Professional Documents
Culture Documents
TECHVOC
TECHVOC
Tatalakayin dito ang iba’t ibang uri at anyo ng sulating lilinang sa mga
kakayahang magpahayag tungo sa mabisa, mapanuri, at masinop na
pagsusulat sa piniling larangan (Tech-Voc)
1|Pahina
A. Referensyal
B.Jornalistik
C.Akademiko
D.Teknikal
A. Referensyal
B.Jornalistik
C.Akademiko
D.Teknikal
organisasyon. A.Liham-Pangangalakal
B.Liham Pagbati
C.Liham Pangkaibigan
D.Liham Paanyaya
A. energizer
C. agenda
2|Pahina
B.Jornalistik
C.Akademiko
D.Teknikal
A.Katawan ng liham
B.Lagda
C.Pamuhatan
D.Bating pangwakas
B.Lagda
C.Pamuhatan
D.Bating pangwakas
B.Lagda
C.Petsa
D.Bating pangwakas
B.Lagda
C.Petsa
D.Bating pangwakas
3|Pahina
A. Merkado
B. Pamahalaan
C. Tindahan
D. Sarisari Store
B. Petsa
D. Bating Pangwakas
4|Pahina
A. Bating Panimula
B. Bating Pangwakas
C.Patunguhan
D.Bating Panimula
A. Adbertisment
B. Promosyon
C. Endorsement
D. Publisidad
17. Tumutukoy ito sa mga paraan para mahikayat ang mga kostumer na bumili ng mas
marami pa sa iniisip nila sa pagpunta nila sa iyong negosyo.
A. Interes
B. Sales promotion
C. Publisdad
D. Promosyon
18. Ito ay ang pag-iisip at pagsasagawa ng mga dapat gawin, simulan at pagbutihin
ang iyong kakayanan kumita sa hinaharap.
A. Workplan
B.Lesson plan
C. Pagpaplano
D. Paghahanda
19. Ang bahaging ito ay dapat makakilala ng mga presyo ng iba’t ibang uri ng
materyales, kagamitan at iba pa na iyong gagagamitin sa pagpapatakbo ng negosyo.
B. Halaga ng proyekto
5|Pahina
D. Gross Sales
20. Tumutukoy ito sa kabuuang halaga ng mga bagay na iyong ipinagbili sa mga suki
sa loob ng isang ibinigay na panahon kabilang na ang halaga na dapat bayaran sa iyo
ng iyong mga suki.
B. Halaga ng proyekto
D. Gross Sales
21. Ito ay tumutukoy sa halaga ng pera na iyong ginugugol bawat buwan upang patuloy
na tumakbo ang iyong negosyo. Kabilang dito ang halaga na iyong binabayaran sa
kuryente, tubig at mga gaya nito.
A. Expenses
B. Gross Sales
C. Net Income
D. Total Assets
A. Expenses
B. Gross Sales
C. Net Income
D. Total Assets
23. Tumutukoy sa halaga ng pera na aktuwal mong kinita. Iyan ay ang kabawasan sa
lahat ng gastos mo mula sa iyong kabuuang benta.
A. Expenses
B. Gross Sales
C. Net Income
D. Total Assets
24. Tumutukoy sa halaga na dapat mong bayaran sa ibang tao. Iyan ay ang lahat ng
iyong hiniram sa ibang tao kabilang na ang mga kagamitan at pera kung mayroon
man.
A. Total Liabilities
B. Total Assets
6|Pahina
7|Pahina
B. Total Assets
C. Accounts Receivable
D. Net Income
B. Produkto
C. Kagamitan
D. Lokasyon
B. Produkto
C. Kagamitan
D. Lokasyon
28. Ang bahaging ito ay dapat magsalarawan ng bawat materyales na iyong gagamitin
sa paggawa ng mga bagay na iyong ipagbibili.
A. Raw Materials
B. Kagamitan
C. Pasilidad
D. Lokasyon
29. Ang bahaging ito ay dapat naglalaman ng floor plan ng iyongestablisado base sa
mga sunud-sunod na mga hakbang ng proseso sapaggawa na iyong susundin.
A. Lokasyon
B. Kagamitan
C. Pasilidad
D. Pagkakaayos
B. Kalakasan
C. Oportunidad
D. Kagandahan
33. Sa istilong APA, kung nabanggit na ang pangalan ng awtor sa mismong teksto,
ano ang dapat isulat sa loob ng parenthesis?
A. taon na lamang ng publikasyon ang isulat sa loob ng parentesis.
B. kailangang isulat ang epilyedo sa loob ng parenthesis
C. isulat ang taon at pahina
D. isulat ang pamagat
34. Suriin at piliin ang tamang pagkakasulat kung madami ang awtor.
A. Seda, Allysa M., ET.al
B. Seda, Allysa M., et.al.
C. SEDA, Allysa M… et.al
D. SEDA, ALLYSA M etal
35. Ito ay tala o paliwanang na nakalimbag sa ibaba ng pahina ng papel kung saan
kinuha ang paliwanag o entri ng binanggit sa pahinang iyon. May numero sa
kaliwang bahagi bago ang pangalan ng awtor na kumakatawan sa bilang ng
paliwanag o entring binanggit.
A. subscript
B. superscript
C.talababa
D. copyright
39. Ito ay isang pagpapahayag na maaaring pasalita o pasulat ng iba't ibang kaalaman.
Ito ay bunga ng maingat na pagsasaliksik sa mga aklat o pakikipag- usap sa mga taong
may tanging kaalaman o pagmamasid sa mga bagay-bagay.
A. ulat
B. dokumentasyon
C. talumpati
D. anunsyo
40. Sa pag-uulat na ito ay dapat na mayroong layunin, kaya simulan ang inyong ulat sa
pagpapaliwanag kung ano ang layunin niyon. Ang layunin ay dapat na magbigay-
matwid sa ginawang paglalayag, kahit na hindi ninyo nakamit ang inyong hinangad.
Ang layunin ay dapat rin na naka-ugnay sa isang layunin ng proyekto na naka-lista sa
dokumento
A. buwanang ulat
B. Ang Ulat sa Kalahatan
C. ulat sa proyekto sa sambayanan
D. ulat ukol sa paglalayag sa larangan
41. Isang proseso ng pagdedesisyon na kung saan kinakailangan ang 2/3 o 66%
ng pagsang-ayon o hindi pagsang-ayon ng mga dumalo sa isang opisyal na pulong.
10 | P a h i n
a
Filipino sa Piling Larangan (TechVoc)
A. quorum
B. simpleng mayorya
C. consensus
D. 2/3 majority
A. Panimulang pag-uusap
10 | P a h i n
A .catering
B. menu ng pagkain
C.cooking
D.Food Technology
48. Tinutukoy ang isang puntiryang merkado ayon sa kanilang kasarian, edad,
halaga ng suweldo, edukasyon at trabaho.
A. Demograpiya
B Heograpiya
C. Sikolohiya
D. Sosyo-kultural
B. Impormasyon sa produkto tulad ng gadgets, aklat, gamot, pabango at mga info ads.
Aralin 1
Paksa:Ang Pagsulat Bilang Bahagi ng Sulating Teknikal
Panimula:
Ang Aralin 1 ay tungkol sa Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng
Pagsulat ng Sulating Teknikal. Tatalakayin sa aralin ang mga kahulugan at kalikasan ng
pagsulat ng iba’t ibang anyo ng sulating teknikal-bokasyonal.
Inaasahan sa araling ito na makikilala mo ang iba’t ibang teknikal-
bokasyunal na sulatin ayon sa: a. Layunin; b. Gamit; c. Katangian; d. Anyo; at e. Target
na gagamit
Sa pagtatapos ng araling ito, ikaw ay inaasahang nakapagsasagawa ng
panimulang pananaliksik kaugnay ng kahulugan, kalikasan, at katangian ng iba’t ibang
anyo ng sulating teknikal-bokasyunal
ANTAS NG PAGKATUTO
A TUKLASIN NATIN
Panimulang Gawain
B LINANGIN NATIN
Ang isip at puso ang sa aki’y nagdidikta,subalit ang mga kamay ko ang
nagsasatitik upang maisiwalat ang lahat ng aking nadarama
Duds Melanio
1. Ito ang eksposisyon tungol sa mga siyentipikong disiplina at ng mga teknikal na pag-
aaral na kinasasangkutan ng siyensya.
