Para Saan ang Modyul Na Ito

Ang modyul na ito ay tungkol sa Akademikong Sulatin: Pagsulat ng Panukalang Proyekto na

inihanda para sa pag-aaral ng Filipino sa unang semestre sa ikalawang markahan ng ikalabindalawang
baitang. Ito a naglalayong sanayin ang mga mag-aaral sa pagsulat ng sulating ito na lilinang sa mga
kakayahang magpahayag tungo sa mabisa, mapanuri at masinop na pagsusulat sa piniling larangan.
Tatalakayin sa modyul na ito ang pagpapanukala ng solusyon para sa nararanasang suliranin at sa
paglulunsad ng isang pagbabago. Hahasain ka sa pagsulat ng panukalang proyekto sa pamamagitan nang
maayos na pagsunod sa mga panuntunan upang matamo ang mga kasanayang hinahangad.

Ang mga paksa, babasahin, gawain at mga pagsasanay ay sadyang iniaangkop sa kakayahan at
interes ng mga mag-aaral upang ang pagkatuto ay maging makabuluhan , napapanahon, kawili-wili
,nakalilinang ng kritikal at mapanuring na pag-iisip .

Ang modyul na ito ay may dalawang aralin:

Aralin 1 : Pagsulat ng Panimula ng Panukalang Proyekto
Aralin 2 : Pagsulat Katawan ng Panukalang Proyekto

Ano ang Inaasahan Mo

Inaasahang pagkatapos ng modyul na ito ang mga mag-aaral ay:

1. Nakikilala ang iba’t ibang akademikong sulatin ayon sa:
(a) Layunin (b) Gamit (c) Katangian (d) Anyo CS_FA11/12PN-0a-c-90
2. Nakasusunod sa istilo at teknikal na pangangailangan ng akademikong sulatin.
CS_FA11/12PU-0d-f-93
3. Nakasusulat ng sulating batay sa maingat, wasto, at angkop na paggamit ng wika .
CS_FA11/12WG-0p-r-93

Paano Mo Matutunan
Upang makamit ang mga inaasahan, gawin ang mga sumusunod:

 Magbigay nang malawak at mahabang panahon sa pagbasa, pag-unawa at pagsusuri sa nilalaman

ng mga aralin.
 Pag-aralan ang mga aralin nang may pagsisikap.
 Manaliksik sa iba pang sanggunian sa loob-aklatan at websites ukol sa aralin upang maragdagan
ang kaalaman .
 Sundin ang mga panuto at patnubay sa anumang gawain upang makuha ang akma at tumpak na
sagot..
 Sagutin ang lahat ng mga gawain o pagsasanay ,pagtataya at pagsusulit .
 Ano ang Nalalaman Mo
Panimulang Pagtataya

Panuto: Bago pag-aralan ang modyul na ito, sagutin ang simpleng pagsubok na ito upang malaman kung
ano na ang mga nalalaman mo sa paksang ito. Nakatala sa ibaba ang limang pangunahing bahagi ng
panukalang proyekto.
A — Pambungad/ Background/ Mga Dahilan ng Panukala
B — Pahayag ng Suliranin at Layunin ng Panukala
C — Mga Planong Pagkilos at Iskedyul ng mga Gagawin
D — Badyet Para sa Proyekto
E — Kahalagahan ng Panukala

Ang mga sumusunod na pangungusap ay maaaring nagpapaliwanag o nagbibigay ng halimbawa ng

mga bahagi ng panukalang proyekto. Isulat sa sagutang papel ang titik ng mga bahaging isinasaad ng
pangungusap.

1. Kahalagahan ng proposal para sa mga mamamayan

2. Pagsusuri sa pangangailangan at mga dahilan ng proposal
3. Tinatayang gastusin
4. Makapagpagawa ng breakwater o pader na makatutulong upang mapigilan ang pag-apaw ng tubig.
5. Pagsusuri ng proyekto
6. Paghiling ng P100000 sa loob ng tatlong buwan
7. Kailangang makabuo ang barangay ng isang breakwater o pader na pipigil sa mabilis nap ag-apaw
ng tubig mula sa ilog.
8. Mga hakbang na dapat sundin upang makamit ang mga layunin
9. Pagpapasa ,pag-aaproba, at paglabas ng badyet (7 araw )
10. Pagpapasinaya at pagbabasbas ng breakwater (1 araw )
11. Ang sanhi ng pagbaha ay ang pag-apaw ng tubig sa ilog na nangagaling sa bundok.
12. Pagsagawa ng bidding mula sa mga kontraktor
13.Tiyaking ligtas ang buhay ng mga mamamayan sa Barangay Bacao.
14. Ipagawa ang breakwater o pader na magsisilbing proteksyon sa panahon ng tag-ulan.
15. Gastusin sa pagpapasinaya at pagbabasbas nito , Php20,000.00.

ii
 Aralin Akademikong Sulatin:
Pagsulat ng Panimula ng
1 Panukalang Proyekto
Baitang : 12 Markahan : Ikalawa
Panahong Igugugol : Ikalimang Linggo

Alamin
Pagkatapos ng araling ito, inaasahang maisasagawa ng mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Nakikilala ang iba’t ibang akademikong sulatin ayon sa:
(a) Layunin (b) Gamit (c) Katangian (d) Anyo CS_FA11/12PN-0a-c-90

2. Nakasusunod sa istilo at teknikal na pangangailangan ng pagsulat ng panimula ng panukalang proyekto.

CS_FA11/12PU-0d-f-93

3. Nakasusulat ng panimula ng panukalang proyekto batay sa maingat, wasto, at angkop na paggamit

ng wika .CS_FA11/12WG-0p-r-93

Subukin

PAGKILALA NG TAMA O MALI : Panuto:Suriin ang pahayag at sabihin ang TAMA kung ito ay may
katotohanan at MALI naman kung hindi naglalahad ng katotohanan.Isulat sa sagutang papel.
1. Ang panukalang proyekto ay isang detalyadong deskripsyon ng mga inihahaing
gawaing naglalayong lumutas ng isang problema o suliranin .

