KAN HASTALIKLARI VE BAKIMI

Kan Yapımı (Hematopoez) ve Kemik İliği

2 19.01.2022
3 19.01.2022
4 19.01.2022
5 19.01.2022
 Anemi Nedir?
 Vücudumuza gerekli oksijenin taşınması kırmızı hücrelerin
içindeki hemoglobin adlı bir protein yolu ile gerçekleşir.

 Hemoglobin miktarındaki düşme kansızlığa, diğer bir

deyimle anemiye, neden olur.

6 19.01.2022
 ANEMİ
Hb değerinin;

 Erkeklerde 13.5 gr/dL

 Kadınlarda 12 gr/dL
 Hamilelerde 11 gr/dL
 Çocuklarda 11 gr/dL

7 19.01.2022
 Anemi, bir hastalık tanısı
değil, bir bulgudur..

8 19.01.2022
 Aneminin Belirtileri Nelerdir?

 Halsizlik, çabuk yorulma, çarpıntı, nefes darlığı, soluk

görünüm.

 Bazı kansızlık çeşitleri ise saçlarda dökülme, tırnaklarda

incelme ve kolay kırılma, ağız kenarında yaralar, dilde
yanma şikayetleri olur.

9 19.01.2022
 GENEL SEMPTOMLAR I
 SİSTEMİK : (En sık)Halsizlik ve yorgunluk
İştahsızlık
Sebebi bilinmeyen ateş

 KVS : Efor dispnesi ,AP

Çarpıntı
Hiperkinetik KY

 CİLT :Tırnaklarda kırılma

Beyaz çizgiler

10 19.01.2022
 GENEL SEMPTOMLAR II
 NÖROLOJİK : Baş dönmesi
Senkop
Kulak çınlaması
Uyku Bozukluğu

 GENİTAL : Libido azalması,

Hipomenore

11 19.01.2022
 GENEL SEMPTOMLAR III

 GİS :Dilde yanma,ağrı

Tat almada bozukluk
Yutma güçlüğü
Hazımsızlık,İştahsızlık
Pika

 AKB :Düşük veya normal

 NABIZ :Taşikardi,yüksek debili KY
 ATEŞ :Hafif yüksek

12 19.01.2022
 GENEL BULGULAR I
BAŞ/BOYUN
 Skleralar ve mukozalar ikterik (Hemolitik
Anemi)
 Dil ağrılı,kızarık (B12 Eksikliği)
 Dil Papillaları atrofik
 Dudak kenarlarında çatlama (cheilosis)

13 19.01.2022
 GENEL BULGULAR II
KVS
EKSTREMİTE
 Apekste sistolik  Kaşık tırnak (DEA)
üfürüm
 Hiperkinetik KY CİLT
bulguları  Sarılık (Hem.Anemi)

GİS
SOLUNUM  Splenomegali
 Normal  Hipersplenizm

14 19.01.2022
 SINIFLANDIRMA I
FİZYOLOJİK SINIFLANDIRMA
A. ERİTROSİT ÜRETİM BOZUKLUĞU
B. ERİTROSİT MATÜRASYON BOZUKLUĞU
C. HEMOLİTİK ANEMİ

15 19.01.2022
 SINIFLANDIRMA II
ERİTROSİT BOYUTUNA GÖRE SINIFLANDIRMA
MİKROSİTİK NORMOSİTİK
• Demir Eks.Ane. • Tüm anemilerin erken
• Kr.Hst.Anemisi dönemi
• Talasemi • Kr.Hastalık Anemisi
• Sideroblastik Ane. • Eritropoetin Yetmezliği
• Kök hücre Sorunları
• Myelofizitik Anomali
• Endokrin Anomalisi
• Disproteinemiler
16
MAKROSİTİK
Megaloblastik Kİ.
gösterenler
• B 12
• Folat eksikliği
Nonmegaloblastik
• Myelodisplastik send.
• KC Hastalıkları
• Hipotiroidi
• Hemolitik Anemi
19.01.2022
 Anemi Nedenleri
 Kansızlık her zaman normalin dışında bir bulgudur.

 Kansızlığa neden olan hastalık araştırılmalı ve

araştırmanın sonucunda saptanan sorun tedavi
edilmelidir. Böylece kansızlığın tekrarlaması veya
ilerlemesi önlenir.

 Nedeni saptanmadan kansızlığa baştan varsayımla

demir, vitamin gibi tedavilerle girişimi
yapılmamalıdır.

17 19.01.2022
 Demir Eksikliği Anemisi

• En sık görülen kansızlık nedenidir.

• Adet gören bayanlarda
• Doğum döneminde
• Büyüme çağındaki çocuklarda
• Ayrıca mide ülseri ve çeşitli nedenlerle bağırsaktan
kaynaklanan kanamalar da demir eksikliğine neden olabilir.
• Demir kırmızı ve beyaz ette yüksek miktarda bulunmaktadır
• C vitamini bağırsaktan demir emilimini artırmaktadır.

18 19.01.2022
 Vitamin B12 Eksikliği Anemisi

 Vitamin B12 balık, et, yumurta ve sütte

bulunmaktadır.