2. Referensyal na Pagsulat – Tumutukoy ito sa mga sulating bunga ng mga iba’t ibang
pag-aaral,mahabang iginugol na pananaliksik at bunga mga eksperimentong ulat.Ang
mga halimbawa nito ay Diksyunaryo,Ensayklopidya,iba’t ibang Tesis at Disertasyon at
iba pa.
13 | P a h i n
Pangalan: Iskor:
Baitang; Petsa:
1. Akademikong Pagsulat
14 | P a h i n
3. Jornalistik na Pagsulat
3.Teknikal na Pagsulat
15 | P a h i n
D. SUBUKIN NATIN
Panuto:Sumulat ng isang sanaysay patungkol sa kahalagahan ng pagsulat sa buhay ng
tao o sa’yo bilang mag-aaral na nasa Baitang 12.Isulat sa kahon ang iyong sanaysay.
Pamantayan sa Pagmamarka:
Nilalaman 10%
Gramatika 10%
30%
16 | P a h i n
Panimula:
Bago natuklasan ang mga makabagong kagamitan katulad ng
cellphone,laptop,ipod at marami pang iba ay masasabing ang pagsulat ng mga liham
ang ginagawa ng maraming tao upang maiparating ang gusto nilang sabihin sa mga
minamahal.Subalit sabi nga,ang lahat ay nagbabago maging ang kinasanayan noong
pagsusulat ay napalitan na ng cellphone na ginagamit upang makapagtext.
ANTAS NG PAGKATUTO
A TUKLASIN NATIN
Bakit napakahalagang matutunan ang liham pangangalakal?
B LINANGIN NATIN
Unawain at basahin ang Korespondensyang Pangangalakal
Teknikal • Isang natatanging uri ng pagsulat na kinakailangan ang kognitiv at
sikolohikal ng mga mambabasa at manunulat.Binibigyang pansin nito ang pagbibigay
ng konkretong impormasyon upang makatulong sa lahat.Ginagamit ditto ang mga
teknikal na terminolohiya,halimbawa nito ay Feasibility Study,mga liham pangangalakal.
Ayon kay Garcia et.al (2008) may mga layunin at paksa ang teknikal na pagsulat:
17 | P a h i n
Sa aklat pa rin ni Garcia et.al (2008), inilatag ang mga katangiang dapat taglayin ng
teknikal na pagsulat gaya ng sumusunod:
18 | P a h i n
C. UNAWAIN NATIN
GAWAIN 2:
pagninilay
D.SUBUKIN NATIN
Panuto: Sumulat ng liham pangkaibigan
19 | P a h i n
3 Gramatika
4 Wastong gamit ng mga
bantas
5 Kalinisan
KABUUAN
20 | P a h i n
ANTAS NG PAGKATUTO
A TUKLASIN NATIN
Pokus na Tanong:Gaano kahalaga ang pagsusulat ng liham sa isang nag-aaplay
195 Brgy,Pagaspas Tanauan City,Batangas
trabaho?
Diosdado M.Melanio,MAT
BPrincipal
LINANGIN
II NATIN
Liham
Sir:Pangangalakal – Ginagamit bilang pakikipag-ugnayan na nasa isang
organisasyon.Inaasahan
Magandang Buhay! sa isang empleyado ng kompanya sa publiko at
pribadong opisina
Ang dahilan na mahusay
po ng aking pagsulat aysiyang gumawa
upang malaman ko at gumamit
kung ng mga
ang inyo pong liham-
paaralan
pangangalakal o liham-transaksyon.Dapat
ay nangangailangan taglayin
pa ng guro? Nais ko po sanang nito
mag-aplay ang metodo
at magturo na di lamang
bilang guro
sa Asignaturang Filipino.
Ang akin pong karanasan sa pagtuturo ay hindi matatawaran, at alam ko na isa ako sa
mga taong magpapabago ng mga mag-aaral.
Lubos na gumagalang,
Elpiditha M.Gamez
21 | P a h i n
Halimbawa:
SMART TELECOMMUNICATION
195 Buendia Avenue
Lungsod ng Makati
Tel:416-772-6411
E-mail:S.T@yahoo.com
2 Petsa(Dateline)-araw,buwan at taon ng
pagsusulat Halimbawa:
Oktobre 28,2015
3 Patunguhan(Inside Address) – ito ay ang pangalan ng tao na padadalhan ng
mensahe.Para kanino ba ba talaga ang sulat?
Halimbawa:
Mrs.Norma T.Tagle
Dekana
Kolehiyo ng Edukasyon
Batangas State University(JPLPC)
Malvar Batangas
Halimbawa:
Ginoo:
Mahal na Gng.Tagle:
Dear Sir/Mam:
22 | P a h i n
Halimbawa:
Robinson Cedre,Ed.D
Director
Helen
A.Ocampo
Schools Division Superintendent
Deped Sta Rosa Laguna
Magandang Buhay!
23 | P a h i n
Garcia et.al(2008)
Oktobre 2,2005
Gng.ESPERANZA C.BAQUIRING
Gen.Manager,De Luxe Shipping Lines
Port Area,Manila
Re:Plastic Cargo
Shipment Mahal na
Gng.Baquiring:
G.RAMIRO M.CRUZ
Pangulo,Twin Craft Corp.
Lungsod ng Davao
24 | P a h i n
C. UNAWAIN NATIN
Panuto: Dugtungan ang mga pahayag na nasa ibaba.
25 | P a h i n
Pamantayan sa Pagmamarka:
Nilalaman-30
Gramatika-25
Kaorganisaduhan-15
Kalinisan-15
Kaagapan ng pagpapasa- 15
100
26 | P a h i n
Panimula:
Ang pag-oorganisa ng pulong ay mahalaga upang ito ay maging epektibo at
mabisa dapat taglayin nito ang apat na elemento sa pagsasagawa nito: (1) Pagpaplano
o Planning, (2) Paghahanda o Arranging, (3) Pagpoproseso o Processing at Pagtatala o
Recording.
Matapos mapag-aralan ang araling ito, inaasahang matatamo mo ang mga sumusunod
na kasanayan.
27 | P a h i n
A.TUKLASIN NATIN
Ang pag-oorganisa ng pulong ay mahalaga upang ito ay maging epektibo at mabisa. Kailangang
alam din natin ang mgaNATIN
TUKLASIN elemento sa pagbuo ng isang organisadong pulong upang maging maayos ang
daloy nito.
1. Ano-ano ang sinisimbolo ng mga nasa larawan? Ano ang tawag sa mga ito?
ANG APAT (4) NA ELEMENTO NG ISANG ORGANISADONG PULONG.
_______________________________________________________________
_
1. Pagpaplano (Planning)- mahalaga ang pagpaplano, ito ang esensyal na bahagi ng lahat ng
_______________________________________________________________
gawain. Ito ang magsisilbing
_ balangkas ng/sa gagawin, pag-uusapan at iba pa.
_______________________________________________________________
Mga tanong na dapat masagot kapag nagpaplano ng isang pulong:
_
_______________________________________________________________
1. Ano ba ang dapat makuha o maaabot ng grupo pagkatapos ng pulong?
_
2. Ano2. Mahalaga
ang magiging baepekto
na malaman ang
sa grupo pag-oorganisa
kapag at pagsulat ng katitikan ng
hindi nagpulong?
pulong? Bakit?
3. Kung kinakailangang magpulong, linawin ang layunin ng pulong: ito ba ay pagbibigay
_______________________________________________________________
lamang ng_impormasyon?
_______________________________________________________________
4. May mga kailangan bang pagpasyahan?
_
5. Mahalaga_______________________________________________________________
ito upang malinaw kung sino ang dapat na iimbitahan sa pulong.
_
LAYUNIN NG PAGPUPULONG
_______________________________________________________________
_
1. Pagpaplano para sa
3. Paano organisasyon
nakatutulong ang maayos na pagtatala sa isang pulong?
_______________________________________________________________
2. Pagbibigay ng
_ impormasyon, agenda o mga bagay na dapat ipaalam sa
mga kasapi._______________________________________________________________
_
3. Konsultasyon_______________________________________________________________
o mga bagay na dapat isangguni sa mga miyembro.
_
4. Paglutas ng _______________________________________________________________
problema o solusyon
_
5. Pagtatasa o _______________________________________________________________
ebalwasyon sa mga nakaraang pulong
_
B. LINANGIN NATIN
Unawain at basahin ang datos tungkol sa pag-oorganisa at pagsulat ng
katitikan ng pulong.
