‫دا

 م ر‬

‫ه  و ا‬

‫ م ر‬

 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬
‫ﻧﻤﺎ‬
‫اﻧﻮاع ﺗﺼﺎوﻳﺮ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﻂ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫رﺳﻢ ﺳﻪ ﻧﻤﺎ‪ -‬ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻓﻨﻲ‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ‪ 1‬ﻧﻘﻄﻪ اي‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ‪ 2‬ﻧﻘﻄﻪ اي‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ‪ 3‬ﻧﻘﻄﻪ اي‬
‫اﻧﻮاع روﺷﻬﺎي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ از ﻳﻚ ﻧﻤﺎي اﻓﻘﻲ ﻳﺎ ﭘﻼن ﺗﺨﺖ‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ داﻳﺮه ﻫﺎي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي از ﻳﻚ ﭘﻼن‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﺒﻜﻪ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ دوﻧﻘﻄﻪ اي‬
‫روش ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ داﻳﺮه‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺻﻔﺤﺎت ﺷﻴﺒﺪار‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻬﺎي ﺷﻴﺒﺪار‬
‫ﺳﺎﻳﻪ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ -1‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ -2‬ﻋﻠﻢ ﻣﻨﺎﻇﺮ و ﻣﺮاﻳﺎ در ﻧﻘﺎﺷﻲ اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ -3‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ در آﺛﺎر ﻫﻨﺮي )ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ‪-‬اﻧﻌﻜﺎس‪-‬ﺧﻄﺎي دﻳﺪو ‪(...‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬آﺛﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ ب‪ -‬آﺛﺎر ﻣﻮرﻳﺲ اﺷﺮ ج – آﺛﺎر وﻳﻜﺘﻮر وازارﻟﻲ‬
 ‫زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬
‫ﻋﻠﻢ ﻣﻨﺎﻇﺮ و ﻣﺮاﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﻋﻠﻢ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮدي وﺳﻴﻌﻲ در ﻫﻨﺮ دارد‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از‬
‫ارزﺷﻬﺎي ﻓﻨﻲ ‪ ،‬ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ و ﻣﻬﺎرﺗﻲ آن ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﻣﻨﺎﻇﺮ و ﻣﺮاﻳﺎ زﺑﺎن ﺑﻴﺎﻧﻲ وﻳﮋه اي دارد ﻛﻪ ﺷﻜﻞ و ﻓﺮم را در ﻗﺎﻟﺒﻲ‬
‫زﻳﺒﺎ و ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و روﻧﺪ رﺷﺪ و ﺗﻜﺎﻣﻞ اﻳﻦ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﻫﻨﺮ و ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻣﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در آﺛﺎر اﻧﺴﺎﻧﻬﺎي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ در آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﻨﺮ در ﮔﺴﺘﺮه ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔﺮاﻳﻲ و اﻧﺘﺰاﻋﻲ ﭘﺪﻳﺪ‬
‫ﻣﻲ آﻳﺪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﻠﻢ ﻣﻨﺎﻇﺮ و ﻣﺮاﻳﺎ ﺗﺎ آﻏﺎز ﻫﻨﺮ‬
‫ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻳﻮﻧﺎن و ﻧﻴﺰ ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﻲ از ﻫﻨﺮ ﺷﺮق ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود و اﺑﺘﺪاﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت ردﻳﻔﻲ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت از ﻧﻴﻤﺮخ و ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺧﺎرج از ﻗﺎﻋﺪه دﻳﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﻳﺎدآوري آﺛﺎر ﺗﻤﺪن ﻣﺼﺮ و اﻳﺮان ﻣﻲ ﺗﻮان ﺷﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎي اﻳﻦ دوره را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ درﻳﺎﻓﺖ‪ .‬از ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻋﻤﻠﻲ ﻫﻨﺮ‬
‫ﻛﻼﺳﻴﻚ اروﭘﺎ ﺗﺎ ﻫﻨﺮ رﻧﺴﺎﻧﺲ اﻳﻦ ﻋﻠﻢ در ﺣﺪ ﻳﻚ ﻣﻬﺎرت و ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻳﺎ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي در درك و ﺗﺮﺳﻴﻢ اﺳﺖ اﻣﺎ‬
‫ﭘﺲ از دوره رﻧﺴﺎﻧﺲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﺮي ﺑﻪ ﻳﺎري ﻋﻠﻮم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﺪون و ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ و داﻧﺶ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ اﻛﻨﻮن در دﺳﺖ ﻣﺎﺳﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻼش ﻫﺎ و ﻛﺎوﺷﻬﺎي ﮔﺮوه ﺑﺴﻴﺎري از ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﻣﻌﻤﺎر ‪ ،‬ﻧﻘﺎش ‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﻪ دان‬
‫و ‪ ...‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻬﺮﺗﻲ ارزﻣﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﻋﺮﺻﻪ اي ﻧﻮ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﻨﺸﻬﺎي ﻫﻨﺮي و‬
‫ﺟﻠﻮه ﻫﺎي ﺗﺎزه ﺑﺼﺮي و زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد‪.‬‬
 ‫ﻧﻤﺎ‬
‫در ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﻧﻘﻄﻪ ‪ k‬در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺑﻴﻦ ﭼﺸﻢ ﻧﺎﻇﺮ و ﺻﻔﺤﻪ اي ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺧﻂ ﻓﺮﺿﻲ از ﭼﺸﻢ ﺗﺎ ﺷﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﻘﻄﻪ ‪ k‬و از آن ﺗﺎ ﻣﺤﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮ ‪ k‬ﺑﺮ روي ﭘﺮده‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻣﺘﺪاد ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻘﻄﻪ '‪ k‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻧﻘﻄﻪ ‪ k‬ﺑﺮ روي ﭘﺮده ‪ p‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ "ﻧﻤﺎ" ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﺗﺼﺎوﻳﺮ‬
‫ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﻧﺪازه ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ از ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺘﻬﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻳﺎ ﻫﻢ اﻧﺪازه ﺑﺎ اﺑﻌﺎد اوﻟﻴﻪ ﺷﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس زاوﻳﻪ ﺧﻄﻮط ﭼﺸﻢ ﺗﺎ ﺷﻲ و از آن ﺗﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ‬
‫روي ﭘﺮده اﻧﺪازه ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع از ﺗﺼﻮﻳﺮ"ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺮﻛﺰي" ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﭘﻴﺶ رو ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺑﻪ آن ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﺎﻇﺮ از ﺷﻲ ﺗﺎ آن اﻧﺪازه دور ﺷﻮد ﻛﻪ اﻣﺘﺪاد ﺧﻄﻮط از ﭼﺸﻢ ﺗﺎ ﺷﻲ و از آن ﺗﺎ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﻣﻮازي ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﻫﻢ اﻧﺪازه ﺑﺎ ﺷﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﻪ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ از ﺗﺼﻮﻳﺮ "ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺎﻳﻞ ﻳﺎ ﻗﺎﺋﻢ"‬
‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﺳﻢ ﻓﻨﻲ از آن ﺳﺨﻦ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﻂ‬
‫ﺧﻂ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎ ﭘﺮده‬
‫از دو ﺳﺮ ﭘﺎره ﺧﻂ ‪ AB‬ﻛﻪ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﺳﺖ دو ﺧﻂ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫اﺗﺼﺎل ﻧﻘﺎط ’‪ A‬و ’‪ B‬ﺧﻂ ’‪ A’B‬ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻃﻮﻟﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻂ ‪AB‬ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻂ ﻏﻴﺮ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎ ﭘﺮده‬