 Eksikliği genellikle mideyi etkileyen hastalıklar veya

bağırsaktan emilim problemlerinde görülmektedir.

19 19.01.2022
 Folik Asit Eksikliği Anemisi
• Folik asit yeşil sebzelerde bulunmakla birlikte çok
pişirilme veya kaynatılma tarafından kolayca tahrip
edilebilmektedir.

• Eksikliği gebelikte görülebilir ve bebeğin sinir sisteminin

gelişmesinde problem yaratabilir. Bu nedenle gebelik
planlandığında kadın doğum uzmanları tarafından
baştan verilmeye başlanır.

• Beslenmesi ağır düzeyde aksayan yaşlılar ve yoğun

bakım hastaları folik asit eksikliğinin görülebildiği diğer
bölümlerdir.

20 19.01.2022
 Akdeniz Anemisi (Talasemi) - 1
• Kalıtımsal yolla geçiş gösteren talasemi taşıyıcılığı (Akdeniz
anemisi), ülkemizde yaklaşık olarak her 50 kişiden birinde
görülmektedir.

• Sık rastlanan kansızlık nedenleri arasındadır.

• Talasemi taşıyıcılığı yöresel farklılıklar göstermesine karşın

(örneğin Antalya’da yaklaşık her 10 kişinden birinde talasemi
taşıyıcılığı bulunmaktadır), halk arasındaki düşüncenin aksine,
Türkiye nin Akdeniz kıyısına sınırlı bir hastalık değildir ve
ülkemizin her bölgesinde görülebilir.

21 19.01.2022
 Akdeniz Anemisi (Talasemi) - 2
• Talasemi taşıyıcılarının, hafif halsizlik dışında şikayeti
olmayabilir.

• Büyük çoğunlukla taşıyıcı olduklarının farkında değildirler.

• Ancak, eşleri de kendileri gibi talasemi taşıyıcısı ise çocuklarının

talasemi hastalığı ile doğum olasılığı her gebelik için %25
olacaktır.

• Talasemi hastalığı olan çocukların ise ne yazik ki yaşam boyu

kan transfüzyonuna ve diğer ağır tedavi yöntemlerine ihtiyacı
olmaktadır.

22 19.01.2022
 Akdeniz Anemisi (Talasemi) - 3
Tanı için:
• Talasemi taşıyıcısı olan çiftlerin bebeklerinde doğumun
10’uncu hafta gibi erken döneminde talasemi hastalığını
saptama ve gereken önlemi alma yöntemleri mevcuttur.

• Taşıyıcılar genellikle demir eksikliği ile karıştırılırlar. Ancak

demir testleri çoğunlukla normaldir. Hemoglobin
elektroforezi adlı bir kan testi ile kolayca saptanırlar.

• Bu nedenlerle talasemi taşıyıcılarının saptanıp

bilgilendirilmeleri son derecede önemlidir.

23 19.01.2022
 Aneminin Diğer Nedenleri
• Diğer sık görülen nedenleri arasında ise çok sayıda farklı
hastalıklar bulunmaktadır.

• Bunların bir kısmı daha az görülen kalıtımsal hastalıklar,

diğerleri ise kısa dönemde tedavi ile geçebilen veya tedavi ile
uzun dönemde kontrol altına alınabilen çeşitli hastalıklardır.
Örnek olarak böbrek yetmezliği, karaciğer sirozu gibi diğer
organların hastalıkları veya verem gibi mikrobik hastalıklar
birçok neden arasında sadece birkaçıdır.

24 19.01.2022
 Anemi Nasıl Saptanır ?
• Bahsedilen şikayetlerden biriyle başvuran hasta
muayene edilir.

• Eğer kansızlık olasılığı varsa, gerekli laboratuar

testleri yapılır. Bunlar ilk aşamada genellikle kan
testleridir.

• Bu testler sonucunda kansızlığın çeşidi ve kansızlığa

neden olan hastalık saptanır.

25 19.01.2022
 Anemi Araştırmasında Laboratuar Testleri
 Hemogram

 Demir, Total demir bağlama kapasitesi, ferritin

 Vitamin B12

 Folik asit

 Periferik yayma uzman hematolog

İlk testler sonucunda hematinik eksiklik saptanmayan hastalarda

hastanın kliniği, kan sayımı ve periferik kan yayması sonuçlarına göre
ek olarak hemoglobin elektroforezi, LDH, Retikülosit sayımı, total ve
direkt bilirubin, Coombs testi gibi ek tetkikler istenebilir

26 19.01.2022
 Anemi Nasıl Tedavi Edilir ?
• Kansızlık tedavisi tamamen kansızlığın çeşidi ve altta yatan
hastalık ile ilgilidir.
• Örneğin demir eksikliği saptanan hastalarda sadece demir
tedavisi ile sınırlı kalınmamalı, demir eksikliğinin
tekrarlamaması ve demir eksikliğine neden olan hastalığın
ilerlememesi amacıyla altta yatan neden araştırılmalı ve
tedavi edilmelidir. Demir eksikliği açısından sorun adet
kanamaları fazla olan bir bayanın kadın doğum bölümüne
sevki, veya bağırsak kanaması olabileceği tahmin edilen bir
hastanın gerekli ileri tetkiklerinin yapılması olabilir.

