vào slide cuối cùng nằm ở lớp trên

216
cùng. Để thay đổi cách sắp xếp một đối tượng: nhấn phải chuột vào đối tượng hoặc
chọn thẻ Home  Drawing  Arrange, có một số tùy chọn:
- Bring to Front: di chuyển đối tượng lên lớp trên cùng.
- Send to Back: di chuyển đối tượng ra lớp sau cùng.
- Forward: di chuyển đối tượng lên một lớp.
- Send Backward: di chuyển đối tượng ra sau một lớp.

Hình 4-42: Sắp xếp thứ tự các đối tượng


c. Ghép hình khối
Đôi khi có những hình khối không có sẵn trong PowerPoint nhưng lại có thể
được ghép từ nhiều hình khối có sẵn lại với nhau. Thao tác thực hiện:
- Chọn các hình khối cần ghép (giữ phím Ctrl và chọn)
- Chọn thẻ Format  Merge Shapes với nhiều kiểu ghép hình khối khác nhau.

Hình 4-43: Ghép hình khối


 Union: ghép các hình lại thành một khối cùng màu.
 Combine: xóa bỏ phần chồng chéo giữa các hình.
 Fragment: đồng bộ màu hai hình và phần chồng chéo.
 Intersect: xóa các hình ngoài ngoại trừ phần chồng chéo.
 Subtract: xóa một hình và cả phần chồng chéo giữa hai hình.
217
d. Công cụ ghép màu Eyedropper
PowerPoint 2013 đã hỗ trợ người dùng sao chép màu chính xác từ hình khối này
sang hình khối khác bằng công cụ Eyedropper. Thao tác thực hiện như sau:
- Chọn hình khối cần đổi màu
- Chọn thẻ Format  chọn Shape Fill  chọn Eyedropper.

Hình 4-44: Công cụ ghép màu Eyedropper


- Dùng cây bút Eyedropper chọn bất kỳ màu nào đang xuất hiện trên màn hình
để lấy màu.

Hình 4-45: Kết quả ghép màu Eyedropper

218
4.4. CÁC THAO TÁC TRÊN SLIDE
4.4.1. Thêm slide
Để thêm một slide trong tập tin trình
chiếu đang mở, chọn thẻ Home  chọn
New Slide  chọn mẫu Layout có sẵn hoặc
nhấn tổ hợp phím Ctrl + M (chèn một slide
mới có layout mặc định). Để tạo slide mới
giống như slide hiện hành bằng cách chọn
thẻ Home chọn New Slide  Duplicate
Selected Slides.
4.4.2. Xóa slide
Trong chế độ Normal View chọn cửa
sổ slides ở thanh bên trái màn hình hoặc Hình 4-46: Thêm slide
mở chế độ Slide Sorter View  chọn slide muốn xóa  nhấn Delete trên bàn phím hoặc
chọn thẻ Home lệnh Delete.
4.4.3. Sao chép slide
Chức năng này cho phép sao chép slide
trong tập tin trình chiếu. Để sao chép các slide
trong tập tin trình chiếu thực hiện theo các cách
sau:
- Cách 1: chọn slide cần sao chép trong
khung Slides ở chế độ Normal View hoặc
mở chế độ Slide Sorter  nhấn phải chuột
và chọn lệnh Copy  đến vị trí đích muốn
đặt slide đó  nhấn phải chuột chọn lệnh
Paste.
- Cách 2: chọn slide cần sao chép  chọn Hình 4-47: Thêm slide giống slide
đang chọn (duplicate slide)
thẻ Home  lệnh Copy (Ctrl+C)  đến vị
trí đích muốn đặt slide đó  chọn thẻ Home  lệnh Paste (Ctrl+V).
Trong trường hợp người dùng muốn sao chép một slide giống như một slide nào
đó trong tập tin trình chiếu, thực hiện như sau: chọn slide cần sao chép  chọn thẻ Home
 mở lệnh Copy  chọn lệnh Duplicate (Ctrl+D) để nhân đôi slide đang chọn.

219
4.4.4. Sắp xếp slide
Chức năng này cho phép sắp xếp lại các slide trong tập tin trình chiếu đúng với
trình tự nội dung theo ý của người soạn thảo. Để sắp xếp các slide trong phiên trình chiếu
có thể thực hiện theo các cách sau:
- Cách 1: chọn slide cần thay đổi vị trí trong khung Slides hoặc Outline hoặc trong
chế độ Slide Sorter  nhấn phải chuột và chọn Cut  đến vị trí đích muốn đặt
slide đó  nhấn phải chuột chọn lệnh Paste.
- Cách 2: chọn slide cần sao chép chọn thẻ Home  chọn Cut (Ctrl+X)  đến vị
trí đích muốn đặt slide đó  chọn thẻ Home Paste (Ctrl+V).
- Cách 3: chọn slide cần thay đổi vị trí trong khung Slides hoặc Outline hoặc trong
chế độ Slide Sorter  dùng chuột kéo tới vị trí mới.
4.4.5. Ẩn slide
Trong tập tin trình chiếu
PowerPoint, đôi khi người dùng
muốn ẩn đi một slide nào đó
(slide thông tin tham khảo hay
giải thích thêm) và chỉ truy cập
đến slide này khi cần thiết.
Slide được ẩn sẽ không được
hiển thị trên màn hình trình
chiếu trừ khi PowerPoint có
lệnh truy cập đến slide đó. Để
ẩn một slide có thể thực hiện
theo các cách sau:
Hình 4-48: Thao tác ẩn slide
- Cách 1: chọn slide muốn
ẩn  Slide Show Set Up  Hide Slide.
- Cách 2: nhấn phải chuột trên slide muốn ẩn  chọn lệnh Hide Slide.
Để truy cập đến slide ẩn, mở chế độ Slide Show (phím F5), nhấn phím số thứ tự
của slide ẩn và nhấn Enter. Nếu có nhiều slide ẩn và không nằm theo thứ tự thì có thể
dùng phím tắt H để chuyển đến slide ẩn tiếp theo.
Để hiển thị lại slide ẩn, di chuyển chuột về slide ẩn muốn hiện chọn thẻ Slide
Show  Set Up  tắt Hide Slide hoặc click chuột phải vào slide ẩn và tắt Hide Slide.

220
4.4.6. Màn ảnh rộng 16:9
PowerPoint 2013 cũng đã bắt kịp xu thế màn ảnh rộng 16:9 chứ không chỉ bó gọn
trong màn trình chiếu 4:3. Thao tác thực hiện: thẻ Design  chọn Slide Size  chọn
Widescreen (16:9).

Hình 4-49: Màn ảnh rộng 16:9


4.4.7. Chụp ảnh slide (Screenshot)
- Chọn thẻ Insert  nhóm Images  lệnh Screenshot  một danh sách các cửa sổ
đang mở và chương trình đang chạy hiển thị  chọn đối tượng để có được bức
ảnh chèn vào văn bản.
- Người dùng cũng có thêm lựa chọn
chụp tùy chọn bằng cách lựa chọn
Screen Clipping để chụp ảnh. Khi
chọn lệnh này màn hình máy tính sẽ
mờ đi và con trỏ chuyển thành dấu
cộng màu đen người dùng nhấp chuột Hình 4-50: Chụp ảnh cửa sổ, ứng dụng

và khoanh một vùng cần chụp vùng


đó sẽ sáng lên và ngay khi thả chuột người dùng sẽ có được một bức ảnh chèn vào
văn bản là vùng vừa chọn. Hình ảnh được chèn có chất lượng tốt, dung lượng nhỏ.
- Chỉnh sửa hình ảnh: hình ảnh sau khi chèn vào PowerPoint có thể được gỡ bỏ,
xoay (rotated), thay đổi kích thước (size), tạo viền (borders), bóng mờ, hiệu ứng
3-D …với thẻ Format. Cụ thể như sau:
 Đổi màu hình ảnh: chọn thẻ Format  nhóm Adjust  lệnh Recolor.
 Tăng độ tương phản: chọn thẻ Format  nhóm Adjust  lệnh Contrast.
 Tăng độ sáng: chọn thẻ Format  nhóm Adjust  lệnh Brightness.
 Thay đổi kiểu khung hình ảnh: chọn thẻ Format  nhóm Picture Styles
 chọn các mẫu có sẵn.

221
 Tạo đường viền cho Picture: chọn thẻ Format  nhóm Picture Styles 
lệnh Picture Border.
 Áp dụng các hiệu ứng đặt biệt: đổ bóng, 3-D,…. chọn thẻ Format  nhóm
Picture Styles  Picture Effects  chọn các kiểu sau: Preset (3 chiều),
Shadow (bóng mờ), Reflection (gương), Glow (viền), Soft Edges
(viền),Bevel (tạo hình nổi), 3-D Rotation (nút 3 chiều).
4.4.8. Làm việc với Slide Master
Slide Master cho phép người dùng thiết kế trên tất cả các slide đều có chung đặc
điểm như: logo là biểu tượng của công ty, các tiêu đề có cùng một kiểu chữ và kích cỡ,
hoặc xuất hiện một thông tin nào đó trong tất cả các slide, màu nền, hình ảnh nền,…
PowerPoint thực hiện điều này qua hai slide đặc biệt , đó là Slide Master và Tilte Master.

Cách tạo Slide Master


Slide Master có chức năng kiểm soát việc thực hiện thay đổi tổng thể về bố cục
trình bày slide. Nếu có sự thay đổi nào người dùng chỉ cần thay đổi một lần trên Slide
Master, PowerPoint sẽ tự động cập nhật vào các slide đang có và áp dụng các thay đổi
này cho bất cứ slide nào được thêm vào. Slide Master sẽ quy định chung cho các slide
trong diễn trình về: thêm một hình ảnh, màu của văn bản, thay đổi nền, chỉnh sửa kích
cỡ của khung giữ chỗ, Font chữ, kích cỡ, và màu, …
Cách tạo Slide Master:
Chọn thẻ View  nhóm Master Views  chọn Slide Master. Trên Slide Master
có năm khung giữ chỗ (Placeholders): tiêu đề slide, khung văn bản, ngày giờ, thông
tin cuối slide và số thứ tự slide. Bên dưới Slide Master là các layout khác nhau mà
người dùng có thể chỉnh sửa riêng biệt từng layout.

Hình 4-51: Tạo Slide Master


Các thành phần trong Slide Master:
- Master title: vùng tiêu đề của một slide.
- Master text: vùng nội dung trong một slide.

222
- Header & Footer: vùng thể hiện nội dung footer, số silde và ngày tháng năm
tạo/chiếu slide.

Hình 4-52: Các thành phần trong Slide Master


Thanh công cụ Slide Master:
Thanh công cụ Slide Maser hiển thị trước thẻ Home có các Icon từ trái qua phải
tương ứng như sau:

Hình 4-53: Thẻ Slide Master


Các chức năng của thanh công cụ Slide Master
- Insert Slide Master: chèn thêm một Slide Master.
- Insert Layout: chèn một Layout có dạng mặc định là Custom Layout (giống
Slide Master nhưng không có khung văn bản).
- Delete: xóa một Slide Master hoặc một Layout trong Slide Master.
- Preserver: khi một Slide Master không được sử dụng trong bất kỳ một slide nào
sẽ bị xóa. Chức năng này giúp Slide Master ngăn chặn vấn đề này.
- Rename: đổi tên Slide Master hoặc các Layout.
- Master Layout: chọn các khung giữ chỗ cho Slide Master.
- Insert Placeholder: chèn một khung giữ chỗ vào Layout, có các loại khung giữ
chỗ: Content, Text, Picture, Chart, Table, SmartArt, Media, Clip Art.

223
Muốn thay đổi font chữ, màu theme, hiệu ứng hoặc font nền: chỉnh sửa trong
nhóm Edit Theme hoặc Background.
Muốn chỉnh sửa màu chữ, cỡ chữ hoặc các chỉnh sửa khác cho khung nào thì
chọn khung đó  chọn thẻ Home  chọn định dạng mong muốn.
Chèn ngày, giờ, số thứ tự vào Slide Master:
Muốn hiển thị các khung ngày giờ, thông tin cuối slide và số thứ tự slide: chọn
thẻ Insert  nhóm Text  lệnh Header&Footer.

Hình 4-54: Chèn ngày giờ, số thứ tự vào slide trình chiếu

Title Master
Slide tiêu đề có slide
master riêng gọi là Title
Master. Các thay đổi thực
hiện với Title Master chỉ
ảnh hưởng đến slide tiêu đề
(Title Slide Layout) của bài
trình chiếu (tương tự như
vậy đối với các Layout
khác, chỉnh sửa Layout nào
Hình 4-55: Title Master
chỉ ảnh hưởng đến Layout
đó). Các thao tác chỉnh sửa tương tự Slide Master.
224
Sử dụng Slide Master
Để sử dụng Slide Master, thao tác thực hiện như sau:
Tại mỗi slide, click chuột phải chọn Layout  lựa chọn slide nhánh của Slide
Master phù hợp với nội dung sẽ nhập.

Hình 4-56: Sử dụng Slide Master (cách 1)


Hoặc chọn slide  thẻ Home  nhóm Slides  mở lệnh Layout  lựa chọn
slide nhánh của Slide Master phù hợp với nội dung sẽ nhập.

Hình 4-57: Sử dụng Slide Master (cách 2)

4.5. TẠO HIỆU ỨNG TRÊN SLIDE


4.5.1. Tạo hiệu ứng trên các đối tượng
Hiệu ứng chuyển động (Animation) là cách thức các đối tượng (văn bản, hình ảnh,
WordArt,...) được chọn xuất hiện theo nhiều cách tương ứng với từng hiệu ứng. Việc tạo
các hiệu ứng chuyển động giúp cho các slide sống động, lôi cuốn hơn khi trình chiếu. Để
tạo hiệu ứng cho các đối tượng thực hiện như sau: chọn đối tượng  thẻ Animations 
chọn hiệu ứng trong nhóm Animation. Nếu thêm hiệu ứng khác thì trong nhóm Advanced
Animation  chọn Add Animation  chọn hiệu ứng.
225
Hình 4-58: Thẻ Animations

Một số chức năng trên thẻ Animations


- Effect Options: thay đổi tác động của hiệu ứng
đang chọn.
- Animation Pane: khung danh sách các hiệu ứng
trong slide.
- Trigger: thiết lập điều kiện để bắt đầu thực hiện
hiệu ứng.
- Start: có các lựa chọn:
 On click: hiệu ứng được thực hiện khi click
chuột hoặc nhấn phím khoảng trắng;
 With Previous: thực hiện cùng lúc với hiệu Hình 4-59: Animation Pane
ứng trước đó;
 After Previous: thực hiện ngay sau khi hiệu ứng trước hoàn thành.
- Duration: thời gian thực hiện của hiệu ứng.
- Delay: thời gian chờ để bắt đầu hiệu ứng.
Các dạng hiệu ứng trên các đối tượng
Có 4 dạng hiệu ứng trên đối tượng: Entrance, Emphasis, Exit và Motion Path.
Sau khi chọn hiệu ứng cho các đối tượng, cần quy định thứ tự xuất hiện các đối
tượng trên slide.
Sau khi thiết lập các hiệu ứng cho các đối tượng có thể thay đổi các hiệu ứng đó
bằng cách: chọn đối tượng, click chọn Animation khác để thay đổi hiệu ứng hoặc xóa bỏ
hiệu ứng bằng cách chọn Remove.
4.5.2. Thiết lập các bước chuyển tiếp giữa các slide
Các bước chuyển tiếp slide là cách thức mỗi slide xuất hiện khi qua các slide trình
chiếu kế tiếp.
Để điều chỉnh các slide chuyển tiếp thủ công: chọn slide cần tạo hiệu ứng  chọn
thẻ Transition  Transition to This Slide  chọn hiệu ứng trong các mẫu Transition.
226
Hình 4-60: Các tùy chọn trong nhóm Transition to This Slide
Các tùy chọn trong nhóm Transition to This Slide gồm:
- Duration: tốc độ chuyển tiếp.
- Sound: thiết lập âm thanh cho các slide từ âm thanh trong hộp thoại hoặc từ các
tập tin âm thanh khác (tùy chọn Loop until next sound lặp lại hiệu ứng âm thanh
đã chọn cho đến khi có hiệu ứng âm thanh khác xuất hiện hoặc slide sau xuất hiện).
- Apply to All: thiết lập các buớc chuyển tiếp cho tất cả các slide.
- Advance Slide: thiết lập các tùy chọn nâng cao.
 On mouse click: hiệu ứng sẽ xảy ra khi click chuột.
 After: thiết lập thời gian (giây) để hiệu ứng xảy ra. Điều này có ích cho
các trình chiếu tự vận hành theo quy ước tại hội nghị, hội thảo.
4.5.3. Điều chỉnh các slide chuyển tiếp tự động
Để điều chỉnh các slide chuyển tiếp một cách tự động, thực hiện như sau:
- Bước 1: chọn thẻ Home nhóm Editing  chọn Select  chọn Select All.
- Bước 2: chọn thẻ Transition  nhóm Transition to This Slide  chọn hiệu ứng,
trong mục Advance slide đánh dấu chọn After và nhập vào thời gian trình chiếu
mỗi slide.
4.5.4. Tạo liên với với các tập tin, email, các trang web
Nhằm tạo cho buổi trình chiếu PowerPoint được linh hoạt và phong phú, cần sử
dụng các liên kết nhằm tạo ra khả năng di chuyển giữa các slide, giữa các tập tin trình
chiếu hay mở một ứng dụng bên ngoài chương trình PowerPoint.

Liên kết giữa các slide


Giả sử người dùng có một tập tin trình chiếu gồm 20 slide và cần tạo một liên kết
từ slide 1 nhảy trực tiếp tới slide 8, thực hiện như sau: chọn một đối tượng trên slide 1
để tạo liên kết, đối tượng tạo liên kết có thể là một dòng văn bản, một hình vẽ, một nút
lệnh,… thực hiện từng bước như sau:

227
- Chọn thẻ Insert  chọn group Links  chọn Action  chọn Hyperlink hoặc
nhấn phải chuột và chọn lệnh Hyperlink (Ctrt+K)  hộp thoại Insert Hyperlink
hiển thị.
- Trong hộp thoại Insert Hyperlink chọn Place in This Document  chọn slide cần
liên kết.

Hình 4-61: Liên kết giữa slide

Liên kết với một tập tin trình chiếu khác


Để tiến hành liên kết với một tập
tin trình chiếu khác thực hiện các bước
tương tự như trên bằng cách sử dụng
Action, nhưng chọn Other PowerPoint
Presentation… trong mục Hyperlink to
 chọn tập tin cần liên kết.

Liên kết với các dạng tập tin


khác
Các tập tin liên kết khác có thể là
một tập tin Word, Excel, PowerPoint,
trang web,… Để tạo liên kết với các tập
tin khác, có thể thực hiện như sau:
- Chọn thẻ Insert  chọn group
Hình 4-62: Liên kết với một tập tin trình chiếu khác
Links  chọn Action hoặc nhấn

228
phải chuột và chọn lệnh Hyperlink (Ctrt+K)  hộp thoại Action Settings hiển thị.
Trong hộp thoại Action Settings chọn thẻ Mouse Click  chọn mục Hyperlink to
và chọn Other File… từ hộp thoại xổ xuống.
- Hoặc nhấn phải chuột lên văn bản hoặc đối tượng cần tạo liên kết  chọn
Hyperlink hoặc chọn thẻ Insert  Links  Hyperlink  chọn mục Existing File
of Web Page  chọn tập tin cần liên kết.

Hoặc

Hình 4-63: Liên kết slide với các dạng tập tin khác

229
Chạy một chương trình
Trong lúc trình
chiếu, ngoài việc liên
kết với các slide, tập tin,
người dùng có thể chạy
các ứng dụng khác như:
Word, Calculator,
Excel,… và bất kỳ tập
tin nào có phần mở rộng
là .exe. Để thực hiện
lệnh gọi chương trình,
thực hiện các bước
tương tự như trên
nhưng chọn Run
program.
Lưu ý: khi thực hiện
liên kết với các tập tin Hình 4-64: Chạy chương trình khác trong khi trình chiếu
PowerPoint khác, trang
web, tài liệu hay chương trình trên một máy tính này nhưng khi trình chiếu lại trên một
máy tính khác có thể xảy ra tình trạng liên kết không hoạt động được. Vì vậy, nếu muốn
trình chiếu trên một máy tính khác với máy tính soạn bài trình chiếu thì phải sao chép
các tập tin liên kết và chép vào máy tính dự định thực hiện trình chiếu.

Thêm và hiệu chỉnh các nút điều khiển


Chức năng này cho phép
người dùng gắn một thao tác vào
một nút lệnh cụ thể. Nút điều khiển
là một đối tượng được xác định Hình 4-65: Nút điểu khiển

trước, được gán vào một thao tác


thông qua tùy chọn trong hộp thoại Action Settings.
Để thêm các nút điều khiển, thao tác thực hiện: chọn thẻ Insert  nhóm
Illustrations  Shapes  Action Buttons  chọn dạng nút lệnh thích hợp và kéo chuột
vẽ ra trên slide  hộp thoại Action Settings hiển thị.
230
Ý nghĩa hộp thoại Actions Settings
- Thẻ Mouse click: hành
động xảy ra khi click vào
đối tượng.
- Thẻ Mouse Over: hành
động xảy ra khi đưa chuột
vào đối tượng.
 Hyperlink to: liên
kết đến các đối
tượng khác như:
các slide kế tiếp,
slide trước đó, các
webside, các tập tin
trình chiếu khác,…
 Play sound: chọn
Hình 4-66: Hộp thoại Action Settings
tập tin âm thanh.
 Run program: chạy ứng dụng khác bằng cách chọn nút Browse để chọn
chương trình chạy.
Hiệu chỉnh nút điều khiển
Chọn nút lệnh điều khiển  nhấn phải chuột chọn lệnh Hyperlink  Hộp thoại
Action hiển thị  chọn hành động muốn thay đổi.

4.6. THIẾT LẬP CHẾ ĐỘ TRÌNH CHIẾU HAI MÀN HÌNH


Người dùng có thể thiết lập hiển thị chế độ trình chiếu nhiều màn hình. Thao tác thực
hiện:
- Cách 1: chọn thẻ Slide Show  nhóm Monitors  đánh dấu chọn Use Presenter
View.

Hình 4-67: Chế độ thiết lập trình chiếu hai màn hình

231
- Cách 2: chọn thẻ Slide Show  nhóm Set Up  chọn Set up Slide show  đánh
dấu chọn Use Presenter View.

Hình 4-68: Hộp thoại Set Up Show


Thực hiện trình chiếu:
- From beginning (F5): trình chiếu từ slide đầu tiên;
- From current slide (Shift + F5): trình chiếu từ slide đang chọn.

Hình 4-69: Màn hình máy tính khi trình chiếu

232
4.7. IN ẤN
Để in ấn trong PowerPoint, thao tác thực hiện: chọn File  Print (hoặc nhấn tổ hợp
phím Ctrl+P).

Hình 4-70: In slide


Một số tùy chọn in:
- Printer: chọn tên của máy in muốn sử dụng
- Copies: số bản in, mặc định in một bản.
- Thiết lập vùng in:
 Print All Slides: in tất cả các slide.
 Print Curent slide: in slide hiện hành.
 Print Selection: in các slide đã chọn.
 Custom Range: in các slide đã chọn trong slides bên dưới .
 Slides: nhập các slide muốn in.
- Thiết lập trang in:
 Full Page Slides: in mỗi slide trên một trang.
 Notes Pages: in các ghi chú.
 Outline: in dạng đề cương.
 Handouts: in nhiều slide và ghi chú trên cùng một trang.
 1 slide: in một slide trên một trang
 2 slides: in hai slide trên một trang
233
 3 slides: in ba slide trên một trang kèm theo phần ghi chú
 4 slides Horizontal: in bốn slide trên một trang (theo chiều ngang)
 6 slides Horizontal: in sáu slide trên một trang (theo chiều ngang)
 9 slides Horizontal: in chín slide trên một trang (theo chiều ngang)
 4 slides Vertical: in bốn slide trên một trang (theo chiều dọc)
 6 slides Vertical: in sáu slide trên một trang (theo chiều dọc)
 9 slides Vertical: in chín slide trên một trang (theo chiều dọc)
- Collated: thiết lập sự sắp xếp cho các bản in.
- Color: in màu hay trắng đen.