2. Paghahanda (Arranging)
Sa imbitasyon (pasulat o pasalita/pasabi man), kailangang sabihan ang mga taong dapat dumalo sa
pulong: kung kailan (petsa at oras), saan (lugar ng pulong), at ano ang agenda (mga bagay na pag-uusapan) na
tatalakayin.
1. Tagapangulo o Pangulo (Presiding Officer)– kailangang alam niya ang agenda, kung paano
patatakbuhin ang pulong, at alam kung paano hahawakan ang mga mahihirap at kontrobersyal na mga
isyu.
2. Kalihim (Secretary)– kailangan niyang ihanda ang katitikan (minutes of the meeting) o talaan
noong nakaraang pulong at iba pang mga ulat at kasulatan ng organisasyon.
3. Mga kasapi sa pulong (Members)– kailangang pag-aralan nila ang agenda o mga bagay na pag-
uusapan para aktibo ang kanilang pakikilahok.
PAGHAHANDA SA PULONG
1. Ihanda ang lugar o pagpupulungan, (mesa, upuan, pagkain kong kinakailangan, palikuran, kasiguruhan
o security at iba pa)
2. Ang mga gagamitin (pisara o blackboard, chalk or pentel pen at iba pa)
3. Pag-aralan (research) ang mga paksa na tatalakayin kung kinakailangan magtalaga (assign) ng
taong mas higit na nakakaalam sa usapin.
29 | P a h i n a
Ang pulong ay dapat mayroong mga rules, procedures o standing orders kung paano ito patatakbuhin.
Sa pangkalahatan, pareho naman ang mga prinsipyo ng mga patakaran (rules) ginagamit ng samahan,
nagkakaiba lang sa mga detalye.
Ang ilang mahahalagang patakaran (rules) ng pulong at ang tungkol sa mga dumalo (attendance) at
pagsasagawa ng desisyon.
1. Quorum – ito ang bilang ng mga kasapi ng kasama sa pulong na dapat dumalo para maging opisyal
ang pulong. Madalas ito ay 50% + 1 ng bilang ng mga inaasahang dadalo sa pulong.
2. Consensus – isang proseso ng pagdedesisyon ng kung saan kinukuha ang nagkakaisang desisyon
ng lahat ng mga kasapi sa pulong.
3. Simpleng mayorya – isang proseso ng pagdedesisyon ng kung saan kinakailangan ang 50% + 1
(simple majority) ng pagsang-ayon o hindi pagsang-ayon ng mga nakadalo sa isang opisyal na pulong.
4. 2/3 majority – isang proseso ng pagdedesisyon na kung saan kinakailangan ang 2/3 o 66% ng
pagsang- ayon o hindi pagsang-ayon ng mga dumalo sa isang opisyal na pulong.
2. Sikaping matapos ang pagpupulong sa itinakdang oras, alalahanin ang ibang kasapi na may iba
pang nakatatakdang gagawin.
30 | P a h i n a
Ang tala ng pulong ay tinatawag na katitikan (minutes). Ito ay mahalaga dahil ito ang opisyal na tala ng
mga desisyon at pinag-usapan sa pulong. Maaari itong balikan ng organisasyon kung may kinakailangang
linawin sa mga nakaraang pag-uusap. Dapat hindi lang ang Kalihim ang magtatala, ang mga kasapi dapat
nagtatala rin sila ng hindi nila makalimutan ang pinag-usapan.
Ang minutes ay isang tala o sulat tungkol sa mga naganap at napag-usapan sa isang pagpupulong o
meeting. Maaaring ito ay isang annual meeting, collective bargaining agreement, buwanang pulong o di kaya’y
mga espesyal o pansamantalang pag-uusap tulad ng ad hoc meeting. Sa mga pagpupulong na ito, isa o ilang
indibidwal na inatasan ng buong grupo o samahan ang kumukuha nito.
a. Panimulang pag-uusap
b. Mga detalye ng talakayan
c. Mga napagkasunduan
d. Mga plano sa hinaharap
e. Panghuling salita ng namumunong opisyal
I. Simula
II. Atendans
III. Talakayan
IV. Pagtatapos
31 | P a h i n a
3. Isulat ang mga napag-usapang pinagtibay ng mga dumalo sa pulong, ulat ng mga miyembro,
mosyon, patakaran, mungkahi, susog sa dating kasunduan o palisi, mga tiyak na impormasyon at
iba
pa nang ayon sa adyenda sa papupulong.
Mga Patrikular na Gawain ng Pangulo
4. Dapat na nakasulat sa katitikan ang mga dumalo gayundin ang mga wala at kung sino ang
nanguna o
1. Nangunguna sanagpapasimula
pagpupulong. ng/sa usapan.
2. Kumukuha ng impormasyon at paglilinaw tungkol sa mga bagay na pinag-uusapan.
5. Katitikanng
3. Nagbibigay ang pinakapamagat
karagdagang ng dokumento,
impormasyon, kasunod
naglilinaw ang pangalansa
at nagpapatawa ngmga
organisasyon
usapan. o kagawaran
na nagpulong,
4. Nag-aayos petsa,
ng sistema ng lugar at oras ng simula at pagwawakas ng pulong. Isulat ang pangalan ng
pulong.
mga dumalo
5. Namamagitan sa nang paalpabeto,
mga alitan o hinditungkulin/posisyon
pagkakaunawaan ng sa mga
samahan o kaya'y
kasama nang ayon sa pagpirma sa
sa pulong.
attendance sheet. Isulat din ang pangalan ng mga liban. Iayos ang pakakasunod-sunod ng
2. Secretary – tinatawag
talakay. Kung ano ding
angrecorder,
naunangminutes-taker, o tagatala.
tinalakay ito ang Responsibilidad
unang ilagay sa katitikan.niya angsa
Ibatay sistematikong
adyenda na
pagtatala ng mga nagpag-uusapan
pinagtibay ng mga dumalo. at desisyon sa pulong. Tungkulin niya na ipaalala kung ano ang dapat
pag- uusapan upang hindi mawala sa direksyon ang grupo at upang maging tuloy-tuloy ang pag-uusap.
6. Kailangan ang lagda ng kumuha ng katitikan at ng tagapangulo o namumno ng samahan sa
3. Mga kasapi
nabuongsa Pulong (Members
dokumento. Tanda of
itothe
ng Meeting)
pananagutan– silangang mga aktibong
kawastuhan, miyembro
kasapatan at okalinawan
kalahok sang mga
presentasyon nila
pulong. Responsibilidad ng nilalaman
na ipaalalaatsa
panlabas
Pangulonaatanyo.
Kalihim ang kanilang mga gawain. Maaari rin silang
magbigay ng mga mungkahi o panukala sa pamamaraan ng pulong. Sila ang nagbabahagi,
nagpapaliwanag, nagtatanong, makatuwirang pumumuna at gumagawa ng desisyon.
Mga Mahahalagang Papel Sa
MGA DAPAT IWASAN SA PULONG Pulong
1.1.Pinuno (Chairperson)
Malabong layunin sa–pulong
tinatawag ding “facilitator”
– dapat malinaw ang tagapatnubay, o “meeting
layunin sa pulong, leader”.
ang may iba’t Sinisiguro
ibang paksaniya na
ang
maayos ang takbo
pinag-uusapan ng pag-uusap
at walang at pagdedesisyon.
direksyon Ang chairperson
ang pulong ay nakawawalang ay parang
gana sa mgapulis-trapiko
kasapi. na siyang
nagpapaandar o nagpapahinto ng usapan sa pulong. Siya ang may hawak ng monobela
2. Bara-bara na pulong – walang sistema ang pulong. Ang lahat ay gustong magsalita kaya nagkakagulo, na nagbibigay
direksyon
kaya dapatsaang
usapan.
“house rules”.
3. Pagtalakay sa napakaraming bagay – hindi na nagiging epektibo ang pulong dahil sa dami ng
agenda at pinag-uusapan. Pagod na ang isip ng nagpupulong.
4. Pag-atake sa indibidwal – may mga kasama sa pulong na mahilig umatake o pumuna sa pagkatao ng
isang indibidwal. Nagiging personal ang talakayan, kaya’t daihil dito nagkakasamaan ng loob ang mga
tao sa pulong.
5. Pag-iwas sa problema – posible sa isang pulong ay hindi ilabas ng mga kasama ang problema ng
organisayon. Sa halip, ang binabangit nila ay iba’t iba at walang kabuluhang bagay para maiwasan ang
tunay na problema.