2. Sa pagsasagawa ng panukalang papel, ito ay kailangang magtatalaglay ng apat

na mahahalagang bahagi .
3.Ang unang mahalagang hakbang na dapat isagawa ay ang pagtukoy ng layunin ,plano na
dapat gawin at badyet.
4. Ang paggawa ng panukalang proyekto ay nangangailangan ng kaalaman, kasanayan at
maging sapat na pagsasanay.
5.Makikita sa panimula ng panukalang proyekto ang maikling paglalarawan ng pamayanan ,ang
suliraning nararanasan nito, at ang pangangailangan nito upang masolusyunan ang nabanggit na
suliranin.

1
 Balikan
PAGPAPAHAYAG : GAMIT ANG PIRAMIDING DAYAGRAM:
Sitwasyon:Anong pinakahuling proyekto sa iyong paaralan o pamayanan ang iyong
nabalitaan o natandaan na nagdulot ng malaking pakinabang para sa iyo at sa maraming tao? Ibahagi o
ipahayag mo ang ilang mahahahalagang bagay hinggil sa nasabing proyekto sa pamamagitan ng
pagkompleto sa piramiding dayagram sa ibaba. Isulat sa sagutang papel.

Pangalan/Pamagat ng Proyekto at
Nagpanukala o Nanguna sa Proyekto

Lugar kung saan isinagawa/ipinatupad

at
Petsa ng Pagpapatupad
Tao o mga Taong nagpapatupad/nagsagawa ng proyekto
at Pakinabang o magandang dulot ng proyekto

Tuklasin
Pagsulat ng Panukalang Proyekto

Ayon kay Dr. Phil Bartle ng The Communication Empowerment Collective, isang samahang
tumutulong sa mga non-governmental organizations (NGO) sa paglikha ng mga pag-aaral sa pangangalap
ng pondo, ang panukala ay isang proposal na naglalayong ilatag ang mga plano o adhikain para isa
komunidad o samahan. Nangangahulugang ito’y kasulatan ng mungkahing naglalaman ng mga plano ng
gawain ihaharap sa tao o samahang pag-uukulan nitong siyang tatanggap at magpapatibay nito. Ayon
naman kay Besim Nebiu,may-akda ng Developing Skills of NGO Project Proposal Writnig , ang panukalang
proyekto ay isang detalyadong deskripsyon ng mga inihahaing gawaing naglalayong lumutas ng isang
problema o suliranin.
Mahalagang maging maingat sa pagpaplano at pagdidisenyo ng panukalang proyekto. Kaya naman,
masasabing ang paggawa nito ay nangangailangan ng kaalaman, kasanayan, at maging sapat na
pagsasanay. Una sa lahat , ito ay kailangang maging tapat na dokumento na ang pangunahing layunin ay
makatulong at makalikha ng positibong pagbabago. Ayon kay Bartle (2011), kailangang nitong magbigay ng
impormasyon at makahikayat ng positibong pagtugon mula sa pinag-uukulan nito. Walang lugar sa sulating
ito ang pagsesermon pagyayabang o panlilinlang ,sa halip ito ay kailangang maging tapat at totoo sa
layunin.
Mga Dapat Gawin sa Pagsulat ng Panukalang Proyekto
Ayon kina Jeremy Miner at Lynn Miner sa kanilang aklat na “A Guide to Proposal Planning and
Writing,” sa pagsasagawa ng panukalang papel, ay kailangang magtalay ng talong mahahalagang bahagi
at ito ay ang sumusunod:
1. Pagsulat ng Panimula ng Panukalang Proyekto,
2.Pagsulat ng Katawan ng Panukalang Proyekto
3.Paglalahad ng Benepisyo ng Proyekto at mga Makikinabang nito.
2
 1.Pagsulat ng Panimula ng Panukalang Proyekto
 Tukuyin ang pangangailangan ng komunidad, samahan, paaralan, klasrum, o kompanyang pag-
uukulan ng project proposal upang makatulong at makalikha ng positibong pagbabago.
 Gawing tiyak ,napapanahon, at akma ang gagawing panukalang proyekto.
 Ang pangangailangan ang magiging batayan ng isusulat na panukala.
 Ang panukalang proyekto ay isang nakasulat na mungkahi at siyang ihaharap sa mga taong
makatutulong sa pagkamit ng layunin para sa pamayanan.
 Ang panimula, ang unang bahagi ng iyong panukalang proyekto, ang magiging paksa ng araling ito.
Dito mo tutukuyin ang kaukulang pangangailangan ng iyong pamayanan. Batay dito, maaari mo
nang mailahad ang layunin ng iyong proposal. Dapat ay nakasaad din kung bakit mo ipinapalagay
na ito ay mahalagang pangangailangan.
 Ang bahaging ito ay dapat na maikli lamang ngunit malinaw at direkta ang punto. Dapat na
nakapaloob dito ang paglalarawan ng iyong pamayanan at kung paanong makatutulong sa
pangangailangan ng pamayanan ang panukalang proyektong iyong ibinigay.