C. TÀI LIỆU HỌC TẬP

[1]. Tập bài giảng Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao, Trường Đại
học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao.
[3]. Bài giảng, bài tập của giảng viên

D. CÂU HỎI, BÀI TẬP, NỘI DUNG ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO
LUẬN

CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN


1. Khi trình chiếu, làm thế nào để quy định sau 5 giây sẽ tự động chuyển qua slide kế tiếp?
2. Khi đang thuyết trình, muốn mở trang web thì thực hiện như thế nào?
3. Khi thiết kế file thuyettrinh.pptx ta có chèn nhạc vào. Sao chép file này qua một máy
tính khác, khi trình chiếu lại không có nhạc. Vì sao?
4. Khi chèn nhạc vào bài thuyết trình, làm thế nào để nghe được ở nhiều slide?
5. Để chuyển con trỏ chuột thành cây viết có thể ghi chú được khi đang thuyết trình, thực
hiện như thế nào?
6. Làm thế nào để quy định hiệu ứng của đối tượng chỉ chạy khi tác động vào một đối
tượng nào đó trên slide?
7. Thiết lập theme khác nhau cho từng slide, thực hiện như thế nào?
8. Để ghi lại thời gian thuyết trình thực hiện như thế nào?
9. Để quy định tiêu đề của tất cả slide đều là chữ in và màu xanh, thực hiện như thế nào?
10. Từ silde 10 có thể đi tới slide kế tiếp là slide 20, thực hiện như thế nào?

234
BÀI TẬP

NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN

BÀI TẬP 1: Chủ đề các thao tác cơ bản


- Tạo slide mới và lưu tên tập tin là BaiTap1.pptx.
- Trong slide đầu tiên nhập nội dung như sau (định dạng Font: Time New Roman, dòng
1, 2và 3 size 28, dòng 4 size 32):
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
Khoa Công nghệ Thông tin

MÔN TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG
XÂY DỰNG MỤC TIÊU CÁ NHÂN

BÀI TẬP 2: Chủ đề chèn hình vào slide


- Với bài tập 1 đã tạo, thêm mới các slide với nội dung như sau: (Font Time New Roman,
các tiêu đề chương size 32, các nội dung bên trong size 28).
- Tìm các hình ảnh tương tự để minh họa thêm cho các nội dung. Lưu lại tập tin với tên
mới là BaiTap2.pptx

235
BÀI TẬP 3: Chủ đề bảo mật tập tin trình chiếu
Lưu tập tin đã tạo ở trên với tên mới là BaiTap3.pptx. Tập tin này được cài đặt mật
khẩu bảo vệ KHONGTHAYDOI.
236
BÀI TẬP 4: Chủ đề tạo hiệu ứng cho slide và đối tượng trên slide
- Áp dụng theme Retrospect cho tất cả các slide đã tạo ở bài tập 2.
- Lưu lại tập tin ở bài tập 4 với tên mới là BaiTap4.pptx
- Tạo hiệu ứng cho tất cả đối tượng trong các slide.
- Tạo các bước chuyển tiếp cho tất cả các slide (mỗi slide ứng với một hiệu ứng chuyển
tiếp khác nhau).

BÀI TẬP 5: Chủ đề thiết lập thời gian trình chiếu


- Mở BaiTap4.pptx
- Thiết lập thời gian trình chiếu cho slide đầu là 6 giây và 4 slide sau là 8 giây.
- Thiết lập quá trình chạy Slide Show từ slide 1 đến slide 5 và thực hiện trình chiếu.

BÀI TẬP 6: Chủ đề chèn SmartArt, WordArt


- Mở BaiTap4.pptx lưu lại tập tin với tên mới là BaiTap6.pptx
- Thêm slide mới tiếp theo, tạo SmartArt có nội dung như sau:

Ngắn hạn Trung hạn Dài hạn


•Ngày •Học kỳ •5 Năm
•Tuần •Năm học •10 Năm
•Tháng •20 năm

- Thêm một slide mới tiếp theo và tạo 2 chữ WordArt với nội dung (Font: Time New
Roman, Size 36):

237
BÀI TẬP 7: Chủ đề chèn nút điều khiển cho slide
- Thêm các nút điều khiển (đầu, trước, kế, cuối) vào các slide trong BaiTap6.pptx.
Trong đó nút điều khiển sẽ di chuyển tới slide kế tiếp và nút quay lại slide trước đó.
- Lưu lại tập tin với tên mới là BaiTap7.pptx

BÀI TẬP 8: Chủ đề tạo liên kết với các slide trong tập tin trình chiếu
- Mở BaiTap7.pptx sử dụng hyperlink để liên kết các mục nội dung
 Mục tiêu là gì? liên kết tới slide 3
 Tại sao phải thiết lập mục tiêu liên kết tới slide 4
 Phân loại mục tiêu liên kết tới slide 5
- Lưu lại tập tin với tên mới là BaiTap8.pptx

BÀI TẬP 9: Chủ đề tạo liên kết với tập tin khác
Mở BaiTap8.pptx và thêm 1 slide mới với text box có nội dung “Bài tập thực hành”.
Sau đó, sử dụng hyperlink để liên kết với tập tin Baitapthuchanh.pdf từ ổ đĩa mạng.

BÀI TẬP 10: Chủ đề chèn âm thanh, đóng gói tập tin
- Mở BaiTap8.pptx, chèn âm thanh từ file âm thanh bất kỳ vào tất cả các bước chuyển
tiếp slide.
- Đóng gói bài thuyết trình (Package for CD)

BÀI TẬP 11: Chủ đề chèn bảng biểu, biểu đồ


Tạo tập tin có tên BaiTap11.pptx, gồm 3 slide có nội dung:
- Slide 1: Báo cáo số lượng doanh nghiệp có hoạt động thương mại điện tử.
- Slide 2: Chèn bảng biểu, định dạng và nhập số liệu theo bảng sau:

Tổng số doanh nghiệp


Các ngành Tỷ lệ (%)
đã khảo sát
Tổng số doanh nghiệp 327 100%
Doanh nghiệp có thương mại điện tử 59 18.04%
+ Ngành dệt 7 11.86%
+ Ngành may 5 7.81%
+ Ngành giày, da 7 14.29%
+ Ngành sản xuất thực phẩm, thuốc lá 17 19.10%
+ Ngành sản xuất máy móc, thiết bị 23 34.85%

- Slide 3: Từ bảng số liệu trên, vẽ biểu đồ minh họa số doanh nghiệp ở các ngành.

238
BÀI TẬP 12: Chủ đề tạo header và footer cho slide
- Tạo header và footer cho bài tập 8 với header có nội dung: “Sử dụng MS
PowerPoint”, footer có nội dung: tên và lớp sinh viên.
- Chèn logo Đại học Tài chính Marketing vào góc trên bên trái mỗi slide.
NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP
BÀI TẬP 131
Tạo một tập tin trình chiếu (presentation) thể hiện nội dung như sau :
1. Bộ nhớ chỉ đọc (ROM – Read Only Memory)
 ROM chứa 1 số chương trình hệ thống được hãng sản xuất nạp sẵn.
 Dữ liệu trong ROM không xoá được .
2. Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM – Random Access Memory)
 RAM là bộ nhớ có thể đọc và ghi dữ liệu trong lúc máy hoạt động.
 RAM là thiết bị lưu giữ dữ liệu sẵn sàng cho CPU xử lý.
Yêu cầu:
- Số slide hợp lý.
- Các dòng chữ trong các slide xuất hiện lần lượt cách nhau 2 giây, xuất hiện theo thứ
tự hợp lý và có hiệu ứng tùy chọn.
- Các slide được thiết lập hiệu ứng chạy tự động và liên tục.
BÀI TẬP 2
1. Tạo Slide Master theo yêu cầu sau:
- Sử dụng Theme Organic.
- Chèn logo Đại học Tài Chính - Marketing ở góc phía trên bên trái mỗi Slide.
- Font: bảng mã Unicode, nội dung tiêu đề size 36, nội dung size 24.
- Các dòng văn bản cách nhau 1,5
- Footer: họ tên sinh viên
- Tạo hiệu ứng chuyển tiếp giữa các slide (Transitions) – các slide tự động chuyển
tiếp sau 8 giây.
- Tạo hiệu ứng cho các nội dung trên slide.
- Chèn vào ngày tháng (được tự động cập nhật) và số slide cho bài trình chiếu.
2. Áp dụng slide master đã tạo ở câu 1, hãy tạo slide chứa nội dung sau:
Slide 1: Khảo sát hiện trạng và nhu cầu
Slide 2: 1. Chiến lược khảo sát

239
Slide 3: 2. Các nguồn khảo sát

Các người dùng hệ thống (nhân viên, cán bộ, quản lý, …)

Các tài liệu, sổ sách

Các biểu mẫu, quy định, thông báo

Các quy trình, nghiệp vụ

Các phần mềm trên máy tính…

3. Thiết lập chế độ in cho slide vừa tạo: in handout 3 sildes trên 1 trang, giấy đứng.
BÀI TẬP 3
1. Tạo Slide Master (đặt tên Ho ten sinh vien – MSSV.potx) theo yêu cầu sau:
- Chèn logo của trường ở góc phía trên bên trái mỗi Slide
- Font: bảng mã Unicode, nội dung tiêu đề size 36, nội dung size 26
- Footer: họ tên sinh viên
- Tạo hiệu ứng chuyển tiếp giữa các slide, các nội dung trên sile.
- Chèn vào ngày tháng (được tự động cập nhật) và số thứ tự slide.
240
2. Áp dụng slide master đã tạo ở câu 1, hãy tạo tập tin chứa nội dung sau (số lượng
slide và cách bố trí slide thích hợp):
Các thuận lợi và khó khăn khi tổ chức dữ liệu
1. Thuận lợi
- Tăng tính hiệu quả khi khai thác dữ liệu
- Giảm thiểu rủi ro trong tương lai
- Tận dụng những tri thức đã tích lũy trong hệ thống cũ …
2. Khó khăn
- Vấn đề chi phí
- Đối với hệ thống cũ, nếu thay đổi cách tiếp cận khi phân tích, thiết kế
nhằm phục vụ cho việc tổ chức dữ liệu thì gần như xây dựng lại từ đầu
- Đào tạo nhân sự tiếp cận công nghệ mới …
3. Thiết lập chế độ in cho slide vừa tạo: in handout 2 sildes trên 1 trang, giấy ngang.
BÀI TẬP 4
1. Tạo Slide Master theo yêu cầu sau:
- Sử dụng Theme Retrospect.
- Font: bảng mã Unicode, nội dung tiêu đề size 36, nội dung size 24.
- Tiêu đề các slide (trừ title slide) có màu đỏ, in đậm và nghiêng.
- Footer: họ tên sinh viên
- Chèn vào ngày tháng (được tự động cập nhật) và số slide cho bài trình chiếu.
- Tạo hiệu ứng chuyển tiếp giữa các slide (Transitions) – các slide tự động chuyển
tiếp sau 8s
- Tạo hiệu ứng cho các nội dung trên slide.
2. Áp dụng slide master đã tạo ở câu 1, hãy tạo slide chứa nội dung sau (tìm kiếm
hình ảnh minh họa thích hợp cho từng nội dung trong slide):

241
Slide 1: Slide 2:

Slide 3: Slide 4:

Slide 5: Slide 6:

BÀI TẬP 5
1. Tạo Slide Master theo yêu cầu sau:
- Sử dụng Theme Circuit.
- Font: bảng mã Unicode, nội dung tiêu đề size 36, nội dung size 24.
- Footer: họ tên sinh viên

242
- Chèn vào ngày tháng (cố định ngày) và số slide cho bài trình chiếu.
- Tạo hiệu ứng chuyển tiếp Wipe giữa các slide.
- Các đối tượng trong mỗi slide xuất hiện lần lượt cách nhau 2 giây, xuất hiện theo
thứ tự hợp lý và có hiệu ứng tùy chọn.
- Các slide được thiết lập hiệu ứng chạy tự động và liên tục.
2. Áp dụng slide master đã tạo ở câu 1, hãy tạo slide chứa nội dung sau (sử dụng
SmartArt và tìm kiếm hình ảnh minh họa thích hợp cho từng nội dung trong slide):

Slide 1: Slide 2:

Slide 3: Slide 4:

lide 5: Slide 6:

243
3. Tạo Slide Master theo yêu cầu sau:
- Tạo liên kết “Tổng quan về giấy” trong slide 2 tới slide 3.
- Tạo liên kết “Các loại hình nghệ thuật giấy đặc trưng” trong slide 2 tới slide 4.
- Tạo liên kết “Gấp giấy (Origami)” trong slide 4 tới slide 5.
- Tạo liên kết “Tranh giấy xoắn (Quilling)” trong slide 4 tới slide 6.

244
CHƯƠNG 5
SỬ DỤNG BẢNG TÍNH MICROSOFT EXCEL
Số tiết lý thuyết: 15 (Lý thuyết: 10 tiết; bài tập: 5 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 12

A. MỤC TIÊU

Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức:
- Khái quát, phân biệt được các hàm, lệnh cơ bản của MS Excel;
- Biết cách bảo mật bảng tính MS Excel;
- Hiểu và biết cách vẽ các loại biểu đồ minh họa số liệu;
- Liên hệ được các hàm, chức năng, công cụ của MS Excel vào bài toán thực tế.
Kỹ năng:
- Thành thạo cách tổ chức dữ liệu trong MS Excel.
- Sử dụng thành thạo các hàm cơ bản như nhóm hàm xử lý chuỗi, nhóm hàm toán học
và lượng giác, nhóm hàm ngày giờ, nhóm hàm dò tìm, nhóm hàm luận lý.
- Thành thạo cách vẽ biểu đồ.
- Thiết lập thông số trang in, khổ giấy, thiết lập tiêu đề đầu trang, cuối trang, đánh số
trang và xem trước khi in, in ấn bảng tính.
- Liên hệ, giải quyết được bài toán cụ thể.
Thái độ:
- Tích cực, chủ động và nghiêm túc trong học tập và tự nghiên cứu.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập, câu hỏi thảo luận, câu hỏi trắc nghiệm.

B. NỘI DUNG

5.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MICROSOFT EXCEL 2013


5.1.1. Giới thiệu
Microsoft Excel 2013 (MS Excel 2013) là phần mềm xử lý bảng tính chạy trong
môi trường Windows. MS Excel giúp người dùng tính toán các phép tính từ đơn giản
đến phức tạp, tạo lập các bảng biểu báo cáo, vẽ biểu đồ minh họa số liệu báo cáo, phân
tích dữ liệu, sử dụng hàm trong nhiều lĩnh vực ứng dụng như: kế toán, tài chính, ...

245
5.1.2. Cửa sổ giao diện Microsoft Excel 2013

Hình 5-1: Giao diện Microsoft Excel 2013


Giao diện bảng tính của Excel 2013 gồm:
Thanh Ribbon: tập hợp các nhóm lệnh được tổ chức theo từng thẻ. Mỗi thẻ thực
hiện một số chức năng cụ thể và liên quan với nhau. Trong Ribbon có một số thẻ
cơ bản: Home, Insert, Page Layout, Formulas, Data, Review,… Ngoài ra, Excel
còn cho phép hiển thị hoặc ẩn thẻ Developer.
- Thẻ Home: chứa các chức năng thường dùng như: cắt, dán, sao chép, định
dạng tài liệu, các kiểu mẫu có sẳn, chèn/xóa dòng hoặc cột, sắp xếp, tìm kiếm,
lọc dữ liệu…

Hình 5-2: Các chức năng của thẻ Home


- Thẻ Insert: chứa các loại đối tượng được chèn vào bảng tính như bảng biểu,
vẽ sơ đồ, biểu đồ, ký hiệu…

246
Hình 5-3: Các chức năng của thẻ Insert
- Thẻ Page Layout: chứa các chức năng về định dạng trang và in ấn.

Hình 5-4: Các chức năng của thẻ Page Layout


- Thẻ Formulas: chứa các nút lệnh chèn công thức, đặt tên vùng, các công cụ
kiểm tra theo dõi công thức, điều khiển khiển việc tính toán của Excel.

Hình 5-5: Các chức năng của thẻ Formulas


- Thẻ Data: chứa các nút lệnh thao tác với dữ liệu trong và ngoài Excel, các
danh sách, phân tích dữ liệu,...

Hình 5-6: Các chức năng của thẻ Data


- Thẻ Review: chứa chức năng kiểm tra lỗi chính tả, hỗ trợ dịch từ, thêm chú
thích, các thiết lập bảo vệ bảng tính.

Hình 5-7: Các chức năng của thẻ Review


- Thẻ View: chứa các chức năng thiết lập chế độ hiển thị bảng tính như phóng
to, thu nhỏ, chia màn hình …

247
Hình 5-8: Các chức năng của thẻ View
- Thẻ Developer: thẻ này mặc định được ẩn, chứa các chức năng dùng để lập
trình trong Excel. Để mở nhóm thẻ này nguời dùng thực hiện như sau: click
thẻ File  chọn Options  thẻ Customize Ribbon  chọn Developer.

Hình 5-9:Thêm thẻ Developer cho thanh Ribbon

Hình 5-10: Các chức năng của thẻ Developer

Thanh công cụ truy cập nhanh (Quick Access Toolbar):


chứa các lệnh thường dùng như: Save, Undo, Redo, … Ngoài ra, người dùng có
thể thêm nút lệnh vào thanh này bằng cách chọn nút lệnh trên Ribbon rồi nhấn
phải chuột chọn lệnh Add to Quick Access toolbar.

Thanh Sheet tab: chứa các thao tác trên


sheet như tạo mới, đổi tên, di chuyển, sao chép sheet, xóa sheet, ...
Thanh công thức (Formula bar): dùng để nhập công thức.

248
5.1.3. Cấu trúc bảng tính

Workbook
Workbook (sổ tính) là tập tin Excel, có phần mở rộng là .xlsx. Một workbook
chứa rất nhiều worksheet tùy thuộc vào bộ nhớ máy tính của người dùng.

Worksheet
Worksheet (sheet – trang tính) là nơi lưu trữ và làm việc với dữ liệu. Sheet còn
được gọi là bảng tính. Một sheet chứa 16.384 cột và 1.048.576 dòng.

5.2. CÁC THAO TÁC CƠ BẢN


5.2.1. Thao tác với workbook

Tạo mới workbook


Chọn thẻ File  thẻ New  chọn Blank workbook để tạo tập tin mới (hoặc nhấn
tổ hợp phím Ctrl + N).

Mở workbook có sẵn trên đĩa


Chọn thẻ File  Open (hoặc nhấn tổ
hợp phím Ctrl+O).
Ý nghĩa các lệnh như sau:
- Recent Workbooks: mở các tập tin đã
làm việc trước đó.
- OneDrive, Add a Place: mở tập tin
lưu trong OneDrive.
- Computer: mở tập tin lưu đã có trên
máy tính hoặc trên các thiết bị lưu trữ. Hình 5-11: Mở tập tin Excel đã có

Lưu workbook
Chọn thẻ File  lệnh Save (hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl+S) là thực hiện giống
lưu trữ tài liệu trong MS Word (xem phần 3.1.5.4).
5.2.2. Thao tác với Worksheet

Chèn thêm worksheet


- Cách 1: nhấn phải chuột tại tab Sheet  chọn lệnh Insert.

- Cách 2: click nút trên tab Sheet, khi đó Excel tạo thêm sheet mới vào sau
các sheet đã có.
249
- Cách 3: nhấn tổ hợp phím Shift+F11 chèn thêm
sheet mới vào trước sheet hiện hành.
- Cách 4: chọn thẻ Home  nhóm Cells  click nút
Insert  chọn lệnh Insert sheet.

Đổi tên worksheet


Nhấn phải chuột tại Sheet muốn đổi tên  chọn
Rename  nhập tên mới cho Sheet (không dùng các ký
tự để đặt tên cho sheet như: / \ ? *).

Xóa worksheet
Nhấn phải chuột tại Sheet muốn xóa trên tab Hình 5-12: Thao tác với
Sheet  chọn lệnh Delete. Worksheet

Sắp xếp thứ tự worksheet


Click chuột tại Sheet muốn sắp xếp
và kéo đến vị trí mới.

Sao chép, di chuyển worksheet


Nhấn phải chuột tại Sheet muốn sao
chép/di chuyển  chọn lệnh Move or
Copy...  hộp thoại Move or Copy hiển thị.
- Khung To book: chọn tập tin đích.
- Khung Before sheet: vị trí sheet khi
sao chép/di chuyển qua tập tin mới.
Hình 5-13: Sao chép/di chuyển sheet
- Chọn Create a copy để sao chép.

Chuyển đồi qua lại giữa các sheet


Trên tab sheet, người dùng click chuột vào sheet muốn mở hoặc nhấn tổ hợp phím
Ctrl+Page Up hay Ctrl + Page Down.
5.2.3. Thao tác với ô và vùng

Tọa độ ô, vùng
- Tọa độ ô (cell): ký hiệu cột và tiêu đều dòng (ví dụ ô A5).
- Tọa độ vùng (range): tọa độ ô góc trên bên trái và tọa độ ô góc dưới cuối phải cách
nhau bởi dấu hai chấm (ví dụ vùng A1:B3 gồm các ô A1, A2, A3, B1, B2, và B3).

250
Đặt tên vùng
Quy ước tên vùng:
- Tên vùng bắt đầu bằng ký tự chữ từ A-Z.
- Tên vùng không có khoảng trắng, ký hiệu đặc biệt, không được trùng với ô
tham chiếu, các hàm, các lệnh của Excel.
Cách đặt tên vùng:
Chọn vùng muốn đặt tên
- Cách 1: nhập tên vùng trực tiếp tên vùng vào ô Name box trên thanh công thức
- Cách 2: chọn thẻ Formulas  Define Name  Hộp thoại New Name hiển thị,
nhập tên vùng vào khung Name.

Hình 5-14: Đặt tên vùng


Sử dụng tên vùng:
Trong công thức, nhấn phím F3 
cửa sổ Paste Name hiển thị, chọn tên vùng
thích hợp và click OK.
Quản lý vùng:
Chọn thẻ Formulas  chọn Name
Manager  hộp thoại Name Manager
hiển thị (hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl+F3).
Hình 5-15: Sử dụng vùng
Người dùng có thể thêm (New)
vùng mới, chỉnh sửa (Edit) hay xóa (Delete) vùng đã có…

251
Hình 5-16: Quản lý vùng
5.2.4. Tạo chú thích cho ô
- Chọn ô muốn ghi chú thích  chọn thẻ Review  New Comment.
- Chỉnh sửa nội dung chú thích: chọn thẻ Review  Edit Comment.
- Xóa chú thích: chọn thẻ Review  Delete.
- Hiện/ẩn các chú thích: chọn thẻ Review  Show/Hide Comment.

Hình 5-17: Tạo chú thich ô


5.2.5. Thao tác trên dòng, cột

Thêm dòng, cột


Chọn thẻ Home  nhóm Cells  nút Insert  chọn lệnh Insert Sheet Rows hoặc
Insert Sheet Columns.

252
Thay đổi độ rộng, chiều cao dòng
- Chọn dòng/cột muốn thay đổi chiều cao và độ rộng.
- Chọn thẻ Home  nhóm Cells  chọn nút Format
 Chọn Row Height để thay đổi chiều cao dòng.
 Chọn Column Width để thay đổi độ rộng cột.
Ngoài ra, nếu người dùng muốn chiều cao dòng và độ
rổng cột vừa khít dữ liệu, chọn lệnh AutoFit Row Height và
AutoFit Column Width.
Hình 5-18: Thay đổi
Cố định dòng, cột trong bảng tính chiều cao dòng,
độ rộng cột
Để cố định (khóa) dòng hoặc cột trong khi làm việc với
bảng tính, thực hiện ở lệnh Freeze Panes
trong nhóm Window của thẻ View. Cụ thể
như sau:
- Freeze Panes: cố định cả hàng và cột
dựa vào vị trí ô cho trước.
- Freeze Top Row: cố định hàng đầu
tiên (hàng số 1) trong bảng tính.
- Freeze First Column: cố định cột đầu
tiên (cột A) trong bảng tính.
Hình 5-19: Cố định dòng, cột
5.2.6. Chức năng Auto Fill
Auto Fill là chức năng tự động điền dữ liệu cho các ô.
Cách thực hiện như sau:
- Nhập giá trị bắt đầu cho ô đầu tiên;
- Nhập giá trị kế tiếp cho ô tiếp theo để thiết lập quy tắc
cho dữ liệu;
Hình 5-20: Chức năng
- Chọn cả hai ô và kéo ô quai điền (fill handle) để điền dữ Auto Fill
liệu cho các ô còn lại.
5.2.7. Chia sẻ bảng tính
Thực hiện ở chức năng Share. Người dùng chọn thẻ File  chọn trang Share. MS
Excel 2013 cho phép chia sẻ bảng tính qua hộp thư điện tử (mail), hoặc gửi lên Cloud,
thao tác thực hiện giống MS Word (xem phần 3.1.6).

