‫ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي)‪ ،» (Plane Strain‬ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺗﻤﺎم ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﮐﺮﻧﺶ درون ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻗﺮار‬

‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﮐﺮﻧﺶ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺳﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ ﮐﺮﻧﺶ در اﻟﻤﺎن ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪ اي‪ ،‬ﺗﻔﺎوتﻫﺎ و ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎي آن ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‪،‬‬
‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روي ﻣﻘﺎﻃﻊ دورانﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ‪ ،‬ﻧﺤﻮه اﻧﺪازهﮔﯿﺮي و ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺧﺎص اﯾﻦ ﻧﻮع‬
‫ﮐﺮﻧﺶ آﺷﻨﺎ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد‪ .‬در اﻧﺘﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﭼﻨﺪ ﻣﺜﺎل ﮐﺎرﺑﺮدي ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﻣﻌﺎدﻻت‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪاي‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺴﺘﺮدهاي در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﺎزهﻫﺎ در‬
‫ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺮﻧﺶ دارﻧﺪ‪ .‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﯾﺎ ﻋﻀﻮﻫﺎي ﺳﺎزه‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده« اﺳﺘﺮﯾﻦ ﮔ‪‬ﯿﺞ )‪» (Strain Gauge‬ﯾﺎ اﺻﻄﻼﺣﺎً ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ ﺑﺮ روي ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آن را در ﺣﯿﻦ ﭘﺮواز ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ ﺑﺮ روي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮات زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮ روي اﯾﻦ‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از ﮔﯿﺞﻫﺎي ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﮐﺮﻧﺶ در ﯾﮏ ﺟﻬﺖ ﺧﺎص را اﻧﺪازهﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦرو‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻬﺎت دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬در‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪاي را ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺧﻮاﻫﯿﻢ‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬

‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪ .‬ﯾﮏ اﻟﻤﺎن ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎ‬
‫اﺑﻌﺎد ‪a ،b‬و ‪c‬در راﺳﺘﺎي ‪x ،y‬و ‪z‬را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ )ﺷﮑﻞ زﯾﺮ(‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در اﯾﻦ‬
‫اﻟﻤﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ‪xy‬اﻋﻤﺎل ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﮐﺮﻧﺶ ‪εx ،εy‬و ‪γxy‬درون ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﻨﺪ‬
‫)ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εx‬در راﺳﺘﺎي ﻣﺤﻮر ‪ ،x‬ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εy‬در راﺳﺘﺎي ﻣﺤﻮر ‪y‬و ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γxy‬در ﺻﻔﺤﻪ ‪xy).‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
 ‫اﻟﻤﺎن‬
‫ﺗﺤﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﮐﺮﻧﺶ ‪εx ،εy‬و ‪γxy‬در ﺻﻔﺤﻪ ‪xy‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εz‬در راﺳﺘﺎي ﻣﺤﻮر ‪ ،z‬ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪ γxz‬در ﺻﻔﺤﻪ ‪xz‬و ﮐﺮﻧﺶ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ ‪γyz‬در ﺻﻔﺤﻪ ‪yz‬ﺻﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫وﺿﻌﯿﺖ اﻟﻤﺎن‬ ‫ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬ ‫ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ اﻟﻤﺎن‬

‫ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي‬
‫ﺗﻨﺶ‬

‫ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي‬
‫ﮐﺮﻧﺶ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﺟﻠﻮﯾﯽ و ﭘﺸﺘﯽ ﯾﮏ اﻟﻤﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﯿﭻ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ در راﺳﺘﺎي ‪z‬رخ ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬در واﻗﻌﯿﺖ ﭼﻨﯿﻦ وﺿﻌﯿﺖ اﯾﺪهآﻟﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺪرت اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻋﺪم ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﮐﺎرﺑﺮد ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮم‬
‫ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‪ ،‬ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬

