Wyznaczanie współczynnika lepkości dynamicznej metodą Stokes'a

(ćw. 12)
Jakub Czerwonka
MiBM, GL01
22.12.2021
Abstrakt
Celem ćwiczenia było wyznaczenie współczynnika lepkości dynamicznej za pomocą metody
Stokes’a. Najpierw mierzono rozmiar kulki 2r za pomocą mikroskopu, po czym zanurzano ją
w małym naczyniu z glikolem propylenowym. Następnie wrzucano kulkę do cylindra o
średnicy R i mierzono czas t, w którym przebędzie drogę S ustaloną wcześniej za pomocą
podziałki na cylindrze. Te czynności zostały wykonane 8 razy, dzięki czemu otrzymano 8
wartości współczynnika, z których na końcu obliczono średnią. Do obliczeń potrzebne były
jeszcze wartości gęstości kulki ρk i gęstości cieczy ρc, odczytano je ze skryptu i zapisano.
2 r 2 g ( ρk −ρ c ) t
Współczynnik liczono ze wzoru η= . Końcowy wynik miał postać
9S
−2
η=( 4,674 ± 2,081 )∗10 Pa∗s .

1. Metoda pomiaru
Rozmiary kulek badano za pomocą mikroskopu (obiektyw 5x, okular 5:1), odczytywano
wartość na skali okularu i przekształcano ją na metry za pomocą skali mikroskopu, która
wynosiła 32,78 µm/dz.

Drogę zmierzono za pomocą podziałki na cylindrze.

Czas mierzono za pomocą stopera.

Średnicę cylindra zmierzono za pomocą linijki.

 2. Wyniki pomiarów

Rodzaj Lp. 2r r t [s] 2R S [m] ρk ρc η ηśr

cieczy [dz] [10-4m] [cm] [kg/m3] [kg/m3] [10-2Pa*s] [10-2 Pa*s]
1. 50 8,19 1,3 4,719
2. 40 6,556 1,53 3,559
Glikol propylenowy

3. 55 9,01 1,62 7,117

4. 48 7,865 1,55 5,189
8,6 0,415 11340 1038 4,674
5. 43 7,045 1,63 4,378
6. 39 6,39 1,61 3,558
7. 49 8,03 1,33 4,641
8. 42 6,88 1,65 4,227

3. Obliczenia
Przeliczenie wartości ze skali okularu na metry (dla pierwszego pomiaru):
−6
50∗32 ,78∗10 −4
r= =8 ,19∗10
2

Obliczenie współczynnika lepkości dynamicznej (dla pierwszego pomiaru)

−4 2
2∗( 8 , 19∗10 ) ∗9 , 81∗(11340−1038 )∗1 , 3 −2
η= =4 ,7 19∗10 Pa∗s
9∗0,415

4. Analiza niepewności
Niepewności obliczono za pomocą metody logarytmicznej:
Δt=0,41s
Δr=65,56*10-6m
ΔS=0,002m

δr 4 rg ( ρk −ρc ) t
=
δη 9S
2
δt 2 r g ( ρ k −ρc )
=
δη 9S
 2
δS −2 r g ( ρ k −ρc ) t
=
δη 9 S2
2 rg ( ρk −ρc ) [ 2 St ∆ r +r S ∆ t +rt ∆ S ]
∆ η= | | | | | |
δr
δη
∗∆ r +
δt
δη
∗∆ t+
δS
δη
∗∆ S=
9S
2
−2
≈ 2,081∗10 Pa∗s

5. Wnioski i wyniki
Dzięki sporządzonym pomiarom obliczono wartość współczynnika lepkości dynamicznej dla
glikolu propylenowego η=4,674∗10−2 Pa∗s i jest obarczony niepewnością
−2
∆ η=2,081∗10 Pa∗s . Wynik pomiaru zapisano w następujący sposób
−2
η=( 4,674 ± 2,081 )∗10 Pa∗s .

6. Protokół