253
Hình 5-21: Chức năng chia sẻ bảng tính

5.3. THAO TÁC VỜI DỮ LIỆU


5.3.1. Các kiểu dữ liệu của Excel
Excel gồm có các kiểu dữ liệu sau:
Dữ liệu kiểu chuỗi (text)
- Nội dung nhập vào có chứa ký tự từ A-Z hoặc khoảng trắng.
- Mặc định canh lề trái ô.
- Không có giá trị tính toán.
Dữ liệu kiểu số (number)
- Chứa các số từ 0 đến 9.
- Mặc định canh lề phải ô.
- Khi số quá lớn (vượt quá độ rộng cột): số tự động chuyển sang dạng số khoa
học (3E+2) hoặc hiển thị thành ###.
Dữ liệu kiểu luận lý (Logical):
Chứa giá trị True hoặc False.
Dữ liệu kiểu ngày giờ (Date/Time)
- Mặc định canh lề phải ô.
- Nhập ngày giờ phải tuân thủ theo dạng thức ngày giờ của hệ thống.
- Khi nhập ngày giờ sai, Excel tự động chuyển sang chuỗi.
- Tổ hợp phím Ctrl+; (dấu phẩy) hiển thị ngày hệ thống.
- Tổ hợp phím Ctrl+Shift + ; hiển thị giờ hệ thống.
- Kiểu ngày giờ có giá trị tính toán.
254
Dữ liệu kiểu công thức (Formula)
- Bắt đầu bởi dấu bằng (=) hoặc dấu cộng (+).
- Giá trị của công thức được hiển thị trong ô, nội dung công thức được hiển thị
trên thanh công thức.
- Thành phần của công thức có thể là: số, chuỗi, tọa độ ô, tọa độ vùng và các
toán tử.
Bảng 5-1: Các toán tử trong công thức
Toán
Phép toán
tử
Số học (liệt kê theo thứ tự ưu tiên)
^ Lũy thừa
* Nhân
/ Chia
+ Cộng
- Trừ
% Phần trăm
So sánh
> Lớn hơn
< Nhỏ hơn
>= Lơn hơn hoặc bằng
<= Nhỏ hơn hoặc bằng
= Bằng
<> Khác
Nối chuỗi
& Nối chuỗi với chuỗi, chuỗi với số, số với số, kết quả trả về kiểu chuỗi

Lưu ý:
- Nếu trong công thức có chuỗi, giá trị chuỗi phải đặt trong cặp dấu nháy kép.
Ví dụ: =A1 & “ĐH Tài chính – Marketing”
- Chuyển các kiểu dữ liệu thành kiểu chuỗi: nhập dấu nháy đơn (‘) phía trước.
5.3.2. Định dạng dữ liệu

Canh lề nội dung


Canh lề cho nội dung ô (hoặc vùng) được thực hiện ở nhóm Alignment của thẻ
Home hoặc trong thẻ Alignment của hộp thoại Format Cells.
255
Ý nghĩa các lệnh trong nhóm Alignment của thẻ Home

Hình 5-22: Canh lề nội dung ô

- Top Align, Middle Align, Bottom Align: canh lề so với chiều cao của dòng.
- Center, Align Left, Align Right: canh lề so với độ rộng của cột.
- Orientation: quay hướng nội dung trong ô.
- Decrease Indent/Increase Indent: giảm/tăng khoảng các lề văn bản trong ô.
- Wrap text: nếu nội dung nhập vào vượt quá độ rộng của cột, Excel tự động xuống
dòng trong cùng một ô (hay nhấn tổ hợp phím Alt+Enter)
- Merge & Center: gộp các ô đã chọn thành một ô.
Ý nghĩa các lệnh trong thẻ Alignment của hộp thoại Format Cells

Hình 5-23: Thẻ Alignment của hộp thoại Format Cells

256
- Khung Text alignment: canh thằng hàng trong ô.
- Khung Text control: tự động xuống dòng trong cùng một ô khi nội dung nhập
vào vượt quá độ rộng cột (Wrap text), gom nhiều ô thành một ô (merge cell).
- Khung Orientation: quay hướng nội dung trong ô.

Định dạng ký tự
Định dạng ký tự được thực hiện ở nhóm Font của thẻ Home hoặc trong thẻ
Number của hộp thoại Format Cells. Thực hiện giống thao tác chọn font chữ trong MS
Word (xem phần 3.3.1.1).

Định dạng dữ liệu số


Định dạng dữ liệu số được thực hiện ở nhóm Number
của thẻ Home hoặc trong thẻ Font của hộp thoại Format Cells.
Ý nghĩa các lệnh trong nhóm Number của thẻ Home

- : thêm ký hiệu tiền tệ


Hình 5-24: Định dạng
- : định dạng phần trăm. dữ liệu số

- : thêm dấu phân cách hàng ngàn và dấu phân cách thập phân cho số.

- : thêm số số thập phân cho giá trị số.

- : giảm số số thập phân và làm tròn cho giá trị số.


Ý nghĩa các lệnh trong thẻ Number của hộp thoại Format Cells
- General: định dạng mặc định, thể hiện giá trị của ô.
- Number: dạng số.
- Currency: dạng tiền tệ.
- Accounting: dạng số được trình bày nhiều trong lĩnh vực kế toán.
- Date: dạng ngày tháng.
- Time: dạng giờ.
- Percentage: dạng phần trăm (%).
- Fraction: dạng phân số.
- Scientific: dạng số khoa học, thường dùng trong toán học.
- Text: định dạng kiểu chuỗi.
- Special: định dạng kiểu đặc biệt như mã quốc gia, …
- Custom: tùy chọn định dạng do người dùng định nghĩa.

257
Hình 5-25: Thẻ Number của hộp thoại Format Cells
Ví dụ: định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ, thực hiện như
hình minh họa sau đây:

Hình 5-26: Ví dụ định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ
258
Công cụ sao chép định dạng
MS Excel cho phép người dùng thực hiện việc sao chép định dạng bằng chức
năng Format Painter trong nhóm Clipboard của thẻ Home, thao tác thực hiện giống sao
chép định dạng trong MS Word (xem phần 3.2.3).
5.3.3. Sao chép/di chuyển dữ liệu
- Bước 1: Chọn ô hoặc vùng muốn sao chép/di chuyển nội dung;
- Bước 2: Chọn thẻ Home  nhóm Clipboard  Coyp (hoặc tổ hợp phím Ctrl+C)
để sao chép hoặc chọn lệnh Cut (hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl+X) để di chuyển;
- Bước 3: di chuyển vị trí con trỏ đến nơi cần sao chép hoặc di chuyển;
- Bước 4: chọn thẻ Home  nhóm Clipboard  Paste (hoặc tổ hợp phím Ctrl+V).
5.3.4. Sao chép dữ liệu với tham số đặc biệt
Nếu người dùng chỉ muốn chép giá trị của ô, không chép công thức và định dạng
hoặc chép bảng báo cáo từ dạng cột sang dạng dòng,… sử dụng chức năng sao chép dữ
liệu với tham số đặc biệt. Cách thực hiện như sau:
- Bước 1: Chọn ô hoặc vùng muốn sao chép nội dung;
- Bước 2: Chọn thẻ Home  nhóm Clipboard  Coyp (hoặc tổ hợp phím Ctrl+C);
- Bước 3: di chuyển vị trí con trỏ đến nơi cần sao chép;
- Bước 4: chọn thẻ Home  nhóm Clipboard  lệnh Paste  chọn Paste Special…
hoặc nhấn phải chuột chọn Paste Special…  hộp thoại Paste Special hiển thị.
Ý nghĩa hộp thoại Paste Special

Hình 5-27: Sao chép với tham số đặc biệt

259
- Khung Paste:
 All: sao chép toàn bộ nội dung.
 Formulas: chép công thức.
 Values: chỉ sao chép giá trị.
 Formats: chỉ sao chép định dạng.
 Comments: chỉ sao chép ghi chú của ô.
 Validation: chỉ sao chép những dữ liệu thỏa điều kiện đã được thiết lập.
 All except borders: sao chép tất cả trừ đường kẻ khung.
 Column widths: sao chép độ rộng cột.
 Formulas and number formats: sao chép công thức và định dạng.
 Values and number formats: sao chép giá trị và định dạng số.
- Khung Operation:
 None: sao chép và thay thế giá trị ở vùng nguồn.
 Add: sao chép và cộng thêm giá trị ở ô nguồn.
 Subtract: sao chép và trử đi giá trị ở ô nguồn.
 Multiply: sao chép và nhân giá trị ở ô nguồn.
 Divide: sao chép và chia giá trị ở ô nguồn.
 Skip blanks: bỏ qua các ô trống trong vùng.
 Transpose: sao chép và hoán đồi cột thành dòng, dòng thành cột.
5.3.5. Liên kết dữ liệu (Hyperlink)
Để liên kết dữ liệu, thực hiện ở lệnh Hyperlink trong nhóm Link của thẻ Insert.

Hình 5-28: Liên kết dữ liệu trong Ms Excel

260
5.3.6. Xóa dữ liệu
Chọn ô hoặc vùng có dữ liệu muốn xóa và nhấn
phím Delete để xóa nội dung. Nếu người dùng muốn
xóa luôn cả định dạng hoặc chỉ xóa chú thích ô, xóa
liên kết,… thực hiện ở chức năng Clear của nhóm
Editing trong thẻ Home, cụ thể như sau:
- Clear All: xóa tất cả trong ô hoặc vùng đang
chọn (nội dung, định dạng, ghi chú, liên kết.
- Clear Format: chỉ xóa định dạng.
- Clear Contens: chỉ xóa nội dung.
Hình 5-29: Xóa dữ liệu trong ô
- Clear Comments: chỉ xóa ghi chú ô hoặc vùng.
- Clear Hyperlinks: xóa các liên kết.
5.3.7. Tham chiếu ô

Trong cùng sheet


Excel có 3 loại tham chiếu:
- Tham chiếu tương đối: là tham chiếu thay đổi tùy theo vị trí ô chứa nó, nghĩa là
tọa độ ô trong công thức sẽ thay đổi khi sao chép đến vị trí mới, ví dụ A5.
- Tham chiếu tuyệt đối: là tham chiếu không thay đổi trong mọi trường hợp, nghĩa
là tọa độ ô trong công thức không thay đổi khi sao chép đến vị trí mới.
Tạo tham chiếu tuyệt đối bằng cách thêm dấu $ phía trước ký hiệu cột và tiêu đề
dòng, ví dụ $A$5.
- Tham chiếu hỗn hợp: là tham chiếu không thay đổi thành phần có dấu $ phía
trước.
Ví dụ: A$5: tương đối cột, cố định dòng.
$A5: cố định cột, tương đối dòng.
Lưu ý: nhấn phím F4 để chuyển đổi giữa các loại tham chiếu.

Tham chiếu 3D
Tham chiếu 3D (3D References) là loại tham chiếu giữa các ô hoặc các vùng ở
nhiều bảng tính (sheet) khác nhau hoặc nhiều sổ tính (workbook) khác nhau. Cú pháp:
- Tham chiếu giữa các bảng tính:
=’Tên bảng tính’!ô tham chiếu
=’Tên bảng tính’!vùng tham chiếu
261
Ví dụ: ='Count group'!A3  có nghĩa là tham chiếu đến ô A3 trong sheet
Count group; ='Count group'!$A$3:$C$7  có nghĩa là tham chiếu đến
vùng A3:C7 trong sheet Count group
- Tham chiếu giữa các sổ tính khác nhau:
=’[Tên sổ tính]Tên bảng tính’!ô tham chiếu
Ví dụ: ='[TKB.xlsx]HK 2 - 2015-2016'!B$179:F$180

5.4. IN ẤN
5.4.1. Định dạng trang in
Chọn thẻ Page Layout  nhóm Page Setup  nhấn vào nút . Hộp thoại Page
Setup hiển thị. Các tùy chọn của hộp thoại này gồm:
Thẻ Page: chọn khổ giấy, in giấy ngang hay giấy đứng, xác định tỷ lệ in so với
kích thước thật.
Nếu người dùng muốn thay đổi tỷ lệ bản in so với kích thước thật của bàng
báo cáo, thực hiện trong khung Adjust to.

Hình 5-30: Thẻ Page của hộp thoại Page Setup


Thẻ Margins: xác định lề trang in, canh bảng báo cáo giữa trang giấy.

262
Hình 5-31: Thẻ Margins của hộp thoại Page Setup

Thẻ Header/Footer: xác định tiêu đề đầu trang và cuối trang cho bản in.

Hình 5-32: Thạo tiêu đề đầu ttrang/cuối trang cho bản báo cáo

263
Thẻ Sheet: xác định khu vực in, in lại tiêu đề hàng, cột cho từng trang.

Hình 5-33: Thiết lập khu vực in & tiêu đề dòng, cột cho bản in
5.4.2. In
Chọn thẻ File  lệnh Print.
Ý nghĩa các tùy chọn khi in như sau:
- Khung Printer: chọn máy in từ hộp Name.
- Copies: số bản khi in.
- Khung Settings: thiết lập phạm vi in, gồm:
 Print Active Sheets: in tất cả nội dung trong bảng tính (sheet) đang làm việc
(nếu người dùng đã xác lập khu vực in thì excel chỉ in phạm vi đã xác lập).
 Print Entrie Workbook: in tất cả các trang trong workbook.
 Print Selection: in vùng đã chọn trong bảng tính.
- Pages: xác định trang cần in

264
Hình 5-34: In bảng tính

5.5. HÀM THƯỜNG DÙNG


Hàm (Function) được xem là các công thức do Excel định sẵn nhằm thực hiện các
tính toán chuyên biệt. Hàm sẽ trả về giá trị hoặc thông báo lỗi.
Excel có trên 300 hàm chuẩn và được phân loại thành 10 nhóm hàm như sau:
- Financial function: nhóm hàm tài chính.
- Date & Time function: nhóm hàm ngày giờ.
- Math & Trig function: nhóm hàm toán học.
- Statistical function: nhóm hàm thống kê.
- Lookup & References funtion: nhóm hàm dò tra cứu (dò tìm).
- Database function: nhóm hàm cơ sở dữ liệu.
- Text function: nhóm hàm chuỗi.
- Logical function: nhóm hàm luận lý.
- Information fuction: nhóm hàm thông tin (cho ô dữ liệu).
- Engineering function: nhóm hàm kỹ thuật.
265
5.5.1. Cú pháp tổng quát của hàm
Hàm có cú pháp tổng quát như sau:
= Tên hàm (đối số 1, đối số 2, ..., đối số n)
- Hàm phải bắt đầu bởi dấu bằng (=)
- Tên hàm không phân biệt chữ thường hay in hoa.
- Các đối số có thể có hoặc không tùy theo hàm.
- Các đối số phân cách nhau bởi dấu phẩy (,) hoặc chấm phẩy (;) tùy quy định
của hệ điều hành.
- Đối số của hàm có thể là tọa độ ô, vùng, số, chuỗi, hoặc hàm khác.
Bảng 5-2: Bảng mã lỗi thường gặp khi xử lý

Toán tử Phép toán


#VALUE! Không tính được, giá trị sai.
#N/A Tham chiếu đến một ô rỗng hoặc không có trong danh sách.
#NAME? Thực hiện phép tính với một biến không xác định (tên vùng
không có) hoặc sai tên hàm.
#NUM! Giá trị số không hợp lệ.
#DIV/0 Lỗi chia cho 0.
#REF! Không tham chiếu được.
#NUL! Giá trị không tồn tại.
#### Độ rộng cột quá hẹp.
Lưu ý:
- Nếu đối số của hàm là chuỗi: phải đặt đối số này trong cặp dấu nháy kép.
- Nếu đối số của hàm là một hàm: trước hàm đó không có dấu bằng.
5.5.2. Cách thức gọi hàm
Có ba cách nhập hàm vào bảng tính: (1) nhập từ bàn phím; (2) dùng biểu tượng
Insert function trên thanh công thức và (3) chèn hàm từ thẻ Formular trên thanh
Ribbon.
5.5.3. Nhóm hàm thường dùng

Nhóm hàm xử lý chuỗi


a. Hàm LEFT
Cú pháp: =LEFT(text, num_chars)
Ý nghĩa: Trả về num_chars ký tự được cắt từ bên trái của chuỗi text.

266
- text: chuỗi (tọa độ ô, vùng chứa giá trị chuỗi)
- num_chars: số ký tự muốn trích.
Ví dụ:

Hình 5-35: Ví dụ hàm LEFT


b. Hàm RIGHT
Cú pháp: =RIGHT(text, num_chars)
Ý nghĩa: Trả về num_chars ký tự được cắt từ bên phải của chuỗi text.
- text: chuỗi (tọa độ ô, vùng chứa giá trị chuỗi).
- num_chars: số ký tự muốn trích.
Ví dụ:

Hình 5-36: Ví dụ hàm RIGHT


c. Hàm MID
Cú pháp: =MID(text, start_num, num_chars)
Ý nghĩa: Trả về num_chars ký tự được cắt từ vị trí thứ start_num của chuỗi text.
- text: chuỗi (tọa độ ô, vùng chứa giá trị chuỗi).
- start_num: bắt đầu cắt từ ký tự thứ mấy của text.
- num_chars: số ký tự muốn trích.
Ví dụ:

Hình 5-37: Ví dụ hàm MID


d. Hàm LEN
Cú pháp: =LEN(text)
Ý nghĩa: Trả về chiều dài chuỗi text (chính là số ký tự có trong chuỗi).
text: chuỗi (tọa độ ô, vùng chứa giá trị chuỗi).

267
Ví dụ:

Hình 5-38: Ví dụ hàm LEN


e. Hàm TRIM
Cú pháp: =TRIM(text)
Ý nghĩa: Trả về chuỗi text đã được cắt bỏ những khoảng trắng thừa nếu có.
text: chuỗi (tọa độ ô, vùng chứa giá trị chuỗi).
Ví dụ:

Hình 5-39: Ví dụ hàm TRIM


f. Hàm VALUE
Cú pháp: =VALUE(text)
Ý nghĩa: Đổi chuỗi text thành số.
Ngoài ra, để đổi chuỗi thành số người dùng có thể nhân chuỗi đó với số 1.
Ví dụ:

Hình 5-40: Ví dụ hàm VALUE


g. Hàm UPPER
Cú pháp: =UPPER(text)
Ý nghĩa: Đổi chuỗi text thành chữ in hoa.
h. Hàm LOWER
Cú pháp: =LOWER(text)
Ý nghĩa: Đổi chuỗi text thành chữ thường.
i. Hàm PROPER
Cú pháp: = PROPER(text)
Ý nghĩa: Đổi chuỗi text được viết in hoa ở các ký tự đầu.
268
Ví dụ:

Hình 5-41: Ví dụ hàm UPPER, LOWER, PROPER


j. Hàm SEARCH
Cú pháp: =SEARCH(find_text,within_text,start_num)
Ý nghĩa: Trả về vị trí xuất hiện đầu tiên của chuỗi find_text trong chuỗi within_text
bắt đầu tìm tại vị trí thứ start_num.
- find_text: chuỗi muốn tìm vị trí xuất hiện.
- within_text: chuỗi cần tìm.
- start_num: bắt đầu tìm tại vị trí nào. Mặc định là 1 (tìm từ đầu chuỗi).
Nếu không có find_text trong within_text hoặc start_num lớn hơn chiều dài
chuỗi text, hàm trả vể thông báo lỗi #VALUE!
Ví dụ:

Hình 5-42: Ví dụ hàm SEARCH


k. Hàm REPLACE
Cú pháp: =REPLACE(old_text,start_num, num_char, new_text)
Ý nghĩa: Thay chuỗi old_text thành chuỗi new_text.
- start_num: vị trí bắt đầy thay thế.
- num_char: số ký tự sẽ thay thế.
Ví dụ:

Hình 5-43: Ví dụ hàm REPLACE

269
Nhóm hàm toán học
a. Hàm ABS
Cú pháp: =ABS(number)
Ý nghĩa: Trả về giá trị tuyệt đối của number.
number: là số, tọa độ ô, vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =ABS(-2)  2
b. Hàm INT
Cú pháp: =INT(number)
Ý nghĩa: Trả về số nguyên lớn nhất và nhỏ hơn của giá trị của number..
number: là số, tọa độ ô, vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =INT(2.14) 2; =INT(-2.14) -3
c. Hàm MOD
Cú pháp: =MOD(number, divisor)
Ý nghĩa: Trả về phần chia dư của number cho divisor.
number, divisor: là số, tọa độ ô, vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =MOD(10,3)  1
d. Hàm PRODUCT
Cú pháp: =PRODUCT(number1, number2, …)
Ý nghĩa: Trả về tích số của number1, number2,...
number1, number2, …: là số, toạ đô ô hay vùng chứa giá trị số.
Ví dụ:

Hình 5-44: Ví dụ hàm PRODUCT


e. Hàm ROUND
Cú pháp: =ROUND(number, num_digits)
Ý nghĩa: Trả về số number đã được làm tròn.
- number: là số, toạ đô ô hay vùng chứa số.
- num_digits: >0: làm tròn phần thập phân.
- num_digits: <0: làm tròn phần nguyên.

270
Ví dụ:

Hình 5-45: Ví dụ hàm ROUND


f. Hàm SUM
Cú pháp: =SUM(number1, number2, …)
Ý nghĩa: Tính tổng number1, number2,… hoặc vùng dữ liệu chứa giá trị số.
Ví dụ:
=SUM(A4,B4:B10)  tính tổng giá trị của ô A4 và các giá trị trong vùng B4:B10.
g. Hàm SUMPRODUCT
Cú pháp: =SUMPRODUCT(array1,array2,array3,...)
Ý nghĩa: Tính tổng các tích.
array1, array2, array3,...: các vùng chứa giá trị số.
Ví dụ:

Hình 5-46: Ví dụ hàm SUMPRODUCT


h. Hàm SUMIF
Cú pháp: =SUMIF(range, criteria, sum_range)
Ý nghĩa: Tính tổng có một điều kiện.
- range: vùng chứa các giá trị so sánh với criteria.
- sum_range: vùng chứa giá trị số để tính tổng.
- criteria: chuỗi (tọa độ ô) chứa điều kiện tính tổng. criteria được sử dụng ký
tự đại diện dấu ? hoặc dấu * (dấu ? đại diện cho một ký tự bất kỳ, dấu * đại
diện cho nhiều ký tự).
271
Ví dụ:

Hình 5-47: Ví dụ hàm SUMIF


i. Hàm SUMIFS
Cú pháp: =SUMIFS(sum_range, criteria_range1, criteria1,
[criteria_range2, criteria2], ...)
Ý nghĩa: Tính tổng có điều kiện (tối đa 127 điều kiện).
- sum_range: vùng chứa giá trị số để tính tổng.
- criteria_range1: vùng chứa các giá trị so sánh với điều kiện tính tổng thứ
nhất.
- criteria1: chuỗi (tọa độ ô) chứa điều kiện tính tổng thứ nhất. criteria1 được
sử dụng ký tự đại diện dấu ? hoặc dấu * (dấu ? đại diện cho một ký tự bất
kỳ, dấu * đại diện cho nhiều ký tự).
- criteria_range2, criteria2: vùng chứa các giá trị so sánh với điều kiện tính
tổng thứ hai và điều kiện tính tổng thứ 2.
- ….
Lưu ý: criteria_range1, criteria_range2, … phải cùng kích thước với sum_range.

272
Ví dụ:

Hình 5-48: Ví dụ hàm SUMIFS


Nhóm hàm thống kê
a. Hàm AVERAGE
Cú pháp: =AVERAGE(number1, number2, …)
Ý nghĩa: Trả về giá trị trung bình của number1, number2, ....
number1, number2,...: số, tọa độ ô, hay vùng chứa giá trị số.
Ví dụ:

Hình 5-49: Ví dụ hàm AVERAGE


b. Hàm MAX
Cú pháp: =MAX(number1, number2, …)
Ý nghĩa: Trả về giá trị lớn nhất của number1, number2,....
number1, number2,...: số, tọa độ ô, hay vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =MAX(5,12,10)  12
c. Hàm MIN
Cú pháp: =MIN(number1, number2, …)
Ý nghĩa: Trả về giá trị nhỏ nhất của number1, number2,....