‫از دو ﺳﺮ ﭘﺎره ﺧﻂ ‪ AB‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻮازي ﻧﻴﺴﺖ دو ﺧﻂ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﻧﻘﺎط ’‪ A‬و ’‪ B‬ﺧﻂ ’‪ A’B‬ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻃﻮل آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫ﺧﻂ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎ ﭘﺮده‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از دو ﺳﺮ ﭘﺎره ﺧﻂ ‪ AB‬ﻛﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﺳﺖ دو ﺧﻂ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﻮد‬
‫ﻫﺮ دو ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻫﻢ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﻂ ‪AB‬ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪..‬‬

‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎ ﭘﺮده‬
‫از راﺳﻬﺎي ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻛﻪ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﺳﺖ ﺧﻄﻮﻃﻲ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﻧﻘﺎط ﻧﻈﻴﺮ ﺷﻜﻞ اﺻﻠﻲ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﺎﺑﻪ و ﻫﻢ اﻧﺪازه ﺑﺎ ﺷﻜﻞ اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد‬
‫ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ اﻧﺪازه و ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺮاﺑﺮي دارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺳﻄﺢ ﻏﻴﺮ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎ ﭘﺮده‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻛﺎري ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﭼﻴﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﻋﻤﻮدﻫﺎﻳﻲ از راﺳﻬﺎي ﺷﻜﻞ اوﻟﻴﻪ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﺷﻜﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪﻫﺒﺎ ﺷﻜﻞ اوﻟﻴﻪ ﺗﻔﺎوت داﺷﺘﻪ و ﻣﺴﺎﺣﺖ آن ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ﺷﻜﻞ اوﻟﻴﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎ ﭘﺮده‬

‫ﺑﺎ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻋﻤﻮدﻫﺎﻳﻲ از راﺳﻬﺎي ﺳﻄﺢ اوﻟﻴﻪ ﻳﻚ ﺧﻂ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ در رﺳﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺟﻬﺖ دﻳﺪ و زاوﻳﻪ دﻳﺪ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺟﺴﻤﻲ از زواﻳﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺟﻬﺖ دﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎﻇﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ زاوﻳﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﺟﺴﻢ ﺑﻪ آن ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﻧﺎﻇﺮي ﻛﻪ‬
‫از زاوﻳﻪ ‪ 45‬درﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺴﻢ ﻣﻲ ﻧﮕﺮد ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻳﺎ ﺗﺮﺳﻴﻤﺎت ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ دارﻧﺪ‪ .‬در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻧﺎﻇﺮ ‪ 1‬ﺑﺎ زاوﻳﻪ دﻳﺪ‬
‫‪90‬درﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺴﻢ اﻓﻘﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻧﺎﻇﺮ ‪ 2‬ﻫﻤﺎن ﺟﺴﻢ را ﺑﺎ زاوﻳﻪ ‪ 45‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ زاوﻳﻪ دﻳﺪ ﻧﺎﻇﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻂ اﻓﻖ ‪ 90‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺟﺴﻢ ﻳﺎ ﺷﻲ ﺑﺎ ﺧﻂ اﻓﻖ زاوﻳﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
 ‫رﺳﻢ ﺳﻪ ﻧﻤﺎ‪ -‬ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻓﻨﻲ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻚ ﺟﺴﻢ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ‬
‫در ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻓﻨﻲ ﻳﺎ اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺧﻮاﻧﻲ از روش ﺳﻪ ﻧﻤﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد اﻳﻦ روش ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﻮاﻋﺪ و‬
‫اﺻﻮل ان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ زﺑﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ درآﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻳﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺑﻌﺎد ئ اﻧﺪازه و ﺑﻴﺎن‬
‫ﻓﺮم ﻳﻚ ﺣﺠﻢ اﻳﻦ روش ﻛﺎﻣﻼ ﮔﻮﻳﺎﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺳﻪ ﻧﻤﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻫﻢ در ﻓﻀﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﺎي روﺑﺮو‪ ،‬ﻧﻤﺎي ﻗﺎﺋﻢ و ﻧﻤﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﺎم دارد‪ .‬ﻧﻤﺎي ﭼﻬﺎرم ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪.‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻪ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻫﻢ در اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪ X‬و‪ Y‬و‪ Z‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻜﻞ در ﺣﺎﻟﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮ‬
‫روي ﻫﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺣﺠﻢ ﻳﺎ اﺑﻌﺎد ان از زاوﻳﻪ دﻳﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪.‬در اﻳﻦ روش ﺟﺴﻢ ﺑﻴﻦ‬
‫ﻧﺎﻇﺮ و ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﻫﻤﺎن ﺷﻜﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﺮﺳﻴﻤﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ داﻧﺶ و ﻫﻨﺮ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻳﻚ ﻣﻨﻈﺮه ﺳﻪ ﺑﻌﺪي در ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ دو ﺑﻌﺪي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﺻﻞ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺧﻄﺎي دﻳﺪ اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻧﻤﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﺧﻄﺎي دﻳﺪ در اراﺋﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮي واﻗﻌﻲ و ﮔﻮﻳﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ آﻧﻜﻪ زﻣﻴﻨﻪ اﺻﻠﻲ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ در ﻣﻨﻈﺮه ﭘﺮدازي و ﻣﻌﻤﺎري اﺳﺖ اﻣﺎ در آﻣﻮزش آن از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺣﺠﻤﻲ و اﺷﻴﺎ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻳﺎ ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫آﺛﺎر ﺑﺮﺟﺎي ﻣﺎﻧﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪ 5‬ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﺑﺎ اﺻﻮل ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ آﺷﻨﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬در‬