• Bu örnek yaklaşım tüm kansızlık çeşitleri için geçerlidir.

27 19.01.2022
 Anemili Hastada Bakım - 1
 Aneminin en önemli komplikasyonu, kan volümünün
uzun süredir düşük olması nedeni ile düşük olan
kardiyak output’u kompanse etme çabası sonucu
gelişen konjestif kalp yetmezliğidir.
 Hastanın günlük kilo takibi ve aldığı-çıkardığı sıvı takibi
yapılarak olası sıvı retansiyonu belirlenir ve diüretik
gerekebilir.
 Ödem kontrolü yapılır
 Ödemli hastanın bakımı planlanır

28 19.01.2022
 Anemili Hastada Bakım - 2
 Megaloblastik anemilerde olası nörolojik
komplikasyonlar açısından hastalar tanılanır.
 Ekstremitelerde parastezi; genellikle ayak tabanının altında
uyuşma, yanma sızlama belirtileri ortaya çıkar ve giderek
ilerler.
 Anemi ilerledikçe spinal kord harabiyeti oluşur
 Hasta dengesini sağlamada zorlanabilir ve bazı hastalarda
yürüme zorlukları olabilir.
 Başlangıçta hafif olan ve giderek artan konfüzyon gelişebilir.

29 19.01.2022
 Anemili Hastanın Bakımında Beklenen Sonuçlar
 Komplikasyon gelişmemesi
 Dispne, palpitasyon, baş dönmesi ya da taşikardiye neden
olabilecek aktivitelerden sakınması,
 Yaşam bulgularının normal sınırlarda olması,
Sıvı retansiyonunun göstergesi olan periferal ödem, idrarda
azalma, boyun venlerinin genişlemesi gibi belirtilerin
yokluğu,
 Bulunduğu yere, zamana ve durumuna oryante olması,
 Yeterli güvenlik önlemlerini alması,
 Düzenli kan sayımını yaptırdığının önemini anladığı ifade
etmesidir.

30 19.01.2022
 Anemili Hastanın Bakım Planı
HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ UYGULAMA
Eritrosit sayısında Normal • Uygun aktivite programı hazırlanır
azalmaya bağlı aktivitelere • Egzersiz yapması sağlanır
oksijen katılmasını • Yorgunluğa neden olan faktörler belirlenir
taşınmasında sağlama • Bireysel bakımının kendisinin yapmasına özen gösterilir
yetersizlikle ilgili • Aktiviteler arasında dinlenmesi önerilir
aktivite intoleransı
Kardiyak outputun Outputu normal • Hipotansiyon yoksa fowler pozisyonu verilir
azalması sevide tutmak • Yatak istirahatına alınır hasta
• Sakin gürültüsüz ortam sağlanır
Beden Yeterli • Ağız bakımının önemi anlatılır
gereksiniminden az beslenmesinin • Hastaya ve ailesine alması gereken besinler hakkında bilgi
beslenme devamlılığının verilir
sağlanması • Diyetinde demirden zengin besinler alması sağlanır (ıspanak,
lahana marul karaciğer demir kaynağı )
Doku Dokularda • Volum kaybını yerine koymak için ıv sıvı yada transfüzyon
perfüzyonunda yeterli gerekebilir
değişiklik perfüzyonun • Yaşam bulguları yakından izlenir ve takip edilir
sağlanması • Ekstremiteler soğuk ise sıcak uygulama yapılır.

31 19.01.2022
 LENFOMALAR
 Lenf bezi, vücudun hastalıklar ve enfeksiyonlar ile
savaşmasını sağlayan bağışıklık sisteminin önemli bir
parçasıdır.

 Lenfoma, lenf bezlerinin habis tümörüne verilen

isimdir.

 Lenf düğümleri boyun, kasık, koltuk altı, karın ve göğüs

içi dahil olmak üzere vücudun birçok yerinde bulunur.

32 19.01.2022
 Lenfoma Çeşitleri
Hodgkin ve Non-Hodgkin lenfoma adı altında iki gruba ayrılır.

 Hodgkin lenfoma her yaşta ortaya çıkabilmekle birlikte daha çok

genç erişkinlerde görülür.

 Hodgkin lenfomaları genellikle tedaviye kolay yanıt verirler.

 Hodgkin dışı lenfomalar ise son derece heterojen, farklı birçok

tümörün oluşturduğu bir gruptur.

 Hodgkin dışı lenfomalar arasında günler içerisinde çok agresif bir

biçimde büyüyen, hastayı hızla yatağa düşüren tümör çeşitlerinden
yıllarca tedavi gerektirecek sorun yaratmayan çeşitlere varan bir
klinik spektrum görülebilir.
33 19.01.2022
 Lenfomanın Etyolojisi
 Kalıtsal veya edinsel bağışıklık yetersizliği hastalıkları

 Down’s sendromu gibi bazı kromozom bozuklukları

 Epstein-Barr virüs enfeksiyonu, midedeki helikobakter

virüsü

 Daha önce verilen radyasyon veya kemoterapi alması

da lenf tümörü için risk faktörleridir.