273
number1, number2,...: số, tọa độ ô, hay vùng chứa giá trị số.
Ví dụ: =MIN(5,12,10)  5
d. Hàm COUNTBLANK
Cú pháp: =COUNTBLANK(range)
Ý nghĩa: Trả về số ô còn trống trong vùng range.
e. Hàm COUNT
Cú pháp: =COUNT(value1, value2, …)
Ý nghĩa: Trả về số ô chứa giá trị số trong danh sách value1, value2,…
Lưu ý: MS Excel 2013 xem giá trị ngày giờ là dãy số có định dạng ngày, giờ
f. Hàm COUNTA
Cú pháp: =COUNTA(value1, value2, …)
Ý nghĩa: Trả về số ô chứa giá trị khác rỗng trong danh sách value1, value2,...
Ví dụ:

Hình 5-50: Ví dụ hàm COUNTBLANK, COUNTA, COUNT


g. Hàm COUNTIF
Cú pháp: =COUNTIF(range, criteria)
Ý nghĩa: Trả về số ô thỏa chuỗi 1 điều kiện criteria..
- Range: vùng chứa giá trị để đếm.
- Criteria: chuỗi (tọa độ ô) chứa điều kiện để đếm, được sử dụng ký tự đại
diện dấu ? hoặc dấu * (dấu ? đại diện cho một ký tự bất kỳ, dấu * đại diện
cho nhiều ký tự).
h. Hàm COUNTIFS
Cú pháp:
=COUNTIFS(criteria_range1,criteria1,[criteria_range2,criteria2], ...)
Ý nghĩa: Đếm số phần tử trong tập hợp có nhiều điều kiện (tối đa 127 điều kiện).
- criteria_range1: vùng chứa các giá trị so sánh với điều kiện đếm thứ nhất.
- criteria1: điều kiện đếm thứ nhất.
274
- criteria_range2: vùng chứa các giá trị so sánh với điều kiện đếm thứ hai.
- criteria2 … điều kiện đếm thứ hai, …
i. Hàm RANK
Cú pháp: =RANK(number, ref, order)
Ý nghĩa: Trả về thứ hạng của number trong dãy số ref.
- number: số (tọa độ ô chứa số) muốn xác định thứ hạng.
- ref: dãy chứa giá trị số.
- order: sắp thứ tự dãy số ref (0: dãy số ref giảm dần, 1: dãy số ref tăng dần).
Ví dụ:

Hình 5-51: Ví dụ hàm COUNTIF, COUNTIFS, RANK


j. Hàm AVERAGEIFS
Cú pháp: =AVERAGEIFS(average_range, criteria_range1, criteria1,
[criteria_range2, criteria2], ...)
Ý nghĩa: Tính giá trị trung bình cộng có điều kiện. (tối đa 127 điều kiện).
- average_range: vùng chứa giá trị số để tính trung bình.
- criteria_range1: vùng chứa các giá trị so sánh với điều kiện tính trung bình
thứ nhất.
- criteria1: điều kiện tính giá trị trung bình thứ nhất
- criteria_range2, criteria2,…: điều kiện tính giá trị trung bình thứ hai, …
Lưu ý:
- Điều kiện tính trung bình được dùng ký tự đại diện: dấu ? đại diện một ký tự
bất kỳ, dấu * đại diện nhiều ký tự.
275
- Mỗi ô trong vùng average_range chỉ được tính giá trị trung bình nếu thỏa
tất cả điều kiện cho ô đó.
- Mỗi vùng chứa điều kiện criteria_range phải có cùng kích thước với
average_range (tương đương số dòng, số cột).
- Nếu 1 ô trong average_range rỗng hoặc chứa giá trị chuỗi hay không có ô
nào trong range thỏa các điều kiện hàm trả về lỗi #DIV/0.
Ví dụ:

Hình 5-52: Ví dụ hàm AVERAGEIFS

Nhóm hàm ngày giờ


a. Hàm NOW
Cú pháp: =NOW()
Ý nghĩa: Trả về ngày giờ hệ thống.
b. Hàm TODAY
Cú pháp: =TODAY()
Ý nghĩa: Trả về ngày hệ thống.
c. Hàm DATE
Cú pháp: =DATE(year, month, day)
Ý nghĩa: Đổi giá trị năm, tháng, ngày thành kiểu ngày.
Ví dụ: =DATE(2016, 10,12)  12/10/2016

276
d. Hàm DAY
Cú pháp: =DAY(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về số từ 1 đến 31 là giá trị ngày trong tháng của biểu thức ngày.
e. Hàm MONTH
Cú pháp: =MONTH(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về số từ 1 đến 12 là giá trị tháng của một biểu thức ngày.
f. Hàm YEAR
Cú pháp: =YEAR(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về năm của biểu thức ngày.
g. Hàm WEEKDAY
Cú pháp: =WEEKDAY(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về thứ trong tuần của biểu thức ngày (tương ứng với 1 là chủ nhật, 2
là thứ hai, ...).
h. Hàm WEEKNUM
Cú pháp: =WEEKNUM(serial_number, [return_type])
Ý nghĩa: Trả về số thứ tự tuần trong năm của biểu thức ngày.
Ví dụ:

Hình 5-53: Ví dụ hàm DAY, MONTH, YEAR, WEEKDAY, WEEKNUM


i. Hàm EDATE
Cú pháp: =EDATE(start_date, months)
Ý nghĩa: Trả về ngày nào đó tính từ ngày cho trước start_date và cách ngày này
số months nhất định.
- months>0 → trả về ngày trong tương lai.
- months<0 → trả về ngày quá khứ
j. Hàm EOMONTH
Cú pháp: =EOMONTH(start_date, months)
Ý nghĩa: Trả về ngày cuối cùng của tháng nào đó tính từ ngày cho trước start_date
và cách ngày này số months nhất định.
277
- months>0 → trả về ngày trong tương lai.
- months<0 → trả về ngày quá khứ
Ví dụ:

Hình 5-54: Ví dụ hàm EDATE, EOMONTH


k. Hàm WORKDAY
Cú pháp: =WORKDAYS(start_date, days, [holidays])
Ý nghĩa: Trả về giá trị ngày cụ thể sau ngày start_date ứng với tổng số ngày cụ thể
và số ngày nghỉ được cung cấp.
- Start_date: ngày bắt đầu.
- Days: tổng số ngày làm việc thực tế, không tính ngày nghỉ.
- Holidays: tổng số ngày nghỉ lễ.
Lưu ý: hàm tự động bỏ ngày nghỉ cuối tuần (thứ 7, chủ nhật)
l. Hàm WORKDAY.INTL
Cú pháp: =WORKDAY.INTL(start_date, days, [weekend],[holidays])
Ý nghĩa: Trả về giá trị ngày cụ thể sau ngày hiện tại ứng với tổng số ngày cụ thể
và số ngày nghỉ được cung cấp.
- Start_date: ngày bắt đầu.
- Days: tổng số ngày làm việc thực tế, không tính ngày nghỉ.
- Holidays: tổng số ngày nghỉ lễ.
- Weekend: hằng số quy định cụ thể ngày nghỉ cuối tuần.
Ví dụ:

Hình 5-55: Ví dụ hàm WORKDAY, WORKDAY.INTL

278
m. Hàm NETWORKDAY
Cú pháp: =NETWORKDAYS(start_date, end_date, [holidays])
Ý nghĩa: Trả về tổng số ngày làm việc sau khi đã trừ số ngày nghỉ lễ dựa vào ngày
bắt đầu và ngày kết thúc.
- start_date: ngày bắt đầu.
- end_date: ngày kết thúc.
- Holidays: tổng số ngày nghỉ lễ.
Lưu ý: hàm tự động bỏ ngày nghỉ cuối tuần (thứ 7, chủ nhật)
n. Hàm NETWORKDAY.INTL
Cú pháp:
=NETWORKDAY.INTL(start_date, end_days, [weekend],[holidays])
Ý nghĩa: Trả về tổng số ngày làm việc sau khi đã trừ số ngày nghỉ lễ dựa vào ngày
bắt đầu và ngày kết thúc có quy định ngày nghỉ cuối tuần.
- start_date: ngày bắt đầu.
- end_date: ngày kết thúc.
- Holidays: tổng số ngày nghỉ lễ.
- Weekend: hằng số quy định cụ thể ngày nghỉ cuối tuần.
Ví dụ:

Hình 5-56: Ví dụ hàm NETWORKDAY, NETWORKDAY.INTL


o. Hàm TIME
Cú pháp: =TIME(hour, minute, second)
Ý nghĩa: Đổi giá trị giờ, phút, giây thành dạng số.
Ví dụ: =TIME(21;20;0)  9:20 PM
p. Hàm HOUR
Cú pháp: =HOUR(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về thành phần giờ của biểu thức giờ.
Ví dụ: =HOUR(9:20)  9
279
q. Hàm MINUTE
Cú pháp: =MINUTE(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về thành phần phút của biểu thức giờ.
Ví dụ: =MINUTE(9:20)  20
r. Hàm SECOND
Cú pháp: =SECOND(serial_number)
Ý nghĩa: Trả về thành phần giây của biểu thức giờ.
Ví dụ: =SECOND(TimeValue(“10:20:45”)) 45

Nhóm hàm luận lý


a. Hàm AND
Cú pháp: =AND(logical1, logical2, …)
Ý nghĩa: Trả về giá trị True nếu tất cả đối số đều đúng, trả về giá trị False nếu có
ít nhất một đối số sai.
logical1, logical2, … là các biểu thức luận lý trả về giá trị đúng hoặc sai.
Ví dụ: =AND(10>2,6>0,“A”<>“B”)  TRUE
b. Hàm OR
Cú pháp: =OR(logical1, logical2, …)
Ý nghĩa: Trả về giá trị False nếu tất cả đối số đều sai, trả về giá trị True nếu có ít
nhất một đối số đúng.
logical1, logical2, … là các biểu thức luận lý trả về giá trị đúng hoặc sai.
Ví dụ: =OR(4>3, 7>1, “A”<>”C”)  TRUE
c. Hàm NOT
Cú pháp: =NOT(logical)
Ý nghĩa: Trả về giá trị True nếu đối số logical có giá trị sai, trả về giá trị False nếu
đối số có giá trị đúng.
d. Hàm IF
Cú pháp: =IF(logical_test,value_if_true,value_if_false)
Ý nghĩa: Trả về value_if_true nếu logical_text đúng, ngược lại trả về
value_if_false.
- logical_text: biểu thức điều kiện, trả về giá trị đúng hoặc sai.
- value_if_true: giá trị đúng.
- value_if_false: giá trị sai.
280
Hàm IF có thể lồng nhau đến 7 cấp
Ví dụ:

Hình 5-57: Ví dụ hàm IF


e. Hàm IFERROR
Cú pháp: =IFERROR(value, value_if_error)
Ý nghĩa: Trả về giá trị value_if_error khi value là thông báo lỗi.
- value: là hàm, ô, hay vùng.
- value_if_error: giá trị thay thế câu thông báo lỗi sai.

Nhóm hàm tra cứu (dò tìm)


a. Hàm VLOOKUP
Cú pháp: =VLOOKUP(lookup_value, table, col_index, range_lookup)
Ý nghĩa: dò tìm lookup_value trong cột đầu tiên của table và tham chiếu trị tương
ứng ở cột col_index.
- lookup_value: giá trị tìm.
- table: bảng dò tìm có cột đầu tiên chứa giá trị tìm.
- col_index: số thứ tự cột trong bảng dò tìm muốn lấy giá trị.
- range_lookup: cách tìm.
 range_lookup = 0 (False): danh sách không cần sắp thứ tự.
 range_lookup = 1 (True): danh sách phải sắp thứ tự.
Lưu ý: nếu không cung cấp giá trị cho range_lookup, hàm Vlookup tìm tương đối.

281
b. Hàm HLOOKUP
Cú pháp: =HLOOKUP(lookup_value, table, row_index, range_lookup)
Ý nghĩa: Dò tìm lookup_value trong dòng đầu tiên của table và tham chiếu trị
tương ứng ở dòng row_index.
- lookup_value: giá trị tìm.
- table: bảng dò tìm có dòng đầu tiên chứa giá trị tìm.
- row_index: số thứ tự dòng trong bảng dò tìm muốn lấy giá trị.
- range_lookup: cách tìm.
 range_lookup = 0 (False): danh sách không cần sắp thứ tự.
 range_lookup = 1 (True): danh sách phải sắp thứ tự.
Lưu ý: nếu không cung cấp giá trị cho range_lookup, hàm Hlookup tìm tương đối.
Ví dụ:

Hình 5-58: Ví dụ hàm VLOOKUP, HLOOKUP


c. Hàm MATCH
Cú pháp: =MATCH(lookup_value, lookup_array, match_type)
Ý nghĩa: Trả về vị trí xuất hiện đầu tiên của lookup_value trong dãy tìm kiếm
lookup_array. Hàm cho kết quả tùy theo cách dò tìm.
- lookup_value: giá trị tìm.
- lookup_array: là dãy một chiều (1 dòng hoặc 1 cột) để dò tìm.
- match_type: cách tìm.
 match_type = 0 (Exact match): tìm chính xáclookup_value;
 match_type= 1 (Less than): tìm giá trị lớn nhất, nhỏ hơn hoặc bằng
lookup_value, trường hợp này, lookup_array xếp thứ tự tăng dần;
 match_type=-1 (Greater than): tìm giá trị nhỏ nhất, lớn hơn hoặc bằng
lookup_value, trường hợp này, lookup_array phải xếp thứ tự giảm dần.
282
d. Hàm INDEX
Cú pháp: =INDEX(array; row_num; column_num)
Ý nghĩa: Trả về một phần tử trong array. Phần tử đó chính là giá trị ô giao điểm
của chỉ số dòng row_num và chỉ số cột column_numcủa array.
- array: phạm vi (dãy) chứa giá trị tìm kiếm.
- row_num: chỉ số dòng của array(thứ tự hàng của array từ trên xuống).
- column_num: chỉ số cột của array (thứ tự cột của array tính từ trái).
Ví dụ:

Hình 5-59: Ví dụ hàm MATCH, INDEX


Nhóm hàm thông tin (ô dữ liệu)
a. Hàm TYPE
Cú pháp: =TYPE(value)
Ý nghĩa: Trả về kiểu của value như sau:.
- Giá trị Value là số hay ngày giờ  Type = 1;
- Giá trị Value là chuỗi  Type = 2;
- Giá trị Value là kiểu luận lý  Type = 4;
- Giá trị Value là thông báo lỗi  Type = 16;
- Giá trị Value là mảng  Type = 64.
b. Hàm ISNA
Cú pháp: =ISNA(value)
Ý nghĩa: Kiểm tra lỗi N/A. Hàm ISNA trả về giá trị TRUE khi value là giá trị lỗi
N/A, ngược lại trả về giá trị FALSE.
283
c. Hàm ISERR
Cú pháp: =ISERR(value)
Ý nghĩa: Kiểm tra lỗi của value. Hàm ISERR trả về giá trị TRUE khi value là giá
trị lỗi, ngược lại trả về giá trị FALSE.

Nhóm hàm cơ sở dữ liệu


a. Các đối số trong nhóm hàm cơ sở dữ liệu
Tất cả các hàm trong nhóm hàm cơ sở dữ liệu đều có các đối số sau đây:
- Database: địa chỉ vùng dữ liệu.
- Field: tên trường (số thứ tự) hay địa chỉ ô chứa tên trường của cột thống kê.
- Criteria: vùng chứa điều kiện để tính.
b. Cách tạo vùng điều kiện
Điều kiện được chia làm 2 loại: điều kiện đơn và điều kiện hỗn hợp và phải tuân
thủ theo quy tắc ghi điều kiện mà MS Excel cung cấp.
Đặc điểm vùng điều kiện:
- Vùng điều kiện được đặt ở vị trí bất kỳ.
- Cấu trúc vùng điều kiện gồm 2 phần: (1) dòng đầu chứa tên điều kiện (chính là
tên của trường dữ liệu) và (2) các dòng còn lại chứa giá trị của điều kiện được
ghi theo quy ước ghi điều kiện của MS Excel.
Quy ước ghi giá trị điều kiện:
- Điều kiện không chính xác:
Dữ liệu kiểu số hoặc ngày giờ: dùng toán tử so sánh.
Dữ liệu kiểu chuỗi: dùng ký tự đại diện (dấu chấm hỏi ?
hoặc dấu *).
- Điều kiện kiểu công thức: dùng khi giá trị của điều kiện
là kết quả của công thức hoặc hàm.
Tên điều kiện: không trùng tên của các
trường dữ liệu trong vùng dữ liệu.
Giá trị điều kiện: bắt đầu bởi dấu bằng
(=) và lấy địa chỉ mẫu tin đầu tiên để
so sánh. Giá trị này trả về TRUE hay FALSE tùy theo giá trị mẫu tin đầu tiên.

284
- Điều kiện hỗn hợp:
Điều kiện AND: điều kiện đặt trên một dòng.
Điều kiện OR: điều kiện đặt trên nhiều dòng.
c. Các hàm cơ sở dữ liệu

Tên hàm Cú pháp - Ý nghĩa

=DAVERAGE(database, field, criteria)


DAVERAGE Tính giá trị trung bình của các giá trị trong field thỏa điều kiện
criteria.

=DMAX(database, field, criteria)


DMAX Tính giá trị lớn nhất của các giá trị trong field thỏa điều kiện
criteria.

=DMIN(database, field, criteria)


DMIN Tính giá trị nhỏ nhất của các giá trị trong field thỏa điều kiện
criteria.

=DSUM(database, field, criteria)


DSUM
Tính tổng của các giá trị trong field thỏa điều kiện criteria.

=DCOUNT(database, field, criteria)


DCOUNT
Đếm các ô chứa giá trị số trong field thỏa điều kiện criteria.

=DCOUNTA(database, field, criteria)


DCOUNTA
Đếm các ô khác rỗng trong field thỏa điều kiện criteria.

Lưu ý: phải tạo vùng điều kiện trước khi sử dụng nhóm hàm cơ sở dữ liệu.
Ví dụ: nhóm hàm cơ sở dữ liệu

Hình 5-60: Ví dụ hàm cơ sở dữ liệu


285
5.6. BIỂU ĐỒ
Biểu đồ dùng để minh họa số liệu.
5.6.1. Các loại biểu đồ
MS Excel 2013 cung cấp nhiều loại biểu đồ dùng để minh họa cho dữ liệu, sau đây
là các loại biểu đồ thường dùng:
- Biểu đồ dạng cột (Column chart): thường dùng để so sánh dữ liệu;
- Biểu đồ dạng đường (Line chart): dùng để biểu diễn đường xu hướng của dữ liệu;
- Biểu đồ dạng bánh (Pie chart): biểu đồ thể hiện cơ cấu dữ liệu, tỷ lệ các thành
phần;
- Biểu đồ dạng thanh (Bar chart): biểu diễn cột ngang, dùng để so sánh giá trị;
- Biểu đồ dạng vùng (Area chart): biểu diễn mối quan hệ giữa các phần so với tổng
thể;
- Biểu đồ dạng XY (Scatter chart).

Hình 5-61: Biểu đồ dạng cột (column) Hình 5-62: Biểu đồ dạng đường (line)

Hình 5-63: Biểu đồ dạng bánh (Pie) Hình 5-64: Biểu đồ dạng thanh (Bar)

286
Hình 5-65: Biểu đồ dạng vùng (Area) Hình 5-66: Biểu đồ XY (Scatter)
5.6.2. Tạo biểu đồ
- Bước 1: chọn dữ liệu muốn minh họa bằng biểu đồ.
- Bước 2: chọn thẻ Insert  nhóm Charts  chọn dạng biểu đồ.

Hình 5-67: Vẽ biểu đồ trong Ms Excel


5.6.3. Chỉnh sửa biểu đồ
Các thành phần của biểu đồ
- Đường biểu diễn dữ kiện (marker).
- Các trục (Axis): X, Y.
- Tiêu đề biểu đồ (chart title).
- Tiêu đề cho trục X, trục Y (axis label).
- Hộp chú thích (Legend).
- Các đường kẻ lưới (gridline).

287
Hình 5-68: Các thành phần của biểu đồ
Chọn biểu đồ muốn chỉnh sửa và thực hiện chỉnh sửa ở thanh công cụ Chart Tools.
Thanh công cụ này gồm hai thẻ: (1) thẻ Design dùng để thêm các thành phần của biểu
đồ, thay đổi dạng biểu đồ, hiệu chỉnh dữ liệu biểu diễn trên biểu đồ,… và (2) thẻ Format
dùng hiệu chỉnh định dạng của biểu đồ.

Hình 5-69: Thanh công cụ chỉnh sửa biểu đồ

Một số thao tác thường sử dụng để chỉnh sửa biểu đồ


- Thay đổi cách trình bày các thành phần của biểu đồ: chọn thẻ Design  nhóm
Chart Styles, chọn cách bố trí các thành phần biểu đồ thích hợp.
- Đảo số liệu biểu diễn trên biểu đồ từ dòng thành cột hoặc ngược lại: chọn thẻ
Design  nhóm Data  chọn Switch Row/Column.

288
- Đổi dạng biểu đồ: chọn thẻ Design  nhóm Type  chọn Change Chart Type 
chọn dạng biểu đồ muốn đổi  OK.

Hình 5-70: Thay đổi dạng biểu đồ

- Thay đổi vị trí biểu đồ:


chọn thẻ Design  nhóm
Location  chọn Move
Chart, hộp thoại Move
Chart hiển thị, chọn nơi
đặt biểu đồ  OK.
- Hiệu chỉnh thông số các Hình 5-71: Hộp thoại xác định vị trí biểu đồ
trục trên biểu đồ: nhấn
phải chuột tại trục cần chỉnh sửa  chọn lệnh Format Axis…  điều chỉnh các
thông số cần thiết.

289
Hình 5-72: Hộp thoại điều chỉnh giá trị các trục

- Thêm chuỗi dữ liệu vào biểu đồ: chọn thẻ Design  nhóm Data  chọn Select
Data và thực hiện từng bước như hình minh họa sau đây

Hình 5-73: Thêm chuỗi dữ liệu vào biểu đồ

Ngoải ra, MS Excel 2013 cho phép người dùng hiệu chỉnh biểu đồ trực tiếp trên
biểu đồ như thêm các thành phần trên biểu đồ,…

290
Hình 5-74: Hiệu chỉnh biểu đồ

5.7. PHÂN TÍCH, TỔ CHỨC DỮ LIỆU


5.7.1. Lọc dữ liệu
Chức năng lọc dữ liệu dùng để trích những dòng dữ liệu thỏa yêu cầu của người
dùng. Gồm 2 loại lọc dữ liệu: lọc tự động (Filter) và lọc nâng cao (Advanced Filter).

Lọc tự động (Filter)


Chọn vùng dữ liệu  chọn chức năng Filter trên thẻ Data.

Hình 5-75: Chức năng lọc dữ liệu (Filter)

291
Kết quả sau khi dùng chức năng Filter: dữ liệu chỉ hiển thị những dòng dữ liệu
thỏa điều kiện lọc, những dòng dữ liệu khác bị che khuất.
Để tắt chức năng tự động lọc: chọn lại chức năng Filter trên thẻ Data.

Lọc không chính


xác

Lọc chính
xác

Hình 5-76: Ví dụ chức năng lọc tự động (Filter)

Lọc nâng cao (Advanced Filter)


Chức năng lọc nâng cao được dùng để lọc theo một hoặc nhiều điều kiện phức
tạp mà chức năng lọc tự động không thể hỗ trợ được. Sử dụng chức năng lọc nâng cao
người dùng phải tự tạo vùng điều kiện lọc. (xem cách tạo vùng điều kiện ở mục
5.5.3.8.b)
Cách thực hiện như sau:
- Bước 1: tạo vùng điều kiện.

292
- Bước 2: chọn dữ liệu  chọn chức năng Advanced trên nhóm Sort
& Filter của thẻ Data  Hộp thoại Advanced Filter hiển thị.
Ý nghĩa hộp thoại Advanced Filter:
- Filter the list, in-place: những dòng dữ
liệu thỏa điều kiện lọc sẽ thay thế dữ
liệu ban đầu.
- Copy to another location: các dòng dữ
liệu thỏa điều kiện lọc được trích ra một
vùng riêng trên bảng tính.
- Khung List range: địa chỉ vùng dữ liệu.
- Khung Criteria range: vùng chứa điều
kiện lọc.
- Khung Copy to: vị trí chứa các mẫu tin Hình 5-77: Hộp thoại Advanced Filter

thỏa điều kiện lọc. Mục này chỉ hiển thị


khi chọn tùy chọn “Copy to another location”.
- Tùy chọn Unique records only: chỉ lấy một mẫu tin trong các mẫu tin bị trùng.
Ví dụ: trích các đơn hàng của công ty ABC có trị giá trên 50 triệu trong tháng 8
năm 2013 ra một vùng riêng để lưu trữ.

Hình 5-78: Ví dụ Advanced Filter

293
5.7.2. Sắp xếp dữ liệu
Chọn vùng dữ liệu muốn sắp xếp  chọn chức năng Sort trên thẻ Data  hộp
thoại Sort hiển thị, thực hiện sắp xếp trong hộp thoại này.