‫ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﻈﯿﺮ ‪σx ،σy‬و ‪τxy‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻏﯿﺮ ﺻﻔﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺟﺪول زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﺗﻨﺶ و‬
‫ﮐﺮﻧﺶ در ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﯿﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي رخ دادن ﻫﻢزﻣﺎن‬
‫آنﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪ ،‬اﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد‪ ،‬در راﺳﺘﺎي ‪z‬ﻧﯿﺰ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ‪ ،‬اﻟﻤﺎن ﺗﻨﺶ ﻟﺰوﻣﺎً ﺗﺤﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ‬
‫ﺻﻔﺤﻪاي و وﺟﻮد ﺗﻨﺶ در راﺳﺘﺎي ‪z‬ﻧﯿﺰ ﺻﺪق ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در دو ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎص‪ ،‬ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن رخ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ اول‪ ،‬اﻟﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل ﻫﻢاﻧﺪازه و ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﻟﻌﻼﻣﺖ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )‪ (σx=-σy‬و ﻣﺎده ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه آن ﺑﺎﯾﺪ از ﻗﺎﻧﻮن ﻫﻮك ﭘﯿﺮوي ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ دوم‬
‫ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻮرد ﻓﺮﺿﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻮاﺳﻮن ﻣﺎده ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه اﻟﻤﺎن ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪(ν=0).‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ‬

‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﻨﺶ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ‪xy‬را ﻣﯽﺗﻮان در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺗﻨﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪σz‬ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد‪.‬‬
‫دﻟﯿﻞ اﯾﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﻋﺪم ﺣﻀﻮر‪ σz‬در ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻌﺎدل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﯾﻼت ﺗﻨﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻻت‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﻋﺒﺎرت‬
‫اﻧﺪ از‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻧﯿﺰ ﺻﺪق ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮاي‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي در ﺻﻔﺤﻪ ‪ ،xy‬اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻻت در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﮐﺮﻧﺶ ‪εz‬ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع دﻟﯿﻞ ﺳﺎدهاي دارد‪ .‬ﮐﺮﻧﺶ ‪εz‬در راﺑﻄﻪ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻌﺎدل ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد( اﻻﺳﺘﯿﮏ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ اﻻﺳﺘﯿﮏ )ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻂ را دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺧﻮاص ﻣﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‪ ،‬از ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﻓﺮض ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل ‪εx‬و ‪εy‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γxy‬ﺑﺮ روي‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪xy‬ﻣﺸﺨﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ‪ ،‬رواﺑﻂ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εx1‬و ﮐﺮﻧﺶ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ ‪γx1y1‬ﺑﺮ روي ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪x1y1‬را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآورﯾﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي‬
‫دوران ﯾﺎﻓﺘﻪ ‪x1‬و ‪y1‬ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪θ‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪x‬و ‪y‬‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪x1y1‬ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪ θ‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪xy‬و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎﻋﺖﮔﺮد دوران ﯾﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺬاري ‪ θ+90‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪θ‬در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ ،εx1‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εy1‬ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل‪εx1‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εx1‬در راﺳﺘﺎي ‪ ،x1‬ﯾﮏ اﻟﻤﺎن ﮐﻮﭼﮏ از ﻣﺎده را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي در‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮم ﮐﻪ ﻣﺤﻮر ‪x1‬ﺑﺮ روي ﻗﻄﺮ ﺻﻔﺤﻪ ‪z‬و ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪x‬و ‪y‬ﺑﺮ روي اﺿﻼع آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺷﮑﻞ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻤﺎي دوﺑﻌﺪي از اﻟﻤﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ )راﺳﺘﺎي ‪z‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﺻﻔﺤﻪ اﺳﺖ‪).‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ اﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εx‬‬

‫ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ‪εx‬در راﺳﺘﺎي ‪x‬را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﻪ‬
‫اﻧﺪازه ‪εxdx‬در راﺳﺘﺎي ﻣﺤﻮر ‪x‬ﻣﯽﺷﻮد‪ ،.dx‬ﻃﻮل ﺿﻠﻊ اﻟﻤﺎن در ﺟﻬﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ )ﺷﮑﻞ‬
‫ﺑﺎﻻ(‪ .‬ﺑﺎ اﯾﺠﺎد اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮل‪ ،‬ﻗﻄﺮ اﻟﻤﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازه راﺑﻄﻪ زﯾﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪:‬‬

