Professional Documents
Culture Documents
Hµ néi - 2008
Tcvn 2245 : 1999
2
Tcvn 2245 : 1999
TCVN 2245 : 1999 hoµn toµn t¬ng ®¬ng víi ISO 286-2 : 1988.
Tiªu chuÈn nµy ®îc chuyÓn ®æi n¨m 2008 tõ Tiªu chuÈn ViÖt
Nam cïng sè hiÖu thµnh Tiªu chuÈn Quèc gia theo quy ®Þnh t¹i
Kho¶n 1 §iÒu 69 cña LuËt Tiªu chuÈn vµ Quy chuÈn kü thuËt vµ
®iÓm a kho¶n 1 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 127/2007/N§-CP ngµy
1/8/2007 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu
cña LuËt Tiªu chuÈn vµ Quy chuÈn kü thuËt.
3
Tcvn 2245 : 1999
4
Tcvn 2245 : 1999
1 Ph¹m vi ¸p dông
Tiªu chuÈn nµy qui ®Þnh c¸c trÞ sè sai lÖch giíi h¹n sai lÖch trªn ES (cña lç), es (cña trôc) vµ sai
lÖch díi EI (cña lç), ei (cña trôc) (xem H×nh 1) cho c¸c miÒn dung sai th«ng dông cña lç vµ trôc
®îc tÝnh theo sè liÖu trong TCVN 2244:1999.
Chó thÝch – Trong c¸c b¶ng vÒ sai lÖch giíi h¹n, trÞ sè trªn ES hay es ®îc tr×nh bµy trªn trÞ sè sai lÖch
díi EI hay ei, trõ miÒn dung sai JS vµ js ®èi xøng qua ®êng kh«ng.
Tiªu chuÈn nµy qui ®Þnh mét hÖ thèng ISO vÒ dung sai vµ sai lÖch ¸p dông cho c¸c chi tiÕt cã bÒ
mÆt tr¬n.
CÇn lu ý r»ng: ThuËt ng÷ chung lç hoÆc trôc dïng trong tiªu chuÈn nµy cã thÓ coi nh kho¶ng
kh«ng gian n»m gi÷a hai mÆt song song (hoÆc mÆt ph¼ng tiÕp tuyÕn) cña mét chi tiÕt bÊt kú, nh lµ
chiÒu réng cña r·nh hay chiÒu dµy cña then (TCVN 2244:1999).
T¬ng tù, thuËt ng÷ lç vµ trôc th«ng dông ®îc gi¶i thÝch lµ ®Ó t¹o ra sù lựa chän réng r·i c¸c sai
lÖch giíi h¹n thÝch hîp cho rÊt nhiÒu yªu cÇu kh¸c nhau.
C¸c th«ng tin kh¸c vÒ thuËt ng÷, ký hiÖu, c¬ së cña hÖ thèng (xem TCVN 2244:1999).
Nh÷ng chó thÝch vÒ tr×nh bµy c¸c B¶ng 2 ®Õn 32 ®îc giíi thiÖu trong ®iÒu 7).
5
Tcvn 2245 : 1999
TCVN 2244:1999 (ISO 286-1:1988) HÖ thèng ISO vÒ dung sai vµ l¾p ghÐp – C¬ së cña dung sai,
sai lÖch vµ l¾p ghÐp.
TCVN 1829 Lùa chän miÒn dung sai cho môc ®Ých chung.
TrÞ sè cña c¸c cÊp dung sai tiªu chuÈn IT1 ®Õn IT18 ®îc tr×nh bµy trong B¶ng 1.
C¬ së vµ ¸p dông hÖ thèng ISO vÒ dung sai l¾p ghÐp, xem TCVN 2244:1999.
§èi víi trÞ sè cña c¸c cÊp dung sai tiªu chuÈn IT0 vµ IT01 xem TCVN 2244:1999, Phô lôc A, B¶ng
A.2.
Trong H×nh 2 vµ H×nh 3 biÓu diÔn kh¸i qu¸t c¸c bËc dung sai cña lç ®îc qui ®Þnh trong tiªu chuÈn
nµy.