Suriin
Narito ang halimbawa ng panukalang solusyon para sa suliranin ng isang barangay.
Suliranin # 1
1. Paglaganap ng sakit na dengue
Mga bagay na kailangan:
a. Pagtuturo sa mga mamamayan tungkol sa pangangalaga sa kalinisan ng kapaligiran upang
maiwasan ang dengue
b. Pagsagawa ng fumigation apat nab eses sa isang tao.
Suliranin # 2
2. Kakulangan ng suplay ng tubig
Mga bagay na kakailanganin:
a. Pagtuturo sa mga mamamayan sa wastong paggamit at pagtitipid ng tubig/
b. Pagpapagawa ng poso para sa bawat purok ng barangay.
Ano ang napansin mo sa ibinigay na halimbawa? Ang isang suliraning pampamayanan ay maaaring
may dalawa o higit pang solusyon.

SAGUTIN: PAGTUKOY NG PANGANGAILANGAN SA PAMAYANAN: Ano-anong mga bagay ang

kailangang-kailangan ng iyong barangay o lungsod ? May mga suliranin ba ito na nangangailangan ng
agarang lunas? Mag-isip ng dalawang suliraning kinakaharap ng iyong barangay o lungsod ngayon.
1.
2.
Pansinin ang halimbawa : Sa Brgy. Pagkakaisa,ang dalawang suliraning nararanasan ng mga
mamamayan ay ang sumusunod:
1. Paglaganap ng sakit na dengue
2. kakulangan ng suplay ng tubig
Mula sa nabanggit na suliranin ay itala ang mga kailangan ng Barangay Pagkakaisa upang malutas
ang kanilang mga suliranin.
Suliranin # 1
1.
Ang mga bagay na kailangan:
a.
b.

3
 Suliranin # 2
2.
Ang mga bagay na kailangan:
a.
b.

Pagyamanin
PAGKILALA SA NILALAMAN NG PANIMULA NG PANUKALANG PROYEKTO:
Panuto: Matapos makilala ang mga pangangailangan, problema o suliranin, sumulat ka na ng Panimula sa
Panukalang Proyekto –Tinatawag ito ng sulatin na “Pagpapahayag ng Suliranin” Tunghayan ang
halimbawang nakatala sa ibaba.

Isa ang Barangay Bacao sa mabilis na umuunlad na barangay ng bayan ng General Trias sa
Cavite. Ito ay nananatiling pamayanang agrikultural bagamat unti-unti na ring nagsusulputan ang mga
pabrika sa lugar na ito.
Isa sa mga suliraning nararanasan ng Barangay Bacao sa kasalukuyan ay ang malaking pagbaha
tuwing panahon ng tag-ualn Ito ay nagdudulot ng malaking problema sa mga mamamayan tulad ng
pagkasira ng kanilang mga bahay ,kagamitan,at maging ng mga pananim. Ang pangunahing sanhi ng
pagbaha ay ang pag-apaw ng tubig sa ilog na nanggagaling sa bundok.
Dahil dito, nangangailangan ang barangay ng isang breakwater o pader na pipigil sa mabilis na pag-
apaw ng tubig mula sa ilog . Kung ito ay maipatatayo , tiyak na di na kakailanganin pang ilikas ang mga
mamamayan sa ligtas na lugar. Higit sa lahat ,maiiwasan din ang patuloy na pagguho ng mga lupa sa tabi
ng ilog. Kailangang maisagawa na ang proyektong ito sa madaling panahon para sa kapakanan at
kaligtasan ng mga mamamayan.

Gawain: Kilalanin ang nilalaman ng panukalang proyekto sa ibinibigay ng halimbawa sa itaas . Isulat ito sa
sagutang papel.

A. Maikling paglalarawan ng pamayanan:

B. Suliraning naranasan nito
C. Pangangailangan upang masolusyunan ang nabanggit na suliranin:
D. Benepisyo o mga kabutihang dulot

Isaisip
PAGBUBUOD : Isulat sa isang talata ang kabuoan ng kaalamang naibabahagi sa iyo sa araling ito.

Isagawa
PAGBUO NG PAHAYAG: Panuto: Muling isulat ang mga sumusunod na mga pahayag ng
suliranin. Pansining masalita, ang mga ito kaya hindi maliwanag ang nais iparating. Siguraduhing ang iyong
pahayag ng suliranin ay maikli, malinaw at direkta ang punto.Isulat ito sa sagutang papel.
1. Ako ay humihingi nang may-kababaang-loob sa pamahalaan, upang bigyang halaga ang panukalang ito,
dahil mahalagang malaman na ang aming pamayanan ay nangangailangan ng istasyon ng pulis. Lubhang
kailangan namin ng istasyon dahil walang lugar para sa amin upang ihain ang mga reklamo o kaya ay kung
saan maaaring gawin ang lahat ng mga bagay na may kinalaman sa gawain ng pulisya.