 Benzen gibi kimyasal maddeler lenfomaya neden

olabilir

34 19.01.2022
 Lenfomanın Belirtileri
 En sık görülen belirti boyunda, koltuk altında ya da
kasıklardaki lenf bezlerinin 1cm’den büyük ağrısız
şişliğidir.

 Ayrıca başka nedenlerle açıklanamayan ateş, gece

terlemeleri, yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, ciltte kaşıntı
gibi belirtiler verir.

 Erken evre belirtileri genellikle tek bir yerde lenf bezi

büyüklüğü.

 Geç evre belirtileri ise birden fazla yerde lenf bezlerinin

büyümesi ve yukarıda belirtilen ateş, gece terlemeleri gibi
şikayetlerin oluşmasıdır.
35 19.01.2022
 Lenfomanın Tanısı
 Hemogram, ALT, AST, ALP, LDH, Sedimentasyon

 CT boyun, toraks ve abdomen

 Hodgkin lenfoma gibi bazı lenfoma tiplerinde PET

Scan çok hassas

 En belirgin ve en kolay erişilebilir lenf nodunun

eksizyon biyopsisi ve patolojik incelemesi tanı ve
lenfoma çeşidi konularında belirleyicidir
36 19.01.2022
 Lenfomanın Tedavisi
 Lenfomalarda hastanın yaşı, hastalığın doku tipi, hastalığın
evresi tedavi başarısını etkileyen faktörlerdir.
 Lenfomaların tipine, evresine göre tedavi metodu değişmekle
birlikte lenfoma tedavisi genel olarak kemoterapi ve
radyoterapi içerir.
 Bunların dışında günümüzde ek olarak vücudun hastalıklar ile
savaşabilmesini sağlayan immunoterapi ve
radyoimmunoterapi kullanılmaktadır
 Radyoimmunoterapi, ilacın radyoaktif madde ile işaretlenerek
enjeksiyon yolu ile hastaya verilip kanserli hücreyi bulup yok
edebilen bir tedavi yöntemidir.
 Tümörün damarsal yapılar geliştirerek büyümesine karşı etki
eden talidomidve lenaslidomid lenfoma tedavisinde giderek
daha fazla kullanılmaktadır.

37 19.01.2022
 Lösemi nedir? Lökosit hücre
tiplerinden
(granülosit, monosit,
ve lenfosit vb )
birinin anormal
çoğalmasıdır.
En yaygın özelliği
lökositlerin kemik
iliğinden kontrolsüz
üretilmesidir.

38 19.01.2022
 Etyolojisi
 Lösemi her yaşta gelişmektedir.
 Tedavi edilmediğinde ölüme neden olan bir hastalıktır.
 Tek başına bir etken yoktur.
 Duyarlı kişilerde; kimyasal ajanların (benzen)
kemoterapötik ajanların (alkaliyeli ajanlar ), virüs,
radyasyon, ve immun yetmezliklerin etkili olduğu
bilinmektedir.

39 19.01.2022
 Epidemiyolojisi
 Löseminin yıllık insidansı yaklaşık 100.000’ de 8-10 yeni
vakadır.
 En sık görülen dört lösemi türünün görece insidansı;
 Akut Lenfositik lösemi (ALL) %11
 Kronik Lenfositik lösemi (KLL) %29
 Akut Miyeloid Lösemi (AML) %40
 Kronik Miyeloid Lösemi (KML) %14

40 19.01.2022
 Lösemilerin sınıflandırılması
AKUT KRONİK

LENFOİD Akut Lenfoblastik Lösemi Kronik Lenfositik Lösemi (KLL)

(ALL)

MİYELOİD Akut Miyeloid Lösemi Kronik Miyeloproliferatif

(AML) Hastalıklar

41 19.01.2022
 Tanı yöntemleri
 Tam kan sayımı
 Periferik yaymanın incelenmesi,
 Kemik iliği aspirasyonu,
 Periferik ve kemik iliği aspirat yaymalarında
histokimyasal boyama yöntemleri,
 Akım sitometrisi ile immunfenotipleme yapılması,
 Sitogenetik ( kromozomsal ) inceleme yapılması,
 Moleküler tanı yöntemleridir.

42 19.01.2022
 Akut Lösemi Tedavisinin Komplikasyonları-1

Enfeksiyon: Granülositopeni ( nötrofil sayısı <

500/mm³ ) sonucu gelişir.

Kanama: Tedavi sırasında trombositopeni ve

buna bağlı kanama gelişmesi sık rastlanan bir
sorundur.

Tümör Lizis Sendromu: Kemoterapi sonrası, ürat

kristallerinin böbrek tübüllerinde birikmesi
sonucu akut böbrek yetersizliği gelişebilmektedir.

