Professional Documents
Culture Documents
ARALING PANLIPUNAN 4
IKATLONG MARKAHAN
PANGALAN: ______________________________________________
PANGKAT: _______________________________________________
Week 1
MELCS: Natatalakay ang kahulugan at kahalagahan ng pamahalaan
Aralin: Kahulugan at Kahalagahan ng Pamahalaan.
KAHULUGAN NG PAMAHALAAN
Ang PAMAHALAAN ay isa sa apat an element ng estado o bansa. Ito at isang samahan o
organisasyong namumuno, napapalakadm gumagabay sa isang bansa. Ito ang nagbubuklod sa
mga mamamayan. Ang pamahalaan ang pangunahing tagpagpatupad ng kaayusan at kapayapaan.
Ito ang nagtatakda ng mga alituntunin at batas upang mabuhay nang mapayapa ang mga
mamamayan.
Ang pamahalaan ay itinatag at patuloy na itinataguyod ng mga tao o mamamayan ng bansa. Ang
mga mamamayan ang pumipili at nagtatakda ng mga taong namumuno sa pamahalaan. Sila ang
itininuturing na mga pinuno ng bansa. Dahil sila ang pinili at itinakda upang pamunuan ang
pamahalaan, binigyan sila ng mga kapangyarihan upang tuparin ang kanilang mga tungkulin sa
bansa at sa mga mamamayan nito.
Ang pamahalaan ng Pilipinas, ay naaayon sa DEMOKRASYA sapagkat nasa mga
mamamayan ang kapangyarihang mamili ng mga pinuno. Batay sa kapangyarihan ng pambansang
pamahalaan ng Pilipinas, ito ay isang unitary na kung saan sakop ng kapanyarihan ng
pambansang pamahalaan ang mga lokal na pamahalaan sa bansa. Pinamumunuan at
pinamamahalaan ito ng isang Pangulo o Presidente na siyang pinuno ng bansa, katuwang ang
Pangalawang Pangulo.
Ang selyo ng Pilipinas (bilog na larawan) ay sumisimbolo sa pamahalaan ng Pilipinas.
Nagtataglay ito ng mga simbolo at kulay na may kinalaman sa kasaysayan ng bansa tulad ng
imahe ng leon na nagpapakita ng impluwensya ng Espanyol, agila naman para sa impluwensya ng
mga Amerikano. Mga emahe ng araw, tatlong bituin at mga kulay na bughaw, pula at puti na
katulad ng sa watawat ng Pilipinas.
Ang Palasyo ng Malakanyang ay ang opisyal na tirahan at tanggapan ng pangulo ng
Pilipinas. Sinisimbolo nito ang kapangyarihang pampanguluhan at ehekutibo ng ating bansa. Ito ay
matatagpuan sa kalye J.P. Laurel, San Miguel, Maynila, katabi nito ang Ilog Pasig.
KAHALAGAHAN NG PAMAHALAAN
Mahalaga sa isang bansa ang pagkakaroon ng pamahalaan. Kailangan ng isang bansa ang
pamahalaan upang maging maayos, mapayapa, at maunlad ito.
1. Pagpapanatili ng kapayapaan, kaligtasan at kaayusan
2. Pangangasiwa ng likas na yaman
3. Pagbibigay ng hanapbuhay
4. Pagbibigay ng serbisyong pampubliko
5. Pagpapanatili ng kultura at kasaysayan
GAWAIN 1: Isulat ang TAMA kung wasto ang isinasaad ng pangungusap at MALI kung ito ay
di-wasto.
______TAMA__1. Ang Pilipinas ay isang demokratikong bansa.
______TAMA___2. Pinagsisilbihan at pino-protektahan ng pamahalaan ang mamamayan
______MALI___3. Prime Minister ang tawag sa pinakamataas na pinuno ng pamahalaan ng Pilipinas.
______MALI___4. Hindi kayang panatilihin ang kaayusan ng bansa at hindi kayang tugunan ang
pangangailangan ng mga mamamayan nito.