32 | P a h i n a
Kawalan ng pagtitiwala sa isa’t isa – walang ibubunga ang mga pulong na walang pagtitiwala at pagbubukas sa is
Masamang kapaligiran ng pulong – masyadong maingay o magulo ang lugar ng pinagpupulungan
kaya hindi magkarinigan. Minsan naman ay napakainit ng lugar o maraming istorbo gaya ng mga usyoso na nanono
Hindi tamang oras ng pagpupulong – ang miting ay hindi dapat natatapat sa alanganing oras – tulad
halimbawa ng tanghaling tapat, sobrang gabi o sa oras ng trabaho ng mga manggagawa.
33 | P a h i n a
A B
GAWAIN 2: pagsusuri
34 | P a h i n a
GAWAIN 3: GAWIN MO
Panuto: Magtanghal ng isang Mock- Meeting kung saan ay may tatayo bilang Pangulo,
Kalihim at mga Miyembro. Isagawa ang mga nangyayari sa isang pulong. Matapos nito
ay sumulat ng isang halimbawang katitikan ng pulong. Ipakita ang paraan/ proseso
kung paano ito nagsimula at nagtapos.
C. UNAWAIN NATIN
.
GAWAIN 5: pagninilay
Nalaman ko na
35 | P a h i n a
4 3 2 1
KRAYTIRYA Napakahusa Mahusa Katamtama Nangangailanga
y y n n pa ng
kaalaman
1. Nilalaman
2. Pagkakabuo ng
nilalaman
3. Paggamit ng wika
(salitang gamit)
4. Mekaniks (Bantas,
palugit, gamit ng
malaking titik, at
iba pa.)
5. Kalinisan at
kaagapan
(cleanliness &
punctuality)
KABUUAN
Aralin 5
Paksa: Flyers / Leaflets
Panimula:
36 | P a h i n
ANTAS NG PAGKATUTO
A.TUKLASIN NATIN
Sagutin:
37 | P a h i n
B. LINANGIN NATIN
Unawain at basahin ang mga impormasyong tungkol ditto.
Flyers / Leaflets
Ang flyers o leaflets ay tumutukoy sa mga pahina ng mga makukulay na
papel upang maipakilala ang ilang produkto o kaganapan.
Nahahati ito sa dalawang kategorya o layunin: Una, ito ay ginawa upang
magbenta ng mga produkto, mailimbag ang ilang mga impormasyon sa
pagpapakilala ng negosyo, produkto, paaralan, serbisyo, restaurant at iba pa.
Ikalawa, nagsisilbi rin itong obligasyon ng publisidad, magbigay ng impormasyon
sa publiko tulad ng pag-iingat sa bagyo, lindol, baha, sakit, publisidad at
donasyon ng dugo ng ibang tao.
Ang flyers/ leaflets ay ginawa upang palawakin ang impluwensiya ng
isang papel o materyal upang magpabatid ng mga kaganapan o pangyayari
tulad ng piyesta, konsiyerto, laban ng banda, mall tour ng artista, at iba pa.
Ang flyer ay tinatawag ding leaflet o handbill. Ang flyer ay isang piraso
ng papel na may sukat na 8 ½" x 11" (A4). Ito ay isang mainam na pag-
advertise o pagpapakilala lalo na kung maliit lamang ang sakop ng negosyo. Ito
rin ay pinakamurang pamamaraan upang maabot at maipakilala ang produkto sa
maraming tao.
Gamit ng Flyers
GaWaiN 1: SAGUTIN MO
38 | P a h i n
39 | P a h i n
C. UNAWAIN NATIN
.
SINTESIS
D.SUBUKIN NATIN
Nais ko pang malaman ang tungkol sa Natutuhan k
40 | P a h i n
Kraytirya 4 3 2 1
1.Angkop sa tema o
paksa ang mga imahe
2.Ang nilalaman ay
naayon sa tema
3.Gumamit ng mga
salitang nakahihikayat
at nakawiwili
4.Maayos ang kabuuan
5.Mahusay ang
pagkakuha ng larawan
at maayos ang layout.
Matagumpay mong natapos ang mga aralin 6- ang Leaflets o Flyers. Sa iyong
gagawing pag-aaral sa susunod na modyul, malalaman mo kung ano ang iba’t ibang
Promo Materials. Sa pagpapatuloy mo sa susunod na aralin, inaasahan ko na
nasiyahan ka sa ating pinag-aralan . Ang lahat na natutuhan mo rito ay maaari mong
magamit sa susunod na aralin.
Aralin 6
Paksa: Promo Materials
Panimula:
Ang "pamamahala sa pamilihan" ay ang pagplano at pagpapalakad ng
isang proyektong pamprodukto o serbisyo upang tumugon sa mga hinihingi
(demands) at pangangailangan (needs) ng isang pamilihan. Ginagamitan ito ng
mga estratehiya, batas at gabay na tumutulong sa pagpapaunlad ng isang
negosyo.
41 | P a h i n
ANTAS NG PAGKATUTO
A.TUKLASIN NATIN
Panonood ng komeryal/ infomercial ads
Pokus na tanong:
1. Bakit mahalaga ang advertisement/ komersyal sa isang produkto?
42 | P a h i n
43 | P a h i n
May mga rason kung bakit ganoon na lamang ang desisyon ng mga pamilya ukol
sa paggastos. Maaaring hindi nila kakayanang gumasta ng malaking halaga para sa
isang malinis na palikuran ngunit nagagawa nilang gumasta ng pamiso-miso para sa
kanilang mga pang-araw-araw na mga "text message"
1. Konseptong pamprodukto
2. Konsepto sa pagbebenta
3. Konseptong pamproduksiyon
44 | P a h i n
4. Konsepto ng pagmamarket
45 | P a h i n
46 | P a h i n
Ginagamit din ang stratehiyang ito upang malaman ang mga market segment o
parte ng market na hindi pa natutustusan ng angkop na produktong kanilang hinihingi.
Halimbawa, ang "Young's Gel" na isang sikat na pamada ay isa sa nagpauso sa
pagbebenta ng tingi sa nasabing produkto. Nang malaman nilang mabigat para sa mga
kabataang lalaki ang bumili ng isang buong bote ng gel, nagawa nilang bigyan sila ng
pagkakataon na makapag-ayos ng kanilang buhok na sumusunod sa uso at modernong
fashion.
Maraming pamamaraan ang ginagamit upang mahati ang isang market sa iba't-
ibang mga segment. Madalas gamitin ang Demograpiko, Heograpiko, Sikograpiko, at
Sosyo-kultural na segmentasyon.
47 | P a h i n
GaWaiN 1:pagsusuri
48 | P a h i n
C. UNAWAIN NATIN
.
SINTESIS
Naramdaman ko na...
Nalaman ko na...
D.SUBUKIN NATIN
Nananabik ka na bang isagawa ang inaasahang pagganap para sa Aralin 7
Promo Materials . Sa bahaging ito, susubukin mo na ang iyong mga
natutuhan, gawin mo ang hamon sa pamamagitan ng pagtugon sa susunod na
gawain
49 | P a h i n
Kraytirya 5 4 3 2 1
1.Nilalaman 55%
.Iskrip/istorya/ – 20%,
Malikhain – 10%,
Angkop sa tema- 15%
Orihinal – 10%
2.Kahusayang teknikal 35
%
Sinematograpiya – 15%,
Sining pang-akit sa madla
– 10%
Kalidad ng MTV/ tunog –
10% )
3.Hikayat sa madla
(Impact) – 10%
Kabuuan 100%
Binabati kita at matagumpay mong natapos ang mga aralin 7.Promo Materials.
Sa iyong gagawing pag-aaral sa susunod na modyul, malalaman mo kung ano ang
. Sa pagpapatuloy mo sa susunod na
aralin, inaasahan ko na nasiyahan ka sa ating pinag-aralan . Ang lahat na natutuhan
mo rito ay maaari mong magamit sa susunod na aralin.
Aralin 7
Paksa: Deskripsyon ng Produkto
Panimula:
Ang pinakamahalagang bahagi ng proseso sa ekonomiya ay ang tinatawag na
produksyon. Dito nililikha ang mga bagay o produktong kailangan ng mga
49 | P a h i n
ANTAS NG PAGKATUTO
A TUKLASIN NATIN
Bigyang kahulugan ang salitang kwantidad at kalidad sa pagnenegsyo .