‫ﻧﻘﺎﺷﻴﻬﺎي روم ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻧﻴﺰ از ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ ﺗﺎ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﺑﺪون رﺷﺪ و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ‬
‫آﻧﻜﻪ در ﺳﺪه ﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ رﻧﺴﺎﻧﺲ در اروﭘﺎ ﺗﻮﺟﻪ و ﮔﺮاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ آن ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ در‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺑﻮد ‪ .‬ﻧﻘﺎﺷﺎن ﭘﻴﺶ از رﻧﺴﺎﻧﺲ ﺑﺪون آﻧﻜﻪ از روش ﻣﺪون و اﺻﻮﻟﻲ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ و‬
‫ﺣﺲ و ﺷﻌﻮر ﻫﻨﺮي ﺧﻮد ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ را در آﺛﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻇﻬﻮر رﻧﺴﺎﻧﺲ در ﻗﺮن ‪15‬‬
‫ﻣﻴﻼدي ﮔﺮوﻫﻲ از ﻧﻘﺎﺷﺎن ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻧﺸﺎن داده و ﺗﻼﺷﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺪوﻳﻦ اﺻﻮل ﻋﻠﻤﻲ‬
‫و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﺗﺎزه ﺗﺮ آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از آﺛﺎر ﻫﻨﺮي ارزﺷﻤﻨﺪ در اﻳﻦ روزﮔﺎر در واﻗﻊ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﻮان‬
‫و ﻣﻬﺎرت ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان در اراﺋﻪ اﺛﺮ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺮﺻﻪ اي ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي ﺧﻼﻗﻴﺘﻬﺎ ي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺮوزه‬
‫ﻧﻴﺰ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻣﺒﺎﻧﻲ اﺻﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﻴﺎن ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺎﻫﻴﺖ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮي و ﺗﺠﺴﻤﻲ ﻃﺮح ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ارزﺷﻤﻨﺪي در ﭘﺮورش ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻗﺪرت ﺗﺠﺴﻢ و ﺗﻮان ﺗﺼﻮر ذﻫﻨﻲ اﻳﺠﺎد‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
 ‫در ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﻴﺮي ﺷﻲ‪ ،‬ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ و ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ زﻳﺮ اﺳﺖ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺎﻇﺮ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻲ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي را ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ دوﺑﻌﺪي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ روش ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﻲ‪ ،‬زاوﻳﻪ اﺻﻠﻲ آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺤﻮر ﻣﻴﺎن ﻧﺎﻇﺮ ﺗﺎ ﺷﻲ و ﺗﻨﺎﺳﺒﺎت‬
‫ﺑﻴﻦ اﺟﺰاي ﺷﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﺎده دوﺑﻌﺪي را ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ دور ﺷﺪن ﺷﻲ از ﻧﺎﻇﺮ ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮ آن‬
‫ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﻲ ﺑﺴﻴﺎر دور ﺷﻮد ﺗﺼﻮﻳﺮ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ در دوردﺳﺖ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺷﻲ دورﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺼﻮﻳﺮ آن ﺑﻪ ﺧﻂ ارﺗﻔﺎع ﻳﺎ ﺧﻂ اﻓﻖ دﻳﺪ ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد در واﻗﻊ ارﺗﻔﺎع ﻳﺎ ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي اﺷﻴﺎ دور در ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﺷﻴﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬از‬
‫ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺧﻄﻮط ﻣﻮازي در ﻣﻴﺎن ﺷﻲ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را در‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اي روي ﺧﻂ اﻓﻘﻲ ارﺗﻔﺎع دﻳﺪ )ﺧﻂ اﻓﻖ ( ﻗﻄﻊ ﻛﺮده و ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻣﺤﻞ رﺳﻴﺪن ﺧﻄﻮط ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ‪ VP‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ زاوﻳﻪ ﻳﺎ ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮي ﺷﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد در زﻳﺮ اﺑﺘﺪا‬
‫ﺣﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ةآن را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫ﺣﺎﻻت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﺷﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﻇﺮ)ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ(‬
 ‫ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﺣﻠﺘﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻧﻮﻋﻲ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻧﺎم‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ‪ 1‬ﻧﻘﻄﻪ اي‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ‪ 2‬ﻧﻘﻄﻪ اي‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ‪ 3‬ﻧﻘﻄﻪ اي‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻧﻘﻄﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺗﻌﺪاد ﻧﻘﺎط ﮔﺮﻳﺰ در ﻧﻤﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ‪ 1‬ﻧﻘﻄﻪ اي‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﺷﻜﻠﻬﺎ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮازي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬از ﺷﻜﻞ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻜﻌﺐ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ درﺑﺎره ﺧﻄﻮط آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -1‬ﻳﻚ ﮔﺮوه از ﺧﻄﻮط ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻮازي ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻋﻤﻮد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ و ﻣﻮازي ﺑﺎ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮔﺮوه ﺳﻮم ﺧﻄﻮﻃﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﻧﺎﻇﺮ دور ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ اﻳﻨﻬﺎ اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ دور ﺷﺪن‬
‫از ﻧﺎﻇﺮ ﻳﺎ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ‪ 2‬ﻧﻘﻄﻪ اي‬