_______TAMA__5. Ang mga opisyal o pinuno ng bansa ay pinipili sa pamamagitan ng pagboto ng
mga tao.
PERFORMANCE TASK 1: Kung ikaw ay pipili ng iyong nais na maging pangulo sa susunod na
halalan. Sino ang iyong pipiliin. Gumupit ng kanyang larawan. Idikit ito sa isang bond paper.
Isulat ang dahilan kung bakit siya ang iyong nais na maging pangulo ng ating bansa.
WEEK 2
MELCS: Nasusuri ang balangkas o istruktura ng pamahalaan ng Pilipinas
ARALIN: BALANGKAS NG PAMAHALAAN NG PILIPINAS: Pambansang Pamahalaan
Binubuo ang pmabansang pamahalaan ng Pilipinasng tatlong sangay: Ang mga ito ay anga
Sangay Ehekutibo o Tagapagpaganap, Sangay Lehislatura o Tagapagbatas, at Sangay Hudikatura o
Tagapaghukom. Ang pagkakaroon ng tatlong sangay ng pamahalaan ay nakabatay sa paniniwala
ng paghihiwalay ng kapangyarihan o separation of powers. Alinsunod nito, ang bawat sangay ng
pamahalaan ay may sariling gawain at kapangyarihan. May sadyang pagkakapantay-pantay ang
tatlong sangay. Bawat sangay ay may kapangyarihang bantayan at pigilan ang maaaring pang-
aabuso sa kapangyarihan ng bawat isa. Ang prosesong ito ay tinatawag na check and balance.
Gawain 1: Tukuyin kung PAMBANSA o LOKAL na antas ng pamahalaan ang may saklaw ng
sumusunod na mga sitwasyon.
_____________1. ugnayang panlabas
_____________2. koleksiyon ng basura
_____________3. mga asong pagala-gala
_____________4. pagtatayo ng mga paaralan
_____________5. pagpapataw ng parusa sa taong nagkasala
PERFORMANCE TASK 2: Kilalanin at isulat ang BUONG PANGALAN ng mga namumuno sa
ating bansa at sa inyong lugar.
ANTAS NG PAMAHALAAN
Pambansang Pamahalaan Pangalan
Pangulo ng Pilipinas
Ikalawang Pangulo ng Pilipinas
Senador (magbigay ng 1)
Kinatawan ng inyong distrito
sa kapulungan (Congressman)
Punong Hukom
Lokal na Pamahalaan Pangalan
Governador
Bise- Gobernador
Mayor
Kapitan
WEEK 4
MELCS: Nasusuri ang mga gampanin ng pamahalaan upang matugunan ang pangangailangan
ng bawat mamamayan
Aralin: Mga Gampanin ng Pamahalaan para sa kanyang mamamayan
______1. Ano ano ang nagtutulungan upang lubos na matugunan ang ating mga pangangailangan?
a. mga ospital c. mga pamilihan at paaralan
b. mga tindahan d. mga ahensiya ng pamahalaan
______2. Marami nang naitayong mga pampublikong pagamutan at paaralan sa bansa.
a. seguridad c. kagalingang panlipunan
b. katarungang panlipunan d. kaayusang pangkapayapaan
______3. Agad na sinusuri ng kaukulang ahensya ang mga dayuhang mandaragat na natatanaw na
nangingisda sa loob ng hangganan ng teritoryo ng Pilipinas.
a. seguridad c. kabutihang pampamilya
b. kagalingang panlipunan d. kaunlarang pang-ekonomiya
GAWAIN 2: Ang pamahalaan ay may apat na gampanin na itinalaga ng Saligang Batas, ito ay ang
panseguridad, kagalingang panlipunan, kagalingang pang-ekonomiya at katarungang panlipunan.