§iÒu cÇn chó ý lµ thùc tÕ c¸c bËc dung sai tr×nh bµy trong H×nh 2 vµ H×nh 3 vµ c¸c sai lÖch giíi h¹n
cña chóng trong c¸c B¶ng 2 ®Õn B¶ng 16 kh«ng ®a ra c¸c híng cô thÓ vÒ viÖc chän lùa c¸c bËc
6
Tcvn 2245 : 1999
dung sai cho c¸c øng dông bÊt kú nµo ®ã. C¸c chØ dÉn cho viÖc chän lùa bËc dung sai theo ISO
1829.
Chó thÝch – Mét sè bËc dung sai chØ ®îc qui ®Þnh cho mét ph¹m vi h¹n chÕ c¸c kho¶ng kÝch thíc danh
nghÜa. §èi víi c¸c th«ng tin kh¸c, xem ®iÒu 7.1.
C¸c bËc dung sai cña trôc qui ®Þnh trong tiªu chuÈn nµy ®îc tr×nh bµy kh¸i qu¸t trong H×nh 4 vµ
H×nh 5.
§iÒu cÇn chó ý lµ thùc tÕ c¸c bËc dung sai tr×nh bµy trong H×nh 4 vµ H×nh 5 vµ c¸c sai lÖch giíi h¹n
cña chóng trong c¸c B¶ng 17 ®Õn B¶ng 32 kh«ng ®a ra c¸c híng cô thÓ vÒ viÖc lùa chän c¸c bËc
dung sai cho c¸c øng dông bÊt kú nµo ®ã. C¸c chØ dÉn cho viÖc lùa chän bËc dung sai ®îc nªu
trong ISO 1829.
Chó thÝch – Mét sè cÊp dung sai chØ ®îc qui ®Þnh cho mét ph¹m vi h¹n chÕ c¸c kho¶ng kÝch thíc danh
nghÜa. §èi víi c¸c th«ng tin kh¸c xem ®iÒu 7.1.
7
Tcvn 2245 : 1999
B¶ng 1 – TrÞ sè cÊp dung sai tiªu chuÈn IT ®èi víi kÝch thíc danh nghÜa ®Õn 3150 mm1)
Chó thÝch – B¶ng nµy ®îc lÊy tõ TCVN 2244:1999 ®a vµo tiªu chuÈn nµy ®Ó dÔ n¾m v÷ng và sö dông
hÖ thèng.
1)TrÞ sè c¸c cÊp dung sai tiªu chuÈn IT01 vµ IT0 ®èi víi c¸c kÝch thíc danh nghÜa nhá h¬n hoÆc bằng 500 mm ®îc
tr×nh bµy trong TCVN 2244:1999, Phô lôc A, B¶ng 5.
2) TrÞ sè c¸c cÊp dung sai tiªu chuÈn IT1 ®Õn vµ bao gåm IT5 ®èi víi c¸c kÝch thíc danh nghÜa trªn 500
mm bao gåm cho c¶ øng dông thùc nghiÖm.
3) C¸c cÊp dung sai tiªu chuÈn IT14 ®Õn vµ bao gåm IT18 kh«ng ®îc dïng cho kÝch thíc danh nghÜa nhá
h¬n hoÆc b»ng 1 mm.
8
Tcvn 2245 : 1999
H×nh 2 – BiÓu diÔn kh¸i qu¸t c¸c dung sai cña lç ®èi víi c¸c kÝch thước danh nghÜa nhá h¬n
hoÆc b»ng 500 mm
H×nh 3 – BiÓu diÔn kh¸i qu¸t c¸c dung sai cña lç ®èi víi c¸c kÝch thíc danh nghÜa
Chó thÝch – C¸c dung sai tr×nh bµy trong khung dïng cho thùc nghiÖm.