Hình 5-79: Chức năng sắp xếp dữ liệu

Hình 5-80: Hộp thoại Sort


Ý nghĩa hộp thoại Sort:
- My data has header: chọn chức năng này nếu người dùng muốn giữ lại dòng đầu
tiên trong cơ sở dữ liệu làm dòng tiêu đề.
- Khung Sort by: chọn chuẩn đầu tiên để sắp xếp.
- NútAdd Level: thêm chuẩn sắp xếp thứ tự (dòng Then By).
- Nút Delete Level: xóa bớt chuẩn sắp xếp thứ tự.
5.7.3. Định dạng dữ liệu có điều kiện
MS Excel 2013 cung cấp chức năng Conditional Formating để định dạng dữ liệu
có điều kiện. Cách thực hiện như sau:
- Chọn vùng dữ liệu muốn định dạng.
- Chọn thẻ Home  nhóm Styles  nút lệnh Conditional Formating, gồm:

294
 Hightlight Cells Rules: tô nền các ô, vùng theo
điều kiện cụ thể do người dùng chỉ định.
 Top/Bottoms Rules: tô nền các ô, vùng có giá
trị cao nhất hoặc thấp nhất.
 Data Bars: tô nền làm nổi bật dữ liệu theo
dạng biểu đồ ngang.
 Color Scales: tô nền theo gam màu quy ước.
 Icon Sets: sử dụng các ký hiệu đề biểu diễn
mức độ các giá trị khác nhau.
 New Rule. người dùng muốn tự khai báo điều
kiện làm nổi bật dữ liệu.
 Clear Rules: xóa các định dạng dữ liệu.
 Manage Rules…: quản lý các quy tắc định
dạng dữ liệu trên bảng tính. Hình 5-81: Định dạng dữ liệu
có điều kiện

Hình 5-82: Thiết lập quy tắc định dạng dữ liệu

C. TÀI LIỆU HỌC TẬP

[1]. Tập bài giảng Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao, Trường Đại
học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.

295
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt.
[3]. Bài giảng, bài tập của giảng viên
[4]. http://www.gcflearnfree.org/excel2013
[5]. http://www.gcflearnfree.org/excel2013

D. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO LUẬN

CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN


1. Trong MS.Excel có bao nhiêu kiểu dữ liệu? Nêu đặc điểm từng kiểu dữ liệu?
2. Hãy nêu cú pháp tổng quát của hàm trong MS Excel? Giải thích chi tiết cú pháp?
3. Trong trường hợp nào dùng hàm If?
4. Hãy nêu các loại tham chiếu? Chi tiết trường hợp sử dụng?
5. Để tính tổng có điều kiện sử dụng hàm nào?
6. Hãy nêu cách chuyển một giá trị không phải kiểu chuỗi thành kiểu chuỗi?
7. Để cắt các ký tự, sử dụng hàm nảo?
8. Phân biệt hàm Vlookup và Hloopkup?
9. Trong trường hợp nào sử dụng hàm Index?
10. Có thể làm nổi bật các chứng từ có trị giá trên một triệu đồng không? Nếu có, hãy trình
bày chi tiết cách thực hiện.

BÀI TẬP

NHÓM BÀI TẬP CƠ BẢN

BÀI TẬP 1: Chủ đề nhóm hàm luận lý (Logical function)


- Tạo sổ tính (workbook) và đặt tên BaiTapCoBan.xlsx.
- Đổi tên Sheet1 thành Bài tập 1 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

296
Thực hiện các yêu cầu sau:
- Điền dữ liệu cho cột Xuất, Nhập: biết rằng nếu 2 ký tự đầu của mã là “XK” thì viết
“Xuất khẩu”, ngược lại nếu 2 ký tự đầu là “NK” thì viết là “Nhập khẩu”.
- Điền dữ liệu cho cột Tên sản phẩm như sau:
o Nếu ký tự thứ 3 của cột mã là G: Gạo
o Nếu ký tự thứ 3 của cột mã là D: Đường
o Nếu ký tự thứ 3 của cột mã là T: Than
- Điền dữ liệu cho Số hiệu: là 3 ký tự cuối cùng của cột Mã.

BÀI TẬP 2: Chủ đề hàm thống kê (Statistic function), hàm luận lý (Logical function)
và hàm tra cứu (Lookup & Reference function)
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet2 thành Bài tập 2 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Keát Quaû Thi Cuoái Khoùa


Ñieåm Keát Xeáp
Maõ soá Hoï vaø teân Windows Word Excel ÑTB
theâm quaû loaïi
T001 Nguyeãn Hoaøng Phöông 7 7 6 6.5

T002 Nguyeãn Duy Döông 9 8 9 8.75

D003 Hoaøng Quoác Baûo 8 6 6 6.5

T004 Voõ Quoác Vieät 8 7 5 6.25

D005 Hoaøng Baûo Trò 10 8 6 7.5

K006 Buøi Ñaêng Khoa 5 4 2 3.25

Baûng Ñieåm Theâm Soá thí sinh ñaäu

Maõ Ñieåm Coäng Theâm Soá thí sinh rôùt

T 0.5 Soá thí sinh coù ñieåm trung bình >8

D 1 Ñieåm trung bình thaáp nhaát

K 2 Ngöôøi coù ñieåm trung bình cao nhaát

Yêu cầu

1. Tính Điểm Trung Bình biết rằng Môn Excel nhân hệ số 2.

2. Chèn thêm cột điểm thêm bên trái cột Kết Quả. Điền vào cột Điểm Thêm; dựa vào kí
tự vào kí tự đầu của Mã Dò trong bảng Điểm Thêm.

297
3. Tổng Điểm = Điểm Trung Bình + Điểm Thêm

4. Xếp Loại. Nếu Điểm Trung Bình (ĐTB) >=8 xếp "Giỏi", nếu 8>ĐTB>=6 "Khá",
nếu 6>ĐTB>= "TB", Nếu 5>ĐTB xếp "Yếu"

BÀI TẬP 3: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm luận lý (Logical
function), hàm toan học (Math & Trig function)
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet3 thành Bài tập 3 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Yêu cầu :
1. Tìm các thông tin về tên hàng, đơn giá
2. Tính giảm giá:
 Nếu hàng loại 1 (chứa chuỗi “01” trong mã hàng): không giảm giá.
 Nếu hàng loại 2 (chứa chuỗi “02” trong mã hàng): giảm giá như sau:

a) Mặt hàng gạo (chứa chuỗi “GA”): giảm 200 đ/Kg


b) Mặt hàng bắp (chứa chuỗi “BA”): giảm 50 đ/Kg
298
c) Mặt hàng sữa (chứa chuỗi “SU”): giảm 150 đ/hộp
d) Mặt hàng đường (chứa chuỗi “DG”): giảm 250 đ/Kg
3. Tính thuế VAT, thành tiền.
4. Tính tổng doanh số từng mặt hàng.

BÀI TẬP 4: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm luận lý (Logical
function), hàm toán học (Math & Trig function)
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet4 thành Bài tập 4 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Yêu cầu :
1. Tính Định mức, biết ký tự đầu tiên của mã cơ quan cho biết khu vực của cơ quan
2. Tính Vượt định mức
Biết rằng số Kw tiêu thụ>định mức thì : Vượt định mức = Số Kw tiêu thụ - định mức
Nếu Số Kw tiêu thụ <= định mức thì vượt định mức = 0
3. Tính thành tiền = Số Kw tiêu thụ x 500 + vượt định mức x 600
4. Tính thu = thành tiền + phụ thu
299
5. Lập công thưc cho cột ghi chú, biết nếu ngày lập > hạn cuối thanh toán thì ghi "Cắt
điện", ngược lại không ghi
6. Tính tổng thu cho từng khu vực cho bảng thống kê.

BÀI TẬP 5: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm toán học (Math
& Trig function), định dạng in ấn.
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet 5 thành Bài tập 5 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Ý nghĩa mã hóa đơn: 2 ký tự đầu cho biết mã hàng, ký tự cuối cho biết khu vực
1. Dò tìm trong Bảng tên hàng & Đơn giá điền giá trị cột Tên hàng
2. Điền giá trị số thùng và số lon lẻ, biết rằng 1 thùng có 24 lon
3. Điền giá trị thành tiền. Thành tiền = (24 * ĐG_Sỉ * Số thùng) + (ĐG_Lẻ * Số hộp lẻ)
4. Điền giá trị chuyên chở. Chuyên chở = phí chuyên chở * Thành tiền
5. Điền giá trị Tổng cộng. Tổng cộng = thành tiền + chuyên chở
6. Định dạng bảng in như sau:
- In giấy A4, in giấy ngang, khoảng cách lề top = bottom = left = right = 0,5 inch,
footer = 0,3 inch

300
- Đánh số thứ tự trang ở cuối trang, canh lề giữa cho số thứ tự trang
- Canh lề bảng báo cáo chính giữa trang in
- Định dang lập lại dòng tiêu đề khi in sang trang mới
- Thiết lập khu vực in: chỉ in bảng chi tiết xuất hàng (A2:A14), không in bảng thống
kê.
BÀI TẬP 6: Chủ đề vẽ biểu đồ (Chart)
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet 6 thành Bài tập 6 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Yêu cầu:
1. Dựa vào số liệu trên tạo đồ thị dạng Clustered Column như sau

2. Sử dụng chức năng Move Chart để di chuyển đồ thị sang Sheet mới.
3. Chuyển đồ thị theo dạng 3D.
4. Thêm chú thích cho giá trị của trục Y là Số SV.

301
BÀI TẬP 6: Chủ đề nhóm hàm tra cứu (Lookup & Reference), hàm toán học (Math
& Trig function), vẽ biểu đồ (Chart) và phân tích dữ liệu.
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapCoBan.xlsx đã tạo ở Bài tập 1.
- Đổi tên Sheet6 thành Bài tập 6 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Ý nghĩa của mã hiệu: ký tự đầu cho biết hãng xe, 2 ký tự cuối cho biết phân phối xe

Yêu cầu:

- Điền giá trị cột tên hãng và cột phân phối


- Dò tìm trong bảng tên loại xe điền giá trị cột tên xe
- Điền giá trị bảng thống kê tổng số xe theo loại
- Vẽ biểu đồ dạng bánh mô tả tỷ lệ phần trăm của từng loại xe.
- Định dạng tô nền màu xanh lợt cho các xe của hãng Honde
- Thiết lập chế độ trích lọc tự động và trích các xe của hãng Yamaha.

NHÓM BÀI TẬP TỔNG HỢP


BÀI TẬP 1
- Tạo sổ tính (workbook) và đặt tên BaiTapTongHop.xlsx.

302
- Đổi tên Sheet1 thành Bài tập 1 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Thực hiện các yêu cầu sau:


Ý nghĩa của mã số: 3 ký tự đầu cho biết loại phòng, 2 ký tự cuối cho biết mã số phụ thu.
- Dò tìm trong bảng giá phòng, điền giá trị cột đơn giá.
- Dựa vào 2 ký tự cuối của mã số, dò tìm trong bảng Phụ thu điền giá trị cột phụ thu.
- Tính cột tổng cộng, biết rằng:
Tổng cộng = (đơn giá phòng x số ngày lưu trú tại khách sạn) + số tiền phụ thu.
Trong đó, số ngày lưu trú = ngày đi – ngày đến, nếu đến và đi cùng ngày thì tính số
ngày lưu trú là 1.
- Thống kê doanh thu từng loại phòng trong bảng thống kê doanh thu.
- Từ bảng thống kê vừa tạo, vẽ biểu đồ dạng bánh so sánh doanh thu của từng loại
phòng, cho biết tỷ lệ phần trăm từng phòng.
- Định dạng các ô chứa giá trị số có dấu phân cách hàng ngàn và ký hiệu tiền tệ. Ví dụ
1.000 đồng.
- Tô nền màu vàng cho các chứng từ có trị giá trên 1 triệu đồng.
- Trích các chứng từ thuê Phòng L1A ra một vùng riêng trên bàng tính.

303
BÀI TẬP 2
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapTongHop.xlsx đã tạo ở Bài tập trước.
- Đổi tên Sheet2 thành Bài tập 2 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Thực hiện các yêu cầu sau:


Ý nghĩa mã vật tư: 2 ký tự đầu cho biết tên vật tư, ký tự cuối cho biết loại vật tư
- Dựa vào bảng đơn giá điền giá trị cột Tên vật tư, và đơn giá
Biết rằng đơn giá tính theo loại
- Điền giá trị cho cột Thuế: mã vật tư nào được ghi chú là dấu “x” trong bảng Đơn giá là
các mã vật tư không đóng thuế, ngược lại thuế bằng 5% * số lượng * đơn giá
- Điền giá trị cột Thành tiền, thành tiền = (số lượng x đơn giá) + thuế.
- Định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ, ví dụ 1.000 đ
- Tô nền màu xanh và định dạng chữ màu đỏ cho các chứng từ xuất mặt hàng Ván ép.

BÀI TẬP 3
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapTongHop.xlsx đã tạo ở Bài tập trước.
- Đổi tên Sheet3 thành Bài tập 3 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

304
Mã hàng: ký tự đầu của mã hàng cho biết tên hàng, 2 ký tự kế tiếp cho biết tháng bán hàng, ký
tự cuối cùng cho biết phiếu nhập hoặc xuất
Yêu cầu:

1. Trình bày bàng báo cáo (đinh dạng số có dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền
tệ (ví dụ: 5.000 đ).
2. Dựa vào mã hàng, dò tìm trong bảng danh mục điền giá trị cột Tên hàng, Thành tiền.
Biết rằng: nếu hàng xuất thì tăng đơn giá lên 12%.
3. Tính thuế, biết rằng: thuế = tỉ lệ thuế x thành tiền.
4. Tính cột Trả trước, biết rằng nếu hoá đơn trên 5 triệu thì trả trước 75%, ngược lại trả
trước 50%.
5. Tính giá trị Còn lại
Biết rằng: Còn lại = Thành tiền – Thuế - Trả trước
6. Thống kê số lượng theo mẫu sau:

BÀI TẬP 4
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapTongHop.xlsx đã tạo ở Bài tập trước.
- Đổi tên Sheet4 thành Bài tập 4 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

305
Ý nghĩa mã hàng: ký tự đầu tiên đại diện cho một mặt hàng, ký tự thứ 2 cho biết mặt hàng sẽ
được bán theo giá sỉ (S) hay giá lẻ (L), ký tự cuối cùng cho biết khu vực.
Yêu cầu :
1. Điền giá trị cột tên hàng.
2. Tính Thành tiền
Biết rằng thành tiền = số lượng x đơn giá với đơn giá được trích từ bảng 1 dựa vào tên của
mã hàng.
3. Tính phí chuyên chở. Nếu ký tự cuối là 0 thì phí chuyên chở là 0, ngược lại phí chuyên chở
tính theo bảng 1.
4. Tính doanh thu, biết rằng doanh thu = thành tiền + chuyên chở.
5. Định dạng dấu phân cách hàng ngàn cho cột Thành tiền, Chuyên chở, doanh thu (ví dụ:
1.000 đ).
6. Thống kê doanh thu của các mặt hàng đã bán và điền vào bảng 3.
7. Trích các hóa đơn bán Nhớt ra một vùng riêng trên bảng tính.

306
BÀI TẬP 5
- Mở sổ tính (workbook) BaiTapTongHop.xlsx đã tạo ở Bài tập trước.
- Đổi tên Sheet5 thành Bài tập 5 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Ý nghĩa của mã số: ký tự đầu cho biết mã sản phẩm, ký tự thứ 2 cho biết loại sản phẩm
Yêu cầu:
- Dựa vào ký tự đầu của mã số, dò tìm trong bảng điền giá trị cột Sản phẩm.
- Điền giá trị cột Loại, biết rằng ký tự thứ 2 của mã số là loại.
- Dựa vào sản phẩm và loại sản phẩm, dò tìm trong bảng 1 điền giá trị cột Giá.
- Điền giá trị cột Doanh thu.
Biết rằng doanh thu = số lượng x đơn giá.
Định dạng giá trị cột doanh thu có dấu phần cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ.
- Điền giá trị bảng thống kê tổng số lượng sản phẩm theo loại (bảng 3).

NHÓM BÀI TẬP ĐỊNH HƯỚNG MOS


BÀI TẬP 1
- Tạo sổ tính (workbook) và đặt tên BTHuongMos.xlsx.
- Đổi tên Sheet1 thành Bài tập 1 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

307
Yêu cầu:

1. Nhập dữ liệu và lưu tập tin tại thư mục: D:\TEN SINH VIEN LOP\
2. Chỉnh sửa tất cả các cột số (cột TƯ VẤN, TIẾP THỊ, GIA CÔNG, ĐÓNG HÀNG) theo
đúng định dạng tiêu chuẩn kiểu số của Việt Nam, ví dụ: 14.306,51 VNĐ
3. Dùng hàm tính tổng cho từng cột tại dòng TỔNG CỘNG.
4. Định dạng styles cho các dòng tiêu đề: CÔNG TY MỸ PHẨM THIÊN HƯƠNG là
Heading 1, BÁO CÁO DOANH THU QUÝ 1/2015 là Heading 2.
5. Thiết lập tùy chọn lọc dữ liệu cho các cột: TƯ VẤN có giá trị trên 10.000 VNĐ và
TIẾP THỊ có giá trị trên 13.000 VNĐ.
6. Chuyển dữ liệu thành dạng bảng (Table) với kiểu bảng là Table Style Dark 7 với dòng
tiêu đề trên cùng là các Header.
7. Sử dụng chức năng Conditional Formating để định dạng với Red, Yellow, Green Color
Scale của chức năng Color Scales.
8. Tắt chức năng điền tự động tại Enable AutoComplete for cell values.
9. Thay đổi đường dẫn Default File location là: D:\ .

BÀI TẬP 2
- Mở tập tin BTHuongMos.xlsx đã tạo ở bài trước.
- Đổi tên Sheet2 thành Bài tập 1 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

308
Thực hiện các yêu cầu sau đây:
1. Canh giữa tiêu đề báo cáo “Bảng thanh toán tiền sách” với bảng báo cáo;
2. Đóng khung bảng báo cáo
3. Tô màu vàng cho dòng tiêu đề các cột (dòng 2) của Bảng thanh toán tiền sách;
4. Tô màu (màu bất kỳ) cho các cột Tên sách, loại sách, đơn giá và Thành tiền của
bảng báo cáo;
5. Đổi tên Sheet 1 thành Họ tên của sinh viên
6. Tìm và thay thế: trong cột ngày bán, thay thế bằng giá trị 2015 cho giá trị 2016
7. Dựa vào 2 ký tự cuối của Mã hàng, dò tìm trong bảng 1, điền giá trị cột Tên sách và
đơn giá
8. Dựa vào 2 ký tự thứ đầu của mã hàng, tìm trong bảng 2, điền giá trị cột Loại sách
9. Điền giá trị cột Thành tiền, thành tiền = số lượng x đơn giá
10. Điền giá trị cho bảng thống kê tên sách và loại sách
11. Từ bảng thống kê, vẽ đồ thị dạng cột để minh họa.
12. Trích tất cả các chứng tứ bán sách tin học ra một vùng riêng trên bàng tính.
13. Định dạng tô nền màu vàng cho những dòng có số lượng từ 50 trở lên.
309
BÀI TẬP 3
- Mở tập tin BTHuongMos.xlsx đã tạo ở bài trước.
- Đổi tên Sheet3 thành Bài tập 3 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Yêu cầu:

1. Canh giữa tiêu đề báo cáo “BÁO CÁO DOANH THU” với bảng báo cáo;
2. Điền giá trị cho cột Số TT, số thứ tự đầu tiên là 1
3. Chèn thêm cột Ngày bán vào giữa 2 cột Tên hàng và Nơi bán
4. Nhập ngày bất kỳ trong tháng 11 năm 2016 cho cột Ngày bán vừa tạo ở câu 4
5. Đóng khung cho bảng báo cáo và tô màu xám lợt cho các cột Tên hàng, Trị giá,
Tiền cước, Thành tiền, Tô màu vàng cho dòng tiêu đề của bảng báo cáo (dòng số 3);
6. Dựa vào mã hàng, dò tìm trong bảng 1, điền giá trị cột Tên hàng và trị giá
Trị giá = số lượng x đơn giá

7. Dựa vào nơi bán, dò tìm trong bảng 2, điền giá trị cột Tiền cước
8. Điền giá trị cột Thành tiền, thành tiền = Trị giá + tiền cước

310
9. Định dạng dấu phân cách hàng ngàn cho cột Trị giá, Tiền cước và Thành tiền theo
đúng tiêu chuẩn Việt Nam.
10. Định dạng giấy A4, in giấy ngang, khoảng cách lề top = bottom = left = right = 0,5
inch, footer = 0,3 inch.

BÀI TẬP 4
- Mở tập tin BTHuongMos.xlsx đã tạo ở bài trước.
- Đổi tên Sheet4 thành Bài tập 4 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Yêu cầu:
1. Canh giữa tiêu đề báo cáo “DANH SÁCH KHÁCH DU LỊCH” với bảng báo cáo;
2. Điền giá trị cho cột số thứ tự (cột TT), số thứ tự đầu tiên là 1.
3. Đóng khung cho bảng báo cáo và tô màu xám lợt cho các cột Tên địa phương, Giá
vé, Phụ phí, Tổng thu. Tô màu vàng cho dòng tiêu đề của bảng báo cáo (dòng số 3);
4. Dựa vào 2 ký tự đầu của mã du lịch (Mã DL), dò tìm trong bảng 1, điền giá trị cột
Tên hàng và Giá vé
5. Điền giá trị phụ phí, biêt rằng đi theo loại A thì phụ phí = 20% giá vé, loại B không
có phụ phí (ký tự cuối cùng của mã du lịch cho biết khách hàng biết đi theo loại nào)
311
6. Điền giá trị cột Tổng thu, Tổng thu = Giá vé + phụ phí
7. Định dạng dấu phân cách hàng ngàn và có ký hiệu tiền tệ (ví dụ 1.000 đ) cho cột giá
vé, phụ phí, tổng thu
8. Điền giá trị cho bảng thống kê doanh thu (bảng 2)
9. Định dạng bảng in như sau:
o In giấy A4, in giấy đứng, khoảng cách lề left = right = 0,2 inch, top = bottom =
0,5 inch, footer = 0,3 inch
o Canh lề bảng báo cáo chính giữa trang in
o Thiết lập khu vực in: chỉ in bảng báo cáo, không in bảng dò tìm
BÀI TẬP 5
- Mở tập tin BTHuongMos.xlsx đã tạo ở bài trước.
- Đổi tên Sheet5 thành Bài tập 5 và nhập bảng báo cáo theo mẫu sau:

Yêu cầu:
1. Tìm và thay thế: tìm tất cả dòng dữ liệu có ngày khai giảng và ngày bế giảng là năm
2013 thay thành năm 2016
2. Đóng khung bảng báo cáo và tô màu xanh lợt cho cột môn học, số tuần và học phí
3. Định dạng tiêu đề báo cáo giữa bảng báo cáo

312
4. Định dạng dòng đầu tiên của bảng màu vàng, in đậm, nội dung canh lề giữa dòng, giữa
cột.
5. Dựa vào khối thi, dò tìm trong bảng 1 điền giá trị cột môn học
6. Dựa vào ngày khai giảng và ngày bế giảng điền giá trị cột số tuần
7. Dựa vào khối thi, dò tìm trong bảng 2 điền giá trị cột Học phí
Biết rằng học phí = số tiết x giá tiền/1 tiết

8. Định dạng dấu phân cách hàng ngàn có ký hiệu tiền tệ cho cột học phí, ví dụ 1.000 đ.
9. Điền giá trị cho bảng thống kê Tổng số lớp của khối và tổng học phí.
10. Tô nền màu vàng cho các lớp khối C.

313
CHƯƠNG 6
MẠNG INTERNET VÀ MICROSOFT OUTLOOK
Số tiết lý thuyết: 5 (Lý thuyết: 3 tiết; bài tập: 2 tiết)
Số tiết thực hành phòng máy: 1
A. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất bài học này sinh viên có thể:
Kiến thức
- Nhận biết các thuật ngữ của mạng Internet.
- Nhận biết tầm quan trọng về an toàn hệ thống mạng khi tham truy cập Internet.
- Nhận biết các công cụ tìm kiếm và truy cập Internet.
- Nhận biết tầm quan trọng khi tạo và quản lý email trong MS. Office Outlook phục
vụ học tập và làm việc.
Kỹ năng
- Thành thạo các kỹ thuật tìm kiếm tài liệu trên Internet.
- Thành thạo việc cài đặt và bảo mật hộp mail trong MS.Outlook.
- Biết cách phân loại, thiết lập các quy tắc lưu trữ email và tìm kiếm email.
- Biết cách soạn thảo thư mẫu, trả lời email tự động, chữ ký điện tử và các thao tác
khi soạn thảo và trả lời email.
- Biết cách tạo và theo dõi lịch làm việc, quản lý cuộc hẹn, cuộc họp thông qua các
tiện ích của MS. Office Outlook.
- Hiểu về Web mail.
Thái độ:
- Tích cực, chủ động học tập, thảo luận và phát biểu.
- Sau khi học xong phần này sinh viên có cái nhìn đúng đắn hơn trong việc tìm kiếm
thông tin trên Internet và quản lý hộp thư điện tử.
B. NỘI DUNG
6.1. TỒNG QUAN VỀ MẠNG INTERNET
6.1.1. Giới thiệu
Mạng máy tính là một hệ thống gồm nhiều máy tính và các thiết bị được kết nối
với nhau bởi đường truyền vật lý theo một kiến trúc (Network Architecture) nào đó nhằm
thu thập, trao đổi dữ liệu và chia sẽ tài nguyên cho nhiều người dùng.