‫اﮐﻨﻮن‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ‪εy‬در راﺳﺘﺎي ‪y‬را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪εydy‬در راﺳﺘﺎي‬
‫ﻣﺤﻮر ‪y‬ﻣﯽﺷﻮد‪ ،. dy‬ﻃﻮل ﺿﻠﻊ اﻟﻤﺎن در ﺟﻬﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ )ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪).‬‬
 ‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ اﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εy‬‬

‫ﺑﺎ اﯾﺠﺎد اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮل‪ ،‬ﻗﻄﺮ اﻟﻤﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازه راﺑﻄﻪ زﯾﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪:‬‬

‫در ﻧﻬﺎﯾﺖ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γxy‬در ﺻﻔﺤﻪ ‪xy‬را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﻧﺤﺮاف اﻟﻤﺎن ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫اﻧﺤﺮاف‪ ،‬زاوﯾﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﭼﭗ اﻟﻤﺎن را ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ‬
‫اﻟﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪γxydy‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪).‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ اﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γxy‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﻄﺮ اﻟﻤﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازه راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
 ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯽ ﻃﻮل ﻗﻄﺮ )‪ (Δd‬از ﺟﻤﻊ ﺳﻪ ﻋﺒﺎرت ﻗﺒﻠﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εx1‬در راﺳﺘﺎي ‪x1‬از ﺗﻘﺴﯿﻢ اﻓﺰاﯾﺶ ﻃﻮل ﻗﻄﺮ اﻟﻤﺎن )‪ (Δd‬ﺑﺮ ﻃﻮل اوﻟﯿﻪ آن )‪ (ds‬ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬

‫از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪dx/ds=cosθ‬و ‪ ،dy/ds=sinθ‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪاي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل در راﺳﺘﺎي ‪x1‬را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ‪εx ،εy‬و ‪γxy‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﻧﯿﺰ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺬاري ‪θ+90‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي ‪θ‬در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ ،εx1‬راﺑﻄﻪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εy1‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ‪γx1y1‬‬

‫اﮐﻨﻮن ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γx1y1‬در ﺻﻔﺤﻪ ‪x1y1‬را ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﮐﺎﻫﺶ زاوﯾﻪ ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪x1‬و ‪y1‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ اﯾﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﺷﮑﻞ زﯾﺮ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﮑﻞ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪ ،x1y1‬ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪xy‬را ﻧﯿﺰ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺑﻪ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ ‪θ‬ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬
‫اﺧﺘﻼف دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ‪εx ،εy‬و ‪γxy‬ﺑﺎﻋﺚ دوران ﭘﺎدﺳﺎﻋﺖﮔﺮد ﺧﻂ ‪Oa‬ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫زاوﯾﻪ ‪α‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ‪x1‬ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﺧﻂ ‪Ob‬ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺮ روي ﻣﺤﻮر ‪y1‬ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪β‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎﻋﺖﮔﺮد دوران ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γx1y1‬ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ‪x1y1‬‬
‫ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪ ،γx1y1‬ﮐﺎﻫﺶ زاوﯾﻪ ﺑﯿﻦ دو ﺧﻂ ‪Oa‬و ‪Ob‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪:‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﯾﺎﻓﺘﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪ ،γx1y1‬در اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ زواﯾﺎي ‪α‬و ‪β‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬زاوﯾﻪ ‪α‬از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺮﻧﺶ ‪εx‬ﺑﺎﻋﺚ دوران ﺳﺎﻋﺖﮔﺮد ﻗﻄﺮ اﻟﻤﺎن‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬زاوﯾﻪ اﯾﻦ دوران را ﺑﺎ ﺣﺮف ‪α1‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺪار زاوﯾﻪ ‪ α1‬از‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ‪εxdxsinθ‬ﺑﺮ ﻃﻮل ﻗﻄﺮ )‪ (ds‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ اﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εx‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ‪εy‬ﺑﺎﻋﺚ دوران ﭘﺎدﺳﺎﻋﺖﮔﺮد ﻗﻄﺮ اﻟﻤﺎن ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪α2‬ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪار زاوﯾﻪ ‪α2‬از ﺗﻘﺴﯿﻢ ‪ εydycosθ‬ﺑﺮ ﻃﻮل ﻗﻄﺮ )‪ (ds‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ اﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ‪εx‬‬