‫وﻳﮋﮔﻲ ﺧﻄﻮط و اﺷﻜﺎل در اﻳﻦ ﻧﻮع از ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻗﺮار زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺟﺰ ﺧﻄﻮط ﻋﻤﻮدي‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﺿﻼع و ﻗﻄﺮﻫﺎ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻤﺎم اﺷﻴﺎ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻮازي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﮔﺮوﻫﻲ از ﺧﻄﻮط ﻛﻪ از ﻧﺎﻇﺮ دور ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫)در دو ﺳﻄﺢ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و راﺳﺖ( زواﻳﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ آورد‪.‬‬
‫دﻳﺪم ﻛﻪ در دو ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺷﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎﻇﺮ و ﻫﻢ ارﺗﻔﺎع ﺑﺎ او ﺑﻮد اﻣﺎ در ﻧﻮع دﻳﮕﺮي از ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻳﺎ زﻳﺮﻳﻦ ﺷﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺷﻜﻞ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺳﻄﻮح ﻣﻮازي ﺑﺎ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﻄﻮط ﻋﻤﻮدي از ﻣﺮﻛﺰ دﻳﺪ آﻧﻘﺪر زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻧﻴﺰ در ﻣﺤﻮر‬
‫ﻋﻤﻮدي ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬زواﻳﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ارﺗﻔﺎع دﻳﺪ)ﺧﻂ اﻓﻖ( داراي ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻨﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
 ‫در ﺗﺮﺳﻴﻤﺎت ﻓﻨﻲ ﻳﺎ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ از روﺷﻬﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬در اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ از‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺸﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻣﻮازي ﻧﻴﺰ ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺧﻄﻮط ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻮازي‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از روﺷﻬﺎي آﺷﻨﺎ و ﻣﺘﺪاول ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻣﻮازي را در زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺎت‬
‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﺧﻂ زﻳﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻋﻤﻮدي ﺑﺮ آن رﺳﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ اﻳﻦ ﺧﻂ ﻋﻤﻮد ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﺤﻮر ‪ oz‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ﻛﻪ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي زﻳﺮ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻤﻮد ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬از ﻧﻘﻄﻪ ‪o‬ﺧﻂ دﻳﮕﺮي در‬
‫ﻗﺴﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﺤﻮر ‪ oz‬رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ زواﻳﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻂ ﭘﺎﻳﻪ دارد ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﻮر ‪ ox‬ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫ﻣﺤﻮر ﺳﻮم در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﺤﻮر ‪oz‬رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ‪ oy‬ﻧﺎم‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪ -1‬روش اﻳﺰوﻣﺘﺮﻳﻚ‬
‫‪ -‬در اﻳﻦ روش ﻣﺤﻮر ‪ox‬و ‪ oy‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﻣﺤﻮر ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪ 30‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺪازه ﻫﺎ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺤﻮر ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪ -2‬روش دﻳﻤﺘﺮﻳﻚ ﻳﺎ ﻛﺎﺑﻴﻨﺖ‬
‫‪ -‬در اﻳﻦ روش ﻣﺤﻮر ‪ ox‬ﺑﺮ روي ﺧﻂ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻨﻄﺒﻖ اﺳﺖ و ﻣﺤﻮر ‪ oy‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﻣﺤﻮر ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪ 45‬درﺟﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺪازه ﻫﺎ در دوﻣﺤﻮر ‪ oz‬و ‪ ox‬ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻣﺎ در ﻣﺤﻮر ‪ oy‬اﻧﺪازه ﻫﺎ ﻧﺼﻒ اﻧﺪازه اوﻟﻴﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬روش ﻛﺎواﻟﻴﺮ‬
‫‪ -‬در اﻳﻦ روش ﻣﺤﻮر ‪ ox‬ﺑﺮ روي ﺧﻂ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻨﻄﺒﻖ اﺳﺖ و ﻣﺤﻮر ‪ oy‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﻣﺤﻮر ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪ 45‬درﺟﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ روش ﻛﺎﺑﻴﻨﺖ ﻳﺎ دﻳﻤﺘﺮﻳﻚ‬
‫‪ -‬اﻧﺪازه ﻫﺎ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺤﻮر ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ و اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت روش ﻛﺎواﻟﻴﺮ ﺑﺎ روش ﭘﻴﺸﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪ -4‬روش اﻛﺴﻨﻮﻣﺘﺮي‬
‫‪ -‬در اﻳﻦ روش ﻣﺤﻮر ‪ ox‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪ 7‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزد و ﻣﺤﻮر ‪ oy‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﻣﺤﻮر ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪42‬‬
‫درﺟﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺪازه ﻫﺎ در دوﻣﺤﻮر ‪ oz‬و ‪ ox‬ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻣﺎ در ﻣﺤﻮر ‪ oy‬اﻧﺪازه ﻫﺎ ﻧﺼﻒ اﻧﺪازه اوﻟﻴﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬روش ﭘﻼﻧﻮﻣﺘﺮﻳﻚ‬
‫‪ -‬در اﻳﻦ روش ﻣﺤﻮر ‪ ox‬و ‪ oy‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪ 45‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺪازه ﻫﺎ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺤﻮر ‪ oz‬و ‪ ox‬و ‪ oy‬ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ‪ 1‬و ‪ 1‬و ‪ 1‬دارﻧﺪ‬
 ‫‪ -6‬روش ﭘﻼﻧﻮﻣﺘﺮﻳﻚ ﻧﻈﺎﻣﻲ‬
‫‪ -‬در اﻳﻦ روش ﻣﺤﻮر ‪ ox‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪ 70‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزد و ﻣﺤﻮر ‪ oy‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﻣﺤﻮر ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪20‬‬
‫درﺟﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺪازه ﻫﺎ در دو ﻣﺤﻮر ‪ ox‬و ‪ oy‬ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻣﺎ در ﻣﺤﻮر ‪ oz‬اﻧﺪازه ﻧﺼﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -7‬روش ﺗﺮﻳﻤﺘﺮﻳﻚ‬
‫‪ -‬در اﻳﻦ روش ﻣﺤﻮر ‪ ox‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ ‪ 30‬درﺟﻪ و ﻣﺤﻮر ‪ oy‬ﺑﺎ ﺧﻂ ﻣﺤﻮر ﭘﺎﻳﻪ زاوﻳﻪ‪ 10‬درﺟﻪ دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺪازه ﻫﺎ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺤﻮر ‪ oz‬و ‪ oy‬و ‪ ox‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ‪ 6‬ﺑﻪ ‪ 5‬ﺑﻪ ‪ 4‬ﻣﻲ ﺷﻮد اﻟﺒﺘﻪ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ‪ 10‬ﺑﻪ ‪ 9‬ﺑﻪ ‪ 5‬ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ از ﻳﻚ ﻧﻤﺎي اﻓﻘﻲ ﻳﺎ ﭘﻼن ﺗﺨﺖ‬
‫در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﺎي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي ﻳﻚ ﻃﺮح دوﺑﻌﺪي ﻳﺎ ﭘﻼن ﺗﺨﺖ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‬
‫در اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ارﻛﺎن و ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﻲ ﻛﺎر را ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻛﻪ‬
‫‪ PP‬ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ‬
‫‪ SP‬ﭼﺸﻢ ﻧﺎﻇﺮ‬
‫‪ VP‬ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ‬
‫‪ HL‬ﺧﻂ اﻓﻖ‬
‫‪ GL‬ﺧﻂ زﻣﻴﻦ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﻧﺎﻇﺮ و ﻓﺎﺻﻠﻪ آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ و ﺷﻲ اﻛﻨﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻂ اﻓﻖ را ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ و‬
‫در زﻳﺮ ﻣﺤﻞ ﻧﺎﻇﺮ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬در زﻳﺮ ﺧﻂ اﻓﻖ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع دﻳﺪ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ‪ ،‬ﺧﻂ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺳﻴﻢ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﻓﻮاﺻﻞ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﻤﺮﻳﻦ اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬
 ‫دراﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻳﺪ ﻧﺎﻇﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬از اﻣﺘﺪاد ﺧﻄﻮط ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﻄﻮط‬
‫ﻗﺎﺋﻤﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه ﺗﺎ ﻣﺤﻞ ﺷﻲ ﺑﺮ روي ﺧﻂ زﻣﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻛﻨﻮن ﻧﻘﺎط ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺮ روي ﺧﻂ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﻣﺘﺼﻞ و ﺳﻄﺢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي ﺷﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬رﺋﻮس‬
‫دﻳﮕﺮ ﺷﻜﻞ ﺧﻄﻮﻃﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ دﻳﺪ ﻧﺎﻇﺮ رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﺑﺎ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﻄﻮﻃﻲ ﻗﺎﺋﻢ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻂ زﻣﻴﻦ رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺤﻞ ﺑﺮﺧﻮرد اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه رﺋﻮس ﺷﻜﻞ در‬
‫ﻧﻤﺎي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
 ‫در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ از ﺷﻜﻞ ﭘﻴﺸﻴﻦ روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﺻﻮل ﻛﺎر ﻳﻜﻲ اﺳﺖ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺷﻜﻠﻬﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ از اﻳﻦ را ﻧﻴﺰ در ﺑﺮ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫اﻛﻨﻮن ﺑﻪ روش ﺣﺠﻢ دﻫﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻫﺎي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺮ روي ﻣﺤﻮر ‪ GL‬ﻳﺎ ﺧﻂ اﻓﻘﻲ زﻣﻴﻦ ﺧﻄﻲ ﻋﻤﻮد اﺧﺮاج ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﻧﺪازه ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﻫﺮ ﺳﻄﺢ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﺧﻂ ﻋﻤﻮد ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﻣﺘﺪاد ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از ﺳﻄﺢ‬
‫ﺗﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ‪ VP‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬از اﻧﺪازه ﻣﺸﺨﺺ ﻫﺮ واﺣﺪ ﺧﻄﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ رﺳﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ‪ .‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫روش را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﺣﺠﻤﻬﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫در ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﺑﺮاي ﺷﻜﻞ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه در ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻞ ارﺗﻔﺎﻋﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 4‬در ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
 ‫ﺗﺮﺳﻴﻢ داﻳﺮه ﻫﺎي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي از ﻳﻚ ﭘﻼن‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﺮاي رﺳﻢ ﻣﺮﺑﻊ ﻳﺎ ﺷﻜﻠﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻤﺎي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي ﻳﻚ‬
‫داﻳﺮه را ﻧﻴﺰ رﺳﻢ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ روش در واﻗﻊ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﺎﻃﻲ ﻣﺸﺨﺺ از ﻳﻚ داﻳﺮه و ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ در ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ رﺳﻢ ﭼﻨﺪ ﺧﻂ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻪ از ﭘﺮده ﻋﺒﻮر ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺧﻂ زﻣﻴﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻘﺎﻃﻲ از ﻛﻤﺎن داﻳﺮه ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ‬
‫آﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺤﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻤﺎن داﻳﺮه ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺎط راﻫﻨﻤﺎ ﻳﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬از‬
‫ﻣﺤﻞ ﺑﺮﺧﻮرد اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﺑﺎ ﺧﻂ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻄﻮﻃﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺎط راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺮ روي‬
‫ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺑﺮ روي اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي در رﺳﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻘﺎط‬
‫راﻫﻨﻤﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
 ‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﺎي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ دو ﻧﻘﻄﻪ اي از ﻳﻚ ﭘﻼن‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ دوﻧﻘﻄﻪ اي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ 2‬ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﺳﺎﺧﺘﺎر اوﻟﻴﻪ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ اﻛﻨﻮن از ﻣﺤﻞ ﻧﺎﻇﺮ ‪ 2‬ﺧﻂ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﺟﺴﻢ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﺗﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ را ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻋﻤﻮدﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻧﻘﺎط ﺑﺮ روي ﺧﻂ اﻓﻖ ﻧﻘﺎط ﮔﺮﻳﺰ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﮔﻮﺷﻪ ﻫﺎي ﭼﭗ و راﺳﺖ ﺻﻔﺤﺎت دورﺷﻮﻧﺪه ﺟﻠﻮ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﮔﺮﻳﺰﺷﺎن ﻣﻲ ﺗﻮان ﺻﻔﺤﺎت ﻋﻘﺐ‬
‫ﺟﺴﻢ را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻼﻗﻲ اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﺑﺎ ﺧﻄﻮط دﻳﺪ ﮔﻮﺷﻪ ﻋﻘﺒﻲ ﺟﺴﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل‬
 ‫اﻳﺠﺎد ﺷﺒﻜﻪ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ دوﻧﻘﻄﻪ اي‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺎ اﻧﺪازه ﻫﺎي ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر از‬
‫راس ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺧﻂ ‪ PP‬ﻋﻤﻮدي ﺑﺮ ﺧﻂ اﻓﻘﻲ زﻣﻴﻦ رﺳﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ را ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ اﻧﺪازه ﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ‬
‫دﻫﻴﻢ‪ .‬دو ﻃﺮف ﻧﻘﻄﻪ را درﺟﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬ﻧﻘﺎط ﮔﺮﻳﺰ را ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ روﺷﻬﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‬
‫از ﻣﺮﻛﺰ ﺧﻂ زﻣﻴﻦ دو ﺧﻂ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﮔﺮﻳﺰ رﺳﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻧﻘﺎط دﻳﮕﺮ ﺧﻄﻮﻃﻲ از ﻧﻘﺎط‬
‫ﻣﺮﺟﻊ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﺧﻂ زﻣﻴﻦ رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﻞ ﺑﺮﺧﻮرد اﻳﻦ ﺧﻂ ﺑﺎ ﺧﻄﻮط ﺑﻴﻦ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ و ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﺷﻜﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ ﺷﻜﻞ را ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻛﻮﭼﻜﻲ از اﻧﺪازه ﻫﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺠﻢ دﻫﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻴﺰ از ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ ﻋﻤﻮدي رﺳﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و آن را اﻧﺪازه ﮔﺬاري ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اداﻣﻪ ﻛﺎر‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ روﺷﻬﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫روش ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ داﻳﺮه‬
‫در ﺑﺨﺶ ﭘﻴﺸﻴﻦ اﺷﺎره اي ﺑﻪ روش ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ داﻳﺮه ﺷﺪ‪.‬در اﻳﻨﺠﺎ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از روش ﻛﺎر را ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮﺑﻊ ﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮي ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻘﺎط ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﻗﻮﺳﻬﺎي داﻳﺮه را ﻓﺮاﻫﻢ آورﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻧﻘﺎط ﻗﻮس ﺑﺮ روي ﻳﻚ رﺑﻊ از ﻣﺮﺑﻊ ﻳﺎ داﻳﺮه ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻘﺎط دﻳﮕﺮ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﺎط ﮔﺮﻳﺰ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫داﻳﺮه ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺑﻊ ‪،‬ﭘﺎﻳﻪ اﻧﻮاع ﻓﺮﻣﻬﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺨﺮوط‪ ،‬اﺳﺘﻮاﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺮه و ﻣﺸﺘﻘﺎت آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ دﻳﺪن داﻳﺮه در اﻳﻦ ﻓﺮﻣﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮع‪ ،‬ﺷﺮط اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﻢ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ داﻳﺮه‬

 ‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺻﻔﺤﺎت ﺷﻴﺒﺪار‬
‫ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ را روي ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺘﻬﺎ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻴﺪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ اي اﺳﺖ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ اﺻﻮل ﻛﺎر ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻪ ﺷﻴﺐ ﺻﻌﻮدي ﻳﺎ ﻧﺰوﻟﻲ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻘﺎط روي ﺧﻂ ﮔﺮﻳﺰ ﻋﻤﻮدي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ اﻓﺘﺪ‪.‬‬
 ‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻬﺎي ﺷﻴﺒﺪار‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﺷﻴﺐ دار ﻳﺎ زاوﻳﻪ دار ‪ ،‬آﺳﺎن ﻳﺎ ﺿﺮوري ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻗﺎﻋﺪه و ارﺗﻔﺎع ﻳﻚ زاوﻳﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زاوﻳﻪ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ وﺻﻞ ﻛﺮدن دو اﻧﺘﻬﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﺧﻂ ﺧﻂ ﻗﻄﺮي‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻗﺎﻋﺪه در ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ﺷﻴﺒﺪار ﺧﻮدﺑﺨﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﻋﻤﻮدﻳﺶ ﻫﻤﮕﺮا‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮدﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﺳﻢ زواﻳﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﺷﻴﺒﺪار‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻃﻮل ﻗﺎﻋﺪه و ارﺗﻔﺎﻋﺸﺎن ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
 ‫ﺳﺎﻳﻪ‬
‫ﺳﺎﻳﻪ در واﻗﻊ ﺳﻄﺤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﺟﺴﻢ ﻳﺎ ﺷﻲ ﻣﻴﺎن ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر و آن ﺳﻄﺢ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﺳﺎﻳﻪ اي ﻛﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﺷﻲ و ﺳﻄﺤﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﺑﺮ روي آن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد دارد‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﺎﻳﻪ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺎس آﻧﻬﺎ را در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ و در اداﻣﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮدي آن اﺷﻨﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻜﻞ ‪ ،‬زاوﻳﻪ ‪ ،‬ﻧﻮع و ﺗﻌﺪاد آن ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺷﻜﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺳﺎﻳﻪ اﺳﺖ‪.‬در اداﻣﻪ‬
‫اﻧﻮاﻋﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻮر و ﺳﺎﻳﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬
 ‫در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ‪ 2‬ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻤﺪه اﻳﺠﺎد ﺳﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‬
‫‪ -1‬ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر ﻣﻮازي ﺑﺎ ﭘﺮده ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر ‪ ،‬ﻣﻮازي ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻣﻮازي ‪ ،‬ﻣﻮازي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﺎﻳﻪ ﺑﺮ‬
‫ﭘﺎﻳﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺳﺪ ﺷﺪن ﻧﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺴﻢ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺪازه‪ ،‬ﻃﻮل و ﺷﻜﻞ ﺳﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻄﻮط ﺻﻔﺤﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻧﻮري ﻛﻪ ﻛﻨﺠﻬﺎ و ﻟﺒﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺟﺴﻢ را ﻗﻄﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻨﺠﺎ ﺻﻔﺤﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺳﺎﻳﻪ اﺷﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﺧﻄﻲ از ﺟﺴﻢ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ زﻣﻴﻦ رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد و از‬
‫آن ﻧﻘﻄﻪ ﺧﻄﻲ اﻓﻘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺪود ﺳﺎﻳﻪ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﺳﺎﻳﻪ ﻫﺎ در زﻳﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫زاوﻳﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮس ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ و ﺷﻌﺎع آن ﻧﻘﻄﻪ ﺗﺎ ﻧﺎﻃﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ -1‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ -2‬ﻋﻠﻢ ﻣﻨﺎﻇﺮ و ﻣﺮاﻳﺎ در ﻧﻘﺎﺷﻲ اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫در ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر اﻳﺮاﻧﻲ اﺻﻮﻻ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان در زﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه و روش آﮔﺎﻫﻲ داﺷﺘﻪ و ﻣﺴﺌﻠﻪ دور و ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺸﺎن دادن ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را درك ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ روﻳﻜﺮدي دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ دارد ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﭘﺮﻫﻴﺰ از اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ و‬
‫ﻣﺎدي در ﻛﺎرﺷﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻌﺪادي از ﻧﻘﺎﺷﺎن آﺛﺎري ﺧﻠﻖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ از ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ‬
‫ﺑﻨﺪي ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﻣﻨﺎﻇﺮ و ﻣﺮاﻳﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ روﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ رو ﺑﻪ رﺷﺪ و ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻬﺎد ﺑﻪ ﻃﻮري‬
‫ﻛﻪ در ﻣﻜﺘﺐ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻗﺎﺟﺎر ‪،‬ﻛﻪ از زﻣﺎن ﻓﺘﺤﻌﻠﻲ ﺷﺎه روﻧﻖ و رواج ﻳﺎﻓﺘﻪ ‪،‬ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻣﺘﺄﺛّﺮ از ﺳﺒﻚ ﺷﻴﺮاز و‬
‫داراي ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺎوي از ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ و اروﭘﺎﻳﻲ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و در اواﺧﺮ دوره‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺗﺪرﻳﺞ ﻧﻔﻮذ ﺳﺒﻚ اروﭘﺎﻳﻲ در ﻧﻘﺎﺷﻲ اﻳﺮان زﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎد ﻓﺮﺷﭽﻴﺎن ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺣﺴﻲ ﻫﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻪام و آن را در آﺛﺎرم ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﺘﻪام‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل دﻳﻨﻲ و ﺧﻮاﺳﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ دﻳﻦ اﺳﻼم ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺪم ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﺎﻧﺪاران از‬
‫ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار در اﻳﻦ روﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺪﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻘﺎش اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻤﺎم اﻫﺪاف‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻧﮕﺎري دﻟﺨﻮاه را ﺑﺮآورده ﺑﻜﻨﺪ‪ ،‬از ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭼﻬﺮه دﻗﻴﻖ ﺗﻤﺎم ﻣﻮﺟﻮدات ﺟﺎﻧﺪار ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اﻧﺴﺎن اﺟﺘﻨﺎب‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﻼوه ﻧﻘﺎﺷﺎن ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻘﺎﺷﻴﻬﺎﻳﺸﺎن ﺷﺒﻴﻪ دﻧﻴﺎي واﻗﻌﻲ آﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺪوﻳﺘﻬﺎي ﺑﺼﺮي از ﻓﺎﺻﻠﻪ دور و ژرف ﻧﻤﺎي )ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ( و ﻧﻮر ) ﺳﺎﻳﻪ ﻫﺎ و ﺳﺎﻳﻪ روﺷﻨﻬﺎ ( را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﺷﻴﺎء را آﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ذﻫﻨﺸﺎن درك ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻧﻪ آﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﺮ ﺟﺰﺋﻲ از ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺎﻣﻼً ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺴﺒﻲ آن و‬
‫ﻳﺎ ﻧﻮر آن را در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﺟﺰاء دﻳﮕﺮ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬ﻟﺬا در ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮرﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ‬
‫ذﻫﻨﻲ اش و ﺑﺼﻮرت ﺗﻚ ﺑﻌﺪي ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﺮﺷﻲ ﻛﻪ روي زﻣﻴﻦ ﭘﻬﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻃﻮري‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ آن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﻳﻚ درﺧﺖ ﺑﺮ زاوﻳﻪ دﻳﺪ ﻣﺎ ﻋﻤﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در زﻳﺮ آب ﺷﻨﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ ﺷﺨﺼﻲ را ﻛﻪ در داﺧﻞ ﭼﺎﻫﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﻗﺮار داد‬