43 19.01.2022
Akut Lösemi Tedavisinin Komplikasyonları-2

Diğer Yan Etkiler:

 Bulantı – kusma
 Mukozit
 Alopesi
 İnfertilite

44 19.01.2022
 ALL Epidemiyoloji
 Çocukluk çağında görülen akut lösemilerin % 85’ini
oluşturur.
 En sık 1-5 yaş arasında ve erkek çocuklarda daha fazladır.
 Down sendromlu çocuklarda belirgin bir artış olmaktadır.
 ALL’ ye yatkınlık yaratan diğer kalıtsal bozukluklar; Bloom
sendromu, Fanconi anemisi ve ataksitelanjektazidir.
 Radyasyona maruz kalmanın ve son zamanlarda üzerinde
durulan yüksek gerilim hatlarına yakın alanlarda
yaşamanın ALL riskini arttırdığı yönünde görüşler ve
çalışmalar vardır.

45 19.01.2022
 ALL Belirti ve Bulgular

 Solukluk ve yorgunluk,
 Peteşi ve diğer kanama bulguları,
 Ateş
 Kemik veya eklem ağrısı
 Hepatosplenomegali ve lenfadenopati
 MSS tutulumu
 Erkeklerde testislerde bir nüks odağı olabilir.

46 19.01.2022
 ALL Tedavi
 Tedavi süresi 2-3 yıldır.
 Remisyonun sağlanması (Remisyon indüksiyonu ) Yaklaşık
4 – 6 hafta süren bu dönemde değişik ilaç grupları birlikte
kullanılır ( ör: prednizol+vincristin ) Bu dönemin sonunda
lösemik hücre kütlesinin klinik olarak saptanamayacak
düzeye çekilmesi amaçlanır.
 Pekiştirme ( Konsolidasyon ); yaklaşık 6 ay ve daha uzun
sürebilen bu dönemde yüksek dozda ve değişik
kombinasyonlarda kemoterapi ilaçları kullanılmaktadır.
 İdame; yaklaşık 2- 2,5 yıl sürer ve günlük oral 6-
merkaptopurin ve haftalık metotreksat ( oral veya IM )
kullanımını içerir.
 MSS Tedavisi; MSS nükslerini engellemek için intratekal
yolla ( lomber ponksiyonla omuriliğe ilaç uygulaması )
metotreksat uygulanır.
47 19.01.2022
 AML Epidemiyoloji
 60-65 yaşlarında pik yapar.
 Erişkinlerdeki lösemilerin % 85’i AML’dir. Çocukluk
çağında ise AML % 15 oranında görülür.
 AML hastalarının birinci derece akrabalarında riskin 3
kat arttığı bildirilmiştir. Tek yumurta ikizlerinden birinde
AML gelişirse diğerlerinin de olma olasılığı yüksektir.
 Ayrıca iyonizan radyosyona maruz kalma, romotoid
artrit ve ankilozan spondilit gibi hastalıklar AML riskini
arttırır.
 Benzen ve türevlerine maruz kalanlarda ( deri, lastik ve
petrol endüstrilerinde çalışanlar, kamyon şöförleri ve
benzin istasyon görevlileri)
 Başka bir kanserin tedavisinde kullanılan kemoterapötik
ilaçlar AML’ ye yol açabilir ( tedaviye bağlı AML )

48 19.01.2022
 AML Klinik Belirtiler
 Halsizlik, dispne, solukluk, kanamaya
eğilim ve enfeksiyon
 Ateş
 Hafif hepatosplenomegali
 Diş eti hiperplazisi sık rastlanan bir
bulgudur.
 Damar içi pıhtılaşma gözlenir.

49 19.01.2022
 AML Tedavi

 Remisyonun sağlanması; en sık kullanılan kemoterapi

protokolü “ 3+7” olarak bilinen uygulamadır. Bu tür
tedavi ile 60 yaş altı hastaların % 70 – 80’inde, yaşlı
hastalarda % 50 oranında remisyon elde
edilmektedir.
 Pekiştirme; Burada idame amaçlı kemoterapi,
allojenik kemik iliği nakli ya da otolog kök hücre
destekli yüksek doz kemoterapi gibi tedavi
seçeneklerinden yaralarlanılmaktadır.

50 19.01.2022
 AML Komplikasyonlar

 En önemli komplikasyonlar kanama ve enfeksiyondur.

 Trombosit seviyesi 10.000/mm³ altına düştüğü zaman
durdurulması zor kanamalar gelişir. Kanama en sık
gastrointestinal, akciğerde ve beyin kanaması şeklinde
görülür.
 Granülositopeni nedeniyle sistemik enfeksiyon gelişmesi
sıktır. Nötrofil sayısı<100/mm³ olduğunda şiddetli sistemik
enfeksiyon çok fazladır. Nötropeni uzun sürdüğünde ise
fungal infeksiyonlarda tehlikeli olur.

51 19.01.2022
 KLL Epidemiyoloji

 KLL ,erişkinlerde en sık görülen lösemidir. Erişkin

lösemilerinin % 30’unu oluştururlar. (genellikle 55 – 65
yaş)
 Erkelerde kadınlardan 2 kat fazla görülür.
 Artan lenfositler lenf bezleri, dalak, kemik iliği ve diğer
birçok organı istila ederler. Büyüyen lenf bezleri çevre
organlara bası yaparlar. KLL’ de yetersizlik olduğundan
bakteri infeksiyonları sık görülür. Hücresel bağışıklık
bozulmuştur.