4
2. Kaming mga mamamayan ay lubhang nababahala sa mga krimeng nagaganap sa ating paligid at ang
aming pagkabahala ay lumalala dahil sa nitong mga nakaraang buwan, ilan sa mga magnanakaw na nahuli
ay inilalagak lamang buong gabi sa bulwagang pambayan na hindi ligtas na paglagyan ng mga kriminal. Sa
aming palagay, bilang mga mamamayan ay kailangan namin ng isang lugar kung saan mas siguradong
nababantayan ang kulungan upang kami ay makatulog nang mahimbing at makasiguro na ang mga
kriminal na iyon ay hindi makakatakas at makagawa pang muli ng mga krimen sa kanilang mga kapwa.

3. Gusto ko lamang bigyang diin ang mga kondisyon ng mga pangunahing kalsada na talaga namang
napakasama. Sa katotohanan, ang mga kalsadang ito ay hindi na maituturing na mga kalsada dahil ang
mga ito ay imposible nang madaanan ng mga sasakyan. Paano naming maihahatid ang mga bagay na
dapat ihatid sa kinauukulan kung napakasama ng kondisyon ng mga kalsadang ito kung saan ang
biyahe ay napakahabang katulad ng dalawang balik. At hindi na kailangang sabihin na ang mga produktong
dapat ihatid ay mga delikadong produkto at hindi ligtas dahil kinakailangan pang magpalipat-lipat dahil nga
sa kundisyon ng mga daan, at lalo pa ang mga taong sumasakay lamang sa mga pampublikong sasakyan.

Tayahin
Panuto :PAGPIPILI : Isipin mo na sa iyong barangay ay mayroon lamang iisang linya ng
telepono. Lagi itong abala /busy dahil sa dami ng mga taong gumagamit nito. Kung sa
ganoon, kailangan pa ng isang linya upang mas maraming tao ang makagamit nito.
Nakatala sa ibaba ang mga posibleng dahilan kung bakit kailangan ng aming barangay ang isa pang linya
ng telepono. Pumili ng dalawang pinakamagandang dahilan upang makumbinsi mo ang pamahalaang
suportahan ang pangangailangang ito. Isulat ito sa sagutang papel.

Mas malaki ang kikitain ng kompanyang magkakabit ng telepono dahil mas maraming tao ang
makagagamit nito.

Magbibigay ito ng libangan sa kabataan dahil gusting-gusto nilang gumamit ng telepono.

Mas mabilis na matatanggap ang mahalagang tawag dahil sa karagdagang linya ng telepono.

Upang mabigyan ng trabaho ang mga electrician sa lugar – ang pagkakabit ng poste at mga kable
ng telepono.

Mas maraming transaksiyong pangkalakalan ang magagawa sa telepono.

Maraming mag-aaral ang gumagamit dahil sa Blended Learning ng Kagawaran ng Edukasyon

bunga ng COVID-19 Pandemya.

Karagdagang Gawain:

PAGSULAT: Batay sa pangangailangang nakasaad sa unang bahagi ng pagsasanay (Suriin

p. 3) pumili ng isa sa iyong mga sagot at gumawa ng isang epektibong pagpapahayag ng suliranin sa
bondpaper/sagutang papel
5
 Aralin Akademikong Sulatin:
Pagsulat ng Katawan ng
2 Panukalang Proyekto

Baitang : 12 Markahan : Ikalawa

Panahong Igugugol : Ikalimang Linggo

Alamin
Pagkatapos ng araling ito, inaasahang maisasagawa ng mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Nakikilala ang iba’t ibang akademikong sulatin ayon sa:
(a) Layunin (b) Gamit (c) Katangian (d) Anyo CS_FA11/12PN-0a-c-90
2. Nakasusunod sa istilo at teknikal na pangangailangan ng pagsulat ng katawan ng panukalang proyekto.
CS_FA11/12PU-0d-f-93
3. Nakasusulat ng katawan ng panukalang proyekto batay sa maingat, wasto, at angkop na paggamit
ng wika .CS_FA11/12WG-0p-r-93

Subukin
PAGKILALA SA LAYUNIN AT PARAAN NG PANUKALANG PROYEKTO:
Panuto: Basahin at unawain ang pahayag. Piliin ang titik A- kung ang pangungusap ay para Layunin at
B para sa paraan. Isulat ito sa sagutang papel.
1. Mapalawig ang mga tubo mula sa pangunahing linya ng tubig
2. Mabigyan ng lugar ang mga mamamayan kung saan maaaring idaos ang mga pagtitipon
3. Paglalagay ng humps sa road intersections
4. Mapabuti ang kaligtasan ng mamamayan sa gabi
5. Mabigyan ang mga mamamayan ng karapatang malaman ang mga impormasyon at pangyayari
6. Pag-aayos ng mga bahaging elektrikal sa mga poste ng ilaw
7. Pagbibigay ng tuluy-tuloy na suplay ng tubig sa mga mamamayan
8. Paggawa ng pundasyon ng bulwagang pambayan
9. Pagbaba ng mga insidente ng aksidenteng may kinalaman sa pagmamaneho
10. Paggawa ng mga sisidlan ng mga aklat para sa aklatang pambayan.