314
Các máy tính được kết nối với nhau có thể trong cùng một phòng, một tòa nhà,
một thành phố hoặc trên phạm vi toàn cầu.
Mạng máy tính bao gồm ba thành phần chính:
- Các máy tính;
- Các thiết bị mạng đảm bảo kết nối các máy tính với nhau;
- Phần mềm cho phép thực hiện việc trao đổi thông tin giữa các máy tính.

Hình 6-1: Mô hình mạng máy tính

Internet hay liên mạng là một hệ thống thông tin toàn cầu có thể được truy cập
công cộng gồm các mạng máy tính được liên kết với nhau. Hệ thống này truyền thông tin
theo kiểu nối chuyển mạch gói (packet switching) dựa trên một giao thức liên mạng đã
được chuẩn hóa (giao thức IP). nó bao gồm hàng ngàn mạng máy tính nhỏ hơn của các
doanh nghiệp, của các viện nghiên cứu và các trường đại học, của người dùng cá nhân và
các chính phủ trên toàn cầu.
Mạng Internet mang lại rất nhiều tiện ích hữu dụng cho người dùng, một trong
các tiện ích phổ thông của Internet là hệ thống thư điện tử (email), trò chuyện trực
tuyến (chat), công cụ tìm kiếm (search engine), các dịch vụ thương mại, chuyển ngân và
các dịch vụ về y tế giáo dục như chữa bệnh từ xa hoặc tổ chức các lớp học ảo. Mạng
Internet cung cấp một khối lượng thông tin và dịch vụ khổng lồ trên Internet.
Nguồn thông tin khổng lồ kèm theo các dịch vụ tương ứng chính là hệ thống
các trang Web liên kết với nhau và các tài liệu khác trong WWW (World Wide Web).
Trái với một số cách sử dụng thường ngày, Internet và WWW không đồng nghĩa. Internet
315
là một tập hợp các mạng máy tính kết nối với nhau bằng dây đồng, cáp quang, v.v.; còn
WWW, hay Web, là một tập hợp các tài liệu liên kết với nhau bằng các siêu liên
kết (hyperlink) và các địa chỉ URL và nó có thể được truy nhập bằng cách sử dụng
Internet.
Đặc biệt trong thập kỷ đầu của thế kỷ 21 nhờ sự phát triển của các trình duyệt
web và hệ quản trị nội dung nguồn mở đã làm cho website trở nên phổ biến hơn, thế
hệ web 2.0 cũng góp phần đẩy cuộc cách mạng web lên cao trào, biến web trở thành một
dạng phần mềm trực tuyến hay phần mềm như một dịch vụ.
Cách thức thông thường để truy cập Internet là quay số, băng rộng, không dây, vệ
tinh và qua điện thoại cầm tay.
6.1.2. Một số thuật ngữ khi sử dụng Internet
- Website: Website là một tập hợp các trang web (web pages) bao gồm văn bản,
hình ảnh, video, flash v.v… thường chỉ nằm trong một tên miền (domain
name) hoặc tên miền phụ (subdomain). Trang web được lưu trữ (web hosting) trên
máy chủ web (web server) có thể truy cập thông qua Internet.
- Home page: hầu hết các website đều có một trang mặc định (hay còn gọi là khởi
động) hiển thị khi người dung truy xuất vào địa chỉ website đó. Trang này được
gọi là Home page (nhiều người còn gọi đây là trang chủ).
- Web Browser: trình duyệt web là phần mềm giúp người dùng có thể xem được
thông tin từ các website trên Internet. Hiện nay có rất nhiều trình duyệt web khác
nhau, ví dụ như trình duyệt web Internet Explorer (IE), Opera, MyIE2, Mozilla
FireFox, Avant..
- URL (Uniform Resource Locator – Địa chỉ tài nguyên trên Internet): là bộ định vị
tài nguyên thống nhất. Cấu trúc của URL bao gồm: Tên của giao thức (thường là
HTTP hoặc FTP), sau đó là địa chỉ của máy tính mà người dùng muốn kết nối đến,
tiếp theo là vị trí của tài nguyên cần truy xuất. Ví dụ, URL là
“fpt://ftp.vnu.edu.vn/ebooks/” sẽ hướng dẫn trình duyệt web của người dùng sử
dụng giao thức FTP để kết nối đến máy chủ của Đại học Quốc gia, vào thư mục
ebooks (sách điện tử).
- Online Service Provider (Dịch vụ trực tuyến - OSP): Các dịch vụ trực tuyến được
thực hiện thông nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP – Internet Service Provider)
như:

316
 Đăng kí tên miền Việt Nam và tên miền quốc tế
 Dịch vụ Hosting (Web Hosting, Premium E-mail…)
 Thuê server, thuê chỗ đặt server (3 DCs tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh)
 Thuê tủ Rack
 Dịch vụ Giá trị gia tăng (SSL, E-mail Marketing, Web Design, SEO, VPS…)
- Communications Protocol (Giao thức truyền thông): là một tập hợp các quy tắc
chuẩn dành cho việc biểu diễn dữ liệu, phát tín hiệu, chứng thực và phát hiện lỗi
dữ liệu - những việc cần thiết để gửi thông tin qua các kênh truyền thông, nhờ đó
mà các máy tính (và các thiết bị) có thể kết nối và trao đổi thông tin với nhau. Các
giao thức truyền thông dành cho truyền thông tín hiệu số trong mạng máy tính có
nhiều tính năng để đảm bảo việc trao đổi dữ liệu một cách đáng tin cậy qua một
kênh truyền thông không hoàn hảo.
Có nhiều giao thức được sử dụng để giao tiếp hoặc truyền đạt thông tin
trên Internet, dưới đây là một số các giao thức tiêu biểu:
 TCP (Transmission Control Protocol): thiết lập kết nối giữa các máy tính để
truyền dữ liệu. TCP chia nhỏ dữ liệu ra thành những gói (packet) và đảm bảo
việc truyền dữ liệu thành công.
 IP (Internet Protocol): định tuyến (route) các gói dữ liệu khi chúng được
truyền qua Internet, đảm bảo dữ liệu sẽ đến đúng nơi cần nhận.
 HTTP (HyperText Transfer Protocol): cho phép trao đổi thông tin (chủ yếu
ở dạng siêu văn bản) qua Internet.
 FTP (File Transfer Protocol): cho phép trao đổi tập tin qua Internet.
 Một số tên miền thông dụng:
Bảng: Một số tên miền thông dụng

317
 Các trình duyệt Web phổ biến:
- Internet Explorer có sẵn trong Microsoft Windows, của Microsoft
- Mozilla Firefox của Tập đoàn Mozilla
- Google Chrome của Google
- Netscape Navigator của Netscape
- Opera của Opera Software
- Safari trong Mac OS X, của Apple Computer
- Maxthon của MySoft Technology
- Avant Browser của Avant Force

6.1.3. Các dịch vụ của Internet


World Wide Web ( WWW) và trang Web
Trước năm 1990, Internet đã phát triển thành mạng của những máy tính kết nối với
tốc độ cao, nhưng nó vẫn chưa có một hệ thống cơ sở đặc biệt. Do yêu cầu cần trao đổi
số liệu dưới dạng text, đồ họa và hyperlinks, Tim Berners - Lee, một nhà khoa học làm
việc tại phòng thí nghiệm Châu Âu về vật lý tại Geneva, Thụy sỹ, đề nghị một bộ Protocol
cho phép truyền thông tin đồ họa trên Internet vào năm 1989, và World Wide Web ra đời.
Internet và World Wide Web, hoặc đơn giản gọi là Web được gọi là tra cứu thông
tin toàn cầu. Nó bao gồm hàng triệu các website, mỗi website được xây dựng từ nhiều
trang web. Mỗi trang web được xây dựng trên một ngôn ngữ HTML (Hyper Text Transfer
Protocol) ngôn ngữ này có hai đặc trưng cơ bản:
- Tích hợp hình ảnh âm thanh tạo ra môi trường multimedia .
- Tạo ra các siêu liên kết cho phép có thể từ trang web này sang trang web khác
không cần một trình tự nào. Để đọc trang web người dùng sử dụng các trình duyệt
(browser).
Trang Web là một tập văn bản có chứa đựng ngôn ngữ lập trình siêu văn bản
(HyperText Markup Language - HTML) để tích hợp hình ảnh, âm thanh và những trang
Web khác. Trang Web được lưu tại Web Server và có thể được truy cập vào mạng Internet
qua trình duyệt Web Browser có trong máy tính.
Trang Web có 2 đặc trưng cơ bản:
- Giữa các trang Web có các siêu liên kết cho phép người sử dụng có thể từ trang
này sang trang khác mà không tính đến khoảng cách địa lý.

318
- Ngôn ngữ HTML cho phép trang web có thể sử dụng Multimedia để thể hiện
thông tin.
Mỗi một trang Web sẽ có một địa chỉ được gọi là Uniform Resource Locator
(URL). URL là đường dẫn trên Internet để đến được trang Web.
Ví dụ: URL cho trang Tin nhanh VietNam là http://vnexpress.net
Tập hợp các trang web phục vụ cho một tổ chức và được đặt trong một máy chủ
kết nối mạng được gọi là Website. Trong Website thường có một trang chủ và từ đó có
đường dẫn siêu liên kết đến các trang khác.
6.1.4. Cài đặt trang chủ trên Internet Explorer

- Khởi động Internet Explorer: click biểu tượng Windows  chọn All apps 
chọn Windows Accessories  chọn Internet Explorer
- Click menu Tools  Internet Options  hộp thoại Internet Options hiển thị  chọn
thẻ General  nhập địa chỉ vào khung Address  chọn Apply hoặc OK.

Hình 6-2: Hộp thoại Internet Options


6.1.5. Xóa cookies, password, history, forms, browsing history
Cookie là một bộ nhắc nhỏ mà website lưu trữ ở trên máy tính người dùng. Khi
truy cập và một trang web, website này sẽ đặt một cookie tại máy đó.
319
Khi sử dụng Web browser, quá trình truy cập các trang web đều được lưu trong
lịch sử duyệt web (browser history) hay các dữ liệu đã nhập trên các form của trang web
đều được lưu lại trên trình duyệt.
Thông thường để đảm bảo an toàn cho cá nhân, sau khi sử dụng xong trình duyệt
nên xóa toàn bộ các thông tin này. Cách thực hiện như sau:
Trong cửa sổ Internet Explorer, click menu Tools  Internet Options  hộp thoại
Internet Options hiển thị  click nút Delete trong khung Browsing history của thẻ
General  hộp thoại Delete Browsing History hiển thị.
Xoá Forms, Browsing history: click menu Tools  Internet Options  Hộp
thoại Internet Options hiển thị  chọn thẻ Content  nhấn nút Settings trong khung
Auto Complete  hộp thoại AutoComplete Settings hiển thị.

320
Hình 6-3: Xóa cookies, password, history, forms, browsing history
6.1.6. An toàn hệ thống

Đánh dấu các website an toàn


Trong cửa sổ Internet Explorer, click menu Tools  chọn Internet Options 
hộp thoại Internet Options hiển thị  chọn Trusted Sites  nhấn nút Sites  hộp thoại
Trusted sites hiển thị  nhập địa chỉ các website an toàn vào khung Add this to the
zone nhấn Add.

321
Hình 6-4: Đánh dấu website an toàn

Giới hạn truy cập các website không an toàn


Trong cửa sổ Internet Explorer, click menu Tools  chọn Internet Options 
hộp thoại Internet Options hiển thị  chọn thẻ Sercurity  chọn Restricted sites 
nhấn nút Sites  hộp thoại Restricted sites hiển thị  nhập địa chỉ website hoặc các từ
khóa cần ngăn chặn vào khung Add this website to the zone  nhấn nút Add để thêm
vào khung Websites  thực hiện tương tự cho các website hoặc các từ khóa khác 
nhấn Close.

322
Hình 6-5: Giới hạn truy cập website không an toàn
Ngăn chặn website
Trong cửa sổ Internet Explorer, click menu Tools  chọn Internet Options 
hộp thoại Internet Options hiển thị  click thẻ Content  nhấn nút Enable trong khung
Content Advisor  hộp thoại Content Advisor hiển thị, click thẻ Approved Sites  nhập
vào website cần cấm truy cập trong khung Allow this website  nhấn nút Never 
nhấn OK  hộp thoại Create Supervisor Password hiển thị  nhập mật khẩu bảo vệ.

Hình 6-6: Ngăn chặn website


323
6.2. CÁC TRÌNH DUYỆT THÔNG DỤNG
Hiện nay có rất nhiều trình duyệt web khác nhau, mỗi trình duyệt web đều có những
ưu điểm riêng mà người dùng nên cân nhắc khi sử dụng. Theo thống kê của các nhà mạng
thì hiện nay có 5 trình duyệt web được sử dụng nhiều nhất, cũng là sử dụng tốt nhất phù
hợp với hệ điều hành windows của máy tính. 5 trình duyệt web đó là:
6.2.1. Trình duyệt web Google Chrome
Trình duyệt google chrome được ra đời vào tháng 9 năm
2008, và cho tới tháng 5 năm 2012 trình duyệt web này đã vượt qua
tất cả các trình duyệt web khác để vươn lên vị trí số một với 32,8%
thị phần người dùng trên toàn thế giới (theo thống kê của StatCounter).
Với nhiều công nghệ mới tích ứng mọi nhu cầu của người dùng, cùng một giao
diện đơn giản dễ sử dụng đã thu hút đông đảo lượng người dùng và lượng người trung
thành, nhất là hiện nay Google Chrome đã có 42 ngôn ngữ khác nhau phục vụ nhu cầu
sử dụng của người dùng trên khắp thế giới.
6.2.2. Trình duyệt web Mozilla Firefox
Mozilla Firefox là trình duyệt web sử dụng mã nguồn mở
do tập đoàn Mozilla tạo nên và được giới thiệu trước công
chúng vào đầu những năm 2004, cho đến nay đây là ứng dụng web được sử dụng nhiều
nhất thứ 2 trên thế giới. Đối với những nước Châu Âu thì đây là trình duyệt web được sử
dụng nhiều nhất.
Với tính gọn, nhẹ Mozilla Firefox đây thực sự là một đối thủ cạnh tranh của Google
chrome, hiện nay Mozilla Firefox đang ngày càng được cải tiến sao cho phù hợp nhất với
người dùng.
Các tính năng chính như giao diện đơn giản, hiệu quả, tốc độ sử lý nhanh, khả năng
bảo mật cao Mozilla Firefox đang chiếm được tình cảm của người dùng.
6.2.3. Trình duyệt Web Internet Explorer.
Internet Explorer là một trình duyệt web ra đời sớm nhất vào những năm 1995,
đây cũng là trình duyệt web phổ biến. Thế nhưng với tốc độ công nghệ phát
triển cao thì Internet Explorer không đáp ứng được người dùng trên toàn thế
giới, chính vì điều này mà Internet Explorer đã bị tụt từ vị trí đầu tiên xuống vị trí thứ 3.
Tuy Internet Explorer có nhiều mặt hạn chế nhưng vẫn là trình duyệt web nổi trội,
bởi vì tính năng tích hợp cao trên mọi hệ điều hành của Windows.

324
Sở dĩ Internet Explorer làm được điều này là vì Internet Explorer là một dòng trình
duyệt web giao diện đồ họa do Microsoft phát triển và là một phần đi kèm theo hệ điều
hành Microsoft Windows.
Mỗi một lần cài đặt bất kì một hệ điều hành nào của Windows thì đều tự động cài
đặt trình duyệt web Internet Explorer mới nhất phù hợp với hệ điều hành đấy. Và hiện
nay phiên bản 11.0 là phiên bản mới nhất của Internet Explorer.
6.2.4. Trình duyệt Web Cốc Cốc hay Cờ Rôm +
Có lẽ tới thời điểm này thì không còn ai xa lạ
gì với trình duyệt web Cốc Cốc hay ngày trước còn có
tên gọi khác đó là trình duyệt web Cờ Rôm+.
Trình duyệt web Cốc Cốc hiện nay là một bước tiến vượt bậc so với trình duyệt
web Cờ Rôm + ngày trước, nó có độ tương tích cao hơn, dễ sử dụng hơn, và có nhiều
chức năng hơn. Tuy mới chỉ ra đời ở năm 2012 nhưng đến thời điểm này nó có thể sánh
ngang với các trình duyệt Web lớn như google Chrome, hay Mozilla Firefox.
Ngoài những tính năng giống các trình duyệt khác, điểm nổi trội khiến chỉ trong
vòng thời gian ngắn mà Cốc Cốc (hay còn gọi Cờ Rôm) có thể sánh ngang với các trình
duyệt khác đấy chính là những tính năng riêng mà các trình duyệt khác không có được.
6.2.5. Trình duyệt web Opera.
Trong những năm gần đây thì trình duyệt web Opera
không còn được nổi trội và nhắc đến nhiều như những năm
trước, tuy nhiên vẫn còn một số đông người dùng sử dụng
và yêu thích no. Nhất là những người dùng mobile mở dung lượng nhẹ, phù hợp với mọi
hệ điều hành.
Người dùng Opera hưởng lợi từ một built-in BitTorrent client và tích hợp chat
IRC, chính điều này giúp opera sử lý nhanh hơn, chức năng JavaScript của nó cho phép
tùy chỉnh mã được sử dụng trên các trang web, cung cấp một số tùy biến người dùng
Greasemonkey giống như trong Firefox.
Một đặc điểm nổi trội nữa ở opera đó chính là nó có thể hỗ trợ 60 ngôn ngữ khác
nhau ngoài Tiếng Anh (trong đó có cả Tiếng Việt), nó có thể cho phép gõ phím tắt, hỗ
trợ proxy tùy chọn dể tải siêu nhanh, nó cũng cho phép lưu mật khẩu lại để giảm bớt thời
gian của người dùng.

325
6.3. CÁCH TÌM KIẾM THÔNG TIN TRÊN INTERNET
Internet có thể được xem như là một kho thông tin khổng lồ và vô tận, được cung
cấp từ hàng triệu website trên khắp thế giới, chứa đựng hầu như toàn bộ kiến thức của
nhân loại. Trên Internet, người dùng có thể tìm được vô số thông tin bổ ích và các kiến
thức về mọi lĩnh vực từ khoa học cho đến lịch sử, văn học… Song tiếc thay, nguồn tri
thức đó lại không được sắp xếp theo một trật tự (thực ra, việc sắp xếp hầu như không thể
thực hiện được và bản thân các thông tin trên Internet cũng thật khó mà kiểm chứng).
Vì vậy, trước kho thông tin như thế mà chưa có mục đích tìm kiếm rõ ràng thì sẽ mất
thời gian thậm chí bão hòa kiến thức vì lượng thông tin nạp vào trí nhớ quá nhiều. Thêm
nữa nếu không thành thạo, cũng rất dễ bị lạc lối và chìm ngập trong mớ thông tin hỗn độn,
muôn hình muôn vẻ ấy. Chính vì thế phương pháp tìm kiếm thông tin trên Internet được
xem là một kỹ năng vô cùng quan trọng và cần thiết.
Để tìm kiếm thông tin trên Internet, người dùng thực hiện theo 3 bước sau:
- Bước 1: Xác định mục đích sử dụng thông tin, nội dung cần tìm.
- Bước 2: Chuẩn bị phương pháp và công cụ tìm kiếm.
- Bước 3: Lưu trữ thông tin tìm được.
6.3.1. Xác định nội dung cần tìm
Để tìm kiếm thông tin, trước tiên bạn cần phải xác định từ khóa (key words) của
thông tin muốn tìm kiếm. Đây là phần rất quan trọng, từ khóa là từ đại diện cho thông tin
cần tìm. Nếu từ khóa không rõ ràng và không chính xác sẽ cho ra kết quả tìm kiếm rất
nhiều, khó phân biệt và chọn được thông tin như mong muốn. Nếu từ khóa quá dài kết
quả tìm kiếm có thể không có.
Ví dụ: muốn tìm thông tin về cách sử dụng máy vi tính: (i) nếu nhập từ khóa vi
tính thì kết quả sẽ có rất nhiều bao gồm cả thông tin mua bán, lắp ráp, sửa chữa, … máy
vi tính; (ii) nếu nhập từ khóa cách sử dụng máy vi tính thì sẽ có rất ít hoặc không có kết
quả thông tin về từ khóa này. Trong trường hợp này dùng từ khóa sử dụng vi tính có thể
sẽ cho kết quả tối ưu hơn.
6.3.2. Phương pháp và công cụ tìm kiếm

Search Engine
Ra đời đầu tiên vào năm 1993, đến nay Search Engine (Web Search Engine) đã
trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống, và không ngừng được cải thiện về
số lượng và chất lượng các kết quả tìm kiếm. Sự phát triển của Search Engine được gắn
326
liền với sự phát triển của công nghệ thông tin toàn cầu, và đặc biệt gắn liền với sự thay
đổi của ngành dịch vụ SEO (Search Engine Optimization).
Search Engine – công cụ tìm kiếm là một loại phần mềm hệ thống được thiết kế
với chức năng tìm kiếm các thông tin trên mạng World Wide Web. Khi người dùng sử
dụng công cụ tìm kiếm, họ sẽ cần phải nhập một từ khóa (keyword) về chủ đề cần tìm
sẽ nhận về một bảng kết quả có chứa các trang web, hình ảnh, video, địa chỉ bản đồ (đối
với tên địa danh) hoặc các loại files tài liệu,… có liên quan đến chủ đề tìm kiếm đó.
Các kết quả trả về này sẽ được sắp xếp theo một thứ tự nhất định bằng các thuật toán
tìm kiếm của Search Engine.
Các trang web có công cụ dò tìm nổi tiếng hiện nay là: google.com, yahoo.com,
bing, ... (nổi tiếng trên thế giới) hay monava.vn, xalo.vn, zing.vn, socbay.com,
timnhanh.com... (ở Việt Nam).
Trong bài giảng này minh họa tìm kiếm thông tin với công cụ dò tìm Google.com.

Phương pháp tìm


Sau khi nhập từ khóa vào và tìm kiếm thì một loạt kết quả sẽ hiển ra. Mỗi kết quả
là một đường link đến trang web có chứa từ khóa hoặc chủ đề mà người dùng đang
muốn tìm. Người dùng nên xem xét kết quả mà chức năng tìm kiếm đưa ra:
- Nếu có quá nhiều kết quả, quay lại và nhập thêm từ vào ô tìm kiếm.
- Nếu có quá ít kết quả, thu hẹp/xóa bớt một số từ trong ô tìm kiếm hoặc tìm từ
khác thay thế.
- Cũng nên thử xem qua những kết quả đầu tiên. Nếu những trang đó chưa hữu ích
lắm, thử quay lại và dùng từ tìm kiếm khác.
Để tìm kiếm một cách chi tiết hơn nữa thì hãy sử dụng mục tìm kiếm nâng cao
của chức năng tìm kiếm.
Cách nhập từ khóa:
- Tìm chính xác: nhập từ khóa trong cặp dấu nháy kép: “từ khóa”.
Ví dụ: tìm các trang web có nội dung về Hiệp hội TPP, người dùng nhập như sau:

Hình 6-7: Tìm kiếm chính xác


- Toán tử OR: dùng từ khóa OR (OR viết chữ in) giữa các từ khóa cần tìm và kết
quả thu được là các trang web có chứa ít nhất một từ trong tất cả cá từ khóa đó.
327
Ví dụ: tìm các trang web về học bổng ở Mỹ hoặc ở Úc

Hình 6-8: Tìm kiếm sử dụng toán tử OR


- Toán tử filetype: cho phép tìm thông tin theo kiểu tệp tin cụ thể như: .txt, .html,
pdf, .doc cho đến .flash, .swf,…. Cú pháp: filetype kiểu tập tin “từ khóa”
Ví dụ, tìm các tập tin dạng pdf có chứa nội dung về Hiệp định TPP, người dùng
nhập như sau:

Hình 6-9: Tìm kiếm theo loại tập tin


- Toán tử Intitle: tìm kiếm thông tin dựa theo tiêu đề của trang web.
Ví dụ: tìm các trang tin trên tiêu đề có chứa từ Hiệp định TPP, người dùng nhập
như sau:

Hình 6-10: Tìm theo tiêu đề trang tin


- Toán tử site:tên miền: tìm trong kiếm trong trang web hay tên miền cụ thể. Cú
pháp: “từ khóa” site:url
Ví dụ: tìm các trang tin về học bổng trong các trang web giáo dục, người dùng
nhập như sau:

Hình 6-11: Tìm trang tin trong trang web cụ thể


- Dấu “…”. cho phép tìm tất cả các thông tin trong một phạm vi nào đó.
Ví dụ: tìm các trang tin về Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn 1940 – 1945

Hình 6-12: Tìm thông tin trong một khoảng thời gian
- Tìm kiếm thông tin học thuật: http://scholar.google.com
- Tìm kiếm bằng giọng nói

Hình 6-13: Tìm kiếm thông tin bằng giọng nói


328
6.3.3. Lưu trữ thông tin tìm được
- Nếu lưu văn bản (file text, htm) : vào File  chọn Save as (chọn các kiểu lưu văn
bản).
- Nếu lưu file (.doc,.pdf, .exe) : nhấp chuột vào file cần tải, sau đó lưu.
- Ngoài ra, có thể dùng những công cụ tải thông tin. Trên Internet hiện nay có khá
nhiều công cụ hỗ trợ tải (download) file khá hiệu quả như: Get right, Mass
download, Internet Download Manager, Flashget, Gigaget… là những công cụ tải
file hay Teleport, Webcopyer…là những công cụ tải web.
6.4. MICROSOFT OUTLOOK 2013
6.4.1. Giới thiệu
Microsoft Outlook 2013 là một công cụ tuyệt vời để truyền thông và quản lý thông
tin. Nó được sử dụng để tạo, tổ chức, và theo dõi thư điện tử (email), địa chỉ liên lạc, lịch
làm việc, các cuộc hẹn, công việc, nhiệm vụ.
Microsoft Outlook 2013 cung cấp từng mô-đun (module) cho từng loại và trình
bày mỗi mô-đun trong một giao diện giống nhau, cho phép làm việc với nhiều loại khác
nhau một cách nhất quán.