Suriin ang mga programa ng pamahalan na ipinatutupad ngayon at tukuyin kung anong gampanin
ito. Isulat sa patlang ang P kung panseguridad, KT kung katarungang panlipunan, KE kung
kagalingang pang-ekonomiya, at KG kung kagalingang panlipunan.
_____1. Libreng pabahay para sa mga mamayang nakatira sa mga estero at lansangan.
_____2. Pautang na may maliit na interes sa mga maliliit na negosyo.
_____3. Witness Protection Program ng Kagawaran ng Katarungan
_____4. Libreng edukasyon sa mga pamantasan.
_____5. Pagtatalga ng mga relocation sites upang manatiling ligtas sa banta ng panganib na dulot
ng kalamidad.
WEEK 5
MELCS: Nasusuri ang mga programa ng pamahalaan tungkol sa: (a) pangkalusugan (b) pang -
edukasyon (c) pangkapayapaan (d) pang -ekonomiya (e) pang -impraestruktura
Aralin: Mga Ahensiya ng pamahalaan na nagbibigay ng iba’t-ibang programa
Gawain 1: Pag-ugnayin ang mga ahensiya ng pamahalaan na nasa Hanay A at ang mga serbisyo o
paglilingkod na tinutugunan nito na nasa Hanay B. Isulat ang titik ng tamang sagot.
Sago A B
t
1. Department of Education a. Kalusugan
2. Department of Health b. Komunikasyon
3. Department of Trade and Industry c. Pagaayos ng mga kalsada
4. Department of Labor and Employment d. Pagsasaka at paghahaayupan
5. Department of Transportation e. Hanapbuhay
6. Philippine National Police f. Kaligtasan at kaayusan
7. Department of Public Works and Highways g. Kondisyon ng panahon
8. National Telecommunications Commission h. Transportasyon
9. Department of Agriculture i. Negosyo at kalakalan
10. Philippine Atmospheric, Geophysical and j. edukasyon
Astronomical Services Administration
PERFORMANCE TASK 3: Pumili ng isang ahensiya ng pamahalaan. Gumupit ng larawan o
artikulo (balita) tungkol sa programang ipinatupad ng ahensiya. Ipaliwanag ito. Gawin ito sa
isang bond paper.
Department of Public Works and Highways (DPWH)
Gawain 1: Isulat ang salitang KALUSUGAN kung ito ay bahagi ng programng pangkalusugan ng
pamahalaan at EDUKASYOn kung ito naman ay bahagi ng programang pang-edukasyon.
WEEK 7
MELCS: Nasusuri ang mga programa ng pamahalaan tungkol sa: (a) pangkalusugan (b) pang -
edukasyon (c) pangkapayapaan (d) pang -ekonomiya (e) pang -impraestruktura
Aralin: Mga Programang Pang-Kapayapaan at Pang-Ekonomiya at Pang-Impraestruktura
Gawain 1: Lagyan ng tsek (/) kung nakatutulong sa pagpapanatili ng kapayapaan at ekis (X) kung
hindi.
_____ 1. Kaguluhan sa Timog Mindanao
_____ 2. Pakikipagsabwatan sa mga magnanakaw
_____ 3. Banggaan ng motorsiklo at kotse sa kalsada
_____ 4. Paglalagay ng mga ilaw-trapiko sa malalaking kalye
_____ 5. Pagpapatupad ng mga polisiya hinggil sa kapayapaan
_____ 6. Negosasyong pangkapayapaan sa pagitan ng pamahalaan, mga makakaliwa, at
Bangsamoro Islamic Freedom Fighters
_____ 7. Pagpapaunlad ng kabuhayan ng mga kababaihan sa pamamagitan ng pananahi at
pagtitinda
_____ 8. Kaguluhan sa pagitan ng mga hukbong pandagat at banyagang mangingisda sa loob ng
dagat Pilipinas
Ang P141.8 bilyong badyet noong 2011 ay Ang Japan, sa pamamagitan ng Japan
ginawang P182.2 bilyong total budget para sa International Cooperation Agency, ay nagpondo na
impraestruktura ng gobyerno sa 2012 National halos Php46.88 bilyon para sa flood control at mga
Budget. Ito ay 25.6 bahagdang mas mataas kaysa sa proyekto sa irigasyon at mga daan sa buong bansa.