Balikan
PAGLALAHAD NG LAYUNIN :
Panuto: Sa bawat suliraning nabanggit sa ibaba, magbigay ng isang pangangailangan at
layunin nito. Isulat ito sa sagutang papel. Pansining ang sagot sa unang bilang ay ibinibigay na sa inyo.
1. Suliranin: Pagtaas ng bilang ng mga kabataang nalululong sa ipinagbabawal na gamot
Pangangailangan: Palaruan ng basketbol
Layunin: Nakapaglalaan ng isang palaruan kung saan maaaring gugulin ng kabataan ang
kanilang oras nang maiwasan ang pagkagumon sa mga bawal na gamot.
6
7
2.Suliranin: Paggamit ng Blended Learning Modalities sa pampublikong paaralan bunga ng COVID-19
Pandemiya
Pangangailangan :
Layunin:

3. Suliranin: Pagtaas ng bilang ng mamamayang walang hanapbuhay sa kasalukuyan.

Pangangailangan:
Layunin:

4. Suliranin: Maraming mamamayan ang nahahawaan ng COVID-19 na sakit.

Pangangailangan:
Layunin:

Tuklasi
n
Pagsulat ng katawan ng Panukalang Proyekto
Ito ay binubuo ng:
1. Layunin -Kailangang maging tiyak at isulat batay sa inaasahang resulta ng panukalang proyekto. Ayon
kina Jeremy Miner at Lynn Miner (2005) , ang layunin ay kailangang maging SIMPLE.
 Specific – bagay na nais makamit o mangyari sa panukalang proyekto
 Immediate – tiyak na petsa kung kailan ito matatapos
 Measurable – may basehan o patunay na naisakatutuparan ang nasabing proyekto
 Practical - solusyon sa suliranin
 Logical - paraan kung paano makakamit ang proyekto
 Evaluable – nasusukat kung paano makatutulong ang proyekto.
2. Plano ng Dapat Gawin- Matapos maitala ang mga layunin ay maaari nang buoin ang talaan ng mga
gawain o plan of action na naglalaman ng mga hakbang na isasagawa upang malutas ang suliranin.
Mahalagang maiplano itong mabuti ayon sa tamang pagkakasunod-sunod ng pagsagawa nito kasama ang
mga taong kakailanganin sa pagsasakatuparan ng mga gawain. Dapat maging makatotohanan at
kailangang ikonsidera ang badyet sa pagsasagawa nito. Makakatulong kung gagamit ng tsart o kalendaryo
para markahan ang pagsasagawa ng bawat gawain.
Suriin ang plano ng mga gawain sa pagpapatayo ng breakwater o pader para sa Barangay Bacao sa
ibaba.

Plano ng Paggawa ng Breakwater o Pader para sa Ilog ng Barangay Bacao

Pagpapasa ,pag-aaproba ,at paglabas ng badyet (7 araw )

Pagsasagawa ng bidding mula sa mga kontraktor o mangongontrata sa paggawa ng breakwater o pader (2 ling
Ang mga kontraktor ay inaasahang magpapasa o magsusumite ng kani- kanilang tawad para sa pagpapatayo n
Pagpupulong ng konseho ng barangay para sa pagpili ng kontraktor na gagawa ng breakwater. (1 araw )
Gagawin din sa araw na ito ang opisyal na pagpapahayag ng napiling kontraktor para sa kabatiran ng nakarara
Pagpapatayo ng breakwater sa ilalim ng pamamahala ng konseho ng Barangay Bacao (3 buwan)

8
3. Badyet – pinakamahalagang bahagi ito ng anumang panukalang proyekto. Ang badyet ay ang talaan ng
mga gastusin ( tulad materyales at sweldo sa manggagawa ,allowance sa magbabantay at iba pang
kakailanganin sa pagsasakatuparan ng layunin. Mahalagang ito ay mapag-aralang mabuti upang makatipid
sa mga gugugulin. Maaaring magsagawa ng bidding sa mga kontraktor na kadalasan ay may panukalang
budget para sa gagawing proyekto. Maaaring magkaroon ng tatlo o higit pang bidder na pagpipilian.Ibigay
o ipagkatiwala ang proyekto sa kontraktor na magbibigay ng pinakamababang halaga ng badyet.Sa mga
karagdagang kagamitan o materyales ,mas makabubuti kung maghahanap muna ng murang bilihan para
makatipid din sa mga gastusin. Huwag ding kaligtaang isama sa talaan ng badyet ang iba pang mga
gastusin tulad ng sweldo ng mga manggagawa ,.allowance para sa mga magbabantay sa pagsasagawa
nito.
Mga dapat tandaan sa paggawa ng badyet para sa panukalang proyekto ayon sa mga datos mula
sa modyul tungkol sa pagsulat ng panukalang proyekto na may pamagat na “ Paghahanda ng Isang
Simpleng Proyekto “ https://eskwelanaga.files.wordpress.com/2011/02

Narito ang halimbawa ng badyet na maaaring gamitin sa pagpapagawa ng breakwater ng Brgy.Bacao.