KWANTIDAD KALIDAD
50 | P a h i n
Sabihin ang kinabukasan ng negosyo, at isalaysay ang pakay (dapat ihanay ito
sa iyong target na pamilihan)
Sabihin ang mga mahalagang buod at layunin ng iyong negosyo at may-ari nito.
Naitanong mo na ba minsan ang iyong sarili kung bakit kakaiba ang iyong
produkto at serbisyo kung ikukumpara sa ibang modelo sa pamilihan? Kinakailangang
maipakilala na unique ang produkto o serbisyo dahil nasasakop ito ng malaking
lokasyon na tama lang para sa kompetisyon. Importanteng gamitin ang mga numero
upang maging makatotohanan ang pagpapakita na ang negosyo ay kumikita.
1. Elementary Utility. Ito ang anyo ng produksyon na hindi na kailangan pang dumaan
sa kahit anong prosesong gawa ng tao. Isa itong produkto na maaari na agad
pakinabangan ng tao tulad ng prutas at gulay. Tinatawag din itong natural utility.
2. Form Utility. Ito naman ang mga hilaw na sangkap, mga bagay na nagmula sa
natural utility subalit hindi sapat ang kaligayahang naidudulot sa tao kung kaya
kailangang sum,ailalin sa isang proseso upang mabago ang anyo. Halimbawa nito ang
trosong nagiging kasangkapan, papel at iba pa; at ang mga butil ng palay na
51 | P a h i n
3. Time Utility. Ito ang mga produktong ginagawa sa angkop na pamahon. Isang
halimbawa nito ang pagtitinda ng mga napapanahong pagkain tulad ng halu-halo.
Karaniwan nang itinitinda ito kung tag-init samantalang karaniwan nang mabili ang
maiinit na pagkain tulad ng lugaw kung tag-ulan. Mayroon din namang mga produkto na
maaaring itago muna at ipagbili na lamang kung napapanahon na ito. Halimbawa nito
ang damit tulad ng kapote at jacket.
4. Service Utility. Ito ang anyo ng produksyon na maaari lamang ipagkaloob ng tao.
Binabayarang serbisyo ng isang tao ang service utility upang matugunan ang kanyang
mga pangangailangan. Halimbawa nito ang serbisyo ng abogado, gwardya, doktor,
drayber at iba pa.
5. Possesion or Ownership Utility. Ito naman ang anyo ng produksyon kung saan
hindi na kailangan pang baguhin ang isang produkto subalit kailangang ipagbili sa isang
taong higit na nakikinabang. Halimbawa nito ang mga alahas.
6. Place Utility. May mga produktong tumataas ang kapinabangan pati na rin ang
halaga kapag ito ay inililipat nga lugar o pook. Ang bigas na gawa sa Gitnang Luzon
kapag dinala sa Maynila ay tataas ang halaga. Ang mga prutas sa Davao ay lalong
tataas ang utility kapag iniluwas sa Japan.
Sasalik na ito umiiral ang kontribusyon ng lakas ng tao upang mabuo ang isang
produkto. Hindi sapat na may mga hilaw na sangkap upang makabuo ng isang produkto
sapagkat kailangan pang dumaan sa isang proseso ang mga hilaw na sangkap upang
52 | P a h i n
Kahalagahan ng Kapital
Hanapin ang mga salitang may kaugnayan sa paksang tinalakay at bigyan ito ng
kahulugan.
A D V E R T I S I N G
R A M P F I G A G B L
E M A R G P A L I H O
T A U O H M N E S I O
Y D I D J N S S A E P
U A E U K B E P R S E
I D S K I D T R A S F
O I G T L J O O C E M
P S K O S T U M E R V
A I A P A H P O U B I
S L N L Q F R T Y I C
C B D K R P T I H S S
V U A U T K U O F Y X
B P K J N N I N M O T
GaWaiN 2: SURI KWENTO
Pangkatang Gawain:
53 | P a h i n
2 Anong benepisyo ang maaaring makuha kapag may kalidad ang iyong negosyo?
GaWaiN 4: PAGHAMBINGIN
produkto serbisyo
54 | P a h i n
PAGSASANAY 2:
C. UNAWAIN NATIN
.
GaWaiN 6: PAGNINILAY
D.Subukin n
Panuto: Magsagawa ng isang in terbyu sa ilang mga negosyante a i nyong
Gawing lunsaran ang mga katanungan na nakasulat sa ibaba.
d Ano ang inyong maipapayo sa mga gusto ring magtayo ng isang negosyo?
55 | P a h i n
56 | P a h i n
Kraytirya 5 4 3 2 1
1.Nilalaman 55% .
Iskrip/istorya/ – 20%,
Malikhain – 10%,
Angkop sa tema- 15%
Orihinal – 10%
2.Kahusayang teknikal 35
%
Kuhang larawan– 15%,
Sining pang-akit sa madla
– 10%
Kalidad ng layout ng
deskripsyon at produkto –
10% )
3.Hikayat sa madla
(Impact) – 10%
Kabuuan 100%
56 | P a h i n
Narito ang ilan sa mga dahilan kung bakit isinasagawa ang feasibility study.
A TUKLASIN NATIN
FEASIBILITY STUDY
B LIN ANGIN
Ang feasibility study ay tumitingin sa posibilidad na mabuhay ang isang
business idea na may diin sa pagkilala sa mga potensyal problema at mga
pagtatangka upang sagutin ang isang pangunahing tanong: Magiging mabisa ba
ang isang business idea at maari mo ba itong ituloy?
Bago ka magsimula ng paggawa ng iyong business plan kailangan mong
kilalanin kung paano, kung saan, at kung kanino ka nagbabalak na magbenta ng
isang serbisyo o produkto.
Kailangan mo ring masuri ang iyong kumpetisyon at malaman kung
magkano ang pera na kailangan mo upang simulan ang iyong negosyo at
panatilihin ito tumatakbo hanggang sa ito ay itinatag.
Pumapatungkol ang feasibility study sa kung saan, paano at kung tatakbo ba
ang isang negosyo. Sila ay nagbibigay ng malalim na mga detalye tungkol sa
mga negosyo upang matukoy kung at kung paano ito ay maaaring
magtagumpay, na isang mahalagang kasangkapan para sa pagbuo ng isang
matagumpay na business plan.
Sa pinakasimpleng anyo nito, ang feasibility study ay kumakatawan sa
kahulugan ng problema o pagkakataon upang pag-aralan ito, pagsusuri ng
kasalukuyang kaparaanan ng operasyon, kahulugan ng pangangailangan,
pagsusuri ng mga maaring alternatibo, at napagkasunduang patutunguhan ng
aksyon. Dahil dito, ang mga gawain para sa paghahanda ng isang pagiging
58 | P a h i n
59 | P a h i n
1 Ang plano para sa benta at gastusin, forecast ng iyong benta at gastusin bawat
buwan. Nakasaad dito kung magkano ang kikitain sa isang buwan; at
2 Ang cash flow plan: Makakatulong ito sa pagsiguro na hindi mauubusan ng pera
kahit anumang oras.
60 | P a h i n
Mga hakbang sa plano ng benta at gastusin(sales and cost plan) sa iyong maliit
na negosyo:
61 | P a h i n
Buwan/ En Pe M Ab M Hu Hu Ag Se Ok No Di
Aytem e b ar r ay n l o t t b s
Mga Benta
(Sales)
Direct
Materials
Mga Gastusin
(Costs)
Gross
Profit
Direct
Labour
Costs
Ang cash flow plan ay isang forecast na nagpapakita kung gaano karaming pera
ang papasok sa negosyo at gaano karaming pera ang lalabas sa bawat buwan.
Tinulungan ng cash flow plan ang isang nagnenegosyo sa pagsigurado na hindi
mauubusan ng pera ang isang negosyo sa anumang oras (ang projeksyon ng mga
kikitain at gagastusin sa isang panahon).
Hindi dapat maubusan ng pera ang isang maliit na negosyo. Maaring gamitin
ang isang cash flow plan para masiguro na ang isang negosyo ay palaging may pera
para mabayaran ang bawat gastusin. Ang isang negosyo ay maaring kumita ng maayos
sa isang taon at maubusan din ng pera sa taon na ito.
May ilang mga rason kung bakit maubusan ng pera ang isang maliit na negosyo.
