25.06.

2021 Kotyk Dariusz

1.Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z zasadą i budową przyrządów do pomiaru
strumienia i ilości przepływającego gazu (powietrza). Przyrządami do pomiaru
są: anemometr, spiętrzająca rurka Prandtla oraz kryza pomiarowa.

2. Stanowisko pomiarowe

Rys.1 Schemat stanowiska pomiarowego

1)rurka Prandtla, 2)rurociąg, 3)kryza zwężająca, 4)termometr (temp. czynnika),
5)elektroniczny miernik ciśnienia różnicowego, 6)anemometr skrzydełkowy,
7)mikromanometr bateryjny, 8)wentylator, 9)silnik
2.1 Schemat anemometru skrzydełkowego

Rys.2 Schemat anemometru skrzydełkowego

1 - łopatki, 2 - włącznik/wyłącznik, 3 – wyświetlacz

2.2 Schemat rurki Prandtla

Rys.3 Schemat Rurki Prandtla z elektronicznym miernikiem ciśnienia różnicowego

2.3 Schemat umiejscowienia rurki Prandtla

Rys.4 Rozmieszczeni rurki Prandtla do pomiarów ciśnienia.

I 1=6,97 mm e 1=6,97-4=2,97≈3mm
I 2=23,65 mm e 2=23,65-4=19,65≈20mm
I 3=48,92 e 3=48,92-4=55,92≈45mm
I 4=81,00 mm e 4 =81-4=77mm
I 5=113,08 mm e 5=113,08-4=109,08≈109 mm
I 6=138,35 mm e 6=138,35-4=134,35≈134 mm
I 7=155,03 mm e 7=155,03-4=151,03≈151 mm

2.4 Schemat Kryzy pomiarowej

Rys.5 Schemat Kryzy pomiarowej z manometrem bateryjnym.

Rys.6 Schemat manometru bateryjnego
Rurka nr.1 - pomiar ciśnienia statycznego w pewnej odległości za kryzą
Rurka nr.2 - pomiar ciśnienia statycznego przy wentylatorze
Rurka nr.3 - pomiar ciśnienia w pewnej odległości przed kryzą
Rurka nr.4 - pomiar ciśnienia przytarczowego przed kryzą
Rurka nr.5 - pomiar ciśnienia przytarczowego za kryzą
Rurka nr.6 - pomiar ciśnienia otoczenia

3.Metodyka pomiarów

1)Sprawdzenie zamocowań osprzętu, wyregulowanie przyrządów pomiarowych.

Sprawdzenie czy kryza jest skierowana ostrą krawędzią w kierunku
przepływającego powietrza.
2)Regulujemy poziom i stopień nachylenia manometru bateryjnego oraz
sprawdzamy czy wszystko jest dobrze uszczelnione.
3)Załączamy napięcie na silnik który napędza wentylator.
4)Po ustabilizowaniu się temperatury z termometru odczytujemy temperaturę z
termometru zamontowanego w przewodzie oraz odczytujemy ciśnienie
atmosferyczne.
5)Odczytujemy wskazania z manometru bateryjnego z poszczególnych sześciu
rurek i wyniki zapisujemy z tabeli.
6)Do wylotu przewodu przykładamy w środku osi Anemometr skrzydełkowy.
Odczytujemy wartość drogi przebytej przez powietrze z wyświetlacza i
zapisujemy w tabeli. Pomiar ten wykonujemy jeszcze dwa razy.
7)Korzystając z rurki Prantdla i elektronicznego miernika ciśnienia odczytujemy
wartość ciśnienia różnicowego w 7 miejscach na poziomej osi przekroju
przewodu.
4.Algorytm obliczeń
1) Kryza
a) Określenie parametrów charakterystycznych dla kryzy i rurociągu
d=78,86 [mm]=0,07886 [m]
D=162[mm]=0,162 [m]
b) Obliczenie przewężenia
d
β= D
c) Porównanie parametrów kryzy z parametrami podanymi w normie PN-EN
ISO 5167-1
d≥12,5mm
50mm≤D≤1000mm
0,1≤β≤0,75
ℜD ≥4000 dla 0,1≤β≤0,5
ℜd≥16000 β 2dla β>0,5
d) Założenie wstępnej liczby Reynoldsa
ℜD =106
e) Obliczenie tymczasowej wartości współczynnika przepływu C
6
10 ∗β 0,7
C=0,5961 + 0,0261 β -0,216 β +0,000521 * (
2 8
¿ ¿ +(0,0188+0,0063A)*
D
3,5
β ∗¿
0,8
A=( 19000
ℜD
β
)
f) Obliczenie ciśnienia P [Pa]
kg
ρ =820 [ ]
m3
N=1/2,54
P=h∗g∗ρ∗N + Pb [Pa]
P - ciśnienie [Pa]
h - wysokość słupa denaturatu [mm]
kg
ρ - gęstość denaturatu [ 3
]
m
N - przełożenie mikromanometru bateryjnego
m
g – przyśpieszenie ziemskie [ 2 ]
s
Pb -ciśnienie barometryczne [Pa]
| psto - p0|= | p6- p2|+ pO
Δp= p5- p4

