‫‪11-F-ENV-2386‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪CO2‬‬

‫از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻬﺮاﺑﻲ‬ ‫ﻋﺪﻧﺎن ﻣﺮادﻳﺎن‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ‬ ‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻧﻴﺮو‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ -‬اﻳﺮان‬ ‫ﺗﻬﺮان‪ -‬اﻳﺮان‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‪ ،CO2 ،‬ﺑﺎزده ﻧﻴﺮوﮔﺎه‪ ،‬ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي‪ ،‬ﺣﻼل‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺗﻄﺒﻴﻖ اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑـﺎ واﺣـﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ‪ CO2‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪيﻫﺎي واﺣـﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ و ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ‬
‫اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ آن ﺑﺮ ﻧﻴﺮوﮔﺎه از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑﺎﻳﺴـﺘﻲ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﺑـﺎزده ﻧﻴﺮوﮔـﺎه در ﺣـﺪ ﻣﻄﻠـﻮب‪ ،‬ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ و‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از روشﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدن ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي آراﻳﺶ ﺑﺮج ﺟـﺬب و ﺑـﺮج دﻓـﻊ و ﺑﻬـﺮهﮔﻴـﺮي از‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺮژي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﺟﺪاﺳﺎزي ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘﺮاق ﺑﻮﻳﻠﺮ ﻧﻴﺮوﮔﺎه‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﭘﺎﻻﻳﺶ و ﻓـﺮآوري ﮔـﺎز‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﺘﻘﺎﺑــﻞ واﺣــﺪ ﺟــﺬب ‪ CO2‬و ﻧﻴﺮوﮔــﺎه‪ ،‬از اﻫﻤﻴــﺖ وﻳــﮋهاي‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬واﺣـﺪ ﺟﺪاﺳـﺎزي ﮔـﺎز ‪ CO2‬از ﻧﻴﺮوﮔـﺎه‬
‫ﺑﻌﺜﺖ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺟﺬب و ﺟﺪاﺳـﺎزي ‪ CO2‬از ﺟﺮﻳـﺎن دودﻛـﺶ‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎه‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﻛﻲ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ واﺣﺪ ﺟﺬب ﮔﺎز ‪ CO2‬در ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜـﺖ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﺮﻣﻮﻓﻠﻮ ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎي ﻣـﺆﺛﺮ‬

‫ﺣﻼل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬واﺣﺪ ﺟﺬب ‪ CO2‬ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻛﻮﭘـﻞ‬ ‫ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻴﺮوﮔﺎه و واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮداﺷـﺖ ﻣﻴـﺰان‬