Tulad ng:
62 | P a h i n
Buwan En Pe M Ab M Hu Hu
e b ar r ay n l
Inflows
Pera sa simula ng buwan (cash at
start of month):
Pera galing sa benta (sales):
Ibang pinagkukunan ng pera:
Total cash in:
Outflows
Pera pambayad sa mga materyales:
Pera pambayad sa direktang
gastusin sa labor (direct labor cost):
Nakaplanong pagbili ng kagamitan:
Ibang perang ilalabas o ibabayad:
Total cash out:
Net (in-out)
Pera sa katapusan ng buwan (cash
at the end of the month):
Alam mo ba kung ano ang mga bahagi ng isang plano sa produksiyon?
63 | P a h i n
64 | P a h i n
Gamitin ang datos na katatapos pag-aralan at sagutan ang mga ideya na nakalakip
dito gamit ang story map tsart.
Piliin sa loob ng bilog ang mga salitang may kaugnayan sa paksang tinalakay
at pagkatapos ay sipiin ito sa bawat sinag. Bigyang kahulugan ang mga salita.
Bantakahinaan Kalakasan oportunidad Produksyon kagamitan Raw Materials Produkto
GaWaiN 2: PAGSUSURI
65 | P a h i n
GaWaiN 4: PAGHAMBINGIN
PAGSASANAY:
Gamit ang Venn Diagram, ikumpara ang iyong mga sariling saloobin sa opinion ng iba ukol sa
mga katanungang nasa ibaba. Ilagay sa gitna ang mga magkakatulad na pananaw.
66 | P a h i n
Sumulat ng isang sanaysay na sasagot sa mga katanungang nasa ibaba. Ang mga katanungang
nasa ibaba ay bahagi ng mga dapat na mabigyang kasagutan sa isang feasibility study.
Anong uri ng negosyo ang maaari mong pasukin? Bakit mo pinili ang ganitong uri ng negosyo?
Anong mga problema ang maaari mong kaharapin sa pagpapatayo ng ganitong negosyo? Isulat
kung ano ang iyong magagawa dito. Gumawa ng sariling titulo sa pagbuo ng sanaysay.
C. UNAWAIN NATIN
.
GaWaiN 9: PAGNINILAY
67 | P a h i n
C
D
D.SUBUKIN NATIN
Nananabik ka na bang isagawa ang inaasahang pagganap para sa Aralin 9
Feasibility Study . Sa bahaging ito, susubukin mo na ang iyong mga natutuhan,
gawin mo ang hamon sa pamamagitan ng pagtugon sa susunod na gawain
PAGSASANAY 1:
Plano sa Pagmamarkado
I. Panimula
68 | P a h i n
V. Ang Lugar
VII.Ang Promosyon
69 | P a h i n
PAGSASANAY 2:
Bilang parte ng pagpaplano ang pagbuo ng imahe nito sa iyong isip. Iguhit ang nais
mong maging itsura ng iyong negosyo sa pagsisimula nito at sa pagkalipas ng ilang
taon.
70 | P a h i n
ANTAS NG PAGKATUTO
A.TUKLASIN NATIN
Itanong:
71 | P a h i n
SA ISTILONG A.P.A
A. kung nabanggit na ang pangalan ng awtor sa mismong teksto,taon na lamang ng
puliikasyon ang isulat sa loob ng parentesis.
halimbawa:
Ayon kay Nunan(1977), mahala ang pagkakaroon ng wika …
Kung si Nunan ay may ko-awtor(tatlo o higit pa),kailangang may et al.
HAL:
Ayon kay Nunan,et al.(1977), mahalaga ang pagkakaroon ng wika …
B.Kung hindi nabanggit ang awtor sa mismong teksto, banggitin ito sa hulihan ng pangungusap
kasama ang taon ng publikasyon. Paghiwalayin ang dalawang entris sa loob ng parentesis sa
pamamagitan ng kuwit.
halimbawa:
Ang lingua franca ay ang wikang ginagamit ng mga taong may iba’t ibang katutubobg
wika upang sila’y magkaunawaan(Wardaugh,1986).
C. kung dalawa ang awtor, banggitin ang apelyido ng dalawa at ang taon ng publikasyon
72 | P a h i n
D.kung tatlo o higit pa ang awtor at hindi nabanggit ang pangunahing awtor sa mismong
teksto,banngitin na lamang ang unang awtor sa lob ng parentesis at sundan ng et al. bago ang
taon ng publikasyon.
Halimbawa:
Ang wika ay napakahalagang instrument sa pakikipagkomunikasyon (Bernales,et
al.,2001).
E. Kung may babangiting dalawa o higit pang awtor na pareho ang apelyido,banggitin ang
inisyal ng mga awtor bago ang kanikaniyang apelyido at sundan ng taon ng publikasyon.
Halimbawa:
Ang komunikasyon ay isang proseso na napapalooban ng maraming proseso(E.Trece at
J.W.Trece,Jr.,1977).
O kaya’y
Ang bawat paaralan aymay kanya-kanyang patakaran para sa kanilang mga mag-aaral
(“CSB Student Handbook”,1996)
G.kung babanggitin ay bahagi ng akda may higit sa isang volyum, banggitin ang bilang ng
volyum kasunod ng pangalan ng awtor o mga awtor, ngunit tutuldok(;) ang gamitin bantas
upang paghiwalayin ang unang entri sa taon ng publikasyon.
Halimbawa:
Ang wika ay napakahalagang instrument sa pakikipagkomunikasyon (Bernales 4: 2004)
H.kung may babanggiting dalawa o higit pang akda ng iisang awtor, bangitin na lamang ang
mga akda at paliitin hangga’t maari. Ipaloob sa panipi o i-italizado ang mga pamagat.
Halimbawa:
Sa mga aklat ni Bernales(“Sining ng Pakikipagtalastasan” at “Mabisang
Komunikasyon”),
nabanggit na ang wika ay napakahalagang instrumento sa
pakikipagkomunikasyon.
DAPAT TANDAAN
Inilalagay ang talang parentetikal pagkatapos ng salita o ideya hiniram at ito’y ipinoposisyon bago ang bantas sa loo
DOKUMENTASYON:ISTILONG PARENTETIKAL
http://wennchubz.blogspot.com
73 | P a h i n
Halimbawa:
1
Amiel Llwelyn A. Mercado et al., Basic Languange para sa Unang Taon sa
Kolehiyo. Manila: Jimczyville Publications, c.2000, p.54
4. Pagdadaglat na Latin
a. Ibid - Ginagamit ito sa magkasunod na banggit ng iisang sanggunian.
Halimbawa: ¹ Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson- Rubin. 2003. Sikolohiya ng
Wikang Filipino. Lungsod Quezon: C & E Publishing Inc., p. 73. ² Ibid. ³
Ibid, 90.
74 | P a h i n
c. Loc. cit. - Ginagamit ito kung babanggiting muli ang isang sanggunian
at pahina
² Magallona, Ma. Lucia Mirasol. 2004. Manual Para sa mga CBR Worker
at Caregiver. Lungsod Quezon: C & E Publishing, Inc. p. 79- 80. ³
Alonzo, Rosario. 2005. Raya II. Lungsod Quezon: C & E Publishing, Inc.
p. 123.
5. Mula “Talababa” Tungo sa “Mga Tala” - Ang mga talababa ay maaring hindi na
ilagay sa ibabang bahagi ng bawat pahina at sa halip ay pagsama- samahin
sa katapusan ng papel na tinatawag na mga tala (endnotes).
Posisyon at Pagbabantas
75 | P a h i n
76 | P a h i n
Panuto: Hanapin ang sagot ng mga salita sa kahon at isulat sa patlang na nakalaan sa
tapat ng ulap. Tagapaglimbag Talababa
Superscript Superscript
Superscript
Estilong APA
Kumpletong pangalan
editor o tagasalin ng awtor o mga awtor
Petsa ng publikasyon
Superscript
GaWaiN 2: PAGSUSURI
1. Ano ang Sistema ng Dokumentasyon?
77 | P a h i n
a. Arrogante,
KumpletongJose A. (2003).
pangalan Retorika
ng awtor sa Mabigasang
o mga awtor :
Pagpapahayag. Navotas, Metro Manila: Navotas Press Tomo I
b. Pamagat ng aklat:
d. Tagapaglimbag:
e. Petsa ng publikasyon:
GawaiN 4: PAGHAMBINGIN
78 | P a h i n
Parentetikal- Sanggunian
Talababa-Bibliograpiya
b.Pahayagan
c. Magasin
d. Dyornal (journal)
79 | P a h i n
C.UNAWAIN NATIN
.