52 19.01.2022
 KLL- Klinik Belirtiler

 KLL’ li hastaların çoğunun her hangi bir şikayetleri

yoktur. Rutin kan sayımı sırasında tesadüfen dikkati
çeker.

 Yorgunluk, baş dönmesi, eforla gelen nefes darlığı

 Ateş, gece terlemesi ve kilo kaybı

 Lenfadenopatileri

 Hafif veya orta derecede hepatomegali

53 19.01.2022
 KLL’ de Tedavi Endikasyonları
 İlerleyici sistemik semptomlar ( ateş, gece terlemesi,
kilo kaybı )
 Otoimmün hemolitik anemi ve trombositopeni
 Hayati organlara bası yapan lenfadenopati
 Masif splenomegali
 Belirgin lenfositoz

54 19.01.2022
 KLL- Tedavi Seçenekleri

 Alkalileyici ajanlar: KLL’ de standart kemoterapiyi

oluştururlar. Tek başlarına veya prednizolanla birlikte
kullanılırlar.
 Kortikosteroidler: Prednizon ( 40-80 mg/gün, ayda 5-7
gün ) en sık kullanılan kortikosteroitlerdir. Prednizon, KLL’
ye bağlı otoimmun hemolitik anemi ve immun
trombositopeninin standart tedavisidir.
 Purin analogları (fludarabin): KLL tedavisinde ilk seçenek
haline gelmiştir. Dört haftada bir beş gün süreyle 25
mg/m2/gün dozunda 30 dakikalık IV infüzyonlar şeklinde
uygulanır.
 Kemik İliği nakli nakli ( KİT ):KLL hastalarının çok az bir
kısmında özellikle genç hastalarda uygulanır.
55 19.01.2022
 KML- Epidemiyoloji

 KML; her yaşta görülmekle birlikte özellikle ileri yaş

grubu hastalığıdır. Özellikle 45 yaşında pik yapar.
 İnsidansı 1-2/100.000’dir.
 Erkeklerde daha sık görülmektedir.
 İyonize radyasyona maruz kalmanın KML’ ye yol açtığı
düşünülmektedir.

56 19.01.2022
 KML- Klinik belirtiler

 Hastaların yarısında rutin inceleme sırasında

tesadüfen saptanır.
 Bazı hastalarda halsizlik, yorgunluk, hafif ateş ve kilo
kaybından yakınırlar.
 Splenomegaliye bağlı olarak sol üst kadran, erken
doygunluk hissi olabilir.
 Fizik Muayenede splenomegali her olguda tespit
edilmektedir.
 Hafif bir hepatomegali bir çok olguda tesbit
edilmektedir.

57 19.01.2022
 KML- Tedavi

 Palyatif Tedavi: Yüksek lökosit sayısının ve diğer

belirtileri kontrol altına almak için uygulanır. Bunun
için klasik sitotoksik kemoterapi kullanılır.
 Küratif Tedavi: Günümüzde KML’ de tam şifa sağladığı
gösterilmiş tek tedavi yöntemi allojenik kemik iliği
naklidir.

58 19.01.2022
 Lösemili Hastada Hemşirelik Bakımı

 Bireye özgü bakım planı oluşturulmalıdır.

 Hastanın tüm sistemlerine yönelik değerlendirme
yapılmalı ve elde edilen subjektif, objektif veriler ve
laboratuar bulguları dikkatle yorumlanmalıdır.
 Akut lösemili hastalarda en çok ölüme neden olan iki
komplikasyon “kanama” ve “enfeksiyon”dur.

59 19.01.2022
 Değerlendirme-1

 “Kanama riski” olan hasta, her vardiyada dikkatle

kontrol edilir.
 Deri: Hassasiyet, ödem, yara, nem, akıntı ve lezyon (
meme ve koltuk altı, perine vb ), peteşi, ekimoz,
hematom yönünden kontrol edilir. Özellikle iğne giriş
yerleri kanama, enflamasyon ve enfeksiyon belirtileri
açısından ( kızarıklık, şişlik, sıcaklık ve ağrı ) gözlenir.
 Oral Mukoza: Kanama, nemlilik, lezyon ve renk
yönünden dudaklar, dil, diş etleri, yanak mukozası ve
larenks değerlendirilir.
 Solunum Sistemi: Solunum güçlüğü, takipne, öksürük,
boğaz ağrısı yönünden sorgulanır ve solunum sesleri
dinlenir.
60 19.01.2022
 Değerlendirme-2
 Gastrointestinal Sistem: Hemoptizi, şişkinlik, hassasiyet,
bulantı-kusma, bağırsak boşaltımındaki değişiklikler ve
rektal kanama yönünden sorgulanır ve bağırsak sesleri
dinlenir.
 Kardiyovasküler: Hipotansiyon, taşikardi, epitaksis
 Genitoüriner: İdrar yaparken ağrı, sık idrara gitme
durumu vajinal ve üretral kanama sorgulanır ve idrar
rengi, kokusu ve berraklığı değerlendirilir.
 Nörolojik: Baş ağrısı, baş dönmesi, ense sertliği, bulanık
görme, bilinç düzeyi, oryantasyon ve davranışları
değerlendirilir.
 Yaşam bulguları: Dört saatte bir yaşam bulguları ölçülür.
61
Vücut ısısı 38 dereceden yüksekse hekime haber19.01.2022
verilir.
 Laboratuvar testleri
 Tam kan sayımı ve mutlak nötrofil sayısı her gün yakından
izlenir.
 Mutlak nötrofil sayısı<100/mm³ ise ya da önceki miktarından
belirgin şekilde düşme varsa ya da hasta da kanama
başladığında hekime haber verilir. Hastanın globulin, albumin,
ve total protein seviyeleri izlenir.
 Transfüzyon veya kemoterapiye başlamadan önce hastanın
HLA tipi belirlenir.
 Trombosit transfüzyonundan 1 saat sonra trombosit miktarına
bakılır.
 İdrar, kusmuk ve dışkı gizli kanama yönünden incelenir.
 Alınan kültür sonuçları ve diğer testlerin sonuçları yakından
izlenir ve hekime bildirilir.
62 19.01.2022
Lösemili Hastada Hemşirelik Tanıları ve Bakım Planı-1

