TCVN 7949-1 : 2008

TCVN TIªu chuÈn quèc gIa

TCvn 7949-1 : 2008

XuÊt b¶n lÇn 1

vËt liÖu chÞu löa

c¸ch nhiÖt ®Þnh h×nh – ph−¬ng ph¸p thö
PhÇn 1: X¸c ®Þnh ®é bÒn nÐn ë nhiÖt ®é th−êng
Shaped insulating refractories – Test methods
Part 1: Determination of cold crushing strength

hµ néi - 2008

1
TCVN 7949-1 : 2008

2
 TCVN 7949-1 : 2008

Lêi nãi ®Çu

TCVN 7949-1 : 2008 do ViÖn VËt liÖu x©y dùng – Bé X©y dùng
biªn so¹n, Bé X©y dùng ®Ò nghÞ, Tæng côc Tiªu chuÈn §o l−êng
ChÊt l−îng thÈm ®Þnh, Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ c«ng bè.

3
TCVN 7949-1 : 2008

4
 TCVN 7949-1 : 2008

TIªu chuÈn quèc gIa Tcvn 7949-1: 2008

XuÊt b¶n lÇn 1

VËt liÖu chÞu löa c¸ch nhiÖt ®Þnh h×nh – Ph−¬ng ph¸p thö
PhÇn 1: X¸c ®Þnh ®é bÒn nÐn ë nhiÖt ®é th−êng
Shaped insulating refractories – Test methods
Part 1: Determination of cold crushing strength

1 Ph¹m vi ¸p dông

Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®é bÒn nÐn ë nhiÖt ®é th−êng cho c¸c s¶n phÈm vËt
liÖu chÞu löa c¸ch nhiÖt ®Þnh h×nh theo TCVN 7453 : 2004.

Tiªu chuÈn nµy còng cã thÓ ¸p dông cho c¸c vËt liÖu c¸ch nhiÖt kh¸c.

2 Tµi liÖu viÖn dÉn

C¸c tµi liÖu viÖn dÉn sau ®©y lµ cÇn thiÕt khi ¸p dông tiªu chuÈn nµy. §èi víi c¸c tµi liÖu viÖn dÉn ghi
n¨m c«ng bè th× ¸p dông b¶n ®−îc nªu. §èi víi c¸c tµi liÖu viÖn dÉn kh«ng ghi n¨m c«ng bè th× ¸p
dông phiªn b¶n míi nhÊt, bao gåm c¶ phiªn b¶n söa ®æi (nÕu cã).

TCVN 7190–2 : 2002 VËt liÖu chÞu löa – Ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu – PhÇn 2: LÊy mÉu vµ kiÓm tra nghiÖm
thu s¶n phÈm ®Þnh h×nh.

TCVN 7453 : 2004 (ISO 836 : 2001) VËt liÖu chÞu löa – ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa.

3 Nguyªn t¾c

MÉu thö cã kÝch th−íc x¸c ®Þnh ®−îc ®em nÐn víi t¶i träng t¨ng dÇn theo mét tèc ®é quy ®Þnh cho ®Õn
khi mÉu bÞ ph¸ huû hoÆc chiÒu cao mÉu thö gi¶m cßn 90 % so víi kÝch th−íc ban ®Çu. §é bÒn nÐn ë
nhiÖt ®é th−êng ®−îc tÝnh tõ gi¸ trÞ lùc lín nhÊt ®o ®−îc trong qu¸ tr×nh nÐn chia cho diÖn tÝch bÒ mÆt
chÞu t¶i träng cña mÉu thö.

5
TCVN 7949-1 : 2008
4 ThiÕt bÞ, dông cô

4.1 M¸y Ðp thuû lùc ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:

– ®ñ lùc ph¸ huû mÉu thö;

– ®é chÝnh x¸c cña phÇn hiÓn thÞ ¸p lùc ± 2 %;

– cã kh¶ n¨ng t¨ng t¶i víi tèc ®é (0,05 ± 0,005) MPa vµ/hoÆc (0,2 ± 0,02) MPa trong mét gi©y.

