Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 16
Imię i nazwisko ....................................................
Gleby. Biosfera.

1 Wpisz w pustych miejscach schematu brakujące czynniki glebotwórcze. ( ... / 2 p.)

2 Wyjaśnij różnicę między żyznością gleby a jej urodzajnością. Następnie wymień ( ... / 2 p.)

dwa czynniki wpływające na żyzność gleby.

3 Uporządkuj procesy A–G w kolejności chronologicznej. ( ... / 3 p.)
A. Wietrzenie skał.
B. Proces glebotwórczy.
C. Tworzenie się pokryw lessowych.
D. Uprawianie pszenicy.
E. Wywiewanie pyłu lessowego.
F. Działalność akumulacyjna wiatru.
G. Powstawanie gleb.
___ – E – ___ – ___ – B – ___ – ___
4 Przyporządkuj procesom glebotwórczym (A–C) właściwe opisy wybrane spośród ( ... / 3 p.)

podanych (1–4).
A. Bielicowanie.
B. Oglejenie.
C. Lateryzacja.
1. Szybki rozkład szczątków organicznych zachodzący w wilgotnym i gorącym klimacie.
2. Wymywanie w głąb gleby związków mineralnych i organicznych, w wyniku czego
tworzą się w niej poziom wymywania i poziom wmywania.
3. Odtlenianie związków mineralnych znajdujących się w glebie, w wyniku czego
powstają gleby o sinoniebieskiej barwie.
A. ___ B. ___ C. ___
5 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 4 p.)

1. Każda gleba składa się z warstw nazywanych profilami glebowymi. P F

Fazę ciekłą gleby stanowi woda, w której są rozpuszczone związki
2. P F
mineralne i organiczne.
Rozkład obumarłych szczątków organicznych przy udziale bakterii
3. P F
i grzybów jest nazywany humifikacją.
4. Poziom wmywania jest jaśniejszy od poziomu wymywania. P F
5. Skała macierzysta znajduje się tuż pod poziomem ściółki. P F
6 Rozpoznaj, które z podanych gleb należą do gleb strefowych, a które – do gleb ( ... / 2 p.)

śródstrefowych. Wpisz we właściwych kolumnach tabeli nazwy wybrane spośród

podanych.
bielice, rędziny, czarnoziemy, gleby bagienne, czarne ziemie, gleby brunatne,
gleby tundrowe, szaroziemy pustynne, gleby inicjalne, gleby ferralitowe, mady rzeczne
Gleby strefowe Gleby śródstrefowe

Grupa A | strona 1 z 2
Grupa A | strona 2 z 2
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 16
Imię i nazwisko ....................................................
Gleby. Biosfera.

1 Wpisz w pustych miejscach schematu brakujące czynniki glebotwórcze. ( ... / 2 p.)

2 Wyjaśnij różnicę między żyznością gleby a jej urodzajnością. Następnie wymień ( ... / 2 p.)

dwa czynniki wpływające na urodzajność gleby.

3 Uporządkuj procesy A–G w kolejności chronologicznej. ( ... / 3 p.)
A. Proces glebotwórczy.
B. Tworzenie się pokryw lessowych.
C. Wywiewanie pyłu lessowego.
D. Działalność akumulacyjna wiatru.
E. Powstawanie gleb.
F. Uprawianie pszenicy.
G. Wietrzenie skał.
___ – ___ – D – ___ – ___ – E – ___
4 Przyporządkuj procesom glebotwórczym (A–C) właściwe opisy wybrane spośród ( ... / 3 p.)

podanych (1–4).
A. Brunatnienie.
B. Płowienie.
C. Ferralityzacja.
1. Szybki rozkład szczątków organicznych oraz wypłukiwanie z gleby większości
minerałów.
2. Stopniowy rozkład złożonych związków chemicznych, podczas którego są uwalniane
związki glinu i żelaza nadające glebie brunatną barwę.
3. Wymywanie składników ilastych w głąb gleby.
A. ___ B. ___ C. ___
5 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 4 p.)

Gleba jest zewnętrzną powłoką litosfery o grubości od kilku

1. P F
centymetrów do kilku metrów.
Przemiana związków organicznych w związki mineralne nosi
2. P F
nazwę mineralizacji.
3. Miarą urodzajności gleby są zbiory. P F
4. Skałą macierzystą rędziny są skały węglanowe. P F
5. Mady rzeczne są mniej żyzne od gleb bielicowych. P F
6 Rozpoznaj, które z podanych gleb należą do gleb strefowych, a które – do gleb ( ... / 2 p.)

śródstrefowych. Wpisz we właściwych kolumnach tabeli nazwy wybrane spośród

podanych.
terra rossa, mady rzeczne, czarnoziemy, gleby bagienne, czarne ziemie, gleby płowe,
gleby tundrowe, szaroziemy pustynne, gleby górskie, gleby kasztanowe, rędziny
Gleby strefowe Gleby śródstrefowe

Grupa B | strona 1 z 2
Grupa B | strona 2 z 2