 Enfeksiyon ve kanama riski

 Kemoterapinin toksik etkileri, beslenme değişiklikleri ve
hareket yetersizliğine bağlı “ Deri bütünlüğünde bozulma
riski”
 Gaz değişiminde bozulma
 Uzun antimikrobik tedavi veya kemoterapi tedavisinden
dolayı GİS epitelindeki değişikliğe bağlı “ Mukoz
membranda bozulma”
 İştahsızlık, ağrı, ağızda mukozit varlığı, kusma ve
metabolizmadaki artışa bağlı “Beslenmede Dengesizlik”
Gereksinimden az beslenme”

63 19.01.2022
Lösemili Hastada Hemşirelik Tanıları ve Bakım Planı-2

 Mukozit, sistemik lökosit infiltrasyonu, ateş ve infeksiyona

bağlı “Akut ağrı ve rahatta bozulma”
 Enfeksiyon ve tümör lizis sendromuna bağlı “ Hipertermi”
 Anemi ve infeksiyona bağlı “ Yorgunluk ve Aktivite İntoleransı”
 Koruyucu izolasyon ve anemiye bağlı “ Fiziksel Mobilitede
Bozulma”
 Böbrek fonksiyonlarının bozulması, hipoproteinemi, IV ilaç ve
kan ürünleri uygulamalarına bağlı “ Sıvı volüm fazlalılığı riski”
 Gastrointestinal floradaki değişimden dolayı “Diyare”

64 19.01.2022
 KANAMA BOZUKLUKLARI
Hastada kanama öyküsü
 Kanamanın süresi: doğuştan, sünnet
 Kanamanın sıklığı ve durma zamanı: Hafif ve seyrek
kanamalar hafif Von Willebrand Hastalığı veya FXI
eksikliği ile uyumlu olabilir
 Kanamayı başlatan faktörler: Ani kanama, cerrahi
veta diş çekimi sonrası kanama, menoraji
 Kanama yeri: Trombosit bozukluklarında-cilt altı
kanamalar, burun kanamaları, menoraji sıklıkla;
Hemofili de eklem kanamaları sıklıkla
 İlaçlar: Aspirin veya diğer NSAI ilaçlar
 Aile öyküsü: FVIII veya FIX eksikliğinde erkek

65 19.01.2022
 Kanamalı hasta muayenesi

✓ Trombosit hastalıklarında ve vasküler

bozukluklarda cit altı veya mukozal kanamalar,
purpura veya peteşi
✓ Koagülasyon faktör eksiklikleri: kas veya eklem
içi hematomlar
✓ Herediter Hemoraji Telanjiektazi: Dil, burun
mukozası, dudaklar ve parmak uçlarında
telanjektaziler

66 19.01.2022
 Koagülasyonda labaratuvar testleri
✓ Protrombin zamanı: Faktör II, V, VII, X ve fibrinojen
eksikliğinde uzar (örneğin karaciğer hastalığı veya
coummadin kullanımı)

✓ Activated partial tromboplastin zamanı (APTT): Faktör

II, V, VIII, IX, X, XII eksikliklerinde uzar (örneğin
Hemofili A ve B)

✓ Trombin zamanı (TT): Fibrinojen eksikliği veya

anomalisi=disfibrinojenemi: Trombin’in heparin veya
Dissemine intravasküler koagülasyonda fibrin yıkım
ürünleri tarafından inhibisyonu
67 19.01.2022
 Uzamış protrombin zamanı (PT)
 Warfarin tedavisi
 Vitamin K eksikliği
 Karaciğer hastalığı
 Dissemine intravasküler koagülasyon
 Faktör VII eksikliği

68 19.01.2022
 Uzamış aktive parsiyel tromboplastin zamanı (APTT)

 Klasik heparin (LMWH etkisi yok)

 Faktör VIII, IX ve XI eksikliği
 Antifosfolipid antikorlar
 Warfarin, Vitamin K eksikliği ve karaciğer hastalığı ( Bu
problemlerde PT daha hassas test)
 Dissemine intravasküler koagülasyon

69 19.01.2022
 Uzamış trombin zamanı (TT)

 Klasik heparin
 Hipofibrinojenemi
 Fibrin yıkım ürünleri-dissemine intravasküler
koagülasyon veya tromboliz sonrası

70 19.01.2022
 Trombosit fonksiyon bozuklukları
 IVY Test: Tansiyon aleti ile kolun üst bölümüne belli bir
basınç uygulayıp ön kola standart bir çizik atılır. Pıhtılaşma
zamanı ölçülür. Hızlı ancak güvenilirliği az bir test.