4.2 Micrometer, hoÆc dông cô ®o thÝch hîp kh¸c, ®Ó ®o ®é lón cña mÉu thö.

4.3 Th−íc kÑp cã v¹ch chia 0,5 mm vµ th−íc kim lo¹i th¼ng cã chiÒu dµi kh«ng nhá h¬n ®−êng chÐo
lín nhÊt cña mÉu thö.

4.4 Dông cô ®o khe hë cã møc ®o 0,25 mm vµ 1,0 mm.

4.5 £ ke.

4.6 Tñ sÊy, cã kh¶ n¨ng lµm viÖc ë nhiÖt ®é 110 0C ± 5 0C.

4.7 ThiÕt bÞ t¹o mÉu thö : M¸y c¾t vµ m¸y mµi.

4.8 Chæi l«ng.

5 ChuÈn bÞ mÉu thö

5.1 LÊy mÉu theo TCVN 7190–2 : 2002.

5.2 ChuÈn bÞ ba mÉu thö cã kÝch th−íc 114 mm x 114 mm x 76 (75) mm hoÆc 114 mm x 114 mm x 64
(65) mm. Mçi mÉu thö ®−îc c¾t kh« tõ mét viªn mÉu kh¸c nhau. Dïng chæi l«ng quÐt s¹ch bôi trªn bÒ
mÆt mÉu thö sau khi c¾t. MÉu thö ph¶i ®¶m b¶o ®−îc ®é ph¼ng, tÝnh song song cña hai bÒ mÆt chÞu t¶i
träng, ®é vu«ng gãc.

Chó thÝch : Tr−êng hîp mÉu thö cã kÝch th−íc kh¸c ph¶i cã sù thèng nhÊt cña kh¸ch hµng vµ ®−îc x¸c nhËn
trong b¸o c¸o kÕt qu¶.

5.3 KiÓm tra ®é ph¼ng bÒ mÆt chÞu t¶i träng cña mÉu thö b»ng th−íc kim lo¹i th¼ng (4.3) vµ dông cô
®o khe hë (4.4). §Æt c¹nh cña th−íc kim lo¹i th¼ng theo c¸c ®−êng chÐo cña mçi bÒ mÆt chÞu t¶i träng.
BÒ mÆt chÞu t¶i träng ®−îc coi lµ ph¼ng nÕu gi¸ trÞ ®o khe hë lín nhÊt gi÷a c¹nh cña th−íc th¼ng vµ bÒ
mÆt chÞu t¶i träng kh«ng v−ît qu¸ 0,25 mm.

6
 TCVN 7949-1 : 2008
5.4 KiÓm tra tÝnh song song gi÷a hai bÒ mÆt chÞu t¶i träng cña mÉu thö b»ng th−íc kÑp (4.3). §o bèn
gi¸ trÞ chiÒu cao cña mÉu thö däc theo ®−êng th¼ng ë gi÷a cña bèn mÆt bªn. Hai bÒ mÆt chÞu t¶i träng
cña mÉu thö ®−îc coi lµ song song víi nhau nÕu chªnh lÖnh c¸c gi¸ trÞ ®o nµy kh«ng vù¬t qu¸ 1 mm.

5.5 KiÓm tra tÝnh vu«ng gãc cña mÉu thö b»ng ª ke vµ dông cô ®o khe hë (4.4). §Æt mét mÆt cña mÉu
thö lªn mét mÆt ph¼ng, nh½n. Sö dông mét c¹nh cña ª ke ®Æt trªn mÆt ph¼ng ®ã ¸p vµo mÉu thö theo
ph−¬ng vu«ng gãc víi mÉu thö. MÉu thö ®−îc coi lµ vu«ng gãc nÕu gi¸ trÞ ®o khe hë lín nhÊt gi÷a c¹nh
cña ªke vµ bÒ mÆt mÉu thö kh«ng v−ît qu¸ 1 mm.

5.6 SÊy kh« mÉu thö ®Õn khèi luîng kh«ng ®æi trong tñ sÊy (4.6) ë nhiÖt ®é 110 0C ± 5 0C, lµm nguéi
mÉu thö ®Õn nhiÖt ®é phßng.

