Населување на Словените во

Македонија
За трајното населувањето на Словените во македонија дознаваме преку историските извори кои
ги опишуваат нападите на Солун. Најзначајниот извор за тие настани се Чудата на св. Димитрија
Солунски во две книги. Првата книга била напишана во периодот меѓу 610 и 620 година од
солунскиот архиепископ Јован додека другата во 680 од непознат автор. Во првата книга арх.Јован
го опишува првиот напад на Солун во 584 кој бил нападнат од петилјадна словенска војска. Се
смета дека тоа е годината кога словените започнале да се населуваат во Македонија. Во 586
година Словените заедно со Аварите (азиски номадски племиња кои се населиле во Панонија)
повторно од Дунав се упатиле на Југ и го нападнале Солун. Според Чудата оваа аваро словенска
војска броела околу 100.000 луѓе. Според легендата, христијанскиот светец великомаченик
Димитриј кој бил светец заштитник на градот им се појавил ан Солунјаните а тие охрабрени од
оваа појава успешно го одбраниле градот. Третиот напад на Солун се случил во vo 615/6 g. Toj za
prvpat poimeni~no identifikuva oddelni grupi Sloveni – Dragoviti, Sagudati, Velegeziti, Vajuniti i Berziti,
koi ve}e bile naseleni vo Makedonija i po{irokata okolina na Tesalonika. Obedinuvaweto na ovie
slovenski plemiwa vo sojuz predvoden od knezot Hacon za da se osvoi Tesalonika ja ilustrira tendencijata
za nivno zdru`eno voenopoliti~ko organizirawe. Sepak, ѕidinite na gradot i ovoj pat ostanale nesovladlivi
za Slovenite, a gra|anite uspeale da go zarobat i da go likvidiraat knezot Hacon.

Vo vtorata zbirka na ^udata na sv. Dimitrija za prvpat se spomenuva i intencijata na Slovenite po

osvojuvaweto na Tesalonika da se „naselat vo gradot, nosej}i gi so sebe i semejstvata“. Vakvata
konstatacija na anonimniot avtor, koj voedno gi identifikuva napa|a~ite kako „na{i sosedi Sloveni“,
implicira deka niz izminatite godini grupi na Sloveni postepeno se utvrdile na pogolemiot del od
teritorijata na Makedonija, koncentriraj}i gi svoite naselbi vo po{irokata okolina na Tesalonika.
Naselenite slovenski teritorii vo Makedonija, pokraj so poedine~nite plemenski imiwa, vo vizantiskite
izvori bile identifikuvani so op{toto ime „sklavinii“

Noviot napad na Slovenite na Tesalonika sledel vo 618 g., po prethodno obezbedenata logisti~ka
poddr{ka od Avarite. Silniot otpor na soluwanite, obezbedenite zalihi na `ito i hrana, kako i protokot od
more, bile presudni faktori {to go predodredile neuspehot na ovaa kratkotrajna slovensko-avarska
opsada na Tesalonika. Vo 30-tite godini od VII vek Slovenite prezele u{te eden neuspe{en obid da se
probijat vo Tesalonika, koristej}i go zemjotresot {to go pogodil gradot. Anonimniot avtor na ^udata na
sv. Dimitrija registrira u{te eden va`en moment, uka`uvaj}i deka „onie od spomenatite Sloveni, koi{to bea
blizu do nas, gi obznanuvaa so pesni ~udata, koi se izvr{ija od spasitelot na gradot i pobedonosecot“. Toj
pojasnuva deka vo toa vreme „re~isi sekoja godina gradot se sobira{e spokojno vo hramot spasitel na
du{ite na svojot pokrovitel, otkako gi spomnuva{e so himni tie neiska`ani ~uda, so radost obznanuvani i
od varvarite“. Vakvite svedo{tva poso~uvaat deka kultot na sv. Dimitrija vo Tesalonika zapo~nal da
prodira me|u Slovenite vo 85 okolinata na gradot u{te vo tekot na 30-tite godini od VII vek. Kultot,
vsu{nost, pretstavuval prvobitna etapa vo procesot na hristijanizacija na makedonskite Sloveni,
odigruvaj}i va`na uloga vo interakcijata pome|u soluwanite i Slovenite.

Tendencijata za politi~ka i voena mobilizacija na makedonskite Sloveni za osvojuvawe na Tesalonika vo

tekot na 70-tite godini od VII vek so seta serioznost se manifestirala so formiraweto na noviot voeno-
politi~ki sojuz, predvoden od „kralot“ (rex) na sklavinijata na Rinhinite, Prebond. Vo sojuzot, pokraj
Rinhinite, u~estvuvale i Strimoncite (Strumjanite), kon koi se priklu~ile i Sagudatite i Dragovitite. Ovoj
pat Slovenite mnogu popodgotveno pristapile kon planiraweto na napadot vrz Tesalonika, {to go ilustrira
zna~itelno povisokoto nivo na politi~ka organiziranost vo i pome|u samite sklavinii. Toa go alarmiralo
solunskiot prefekt, koj so izmama go zarobil Prebond pri negoviot prestoj vo Tesalonika. Prethodnoto
slobodno dvi`ewe na Prebond vo Tesalonika potvrduva deka vo izminatiot period bila vospostavena
mirna koegzistencija i interakcija pome|u elitite vo Tesalonika i vo sklaviniite. Potvrda za toa e peticijata
od pretstavnicite na slovenskite i od solunskite vode~ki lu|e do imperatorot Konstantin IV (668–685) za
osloboduvawe na Prebond. Prifatenite direktni pregovori pome|u imperatorot i slovenskite lideri
voedno ja ilustriraat serioznosta so koja vizantiskiot dvor mu pristapuval na politi~koto organizirawe na
Slovenite vo Makedonija. Toa go potvrduva i op{tiot alarm vo Vizantija, nastanat po dvete
posledovatelni begstva na Prebond od zato~eni{tvo, po {to sledela i negovata likvidacija. Vakvata
postapka na Vizantija go predizvikala gnevot na sojuzenite sklavinii, koi na 25 juli 677 g. izvr{ile opse`en
napad na Tesalonika od more i od kopno. Ovoj pat Slovenite bile voeno-strategiski mnogu popodgotveni,
raspolagaj}i i so sopstveno napraveni opsadni spravi. Me|utoa, projavenoto needinstvo vo samiot sojuz,
manifestirano i so povlekuvaweto na Strumjanite neposredno pred napadot, kako i obezbedenite
isporaki na `ito od Velegezitite vo Tesalija, se odrazilo na neuspehot i na ovoj posleden, izvorno
registriran, obid na Slovenite za osvojuvawe na Tesalonika.