GawaiN 9: PAGNILAYAN
HINUHA KO SAGOT KO
PANUTO: Sagutan mo ang K-W –L tsart na naglalaman ng mga kaalaman na natutuhan mo sa modyul na ito. I
KNOW LEARN
Ano ang alam mo na? Ano ang natutuhan ko?
WHAT
Ano ang dapat pang malaman?
D. SUBUKIN NAT I
Nananabik ka na bang isagawa ang inaasahang pagganap para sa Aralin 10
Dokumentasyon sa Paggawa ng isang Bagay o Produkto. Sa bahaging ito,
susubukin mo na ang iyong mga natutuhan, gawin mo ang hamon sa pamamagitan
ng pagtugon sa susunod na gawain
81 | P a h i n
82 | P a h i n
Panimula:
Ang ulat ay isang pagpapahayag na maaaring pasalita o pasulat ng iba't ibang
kaalaman. Ito ay bunga ng maingat na pagsasaliksik sa mga aklat o pakikipag- usap sa mga
taong may tanging kaalaman o pagmamasid sa mga bagay-bagay.
Sa ito, tatalakayin ang iba’t ibang uri ng mg aula, ganon din kung paano kumalap ng
mga datos sa pagbuo ng isang naratibong ulat.
ANTAS NG PAGKATUTO
A.TUKLASIN NATIN
1. Ano ang ipinapakita ng larawan?
81 | P a h i n a
B. LINANGIN NATIN
Gabay sa Pag uulat
Katuturan Ang ulat ay isang pagpapahayag na maaaring pasalita o pasuulat ng iba't ibang
kaalaman. Ito ay bunga ng maingat na pagsasaliksik sa mga aklat o pakikipag- usap sa mga
taong may tanging kaalaman o pagmamasid sa mga bagay-bagay.
Paraan ng Pag-uulat
1. Pasalita
2. Pasulat
Uri ng Pag-uulat
1. Magbigay kabatiran o impormasyon
Hal. A. Pag-uulat ng mag-aaral sa paksang ibinigay ng guro B. Ginagawa ng pangulo o
ingat yaman ng isang samahan C. Pagkatapos dumalo sa mga kumperensya D.
Kawanihan ng Panahon
82 | P a h i n
3. Pagrerebisa ng burador
a. pagsasaayos ng kayariang pangwika – wastong balarila, angkop na salita.
b. Kawastuhan ng nilalaman – malinaw, tiyak, di-maligoy, idagdag ang
kakulangan, alisin ang kalabisan.
c. Isaayos ang pormat at talataan: pamagat, pasok palugit, malaking titik at
bantas
Pamagat ng Ulat
Pangalan ng May-akda
83 | P a h i n
––»«––
84 | P a h i n
Ngayon ay talakayin natin ang bawa’t isa nitong limang uri ng ulat.
85 | P a h i n
86 | P a h i n
87 | P a h i n
88 | P a h i n
89 | P a h i n
90 | P a h i n
91 | P a h i n
Tiyakin lamang na iulat ninyo kung gaano kalawak ninyo nakamit ang
inyong layunin bunga sa paglalayag.
92 | P a h i n
Karanasan, panimula;
1. Pamagat ng Ulat
2. Pangalan ng May-akda
93 | P a h i n
Panuto: Isulat ang kahulugan o mga salitang maaaring kaugnay ng salitang naratibong
ulat. Manaliksik tungkol dito.
93 | P a h i n a
Naratibong ulat
Filipin o sa Piling Larangan hVoc)
GaWaiN 2: PAGSUSURI
h. Pagsasanay
i. Paglalayag sa larangan
GaWaiN 3: MaNaliksik
GaWaiN 4: PAGHAMBINGIN
Pagkakatulad Pagkakaiba
Naratibong Ulat
Dokumentasyon
D.SUBUKIN NATIN
Naiisa-isa ang
mahahalagang
impormasyon/pangyayar
i sa ulat
May malinaw na kuhang
larawan sa bawat yugto
ng ulat.
Masining at sariling-likha
ang ginawan pag-uulat
Orihinal, napapanahon,
makatotohanan, taglay
ang lahat na elemento
ng naratibong ulat
96 | P a h i n
Sa araling ito, paunawa/babala/anunsyo tatalakayin ang iba’t ibang uri ng anunsyo. Kung
paano ang mga ito ay ginagamit ng wasto o tama.
ANTAS NG PAGKATUTO
A.TUKLASIN NATIN
(maaaring palitan ang mga larawan ng iba pang komersyal o isang video)
97 | P a h i n
B. LINANGIN NATIN
PAG- AANUNSIYO AT EPEKTO NITO SA PAG KONSUMO
Paanunsyo
Ang paghubog at pag-impluwensya ng kaisipan ng publiko ukol sa isang produkto.
Ito ay ang pagpapakilala, pagbebenta o tuwirang pag-aalok pa nga ng mga produkto,
paglilingkod (services), tao, lathalain, pelikula atbp. Ito man ay sa pamamagitan ng
telebisyon, radyo, magasin, flier o pampleto, dyaryo, streamer at iba pang modernong mga
pamamaraan.
b. Bandwagon Effect
Layunin nito na sumang-ayon o makiisa ang isang mamimili sa desisyon ng pangkat ng
mamimili. Dahil ito sa takot na hindi mapabilang sa "popular choice".
c. Demonstration Effect
Ito ay ang paglalahad at pagpapakita ng paraan ng paggamit at pakinabang ng produkto.
d. Mga Pagpapatotoo
Tumutukoy ito sa mga binitawang pahayag, pagpapatotoo, o testimonya ng mga tao hinggil
sa kalidad ng nasubukang produkto.
f. Pag-uulit-ulit
Mga paanunsyong inuulit-ulit sa loob ng 15 segundo o bawat commercial break. Ang pag-
uulit-ulit (repetition) sa pangalan at katangian ng isang produkto ay tumatatak sa isipan
ng mga mamimili.
g. Presyur
May layunin itong madaliin ang pagpapasya ng mga mamimili. Naglalapat ng presyur
(pressure) ang paanunsyo upang ang mamimili ay agarang kumonsumo
h. Pag-apela sa Emosyon
Gumagamit ng awa, kasiyahan, paghanga atbp emosyon sa pamamagitan ng mga modelo
o larawan na babagay sa produkto. Ang paanunsyo ay gumagamit ng awa, kasiyahan, at
paghanga sa paghikayat.Kapag naghihingi ng awa ang mga paanunsyo,gagamit sila ng
nakahahabag na larawan ng mga tao upang mapabili ang mamimili ng kanilang produkto.
j. Snob Effect
98 | P a h i n
k. Brand Name
Pagpapakilala ng katangian ng produkto tulad ng tatak at pangalan ng produkto.
l. Fear
Sa paraang ito ang pag-aanunsiyo ay dinadaan sa pagbibigay ng takot o pangamba sa mga
mamimili na kung hindi bibilhin ang produktong iniaanunsyo ay magdudulot ito negatibo sa
kanila. Halimbawa: Kapag hindi ka bumili ng deodorant whitening, ang iyong kilikili ay
mangingitim at posibleng layuan ka ng ibang tao.
Tungkulin ng Mamimili
1. Tungkulin ng mamimili ang pagiging responsable sa kanyang pamimili at pagdedesisyon.
Upang
maging responsable, kinakailangan maitakda ang sarili niyang pangangailangan at
kagustuhan.
Gamitin ang datos na katatapos pag-aralan at sagutan ang mga ideya na nakalakip dito
gamit ang story map tsart.
A. Isulat kung anong uri ng pag- aanunsyo ang tinutukoy sa bawat bilang. Piliin ang salita sa
mahiwagang kahon.
Brand
bandwa g
fea testimonial
99 | P a h i n
100 | P a h i
Hanay A Hanay B
1. Sa pag- aanunsyong ito gumagamit a) Bandwagon
ng mga kilalang personalidad.
2. Sa pag- aanunsyong ito gumagamit b) Testimonial
ng kaunting pananakot.
3. Sa pag- aanunsyong ito hindi na gumagamit c) Brand Name
ng kahit ano pang pakulo.
4. Sa pag- aanunsyong ito gumagamit d) Fear
ng maraming tao.
GaWaiN 3: MaNaliksik
GaWaiN 4: PAGHAMBINGIN
Paghambingin ang print midya at Radio/ TV/ Internet Midya sa pag-aalok ng produkto.