6 C¸ch tiÕn hµnh

6.1 Dïng th−íc kÑp (4.3) ®o chiÒu dµi vµ chiÒu réng cña hai bÒ mÆt chÞu t¶i träng cña mÉu thö, chiÒu
cao ®−îc ®o theo (5.4) trong mçi phÐp ®o lÊy chÝnh x¸c ®Õn 0,5 mm.

6.2 §Æt mét bÒ mÆt mÉu thö cã kÝch th−íc lín (114 mm x 114 mm) vµo chÝnh gi÷a t©m mÆt Ðp d−íi
cña m¸y nÐn (4.1). Kh«ng ®Æt bÊt kú mét lo¹i tÊm lãt nµo gi÷a mÉu thö vµ c¸c mÆt Ðp cña m¸y. L¾p
dông cô (4.2) vµo mÆt Ðp d−íi ®Ó ®o ®é lón cña mÉu thö x¶y ra trong qu¸ tr×nh nÐn.

6.3 T¨ng t¶i khi nÐn phô thuéc vµo mÉu thö nh− sau:

6.3.1 NÕu mÉu thö cã ®é bÒn nÐn ë nhiÖt ®é th−êng dù kiÕn nhá h¬n 10 MPa, t¨ng t¶i khi nÐn lµ
(0,05 ± 0,005) MPa/s.

6.3.2 NÕu mÉu thö cã ®é bÒn nÐn ë nhiÖt ®é th−êng dù kiÕn b»ng hoÆc lín h¬n 10 MPa t¨ng t¶i khi
nÐn lµ (0,2 ± 0,02) MPa/s.

6.4 NÐn mÉu theo t¨ng t¶i ®−a ra ë 6.3 cho ®Õn khi mÉu thö bÞ ph¸ huû hoÆc chiÒu cao mÉu thö gi¶m
cßn 90 % so víi kÝch th−íc ban ®Çu. Ghi l¹i gi¸ trÞ t¶i träng lín nhÊt trong suèt qu¸ tr×nh kiÓm tra.

7 TÝnh kÕt qu¶

7.1 §é bÒn nÐn ë nhiÖt ®é th−êng, Rn, tÝnh b»ng megapascal (MPa), theo c«ng thøc sau:

F
Rn =
S
trong ®ã

F lµ t¶i träng lín nhÊt, x¸c ®Þnh ®−îc trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, tÝnh b»ng Niut¬n;

7
TCVN 7949-1 : 2008
S lµ diÖn tÝch trung b×nh bÒ mÆt mÉu thö chÞu t¶i träng, tÝnh b»ng milimÐt vu«ng (S = l x b víi l,
b lµ gi¸ trÞ trung b×nh chiÒu dµi, réng cña bÒ mÆt mÉu thö chÞu t¶i träng, tÝnh b»ng milimÐt).

7.2 KÕt qu¶ thö nghiÖm lµ gi¸ trÞ trung b×nh céng cña ba mÉu thö tiÕn hµnh song song.

8 B¸o c¸o thö nghiÖm

B¸o c¸o thö nghiÖm bao gåm c¸c th«ng tin sau ®©y:

– tªn phßng thÝ nghiÖm;

– ngµy, th¸ng, n¨m thÝ nghiÖm;

– viÖn dÉn tiªu chuÈn nµy;

– c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ mÉu thö;

– kÕt qu¶ thö nghiÖm, tr×nh bµy theo B¶ng 1;

– nhËn xÐt vµ kÕt luËn nÕu cã;

– ng−êi thÝ nghiÖm.

B¶ng 1 – KÕt qu¶ x¸c ®Þnh ®é bÒn nÐn ë nhiÖt ®é th−êng cña mÉu thö

KÝch th−íc mÉu

T¶i träng lín nhÊt §é bÒn nÐn cña
TT (F) mÉu (Rn) Ghi chó
ChiÒu dµi (l) ChiÒu réng (b) ChiÒu cao (h) N MPa
mm mm mm

1 2 3 4 5 6 7