 Platelet Agregometre: ADP, kolajen, arakidonik asit,

epinefrin ve ristosetin ile trombosit agregasyonu daha
hassas.

71 19.01.2022
Trombosit fonksiyon testlerinde
bozulmaya neden olan durumlar
 İlaçlar: en sık Aspirin, Dipiridamol ve Klopidrogel

 Glanzmann veya Bernard-Soulier sendromu gibi

konjenital hastalıklar

 Renal hastalık

 Hepatik hastalık

72 19.01.2022
Trombositopeni
❑ Normal düzey 150,000-400,000/mm3
❑ Dikkat! Pseudothrombositopeni (Yalancı) -EDTA ile
trombosit kümeleri. Her zaman kan yayması kontrol
edilmeli
❑ Trombosit sayısı 80,000/mm3 altına inene kadar normal
fonksiyon
❑ 20,000/mm3 altında kolay morarma peteşi hemorajiler
ve hayatı tehdit edici kanamalar olabilir

73 19.01.2022
 Trombositopeni nedenleri

❑ AZALMIŞ TROMBOSİT YAPIMI

❑ ARTMIŞ TROMBOSİT YIKIMI

❑ DAĞILIM SORUNLARI

❑ DİLÜSYON

74 19.01.2022
 Azalmış yapıma bağlı trombositopeni
✓ Hematopoetik stem hücrelerinin azalması
✓ Aplastik anemi
✓ İlaçlar, kimyasal maddeler, radyasyon, alkol, infeksiyona
bağlı kemik iliği hasarı
✓ Konjenital: Wiscott Aldrich, May-Hegglin, TAR
✓ Normal kemik iliğinin replasmanı
✓ Lösemiler, Metastazlar (meme, lenfoma vs.), Myelofibroz
✓ Vitamin B12 veya folat eksikliği
75 19.01.2022
 Artmış yıkıma bağlı trombositopeni
➢ İdiopatik Thrombositopenik Purpura (ITP)
➢ Sekonder nedenler:
➢ Lenfoma
➢ Otoimmün: Sistemik lupus eritematöz, Polyarteritis
Nodosa
➢ Infeksiyonlar: Epstein Barr Virus, Cytomegalovirus, HIV
➢ İlaçlar: Kinin, Heparin, Penisilin

76 19.01.2022
 Non-immün yıkıma bağlı trombositopeni

➢ Dissemine intravasküler koagülasyon

➢ Thrombotik thrombositopenik purpura
➢ Hemolitik üremik sendromu
➢ Sepsis
➢ Malarya
➢ Paroksismal nokturnal hemoglobinüri

77 19.01.2022
 Hipersplenism & trombositopeni

Hipersplenism kanda dağılım sorunu yaratarak trombositopeniye

neden olur.
Hipersplenism nedenleri:
Herediter hemolitik anemiler: Talasemi, Herediter sferositoz ve
Herediter elliptositoz vs.
⚫Infeksiyonlar: Epstein Barr Virus, Subakut bakterial endokardit,

Miliary tuberküloz, Malarya, Brusella

Otoimmün hastalıklar: Sistemik lupus erythematosus, Romatoid
arthrit (Felty sendromu)
Konjestyon: Karaciğer sirozu, Portal ven trombozu, Splenik damar
tıkanıklığı, Budd-Chiari sendromu, Konjestif kalp yetmezliği
İnfiltratif hastalıklar: Lösemiler, Lenfomalar, Polisitemi Vera,
Miyelofibroz, Amiloidoz
78 19.01.2022
 Dilüsyona bağlı trombositopeni

✓ Transfüzyon
✓ Gebelikte trombositopeni: 100,000/mm3’e kadar düşük
trombosit düzeyi gebelikte normal kabul edilir.

79 19.01.2022
 Edinsel vasküler kanama bozuklukları
⚫ Basit kolay morarma-Doğurganlık yaşında kadınlar
⚫ Senile purpura
⚫ Infeksiyonla ilgili purpura: Bakterial, viral
⚫ Henoch-Schönlein purpura
⚫ Scurvy
⚫ Steroid purpura/Cushing sendromu

80 19.01.2022
 Özet
 Anemiyi tanımlayınız

 Anemiler hangi maddelerin eksikliğinde ortaya çıkar?

 Anemili hastada hangi belirtiler görülür?

 Kaç tip lenfoma vardır?

 Lösemiler nasıl sınıflandırılır?

 Kanama bozukluğu olan bir hastanın bakımında nelere

dikkat edilir?

81 19.01.2022
 Dinlediğiniz için teşekkürler

82 19.01.2022