‫ﺑﻄﻮر واﺿﺢ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ در ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر‪ ،‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ‪ ،‬ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺑﺎ ﻋﺎﻟﻢ واﻗﻌﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺠﻢ و ﺳﺎﻳﻪ روﺷﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﻤﻲ‬
‫رود و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻨﺎﻇﺮ و ﻣﺮاﻳﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻨﺎﻇﺮ ﻧﺰدﻳﻚ‪ ،‬در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻘﺎﺷﻲ و ﻣﻨﺎﻇﺮ دور در ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺑﺎﻻي آن ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ در آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﭼﻬﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت "ﺳﻪ رﺑﻊ" دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺣﺪود آن را از‬
‫ﺑﻨﺎﮔﻮش ﺗﺎ ﺣﺪﻗﻪ ي ﭼﺸﻢ ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﭼﻬﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻴﻢ رخ و ﺑﻪ ﻧﺪرت از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ‪،‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫در اﻳﻨﺠﺎ اﻳﻦ ﺳﻮال ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ ﺣﺬف ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ از ﻳﻚ ﻃﺮف و ﭘﺮ ﻛﺮدن ﻓﻀﺎ از اﻟﻤﺎنﻫﺎي‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻧﻮﻋﻲ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﺮﻗﻲ و اﻳﺮاﻧﻲ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آورد؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ذﻛﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮرﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ ‪ ،‬ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻛﺎﻣﻞ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬در ﻋﻮض ﻧﻘﺶ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻓﺮدي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮ رﻧﮓ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺣﻀﻮر ﮔﺮوﻫﻲ آﻧﻬﺎ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻘﺸﻬﺎي ﻗﺎﻟﻲ اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﻢ اﻳﻦ را‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان دﻳﺪ ‪.‬درﺑﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻗﺎﻟﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﮔﻞ ﺧﺘﻤﻲ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮردو ﻫﻢ ﮔﻞ ﺳﺮخ ‪ ،‬ﻫﻢ ﮔﻞ ﻣﻴﺨﻚ و ﻫﻢ‬
‫ﭘﺮﻧﺪه‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻪ دﻳﮕﺮ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر اﻳﺮان ﺑﺎ ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر ﭼﻴﻦ و ژاﭘﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر دراﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬درﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر ﭼﻴﻨﻲ ﻃﺒﻴﻌﺖ را ﻋﻴﻨﺎ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬اﻣﺎ در‬
‫ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر اﻳﺮاﻧﻲ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻗﺎﻟﺐ ﺧﻮدش را ﻧﺪارد‪.‬ﻳﻌﻨﻲ در ﻳﻚ ﻧﮕﺎرﮔﺮي اﻳﺮاﻧﻲ اﻣﻜﺎن اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﮔﻞ ﺑﻬﺎره در ﻛﻨﺎر‬
‫ﻳﻚ ﮔﻞ ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎ در ﻓﺼﻞ ﭘﺎﺋﻴﺰ ﻣﻲ روﻳﺪ ‪،‬ﻗﺮار ﮔﻴﺮد وﺟﻮد دارد اﻣﺎ درﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر ﭼﻴﻦ و ژاﭘﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ اﻓﺘﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎرﮔﺮ ﭼﻴﻨﻲ ﻳﺎ ژآﭘﻨﻲ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ اﻣﺎ ﻧﮕﺎرﮔﺮ اﻳﺮاﻧﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻤﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬ﺗﻔﺎوت دﻳﮕﺮ از ﻧﻈﺮ اﺑﻌﺎد اﺳﺖ‪.‬درﻧﮕﺎرﮔﺮي اﻳﺮاﻧﻲ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ و ﺟﻬﺎت و ﺧﻄﻮط آن ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﻣﺜﻼ‬
‫اﺷﻴﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻋﻘﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ دﻳﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ درﻧﮕﺎرﮔﺮي ﻫﺎي دوران ﺻﻔﻮﻳﻪ اﻳﻦ‬
‫اﻣﺮﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‪.‬ﻣﺜﻼ در ﭘﻨﺞ اﺗﺎق آﻧﻄﺮﻓﺘﺮ ﺷﺨﺼﻲ اﻳﺴﺘﺎده و در اﺗﺎق ﺟﻠﻮﻳﻲ ﻫﻢ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ‪،‬اﻧﺪازه اﻳﻦ‬
‫دو ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺪارد ‪.‬ﺣﺠﻢ ﻫﺮ دو ﻳﻜﻲ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻴﻨﻨﺪه اﺣﺴﺎس دوري ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻜﻲ را درك ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫اﺣﺴﺎس ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓ ﮔﺬاري و ﺣﺠﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ رﻧﮓ ﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮراﻳﺮاﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر ﭼﻴﻨﻲ و ژاﭘﻨﻲ ﻛﻤﻲ ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﺗﺼﺮف در ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮرﭼﻴﻦ و ژاﭘﻦ ﻛﺎر دﻗﻴﻘﺎ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻃﺒﻴﻌﺖ اﺳﺖ واﻧﺴﺎن در آن ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ‬
‫ﻧﻤﺎد‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻛﺎرآﻧﻬﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ در ﻗﺎﻟﺐ آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﺪه و ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬اﻣﺎ در ﻧﮕﺎرﮔﺮي اﻳﺮاﻧﻲ ﻧﻮر وﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻈﺎﻫﺮ دﻧﻴﺎي ﻣﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪،‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻧﮕﺎرﮔﺮي اﻟﻘﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ از اﻳﻦ دﻧﻴﺎي ﻣﺎدي ﺧﺎرج‬
‫ﺷﻮد‪.‬در ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر اﻳﺮاﻧﻲ اﮔﺮ از ﻃﻼ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻼ ﻧﻤﺎد ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﻧﻤﺎد ذات‬
‫ﻻﻣﺘﻐﻴﺮ ﺧﺪاوﻧﺪاﺳﺖ‪،‬ﻃﻼ درﻫﻴﭻ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﻧﻤﻲ دﻫﺪ ‪.‬ﻻﺟﻮردي در ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر اﻳﺮاﻧﻲ ﻋﻤﻖ ﺑﻴﻜﺮان‬
‫ﻣﺤﺒﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﺴﻴﺎري از آﺛﺎر ﻧﻘﺎﺷﻲ اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﭼﻨﺪاﻧﻲ در ﺗﺮﺳﻴﻢ دﻗﻴﻖ ﭘﻴﻜﺮﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﺪارد‪،‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻼﻗﻪ ي او ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺸﻴﺪن ﻟﺒﺎس ﻫﺎي ﻓﺎﺧﺮ ﺑﺮ ﺗﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺧﻮد اﺳﺖ و‬
‫ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺷﻜﻞ ﺧﺎص ﭘﻮﺷﺎك‪ ،‬دﺳﺖ و ﭘﺎ را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﮔﺎه ﻗﺎﻣﺖ را ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ‬
‫دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از اﻣﺘﻴﺎز ﻗﺒﺎي ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻴﺴﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫اﺳﺒﻬﺎ ﻳﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻏﺎﻟﺒﺎً از ﭘﻬﻠﻮ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺒﻲ را از روﺑﺮو و ﻳﺎ ﭘﺸﺖ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺧﻄﻮط‪ ،‬ﮔﻮﻳﻲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮاً در ﺟﻬﺖ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﻣﻲ روﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي را ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﻲ ﺧﻴﺰﻧﺪ و ﻳﺎ ﮔﺮد ﻫﻢ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و در ﻫﻤﻪ ﺣﺎل ﭼﺸﻢ در ﺗﻌﻘﻴﺐ آﻧﻬﺎﺳﺖ و ﻧﻤﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎزاﻳﺴﺘﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎرﭘﻴﭻ در ﻓﻀﺎي ﺑﺎﻻ‪ ،‬اﺑﺮ را اﻟﻘﺎء ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﮔﺎه ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻘﻮش ﻛﺎﺷﻴﻜﺎرﻳﻬﺎ ﻫﻢ ﺷﺎﻫﺪ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬در‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻘﻮش ﺑﻪ ﺳﻮي ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ اﺳﺖ و ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﭘﻴﭽﺶ اﺳﻠﻴﻤﻲ ﻫﺎ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻨﺪي در ﻧﻘﺎﺷﻲ اﻳﺮاﻧﻲ‬