‫ﻧﻴﺮوﮔﺎه و ﺑﻬﺒـﻮد واﺣـﺪﻫﺎي ﻓﺮآﻳﻨـﺪي ﻣﻮﺟـﻮد ﺟﻬـﺖ ﺗـﺄﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﻌﻴﻨﻲ از دود‪ ،‬از ﻣﺤﻞ ﻗﺒﻞ از ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم‪ ،‬ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺮداﺷﺖ دود ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴـﺰان ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎزده ﻧﻴﺮوﮔﺎه‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان اﻧﺘﻘـﺎل ﺣـﺮارت در ژاﻧﮕﺴـﺘﺮوم و‬
‫در ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺟـﺬب ﭘـﺲ از اﺣﺘـﺮاق‪ ،‬اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺎرف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ و ﺑﺨﺎر در واﺣﺪ ﺟﺬب ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫آراﻳﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺟـﺬب ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﺛـﺮات ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ روي‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‪،‬‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺑﺎزده واﺣﺪ ﺟﺬب و ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣـﺎﻳﻲ ﺣـﻼل ورودي ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻪ ﺣﻼلﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﺑﺮج ﺟﺬب‪ ،‬ﺑﺮ روي ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻣﻴﺰان ﻣﺼـﺎرف اﻧـﺮژي واﺣـﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻴـﺰان ‪ NOx‬و ‪ SOx‬ﺑﺎﻳﺴـﺘﻲ در ﺣـﺪ ﺑﺴـﻴﺎر‬
‫ﺟﺬب ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷـﺪه‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ از ﺗﺨﺮﻳﺐ ‪ MEA‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد‬
‫و راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻓﻨﻲ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ واﺣﺪ ﺟـﺬب اراﺋـﻪ‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ..‬دﻣﺎﻫﺎي‬
‫ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮق‬
‫ﺟﺬب آﻣﻮﻧﻴﺎﻛﻲ را ﻛـﻪ وﻇﻴﻔـﻪ ﻣﻴﻌـﺎن ‪ CO2‬را ﺑـﺮ ﻋﻬـﺪه دارد‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻧﺮژي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ﻣﻮﻧـﻮ‬
‫اﺗﺎﻧﻮل آﻣﻴﻦ در ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ اﺣﻴـﺎء )‪ (Reclaimer‬و ﻧﻴـﺰ ﺑﺨـﺎر آب‬
‫ﻻزم در رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ ‪ MEA‬ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﺨـﺎر ﻧﻴﺮوﮔـﺎه ﺗـﺄﻣﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬دود ﺧﺮوﺟـﻲ از ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي رﻳﺒـﻮﻳﻠﺮ آﻣﻮﻧﻴـﺎك و‬
‫رﻳﻜﻼﻳﻤﺮ ﺑﺎ دﻣـﺎي ﺣـﺪود ‪ 200 °C‬وارد ﺑﺨـﺶ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺑـﺮج‬
‫ﺷﺴﺘﺸﻮي دود ﻣﻲﺷﻮد و در اﻳﻦ ﺑﺮج ﺑﺎ آب ﺗﻤـﺎس ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﻨﻚ ﻛﺎري‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﺟﺪا ﺷﺪن ذرات ﻣﻌﻠﻖ‬
‫و دوده ﺟﺎﻣﺪ از دود ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ دﻣـﺎي دود ﺗـﺎ ‪،40°C‬‬
‫ﺣﺪود ‪ 2000‬ﻟﻴﺘـﺮ آب در ﻫـﺮ ﺳـﺎﻋﺖ از ﻛﻨـﺪاﻧﺲ ﺑﺨـﺎر آب‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در دود ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺑﺨﺸـﻲ از آب‬
‫ﺟﺒﺮاﻧﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬دود ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫اﺷﺒﺎع از ﺑﺨﺎر آب در آﻣﺪه و از ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺑﺮج ﺧﺎرج ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫دود ﺧﺮوﺟﻲ از ﺑﺎﻻي ﺑﺮج ﺷﺴﺘﺸـﻮي دود ﺑـﻪ ﻓـﻦ ﻣﻜﻨـﺪه‬
‫)ﺑﻠﻮﺋﺮ( ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ وﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬وﻇﻴﻔﻪ اﻳﻦ ﻓﻦ‪ ،‬ﺟﺒﺮان اﻓـﺖ‬
‫ﻓﺸﺎر دود در ﻣﺴﻴﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺧﻮد از ﮔﺮم ﻛﻦ ﻫﻮاي ﻧﻴﺮوﮔـﺎه ﺗـﺎ‬
‫ﺧﻂ اﺳﺘﺤﺼﺎل ‪ CO2‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﻣﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺗﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪاي ﺑﻮده و ﻗﺎدر اﺳﺖ ﻓﺸﺎر ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑـﺮاي ﻋﺒـﻮر‬
‫دود از ﺑـﺮج ﺳـﻮدااش )‪ (Soda Ash Tower‬و ﺟـﺬب ﻛﻨﻨـﺪه‬
‫)‪ (Absorber Tower‬را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫دود ﺧﺮوﺟــﻲ از ﺑــﺎﻻي ﺑــﺮج ﺳــﻮدااش وارد ﺑــﺮج ﺟ ـﺬب‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دود در ﺣﺮﻛـﺖ از ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻي ﺑـﺮج‪ ،‬در ﺳـﻄﺢ‬
‫ﭘﻜﻴﻨﮓﻫﺎي اﺳﺘﻴﻞ و ﭘﻠﻲﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ اﻳﻦ ﺑﺮج ﺑﺎ ﻣﺤﻠـﻮل ‪ %20‬ﻣﻨـﻮ‬
‫اﺗﺎﻧﻮل آﻣﻴﻦ ﻛﻪ از ﺑﺎﻻ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻠﻮل ﻣﻨﻮ اﺗﺎﻧﻮل آﻣﻴﻦ‪ ،‬از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج ﺟﺬب ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد‬
‫و ﻣﺎﺑﻘﻲ دود ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺎز ﻧﻴﺘﺮوژن‪ ،‬ﺑﺨﺎر آب و اﺣﺘﻤﺎﻻً‬
‫ﺑﺨﺸﻲ از ‪ CO2‬ﺟﺬب ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﻮ اﺗﺎﻧﻮل آﻣﻴﻦ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﭘﻤﭗ از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑـﺮج ﺟـﺬب‬
‫وارد ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﺻـﻔﺤﻪاي ‪ MEA×MEA‬ﺷـﺪه و‬
‫دﻣﺎي آن در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺎ ﻛﺴـﺐ ﺣـﺮارت از ﻃـﺮف‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﺒﺪل ﻛﻪ ﺣﺎوي ﺳﻴﺎل ‪ MEA‬ﺳﺒﻚ ﺧﺮوﺟـﻲ از رﻳﺒـﻮﻳﻠﺮ‬
‫‪ MEA‬اﺳﺖ از ‪ 48 °C‬ﺑـﻪ ‪ 120 °C‬اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ‪MEA .‬‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻي ﺑـﺮج‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﺬب‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﮔﺎزﻫﺎي ﺳﺒﻚﺗﺮ‬
‫و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ اﻳﻦ اﺟﺰا در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﺬب ﺷﺪه ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺟﺬب ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ CO2‬ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان‬
‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﺣﻼل در ﺳـﺘﻮن دﻓـﻊ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ]‪.[1‬‬
‫ﮔﺮﻣﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﻼل‪ ،‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮاﻗﻊ از ﺑﺨﺎر ﻓﺸﺎر‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﺨـﺎر ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺮاي ﺑﺎزدﻫﻲ ﻛﻠﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻪ ﺷﻤﺎر رود ]‪.[2‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻻزم ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ واﺣﺪ ﺟـﺬب ‪ CO2‬در‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻫـﺎي ﺟﺪﻳـﺪ ﺿـﺮوري ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲرﺳـﺪ‪ .‬در‬
‫واﺣﺪﻫﺎي ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪيﻫـﺎي ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺼﺐ واﺣﺪ ﺟﺬب ‪ CO2‬ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪيﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻀﺎ و اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات اﺿـﺎﻓﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺮژي ﻻزم و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪيﻫـﺎي ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎي ﺧﻨـﻚ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ]‪.[3‬‬
‫ﺑﺎزده ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ واﺣﺪ ﺟﺬب ‪ CO2‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ ﺑﺨﺎر و ﻣﺼـﺮف اﻟﻜﺘﺮﻳﺴـﻴﺘﻪ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺰان ﺑﺨﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬اﻟﻜﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ و آب ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه واﺑﺴﺘﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻋﻼوه ﺑﺮ آن واﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻤﺎم ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬ﺿـﺮوري ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ )ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺑـﺮق‪،‬‬
‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ ،CO2‬ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي ‪ (CO2‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪﻟﺴـﺎزي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﻛﻞ ﺳﻴﺴـﺘﻢ از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻣﻘﺎدﻳﺮ دﻗﻴﻖ ﺑﻴﻦ واﺣﺪﻫﺎ درﺷـﺒﻴﻪ ﺳـﺎزيﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﭼﻨـﻴﻦ ﻣـﻮاردي اﺛـﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧـﺎت‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ از ﻧﻴﺮوﮔﺎه را روي ﺑﺎزدﻫﻲ آن ﻧﺸـﺎن ﺧﻮاﻫـﺪ داد‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﺛﺮ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮ ﺑـﺎزدﻫﻲ ﻧﻴﺮوﮔـﺎه ﻧﺎﺷـﻲ از ﻣﻴـﺰان‬
‫ﺑﺨﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑـﺮاي دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﺑـﻪ دﻣـﺎي ﻣﻄﻠـﻮب از ﺗﻮاﺑـﻊ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺪﻟﺴﺎزي واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬واﺣﺪ اﺳﺘﺤﺼﺎل ‪ CO2‬از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ]‪[4‬‬
‫دود درﻳﺎﻓﺘﻲ از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﺎ درﺟـﻪ ﺣـﺮارت ‪ 380 °C‬ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﻓﻮﻻدي ﻋﺎﻳﻖ ﺷﺪه ﺑـﻪ ورودي ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ اﺳﺘﺤﺼـﺎل اﻧﺘﻘـﺎل‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ و وارد رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ آﻣﻮﻧﻴﺎك ﺷﺪه و اﻧﺮژي ﻻزم ﺑـﺮاي ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮق‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه واﺣﺪ در ‪ 3‬ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨـﺪي ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺎز ورودي‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎز‪،‬‬
‫ﺑﻠﻮﺋﺮ و ﭼﻴﻠﺮ‬
‫‪ -2‬ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ CO2‬و ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﻼل‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮج ﺟﺬب‪ ،‬ﺑـﺮج‬
‫دﻓﻊ‪ ،‬رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ‪ ،‬ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗـﻲ ﺣـﻼل ﺳـﺒﻚ و ﺳـﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻨـﻚ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﺣﻼل ﺳﺒﻚ )ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از آب ﺧﻨـﻚ ﻛﻨﻨـﺪه( و ﭼﻴﻠـﺮ‬
‫دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺮج ﻋﺮﻳﺎن ﺳﺎز )‪ (Stripper Tower‬اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬
‫و ﺑﺎ ﭘﺎﺷﺶ از داﺧﻞ اﻳﻦ ﺑﺮج‪ ،‬در ﺳﻄﺢ ﭘﻜﻴﻨﮓﻫـﺎي اﺳـﺘﻴﻞ آن‬
‫ﺑﺎ ﺑﺨﺎر آب رﺳﻴﺪه از رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ ‪ MEA‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤـﻮده و درﺟـﻪ‬
‫ﺣﺮارت آن ﺑﺎز ﻫﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬ﮔﺮﻣـﺎي ﻧﻬـﺎن ﺑﺨـﺎر آب‪،‬‬
‫اﻧﺮژي ﻻزم ﺑﺮاي ﺟﺪا ﺷـﺪن ‪ CO2‬از ‪ MEA‬ﺳـﻨﮕﻴﻦ را ﻓـﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‪ ،‬در ﺑـﺮج ﻋﺮﻳـﺎن ﺳـﺎز ﻣﻘـﺪار ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪاي از ﮔﺎز ‪ CO2‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺨﺎر آب ﺑﻪ ﻃﺮف ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي‬