9
Tcvn 2245 : 1999
H×nh 5 – BiÓu diÔn kh¸i qu¸t c¸c bËc dung sai cña trôc ®èi víi c¸c
kÝch thíc danh nghÜa lín h¬n 500 mm vµ nhá h¬n hoÆc b»ng 3150 mm.
Chó thÝch – C¸c bËc dung sai tr×nh bµy trong khung dïng cho thùc nghiÖm.
7.1 C¸c trÞ sè sai lÖch giíi h¹n ®èi víi c¸c sai lÖch c¬ b¶n øng víi c¸c bËc dung sai cã thÓ tÝnh
®îc trªn c¬ së sè liÖu ®· nªu trong TCVN 2244:1999 nhng kh«ng ®a vµo b¶ng, khi ®ã c¸c «
chøa c¸c trÞ sè nµy trong c¸c b¶ng ®îc ®Ó trèng.
7.2 Mét kho¶ng ph©n c¸ch nhá n»m ngang ®îc ®a vµo trong c¸c b¶ng ®Ó ph©n biÖt gi÷a c¸c trÞ
sè sai lÖch giíi h¹n ®îc tÝnh trªn c¬ së c¸c sè liÖu kh¸c nhau cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa nhá
h¬n hoÆc b»ng 500 mm vµ lín h¬n 500mm.
10
Tcvn 2245 : 1999
1) Kh«ng qui ®Þnh c¸c sai lÖch c¬ b¶n A, B vµ C cho c¸c kÝch thí danh nghÜa lín h¬n 500 mm.
2) C¸c sai lÖch c¬ b¶n A vµ B kh«ng ®îc dïng cho bÊt kú dung sai tiªu chuÈn nµo ®èi víi c¸c kÝch thíc
danh nghÜa nhá h¬n hoÆc b»ng 1mm.
1) Không quy định các sai lệch cơ bản A, B và C cho các kích thước danh nghĩa lớn hơn 500 mm.
2) Các sai lệc cơ bản A và B không được dùng cho bất kỳ dung sai tiêu chuẩn nào đối với các kích thước danh
nghĩa nhỏ hơn hoặc bằng 1 mm.
11
Tcvn 2245 : 1999
1) Sai lÖch c¬ b¶n trung gian CD ®îc qui ®Þnh chñ yÕu cho c¸c c¬ khÝ chÝnh x¸c vµ kü nghÖ ®ång hå. NÕu
cÇn c¸c bËc dung sai ®îc t¹o ra tõ sai lÖch c¬ b¶n nµy cho c¸c kich thíc danh nghÜa kh¸c, cã thÓ ®îc
tÝnh theo TCVN 2244:1999.
12
Tcvn 2245 : 1999
1) Sai lÖch c¬ b¶n trung gian EF ®îc qui ®Þnh chñ yÕu cho c¸c c¬ khÝ chÝnh x¸c vµ kü nghÖ ®ång hå. NÕu
cÇn c¸c bËc dung sai ®îc t¹o ra tõ sai lÖch c¬ b¶n nµy cho c¸c kich thíc danh nghÜa kh¸c, cã thÓ ®îc
tÝnh theo TCVN 2244:1999.
13
Tcvn 2245 : 1999
1) Sai lÖch c¬ b¶n trung gian FG ®îc qui ®Þnh chñ yÕu cho c¸c c¬ cÊu chÝnh x¸c vµ kü nghÖ ®ång hå. NÕu
cÇn, c¸c bËc dung sai ®îc t¹o ra tõ sai lÖch c¬ b¶n nµy cho c¸c kích thíc danh nghÜa kh¸c, cã thÓ ®îc
tÝnh theo TCVN 2244:1999.
14
Tcvn 2245 : 1999
1) C¸c cÊp dung sai IT14 ®Õn vµ bao gåm IT18 kh«ng ®îc dïng cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa nhá h¬n
hoÆc b»ng 1 mm.
2) C¸c trÞ sè trong khung ®èi víi c¸c cÊp dung sai IT1 ®Õn vµ bao gåm IT15, cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa
lín h¬n 500 mm vµ nhá h¬n hoÆc b»ng 3150 mm ®îc dµnh cho øng dông thùc nghiÖm.
