Obliczenia stechiometryczne

Paulina Waćkowska
 Co
Na
Be Zu – czyli „na co będę zwracać uwagę”:

- podasz definicję pojęcia „obliczenia stechiometryczne”,

- dowiesz się, w jakim celu stosuje się obliczenia
stechiometryczne,
- wykonasz obliczenia związane ze stechiometrią wzoru
chemicznego.
 Obliczenia stechiometryczne
Obliczenia, w których interpretuje się równanie reakcji chemicznej
z wykorzystaniem prawa zachowania masy.

Poprawne zapisanie i odczytanie równania reakcji chemicznej

umożliwia uzyskanie wielu informacji na temat tej reakcji
oraz dokonanie potrzebnych obliczeń.

Niewłaściwie dobrana ilość substratów może spowodować

powstanie niewłaściwego produktu.
Z obliczeń stechiometrycznych korzysta się np. wtedy,
gdy podczas przygotowywania doświadczeń
pojawia się problem:

- jakiej ilości każdego z substratów należy użyć, aby przereagowały

całkowicie;

- jakiej ilości substratu należy użyć, aby otrzymać taką masę

produktu, jakiej potrzebujemy.
 Czy chcąc zbudować dom, powinniśmy wcześniej przygotować kosztorys
budowy?

 Czy aby przeprowadzić doświadczenie chemiczne, powinniśmy wcześniej

przygotować „kosztorys” tego eksperymentu? Jeśli tak, to co powinien on
zawierać?
Źródło: pixabay.com
Podręcznik do chemii 7 – MAC EDUKACJA
 Budowa domu
Na pewno wiecie, że budowa domu to bardzo kosztowne
przedsięwzięcie.
Zanim ją rozpoczniemy, niezbędne jest przygotowanie kosztorysu określającego
m.in. ilości i rodzaje niezbędnych materiałów.

Podobnie jest w chemii – przystępując do przeprowadzenia

doświadczenia chemicznego, powinniśmy wiedzieć, jakie ilości
substratów są niezbędne do otrzymania założonej ilości produktów.
Przed przystąpieniem do doświadczenia powinniśmy znać optymalne
ilości substancji niezbędnych do jego przeprowadzenia.
W tym celu m.in. wykonujemy obliczenia stechiometryczne.
Źródło: pixabay.com
Podręcznik do chemii 7 – MAC EDUKACJA
 W jaki sposób przeprowadzić obliczenia
związane ze stechiometrią wzoru chemicznego?
Krok 1. Wypisz dane i szukane.
Krok 2. Napisz i uzgodnij równanie reakcji chemicznej.
Krok 3. Odczytaj masy atomowe pierwiastków, a następnie oblicz masy cząsteczkowe.
Krok 4. Napisz w odpowiednich miejscach informacje wynikające z treści zadania
i równania reakcji chemicznej:
 Informacje wynikające z treści zadania (dane, szukane, ilość substancji) zapisz
nad równaniem reakcji;
 Ustalone masy atomowe i cząsteczkowe zapisz poniżej równania reakcji chemicznej.
Krok 5. Oblicz niewiadomą X, korzystając z proporcji.
Krok 6. Napisz odpowiedź.
 Czas na zadanie
Przykład 1. Oblicz, ile gramów siarczku magnezu powstanie
w wyniku reakcji chemicznej 6g magnezu z siarką.
Krok 1. Dane: Szukane:
mMg = 6g mMgS = ?

Krok 2. Mg + S MgS

Krok 3. mMg = 24 u
mS = 32 u
mMgS = mMg + mS = 24 u + 32 u = 56 u
 Krok 4. 6g x
Mg + S MgS
1 atom 1 cząsteczka
24 u 56 u

Substancje jonowe nie tworzą cząsteczek, ale do obliczeń

stechiometrycznych używa się terminu cząsteczka.

Krok 5. 6g x 6 g x 56 u
= x=
1 x 24 u 1 x 56 u 24 u

x = 14 g mMgS = 14 g

Krok 6. W reakcji chemicznej 6 g magnezu z siarką powstanie 14 g siarczku magnezu.