Hình 6-14: Microsoft Office Outlook 2013

Standard Navigation bar:

Compact Navigation bar:


329
Thanh Tiêu đề Hiển thị tên của tập tin hiện hành, tài khoản hoạt động, và tên
(Title bar) chương trình..

Dùng để truy cập nhanh đến các thư mục Outlook. Nội dung
Cửa sổ thư mục
của nó thay đổi tùy thuộc vào các module người dùng đang sử
(Folder pane)
dụng.
Khung nội dung Xuất hiện ở trung tâm cửa sổ chương trình, hiển thị nội dung
(Content pane) module đang chọn (tin nhắn email, lịch, danh bạ, nhiệm vụ,…).
Khung đọc Xuất hiện ở phía bên phải cửa sổ chương trình, cho phép người
(Reading pane) dùng xem trước các nội dung của mục hoặc tập tin đính kèm.
Xuất hiện ở dưới cùng của cửa sổ chương trình, trên thanh
Thanh điều hướng
trạng thái, và được sử dụng để chuyển đổi giữa các module
(Navigation bar)
Outlook.

Hiển thị thông tin hữu ích như số lượng thư trong thư mục đang
Thanh trạng thái chọn, tình trạng kết nối hiện tại với máy chủ. Bên phải của
(Status bar) thanh trạng thái có các icon để thay đổi cách hiển thị của mô-
đun hiên hành và điều chỉnh độ phóng đại của cửa sổ Reading.

Backstage View
Tab File trên thanh Ribbon được sử
dụng để hiển thị Backstage View nơi chứa
các lệnh liên quan đến việc quản lý các tài
khoản Outlook và tùy biến chương trình. Nó
cho phép thay đổi các thiết lập tài khoản,
thiết lập trả lời tự động, dọn dẹp hộp thư,
quản lý quy tắc và cảnh báo, lưu và in thư,...
Các lệnh tùy chọn khác nhau trong giao diện
Backstage (khung trái) tùy thuộc module
nào đang sử dụng.
- Để hiển thị Backstage: nhấn vào tab
File trên Ribbon.
- Để thoát khỏi giao diện Backstage:
nhấn vào nút Back ở góc trên bên trái của giao diện Backstage hoặc nhấn phím
Esc.

330
Outlook Modules
Chức năng trong Outlook được chia thành nhiều module trong chương trình. Tại
một thời điểm người dùng chỉ có thể hiển thị và làm việc với một module cụ thể trong
cửa sổ chương trình. Khi lần đầu tiên bắt đầu với Outlook, cửa sổ chương trình sẽ hiển
thị module Mail. Người dùng có thể chọn hiển thị bất kỳ module nào khác bằng cách
nhấn vào văn bản tương ứng hoặc biểu tượng trên thanh Navigation.

 Module Mail : cho phép gửi và nhận thư điện tử.

Hình 6-15: Modulde Mail của Outlook

 Module Calendar : cho phép lên lịch, theo dõi các cuộc hẹn, các cuộc họp.

Hình 6-16: Modulde Calendar của Outlook


331
 Module People : cho phép lưu trữ thông tin về những người bạn thường xuyên
liên lạc, bao gồm tên, địa chỉ email, địa chỉ đường phố, và số điện thoại.

Hình 6-17: Modulde People của Outlook

 Module Tasks : cho phép tạo và theo dõi các tác vụ.

Hình 6-18: Modulde Tasks của Outlook

Outlook Folders
Outlook 2013 có một số folder chứa các loại dữ liệu khác nhau. Người dùng có
thể xem các folder này thông qua Folder pane. Mặc định, những thư mục có liên quan
hầu hết các module mới được hiển thị. Người dùng có thể hiển thị đầy đủ danh sách các
thư mục bằng cách nhấn vào biểu tượng dấu ba chấm ở phía bên phải của thanh
Navigation, và sau đó chọn Folder.
Các folder mặc định trên Outlook 2013:
- Inbox: chứa các thư mới nhận.
- Drafts: lưu trữ các bản sao tạm thời của các thư trong quá trình làm việc.

332
- Sent Items: khi gửi thư, Outlook sẽ lưu giữ
bản sao của thư đó trong thư mục này.
- Deleted Items: chứa tất cả những gì người
dùng xóa, chúng sẽ bị xóa vĩnh viễn khi làm
trống (empty) thư mục này.
- Calendar: chứa các lịch làm việc bao gồm cả
các cuộc hẹn, các cuộc họp và các sự kiện.
- Contacts: chứa các thông tin trong sổ địa chỉ
như họ tên, địa chỉ email, địa chỉ đường phố,
và số điện thoại.
- Journal: lưu trữ các thông tin cho phép
người dùng theo dõi các cuộc gọi, thời gian
dành cho một dự án, các thông điệp email
quan trọng, các sự kiện và các nhiệm vụ
khác.
- Junk E-mail: chứa các thư bị Outlook chặn
bởi bộ lọc thư rác.
- Notes: thư mục này lưu trữ các ghi chú.
- Outbox: Outlook giữ các thư gửi đi trong thư
mục này cho đến khi chúng được gửi đến
Hình 6-19: Các folder trên
máy chủ đích. Outlook 2013
- RSS Feeds: chứa các chia sẽ tin tức trên web
đã đăng ký.
- Suggested Contacts: chứa các địa chỉ email đã có trao đổi thư điện tử và
những địa chỉ email này không có trong sổ địa chỉ liên hệ.
- Sync Issues: chứa danh sách các cuộc xung đột và những lần thất bại khi
liên lạc trên máy chủ mail của người dùng hoặc trong hộp thư.
- Tasks: liệt kê các nhiệm vụ đã được giao cho hoặc giao người khác.
- Search Folders: thư mục chứa kết quả tìm kiếm đã thực hiện.
6.4.2. Cài đặt hộp thư (email)
- Click tab File  Ở mục Info chọn Account settings  hộp thoại Account settings
hiển thị  Click nút New để tạo hộp mail mới (hộp mail với tên miền riêng).

333
Hình 6-20: Hộp thoại Accout Settings

- Để cấu hình các thông số, chọn Manually configure server settings or additional
server types. Sau đó nhấn Next để tiếp tục.

334
- Chọn POP or IMAP và nhấn Next để tiếp tục.

- Tại màn hình này sẽ thiết lập thông tin cho tài khoản mail của mình

335
 [1]: Họ và tên
 [2]: Địa chỉ email
 [3]: Chọn giao thức nhận mail (POP3/IMAP)
 [4]: Địa chỉ server nhận mail đến,
thường có dạng mail.ten-mien-cong-ty.com
Ví dụ: - với hộp thư gmail là pop.gmail.com cho giao thức POP3
hay imap.gmail.com cho giao thức IMAP.
- với hộp thư yahoo là pop.mail.yahoo.com
 [5]: Địa chỉ server gửi mail đi, thường có dạng mail.ten-mien-cong-ty.com
Ví dụ: - với hộp thư gmail là smtp.gmail.com
- với hộp thư yahoo là smtp.mail.yahoo.com
 [6]: Tài khoản email của người dung.
 [7]: Mật khẩu email, có thể tick vào ô Remember password để không cần
phải nhập lại password khi mở Outlook lần sau.
 [8]: Nhấn More Settings để thiết lập thêm một số thông tin trong Outlook.
- Hộp thoại Internet E-mail Settings hiển thị, trong thẻ Outgoing Server, click chọn
vào phần My outgoing server (SMTP) require authentication và phần Use the same
setting as my incoming server, để sử dụng chung quyền chứng thực với Incoming
mail server.
336
- Chọn tiếp thẻ Advanced để thiết lập cổng (Incoming server port, Outgoing server
port) và chọn hình thức mã hóa khi kết nối (Use the following type of encrypted
connection) cho các server. (Tùy theo nhà cung cấp dịch vụ mail các thông số này
sẽ khác nhau).

 Trong hộp thư gmail với giao thức IMAP: thiết lập như sau
Incoming server port: 993 Type of encrypted connection: SSL
Outgoing server port: 567 Type of encrypted connection: TLS

337
 Trong hộp thư gmail với giao thức POP3: thiết lập như sau
Incoming server port: 995 Type of encrypted connection: SSL
Outgoing server port: 587 Type of encrypted connection: TLS
 Trong hộp thư yahoo với giao thức pop3 thì ta thiết lập như sau:
Incoming server port: 995 Type of encrypted connection: SSL
Outgoing server port: 465 hay 587 Type of encrypted connection: TLS
- [9]: sau khi đã thiết lập xong ở bước số [8], nhấn Next để Outlook thực hiện kiểm
tra tài khoản mail. Nếu thành công MS.Outlook sẽ hiển thị như hình dưới. Nếu có
báo lỗi, hãy kiểm tra lại thông tin thiết lập ở các bước có chính xác hay không.

Hình 6-21: Hộp thoại thông báo cài đặt hộp mail thành công

6.4.3. Một số chức năng cơ bản của MS.Outlook 2013


Trong thập kỷ qua, thư điện tử (email) đã trở thành một hình thức trong các giao
tiếp kinh doanh và là một cách để mọi người giữ liên lạc với bạn bè và gia đình.
Ms.Outlook là phần mềm cho phép dễ dàng kết nối với nhiều tài khoản email và cung
cấp tất cả các công cụ để gửi, trả lời, tổ chức, lọc, sắp xếp, tìm kiếm, và quản lý email.
Module Mail được hiển thị mặc định khi bắt đầu Outlook 2013. Module Mail có
thể hiển thị bất cứ lúc nào bằng cách nhấn vào Mail trên thanh Navigation. Trong module
Mail, các cửa sổ thư mục sẽ hiển thị danh sách Favorites và cấu trúc thư mục của hộp
338
thư, khung nội dung hiển thị các thư trong thư mục Inbox hoặc thư mục khác được chọn,
và nội dung của các thư được lựa chọn hiển thị trong cửa sổ đọc.
Lưu ý: người dùng có thể thêm bất kỳ thư mục hộp thư vào danh sách yêu thích bằng
cách kéo thư mục vào danh sách yêu thích hoặc bằng cách click chuột phải vào thư mục,
và sau đó nhấn vào Show in Favorites trên menu chuột phải.

Hình 6-22: Module Mail của MS.Outlook 2013

Chức năng soạn và gửi thư


a. Soạn thư
Sử dụng Message window để soạn một tin nhắn email mới hoặc trả lời thông
điệp. Message window có Ribbon và thanh công cụ Quick Access riêng, tách biệt với
cửa sổ chương trình Outlook. Các nội dung của Message window và các lệnh trên
Ribbon khác nhau tùy thuộc vào việc đang soạn thư hoặc đọc một thư.
Khi tạo một thư điện tử phải cung cấp địa chỉ email của người nhận, trên dòng
To, thông tin trên dòng Subject, và ghi nội dung trong Message box.
Để tạo một thư mới: trên thẻ Home, trong nhóm New, nhấn vào nút New Email.
Message window hiển thị.

339
Hình 6-23: Hộp thoại gửi thư
Mỗi tin nhắn mới phải có ít nhất một người nhận. Người dùng có thể tạo một thư
duy nhất và gửi cho nhiều người bằng cách ghi nhiều địa chỉ email trong khung To
hoặc khung CC hoặc khung Bcc.
- To: hộp địa chỉ này là cho người nhận thư chính.
- Cc: hộp địa chỉ này là dành cho những người nhận bản sao, thường là những
người mà người dùng muốn giữ thông tin về chủ đề của tin nhắn, mà không
yêu cầu trả lời.
- Bcc: hộp địa chỉ này là dành cho những người nhận bản sao ẩn. Đây là những
người mà người dùng muốn giữ thông tin, nhưng là ẩn đối với những người
nhận thư khác.
Lưu ý: khung Bcc không được hiển thị theo mặc định. Để hiển
thị nhấn vào nút Bcc trong nhóm Show Fields trên Options tab
của Ribbon.
Người dùng có thể chèn một địa chỉ email vào hộp địa chỉ bằng
các cách sau:
- Nhập toàn bộ địa chỉ email.
- Nhập một phần của một địa chỉ sử dụng trước đó, và sau đó chọn địa chỉ từ
danh sách Auto-Complete xuất hiện.
- Nhấn vào nhãn hộp địa chỉ (To, Cc hoặc Bcc) để hiển thị hộp thoại Select
Names, và sau đó chọn một hoặc nhiều địa chỉ từ sổ địa chỉ.
Trong trường To, Cc hoặc Bcc, có thể nhập nhiều địa chỉ email của người nhận,
mỗi địa chỉ cách nhau bằng dấu chấm phẩy (;).

340
Sau khi đã giải quyết các thông điệp email, nên nhập một mô tả ngắn gọn của
thư vào khung Subject. Thêm một chủ đề là tùy chọn, nhưng không nên bỏ qua, vì nó
được sử dụng để xác định loại thư. Outlook sẽ cảnh báo người dùng cố gắng để gửi
thư không có chủ đề.
Một thư tạo trong Outlook có thể gửi đính kèm bất kỳ tập tin nào như có thể
chèn vào tài liệu Word (văn bản, hình ảnh, bảng biểu, biểu đồ, siêu liên kết, vv).
Người dùng có thể định dạng thư bằng cách sử dụng các lệnh trên thẻ Message
hoặc thẻ Text Format của Ribbon.

Hình 6-24: Định dạng thư


b. Đính kèm tập tin và các thành phần khác trong Outlook vào thư
Một cách tiện lợi để gửi tập tin (ví dụ gửi tài liệu Word, bảng tính Excel, trình
chiếu PowerPoint, hoặc hình ảnh) là đính kèm tập tin vào email, người nhận thư có
thể xem trước hoặc mở các tập tin, chuyển tiếp nó cho người khác, hoặc lưu tập tin đó
vào máy tính. Người dùng cũng có thể đính kèm các thành phần khác trong Outlook
(như tin nhắn, nhiệm vụ, địa chỉ liên lạc, hoặc các mục lịch) vào email.
Lưu ý: mặc định Outlook chặn đính kèm các tập tin không an toàn, đó là các tập tin
có phần mở rộng là .bat, .exe, .vbs, .js file vì có thể chứa virus.
Đính kèm tập tin vào thư: người dùng thực hiện như sau
o Trên thẻ Message  chọn nhóm Include click nút Attach File.
o Trong hộp thoại Insert File chọn tập tin muốn đính kèm  click nút Insert
 tên file xuất hiện ở khung Attached trong phần trên của thư.
Đính kèm thành phần của Outlook vào thư: người dùng thực hiện như sau
o Trên thẻ Message  chọn nhóm Include  click nút Attach Item  chọn
Outlook Item.
o Trong hộp thoại Insert Item chọn thư mục chứa thành phần muốn đính kèm
trong Look in box  chọn thành phần trong khung Items  chọn OK.
Thành phần đã chọn xuất hiện ở khung Attached trong phần trên thư.

341
Hình 6-25: Gửi đính kèm tập tin/thành phần của Outlook vào thư

c. Yêu cầu Outlook xác nhận đã gửi thư đi và người nhận đã đọc thư
Người dùng có thể theo
dõi thư bằng cách yêu cầu
Outlook xác nhận đã gửi thư đi
và đọc. Xác nhận gửi thư đi
cho biết ngày tháng và thời
gian thư đã được gửi đến hộp
Hình 6-26: Yêu cầu Outlook xác nhận gửi và đọc thư
thư của người nhận và xác
nhận đọc cho biết ngày và thời gian người nhận mở thư đọc. Khi người dùng có cài
đặt chức năng này Outlook sẽ thông báo trong thư mục Inbox.
- Yêu cầu Outlook xác nhận đã gửi thư: trong nhóm Tracking của thẻ Options
chọn Request a Delivery Receipt.
- Yêu cầu Outlook xác nhận thư đã được người nhận đọc: trong nhóm
Tracking của thẻ Options chọn Request a Read Receipt.
d. Lưu bản thư nháp
Trong khi đang soạn thư, Outlook lưu đều đặn
một bản sao của thư trong thư mục Nháp (Drafts). Điều
này là nhằm bảo vệ khỏi bị mất thông tin. Người dùng
có thể lưu một bản thảo thư bất cứ lúc nào bằng cách
nhấn vào nút Save trên thanh công cụ Quick Access.
Khi thư được gửi, Outlook sẽ xóa bản thảo thư, và lưu một bản sao của thư đã gửi
trong thư mục Sent Items.

342
e. Nhận thư mới
Tất cả thư mới nhận đều được tự động đưa vào thư mục Inbox. Danh sách thư
trong Content pane hiển thị phần đầu của bức thư. Thông tin này bao gồm tên người
gửi hay địa chỉ thư, tiêu đề của thư và ngày tháng hay giờ nhận thư. Những thư chưa
đọc có phần tiêu đề và ngày in đậm, màu xanh dương, ngoài ra còn có một vạch màu
xanh dương xuất hiện bên trái của thư. Thư đã đọc xuất hiện với trạng thái hiển thị
bình thường trên danh sách. Các biểu tượng trên phần đầu thư cho biết thông tin về
thư đó như sau:

 Biểu tượng cho biết thư


đã được trả lời (reply to).

 Biểu tượng cho biết thư


đã được chuyển đến địa chỉ
khác (forward to).

 Biểu tượng cho biết thư


đính kèm (attachment).
f. Tự động trả lời thư
Người dùng có thể sử dụng tính năng tự động trả lời thư (Automatic Replies
feature) để Outlook trả lời tự động cho thư nhận được từ những người khác. Khởi
động chức năng Automatic Replies như sau:
- Click thẻ File  giao diện Backstage xuất hiện.
- Trong khung giao diện chính, chọn nút Automatic Replies

- Trong hộp thoại Automatic Replies, chọn option Send automatic replies.
- Để xếp thời gian cho việc trả lời tự động, chọn tiếp Only send during this time
range, sau đó chọn ngày, giờ bắt đầu và ngày, giờ kết thúc ở Start Time và End
Time.

343
- Nhập nội dung thư trả lời tự động trong Inside My Organization tab hay
Outside My Organization tab.
- Click chọn nút OK.

Hình 6-27: Hộp thoại trả lời thư tự động

Gắn cờ cho các thư


Người dùng có thể gắn cờ cho các thư trong thư mục để nhắc
nhở việc theo dõi sau này. Có thể sử dụng một trong những loại cờ
được xác định trước (ví dụ như hôm nay - Today, ngày mai -
Tomorrow, tuần này - This Week, Tuần tới - Next Week, hoặc
không có thời gian - No Date) hoặc chọn tùy chỉnh cho phép thiết
lập một ngày cụ thể. Khi một thông điệp được gắn cờ, một biểu
tượng cờ sẽ xuất hiện ở bên phải của tiêu đề thư trong danh sách
thư. Để chấm dứt việc theo dõi thư, người dùng đánh dấu tin nhắn
hoàn chỉnh – Mark Complete hoặc xóa cờ - Clear Flag.
Một thư được gắn cờ sẽ xuất hiện biểu tượng cờ (flag item) ở
bên phải lá thư và sẽ xuất hiện trong thư mục Tasks.

344
Để gắn cờ cho thư, người dùng thực hiện như sau:
- Trong khung Content, chọn thư cần thực hiện.
- Trong nhóm Tags của thẻ Home, click nút Follow Up và chọn cờ tương ứng.
Để xóa cờ, thực hiện như sau:
- Trong khung Content, chọn thư cần thực hiện.
- Trong nhóm Tags của thẻ Home, click nút Follow Up và chọn Clear Flag.

Xóa thư
Trong quá trình sử dụng, hộp thư có thể chứa hàng trăm thư khác nhau, người
dùng có thể xóa bớt các thư không cần thiết để giài phóng vùng lưu trữ trên thư mục.
Khi xóa thư, Outlook sẽ tự động chuyển các thư bị xóa vào thư mục Deleted Items. Để
xóa thư người dùng thực hiện như sau:
- Trong khung Content, chọn thư muốn xóa.
- Trong nhóm Delete của thẻ Home, nhấn nút Delete.
Ngoài ra, người dùng có thể xóa nhanh một thư bằng cách
trỏ vào thư muốn xóa trên danh sách thư và nhấn biểu tượng xóa ngay bên phải lá thư
trên vùng đầu đề thư.
Làm trống thư mục Deleted Items:
Mặc định các thư đã xóa trong quá trình làm việc chỉ xóa vĩnh viễn khi thực hiên
xóa trong thư mục Deleted Items.
Để làm trống thư mục Deleted Items: trong khung Folder, click phải thư mục
Deleted Items, sau đó click Empty Folder. Hộp thoại yêu cầu xác nhận thao tác xuất
hiện, chọn nút Yes

Tỏ chức quản lý thư


Outlook cung cấp nhiều chức năng cho phép tổ chức quản lý, phân loại, sắp xếp
các thư để có thể tìm nhanh khi cần. Ngoài ra còn có thể di chuyển chúng vào các thư
mục khác nhau của hộp thư.
a. Phân loại và sắp xếp thư:
Mặc định, các thư trong hộp thư được sắp xếp theo ngày (theo thứ tự tăng dần).
Người dùng có thể phân loại lại hộp thư theo nhiều tiêu chí khác nhau như Date, From,
To, Categories, Flag: Start Date, Flag: Due Date, Size, Subject, Type, Attachments,
Account, or Importance và sau đó sắp xếp lại danh sách.

345
- Để phân loại thư, người dùng thực hiện như sau: chọn thẻ View, trong nhóm
Arrangement chọn tiêu chí phân loại trong Arrangement gallery.
- Đề thay đổi thứ tự sắp xếp thư: chọn tab View, trong nhóm Arrangement chọn
chọn nút Reverse Sort.

Hình 6-28: Phân loại thư


b. Tạo thư mục phân loại để lưu trữ thư
Outlook cho phép tạo những thư mục mới chứa thư (ngoài những thư mục mặc
định) để quản lý hộp thư theo yêu cầu của từng cá nhân. Vị trí của thư mục được xác
định trong cấu trúc thư mục Outlook hiện có.
Các bước tạo thư mục:
- Trong tab Folder  chọn nút New Folder  hộp thoại Create New Folder hiển
thị.
- Nhập tên thư mục mới tại Name box.
- Chọn kiểu thông tin chứa trong thư mục từ Folder contains list như Mail and
Post Items, Contact Items, ...
- Chọn vị trí đặt thư mục trong Select where to place the folder box.
- Click nút OK . Thư mục mới tạo ra và hiển thị trên Folder pane.

Hình 6-29: Tạo thư mục lưu trữ thư


346
Để đổi tên/xóa/di chuyển một thư mục:
- Trong Folder pane, chọn thư mục cần đổi tên/xóa hoặc di chuyển
- Thực hiện trong nhóm Actions của thẻ Folder hoặc click phải chuột và chọn
lệnh thích hợp.

Hình 6-30: Đổi tên/di chuyển/xóa thư mục


c. Di chuyển thư sang thư mục khác:
- Trong Folder pane, chọn thư cần di chuyển.
- Trong nhóm Move của thẻ Home  click nút Move và chọn thư mục muốn
chuyển tới trong hộp thoại Move Items  click OK để kết thúc.
- Ngoài ra người dùng có thể di chuyển thư bằng thao tác Select và Drag đến thư
mục chỉ định ngay trên Content pane.