g) Obliczenie liczby ekspansji

Δp
ε 1=1-(0,41+0,35* β 4 )*(
κ∗¿ psto − p0∨¿ ¿ )
∆ p = p3− p2
h) Obliczenie przybliżonej wartości strumienia masy ṁ oraz strumienia objętości
V̇
c π 2 kg ṁ m 3
ṁ= ε1 d √ 2 Δp ρ1 [ ] V̇ = [ ]
√1−β 4 4 s ρ s
i) Obliczenie liczby Reynoldsa
kg
ṁ=A*w śr ∗ρ [ ]
s
kg ṁ 4∗ṁ m
ṁ=A*w ś r∗ρ [ ] == w ś r= = 2
[ ]
s A∗ρ π∗D ∗ρ s
D∗wśr
Re-
v
j) Sprawdzenie warunku
| ℜD −ℜ∨¿ 100
Jeśli warunek został spełniony to obliczenia są zakończone jeżeli warunek nie
został spełniony to należy powtórzyć obliczenia do potwierdzenia warunku.

2) rurka Prandtla
a) obliczenie gęstości powietrza z równania Clapeyrona
p kg
ρ p= [ ¿
R∗T m3
J
R - indywidualna stała gazowa dla powietrza R=287 [ kg∗K ¿
p - ciśnienie statyczne za kryzą [Pa]
T - temperatura powierza w rurociągu [K]
b) Obliczenie prędkości w dla poszczególnych ułożeń rurki Prandtla
w=
√ 2∗pi m
ρ
[ ]
s
c) obliczenie średniej prędkości w śr
Σ wn m
w śr = [ ]
n s
d) obliczenie strumienia objętości V̇
2
w śr∗π∗D m3
V̇ = [ ]
4 s
e) obliczenie strumienia masowego ṁ ze wzoru
kg
ṁ= ρ p∗V̇ [ ]
s
W tym momencie wydzielamy dwie metody Dokładną i Uproszczoną

2.1) Metoda uproszczona

a) Zakładamy prędkość maksymalną w punkcie pomiarowym nr. 4
w 4=w max
b) Obliczamy liczbę Reynoldsa ze wzoru
wmax∗D
Re=
V
c) Gdy Re=4000÷ 106 to prędkość średnią obliczamy ze wzoru
m
w śr = 2∗wmax [ ]
¿¿ s
α =0,2679-0,02715*logRe
d) Obliczamy strumień objętości V̇ ze wzoru
2
w śr∗π∗D kg
V̇ = [ ]
4 s
e) Obliczamy strumień masy ṁ ze wzoru
kg
ṁ= ρ∗V̇ [ ]
s
Gdzie ρ jest wartością obliczoną w punkcie 2.a)