Mga Gastusin Halaga

I.Halaga ng pagpapagawa ng breakwater batay sa isinumeti ng napiling Php
kontraktor (kasama na rito ang mga materyales at sweldo ng mga 3,200,000.00
trabahador )
II.Gastusin para sa pagpapasinaya at pagbabasbas nito. Php 20,000.00
Php
Kabuoang Halaga 3,220,000.00

Ano ang natutuhan mo sa paghahanda ng isang panukalang badyet? Sa palagay mo ba ay mahirap

itong gawin? Hindi ito mahirap kung isasaisip mo ang mga sumusunod:
1. Gawing simple at malinaw ang iyong badyet. Dapat na malaman agad ng ahensiyang magtataguyod ang
mga bahagi nito. Ang mahahalagang detalye ng gastusin ay dapat na malinaw ang pagkakasaad.
2. Ayusing mabuti ang iyong panukala. Pagpangkat-pangkatin ang mga gastusin ayon sa klasipikasyon ng
mga ito. Siguraduhing nakahanay ang mga halaga upang madaling sumahin ito.
3. Gumawa ng pag-aaral ng mga ahensiyang nagtataguyod ng mga proyekto at alamin ang mga bagay na
kailangan sa panukala at ang halagang kanilang tinutustusan upang makasama ang iyong panukala sa
kanilang itataguyod. Sa ganitong paraan mas malaki ang tsansang maaprobahan ang iyong proyekto.
Maaari ka ring manghingi ng kopya ng mga naaprobahan nilang mga proyekto upang maikumpara ang
gawa mo.
4. Ihanda ang iyong badyet hanggang sa huling sentimo. Ang mga ahensiyang nagtataguyod ng mga
proyekto ay kadalasang gumagawa ng pag-aaral para sa itataguyod nilang proposal.
5. Siguraduhing tama ang lahat ng kukuwentahin. Mangangahulugan ito ng iyong integridad at karapat-
dapat na pagtitiwala para sa iyo.
Paglalahad ng Benepisyo ng Proyekto at mga Makikinabang nito
Mahalagang maging espesipiko sa tiyak na grupo ng tao o samahang makikinabang sa
pagsasakatuparan ng layunin hal. Mga bata, mamamayan,kababaihan ,magsasaka,mahihirap na
pamilya,mga negosyante at iba pa.Maaari na ring isama sa bahaging ito ang katapusan o kongklusyon ng
iyong panukala. Sa bahaging ito, ay maaaring ilahad ang mga dahilan kung bakit dapat aprobahan ang
ipinasang panukalang proyekto .Tunghayan ang halimbawang nakasulat sa ibaba.

Paano Mapakinabangan ng Barangay Bacao ang panukalang proyekto?

Ang pagpapatayo ng breakwater o pader sa ilog ay magiging kapaki-pakinabang sa lahat ng
mamamayan ng Brgy.Bacao. Ang panganib sa pagkawala ng buhay dahil sa panganib na dulot ng baha ay
masosolusyunan. Di na makararanas ang mga mamamayan ng pagkasira ng kanilang tahanan at mga
kagamitan na tunay na nagdudulot ng malaking epekto sa kanilang pamumuhay.Higit sa lahat,
magkakaroon na ng kapanatagan ang puso ng bawat isa tuwing sasapit ang tag-ulan dahil alam nilang
hindi agad aapaw ang tubig sa ilog sa tulong ng mga opapatayong mga pader.
Balangkas ng Panukalang Proyekto
1. Pamagat ng Panukalang Proyekto - hinango sa inilahad na pangangailangan bilang tugon sa
suliranin
9
2. Nagpadala- tirahan ng sumulat ng paanukalang proyekto
3. Petsa- araw kung kailan ipinasa ang panukalang papel isinama na rin kung gaano katagal gagawin
ang proyekto.

10
 4. Pagpapahayag ng Suliranin- nakasaad ang suliranin at kung bakit dapat maisagawa o maibigay ang
pangangailangan,
5. Layunin – dahilan o kahalagahan kung bakit isagawa ang panukala
6. Plano na dapat gawin- talaan ng pagkakasunod-sunod ng mga gawaing para pagsasakatuparan ng
proyekto gayundin ang petsa at bilang ng araw na gagawin ang bawat isa.
7. Badyet- kalkulasyon ng mga guguling gagamiti sa pagpapagawa ng proyekto
8. Paano mapakinabangan ng pamayanan o samahan ang panukalang proyekto- konklusyon ng
panukala kung saan nakasaad dito ang mga taong makikinabang ng proyekto at benepisyong
makukuha nila mula rito.
Ailene Baisa-Julian et.al Pinagyamang Pluma Filipino sa Piling Larangan (Akademik )Phoenix Publishing 2016

Suriin
PAGBIBIGAY-DESISYON:
Panuto: Balikan ang “Plano ng Paggawa ng Breakwater o Pader para sa Ilog ng Barangay Bacao ” sa
pahina 7. Kung ikaw ang tagapagtaguyod at batay sa plano ng mga gawain, aaprobahan mo ba at
susuportahan ang panukalang proyekto para sa barangay? Bakit ? at Bakit hindi? .Isulat ito sa sagutang
papel.

Pagyamanin
PAGKILALA SA PANGANGAILANGAN SA PAMAYANAN AT BADYET PROPOSAL :

A. Batay sa nailahad mong suliranin na nakatala sa Suriin p.3 sa aralin 1 . Pumili ng isa nito at
isulat sa sagutang papel ang mga bagay na kakailanganin sa pagpapatayo o paggawa nito, kasama ang
kaakibat na halaga ng mga ito. Maaari kang magtanong sa isang mangongontrata o sa isang taong
mapagkakatiwalaan tungkol dito. Siguraduhing ang mga nakatalang halaga ay makatotohanan.