‫در ﻧﻬﺎﯾﺖ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ‪γxy‬ﺑﺎﻋﺚ دوران ﺳﺎﻋﺖﮔﺮد ﻗﻄﺮ اﻟﻤﺎن ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪α3‬ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫اﯾﻦ زاوﯾﻪ از ﺗﻘﺴﯿﻢ ‪ γxydysinθ‬ﺑﺮ ‪ ds‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ اﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ‪γxy‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﺑﺮآﯾﻨﺪ دورانِ ﭘﺎدﺳﺎﻋﺖﮔﺮد ﻗﻄﺮ ﮐﻪ در ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻊ زواﯾﺎي ‪α1 ،α2‬و ‪α3‬‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γx1y1‬ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ‪x1y1‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ‪dx/ds=cosθ‬و ‪ ،dy/ds=sinθ‬راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﮐﺮد‪:‬‬

‫ﺧﻂ ‪Ob‬در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪90‬درﺟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻂ ‪Oa‬اﺧﺘﻼف داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺬاري ‪θ+90‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي ‪θ‬در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ ،α‬راﺑﻄﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺪار زاوﯾﻪ دوران اﯾﻦ ﺧﻂ )‪ (β‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬دوران زاوﯾﻪ ‪α‬ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﭘﺎدﺳﺎﻋﺖﮔﺮد و ﻣﺜﺒﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از اﯾﻦرو‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﺎﻋﺖﮔﺮد ﺑﻮدن دوران زاوﯾﻪ ‪،β‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ آن ﻣﻨﻔﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دارﯾﻢ‪:‬‬
 ‫ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن رواﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪α‬و ‪β‬در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γx1y1‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺮم ﮐﺎرﺑﺮديﺗﺮ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻋﺒﺎرات آن را ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ‪ 2‬ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪:‬‬

‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪاي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﯿﺰان ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γx1y1‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪x1y1‬را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ‪εx ،εy‬و ‪γxy‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﯽ زﯾﺮ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻌﺎدﻻت اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻞ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ‪2θ‬ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ‬
‫ﮐﺮد‪:‬‬

‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ رواﺑﻂ ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﻪ ﻓﺮم زﯾﺮ درﻣﯽآﯾﻨﺪ‪:‬‬

‫و‬
‫ﺑﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ ‪εx‬ﻣﻌﺎدل ‪،σx‬‬ ‫ﻋﺒﺎرت ‪γx1y1/2‬ﻣﻌﺎدل ‪،τx1y1‬‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ ‪εx1‬ﻣﻌﺎدل ‪،σx1‬‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﮐﺮد‬ ‫ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ ‪εy‬ﻣﻌﺎدل ‪σy‬و ﻋﺒﺎرت ‪γxy/2‬ﻣﻌﺎدل ‪τxy‬اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺪول زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ دو‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪:‬‬

‫ﺗﻨﺶ‬ ‫ﮐﺮﻧﺶ‬

‫‪εx‬‬ ‫‪σx‬‬

‫‪εy‬‬ ‫‪σy‬‬

‫‪γxy/2‬‬ ‫‪τxy‬‬

‫‪εx1‬‬ ‫‪σx1‬‬

‫‪γx1y1‬‬ ‫‪τx1y1‬‬

‫ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي داراي ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻌﺎدل در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪،‬‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺟﻤﻊ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل در ﺟﻬﺖﻫﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻫﻢ ﻣﻘﺪاري ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪:‬‬

‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ را ﺑﺎ راﺑﻄﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬
‫ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺬاري ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﻌﺎدل )در ﺟﺪول ﺑﺎﻻ( ﻣﯽﺗﻮان ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي را‬
‫ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺸﺎﺑﻪ دﯾﮕﺮ در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﺎت ﻋﻤﻮد ﺑﺎ زاوﯾﻪ اﺻﻠﯽ ‪ θp‬رخ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ زاوﯾﻪﻫﺎي اﺻﻠﯽ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪:‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻧﯿﺰ از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻄﻪ ﮐﻠﯽ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﺸﺎﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﮐﻠﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ )‪ (σ1,2‬اﺳﺖ‪ .‬در اﻧﺘﻬﺎي اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﻬﺖﮔﯿﺮي‬
‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‪،‬‬
‫ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل در راﺳﺘﺎي ‪z‬و ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﺎت اﺻﻠﯽ ﺻﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ‬

‫ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ )‪ (γmax‬ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ‪xy‬ﺑﺎ زاوﯾﻪ ‪45‬درﺟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ راﺳﺘﺎي ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ رخ‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺶ از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﯿﻨﯿﻤﻢ )‪ (γmin‬ﺑﺎ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ ﺑﺮاﺑﺮ اﻣﺎ ﻋﻼﻣﺖ آن ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل در‬
‫راﺳﺘﺎي ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
 ‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﺸﺎﺑﻪ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ در ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ ﺧﺎرج ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻄﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪γmax/2‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ب‬
‫ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﯾﮏ اﻟﻤﺎن ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺖﮔﯿﺮي آن در راﺳﺘﺎي ﺻﻔﺤﺎت اﺻﻠﯽ‬
‫ﺗﻨﺶ اﺳﺖ و ﻫﯿﭻ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮ روي آن اﻋﻤﺎل ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γx1y1‬ﺑﺮ روي اﯾﻦ اﻟﻤﺎن‬
‫ﺻﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل در اﯾﻦ اﻟﻤﺎن‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﺑﺮ‬
‫روي ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪاي از ﺟﺴﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ و ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ در ﺟﻬﺎت ﯾﮑﺴﺎن رخ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‪ :‬اﻟﻒ( اﻟﻤﺎن اﺻﻠﯽ؛ ب( اﻟﻤﺎن دوران ﯾﺎﻓﺘﻪ در راﺳﺘﺎي ﺳﻪ ﺻﻔﺤﻪ اﺻﻠﯽ و ﺳﻪ ﺗﻨﺶ اﺻﻠﯽ‬