2.2) Metoda dokładna

a) Prędkość średnią w śr obliczamy ze wzoru
n

W śr=¿¿ ∑ wi
i=1
n
W w 1+...+w 7+ w 1 +...+ w 7
' '

śr=¿ ¿
14

b) Obliczamy strumień objętości V̇ ze wzoru

w śr∗π∗D 2 kg
V̇ = [ ]
4 s
c) Obliczamy strumień masowy ṁ ze wzoru
kg
ṁ= ρ∗V̇ [ ]
s
Gdzie ρ jest wartością obliczoną w punkcie 2.a)

3) Anemometr skrzydełkowy
a) Pomiary dzielimy przez 60 sekund przez co otrzymujemy prędkość
przepływu
powietrza w rurze.
d m
V 1= [s]
t
b) Obliczyć średnią arytmetyczną i traktować wynik jako prędkość maksymalną
przepływu.
n

W śr=¿¿ ∑ wi
i=1
n
c) Obliczamy liczbę Reynoldsa ze wzoru
wmax∗D
Re =
V
d) Gdy Reϵ (4000 : 10^6) obliczyć prędkość średnią ze wzoru :
m
w śr = 2∗wmax [ ]
¿¿ s
α =0,2679-0,02715*logRe
e) Obliczyć strumień objętości V̇ ze wzoru
2
w śr∗π∗D m3
V̇ = [ ]
4 s
f) Obliczyć strumień masowy ṁ ze wzoru
kg
ṁ= ρ p∗V̇ [ ]
s

5. Przykład obliczeniowy
1) Anemometr skrzydełkowy
a) Pomiary dzielimy przez 60 sekund przez co otrzymujemy prędkość
przepływu
powietrza w rurze.
d m
V 1= [ ]
t s
268 m
V 1= = 4,467 [ ]
60 s
b) Obliczyć średnią arytmetyczną i traktować wynik jako prędkość maksymalną
przepływu.
n

W max =¿¿ ∑ wi [ m ]
i=1
s
n
m
W max =¿¿ 3,739 [ ]
s
c) Obliczamy liczbę Reynoldsa ze wzoru
wmax∗D
Re =
V
3,739∗162∗103
Re = =39840,821
15,203
d) Gdy Reϵ (4000 : 10^6) obliczyć prędkość średnią ze wzoru :
m
w śr = 2∗W max [ ]
¿¿ s
m
w śr = 2∗3,739 ¿3,053 [ ]
¿¿ s
α =0,2679-0,02715*logRe
α =0,2679-0,02715*log39840,821=0,143
e) Obliczyć strumień objętości V̇ ze wzoru
2
w ∗π∗D m3
V̇ = śr [ ]
4 s
3,053∗π∗0,1622 m3
V̇ = =0,0629 [ ]
4 s
f) Obliczyć strumień masowy ṁ ze wzoru
kg
ṁ= ρ p∗V̇ [ ]
s
 kg
ṁ=1,184∗0,0629[ ]
s

2) rurka Prandtla

Tabela 1. Wyniki pomiarów rurką Prandtla

w1 w2 w3 w4 w5 w6 w7
2,828 3,415 3,651 3,673 3,673 3,558 3,161
w1' w2' w3' w4' w5' w6' w7'
3,054 3,487 3,673 3,696 3,628 3,415 2,886
a) Prędkość średnia w3śr
w=
ρ√
2∗pi m
[ ]
s

w3=
√
2∗8
1,201
m
=3,651[ s ]
w3śr=(w3+w3’)/2
3,651+ 3,673 m
𝑤3ś𝑟= 2
=3,662[ ]
s
b) Liczba Reynoldsa
wmax∗D
Re=
V