Paano ang kanilang pagkakatulad at pagkakaiba?
Pagkakatulad Pagkakaiba
Print midya
Radio/ Internet/ TV
Midya
GawaiN 5: PAGSULAT
C. UNAWAIN NATIN
.
GaWaiN 9: PAGNINILAY
101 | P a h i n
Nalaman ko na
…………..
D. SUBUKIN NATIN
Kraytirya 4 3 2 1
1.Angkop sa tema o
paksa ang larawan
102 | P a h i n
Binabati kita at matagumpay mong natapos ang mga aralin 12. Anunsyo/
Patalastas/ babala.Sa iyong gagawing pag-aaral sa susunod na modyul, malalaman mo
kung ano ang iba’t ibang uri ng Liham- Pangnegosyo. Sa pagpapatuloy mo sa
susunod na aralin, inaasahan ko na nasiyahan ka sa ating pagtatagpo . Ang lahat na
natutuhan mo rito ay maaari mong magamit sa susunod na aralin.
Aralin 12
Paksa: Menu ng Pagkain
103 | P a h i n
ANTAS NG PAGKATUTO
A. TUKLASIN NATIN
Kultura na nating mga Pilipino ang kumain sa restawrant o di kaya ay maghanda
sa iba’t ibang okasyon para sa ating mga kamag-anak at kaibigan. Ikaw bilang
saksi sa mga sitwasyong katulad nito, ano ang madalas mong kinakain sa bawat
handaang iyong dinadaluhan?Magtala ng tig-iisa sa ibabaw ng bawat tray sa
ibaba. Ipaliwanag s sa weyter kung bakit ang mga ito ang iyong madalas na
kinakain sa mga okasyon at isulat ang sagot sa card na hawak ng weyter sa
ibaba.
BINYAGAN BERTDEYAN
105 | P a h i n
106 | P a h i n
Kaugnay nito, hindi na gaanong mahirap para sa mga Pilipino ang mag-
okasyon sapagkat mabilis na lamang ang paghahanda para rito basta may
badyet at sapat na panahon para sa paghahanda.
107 | P a h i n
4. Bisitang darating
108 | P a h i n
Itala mo sa loob ng menu card kung ano-ano ang mga dapat isalang-alang
sa paghahanda ng pagkain sa iab’t ibang okasyon.
109 | P a h i n
GaWaiN 3: MaNaliksik
Positibo Negatibo
C. UNAWAIN NATIN
.
GaWaiN 9: REPLEKSIYON
110 | P a h i n
D.SUBUKIN NATIN
Ngayong natapos mo na ang mga gawain sa aralin, pagkakataon mo nang
maghanda ng pagkain para sa iba. Sa sitwasyong ito, ikaw ay naatasang
manguna sa preparasyon para sa paghahanda ng mga putahe/menu para sa
isang okasyon (maaaring kaarawan, kapistahan, kasalan at iba pa.
A. Mga sangkap
B. Mga hakbang at proseso ng pagluluto
C. Paraan ng paghahanda
D. Presentasyon
111 | P a h i n
Panimula:
Ang Aralin 14 ay tungkol sa Pagsulat ng mga Sulating may kinalaman sa
Kursong Teknikal-Bokasyunal (Tech-Voc). Bahagi ng aralin ang pag-iisa-isa sa
mga termino at araling inilahad sa kabuuan ng modyul.
Sa pagtatapos ng aralin,ikaw ay inaasahang makapagbubuo ng isang
manwal kaugnay ng piniling kurso.Inaasahang magagamit mo ang lahat ng
kaalamang itinampok sa aralin, gayundin ay makapagsulat nang may kasanayan
at kahusayan batay sa teknikal-bokasyunal na pagsulat.
Kabuuang layunin ng araling ito ang mapagsama-sama ang natipong
kaalaman ng mga mag-aaral sa inilahad na mga gawain sa modyul na ito.
Dagdag pa rito ay maiangkop ng mga mag-aaral ang kanilang pagsulat sa
kursong kanilang pinagkakadalubhasaan.
ANTAS NG PAGKATUTO
A. TUKLASIN NATIN
112 | P a h i n
T
O
E
K
K
A
N
S
I
Y
B. LINANGIN NATIN
113 | P a h i n
Nagiging matagumpay ang tao hindi lang dahil sa taas ng kanyang pinag-aralan
kung hindi dahil rin sa kanyang abilidad at paggamit ng kakayahang natutuhan
sa mga karanasan at pagkakataong ibinibigay sa kanya.
LAYUNIN
INAASAHANG
TAGUMPAY
MGA HAKBANG NA
GAGAWIN
BUNGA/KINALABASA
N
KOMENTO
114 | P a h i n
115 | P a h i n
Binabati kita at matagumpay mong natapos ang mga aralin 14. Manwal ng
Teknikal-Bokasyunal (Tech-Voc)Sa iyong gagawing pag-aaral sa susunod na
modyul, malalaman mo kung ano ang iba’t ibang uri ng Liham- Pangnegosyo.
Sa pagpapatuloy mo sa susunod na aralin, inaasahan ko na nasiyahan ka sa
ating pagtatagpo . Ang lahat na natutuhan mo rito ay maaari mong magamit sa
susunod na aralin
GLOSARYO
116 | P a h i n
Sanggunian:
Amber, Scoot W.(2000). Justify Your Project With a Feasibility Study. http://www-
106.ibm.com/developerworks/library/tip-justify/. June 6, 2001, date accessed.
BizMove.com. (2001).
117 | P a h i n
Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI
Morningstar Investing Classroom, Course 106: a Tour Through the Income
Statement. http://news.morningstar.com/classroom/article/ 0,3163,29691,00.html.
Sinilip June 8, 2015
http://www.deped.gov.ph/sites/default/files/SHS%20Applied_Filipino
%20%28Tech-Voc%29%20CG.pdf, Sinilip Hunyo 6, 2015
https://www.facebook.com/permalink.php?
id=669314643092399&story_fbid=671665472857316, Sinilip Hunyo 6, 2015
http://www.slideshare.net/drintotsky/uri-ng-pagsulat-13582540?related=1 Sinilip
Hunyo 6, 2015
http://www.buhayofw.com/financial-advice/business-investments/paano-
magsimula-ng-isang-negosyo-ang-business-plan-51dd5dbb5e0d7#.VXM1zM-
qqko, Sinilip Hunyo 7, 2015
http://www.filipinosocietyinlofoten.com/blog/2011/07/05/PAG-OORGANISA-NG-
PUL0NG-ORGANIZING-THE-MEETING.aspx , Sinilip Hunyo 7, 2015
https://prezi.com/1riu6vihxusf/mga-uri-ng-pagsulat/ , Sinilip Hunyo 7, 2015
http://www.cbo-eco.ca/en/index.cfm/managing/marketing/marketing-plan-
outline/?lang=tgl Sinilip Hunyo 10, 2015
https://prezi.com/gypc3ad417el/paggamit-ng-ibat-ibang-sistema-ng-
dokumentasyon/ Sinilip Hunyo 11, 2015
118 | P a h i n
Recipe for Filipino Menudo. Tagaloglang.com. (Hinango noong Hunyo 14, 2015).
http://fil.wikipilipinas.org/index.php/10_Pinakapaboritong_Pagkaing_Pinoy
(Hinango noong Hunyo 14, 2015).
http://www.slideshare.net/sirarnelPHhistory/aralin-11-negosyo-at-pagaanunsiyo?
related=2, (Hinango noong Hunyo 14, 2015).
Internet:
Google.com
https://www.google.com.ph/search?
q=leaflets&biw=1366&bih=667&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjZj9DVsc
rKAhXhr6YKHdz5Di84ChD8BQgGKAE#imgdii=qw4v1cAyTxAK-M%3A
%3Bqw4v1cAyTxAK-M%3A%3BpipoOou-oOnkRM%3A&imgrc=qw4v1cAyTxAK-M%3A
(leaflets)
http://www.filipinosocietyinlofoten.com/blog/2011/07/05/PAG-OORGANISA-NG-
PUL0NG-ORGANIZING-THE-MEETING.aspx (katitikan ng pulong)
https://www.google.com.ph/?
gfe_rd=cr&ei=KeqoVsW9Ku25mgWayYDgBQ#q=promo+materials (Promo Materials)
119 | P a h i n
120 | P a h i n