3.

7 Budowa i funkcje liści

Funkcje:

● Wytwarzanie związków organicznych w procesie fotosyntezy

● Transpiracja czyli wyparowywanie wody z rośliny
● Wymiana gazowa między wnętrzem rośliny a środowiskiem zewnętrznym

Budowa morfologiczna:

Liście ogonkowe: paprocie, rośliny dwuliścienne Liście bezogonkowe: rosliny jednoliścienne

● Blaszka liściowa- płaska i cienka, ma duża powierzchnie dzięki temu pozwala na optymalne wykorzystanie
słońca oraz efektowna transpilacje
● Ogonek liściowy- łaczy blaszke liśćiowa z nasada liścia i ustawia liśc w odpowiednim położeniu wzg słońca
● Nasada liścia- rozszerzona, spłaszczona struktura łaczaca liśc z łodyga
● Użyłkowanie/ unerwienie- może być siatkowe, pierzaste (r. dwuliścienne) lub równoległe( r. jednoliścienne)

Rodzaje liści:

Liście pojedyncze:

Liście zlozone:

Ulistenie- sposób ułożenia liści na łodydze

BUDOWA ANATOMICZNA LIŚCIA

BUDOWA ANATOMICZNA LIŚCIA SOSNY-ROŚLINY SZPILKOWE

Ma cechy kseromorficzne, czyli adaptacyjne do warunków suszy fizjologicznej. Dlatego mają ograniczoną transpirację

● Aparaty szparkowe umiejscowione w zagłębieniach epidermy

● Epiderma zbudowana z grubej warstwy kutikuli
● Silnie zredukowana blaszka liściowa czyli mała powierzchnia wyparowywania.

Formy ekologiczne roślin- zróżnicowanie budowy anatomicznej i fizjologii roślin

● Hydrofity- rośliny wodne,

▪ liście delikatne i cienkie;

▪ słabo wykształcona kutikula umożliwia pochłanianie wody bezpośrednio z otoczenia

▪ aparaty szparkowe tylko na liściach powierzchni

▪ słaby system korzeniowy

🞈 zawilec gajowy, piżmaczek wiosenny, gloksyna ogrodowa

● Higrofity -rośliny wilgociolubne

▪ Cienkie blaszki liściowe, przystosowane do transpiracji w warunkach dużej wilgotności gleb i
powietrza
▪ Cienka warstwa kutikuli i żywymi włoskami zwiększającymi powierzchnię parowania
 ▪ Stale otwarte aparaty szparkowe

● Mezofity-rośliny o przeciętnych wymaganiach, tu należy większość roślin

▪ Liście są przystosowane do regulowania transpiracji w zależności od aktualnej dostępności wody

▪ Lilak pospolity

● Kserofity- żyją w środowisku suchym; wysoka odporność na susze

▪ Sukulenty- rośliny magazynujące wodę w łodygach lub liściach

🞈 Baobab, sedum rubrotinctum

▪ Sklerofity- rośliny o twardych pędach, ograniczające maksymalnie parowanie

🞈 Rozwinięty i głęboki system korzeniowy

🞈 Gruba warstwa kutykuli

Modyfikacje liści:

● Liście pułapkowe np. muchołówek

Wyspecjalizowane w chwytaniu i trawieniu drobnych zwierząt (owadów) dzięki zjadaniu owadów uzupełnia
ja niedobór azotu
● Ciernie np. opuncji, kaktusów
Silnie zdrewniałe sztywne i zaostrzone. funkcja obronna
● Liście spichrzowe np. kapusta
Grube mięsiste i bogate w miękisz spichrzowy. Funkcja zapasowa
● Liściaki np. akacja, palma
Przekształcone ogonki liściowe które pełnią funkcję asymilacyjną
● Wąsy czepne np. wyjka
U roślin pnących, są wiotkimi i cienkimi fragmentami liści które umożliwiają roślinie owijanie się wokół
podpory
● Pochwy kwiatostanowe np. anturium (r. jednoliścienna)
Duże barwne, otaczają niepozorne kwiatostany przywabiają do nich zwierzęta zapylające f. powabni
● Liście łuskowate np. drzewa, lilak
Suche, bezzielne, bogate w sklerenchymę. Ochraniają związki liści lub kwiatów