3,685∗0,162
𝑅𝑒= 1,5359∗10−5 =38864,34∈[4000 ÷106]

a=0,2679−0,02715 ∗ log Re = 0,143

m
𝑤ś𝑟=3,414 [ s ]

c) Strumień objętości V̇
2
w śr∗π∗D m3
V̇ = [ ]
4 s
3,414∗π∗0,1622 m3
V̇ = =¿0,0703[ ]
4 s
d) Prędkość średnia śrw
m
w śr = 2∗wmax [ ]
¿¿ s
 m
w śr = 2∗3,685 =3,007[ ]
¿¿ s
e) strumień objętości V̇
2
w ∗π∗D m3
V̇ = śr [ ]
4 s
3,007∗π∗0,1622 m3
V̇ = =0,062 [ ]
4 s
f) strumień masowy ṁ
kg
ṁ= ρ p∗V̇ [ ]
s
kg
ṁ=0,062*1,201=0,0744[ ]
m3

3) Kryza
a) Określenie parametrów charakterystycznych dla kryzy i rurociągu
d=78,86 [mm]=0,07886 [m]
D=162[mm]=0,162 [m]
b) Obliczenie przewężenia
d 0,07886
β= D = 0,162 =0,487
c) Porównanie parametrów kryzy z parametrami podanymi w normie PN-EN
ISO 5167-1
d≥12,5mm
50mm≤D≤1000mm
0,1≤β≤0,75
ℜD ≥4000 dla 0,1≤β≤0,5
ℜd≥16000 β 2dla β>0,5
d) Założenie wstępnej liczby Reynoldsa
ℜD =106
e) Obliczenie tymczasowej wartości współczynnika przepływu C
106∗β 0,7
C=0,5961 + 0,0261 β 2-0,216 β 8+0,000521 * ( ¿ ¿ +(0,0188+0,0063A)*
D
3,5
β ∗¿
106∗0,487 0,7
C=0,5961 + 0,0261* 0,487 -0,216¿ 0,4878 +0,000521 * ( ¿¿
0,162
+(0,0188+0,0063*0,236)*0,4873,5∗¿=0,603
0,8
19000 β
A=( ℜ )
D
19000∗0,487 0,8
A=( ) =0,0236
106

f) Obliczenie ciśnienia P [Pa]

 kg
ρ =816 [ ]
m3
N=1/2,54
P=h∗g∗ρ∗N + Pb [Pa]
P - ciśnienie [Pa]
h - wysokość słupa denaturatu [mm]
kg
ρ - gęstość denaturatu [ 3
]
m
N - przełożenie mikromanometru bateryjnego
m
g – przyśpieszenie ziemskie [ 2 ]
s
Pb -ciśnienie barometryczne [Pa]
9,81∗816∗1
p6=193,33¿ + 101000=¿101598,93 [Pa]
2,54
193∗9,81∗816∗1
p2 = +101000=¿101597,9 [Pa]
2,54
214,33∗9,81∗816∗1
p5 = +101000=¿101663,99 [Pa]
2,54
9,81∗816∗1
p4 =128,33¿ + 101000=¿101397,57 [Pa]
2,54
| psto - p0|= | p6- p2|+ pO
| psto - p0|= | p6- p2|+ pO=|101598,93-101597,9|+101000=101003,033 [Pa]
Δp=| p5- p4 ∨¿
Δp=| p5- p4 ∨¿=|101663,99-101397,57|=266,421 [Pa]

g) Obliczenie liczby ekspansji

Δp
ε 1=1-(0,41+0,35* β 4 )*(
κ∗psto − p0∨¿ ¿ )
266,421
ε 1=1-(0,41+0,35*0,487 4)*( )=0,999
1,44∗101003,033
h) Obliczenie przybliżonej wartości strumienia masy ṁ oraz strumienia objętości
V̇
c π 2 kg ṁ m 3
ṁ= ε d √ 2 Δp ρ1 [ ] V̇ = [ ]
√1−β 4 1 4 s ρ s
0,603
∗0,999∗π kg
ṁ= √ 1−0,487 4 =0,0761 [ s ]
∗0,07886 ∗√2∗266,421∗1,184
2
4
˙
0,0761 m
3
V̇ = =0,0636 [ ]
1,184 s
i) Obliczenie liczby Reynoldsa
kg
ṁ=A*w ś r∗ρ ] [
s
kg ṁ 4∗ṁ m
ṁ=A*w ś r∗ρ [ ] == w ś r= = 2
[ ]
s A∗ρ π∗D ∗ρ s
ṁ 4∗0,0761 m
w ś r= = =3,088 [ s
A∗ρ π∗0,1622∗1,184
 D∗wś r∗1000
Re-
v
162∗3,088∗1000
Re- 15,203
=37937,43
j) Sprawdzenie warunku
| ℜD −ℜ∨¿ 100
|1000000-32905,124|>100
Jeśli warunek został spełniony to obliczenia są zakończone jeżeli warunek nie
został spełniony to należy powtórzyć obliczenia do potwierdzenia warunku.