‫رﺳﻢ داﯾﺮه ﻣﻮر ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ رﺳﻢ داﯾﺮه ﻣﻮر ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ رﺳﻢ داﯾﺮه ﻣﻮر ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ‬
‫ﺻﻔﺤﻪاي اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل)‪ ، (εx1‬ﻣﺤﻮر اﻓﻘﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺨﺘﺼﺎت و ﻧﺼﻒ‪ ‬ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ)‪ ، (γx1y1/2‬ﻣﺤﻮر‬
‫ﻋﻤﻮدي ﻣﺨﺘﺼﺎت را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻃﻮل ﻣﺮﮐﺰ داﯾﺮه )ﻧﻘﻄﻪ )‪C‬ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ )‪(εaver‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫داﯾﺮه ﻣﻮر ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ‪ A‬ﺑﺮ روي داﯾﺮه ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه راﺳﺘﺎي ‪x‬ﯾﺎ ‪θ=0‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺨﺘﺼﺎت اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫)‪(εx,γxy/2‬اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ‪B‬ﺑﺎ ﻣﺨﺘﺼﺎت)‪ ، (εy,-γxy/2‬در ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻘﻄﻪ ‪A‬ﺑﺮ روي داﯾﺮه ﻣﻮر ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي دوران ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪θ=90‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي دورانﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪ ،θ‬ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻘﻄﻪ ‪D‬ﺑﺮ روي داﯾﺮه ﻣﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮ روي‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف زاوﯾﻪ ‪2θ‬در ﺟﻬﺖ ﭘﺎدﺳﺎﻋﺖﮔﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻌﺎع ‪CA‬ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻧﻘﺎط ‪P1‬و ‪ ،P2‬ﻣﻘﺪار‬
‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻧﻘﺎط ‪S1‬و ‪S2‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان ﻫﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داﯾﺮه ﻣﻮر و ﻫﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬
 ‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﮐﺮﻧﺶ‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﯾﮏ ﺟﺴﻢ ﺗﺤﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ‬
‫اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﻮرد اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﺑﻌﺎد اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺖ و ﻃﻮل آنﻫﺎ از ‪ 3‬ﺗﺎ ‪13‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﺳﺎﯾﻞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﮑﻢ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ ﻧﺼﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﺗﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮل آنﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﯾﮏ ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ‬
‫اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از ﮔﯿﺞﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﯿﺮي داراي ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﻓﻠﺰي ﮐﻮﭼﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻃﻮل آن در ﻫﻨﮕﺎم اﯾﺠﺎد ﮐﺮﻧﺶ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﻢ‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ دو اﻧﺘﻬﺎي اﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪ ﻓﻠﺰي را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻃﻮل ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﻢ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﯿﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺮﻧﺶ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﯿﺞﻫﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﯾﯽ دارﻧﺪ و ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﮐﺮﻧﺶﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﮐﻮﭼﮑﯽ ‬
‫‪6-‬‬

‫‪10*1‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ﻧﺰدﯾﮏ از ﯾﮏ ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﺳﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آن ﺑﺎ آراﯾﺶ ‪ 45‬درﺟﻪاي در ﮐﻨﺎر ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﯾﮏ از ﮔﯿﺞﻫﺎ ﮐﺮﻧﺶ ﻧﺮﻣﺎل را ﻓﻘﻂ در ﯾﮏ ﺟﻬﺖ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﺟﻬﺖﮔﯿﺮي ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻻﯾﻞ‪ ،‬ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﮔﯿﺞﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از آنﻫﺎ‬
‫ﻣﯿﺰان ﮐﺮﻧﺶ در ﯾﮏ ﺟﻬﺖ ﺧﺎص را ﻣﻮرد اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از اﯾﻦ‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮيﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﯿﺰان ﮐﺮﻧﺶ در ﻫﺮ ﺟﻬﺖ دﻟﺨﻮاه را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺳﻪ ﮔﯿﺞ ﮐﻪ در ﯾﮏ‬
‫اﻟﮕﻮي ﺑﺨﺼﻮص ﮐﻨﺎر ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪« ،‬ﮔُﻞ ﮐﺮﻧﺶ )‪» (Strain Rosette‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ‬
‫ﻧﺼﺐ ﮔﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﻧﻤﻮﻧﻪ و وﺟﻮد ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در‬
‫ﺟﻬﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺮﻧﺶ‬

‫ﻣﻌﺎدﻻت ﮐﺮﻧﺶ اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ اﻟﻤﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻦرو‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد )ﺧﻄﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﺧﻄﯽ( ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺮﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮاص ﻣﻮاد را ﻧﯿﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎده از ﻗﺎﻧﻮن ﻫﻮك ﭘﯿﺮوي‬
‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﺶ‪-‬ﮐﺮﻧﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﯾﺎ ﺗﻨﺶ‬
‫ﺳﻪﻣﺤﻮري ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺎده در ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد‬
‫و ﻣﻘﺪار ‪εx ،εy‬و ‪γxy‬ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺗﻨﺶﻫﺎي درون ﻣﺎده ﺑﺎ‬
‫ﮐﻤﮏ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﺶ‪-‬ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﮐﻨﻮن ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ دﯾﮕﺮ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ ‪ε1 ،ε2‬و ‪ε3‬را ﺑﺮاي اﻟﻤﺎن ﮐﻮﭼﮑﯽ‬
‫از ﻣﺎده ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮدهاﯾﻢ )در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ‪ε3=0‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد(‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺎﻧﻮن ﻫﻮك در ﺗﻨﺶ ﺳﻪﻣﺤﻮري ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪:‬‬