‫ﺟﺬﺑﻲ‬ ‫ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺑﺮج راﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻓﺸﺮدهﺳﺎزي ‪ :CO2‬ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠـﻪاي‪،‬‬ ‫ﻣﺤﻠﻮل ‪ MEA‬ﻛﻪ ‪ CO2‬ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده اﺳﺖ در ﭘﺎﻳﻴﻦ‬

‫ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ داﺧﻠﻲ و ﺣﺬف ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺎﻳﻊ‬ ‫ﺑﺮج ﺟﻤﻊ آوري و از داﺧﻞ ﭘﻮﺳـﺘﻪ رﻳﺒـﻮﻳﻠﺮ ﺑـﺎ ﻛﻮﻳـﻞ اﺳـﺘﻴﻞ‬

‫ﺟﻬﺖ ﻣﺪﻟﺴﺎزي واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ CO2‬از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‪ ،‬اﺑﺘـﺪا‬ ‫ﺣﺎوي ﺑﺨﺎر ‪ 150 °C‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﻮده و دﻣﺎي آن اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﻻزم اﺳـــﺖ ﺗـــﺎ واﺣـــﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓـــﺖ ‪ CO2‬در ﻧـــﺮم اﻓـــﺰار‬ ‫ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬وﻇﻴﻔﻪ رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ ‪ ،MEA‬آزادﺳـﺎزي ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧـﺪه ﮔـﺎز ‪ CO2‬از‬
‫‪ THERMOFLEX‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﮔﺮدد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪STEAM‬‬ ‫‪ MEA‬و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﺨﺎر آب ﻻزم در ﺑﺮج ﻋﺮﻳﺎن ﺳﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺨـﺎر‬
‫‪ PRO‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ورژن ‪ ،20‬واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ CO2‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳـﻲ‬ ‫آب ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﻮﻳﻞ رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ از ﺑﺨﺎر ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺳﺖ ]‪ .[5‬وﻟﻲ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣـﺬﻛﻮر ﻣﺤـﻞ ﺑﺮداﺷـﺖ دود ﺑﻌـﺪ از‬ ‫ﮔﺎز ‪ CO2‬آزاد ﺷـﺪه از ﺑـﺮج ﻋﺮﻳـﺎن ﺳـﺎز‪ ،‬ﺑﺼـﻮرت داغ و‬
‫ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺮداﺷﺖ دود در واﺣـﺪ‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي ﺑﺨﺎر آب و اﻧﺪﻛﻲ ‪ MEA‬از ﺑـﺎﻻي ﺑـﺮج‬
‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ﻗﺒﻞ از ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺧﺎرج ﺷﺪه و وارد ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﻣﻴﻌـﺎن ﺑﺨـﺎر آب‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺑﺮداﺷﺖ دود از اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ از ﻧـﺮم اﻓـﺰار‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي دو ﻣﺮﺣﻠﻪاي و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر زﻳـﺎد ﻣﺘـﺮاﻛﻢ‬
‫‪ THERMOFLEX‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬واﺣﺪ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ ﺑﻌﺜﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺪه و وارد ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﭘﺮﻣﻨﮕﻨﺎت ﻣﻲﮔـﺮدد‪ .‬ﮔـﺎز ‪CO2‬‬
‫ﻗﺒﻼً در ‪ STRAM PRO‬ﻃﺮاﺣـﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ]‪ ،[6‬در ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‬ ‫ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﺑﺮج ﭘﺮﻣﻨﮕﻨﺎت وارد اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰر )‪(Economizer‬‬
‫‪ THERMOFLEX‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻳـﻦ ﻧﻴﺮوﮔـﺎه‬ ‫و ﺧﺸﻚ ﻛﻦ ﺗﺒﺮﻳﺪي )‪ (Freeze Dryer‬ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﭘـﺲ از اﻳـﻦ‬
‫ﺑﺮاي دو ﻧﻮع ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺎﻳﻊ و ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز و ﺑﺮاي ﺑﺎر ‪ %100‬در‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﮔﺎز ‪ CO2‬وارد ﺧﺸﻚﻛﻦ دﻳﮕﺮي از ﻧﻮع دو ﻻﻳﻪ ﻏﺮﺑﺎل‬
‫ﺟﺪول )‪ (1‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺑﺎ روش ﺟﺬب ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﻧﻘﻄـﻪ ﺷـﺒﻨﻢ آن از‬
‫ﺟﺪول )‪ :(1‬ﻣﺸﺨﺼﺎت واﺣﺪ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ﺟﻬﺖ ﻣﺪﻟﺴﺎزي]‪[6‬‬ ‫‪ -48°C‬ﺑﻪ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ -55°C‬رﺳـﻴﺪه و ﭘـﺲ از ﻋﺒـﻮر از ﻓﻴﻠﺘـﺮ‬
‫‪PLANT SUMMARY ‬‬ ‫‪Unit‬‬ ‫‪Gas Fuel ‬‬ ‫‪Mazut fuel‬‬ ‫ﻛﺮﺑﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﺪاﺳﺎزي ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲﻫﺎي ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻛﺴﻴﮋن‪،‬‬
‫‪Ambient pressure ‬‬ ‫‪bar ‬‬ ‫‪0.8771 ‬‬ ‫‪0.8771‬‬
‫‪Ambient temperature ‬‬ ‫‪°C ‬‬ ‫‪40 ‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ﻧﻴﺘﺮوژن‪ ،‬اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن و ﻏﻴﺮه وارد ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ ﻣﺎﻳﻊ‬
‫‪Ambient RH ‬‬ ‫‪% ‬‬ ‫‪16.41 ‬‬ ‫‪16.41‬‬
‫‪Ambient wet bulb ‬‬ ‫‪ CO2‬ﮔﺮدد‪ .‬ﮔﺎز ‪ CO2‬ﺳﭙﺲ وارد ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪه آﻣﻮﻧﻴـﺎك‬
‫‪temperature ‬‬ ‫‪°C ‬‬ ‫‪20.02 ‬‬ ‫‪20.02 ‬‬
‫‪Gross power ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪83413 ‬‬ ‫‪83319‬‬ ‫ﺷﺪه و در آﻧﺠﺎ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮد دﻳﮕـﺮي‬
‫‪Gross electric ‬‬
‫‪efficiency(LHV) ‬‬ ‫‪% ‬‬ ‫‪35.74 ‬‬ ‫‪36.12 ‬‬ ‫ﻛﻪ درون آنﻫﺎ آﻣﻮﻧﻴﺎك ﻣﺎﻳﻊ ﺟﺮﻳﺎن دارد دﭼﺎر ﻣﻴﻌﺎن ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Gross heat rate(LHV) ‬‬ ‫‪kJ/kWh ‬‬ ‫‪10072 ‬‬ ‫‪9968‬‬
‫‪Net power ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪77528 ‬‬ ‫‪77487‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻊ ‪ CO2‬ﺧﺎﻟﺺ ﺷﺪه ﭘﺲ از ﻋﺒـﻮر از رﻳﺒـﻮﻳﻠﺮ ‪ CO2‬ﺳـﺮرﻳﺰ‬
‫‪Net electric efficiency(LHV) ‬‬ ‫‪% ‬‬ ‫‪33.22 ‬‬ ‫‪33.59‬‬
‫‪Net heat rate(LHV) ‬‬ ‫‪kJ/kWh ‬‬ ‫‪10836 ‬‬ ‫‪10718‬‬ ‫ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺗﺎﻧﻚ ذﺧﻴﺮه اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪Net fuel input(LHV) ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪233365 ‬‬ ‫‪230702‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﺬب ‪ CO2‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑـﺎ ﻧـﺮم اﻓـﺰار ﺗﺮﻣﻮﻓﻠـﻮ در‬ ‫‪ -3‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ CO2‬از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (1‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺷـﺒﻴﻪﺳـﺎزي ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺟـﺬب ‪ ،CO2‬اﺑﺘـﺪا اﺟـﺰاي‬
‫‪3‬‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮق‬