15
16
.
Tcvn 2245 : 1999
1) C¸c bËc dung sai J9, J10, … ®èi xøng qua ®êng kh«ng. §èi víi c¸c trÞ sè nµy, xem JS9, JS10,…
2) Kh«ng qui ®Þnh c¸c sai lÖch cña K øng víi c¸c cÊp dung sai trªn IT8 cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa lín
h¬n 3 mm.
17
Tcvn 2245 : 1999
1) C¸c bËc dung sai N9, N10 vµ N11 kh«ng ®îc dïng cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa nhá h¬n hoÆc b»ng
1mm.
18
Tcvn 2245 : 1999
19
Tcvn 2245 : 1999
20
Tcvn 2245 : 1999
21
Tcvn 2245 : 1999
1) Kh«ng ®a vµo b¶ng c¸c bËc dung sai tõ T5 ®Õn vµ bao gåm T8 cña c¸c kÝch thíc danh nghÜa
nhá h¬n hoÆc b»ng 24 mm. Nªn dïng c¸c bËc dung sai U5 ®Õn vµ bao gåm U8 ®Ó thay thÕ. Tuy nhiªn,
nếu ®Æc biÖt cÇn c¸c bËc dung sai T5 ®Õn vµ bao gåm T8, chóng cã thÓ ®îc tÝnh dùa vµo sè liÖu nªu
trong TCVN 2244:1999.
22
Tcvn 2245 : 1999
1) Kh«ng qui ®inh c¸c sai lÖch c¬ b¶n V, X vµ Y cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa lín h¬n 500 mm.
2) Kh«ng ®a vµo b¶ng c¸c bËc dung sai V5 ®Õn vµ bao gåm V8 cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa nhá h¬n
hoÆc b»ng 14mm. Nªn dïng c¸c dung sai X5 ®Õn vµ bao gåm X8 ®Ó thay thÕ. Tuy nhiªn, nÕu thËt cÇn thiÕt
c¸c bËc dung sai tõ V5 ®Õn vµ bao gåm V8, cã thÓ ®îc tÝnh dùa vµo TCVN 2244:1999.
3) Kh«ng ®a vµo b¶ng c¸c bËc dung sai tõ Y6 ®Õn vµ bao gåm Y10 cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa nhá
h¬n hoÆc b»ng 18 mm. Nªn dïng c¸c bËc dung sai Z6 ®Õn vµ bao gåm Z10 ®Ó thay thÕ. Tuy nhiªn, nÕu ®Æc
biÖt cÇn thiÕt c¸c bËc dung sai tõ Y6 ®Õn vµ bao gåm Y10, cã thÓ ®îc tÝnh dùa vµo TCVN 2244:1999.
23
Tcvn 2245 : 1999
1)Kh«ng qui ®Þnh c¸c sai lÖch c¬ b¶n Z vµ ZA cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa lín h¬n 500 mm.
24
Tcvn 2245 : 1999
1) Kh«ng qui ®Þnh c¸c sai lÖch c¬ b¶n ZB vµ ZC cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa lín h¬n 500 mm.
25
Tcvn 2245 : 1999
26
Tcvn 2245 : 1999
1) Sai lÖch c¬ b¶n trung gian cd ®îc qui ®Þnh chñ yÕu cho c¸c c¬ cÊu c¬ khÝ chÝnh x¸c vµ kü nghÖ ®ång hå.
NÕu cÇn, c¸c bËc dung sai ®îc t¹o ra tõ sai lÖch c¬ b¶n nµy cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa kh¸c cã thÓ
®îc tÝnh theo TCVN 2244:1999.
27
Tcvn 2245 : 1999
28
Tcvn 2245 : 1999
1) Sai lÖch c¬ b¶n trung gian fg ®îc qui ®Þnh chñ yÕu cho c¸c c¬ cÊu c¬ khÝ chÝnh x¸c vµ kü nghÖ ®ång hå.