6. Tabele pomiarowe

Tab.2 Pomiar prędkości przepływu anemometru skrzydełkowym

l.p. wmax [m/min] wmax [m/s]
1 222 3,700
2 221 3,683
3 230 3,833
średnia 224,333 3,739

Tab.3 Obliczenie związane z anemometrem skrzydełkowym

wmax D R t T v p Re Warunek
[mm2/
[m/s] [m] [J/kgK] [C̊] [K] [Pa] -
s] 4000 ≤ Re
10100 39840,82 Re ≤ 10^6
3,739 0,162 287 24 297,15 15,203
0 1
         
α wśr V̇ ρ ṁ
- [m/s] [m3/s] [kg/m3] [kg/s]
0,143 3,053 0,0629 1,184 0,0745

Tab.4 Pomiar ciśnienia kryzą pomiarową

Tab.5 Różnice ciśnień przy obliczeniach związanych z kryzą pomiarową
Δpst1 Δpst2 Δp
|pst1-po| |pst2-po| |pp1-pp2|
101000,000 101006,196 266,421
101000,000 101006,196 266,421
101003,098 101003,098 266,421
101001,033 101005,163 266,421

[Pa]

Tab.6 Obliczenia związane z kryzą pomiarową

Tab.7. Zestawienie otrzymanych wyników oraz wnioski

Metoda pomiaru W [m/s] Re m [kg/s] V [m3/s]
anemometr skrzydełkowy 3,052 39437 0,074 0,063
metoda dokładna 3,414 0,084 0,070
rurka Prandtla 38864
metoda uproszczona 3,007 0,074 0,062
kryza pomiarowa 3,126 32967 0,077 0,064

Profil prędkości w funkcji promienia przewodu

8,40
Oś pozioma
7,90 kanału
Prędkość powietrza [m/s]

7,40 Oś pozioma
kanału (li-
nia trendu)
6,90
Potęgowa
6,40 (Oś po-
zioma ka-
nału)
5,90 Oś pionowa
kanału
5,40
Oś pionowa
kanału (li-
4,90 nia trendu)
90 75 60 45 30 15 0 15 30 45 60 75 90

Promień przewodu [mm]

Rys. 7. Wykres profilu prędkości w funkcji promienia przewodu

7.Wnioski:
a) Wartości strumienia objętości, strumienia masy i prędkości w przypadku
obliczeń związanych z kryzą pomiarową, anemometrem skrzydełkowym i
rurkami Prandltla metodą uproszczoną, są podobne do siebie.
b) Wartości strumienia objętości, strumienia masy i prędkości w
obliczeniach związanych z rurkami Prandtla metodą dokładną, różnią się
od pozostałych metod.
c) Warunek | ℜD −ℜ∨¿ <100 przy obliczeniach związanych z kryzą
pomiarową tylko jeden pomiar nr.3 spełnił ten warunek. | ℜD −ℜ∨¿ =
2,396. Inne pomiary tego warunku nie spełniły
d) Warunek 4000≤Re≤106przy obliczeniach związanych a anemometrem
skrzydełkowym i rurkami Prandtla został spełniony przez obie metody.
e) Rysunek nr.7 przedstawia wykres zależności prędkości powietrza od
umieszczenia czujników prędkości w rurociągu. Pokazuje on że prędkość
w rurociągu jest inna dla osi pionowej i poziomej.