B. Maghanda ng badyet para sa proposal sa mga sumusunod na gastusin. Maaaring sundan

ang badyet na nasa pahina 8. Magtalaga ng mga pangalan para sa mga pangkat ng gastusin upang
maging maayos ang iyong panukala. Gumamit ng sagutang papel para sa gawaing na ito.

Isaisip

Panuto: PAGBUBUOD : Isulat sa sagutang papel ang isang talata ng kabuoan sa kaalamang naibabahagi
sa iyo sa araling ito.

Isagawa
PANANALIKSIK:
1.Magsaliksik ka ng panukalang proyekto mula sa silid-aklatan , websites at iba pang paghahanguan.
2.Magpasa ka ng kopya nito.(hard copy)
3. Ihambing ang pagkakatulad at pagkakaiba sa kabuoang obserbasyon mo sa nasaliksik at sa iyong
natutunan sa araling ating natalakay. Isulat ito sa sagutang papel.Gamitin ang venn diagram para sa
kasagutan.

11
 T yahin
a OS KRONOLOHIKAL SA PANUKALANG PROYEKTO :

A uto: Isaayos ayon sa pagkakasunod-sunod ang panukalang proyekto. Isulat ang titik A-J sa
Y

1. 324 Purok 10,Tiburcio Luna

Avenue Barangay Bacao
General Trias ,Cavite
2. Haba ng Panahong Guguglin: 3 buwan at kalahati
3. Makapagpagawa ng breakwater o pader na makatutulong upang mapigilan ang pag-apaw ng tubig sa
ilog upang matiyak ang kaligtasan ng mga mamamayan at maging ang kanilang mga ari-arian at hanapbuhay
sa susunod na mga buwan.
4. PANUKALA SA PAGPAPAGAWA NG BREAKWATER PARA SA BARANGAY BACAO
5. Isa ang Barangay Bacao sa mabilis na umuunlad na barangay ng bayan ng General Trias sa Cavite.
Ito ay nananatiling pamayanang agrikultural bagamat unti-unti na ring nagsusulputan ang mga pabrika sa lugar
na ito.
Isa sa mga suliraning nararanasan ng Barangay Bacao sa kasalukuyan ay ang malaking pagbaha tuwing
panahon ng tag-ualn Ito ay nagdudulot ng malaking problema sa mga mamamayan tulad ng pagkasira ng
kanilang mga bahay ,kagamitan,at maging ng mga pananim. Ang pangunahing sanhi ng pagbaha ay ang pag-
apaw ng tubig sa ilog na nanggagaling sa bundok.

Dahil dito, nangangailangan ang barangay ng isang breakwater o pader na pipigil sa mabilis na pag-
apaw ng tubig mula sa ilog . Kung ito ay maipatatayo , tiyak na di na kakailanganin pang ilikas ang mga
mamamayan sa ligtas na lugar. Higit sa lahat ,maiiwasan din ang patuloy na pagguho ng mga lupa sa tabi ng
ilog. Kailangang maisagawa na ang proyektong ito sa madaling panahon para sa kapakanan at kaligtasan ng
mga mamamayan.
6. Mula kay Leah Grace L. Delgado
7 .Ang pagpapatayo ng breakwater o pader sa ilog ay magiging kapaki-pakinabang sa lahat ng
mamamayan ng Brgy.Bacao. Ang panganib sa pagkawala ng buhay dahil sa panganib na dulot ng baha ay
masosolusyunan. Di na makararanas ang mga mamamayan ng pagkasira ng kanilang tahanan at mga
kagamitan na tunay na nagdudulot ng malaking epekto sa kanilang pamumuhay.Higit sa lahat, magkakaroon na
ng kapanatagan ang puso ng bawat isa tuwing sasapit ang tag-ulan dahil alam nilang hindi agad aapaw ang
tubig sa ilog sa tulong ng mga opapatayong mga pader.
8.
Plano ng Paggawa ng Breakwater o Pader para sa Ilog ng Barangay Bacao
1.Pagpapasa ,pag-aaproba ,at paglabas ng badyet (7 araw )
2. Pagsasagawa ng bidding mula sa mga kontraktor o mangongontrata sa paggawa ng breakwater
o pader (2 linggo)

 Ang mga kontraktor ay inaasahang magpapasa o magsusumite ng kani-kanilang tawad para

sa pagpapatayo ng breakwater kasama ang gagamiting plano para rito.

3. Pagpupulong ng konseho ng barangay para sa pagpili ng kontraktor na gagawa ng breakwater.

(1 araw )
 Gagawin din sa araw na ito ang opisyal na pagpapahayag ng napiling kontraktor para
sa kabatiran ng nakararami.
4. Pagpapatayo ng breakwater sa ilalim ng pamamahala ng konseho ng Barangay Bacao (3
buwan) 5.Pagpapasinaya at pababasbas ng breakwater ( 1 araw)
9. ika-11 ng Disyembre 2015
10.