‫ﻗﺮﻳﻨﻪ ﺳﺎزي از ارﻛﺎن اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻨﺪي در ﻫﻨﺮ ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﺬﻫﻴﺐ‪ ،‬ﻓﺮش‪ ،‬ﻛﺎﺷﻲ‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري و‬
‫ﺳﺎﻳﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻫﻨﺮﻫﺎي ﺗﺠﺴﻤﻲ اﻳﺮاﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻗﺮﻳﻨﻪ ﺳﺎزي از اﺻﻮل ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻘﻮش ﻛﺎﺷﻲ‬
‫ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﺎ اداﻣﻪ و ﺑﺴﻂ ﻗﺮﻳﻨﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺣﺎﻟﺘﻲ از ﺗﻜﺮار و ﺣﺲ ﺗﻮازن ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﻪ روﺣﺎﻧﻲ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻜﺮار در اﺷﻜﺎل ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪه ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر ﻣﺜﻞ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎي ﮔﻞ و ﮔﻴﺎه و ﻓﺮم‬
‫ﻫﺎي رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﻛﻮﻫﻬﺎ و ﻧﻘﻮش ﻫﻨﺪﺳﻲ ﺑﻨﺎﻫﺎ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻫﺪﻓﺶ اﻳﺠﺎد اﺣﺴﺎس ﺗﻮازن و آراﻣﺶ در‬
‫ﺑﻴﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر ﻃﺮز ﻗﺮاردﻫﻲ آدم ﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ اﺷﻜﺎل ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻄﻮط ﻣﻨﺤﻨﻲ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ از اﺻﻞ ﮔﺮدش ﻃﺮاﺣﻲ اﺳﻠﻴﻤﻲ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮدش اﺳﻠﻴﻤﻲ ﺣﺮﻛﺖ دوار ﺧﻂ‬
‫ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺷﻜﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دواﻳﺮ و ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي آن ﻣﺘﺤﺪاﻟﻤﺮﻛﺰ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻗﺮار ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻨﻄﻘﻲ رﺷﺪ‬
‫درﺧﺖ‪ ،‬ﻃﺮاح ﻳﻚ ﺷﺎﺧﻪ اﺳﻠﻴﻤﻲ را ﺑﻪ ﮔﺮدش در ﻣﻲ آورد و در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮش ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎ و ﮔﺮدش‬
‫ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻜﺘﺮي ﺑﻪ آن ﻣﻲ اﻓﺰاﻳﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه اﻳﻦ ﻫﻨﺮ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻛﻠﻴﺖ در‬
‫ﻣﻲ آﻳﻨﺪ اﺻﻞ ﮔﺮدش ﻣﻨﺤﻨﻲ و ﺗﻜﺮار در ﻓﺮم‪ ،‬ﺗﻘﺴﻴﻢ و ﮔﺮدش رﻧﮓ ﻫﺎ را ﻫﻢ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻫﻴﻜﻞ‬
‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت از ﭘﻬﻠﻮ و ﭼﻬﺮه آدﻣﻲ از ﻧﻴﻢ رخ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻳﺰه ﻛﺎري و اﻋﻤﺎل آن در ﺗﻤﺎم ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر ﻫﻢ‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻛﻠﻴﺸﻪ اي ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻜﺮارﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ اﻟﮕﻮ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮر‪ ،‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫ﻧﻘﺎش ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻠﻮ‪ ،‬وﺳﻂ و ﺑﺎﻻ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي ﺟﻠﻮ‪ ،‬وﺳﻂ و دور را‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻼن ﺑﻨﺪي در ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎي دو ﺑﻌﺪي اﺑﺘﺪاﻳﻲ )ﭘﺮﻳﻤﻴﺘﻴﻮ( و ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮرﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ -3‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ در آﺛﺎر ﻫﻨﺮي )ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ‪-‬اﻧﻌﻜﺎس‪-‬ﺧﻄﺎي دﻳﺪو ‪(...‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬آﺛﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ب‪ -‬آﺛﺎر ﻣﻮرﻳﺲ اﺷﺮ‬
‫ج – آﺛﺎر وﻳﻜﺘﻮر وازارﻟﻲ‬
 ‫مادسیج‬
‫شبکه آموزشی – پژوهشی ایران‬

‫مادسیج‪ ،‬پنجره ای به یادگیری نوین‬

‫مادسیج مخفف کلمه ‪ madsage‬به معنای شیفته دانایی و در مفهوم بومی به معنای دهکده علم و دانش ایران می باشد‪ .‬در این مفهوم اشاره‬

‫به دو کلمه سیج (یکی از روستاهای زیبای کشورمان) و ماد (یکی از اولین اقوام ایران) می باشد‪.‬‬

‫شبکه آموزشی‪ -‬پژوهشی مادسیج (‪ )IRESNET‬با هدف بهبود پیشرفت علمی و دسترسی هرچه راحت تر جامعه بزرگ علمی ایران‪ ،‬در‬

‫فضای مجازی ایجاد شده است‪ .‬هسته اولیه مادسیج از طرح پایان نامه کارشناسی ارشد جناب آقای رضا محمودی دانش آموخته رشته‬

‫مدیریت آموزشی دانشگاه تهران که با راهنمایی استاد گرانقدر جناب آقای دکتر عبادی معاون دانشگاه مجازی مهر البرز می باشد‪ ،‬بر گرفته‬

‫شده است ‪.‬‬