10.

SINIF
KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ
(1. BÖLÜM)

Kimya Adası

Genel Tepkime Bilgileri

Isı Değişimlerine Göre Tepkimeler

.......................... Tepkime .......................... Tepkime

➡ Isı .......................... tepkimedir. ➡ Isı .......................... tepkimeler.

➡ Isı .......................... ➡ Isı .......................... veya tepkime

..........................
CH4(g) + 2O2(g) ➡ CO2(g) + 2H2O + ısı
NH3(g) + ısı ➡ N2(g) + 3H2(g)
CO2(g) + CaO(k) ➡ CaCO3 + ısı
ısı
4Fe(k) + 3O2(g) ➡ 2Fe203(k) + ısı N2(g) + O2(g) 2NO(g)

www.youtube.com/kimyaadasi
 Hallerine (Fazlarına) Göre Tepkimeler

.......................... Tepkimeler .......................... Tepkimeler

➡ Tepkimedeki maddeler .......................... ➡ Tepkimedeki maddeler ..........................

fazdadır. fazda ..........................

N2(g) + 3H2(g) ➡ 2NH3(g) MgCO3(k) ➡ MgO(k) + CO2(g)

Ba(k) + S(k) ➡ BaS(k) 2Na(k) + 2HCl(s) ➡ 2NaCl(k) + H2(g)

CO(g) + 1 O2(g) ➡ CO2(g)

2

Kimya Adası

Tepkime Türleri

1) Yanma Tepkimesi
➡ Bir tepkimenin girenlerinde .......................... molekülünün bulunduğu tepkimelerdir.
CH4 + 2O2 ➡ CO2 + H2O
1
H2 + O2 ➡ H2O
2
CaO + CO2 ➡ CaCO3
Yanma

.......................... Yanma .......................... Yanma

.......................... Yanma .......................... Yanma
3 C3H8 + 5O2 ➡ 3CO2 + 4H2O
2Fe + O ➡ Fe2O3
2 2
2Mg + O2 ➡ 2MgO

www.youtube.com/kimyaadasi
 NOT 1
➡ N2 gazı yanması hariç tüm yanma tepkimeleri ..........................
➡ N2 gazı yanması ..........................
1
CO(g) + O ➡ CO2 + ısı
2 2
2Ca + O2 ➡ 2CaO + ısı
N2 + O2 + ısı ➡ 2NO

NOT 2
Bir maddenin yakıt olarak kullanılması için;
1) O2 ile tepkimeye ..........................
2) Yanması .......................... olmalıdır.
He ➡
N2 ➡
CH4 ➡

Kimya Adası

NOT 3
Bir maddenin yanabilmesi için maksimum yükseltgenme basamağında .......................... gerekir.
Ayrıca soygazlar ve soymetaller ..........................

Grubu Yükseltgenme Basamağı

C

CO ➡

CO2 ➡

SO3 ➡

He ➡

www.youtube.com/kimyaadasi
 NOT 4
Bir maddenin yangın söndürücü olarak kullanılması için;
1) O2 ile ..........................
2) Havadan .......................... olmalıdır.

NOT 5
Organik bir madde (.......................... ve .......................... içeren maddeler) yakılırsa
.......................... ve .......................... oluşur.

CH4 + O2 ➡

C4H9OH + O2 ➡

organik maddeler .......................... olarak kullanılabilir.

Kimya Adası

2) Sentez (Oluşum) Tepkimesi

➡ İki ya da daha fazla maddenin birleşerek .......................... ürün elde edilen

tepkimelerdir.
➡ Genellikle ..........................

N2(g) + 3H2(g) ➡ 2NH3(g)

SO2(g) + 1 O2(g) ➡ SO3(g)

2
CaO + CO2 ➡ CaCO3

www.youtube.com/kimyaadasi
 3) Analiz (Ayrışma - Bozunma) Tepkimesi

➡ Tek bir maddenin .......................... ürüne dönüştüğü tepkimelerdir.

➡ Genellikle ..........................

KClO3(k) ➡ KCl(k) + 3 O2(g)

2
CH4(g) ➡ C(k) + 2H2(g)

H2O ➡ H2(g) + 1 O2(g)

2

Kimya Adası

ÖRNEK
Kapalı bir kapta gerçekleşen,
ısı
CaCO 3(katı) CaO(katı) + CO2(gaz)
tepkimesine göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Atom sayısı ve türü korunmuştur.
B) Toplam katı kütlesi korunmuştur.
C) Madde sayısı ve çeşidi değişmiştir.
D) Tepkime ısı alarak gerçekleşmiştir.
E) Maddenin fiziksel halinde değişiklik gerçekleşmiştir.

www.youtube.com/kimyaadasi
 ÖRNEK
I. 2C(k) + O2(g) ➡ 2CO(g) + ısı
II. N2(g) + O2(g) + ısı ➡ 2NO(g)
III. Ne(g) + O2(g) ➡ Tepkime yok

Tepkimeleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Ne gazı yanmaya karşı asaldır.
B) Bütün yanma olaylarında çevre ısınır.
C) I. tepkime sentez tepkimesidir.
D) O2 olmadan yanma olmaz
E) N2 gazının yanması endotermiktir.

Kimya Adası

ÖRNEK
4X(aq) + ısı → 4NO2(g) + O2(g) + 2H2O(s)

Tepkimesi ile ilgili,

I. Analiz tepkimesi olmuştur.
II. X maddesi HNO3'tür.
III. Çökelme tepkimesidir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

www.youtube.com/kimyaadasi
 ÖRNEK
Aşağıdakilerden hangisi yanma tepkimesi değildir?
A) Hidrojenin suya dönüşmesi
B) Gümüşün kararması
C) Oksijenin suda çözünmesi
D) Sodyumun oksijen gazı ile tepkimesi
E) Grizu patlaması

Kimya Adası

ÖRNEK
Ametal oksitlerindeki ametaller, eğer alabilecekleri en fazla yükseltgenme
basamağına sahipse bu oksitler yanma tepkimesi vermez.
Buna göre;
I. CO2
II. NO2
III. N2O5
IV. SO2

maddelerinden hangileri O2 gazına karşı asal gazlardır? (6C, 7N, 8O, 16

S)
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve III D) II ve IV E) I, II ve III

www.youtube.com/kimyaadasi