‫ﺷﻜﻞ)‪ :(1‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﺬب ‪ CO2‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﺮﻣﻮﻓﻠﻮ‬

‫واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻴﺮوﮔﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ‬ ‫واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ در ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣﺼـﺮف‬
‫ﺑﺨﺶ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮراﻛﻲ و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪﺳﺎزي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳـﺖ و ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫واﺣﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه در ﻧﻴﺮوﮔﺎه اﻧﺠـﺎم ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺸﺨﺼـﺎت ﻛﻠـﻲ‬ ‫ﺧﻠﻮص ‪ CO2‬در آن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر در آن‬
‫ﺑﺮاي ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫از ﺑﺮجﻫﺎي ﺳﻮدااش‪ ،‬ﭘﺮﻣﻨﮕﻨﺎت ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و ﺑﺮج ﻛﺮﺑﻦ اﻛﺘﻴـﻮ ﺑـﻪ‬
‫آﻣﺪه از واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ‪ CO2‬ﻣﻮﺟـﻮد در ﻧﻴﺮوﮔـﺎه ﺑﻌﺜـﺖ‪ ،‬در‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﺤﺼﺎل ‪ CO2‬ﺑﺎ ﺧﻠﻮص ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول )‪ (2‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ در ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜـﺖ‪ ،‬از ﺣـﺮارت دود‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻴﻌﺎن ﮔﺎز ﻛﺮﺑﻨﻴﻚ ﺗﻮﻟﻴﺪي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬
‫ﺟﺪول )‪ :(2‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻛﻠﻲ ﺑﺮاي ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي‬ ‫ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻴﻠﺮ ﺟﺬﺑﻲ آﻣﻮﻧﻴﺎﻛﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴـﺮد ﺑـﺎ ﻣﺼـﺮف‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫‪CO2‬‬ ‫واﺣﺪ ﺟﺬب‬ ‫ﺑﺮق ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﻴﻠﺮﻫﺎي ﺗﺮاﻛﻤﻲ ﻛﺎر ﻣـﻲﻛﻨـﺪ و از‬
‫‪PLANT SUMMARY ‬‬ ‫‪Unit ‬‬ ‫‪  ‬‬
‫‪CO2 capture efficiency ‬‬ ‫‪% ‬‬ ‫‪99 ‬‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ اﺑﺪاﻋﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻃﺮاﺣـﻲ واﺣـﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ در‬
‫‪Total gas pressure drop ‬‬ ‫‪milibar ‬‬ ‫‪100 ‬‬ ‫ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻣﺪﻟﺴﺎزي اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه در‬
‫‪Main steam condensing P ‬‬ ‫‪bar ‬‬ ‫‪3.5 ‬‬
‫‪cooler exit T ‬‬ ‫‪°C ‬‬ ‫‪35 ‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ وارد ﻃﺮاﺣـﻲ ‪ CO2‬ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬اﺟـﺰاي اﺻـﻠﻲ‬
‫‪Gas exit temperature ‬‬ ‫‪°C ‬‬ ‫‪40 ‬‬
‫‪Rich solvent flow/CO2 flow ‬‬ ‫‪  ‬‬ ‫‪6.54 ‬‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﺑﺮج ﺟﺬب‪ ،‬ﺑﺮج ﻋﺮﻳـﺎن ﺳـﺎز‪،‬‬
‫‪CO2 Compressor inlet pressure ‬‬ ‫‪bar ‬‬ ‫‪3 ‬‬
‫‪CO2 Compressor inlet ‬‬ ‫ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺮاﻛﻢ ﮔﺎز ‪ ،CO2‬ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎز ورودي و‬
‫‪temperature ‬‬ ‫‪°C ‬‬ ‫‪40 ‬‬
‫ﺑﻠــﻮﺋﺮ ﺟﻬــﺖ ﺟﺒــﺮان اﻓــﺖ ﻓﺸــﺎر از ﻣﺤــﻞ ﺑﺮداﺷــﺖ ‪ CO2‬و‬
‫‪CO2 delivery pressure ‬‬ ‫‪bar ‬‬ ‫‪17 ‬‬
‫‪Heat Input (per kg of CO2) ‬‬ ‫‪KJ ‬‬ ‫‪4000 ‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز دودﻛﺶ ﺑﻪ ﺑﺮج ﺟﺬب ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﭘﻤﭗﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺘﻘﺎل آب ﺧﻨـﻚ ﻛﻨﻨـﺪه‬
‫‪ -4‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ ‪ CO2‬ﺑﺮ ﺑﺎزده ﻛﻠﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه‬ ‫ﺑﻪ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﺑﺮج ﻋﺮﻳﺎن ﺳﺎز و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﮔﺸﺖ آب ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ ‪ CO2‬از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬ ‫از رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ ﺑﺮج ﻋﺮﻳﺎن ﺳﺎز ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﺮوﮔﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺪون واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎي )‪ (2‬و )‪(3‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﻤـﺎم‬
‫ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺎزوت وﮔـﺎز‪ ،‬ﺑـﺎزدﻫﻲ ﻛﻠـﻲ ﻧﻴﺮوﮔـﺎه‬ ‫ﺟﺰﺋﻴــﺎت ﻣﻮﺟــﻮد در واﺣــﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓــﺖ اﺻــﻠﻲ ﻧﺒﺎﺷــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ از‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 95‬درﺻﺪ از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬ ‫آﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ را در ﺑـﺮدارد‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑـﺮاي ﻣﻴـﺰان ﺑﺮداﺷـﺖ ‪ ،%5‬ﺑـﺎزدﻫﻲ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﻣﺆﺛﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔـﺬار ﺑـﺮ‬

‫‪4‬‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮق‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول )‪ (3‬ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻧﺎﺷﻲ‬ ‫ﻧﻴﺮوﮔﺎه از ‪ 33/59%‬در ﺣﺎﻟـﺖ ﭘﺎﻳـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان ‪ 33/08%‬ﺑـﺮاي‬
‫از ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از آن ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﻠﻮﺋﺮ‬ ‫ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺎزوت ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛـﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 1/5‬درﺻـﺪ ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ CO2‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان در‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮاي ‪ %50‬ﺑﺮداﺷﺖ از ﮔﺎز دودﻛـﺶ ‪14/4‬‬
‫ﺣﺪود ‪ 50‬ﺗﻦ در روز ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 5‬درﺻـﺪ‬ ‫درﺻﺪ و ﺑـﺮاي ﺑﺮداﺷـﺖ ‪ 90‬درﺻـﺪ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان ‪ 26/8‬درﺻـﺪ‬
‫از ﮔﺎز دودﻛﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻴـﺰان ﺗﻮﻟﻴـﺪ‪ ،‬اﻧـﺮژي‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻴـﺰان ﺑﺮداﺷـﺖ ‪ CO2‬از‬
‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻛﻠـﻲ ﺷـﺎﻣﻞ ﻛﻤﭙﺮﺳـﻮر‪ ،‬ﺑﻠـﻮﺋﺮ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬ ‫ﮔﺎز دودﻛﺶ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ‪ %5‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﭘﻤﭗﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 178/2 kW‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ 1/5‬درﺻﺪي ﺑﺎزده ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 50‬ﺗﻦ ﮔـﺎز ‪ CO2‬در روز ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻛﻤﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ و‬