Hình 6-31: Di chuyển thư

Tạo chữ ký (Signature)


Để tự động thêm chữ ký vào mỗi thư gửi đi, người dùng sử dụng chức năng
Signature trong Outlook. Chữ ký trong thư thường bao gồm tên, nghề nghiệp, đơn vị
công tác, địa chỉ, số điện thoại và địa chỉ email.

347
Các bước tạo chữ ký:
- Chọn Options trong thẻ File  chọn Mail ở khung bên trái, sau đó nhấn nút
Signatures ở khung bên phải  hộp thoại Signatures and Stationery hiển thị.

- Trong hộp thoại Signatures and Stationery, chọn thẻ E-mail Signature  nhấn
nút New bên dưới Select signature to edit  Hộp thoại New Signature hiển thị,
nhập tiêu đề cho chữ ký  nhấn nút OK. Nhập nội dung chữ ký trong khung
Edit signature box.

Hình 6-32: Tạo chữ ký cho email


Lưu ý: người dùng có thể tạo nhiều chữ ký khác nhau.
Chèn chữ ký vào thư gửi đi: để chèn tự động chữ ký vào thư gửi đi, người
dùng có thể thực hiện các lựa chọn sau ở phần Choose default signature:
348
- Chèn chữ ký cho tất cả các thư mới tạo ra: click New messages arrow và chọn
chữ ký trong danh sách.
- Chèn chữ ký cho tất cả các thư trả lời hay chuyển tiếp: click Replies/forwards
arrow và chọn chữ ký trong danh sách.

Thiết lập quy tắc (Rule)


Quy tắc là một hành động nào đó để MS.Outlook 2013 tự động thực hiện trên các
thư đã gửi hoặc nhận, dựa trên điều kiện xác định trong nội dung quy tắc như di chuyển
tất cả các thư từ một người cụ thể vào một thư mục khác với hộp thư đến, ... Để thiết
lập quy tắc cho email, thao tác thực hiện như sau:
- Click File  click Manage Rules & Alerts trên trang Info của Backstage view 
hộp thoại Rules and Alerts hiển thị. Trên thẻ E-mail Rules click New Rule.
- Trong hộp thoại Rules Wizard, chọn Apply rule on messages I receive trong phần
Start from a blank rule  click nút Next để tiếp tục.

Hình 6-33: Thiết lập quy tắc


349
a. Quy tắc lưu trữ mail
Người dùng thực hiện 4 bước như phần trên (hình 6-33);
- Trong hộp thoại Rules Wizard, đánh dấu chọn điều kiện trong danh sách cho
quy tắc (chọn from people or public group), sau đó click chọn people or public
group ở phần Edit the rule description để mở hộp thoại Rule Address.
- Chọn tên cần thiết lập trong danh sách hay nhập địa chỉ ở dòng From  click
OK để xác lập tên hay địa chỉ đã chọn.

- Trở lại hộp thoại Rules Wizard nhấn Next để tiếp tục.

350
- Lúc này chọn hành động khi điều kiện được thỏa từ danh sách (chọn move it to
specified folder)  sau đó chọn tiếp specified trong phần Edit the rule
description để chọn thư mục cần lưu trữ, và cuối cùng click OK để xác lập.

351
- Quay trở lại hộp thoại Rules Wizard và chọn các trường hợp ngoại lệ không áp
dụng quy tắc này (nếu có) trong danh sách phần Exception. Sau đó nhấn Next
để tiếp tục.
- Trong phần cuối của hộp thoại Rules Wizard, đặt tên cho quy tắc và xác lập áp
dụng của quy tắc đó, sau đó click Finish để kết thúc việc tạo quy tắc.

352
Hình 6-34: Cài đặt quy tắc lưu trữ mail
353
b. Quy tắc phát nhạc khi có email tới
Người dùng thực hiện 4 bước như phần trên (xem hình 6-32);
Sau đó tiến hành như các hình sau:

354
Hình 6-35:Cài đặt quy tắc phát nhạc khi có email

c. Tự động xóa mail khi Subject có chứa từ độc hại


Người dùng thực hiện 4 bước như phần trên (xem hình 6-32);
Sau đó tiến hành như các hình sau:

355
356
Hình 6-36: Cài đặt quy tắc tự động xóa mail khi chủ đề có chứa từ độc hại

d. Tự động chuyển tiếp mail cho người khác


Người dùng thực hiện 4 bước như phần trên (xem hình 6-32);
Sau đó tiến hành như các hình sau:

357
358
Hình 6-37: Cài đặt quy tắc tự động chuyển tiếp mail cho người khác.

Sử dụng Calendar module


Calendar module cho phép tạo và theo dõi các cuộc hẹn và các cuộc họp. Người
dùng có thể xem lịch hẹn với một số định dạng xem khác nhau như Day, Work Week,
Week, Month, and Schedule View trong nhóm Arrange trên thẻ Home.
Để hiển thị Calendar module: trên thanh Navigation  chọn Calendar.

Hình 6-38: Calendar module


359
a. Tạo lịch hẹn
Để tạo cuộc hẹn, thực hiện như sau:

- Trong nhóm New của thẻ Home  click nút New Appointment  cửa sổ
Appointment xuất hiện.
- Trong hộp thoại Appointment: nhập mô tả ngắn gọn cho cuộc hẹn tại khung
Subject, nhập địa điểm cuộc hẹn tại khung Location, chọn ngày, giờ xác định
trong khung Start time và End time.
- Mặc định Outlook sẽ nhắc cuộc hẹn trước 15 phút. Người dùng có thể thay đổi
thời gian nhắc bằng cách chọn Reminder trong nhóm Options của hộp thoại
Appointment.

Hình 6-39: Tạo lịch hẹn trong MS.Outlook

- Nếu muốn thiết lập cuộc hẹn lặp lại nhiều lần, click chọn nút Recurrence trong
nhóm Options của hộp thoại Appointment.

360
Hình 6-40: Thiết lập định kỳ cho lịch hẹn
b. Tạo lịch họp
Lịch họp có thể thiết lập một lần hay lặp lại nhiều lần.
Để nhắc lịch họp, Outlook sẽ có một thư nhắc gửi đến thư
mục Inbox trong hộp thư. Để lập lịch họp, thực hiện như sau:
- Trong nhóm New của thẻ Home  click nút New
Meeting  cửa sổ Meeting hiển thị.
- Trong hộp thoại Meeting:
o Khung To, nhập địa chỉ email của từng thành viên
tham dự cuộc họp (mỗi địa chỉ cách nhau bằng dấu
;). Có thể chọn trong danh sách địa chỉ trong hộp thoại Select Attendees and
Resources khi click nút To.
o Khung Subject: mô tả ngắn gọn về cuộc họp.
o Nhập địa điểm họp tại khung Location.
o Nhập thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc tại khung Start time và khung
End time.
o Trong phần Notes, nhập nội dung cần chia sẻ với thành phần tham dự cuộc
họp

o Sử dụng nút Attach File trên nhóm Include, thuộc tab Insert để chọn tập
tin đính kèm
361
o Click nút Send để gứi yêu cầu cuộc họp đến mọi người và lưu lại lịch họp
trên Outlook calendar.
- Tương tự như tạo lịch hẹn, MS.Outlook sẽ nhắc trước cuộc họp 15 phút. Để thay

đổi thời gian này chọn Reminder. Ngoài ra có thể sử dụng nút Recurrence để
thiết lập lịch họp định kỳ (thực hiện giống như tạo lịch hẹn định kỳ).

Hình 6-41: Tạo lịch họp trong MS.Outlook


- Có thể chuyển qua lại giữa hai giao diện Scheduling và Appointment để thiết lập

lịch họp thông qua hai nút Scheduling Assistant và Appointment

Hình 6-42: Giao diện Scheduling để tạo lịch họp

362
Sử dụng People Module

People module cho phép người dùng lưu thông tin của những người thường
xuyên liên hệ như tên, địa chỉ hộp thư, nghề nghiệp, nơi làm việc, số điện thoại liên
lạc,… Trong People module, khung Folder hiển thị thư mục mặc định Contacts; khung
Content hiện thị danh sách địa chỉ lưu trong thư mục chỉ định; khung Reading hiển thị
các thông tin chi tiết về một địa chỉ đã chọn.
Để hiển thị People module: click chọn People trên Navigation bar

Hình 6-43: People Module

Tạo địa chỉ


Có nhiều cách để thêm địa chỉ vào danh sách đã có.
Người dùng có thể tạo một địa chỉ mới từ danh sách Global
Address, hay thêm từ phần đầu của lá thư nhận được.
Để tạo một địa chỉ, thực hiện như sau:
- Trong nhóm New của thẻ Home, click nút New Contact

 cửa sổ Contact hiển thị.


- Nhập tên của người muốn lưu trên hộp Full Name.
- Trong hộp E-mail, nhập địa chỉ email. Có thể lấy địa chỉ email từ danh sách

Global Address bằng cách chọn nút E-mail , chọn địa chỉ từ hộp thoại
Select Name, và click nút OK.

363
- Nhập thêm các thông tin khác mà người dùng muốn lưu trữ..

- Trên Contact, trong nhóm Actions, click nút Save & Close để kết thúc.

Hình 6-44: Tạo địa chỉ trong MS.Outlook


Để tạo một địa chỉ từ hộp thư, thực hiện như sau:
- Trong module Mail, ở khung Content, chọn thư mà người dùng muốn lưu thông
tin địa chỉ.
- Trong khung Reading, click tên hay địa chỉ email xuất hiện trên phần đầu của thư
 click chọn Add to Outlook Contacts  một Contact Card mở ra với một số
thông tin về người đó.

364
Hình 6-45: Tạo một địa chỉ từ hộp thư
- Có thể nhập thêm một số thông tin khác mà người dùng muốn lưu bằng cách click
các nút Add .

- Click chọn nút Save để lưu thông tin và click nút Close ở góc trên bên phải
để thoát khỏi Contact Card.

Tạo tác vụ (Tasks)


Để tạo một tác vụ (task), thực hiện như sau:

- Trong Tasks module, trong nhóm New của thẻ Home click chọn nút New Task
 cửa sổ Task hiển thị.
- Trong Subject box, nhập mô tả ngắn gọn về nhiệm vụ (task).
- Thiết lập tiếp các thông tin cần thiết cho tác vụ như: Ngày bắt đầu (Start date),
Ngày kết thúc (Due date), Tình trạng (Status), Mức độ ưu tiên (Priority), % hoàn
thành (% Complete), Nhắc nhớ cần thiết (Reminder).
- Để tạo một tác vụ định kỳ:, trong nhóm Recurrence của thẻ Task, click chọn nút

Recurrence để mở hộp thoại Task Recurrence, sau đó thiết lập recurrence


pattern (như daily, weekly, monthly, yearly,…) và range of recurrence (như
start, end …) và nhấn nút OK.

- Trên thẻ Task, trong nhóm Actions, click chọn nút Save & Close .

365
6.5. WEBMAIL
Webmail (Email trên nền web) chỉ việc thực hiện một chương trình xem e-mail dưới
dạng ứng dụng web cho phép người dùng truy cập e-mail thông qua trình duyệt web. Một
web mail khách thường được cung cấp bởi dịch vụ email, cho phép khách hàng truy cập
thư được lưu trữ trên máy chủ của dịch vụ.
Từ “Webmail” còn được dùng chung với các danh từ khác như dịch vụ
webmail hay nhà cung cấp webmail để chỉ đến một dịch vụ email được cung cấp thông
qua một website (khác với dịch vụ email, thường phải gắn liền với việc kết nối internet).
Mặc dù không nhất thiết phải sử dụng một chương trình webmail, việc sử dụng một
chương trình webmail thường là phần quan trọng khi đưa ra dịch vụ webmail, đôi khi như
là cách duy nhất để người dùng có thể tiếp cận email của họ, và đôi khi những phương
pháp khác cũng được thêm vào như giao thức POP3 hoặc IMAP4 và chuyển tiếp email.
Dịch vụ Webmail đầu tiên là Hotmail. Những nhà cung cấp Webmail phổ biến nhất
hiện nay là Yahoo! Mail, Outlook.com và Gmail, ngoài ra còn những nhà hà cung cấp
Webmail khác bao gồm Inbox.com, AIM Mail, Mail.com, Fastmail.FM, Lycos Mail,
BlueTie, Everyone.net, and LuxSci.
C. TÀI LIỆU HỌC TẬP
[1]. Tập bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao, Trường
Đại học Tài Chính – Marketing, lưu hành nội bộ, 2016.
[2]. Slide bài giảng môn Tin học đại cương, chương trình đào tạo chất lượng cao và đặc
biệt.
D. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ THẢO LUẬN
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN
1. Cho biết các thuật ngữ thông dụng khi sử dụng mạng Internet.
2. Cho biết một số tên miền thông dụng đối khi truy xuất các website.
3. Liệt kê các công cụ tìm kiếm thông tin thông dụng trên Internet.
4. Hãy trình bày việc ứng dụng MS. Outlook phục vụ quản lý email trong doanh nghiệp?
5. Cho biết những thuận lợi khi cài đặt hộp mail trong MS.Outlook.
6. Cho biết những thuận lợi khi soạn thảo thư mẫu và trả lời email tự động.
7. Cho biết mục đích của việc phân loại và lưu trữ email.
8. Cho biết những thuận lợi khi xây dựng sổ địa chỉ trong MS. Outlook
9. Cho biết những thuận lợi khi sử dụng các tiện ích của MS. Outlook.

366
10. Cho biết các module được xây dựng và mục đích của chúng trong MS. Outlook.
BÀI TẬP
BÀI TẬP 1:
Đăng ký một tài khoản hộp thư trên outlook.com; cài đặt tài khoản vừa tạo vào
MS.Outlook, sau đó thực hiện các yêu cầu sau:

- Tạo hệ thống thư mục lưu trữ thư như hình bên:
- Tạo chữ ký (signature) tự động như sau:
 Dòng 1: Họ tên sinh viên
 Dòng 2: Mã số sinh viên
 Dòng 3: Lớp …
- Thiết lập chữ ký trên cho tất cả thư gửi đi trên tài khoản đã
cài.
- Tạo quy tắc để lọc tất cả thư gửi đến có tên miền là
ufm.edu.vn sẽ được lưu vào thư mục “ĐH TC-MKT”.

BÀI TẬP 2:
Soạn một e-mail và gửi theo yêu cầu sau:
- Nơi nhận chính: dhmarketing@ufm.edu.vn
- Nơi nhận phụ: khoaclc@ufm.edu.vn
(Cả 2 nơi nhận trên đều không biết thư gửi đồng thời cho nhiều người khác)
- Subject: Bài thực hành sinh viên <mã số sinh viên>
- Nội dung trong thư:
 <nhập tùy ý hai dòng>
 Chứa chuỗi “xem báo Thanh Niên trực tuyến” và gán địa chỉ www.thanhnien.vn
vào chuỗi này.

BÀI TẬP 3:
Tạo một group UFM và đưa vào group này các thành viên của lớp. Tạo một thư điện
tử và gửi cho group UFM, nội dung trong thư có chứa địa chỉ liên kết đến website
www.ufm.edu.vn và một liên kết đến website www.foody.vn

BÀI TẬP 4:
Tạo hệ thống thư mục lưu trữ thư như hình vẽ sau đây:
Thiết lập quy tắc lọc thư gửi đến:
367
- Nếu nhận được thư gửi từ khoacntt@ufm.edu.vn thì di
chuyển vào lưu trữ tại thư mục “Khoa CNTT”
- Phát nhạc (tùy chọn) khi nhận được thư gửi đến có kích
thước lớn hơn 200 KB.

Tạo một thư điện tử và gửi đến địa chỉ bất kỳ, thư có nội dung
tùy ý, có đính kèm một tập tin bất kỳ và chứa một chuỗi liên kết
đến địa chỉ www.chatluongcao.ufm.edu.vn

BÀI TẬP 5:
Thiết lập quy tắc sau trong MS.Outlook:
- Nếu trên mục To hoặc Cc có chứa địa chỉ
quangcao@yahoo.com thì xóa luôn.
- Đánh dấu màu xanh dương cho những thư được gửi từ phongqldt@ufm.edu.vn
- Chuyển tiếp thư cho địa chỉ khoacntt@ufm.edu.vn nếu nhận thư từ địa chỉ
khoakt@ufm.edu.vn
- Chuyển các thư nhận được vào thư mục “Sinh vien” nếu chúng có kích thước lớn hơn
1000 KB.

368
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Trần Minh Tùng, Đinh Xuân Thọ, Trương Đình Hải Thụy, Nguyễn Thanh Trường,
Nguyễn Thị Trần Lộc, Trần Thanh San, Nguyễn Thanh Trúc, Trương Xuân Hương,
Lâm Hoàng Trúc Mai, Giáo trình Tin học đại cương (tái bản lần thứ 3), Nhà xuất
bản GTVT, 2017
[2]. IIG VietNam, Micorsoft Office Word 2013, nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM, 2017.
[3]. IIG VietNam, Micorsoft Office Excel 2013, nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM, 2017.
[4]. IIG VietNam, Micorsoft Office PowerPoint 2013, nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM,
2013.
[5]. Joan Lambert & Joyce Cox, MOS Sudy Guide for Microsoft, Microsoft Press,
ISBN:978-0-7356-4875-3.
[6]. Mark Dodge, MOS 2013 Study Guide for Microsoft Excel Expert, Microsoft Press,
ISBN:978-0-7356-6921-5
[7]. Joan Lambert, Microsoft Word, Microsoft Press, ISBN:978-0-7356-6925-5
[8]. John Pierce, Microsoft Word Expert, Microsoft Press, ISBN:978-0-7356-6926-0
[9]. Joan Lambert & Joyce Cox, Microsoft Word 2013, Microsoft Press, 2013, ISBN 978-
0-7356-6912-3
[10]. Joan Lambert & Joyce Cox, Microsoft PowerPoint 2013, Microsoft Press, 2013,
ISBN 978-0-73566-910-9
[11]. Joan Lambert & Joyce Cox, Microsoft Outlook 2013, Microsoft Press, 2013,
ISBN 978-0-73566-909-3.
- Website tham khảo:
[1] http://www.computerhistory.org
[2] http://www.gcflearnfree.org/excel2013
[3] http://www.gcflearnfree.org/word2013
[4] http://www.gcflearnfree.org/powerpoint2013
[5] http://www.iigvietnam.com
[6] https://www.britannica.com
[7] http://www.laptopmag.com/articles/how-to-use-windows-10
[8] http://windows10-guide.com/
[9] http://quantrimang.com/windows-10-os
369
PHỤ LỤC : KỸ THUẬT TRÌNH BÀY BÁO CÁO KHOA HỌC
CHỦ ĐỀ: Kỹ thuật trình bày báo cáo khoa học
1. Dàn bài tổng quát
PHẦN TRƯỚC BÁO CÁO
o Trang bìa trước
o Trang đầu đề
o Trích yếu
o Mục lục
o Lời cảm ơn
o Các danh mục
PHẦN GIỮA BÁO CÁO (Phần chính)
o Nhập đề
o Phần cốt lõi của báo cáo
o Các kết luận và các đề nghị
o Tài liệu tham khảo
PHẦN CUỐI BÁO CÁO
o Các phụ lục
o Trang bìa cuối
Trang bìa trước & trang đầu đề: có nội dung gần giống nhau, gồm:
- Logo và tên cơ quan/tổ chức chủ quản
Ví dụ: TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
- Đầu đề báo cáo:
Ví dụ: Báo cáo đề tài ....
- Tên sinh viên thực hiện, tên người hướng dẫn.
- Thời gian và địa điểm hoàn thành báo cáo:
Ví dụ: Tp.HCM, 09/2016
Trích yếu: gồm các mục chính
- Các mục tiêu chính
- Các phương pháp nghiên cứu sử dụng
- Các kết quả đạt được.
Lưu ý: Không để trong trích yếu các trích dẫn, các lời bàn luận, đánh giá, nhận xét.
Viết thành đoạn văn hoàn chỉnh, ngắn gọn khoảng 250 – 750 từ

xxxiv
Danh mục bảng biểu, hình ảnh, ký hiệu, chữ tắt:
- Liệt kê chú thích các bảng biểu, hình ảnh, từ viết tắt … có trong báo cáo
Ví dụ:
- Chú thích bảng: Bảng 1 – Bảng các hệ đếm
- Chú thích hình ảnh: Hình 1 – Sơ đồ tổ chức của công ty Thép Vina
- Định nghĩa một chữ viết tắt: LC = letter of credit hay thư tín dụng
Nội dung của báo cáo
- Chia báo cáo ra thành các mục với các tiêu đề ngắn gọn, phát triển theo trình tự
logic của vấn đề
- Hệ thống tiêu đề:

Lưu ý:
- Chỉ có các tiêu đề trong phần nội dung báo cáo mới được đánh số thứ tự.
- Mỗi tiêu đề cấp 1 phải bắt đầu trên một trang mới.
Phụ lục
- Phụ lục là những nội dung có tính chất tham khảo, không cần thiết để vào phần
thân bài, những nội dung không thể để vào thân bài vì dung lượng lớn hay cách
in ấn không phù hợp.
- Mỗi phụ lục phải có tiêu đề:
Ví dụ: Phụ lục A, Phụ lục B, Phụ lục C… , Phụ lục 1, Phụ lục 2, Phụ lục 3…
Tài liệu tham khảo
- Tài liệu tham khảo là tất cả những trang tài liệu như sách, báo, website,... được
tham khảo đến trong quá trình viết báo cáo.
- Sau đây là một số quy tắc viết tài liệu tham khảo theo hệ thống Harvard:
 Viết tham khảo cho một quyển sách
[1]. Cole, G 1991, Thermal power cycles, Edward Arnold, London.
[2]. Lê Đình Ngân 2010, Microsoft Excel Kỹ thuật lập trình Excel, nhà xuất
bản Tài chính, TP.HCM.

xxxv
 Viết tham khảo cho bài báo, tạp chí
[1]. Nguyễn Ngọc Bích 2005, Chế độ kiểm soát nội bộ trong công ty, Thời
báo Kinh tế Sài gòn, no. 43-2005 (775), pp. 23-24
[2]. …
 Viết tham khảo cho website
Nếu tham khảo chung 1 website:
[1]. http://www/ufm.edu.vn
[2]. …
Nếu tham khảo một bài viết trong website:
[1]. Winson, J 1999, A look at referencing, AAA Educational Services,
viewed page 20
[2]. October 2013, http://www.aaa.edu.au/aaa/html
2. Một số kỹ thuật trình bày
Khổ giấy và lề
Chọn tab Page Layout  Margins  Custom Margins…

Kiểu chữ (Font) & cỡ chữ (size)


Thống nhất trong toàn bộ nội dung của báo cáo
- Kiểu chữ: font Unicode
- Cỡ chữ (font size): 12 hoặc 13
- Đối với tiêu đề có thể dùng kiểu chữ và cỡ chữ khác nhưng phải thống nhất
giữa các tiêu đề.
- Khoảng cách hàng (line spacing): 1.0 -1.5 hàng
xxxvi
Tiêu đề (Heading)
- Nêu dùng chức năng Style của MS Word để định dạng.
- Mục đích: thống nhất cho toàn bài báo cáo và cho phép tạo bảng mục lục tự
động.
- Không nên định dạng gạch chân và dấu hai chấm ở tiêu đề
Ví dụ:
Không nên: 2.1 Giới thiệu:
Nên: 2.1 Giới thiệu
- Chọn tab Home  Styles

Cách trình bày bảng biểu và hình ảnh


- Tất cả các bảng, hình ảnh (bao gồm ảnh, biểu đồ, sơ đồ) phải đánh số thứ tự và
có tiêu đề.
- Tiêu đề của bảng để bên trên bảng
- Tiêu đề của hình đặt bên dưới hình

- Chọn tab References  Insert Caption

xxxvii
Phân trang hợp lý
Nếu một đoạn (paragraph) nằm trên hai trang, phải bảo đảm mỗi trang có ít nhất 2
dòng của đoạn đó.

Sử dụng Ctrl+Enter để khắc phục lỗi phân trang không hợp lý (tiêu đề trang
trước, nội dung trang sau)

xxxviii
Đánh số trang

Dùng chức năng Page Layout  Break để chia văn bản làm nhiều section khác
nhau để đánh số trang khác nhau

Ngắt 1 section và bắt


đầu 1 section mới trên
trang kế tiếp

Mục lục tự động


Chọn tab References  Table of Contents để tạo mục lục tự động.
Lưu ý: trước khi tạo mục lục tự động, các tiêu đề bắt buộc phải sử dụng các Style
Heading tương ứng.
Tạo ghi chú
- Chú thích ý nghĩa của một thuật ngữ hoặc một cụm
từ muốn làm rõ nghĩa hoặc nghĩa có thể gây hiểu
lầm.
- Chọn tab References  Footnotes.
xxxix

You might also like