NÕu cÇn, c¸c bËc dung sai ®îc t¹o ra tõ sai lÖch c¬ b¶n nµy cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa kh¸c cã thÓ
®îc tÝnh theo TCVN 2244:1999.
29
Tcvn 2245 : 1999
30
Tcvn 2245 : 1999
1) C¸c cÊp dung sai tõ IT14 ®Õn vµ bao gåm IT16 kh«ng ®îc dïng cho kÝch thíc danh nghÜa nhá h¬n
hoÆc b»ng 1 mm.
2) C¸c trÞ sè trong khung ®èi víi c¸c cÊp dung sai IT1 ®Õn vµ bao gåm IT5 cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa
lín h¬n 500 mm vµ nhá h¬n hoÆc b»ng 3150 mm ®îc dïng trong thùc nghiÖm.
31
32
1) Khi c¸c trÞ sè cña j5, j6 vµ j7 ®îc viÕt díi d¹ng x th× chóng gièng nh c¸c bËc dung sai js5, js6 hoÆc
js7 víi cïng kho¶ng kÝch thíc danh nghÜa.
33
Tcvn 2245 : 1999
34
Tcvn 2245 : 1999
35
Tcvn 2245 : 1999
36
Tcvn 2245 : 1999
37
Tcvn 2245 : 1999
.1) Kh«ng ®a vµo b¶ng c¸c bËc dung sai t5 ®Õn vµ bao gåm t8 cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa nhá h¬n
hoÆc b»ng 24 mm. Nªn dïng c¸c dung sai U5 ®Õn vµ bao gåm U8 ®Ó thay thÕ. Tuy nhiªn, nÕu ®Æc biÖt cÇn
thiÕt, c¸c bËc dung sai tõ t5 ®Õn vµ bao gåm t8 cã thÓ ®îc tÝnh theo TCVN 2244:1999.
38
Tcvn 2245 : 1999
1) Kh«ng qui ®Þnh c¸c sai lÖch c¬ b¶n v, x vµ y cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa lín h¬n 500 mm.
2) Kh«ng ®a vµo b¶ng c¸c bËc dung sai v5 ®Õn vµ bao gåm v8 cho c¸c kÝch thíc c¬ b¶n nhá h¬n hoÆc
b»ng 14 mm. Nªn dïng c¸c bËc dung sai x5 ®Õn vµ bao gåm x8 ®Ó thay thÕ. Tuy nhiªn, nÕu ®Æc biÖt cÇn
thiÕt, c¸c bËc dung sai v5 ®Õn vµ bao gåm v8 cã thÓ ®îc tÝnh dùa vµo TCVN 2244:1999.
3) Kh«ng ®a vµo b¶ng c¸c bËc dung sai y6 ®Õn vµ bao gåm y10 cho c¸c kÝch thíc c¬ b¶n nhá h¬n hoÆc
b»ng 18 mm. Nªn dïng c¸c bËc dung sai z6 ®Õn vµ bao gåm z10 ®Ó thay thÕ. Tuy nhiªn, nÕu ®Æc biÖt cÇn
thiÕt, c¸c bËc dung sai tõ y6 ®Õn vµ bao gåm y10 cã thÓ ®îc tÝnh dùa vµo TCVN 2244:1999.
39
Tcvn 2245 : 1999
1) Kh«ng qui ®Þnh c¸c sai lÖch c¬ b¶n z vµ za cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa lín h¬n 500 mm.
40
Tcvn 2245 : 1999
1) Kh«ng qui ®Þnh c¸c sai lÖch c¬ b¶n zb vµ zc cho c¸c kÝch thíc danh nghÜa lín h¬n 500 mm.