‫‪Desired flow ‬‬
‫ﺑﻪ ‪ 1‬درﺻﺪ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬
‫‪fraction of flue ‬‬ ‫‪0.035 ‬‬ ‫‪0.05 ‬‬ ‫‪0.1 ‬‬ ‫‪0.15 ‬‬
‫‪gas ‬‬
‫‪ ‬‬ ‫اﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎزدﻫﻲ ﻧﻴﺮوﮔـﺎه ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان‬
‫‪CO2 captured ‬‬ ‫‪kg/s ‬‬ ‫‪0.5785 ‬‬ ‫‪0.8264 ‬‬ ‫‪1.653 ‬‬ ‫‪2.479 ‬‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي ﻣﺼـﺮﻓﻲ واﺣـﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ‪CO2‬‬
‫‪CO2 captured ‬‬
‫‪per day ‬‬
‫‪tonne/day ‬‬ ‫‪49.98 ‬‬ ‫‪71.4 ‬‬ ‫‪142.8 ‬‬ ‫‪214.2 ‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﺼـﺮف اﻧـﺮژي ﮔﺮﻣـﺎﻳﻲ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺑﺨـﺎر‬
‫‪Heat input ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪2314.1 ‬‬ ‫‪3306 ‬‬ ‫‪6612 ‬‬ ‫‪9917 ‬‬
‫‪CO2 ‬‬ ‫رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ ﺑﺮج ﻋﺮﻳﺎن ﺳﺎز و اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻛﻤﭙﺮﺳـﻮر و ﺑﻠـﻮﺋﺮ‬
‫‪compression ‬‬
‫‪power ‬‬
‫‪kW ‬‬ ‫‪81.72 ‬‬ ‫‪116.8 ‬‬ ‫‪233.7 ‬‬ ‫‪350.7 ‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي‬
‫‪consumption ‬‬
‫‪Booster fan ‬‬ ‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ CO2‬اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬ﺟـﺪول )‪ (3‬ﻣﻴـﺰان ﻣﺼـﺎرف‬
‫‪power ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪33.9 ‬‬ ‫‪49.19 ‬‬ ‫‪103.4 ‬‬ ‫‪162.4 ‬‬
‫‪consumption ‬‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺮژي را ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ CO2‬ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ ‪ 3/5‬ﺗﺎ‬
‫‪Total electrical ‬‬
‫‪power ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪124.2 ‬‬ ‫‪178.2 ‬‬ ‫‪361.6 ‬‬ ‫‪549.8 ‬‬ ‫‪ 15‬درﺻﺪ از ﮔﺎزدودﻛﺶ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺎزوت ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪consumption ‬‬
‫ﺟﺪول )‪ :(3‬ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺎرف ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺮژي ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮداﺷﺖ دود‬ ‫‪40‬‬
‫‪30‬‬
‫ﺑﺎزده ﻧﻴﺮوﮔﺎه )‪(%‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان ﻛﻠﻲ اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴـﺘﻲ‬

‫‪20‬‬
‫دﻳﺪ ﻣﻘﺪار اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗـﻲ ورودي ﻣﻌـﺎدل ﭼـﻪ ﻣﻴـﺰان اﻧـﺮژي‬
‫‪10‬‬
‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺨﺎر آب اﺳـﺘﺨﺮاج ﺷـﺪه‬
‫‪0‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﻧﺮژي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ در ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﺑﺨﺎر ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﻧﻤـﻲ‪-‬‬ ‫‪0 5 15 25 35 45 55 65 75 85 95‬‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣﻴـﺰان اﻧـﺮژي آب اﺳـﺘﺨﺮاج ﺷـﺪه ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود از ﻧﻴﺮوﮔﺎه )‪(%‬‬

‫ﺻﻮرت ﺿﺮﻳﺒﻲ از اﻧﺮژي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ‬

‫ﺷﻜﻞ)‪ :(2‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺎزوت‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻛﻠﻲ از ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ‬
‫‪40‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺑﺎزده ﻧﻴﺮوﮔﺎه )‪(%‬‬

‫‪30‬‬
‫)‪( 1‬‬
‫‪20‬‬
‫اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗﻲ ورودي ﺑﺨـﺎر آب اﺷـﺒﺎع ﺑـﻪ رﻳﺒـﻮﻳﻠﺮ‬ ‫ﻛﻪ‬ ‫‪10‬‬
‫ﺿـﺮﻳﺐ ﺑﻴـﺎن ﻛﻨﻨـﺪه ﺗﻔـﺎوت ﺑـﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮج ﻋﺮﻳـﺎن ﺳـﺎز)‪،(kW‬‬ ‫‪0‬‬
‫ﻣﺤﺘــﻮاي اﻧــﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜــﻲ و اﻧــﺮژي ﺣﺮارﺗــﻲ و درﻧﻬﺎﻳــﺖ‬ ‫‪0 5 15 25 35 45 55 65 75 85 95‬‬
‫ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود )‪(%‬‬
‫اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻛﻠﻲ)‪ ،(kW‬ﺷـﺎﻣﻞ اﻧـﺮژي ﻛﻤﭙﺮﺳـﻮر‪،‬‬
‫ﺑﻠﻮﺋﺮ‪ ،‬ﭘﻤﭗﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮق ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ)‪ :(3‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز‬

‫‪5‬‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮق‬

‫ﻫﻮاي ورودي ﺑﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﭙﻮﺷﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜـﺎل‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 50‬ﺗﻦ در روز از واﺣـﺪ ﻧﻴﺮوﮔـﺎه‬
‫ﺑــﺎ ﺑﺮداﺷــﺖ ‪ 50‬و ‪ 95‬درﺻــﺪ از دود‪ ،‬ﻛــﺎﻫﺶ دﻣــﺎي ﻫــﻮاي‬ ‫]‪ ،[7‬ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﻌﺜﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ‪0.23‬‬

‫ﺧﺮوﺟﻲ از ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 77/2‬و ‪ 228°C‬و ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ‬ ‫ﻣﻴﺰان ‪ 656/4 kW‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت در ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 32‬و ‪ %94‬ﻣـﻲ‪-‬‬ ‫‪2314.1‬‬ ‫‪0.23‬‬ ‫‪124.2‬‬ ‫‪656.4‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر‪،‬‬

‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آﻧﭽﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺑﺮداﺷﺖ دود ﺧﺮوﺟﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻮﺋﺮ و ﭘﻤﭗﻫﺎ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺼـﺮف اﻧـﺮژي ﻧﺎﺷـﻲ از‬
‫اﺳﺎﺳﺎً وﺟﻮد ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺗﻮﺟﻴـﻪ ﺧـﻮد را از دﺳـﺖ‬ ‫اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﺨﺎر آب از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺜﺎل ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﻣﻴﺰان‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬ ‫اﻧﺮژي ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺼﺮف ﺑﺨﺎر در ﺣﺪود ‪ 4/3‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺼﺎرف‬
‫راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻮﻳﻠﺮ ﻛﺎراﻳﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻛﻪ در ﻣﻨﺒﻊ ]‪ [8‬ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺎزﮔﺮدش ﻫﻮاي داغ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎزﮔﺮدش ﻫـﻮا ﻣﻮﺟـﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫‪ -5‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮاي ﻋﺒﻮري از ﺳﻤﺖ ﺳﺮد ﻣﺒﺪل ﻣﻲﺷـﻮد و ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬
‫در ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﺑﺮداﺷﺖ دود ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﺶﮔـﺮم ﻛـﻦ‬
‫اﺧﺘﻼط ﺑﺨﺸﻲ از ﻫﻮاي داغ ﺧﺎرج ﺷﺪه از ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﺑﺎ ﻫﻮاي‬
‫ﻫﻮا ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺧﺮوج درﺻﺪي از دود ورودي ﺑﻪ ژاﻧﮕﺴـﺘﺮوم‬
‫ﺳﺮد ورودي ﺑﻪ آن‪ ،‬دﻣﺎي ﻫﻮاي ورودي ﺑﻪ ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي ورودي ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺟـﺐ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲﺗـﻮان دﻣـﺎي ﻫـﻮاي ورودي ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺮﻳﺎن دود ورودي ﺑﻪ ژاﻧﮕﺴـﺘﺮوم ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺳﺮد ﻣﺒﺪل را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻬﺒـﻮد ﺑﺨﺸـﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺮﻳﺎن دود ﺑﺎ دﻣﺎي ﺑﺎﻻ‪ ،‬از ﻣﻴﺰان اﻧﺘﻘـﺎل‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزﮔﺮدش ﻫﻮا ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻓـﻦ‬ ‫ﺣﺮارت ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد و ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻫـﻮاي ورودي ﻧﺘﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎص ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎً ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ ﺻـﺮف ﺗـﻮان اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﺟﻬﺖ اﺣﺘﺮاق ﺑﺮﺳﺪ و ﻣﻮﺟﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﺼـﺮف‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎراﻳﻲ ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﻮﻳﻠﺮ‪ ،‬ﺑـﺎزﮔﺮدش ﻫـﻮا‬ ‫ﺳﻮﺧﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺑﺎزدﻫﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه را ﻛـﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫـﺪ داد‪.‬‬
‫در ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﺣﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬ ‫ﻣﻴﺰان ﻛـﺎﻫﺶ دﻣـﺎي ﻫـﻮاي ورودي ﺑـﻪ ﺑـﻮﻳﻠﺮ )دﻣـﺎي ﻫـﻮاي‬
‫ﺑﻮﻳﻠﺮ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻦ ﺑﺎزﮔﺮدش‪،‬‬ ‫ﺧﺮوﺟﻲ از ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم( و دﻣﺎي دود ﺧﺮوﺟـﻲ از ژاﻧﮕﺴـﺘﺮوم‬
‫ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷـﺖ دود در ﺷـﻜﻞ )‪ (4‬ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺷﻜﻞ )‪ (5‬ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺘﻘـﺎل ﺣـﺮارت در ژاﻧﮕﺴـﺘﺮوم‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ )‪ ،(4‬ﺑـﻪ ازاي ﻣﻴـﺰان‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻢ از دود ﻧﻴﺮوﮔﺎه‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﭼﻨـﺪاﻧﻲ در دﻣـﺎي ﻫـﻮاي‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ از ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲﺷـﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻴﻜـﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود در واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ CO2‬از ﻧﻴﺮوﮔـﺎه ﺑﻌﺜـﺖ‪،‬‬
‫در ﺣــﺪود ‪ 5‬درﺻــﺪ ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ‪ ،‬دﻣــﺎي ﻫــﻮاي ﺧﺮوﺟــﻲ از‬
‫ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم‪ 3/6°C ،‬ﻛﺎﻫﺶ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻴﺰان ﻛـﺎﻫﺶ اﻧﺘﻘـﺎل‬
‫ﺣﺮارت‪ %2/7 ،‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺑﺮداﺷـﺖ‬
‫دود ار ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم و‬
‫‪ ‬‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ :(4‬ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎي ﻫﻮاي ورودي ﺑﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮ و‬ ‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎزده اﺣﺘﺮاق ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫دﻣﺎي دود ﺧﺮوﺟﻲ از ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود‬ ‫ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود‪ ،‬اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﺎﻫﺶ دﻣـﺎي‬

‫‪6‬‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮق‬

‫اﺳﺖ روي ﻋﻤﻠﻜﺮد آن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪CO-‬‬

‫‪ 2‬از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ از ﻋﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺮاي ﻛﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﺿـﺨﺎﻣﺖ‬

‫‪ 10‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ورق آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 1/5‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘـﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛـﺎراﻳﻲ آن ﺑـﺎ اﻧـﺪازهﮔﻴـﺮي ﻣﻴـﺰان‬
‫ﺗﺒﺎدل ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﻮﻳﮋه در ﻓﺼﻞ ﺳﺮﻣﺎ ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز در رﻳﺒـﻮﻳﻠﺮ آﻣﻮﻧﻴـﺎك و ﺧﻨـﻚ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎز‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫ﺑﻪ ازاي ﻳﻚ ﻓﻀﺎي ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت‪ ،‬ﻧﻴﺎز‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ :(5‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻴﺰان اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت در‬
‫ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺎﻧﺒﻲ آن اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻴﻦ ﻓﻀﺎي ﻣﻮﺟـﻮد‪،‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ اوﻟﻴﻪ )ﻣﺒﺪل( و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺎرﻛﺮد )ﻓﻦ ﮔﺎز ورودي( ﺗﻌـﺎدﻟﻲ‬
‫‪ -6‬ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﻦ‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﻮد ﺗﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻓﻨﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻬﻴﻨـﻪ ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫در واﺣﺪ ﺟﺬب ‪ CO2‬در ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ از ﻓﻦ ﻣﻜﻨﺪه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺒﺮان اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﺘﻘﺎل ﮔـﺎز در ﻣﺴـﻴﺮ ﻟﻮﻟـﻪ ﻛﺸـﻲ از‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺗﺎ ورودي ﻓﻦ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ آﻣﻮﻧﻴـﺎك و ﺑـﺮج ﺧﻨـﻚ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از اﻳﻦ ﻓﻦ ﺟﻬﺖ ﺟﺒﺮان اﻓـﺖ‬
‫ﻓﺸﺎر ﮔﺎز در ﺑﺮج ﺟﺬب و ﺑﺮج ﺳﻮدااش اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در‬
‫اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز در ﻣﺴﻴﺮ ﻟﻮﻟـﻪ‬
‫ﻛﺸﻲ از ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺗﺎ ورودي ﻓﻦ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻴﺰان ﻣﺼـﺮف‬
‫اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ در ﻓﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻓـﺖ ﻓﺸـﺎرﻫﺎي ‪ 20‬ﺗـﺎ ‪milibar‬‬