‫ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﺎت دوران ﯾﺎﻓﺘﻪ را ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﻌﺎدﻻت‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﺮاي ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪.‬‬
 ‫ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي‬

‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﻧﺤﻮه ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫آن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ دو ﻣﺜﺎل ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪1‬‬

‫اﻟﻤﺎن ﮐﻮﭼﮑﯽ از ﯾﮏ ﻣﺎده را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻟﻤﺎن در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺮار دارد و‬
‫ﻣﻘﺪار ﻫﺮ ﯾﮏ از ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در آن ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﻟﻤﺎن ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ﺑﺎﻻ داراي اﺑﻌﺎد واﺣﺪ اﺳﺖ‪ .‬از اﯾﻦرو‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در اﺑﻌﺎد ﺧﻄﯽ ﺑﺎ‬
‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل ‪εx‬و ‪εy‬ﻫﻢاﻧﺪازه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γxy‬ﻧﯿﺰ ﻣﯿﺰان ﮐﺎﻫﺶ زاوﯾﻪ در ﮔﻮﺷﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﭼﭗ‬
‫اﻟﻤﺎن را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯿﺖﻫﺎي زﯾﺮ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬
 ‫اﻟﻒ )ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﻟﻤﺎن دوران ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪θ=0‬‬ ‫‪‬‬

‫ب )ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ‬ ‫‪‬‬

‫ج )ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ‬ ‫‪‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ‪:‬ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي درون ﺻﻔﺤﻪاي را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه را ﺑﺮ روي‬
‫ﺷﮑﻞ اﻟﻤﺎن دورانﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﻟﻤﺎن دورانﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪θ=0‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي درون ﯾﮏ اﻟﻤﺎن دورانﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪θ‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ‪x‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻻت‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪εx1‬و ‪γx1y1/2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻋﺒﺎرات زﯾﺮ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺬاري ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎﻻ در ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬

 ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮﻧﺶ ‪εy1‬ﻧﯿﺰ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪:‬‬

‫ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ‪εx1 ،εy1‬و ‪γx1y1/2‬ﺑﺮاي ﯾﮏ اﻟﻤﺎن دوران ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪θ=0‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﻮدن ﻣﻘﺪار ‪ ،γx1y1‬زاوﯾﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﭼﭗ اﻟﻤﺎن در ﺣﯿﻦ اﻋﻤﺎل‬
‫ﮐﺮﻧﺶ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ب( ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ راﺣﺘﯽ و ﺑﺎ ﮐﻤﮏ راﺑﻄﻪ ﮐﻠﯽ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪:‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه‪ε1 ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺮﻧﺶ اﺻﻠﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ و ‪ε2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺮﻧﺶ اﺻﻠﯽ ﻣﯿﻨﯿﻤﻢ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬زاوﯾﻪ ﺻﻔﺤﺎت اﺻﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬

‫در ﺑﺎزه ‪0‬ﺗﺎ ‪ ،360‬زواﯾﺎي ‪38‬و ‪218‬در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺎﻻ ﺻﺪق ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﺟﻬﺖﮔﯿﺮي ﺻﻔﺤﺎت اﺻﻠﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮ زاوﯾﻪ ﺑﻪ ﮐﺪامﯾﮏ از ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ اﺧﺘﺼﺎص دارد‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪θp=19‬را در اوﻟﯿﻦ‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﯿﻢ و ﻣﯿﺰان ﮐﺮﻧﺶ آن را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪:‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶ اﺻﻠﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ )‪ (ε1‬در زاوﯾﻪ ‪θp1=19‬و ﮐﺮﻧﺶ اﺻﻠﯽ ﻣﯿﻨﯿﻤﻢ )‪(ε2‬‬
‫در زاوﯾﻪ ‪θp2=109‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ‪:‬‬