Źródło: pixabay.com
 Rusz głową

Rozwiąż
Zadanie 1. Oblicz, ile gramów siarczku żelaza(II)
powstanie w reakcji 8 g siarki z żelazem.
 Odpowiedź
Dane: Szukane:
mS = 8 g mFeS = ?
S + Fe FeS
mS = 32 u
mFe = 56 u
mFeS = mS + mFe = 32 u + 56 u = 88 u
8g x
S + Fe FeS
1 atom 1 cząsteczka
32 u 88 u
8g x 8 g x 88 u
= x= x = 22 g mFeS = 22 g
32 u 88 u 32 u

Odp. W reakcji żelaza z 8 g siarki powstaną 22 g siarczku żelaza(II).

Źródło: pixabay.com
 Rusz głową

Zadanie 2. Ile kilogramów krzemu można otrzymać

w wyniku reakcji tlenku krzemu(IV) z 1,2 kg węgla
w piecu elektrycznym. Drugim produktem tej reakcji
chemicznej jest tlenek węgla(II).
 Odpowiedź
Dane: Szukane:
mC = 1,2 kg mSi = ?

SiO2 + C Si + CO Równanie reakcji należy uzgodnić: SiO2 + 2 C Si + 2 CO

mC = 12 u
mSi = 28 u 1,2 kg x
SiO2 + 2 C Si + 2 CO
2 atomy 1 atom
2 x 12 u = 24 u 1 x 28 u

1,2 kg x 1,2 kg x 28 u
= x= x = 1,4 kg mSi = 1,4 kg
24 u 28 u 24 u

Odp. W reakcji tlenku krzemu(IV) z 1,2 kg węgla powstanie 1,4 kg krzemu.

 Rusz głową

Zadanie 3. W reakcji tlenku żelaza(III) z węglem

powstało 66 g tlenku węgla(IV). Oblicz, ile gramów
tlenku żelaza(III) wzięło udział w tej reakcji chemicznej.
 Odpowiedź
Dane: Szukane:
mCO2 = 66 g mFe2O3 = ?

Fe203 + C Fe + CO2 Równanie należy uzgodnić: 2 Fe203 + 3 C 4 Fe + 3 CO2

mC = 12 u
mO = 16 u
mCO2 = mC + 2 x mO = 12 u + 2 x 16 u = 12 u + 32 u = 44 u

mFe = 56 u
mO = 16 u
mFe2O3 = 2 x mFe + 3 x mO = 2 x 56 u + 3 x 16 u = 112 u + 48 u= 160 u

x 66 g
2 Fe203 + 3 C 4 Fe + 3 CO2
2 cząsteczki 3 cząsteczki
2 x 160 u = 320 u 3 x 44 u = 132 u
 Odpowiedź
x 66 g
2 Fe203 + 3 C 4 Fe + 3 CO2
2 cząsteczki 3 cząsteczki
2 x 160 u = 320 u 3 x 44 u = 132 u

x 66 g 66 g x 320 u
= x= x = 160 g mFe2O3= 160g
320 u 132 u 132 u

Odp. W tej reakcji chemicznej wzięło udział 160 g tlenku żelaza(III).

 W skrócie
 Odpowiednie przeprowadzenie obliczeń stechiometrycznych pozwala
ustalić:
- jakich ilości substancji należy użyć, aby przereagowały one ze sobą
całkowicie;
- Jaka masa substratu jest niezbędna, aby otrzymać założoną ilość produktu.
 Uprzednie planowanie doświadczeń pozwala zredukować ilość użytych
substancji, przez co zmniejsza się ilość odpadów poreakcyjnych. Dzięki
temu zabiegowi chronimy środowisko.

Źródło: pixabay.com
 Podsumowanie
Po dzisiejszej lekcji potrafisz:
- wyjaśnić pojęcie „obliczenia stechiometryczne”,
- wyjaśnić, w jakim celu stosuje się obliczenia stechiometryczne,
- wykonać obliczenia związane ze stechiometrią wzoru
chemicznego.
Brawo Ty!!
Dziękuję za uwagę