‫‪ 100‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه و در ﺷﻜﻞ )‪ (6‬ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﻣﺼـﺮف اﻧـﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ در ﻓـﻦ ﺑﺴـﻴﺎر‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ اﻓـﺖ ﻓﺸـﺎر ﻗﺒـﻞ از ورودي ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در واﺣـﺪ‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ :(6‬ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬ ‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‪ ،‬ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘـﺎل دود در ﻃـﻮل ﻣﺴـﻴﺮ ‪70‬‬
‫در ﺑﻠﻮﺋﺮ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ در اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺒﻞ از ﺑﻠﻮﺋﺮ‬
‫ﻣﺘﺮي‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 60‬ﺗﺎ ‪ 80‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ )‪ 24‬ﺗﺎ ‪ 32‬اﻳﻨﭻ(‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ اﻳﺠﺎد اﻓﺖ ﻓﺸﺎر در اﻳﻦ ﻣﺴـﻴﺮ‪،‬‬
‫اﺛﺮ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز در ﺑﺮج ﺟﺬب و ﺑﺮج ﺳـﻮدااش ﺑـﺮ روي‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از اﺗﺼﺎﻻت ﺷـﺎﻣﻞ زاﻧﻮﻫـﺎ‪ ،‬ﺳـﻪ راه اﺗﺼـﺎل دو واﺣـﺪ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﻦ در ﺷﻜﻞ )‪ (7‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻓﻠﻨﺞﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ دودﻛﺶ ﺧﺮوﺟﻲ از‬
‫ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻓﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄـﻲ ﺑـﺎ‬ ‫ﺑﻮﻳﻠﺮ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮات اﻓـﺖ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺗـﻮان ﻣﺼـﺮﻓﻲ‬ ‫ﻓﺸﺎر ﮔﺎزﻫﺎ در ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺗﺒـﺎدل ﺣـﺮارت ﺑـﺎ‬
‫ﻓﻦ اﺛﺮ دﻳﮕﺮي ﺑﺮ واﺣـﺪ ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ و آن اﻓـﺰاﻳﺶ دﻣـﺎي‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻋـﺎﻳﻖﻫـﺎي ﺣﺮارﺗـﻲ‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ از ﻓﻦ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻓﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬اﻓـﺖ ﻓﺸـﺎر اﻳﺠـﺎد ﺷـﺪه در‬
‫ﻣﺜﺎل ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛـﻪ در ﺟـﺪول )‪ (4‬ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﺑـﺎ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﺮﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬از ﻃـﺮف‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر از ‪ 50‬ﺑـﻪ ‪ ،100 milibar‬اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗـﻮان ﺑـﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮ اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎي ورودي ﺑـﻪ رﻳﺒـﻮﻳﻠﺮ آﻣﻮﻧﻴـﺎك ﻣﻤﻜـﻦ‬

‫‪7‬‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮق‬

‫‪ -7‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺎزده ﺟﺬب ‪ CO2‬ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻣﻴﺰان ‪ ،18/1 kW‬ﻣﻮﺟﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ دﻣـﺎ در ﺧﺮوﺟـﻲ از ﻣﻘـﺪار‬
‫در ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺧﻠﻮص ﺑـﺎﻻي ‪CO2‬‬ ‫‪ 39/6‬ﺑﻪ ‪ 44/9°C‬ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻓﻦ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﺷﺎﻣﻞ ارﺗﻔﺎع ﺑﺮج ﺟﺬب و دﻓـﻊ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ دﻣﺎي ﮔﺎز دودﻛﺶ از ﻣﻴﺰان ﻣﻄﻠﻮب ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺑـﺮج‬
‫ﺑﻪ ﻧﺤﻮي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎزده ﻻزم را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬ ‫ﺟﺬب ﻃﺮاﺣـﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ دور ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻴـﺰان ﻃﺮاﺣـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮجﻫﺎي ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺎز دﻳﮕﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑـﺮج ﺳـﻮدااش‪،‬‬ ‫ورودي ﮔﺎز دودﻛﺶ ﺑﻪ ﺑﺮج ‪ 40 °C‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺴـﺘﻲ‬
‫ﺑﺮج ﭘﺮﻣﻨﮕﻨﺎت ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و ﺑﺮج ﻛﺮﺑﻦ اﻛﺘﻴﻮ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر رﺳـﺎﻧﺪن‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻓﻦ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از رﺳﻴﺪن ﺑـﻪ ﺑـﺮج ﺟـﺬب‪،‬‬
‫ﺑﺎزده ﺟﺬب ‪ CO2‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 99/99‬درﺻﺪ ﺿﺮوري ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬از‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﭼﻴﻠﺮ‪ ،‬ﺧﻨﻚ ﺷﻮد‪ .‬در واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ‪ ،CO2‬ﺑﻌـﺪ از‬
‫ﻟﺤﺎظ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﭼﻨـﻴﻦ ﺑـﺎزدﻫﻲ‬ ‫ﻓﻦ‪ ،‬ﺑﺮج ﺳﻮدااش ﻗﺮار دارد ﻛـﻪ ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﺷﺴﺘﺸـﻮي دود و‬
‫ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬ ‫ﺣﺬف ﮔﺎزﻫﺎي اﺳﻴﺪي ﺷﺎﻣﻞ ‪ SO3 ،SO2‬و ‪ NOx‬ﺑﺎﻋﺚ ﭘـﺎﻳﻴﻦ‬
‫اﺿﺎﻓﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ واﺣﺪ اﻋﻤـﺎل ﺷـﻮد ﺷـﺎﻣﻞ ﻣﺼـﺮف‬ ‫آﻣﺪن دﻣﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻓﻦ )ﺑﻠـﻮﺋﺮ( ﺷـﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻮدااش‪ ،‬ﭘﺮﻣﻨﮕﻨﺎت ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و ﻛﺮﺑﻦ اﻛﺘﻴﻮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣـﺎل ﻧﻜﺘـﻪ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎزدﻫﻲ ﭼﻪ اﺛﺮي ﺑﺮ روي‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺑﺮج در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﻣﺼﺎرف اﻧﺮژي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺼﺮف ﺑﺨﺎر و ﻣﺼﺎرف ﺗﻮان اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ‬ ‫ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد اﮔﺮ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﺑﻠـﻮﺋﺮ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر و ﺑﻠﻮﺋﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر در اﻳـﻦ‬ ‫زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﻳﻚ ﭼﻴﻠﺮ ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن دﻣـﺎي‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺰان اﻧﺮژيﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزده ‪ 94‬ﺗـﺎ ‪ 99‬درﺻـﺪ‬ ‫دود اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻮع ﭼﻴﻠﺮ ﻧﻴـﺰ ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ CO2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و در ﺟﺪول )‪ (5‬آورده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺪ از آب ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺪول‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎزده‪ ،‬ﻣﻴـﺰان ﻣﺼـﺮف ﺑﺨـﺎر و‬
‫ﺗﻮان اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﻤﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ وﻟـﻲ‬
‫ﺗﻮان ﻻزم ﺑﺮاي ﺑﻠﻮﺋﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻣﻄﻠـﺐ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑـﺎزدﻫﻲ ﻧﻴﺮوﮔـﺎه ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزي ‪ CO2‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 99/99‬درﺻـﺪ ﺟﻬـﺖ اﺳـﺘﻔﺎده در‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ اﺛﺮ ﻧﺎﭼﻴﺰي ﺑﺮ روي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﻛﻪ ﻋﻤـﺪﺗﺎً از‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ و آﻧﭽﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺎرﻣﺘﺮﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول )‪ :(5‬ﻣﻴﺰان اﻧﺮژيﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ :(7‬ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻛﻲ در ﺑﻠﻮﺋﺮ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ در اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز در ﺑﺮج ﺟﺬب و ﺳﻮدااش‬
‫‪CO2‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺎزده ‪ 94‬ﺗﺎ ‪ 99‬درﺻﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‬
‫‪CO2 ‬‬
‫‪capture ‬‬ ‫‪% ‬‬ ‫‪94 ‬‬ ‫‪95 ‬‬ ‫‪96 ‬‬ ‫‪97 ‬‬ ‫‪98 ‬‬ ‫‪99 ‬‬
‫ﺟﺪول )‪ :(4‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﻠﻮﺋﺮ‬
‫‪efficiency ‬‬
‫‪CO2 captured ‬‬ ‫‪kg/s ‬‬ ‫‪0.5493 ‬‬ ‫‪0.5551 ‬‬ ‫‪0.561 ‬‬ ‫‪0.5668 ‬‬ ‫‪0.5727 ‬‬ ‫‪0.5785 ‬‬
‫و دﻣﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از آن ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز‬
‫‪CO2 captured ‬‬
‫‪per day ‬‬
‫‪ton/day ‬‬ ‫‪47.46 ‬‬ ‫‪47.96 ‬‬ ‫‪48.47 ‬‬ ‫‪48.97 ‬‬ ‫‪49.48 ‬‬ ‫‪49.98 ‬‬ ‫‪Flue gas ‬‬
‫‪millibar ‬‬ ‫‪20 ‬‬ ‫‪50 ‬‬ ‫‪100 ‬‬ ‫‪150 ‬‬ ‫‪200 ‬‬
‫‪Heat input ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪2197.2 ‬‬ ‫‪2220.6 ‬‬ ‫‪2244 ‬‬ ‫‪2267.3 ‬‬ ‫‪2290.7 ‬‬ ‫‪2314.1 ‬‬ ‫‪pressure drop ‬‬
‫‪CO2 ‬‬ ‫‪Booster fan ‬‬
‫‪compression ‬‬ ‫‪power ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪4.58 ‬‬ ‫‪15.79 ‬‬ ‫‪33.9 ‬‬ ‫‪51.34 ‬‬ ‫‪68.17 ‬‬
‫‪kW ‬‬ ‫‪77.59 ‬‬ ‫‪78.42 ‬‬ ‫‪79.25 ‬‬ ‫‪80.07 ‬‬ ‫‪80.9 ‬‬ ‫‪81.72 ‬‬
‫‪power ‬‬
‫‪consumption ‬‬
‫‪consumption ‬‬
‫‪Booster fan ‬‬ ‫‪Total electrical ‬‬
‫‪power ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪33.9 ‬‬ ‫‪33.9 ‬‬ ‫‪33.9 ‬‬ ‫‪33.9 ‬‬ ‫‪33.9 ‬‬ ‫‪33.9 ‬‬ ‫‪power ‬‬ ‫‪kW ‬‬ ‫‪94.86 ‬‬ ‫‪106.1 ‬‬ ‫‪124.2 ‬‬ ‫‪141.6 ‬‬ ‫‪158.5 ‬‬
‫‪consumption ‬‬ ‫‪consumption ‬‬
‫‪Total ‬‬ ‫‪flue gas  exit from ‬‬
‫‪electrical ‬‬ ‫‪gas cooler ‬‬ ‫‪°C ‬‬ ‫‪36.34 ‬‬ ‫‪39.6 ‬‬ ‫‪44.88 ‬‬ ‫‪49.95 ‬‬ ‫‪54.85 ‬‬
‫‪kW ‬‬ ‫‪119.6 ‬‬ ‫‪120.5 ‬‬ ‫‪121.4 ‬‬ ‫‪122.4 ‬‬ ‫‪123.3 ‬‬ ‫‪124.2 ‬‬
‫‪power ‬‬
‫‪temperature ‬‬
‫‪consumption ‬‬