‫ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ اﻟﻤﺎن را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﺎت‬
‫اﺻﻠﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
 ‫ج( ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ‬

‫ﻣﻘﺪار ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬

‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﯾﮏ اﻟﻤﺎن ﺑﺎ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪45‬درﺟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺖﻫﺎي اﺻﻠﯽ‬
‫اﺧﺘﻼف دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺬاري ‪2θs=128‬در دوﻣﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ زاوﯾﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ دارﯾﻢ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﻟﻤﺎن دورانﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪θs2=64‬در ﻣﻌﺮض ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ‬
‫ﻣﻨﻔﯽ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻣﻘﺪار زاوﯾﻪ ‪θs1‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪45‬درﺟﻪ ﮐﻤﺘﺮ از زاوﯾﻪ ‪θp1‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬
‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪θs1‬و ‪θs2‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪γmax=290*10-6‬و ‪γmin=-290*10-6‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روي اﻟﻤﺎن ﻧﯿﺰ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪ ،‬اﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ درون ﺻﻔﺤﻪاي را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ و ﺑﺎ ﮐﻤﮏ رﺳﻢ داﯾﺮه ﻣﻮر ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪2‬‬

‫ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺠﯽ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬آراﯾﺶ ﮔﯿﺞﻫﺎي ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻫﺮ دو ﮔﯿﺞ ‪45‬درﺟﻪ اﺧﺘﻼف وﺟﻮد دارد‪ .‬ﭘﯿﺶ از ﺷﺮوع ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ‬
‫ﺳﺎزه ﯾﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻧﺼﺐ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮔﯿﺞﻫﺎي ‪A،B‬و ‪C‬ﻧﯿﺰ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ‪εa ،εb‬و ‪εc‬را در راﺳﺘﺎي‬
‫ﺧﻄﻮط ‪Oa ،Ob‬و ‪Oc‬اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﻧﺤﻮه اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ‪εx1 ،εy1‬و ‪γx1y1‬ﺑﺮاي اﻟﻤﺎن دوران ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ‬
‫زاوﯾﻪ ‪θ‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪xy‬را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ )ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪).‬‬

‫ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﺧﺎرﺟﯽ اﺟﺴﺎم ﺗﺤﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻔﺤﻪاي اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻻت‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪εx1‬و ‪γx1y1‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي و ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﻣﻘﺪار ﮐﺮﻧﺶ در ﻫﺮ ﺟﻬﺖ دﻟﺨﻮاه را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي‪xy‬‬

‫ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪xy‬ﺷﺮوع ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﮔﯿﺞﻫﺎي ‪A‬و ‪C‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪x‬و ‪y‬ﻫﻢراﺳﺘﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﺪه از اﯾﻦ ﮔﯿﺞﻫﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪εx‬و ‪εy‬را‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ‪γxy‬از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪:‬‬
‫ﻣﯽداﻧﯿﻢ ﮐﻪ در زاوﯾﻪ ‪ ،θ=45‬راﺑﻄﻪ ‪εx1=εb‬ﺑﺮﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻓﺮم زﯾﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺣﻞ اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ γxy‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬

‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ‪εx ،εy‬و ‪γxy‬ﺑﻪ راﺣﺘﯽ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻗﺮاﺋﺖ ﮔﯿﺞﻫﺎي ﮐﺮﻧﺶﺳﻨﺞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي‪x1y1‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ‪εx ،εy‬و ‪γxy‬و ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪εx1‬و ‪γx1y1‬ﯾﺎ رﺳﻢ داﯾﺮه ﻣﻮر‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ‬
‫ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روي ﯾﮏ اﻟﻤﺎن دوران ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪θ‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪xy‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ و ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﮐﺴﯿﻤﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