41
Tcvn 2245 : 1999
Phô lôc A
(tham kh¶o)
Xem l¹i b»ng ®å thÞ c¸c miÒn dung sai cña lç vµ trôc
Xem l¹i b»ng ®å thị mét tËp hîp réng r·i c¸c miÒn dung sai cña lç ®îc nªu trªn c¸c H×nh 6 vµ
H×nh 7. H×nh 6 tr×nh bµy c¸c bËc dung sai ë d¹ng c¸c sai lÖch c¬ b¶n (A ®Õn ZC), trong khi ®ã H×nh
7 tr×nh bµy c¸c bËc dung sai ë d¹ng c¸c cÊp dung sai tiªu chuÈn (IT5 ®Õn IT11). H×nh 6 vµ H×nh 7
kh«ng chøa ®ñ tÊt c¶ c¸c bËc dung sai ®· qui ®Þnh trong tiªu chuÈn nµy vµ ®å thÞ c¸c miÒn dung sai
cña lç ®îc lËp thµnh b¶ng c¸c cã chi tiÕt ®Æc biÖt.
§Ó so s¸nh, c¸c bËc dung sai ®a ra trong H×nh 6 vµ H×nh 7 minh ho¹ c¸c trÞ sè ES, EI, vµ IT ®îc
tÝnh cho kho¶ng kÝch thíc danh nghÜa tõ 6 ®Õn 10 mm. Trong b¶ng ®å thÞ c¸c miÒn dung sai cña
lç, kh«ng cã c¸c trÞ sè trªn (ES, EI, IT) ®îc tÝnh cho kho¶ng kÝch thíc danh nghÜa nµy ®èi víi c¸c
sai lÖch c¬ b¶n T, V vµ Y, vµ ®Ó so s¸nh, chóng ®îc tÝnh cho kho¶ng kÝch thíc danh nghÜa tõ 24
mm ®Õn 30 mm.
Xem l¹i b»ng ®å thÞ mét tËp hîp réng r·i c¸c miÒn dung sai cña trôc ®îc nªu trªn c¸c H×nh 8 vµ
H×nh 9. H×nh 8 tr×nh bµy c¸c bËc dung sai ë d¹ng c¸c sai lệch cơ bản (a đến zc), trong khi đó Hình
9 trình bày các bậc dung sai ở dạng các cấp dung sai tiªu chuÈn (IT5 ®Õn IT11). H×nh 8 vµ H×nh 9
kh«ng chøa ®ñ tÊt c¶ c¸c bËc dung sai ®· qui ®Þnh trong tiªu chuÈn nµy vµ ®å thÞ c¸c miÒn dung sai
cña trôc ®îc lËp thµnh b¶ng c¸c chi tiÕt ®Æc biÖt.
§Ó so s¸nh, c¸c bËc dung sai ®a ra trong H×nh 8 vµ H×nh 9 minh häa c¸c trÞ sè es, ei vµ IT ®îc
tÝnh cho kho¶ng kÝch thíc danh nghÜa tõ 6 mm ®Õn 10 mm. Trong b¶ng ®å thÞ c¸c miÒn dung sai
cña trôc kh«ng cã c¸c trÞ sè trªn (es, ei, IT) ®îc tÝnh cho kho¶ng kÝch thíc danh nghÜa nµy ®èi víi
c¸c sai lÖch c¬ b¶n t, v vµ y vµ ®Ó so s¸nh, chóng ®îc tÝnh cho kho¶ng kÝch thíc danh nghÜa tõ
24 mm ®Õn 30 mm.
42
Tcvn 2245 : 1999
H×nh 6 - §å thÞ biÓu diÔn c¸c bËc dung sai cña lç ë d¹ng c¸c sai lÖch c¬ b¶n.
43
Tcvn 2245 : 1999
H×nh 7 - §å thÞ biÓu diÔn c¸c bËc dung sai cña lç ë d¹ng c¸c cÊp dung sai tiªu chuÈn
44
Tcvn 2245 : 1999
H×nh 8 - §å thÞ biÓu diÔn c¸c bËc dung sai cña trôc ë d¹ng c¸c sai lÖch c¬ b¶n
45
Tcvn 2245 : 1999
H×nh 9 - §å thÞ biÓu diÔn c¸c bËc dung sai cña trôc ë d¹ng c¸c cÊp dung sai tiªu chuÈn
46