‫‪8‬‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﮔﺎز ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮق‬

‫‪Combustion CO2 Capture”, Siemens AG, Energy‬‬ ‫‪ -8‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬

‫‪Sector Germany‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴـﺮي ﻛـﺮد‬
‫]‪ [۴‬ﮔﺰارش "ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ اﺳﺘﺤﺼﺎل ‪ CO2‬از دود ﺧﺮوﺟﻲ واﺣﺪﻫﺎي‬
‫ﺑﺨﺎر ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻌﺜﺖ"‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦﺳﺎزي ﮔﺎز ﻛﺮﺑﻨﻴﻚ ﺷﻬﺮ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺖ دود ﺑﻪ ﻣﻴـﺰان ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ‪ %5‬اﺛـﺮ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ ﺑـﺮ‬
‫‪1389‬‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺷـﺎﻣﻞ ﻛـﺎﻫﺶ ﺑـﺎزده و ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬
‫‪[5] www.thermoflow.com‬‬ ‫ژاﻧﮕﺴﺘﺮوم ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫]‪ [۶‬ﮔﺰارش" ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزﺗﻮاﻧﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻫﺎي ﻛﺸﻮر"‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزي ‪ CO2‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ و ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﻧﻴﺮو‪1389 ،‬‬ ‫دﻣﺎﻫﺎي ورودي ﺑﻪ ﺑﺮج ﺟﺬب و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻓﺸﺎر و دﻣـﺎي‬
‫‪[7] Olav Bolland, Henriette Undrum, “A novel‬‬ ‫ﺑﺮج ﻋﺮﻳـﺎن ﺳـﺎز ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺨﺮﻳـﺐ ﺣـﻼل و‬
‫‪methodology for comparing CO2 capture options for‬‬
‫‪natural gas-fired combined cycle plants”, Advances in‬‬ ‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺧﻠﻮص ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻟﺤﺎظ زﻳﺴﺖ‬
‫‪Environmental Research 7 (2003) 901–911‬‬

‫]‪ [٨‬ﮔﺰارش "ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻮاﺑﻖ و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﻲ اﺟﺮاي ﻃﺮح ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﮔﺎز‬ ‫ﻣﺤﻴﻄﻲ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ دود )ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ (%5‬اﺛﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ‬
‫‪ CO2‬ﭼﻬﺖ ‪ ،"EOR‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻧﻴﺮو‪ ،‬دي ‪1386‬‬ ‫در ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺘﺸﺎر ‪ CO2‬ﻧﺪارد و ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدي آن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان دود ﺑﺮداﺷﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﻣﺨﺎزن‬
‫ﻧﻔﺘﻲ ﺑﺎ ﻫﺪف ازدﻳﺎد ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻔﺖ )‪ ،(CO2-EOR‬ﻗﻄﻌـﺎً ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬
‫ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي از ﻟﺤﺎظ ﻛﺎﻫﺶ آﻟﻮدﮔﻲ ﻫﻮا ﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزي‬
‫و ﻣﺎﻳﻊﺳﺎزي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﻣﺼـﺎرف ﺧـﻮراﻛﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي اوﻟﻴﻪ و ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑـﺎ وﺟـﻮد اﻳـﻦ‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﻟﺴﺎزيﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دود ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﺑﺎزدﻫﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ در اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻮارد‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺮداﺷﺖ دود ﺑﻌﺪ از ژاﻧﮕﺴـﺘﺮوم‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﻲ و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺣﻼل ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ‬
‫ﺣﻀﻮر اﻛﺴﻴﮋن در ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﺠـﺎد ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺤـﺪودﻳﺖﻫـﺎي‬
‫ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اراﺋﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎ و ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺣﻞ‬
‫ﻣﺸﻜﻼت اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻴﺮوﮔـﺎه ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫‪[1] Chapel, D., Ernst, J., Mariz, C., 1999. “Recovery of‬‬
‫‪CO2 from flue gases: commercial trends”, Can. Soc.‬‬
‫‪Chem. Eng‬‬
‫‪[2] R. Strube, G.Manfrida, “CO2 capture in coal-fired‬‬
‫‪power plants- impact on plant‬‬ ‫‪performance”,‬‬
‫‪International Journal of Greenhouse Gas Control,‬‬
‫‪Article in press, 2011‬‬
‫‪[3] Tobias Jockenhövel, Rüdiger Schneider and Michael‬‬
‫‪Sandell, “Optimal Power Plant Integration of Post-‬‬

‫‪9‬‬