alokasyon nang 2011 at kumakatawan sa 1.6 Pinondohan nito ang pitong proyekto—apat para sa
bahagdan ng Gross Domestic Product kung DPWH, dalawa sa National Irrigation
ihahambing sa 1.4 bahagdan noong 2011. Administration, at isa na ipinatupad naman ng
DAR.
Ang Department of Public Works and
Highways (DPWH) ang nakakuha ng bulto ng Pinangangasiwaan naman ng National
badyet para sa impraestruktura, na sinundan ng Telecommunications Commission (NTC) ang
Department of Agriculture (DA) at ng Department paggamit ng mga makabagong teknolohiya na
of Agrarian Reform (DAR) para sa pagtatayo ng nakapagpapabilis sa komunikasyon ng mga tao.
farm-to-market roads, post-harvest facilities, at mga Nakatutulong sa mabilis na pag-uugnayan ng mga
pasilidad sa patubig. Ang Department of tao ang telepono, cellular at mobile phone,
Education (DepEd) ay nagtatayo at nagkumpuni ng computer, internet, at fax machine.
mga silid-aralan, pati na ang mga pasilidad para sa
tubig at sanitasyon sa mga pampublikong paaralan. Sa mga proyektong pang-impraestruktura ng
pamahalaan na ipinatupad at ipatutupad pa,
Pinahusay naman ng Department of inaasahan na pasisiglahin nito ang mga gawain sa
Transportation and Communication (DoTC) ang maraming lungsod at lalawigan. Ang mga
mga paliparan, daungan, at iba pang sistema ng trabahong lilikhain ay makatutulong sa
transportasyon. Sinimulan din ng Pasig River pagpapaangat ng kalidad ng pamumuhay ng mga
Rehabilitation Commission ang rehabilitasyon at Pilipino. Ang maraming trabaho ay
pagpapaunlad ng Ilog Pasig at kaakibat nitong mga nangangahulugan din ng mas maraming pagkain
estero. sa mesa, karagdagang kita para sa edukasyon ng
mga kabataan, at mas maraming gawain upang
sumigla ang mga komunidad.
WEEK 8
MELCS: Napahahalagahan (nabibigyang -halaga) ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan
Aralin: Kahalagahan ng Pagpapatupad ng Ibat-Ibang Programa ng Pamahalaan
Gawain 1: Hanapin ang mga sumusunod na salita o lipon ng mga salitang maaring mabuo. Gawing
gabay ang mga sumusunod na tanong. Isulat sa patlang ang tamang sagot. Gawin mo ito sa iyong
sagutang papel.
Paglilingkod sa mga bata at matatanda
Pagtulong sa mga biktima ng kalamidad 1. Aling gampanin ng pamahalaan ang
Pabahay pinangangalagaan ng National Housing
Pagtulong sa mga may Kapansanan Authority (NHA)?
Malinis at maayos na pagkain ________________________________
Transportasyon at Komunikasyon
2. Aling gampanin ng pamahalaan sumasakop 4. Ang pagtatalaga ng express lane sa mga
upang mapabilis ang pagluwas ng mga may kapansanan ay sagot sa paglilingkod na
produkto mula sa malalayong bayan? ito ng pamahalaan. _______________________
_____________________________________________ 5. Aling gampanin ng pamahalaan ang
3. Ang pagbibigay ng 20% diskwento sa mga tinutugunan ng abiso mula sa PAGASA?
senior citizen ay sakop ng paglilingkod na ito. ____________________________________________
___________________________________