Mga Gastusin Halaga

I.Halaga ng pagpapagawa ng breakwater batay sa isinumeti ng napiling kontraktor Php
(kasama na rito ang mga materyales at sweldo ng mga trabahador ) 3,200,000.00
II.Gastusin para sa pagpapasinaya at pagbabasbas nito. Php 20,000.00
Kabuoang Halaga Php
3,220,000.00
12
 Karagdagang Gawain
PASULAT NG PANUKALANG PROYEKTO:
Panuto:Gumawa ka ng iyong sariling panukalang proyekto. Maaari mong
ipagpatuloy ang nasimulan mo nang gawain o malaya kang pumili ng bagong papaksain ayon sa
suliranin sa iyong paaralan o pamayanan. Isulat ito sa sagutang papel at siguraduhing masunod
ang mga bahagi ng pagsulat nito.

Lagom:
 Ang panukalang proyekto ay isang nakasulat na mungkahi at siyang ihaharap sa mga taong
makatutulong sa pagkamit ng layunin para sa pamayanan.
 Ang panimula, ang unang bahagi ng iyong panukalang proyekto, ang magiging paksa ng araling ito.
Dito mo tutukuyin ang kaukulang pangangailangan ng iyong pamayanan. Batay rito, maaari mo
nang mailahad ang layunin ng iyong proposal. Dapat ay nakasaad din kung bakit mo ipinapalagay
na ito ay mahalagang pangangailangan.
 Ang bahaging ito ay dapat na maikli lamang ngunit malinaw at direkta ang punto. Dapat na
nakapaloob dito ang paglalarawan ng iyong pamayanan at kung paanong makatutulong sa
pangangailangan ng pamayanan ang panukalang proyektong iyong ibinigay.
 Ang pangangailangan ay isang kakulangan. Isa itong bagay na gusto mong makamit sa hinaharap.
 Ang pahayag ng suliranin ay tumutukoy sa mga pangangailangang nais tugunan ng proyekto.
Nagsasaad rin ito kung bakit mahalaga ang proyekto.
 Ang magandang pagpapahayag ng suliranin ay maikli, malinaw at direkta ang punto.
 Ang layunin ay ang bagay na gusto mong makamit. Kapag nakamtan na ito, natugunan na ang
pangangailangan.
 Matagumpay lamang ang isang proyekto kung natugunan ang mga layunin at pangangailangan nito.
 Ang plano ng dapat gawin ay isang detalyadong pagsasalarawan ng lahat ng gagawin na may
kinalaman sa panukalang proyekto, kasama dito ang panahong iyong gugugulin.
 Alamin ang iyong proyekto. Isama lamang sa badyet ang mga bagay na mahalaga para dito.
 Sa paggawa ng badyet, siguruhing nakapaloob dito ang lahat ng mahalagang gastusin.
 Ang bahagi ng panukalang may pamagat na “Paano Mapapakinabangan ng Aking Pamayanan ang
Panukalang Ito” ay naglalaman ng pagsusuri ng proyekto.
 Ang bahaging ito ay nagsasaad kung sinu-sino ang mga makikinabang sa proyekto at ano ang
kanilang aktuwal na makukuha rito.
 Ang walong bahagi ng proyekto ayon sa kanilang pagkakasunod-sunod ay: pamagat, nagpadala,
petsa, pagpapahayag ng suliranin, layunin, plano ng paggawa, badyet at “paano
mapapakinabangan pamayanan ang panukalang ito”.

11
 PANGWAKAS NA PAGTATAYA

A. 1-5: Sagutin ang mga katanungan na susubok sa iyong natutunan .Nakatala sa ibaba ang limang
pangunahing bahagi ng panukalang proyekto. Piliin ang tamang sagot sa mga sumusunod na pahayag .
*** Pambungad/ Background/ Mga Dahilan ng Panukala
***Pahayag ng Suliranin at Layunin ng Panukala
***Mga Planong Pagkilos at Iskedyul ng mga Gagawin
***Badyet Para sa Proyekto
***Kahalagahan ng Panukala
1. Pagpapasinaya at pagbabasbas ng breakwater (1 araw )
2. Ipagawa ang breakwater o pader na magsisilbing proteksyon sa panahon ng tag-ulan.
3. Pagsusuri sa pangangailangan at mga dahilan ng proposal .
4. Ang sanhi ng pagbaha ay ang pag-apaw ng tubig sa ilog na nangagaling sa bundok.
5. Paghiling ng P100,000 sa loob ng tatlong buwan

B. 6-10 : Punan ng tamang sagot ang katanungan .

6. Kailangang maging tiyak at isulat batay sa inaasahang resulta ng panukalang proyekto. Ito ay kailangang
maging SIMPLE .
7. Isa-isahin ang akmang salitang nakapaloob sa akronim na SIMPLE.
8. Ito ay talaan ng pagkakasunod-sunod ng mga gawaing para pagsasakatuparan ng proyekto gayundin
ang petsa at bilang ng araw na gagawin ang bawat isa.
9. Ano-anong katangian ang dapat taglayin ng isang taong bumubuo sa paggawa panukalang proyekto?
10.Ito ay unang bahagi ng iyong panukalang proyekto at ang magiging paksa ng araling ito. Dito mo
tutukuyin ang kaukulang pangangailangan ng iyong pamayanan. Batay dito, maaari mo nang mailahad ang
layunin ng iyong proposal. Dapat ay nakasaad din kung bakit mo ipinapalagay na ito ay mahalagang
pangangailangan